T.C. Resmî Gazete Kuruluş Tarihi: (7 Teşrinievvel 1336)-7 Ekim 1920

Transkript

1 T.C. Resmî Gazete Kuruluş Tarihi: (7 Teşrinievvel 133)7 Ekim 1920 YönetimveYazıİşleri için Başbakanlık Neşriyat Daire Başkanlığına başvurulur 25 Ekim 1982 PAZARTESİ Sayı : Mükerrer YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ Büyükoturak Belediyesinden: Yönetmelikler BüyükoturakBelediyesi Sağlık Zabıta Yönetmenliği BİRİNCİ BÖLÜM UMUMİ HÜKÜMLER UMUMİ HÜKÜMLER ÜMLER Madde 1 Halkın rahat ve huzurunu kaçıracak fiil hareketlerde bulunmak, saat 22'den 7'ye kadar sokaklarda, 23'ten 7'ye kadar ev ve apartmanlarda ve halkm istirahat eylediği yerlerde hoşnutsuzluğa ve gürültü, sızıltıya meydan verecek derecede bağırıp, çağırmak ve her ne suretle olursa olsun gürültü ve patırtı etmek yasaktır. (Zabıtadan İzin alınarak yapılacak düğün, müsamere ve balo gibi toplantılar bu kayıttan müstesnadır.) Madde 2 Yollar, meydanlar, sinemalar, gazinolar, nakil vasıtaları gibi umu ma mahsus yerleri her ne suretle olursa olsun kirletmek ve buralarda halkı tiksindirecek, utandıracak, incitecek söz ve harekette bulunmak, tükürmek ve sümkürmek yasaktır. Madde 3 Umuma mahsus yerlere kirli ve fena kokulu elbise ile iğrendiriei bir koku İle gitmek ve sigara içilmesi menedilen yerlerde sigara içmek yasaktır. Madde 4 Herkes süprüntüsünü sızıntı ve koku yapmayacak, kapak madeni veya ahşap bir kap içinde biriktirip, kapısı önünden geçecek olan temizlik arabasına boşaltılacaktır. Bunun haricinde dışarı, yola ve arsalara çöp atmak, dökmek veya binaların akıntı ve sızıntılarına meydan vermek sureti ile sokakları kirletmek yasaktır.. Madde Yağmur sularının gelip geçenlerin üstüne akmaması ve sıçramaması için inşalarda lcabeden tedbirleri almağa sahip veya sagüleri mecburdur. Madde Dükkanlardan mağaza ve imalathanelerden ve binalardan gelip geçenlerin Ve civarlarında oturanların sıhhatine zarar verecek surette duman ve toz çıkarmak yasaktır. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: 1

2 2 Madde 7 Her türlü eşya vesaire malzeme naklinde cadde ve sokakları kirletmek yasaktır. Nakliyat yapanlar lazım gelen tedbirleri almağa mecburdurlar. Madde 8 Yapılışları, görünüşleri, korkusu ve manzarası çirkin ve İğrendirici çöp, yas deri, gübre vesalreyi caddelerde açıkta taşımak, is ve pis koku çıkaran şeylerle dolaşmak yasaktır. Madde 9 Evlerin temizliği, yani binaların kapı ve pencerelerinden halı, kilim, yatak vesaire silkmek ve her gün sabah 7 den evvel ve akşamları saat 23'ten sonra yapılır. «Bu saatler haricinde yasaktır.» Madde 10 Umumi mecralara mahsus baca ızgaraları tıkayacak veya fena koku neşredecek maddeler atmak ve dökmek yasaktır. Meydanlara ve arsalara sttprüntü ve gübre, paçavra vesaire atmak ve buralara gübre yığıp, kurutmak ve kirletmek yasaktır. Madde 11 Kümes, ahır ve ağıl hayvanlarım sokağa çıkarmak ve bunları şehir içindeki arsa, meydanlarda mezarlıklarda, parklarda ve abide avlularında otlatmak, bağlamak ve başıboş bırakmak yasaktır. Madde 12 Kasabada mevcut makulat ve meşrubat mahalleri ile hamam, berber, kahvehane, gazino, han, otel, dükkan ve mağazalara karasinek ve ona benzer diğer haşaratın imhası İçin sık sık D. D. T. veya Diazinol mahlülü gibi maddelerle ilaçlanması mecburidir. İKİNCİ BÖLÜM Yenilecek ve içilecek Maddelerle Bunların İmal ve Satış Yerleri Madde 13 Yenilen ve içilen her türlü maddeleri yapmak ve satmak veyahut depo etmek için açılacak yerler, bu maksatla kullanılmaya elverişli olup, olmadığı ve muhitindeki için bir mahzuru bulunup bulunmadığı Belediyece yapılacak sıhhi, fenni ve idari tahkikattan sonra verilecek müsaadeye tabidirler. Madde 14 Sıhhi şartları bozuk olan yerlerde içinde kirli İşler ile çalışan veyahut gıda maddelerini kirletecek veya bozabilecek mahzurları bulunduğu sabit olan müesseseler veya imalathaneler yanında veyahut bunların bulunduğu binalar içinde gıda maddeleri yapılması ve satılmasına mahsus yerler açılmasına müsaade edilemez. Madde 15 Çalışılan yerin her tarafında yapıcıların ve satıcıların üstlerinde de ve başlarında, ellerinde yapılan, satılan şeylerle bunlara mahsus kaplarda kullanılan her türlü alet ve vasıtalarla, hasılı her yerde ve her şeyde temizlik ve alışverişin her kısmında doğruluk şarttır. Bu şarta aykırı düşen hareketler yasaktır. Madde 1 Gıda maddeleri imalathaneleri kargir ve rutubetsiz binalarda ve yapılan işin bütün teferruatına yetişecek bir değişiklikteki yerlerde tesis edilecek dışarıdan sinek vesaire gelmesine mani olacak surette ince tel ile örtülmüş pencereleri vasıtası ile bol gündüz ziyası ile aydınlatılmış olacak İmalathane havasım muntazam değiştirebilmek için pencere üstünde müteharrik camlar veya amudi hava bacaları veyahut aspiratörlü hava menfezleri tarzında havalandırma tertibatı bulunacaktır. Bu müesseselerde gıda maddelerinin: a) Temizlenmesine veyahut yıkanmasına mahsus yerler, b) İmal ve İhzar mahalli, c) İbtidai maddeler deposu, d) Ambalaj yerleri, e) Yapılmış maddeler depo yerleri, birbirinden ayrılmış olacak ve bütün bu kısımların zeminleriyle en aşağı birbuçuk metre yüksekliğe kadar duvarları her

3 3 vakit yıkanarak, temiz tutulabilecek surette mermer veya fayans veya mozayik veyamıtta karosimon» şap, çimento ile muntazam döşenmiş olacak, duvarlarının mütebaki kısımları ile tavanların sıvalı ve badanalanmış veyahut boyanmış olacaktır. Yapılan gıda maddelerinin anbalaj halinde muhafaza edildiği yerlerin zemini aralıksız tahta veya civarları badanalı sıva olabilir. Mahrukat deposu, bütün bu kısımlarla doğrudan doğruya alakası bulunmayan bir yerde yapılacaktır. Madde 17 Yıkanarak temizlenmesi zaruri bulunan gıda maddelerinin imal ve ihzar yerleri ile ayıklama ve temizleme ve bulaşık yıkama yerlerinin, lavabolara* İpinde temizlik vesaire maksatla kullanılan veyahut muhtelif sebeplerle kirli suiaı hasıl olan imalathane, depo ve satış yerlerinin (dükkânların) zeminlerinin münasip yerlerinde doğrudan doğruya kanalizasyona, kanalizasyon bulunmadığı takdirde sabit veyahut septik çukurlarda nihayetlenen ızgarah ve sifonlu delikler bulunacaktır. Madde 18 Gıda maddelerinin ayıklanma, temizlenme, hazırlanmaları için kullanılacak masaların üzerleri ile her türlü gıda imalathanelerinde ve satış yerlerinde ve içinde yenilen ve içilen yerlerdeki kirli kapların yıkandığı bulaşık tenekeleri ve oluklu süzdürme yerleri mermer veya fayans veya mozaik olacak ve aralıksız, deliksiz ve su geçirmez, dayanıklı diğer münasip bir madde ile kaplanmış olacaktır. Madde 19 Her türlü gıda maddelerinin imal ve ihzar edildiği yerlerin ve satıldığı dükkanların sokak cepheleri müşterilerin içeri girip çıkmasına mahsus bir kapıyı havi sabit ve bir camenkania örtülecektir. Madde 20 Gıda maddelerinin imal, ihzar veya istihsal, edildikleri yerlerde çalışan işçilerin temizliği için her 10 veya 10'dan aşağı adetteki işçiye bir lavabo ile içinde 5'ten fazla işçi çalışan imalathanelerde 20 işçi için bir abdesthane yapılacaktır. İşçileri adetçe daha az olduğu halde, gece, gündüz mütevazi çalışan yerlerde abdesthane yapılması mecburidir. Kasap, tavukçu, bakkal, ciğerci, balıkçı gibi vesair yağlı, kirli, kokulu şeylere temas eden esnafın bulaşık elleri ile para alıp vermeleri yasaktır. Madde 21 Gıda maddeleri imal, ihzar, istihsal, ambalaj ve muhafaza edilen yerlerde çalışan işçiler daima temiz tutulan bir iş elbisesi veyahut iş gömleği giymeleri mecburidir. Bu müesseselerde imalathane kısırımdan ayrılmış olarak işçilerin soyunup, giyinmeleri için hususi bir yer bulunacaktır. Madde 22 İçinde yenilecek, içilecek maddeler yapılan veya satılan yerlerde gerek gıda maddelerinin hazırlanması ve temizlenmesi ve gerekse müessesenin ve "curada çalışan isçilerin, satıcıların ve müşterilerin temizliği için şehir suyu kullanılacaktır. Bu müesseselerde herhangi maksatla olursa olsun kuyu ve sarnıç sularıma kullanılması ve bu gibi tesisatın bulundurulması yasaktır. Mevcut olanlar bir daha kul lanılması mümkün olmayacak suretle kapatılacaktır. Çok miktarda su kullanmak mecburiyetinde bulunan değirmenler sıhhat heyetince temizlikleri tespit edilmek, fenni veya sıhhi her türlü tertibatı ihtiva etmek şartıyle kendi kuyularının sularını yalnız buğday yıkamak maksadıyla kullanabilirler. Şehir şebeke suyu bulunmayan yerlerde temiz oldukları sıhhat heyetince tesbit edilmiş ve her türlü televvüsse karşı iyi korunmuş olmak ve suları münhasıran tulumba ve motorlu tertibat ile alınmak şartı ile kuyu veyahut sarnıç sularının Aut lamlmasına müsaade edilebilir. Bu gibi yerlerde kuyu Ve sarnıç bulunmadığı takdirde içi temiz su ile doldurulmak üzere yerden en aşağı 50 santimetre yükseğe konmuş her tarafı kapalı madeni su depoları kullanılabilir. Buralardan ancak muslukları ile alınmalıdır. Madde 23 Gıda maddeleri imal veya depo edilen veya satılan yerlerin hiç bir tarafında delik, deşik harap kısımlar bulunmıyacak, pencereleri muntazam camla örtülmüş bulunacaktır. Kapı pencerelerinin çuval, teneke, mukavva, keçe vesaire gibi madueıerıe örtülmesi yasaktır. Duvar ve tavanların sıvalı veya boyalı kısımlarının badana veya boyaları eskidikçe tekrar edilecektir.

4 4 Madde 24 Gıda maddelerinin İmal ve İhzan esnasında gerek imal islerinden, gerekse yakılan maddelerden hasıl olacak, duman, gaz, toz gibi her türlü intişarat etrafa yayılmadan icap eden bütün mahvedici vasıtalardan istifade edilerek, cezb ve gerek içeride çalışanlara ve gerekse muhtindekilede hiç bir zarar vermiyecek tarzda yok edilecektir. Gıda maddelerinin imalathanelerinde veya satış yerlerinde ve içinde yenilen, içilen, istirahat edilen yerlerde hasıl olan çöpler, her türlü sulu artıklar öteye beriy? atılmadan ağızları mazbut kapak ve madeni kaplarda toplanarak yok edilecektir. Bütün muslukların aitnida çinko ve tahtadan olmayan muntazam birer yalak bulunması ve hasıl olan her türlü kullanılmış Veyahut kirli suların doğrudan doğruya kanalizasyona ve kanalizasyon olmayan yerlerde septik veyahut sabit çukurlara şevki mecburidir. Bu suların kovalarda biriktirilmesi, sokaklara dökülmesi yasaktır. Madde 25 Gıda maddeleri imalathane ve satış yerlerini veyahut içinde yenilen, içilen, oturulan yerleri kuru olarak isüpürmek, toz çıkarmak, bu gibi yerlere ayakkabı boyacılarının girmesine müsaade etmek yasaktır. Madde 2 Gıda maddeleri imal edilen veya satılan yerlerde yapılan sıhhî teftişlerin neticelerini ve İslah edilmesi lazımgelen noksanları yazmaya mahsus Belediyece numunesi verilmiş şekilde bir teftiş defteri bulunması mecburidir. Madde 27 Gıda maddeleri imal, ihzar ve satılan yerler ve depolarda sinek, hamamböceği vs. gibi haşeratla fare, örümcek bulunması ve buralarda her türlü hayvan beslenmesi yasaktır. Madde 28 Hıfzıssıhha Kanununun 191 inci maddesi gereğince gıda maddelerinin ihzar veya imal, muhafaza edildiği mahalleri, yatıp kalkmak veyasair ev ihtiyaçları maksadıyla kullanmak yasakatır. Binaenaleyh içinde ikamet edilen yerlerde umumun istihlakine mahsus olarak her türlü gıda maddesi hazırlanması, satılması, saklanması yasaktır. İçinde işçilerin ikameti zaruri bulunan imalathanelerdeki yatıp kalkma yerleri doğrudan doğruya imalathane içinden girilip, çıkarürnıyacajv tarzda ayrı bulunacaktır. Burada işçilere yetecek adette demir karyola ve yatak aksamını havi yatıp kalkmak yerleri, elbise dolabı, abdesthane, lavabo Ve duş yerleri bulunacak ve bunların hepsi tam bir temizlik içinde tutulacaktır. Madde 29 Pişirilmeden, yıkanmadan veyahut kabukları soyulmadan olduğu gibi yenilen her türlü gıda maddelerinin imalathane ve dükkan içinde dahi olsa açıkta olarak teşhir veya satışı yasaktır. Bu gibi gıda. maddeleri dışarıdan toz ve sinek girmiyecek surette kapalı kaplarda bulundurulacak, el değmeden hususi kaplar veya vasıtalarla alınıp müşteriye verilecektir. Madde 30 Gıda maddelerinin gerek sabit ve gerek seyyar olarak satış» esnasında su, şerbet, ayran gibi bütün sulu gıda maddeleri her tarafı mazbut kapalı ve içindeki gıda maddesinin vasıflarım bozmıyacak mahiyette intihap edilmiş kaplarda bulundurulacak ve bu kaplardan ancak muslukları vasıtasıyle alınacaktır. Bu kapların içine kepçeler, maşrapalar daldırmak suretiyle bu maddeleri alıp müşteriye vermek, su ve sulu gıda maddelerinin bulunduğu kapları açık bırakmak veyahut bu maddeleri bardaklara doldurarak, bilahare müşteriye vermek üzere açıkta bekletmek yasaktır. Madde 31 Her türlü gıda maddesi imal, istihsal veya depo edilen ve satılan müessese veya dükkanlarda sıhhi muayene cüzdanım havi olmayan veya sıhhat muayenesi muayyen vakitlerde tekrar edilmemiş olan müstahdem ve işçi kullanmak yasaktır. Madde 32 Satılan bütün gıda maddelerinin etrafa sızıntı vermeyecek ve hariçten görünmeyecek tarzda ambalaj yapılarak, müşteriye Verilmesi mecburidir. Ambalaj kağıtlarının temiz ve evvelce kullanılmamış, yeni kağıtlar olması şarttır. Gazete ve mecmua kağıtları da bu şartlarla kullanılabilir.

5 Madde 83 Satılan ve teşhir edilen her türlü gıdamaddesininüzerine, cins, ve nev'i ve mahiyeti ile beraber fiyatını bildirir birer etiket konması mecburidir. Fabrika ambalajı ile satılan ve üzerinde mahkuk veya matbu olarak bu izahatı havi bulunan gıda maddeleri üzerine ayrıca etiket konulmasına lüzum yoktur. Madde 34 Her türlü gıda maddeleri ve gerek perakende ve gerekse toptan satanlar yaptıkları ve sattıkları maddelerin temizlik ve safiyetinden mesuldurlar, Ve gıda maddesi üzerine konmuş etiketin gösterdiği vasıfların doğruluğunu temin etmekle mükelleftirler. Kirli, safiyeti bozuk ve etiketteki ifadesine mahiyet ve terkibi ve gerekse nisbeti itibariyle uymayan gıda maddelerini satmak yasaktır. Madde 35 Gıda maddelerinin satıldığı veyahut yenilip, içildiği yerlerde bulunan müşterilere mahsus oturma yerleri düz, cilâlı tahtadan yapılmış olacak veyahut üzerleri ince hasır, muşamba, maroken veya maroken taklidi gibi kolay temizlenebilir delik, deşik ve yırtık, yıpranmış olmayan bir madde ile örtülmüş olacaktır. Eu maddeler eskiyince değiştirilecektir. Bu maksatla kaba hasır, sandalyeler kullanmak, oturma yerlerini kumaş vesaire ile örtmek, peyke kullanmak yasaktır. Lüks olan lokanta, kahve, çayhane, birahane gibi yerlerdeki oturma yerlerinin daima temiz tutulmam lazım gelen münasip bir kumaş ile örtülmesine müsaade edilebilir. ÜÇÜNCÜ BOLÜM Gıda Maddeleri Depoları Madde 3 Gıda maddeleri depoları üç gruba ayrılır: A) Etrafına su veya gaz halinde hiç bir intişari olmıyacak surette mazbut ve tamamı ile kapalı, madeni ambalajlarda saklanan sade yağ, zeytinyağı ve beyaz peynir gibi gıda maddeleri. B) Etrafına koku intişar ettirebilen veya sulu sızıntıları olan ve çuval, bez tahta, kova, sepet gibi ambalajlarda saklanan kaşar peyniri, pastırma, zeytin gibi gıda maddeleri. C) Hiç kokusu ve hiç bir sızıntısı olmayarak çuvallar veya tahta ambalajlar içerisinde muhafaza olunan hububat, kuru sebze ve meyveler gibi gıda maddeleri. Madde 37 Bütün gıda maddeleri depoları tamamı ile mazbut kargir ve rutubetsiz olan ve meskenlerle ve içinde gıda maddesi işlenen ve satılan yerler haricindeki diğer müesseselerle alakası olmayan ve içindeki gıda maddelerini herhangi bir suretle kirletecek işler yapılmayan binalarda saklanacak ve her üç grup gıda maddeleri birbirine karıştırümadan ayrı ayrı, kompartımanlarda bulundurulacaktır. Bu yerlerin zemini ve duvarları yıkanarak, temizlenir bir madde ile örtülecek ve lüzum görüldüğü taktirde bu maddeler kargir zemin üzerindeki muteaharrik tahta ızgaralar üzerine konacaktır. Madde 38 Bu gıda maddelerinin adi hararet derecesinde uzun müddet saklanmağa tahammülü olmayarak bozulabilecek olanlar mevsim İcaplarına göre adi depolarda soğuk hava depolarına veya odalarına nakil edilecektir. Madde 39 Gıda maddeleri depolarının içinde bu maddeler haricinde başka bir madde depo etmek ve burada herhangi bir İmal için işçi çalıştırmak yasaktır. Madde 40 Kısa bir müddet için muhtelif maddeleri saklayan transit depoları, gıda maddelerini yukarıda yazılan tasnif dahilinde ayırarak gıda maddeleri ile alakası olmayan raddelerden tamamı ile ayrılmış olan kargir bölmeli kompartmanlarda 5 bulundurulacaktır. Madde 41 Yenilecek, İçilecek bütün maddelerin vasıflan İle bu maddelerin imal ihzar ve muhafazaları şevkleri, satışlarının murakabesi ve maddelerin tahsis edilmiş, bozulmuş veya sıhhate muzır bir hal almış şekilleri yenilen, İçilen maddeleri» herhangi bir surette temas etmek üzere kullanılacak malzeme ve vasıtalar hakkmd? Umumi Hıfsassıhha Kanununun bu hususlardaki hükümleri ile bu Kanuni müteferri nizamnameler ve sıhhat vekaleti tarafından neşredilen ve edilecek olan talimatnameler hükümleri geçerlidir.

6 Fırınlar Madde 42 Yeniden açılan fırınlar Belediyenin bu hususta tesbit ettiği tip fırınlar veya ekmek fabrikaları vasıflarında olacaktır. Halen mevcut fırınlar bu talimatnamenin yürürlüğe girdiğinden itibaren altı ay içerisinde aşağıdaki şartlara tamamıyla uyacak surette tadil ve ıslah edecekler. Bunu yapamıyanların fırınları kapatılacaktır. Madde 43 Fırınlar müstakil ve karglr binalarda kurulmuş olacaktır. Tamamı ile kargir olmak şartı ile diğer katları başka maksatlarla kullanılan binalarda yapılacak fırınların giriş ve çıkış kapısı ayrı olacak ve diğer bina katları ile hiç bir iştiraki olmayacak surette tecrit edilmiş bulunacaktır. Madde 44 Bu imalathaneler : a) Un deposu, b) Harman yeri, c) Hamurluk, d) Fırın (Pişirme yeri) ve tezgah satış yerleri, e) İşçi yerlerini birbirinden ayrılmış olarak ihtiva edecektir. Madde 45 Bu yerlerin hepsinin bol gündüz ışığı İle aydınlatılacak tarzda kafi adet ve vüsatta ve sinek girmesine mani olacak surette dışarıdan İnce tel ile örtülmüş pençeleri bulunacak ve bütün kısımların zeminleri ile hamurluk harman yeri ve işcilerin temizlik yerlerinin duvarları yerden iki metre yüksekliğe kadar fayans veya mozaik veyahut çimento sapı gibi yıkanarak temizlenebilir ve su geçirmez münasip bir madde ile döşenmiş olacak ve bu kısımların zeminlerinde kiril suları lağıma sevkedecek ızgaralı ve sifonlu deliği bulunacaktır. a) Uh deposu rutubetsiz ve bol havalı biryerde yapılacak ve unlar temiz çuvallar içinde tahta ızgaralar üzerinde İstif edilmiş bir halde saklanacaktır. b) Harman yeri etrafında işçilerin çalışabileceği müsait bir gezinti yerini ihtiva etmek üzere yerden en aşağı sıfır beş metre yükseklikten bir manai ile ayrılarak köşeleri müdevver bir havuz şeklinde yapılacak ve içyüzü fayans, mozaik, çimento şapı gibi münasip bir madde ile muntazam bir surette döşenmiş bulunacaktır. c) Hamurluk ile harman yeri arasında unların harman yerinden hamurluğa elekten geçerek, şevkini temin edecek tertibatı bulunacaktır. Bu elekler otoma ti* olacak, bulunmadığı taktirde sabit olmak şartıyla el ile harekete getirilecektir. Hamur tekneleri ve kapakları meşe ve kestane gibi sert bir ağaçtan ve satıhları düz olacaktır. Hamur ancak hamur ma kınası ile yapılabilir. El ve ayakla hamur yoğurmak yasaktır. Bu makinelerin tedarik edilemediği zaruri şartlarda zamanla mukayyet müsaadeler gösterilebilir. Hamura konacak tuz kapaklı ve temiz madeni kaplarda eritildikten sonra yalnız bu maksat için kullanılacak teiniz, beyaz bezlerden süzülerek ilave edilecektir. d) Fırın ağzı ile tezgah ve satış yerleri arasındaki mesafe buradaki işçilerin serbestge çalışmasını ve hamur tahtalarının kolaylıkla alınıp verilmesini temin edecek genişlikte bulunacaktır. Tezgah yeri zeminden en az bir metre yükseklikte olacak ve fayans, mozaik, çimento şapı gibi münasip bir madde ile düz (olarak) döşenecektir. Tezgah yerinin etrafında işçilerin tezgah üzerinde ekmek toplaması için kafi genişlikte bir mesafe bulunacaktır. Her ne suretle olursa olsun tezgah üzerine çıkmak yasaktır. Ekmek rafları bir ağız fırından çıkacak bütün ekmekleri alabilecek genişlikte olarak kargir veyahut cilalı tahtadan yapılmış olacak ve zemin hizasından işçilerin tezgah üzerine çıkmadan ekmekleri alıp koyabilecekleri azami yükseklikte bulunacaktır. Tezgah ve rafların bulunduğu satış kısmının sokak ve giriş yolu üzerinde cepheleri camekanla örtülmüş olacaktır. e) İşyerleri imalathane kısmı haricinde veyahut buradan hususi bir kapı ile ayrılmış münasip yerlerde tesis olunacaktır. Burası işçilerin soyunup, giyinmeleri ve yemek yemeleri için gerekli tertibatı havi müsait yerlerle el yüz yıkama musluğu, %b

7 desthane ve dua yerleri bulunacaktır. İşçileri imalathane dahilinde yatırılan fırınlarda ayrıca yatıp kalkma ve yemek pişirme yerleri olacak ve yatıp kalkma yerinde her İsçinin çelik somyalı bir demir karyolası, yatak ve aksamı bulunacak ve bütün bu malzeme tam bir temizlik içinde tutulacaktır. Madde 4 Fırının bütün malzemesi ve içinde çalışanlar tam bir temizlik içinde bulunacaklar ve işçiler beyaz ceket, takke, pantalon, iş elbisesi giyerek çalışacaklardır. Hamurkarlar İş elbiseleri üzerine ayrıca bir de önlük takacaklardır. Bu iş elbiseleri daima temiz, lekesiz olacak ve sık sık yıkanarak temizlenecektir. Fırınlarda her türlü hayvan beslenmesi, sinek, hamamböceği gibi haşeret bulunması ve buna meydan verilmesi yasaktır. Pasa bezleri daima temiz ve lekesiz olacaktır ve lüzumu kadar adedi yedek bulunacaktır. İşçilerin iç çamaşırları veyahut sokak elbiseleri ile çalışmaları İş elbiseleri ile imalathane dışına çıkmaları önlük yerine çuvallar takmaları yasaktır. Fırıncılar ekmek imalinde tam sıhhatte ve mütehassıs işçi çalıştırmaya mecburdurlar. Madde 47 Francala, simit, çavdar ekmeği yapan fırınlarda bu hükümlere tabidirler. Madde 48 Fırınlardan perakende satış dükkanlarına veya istihlâk yerlerine ekmeklerin nakli için içi tamamı ile çinko veya galvanize saç veyahut kontraplak döşenmiş ve toz girmeyecek surette mazbut ve imtisach bir surette her tarafı kapalı kapıları yan veya arka taraflarında açılan raf tertibatım haiz hususi kamyonlar veya arabalarla diğer nakil vasıtalarına yükletilmek veya elde taşımak üzere aynı şartlarla yapılmış dolaplar veya sandıklar kullanılacaktır. Madde 49 Fırınlardan başka yerlerde perakende ekmek ancak, hususi ekmek dağıtma dükkanları ile bakkallarda satılabilir. İçinde diğer maddelerde bulunabilen satış yerlerinde ekmekler her tarafı cemakanla kapalı hususi hücrelerde ve raflar üzerinde bulundurulacaktır. İçme ve Kullanma Suları ile Kaynak Suları Madde 50 İçme ve kullanma suları hakkında «Gıda Maddeleri Tüzüğü» nün ilgili hükümleri uygulanır. Madde 51 Suları içmede ve ev işlerinde kullanılan ve Belediyece yapılan tahlil ve tetkik neticesinde mülevves ve gayri kabili ıslah oldukları tespit edilen kuyuları tebligat vukuunda münasip şekilde iptal etmeye sahipleri mecburdur. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu hükümlerine tevfikan içilmesine müsaade edilen ve himaye mıntıkaları tahdit olunan menca sularının kaptaj (toplama) galeri ve haznelerinin Belediyece tasdikli projeye uygun evsafta içine bir şey sızmayacak surette mazbut yapılmaları mecburidir. Madde 52 Kaynak sulan için Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca yayın lanmış bulunan 289 sayılı Kaynak Sulan Yönetmeliği hükümleri uygulanır. Sirke ve Turşucular Madde 53 Sirke ve turşucu dükkanlarının zemini çimento, karomozaik veya çini döşenmiş, tavam düz veya yağlı boyalı veya temiz badanalı ve sokak yüzü camekanlı olacaktır. Camekanlar daima temiz tutulacaktır. Tezgahın etrafına tesadüf eden duvarlar zeminden bir buçuk metre yüksekliğinde çini veya çinko döşeli veyahu* yağlı boya İle boyanmış olacaktır. Tezgah dahi çinko veya çini ile kaplanmış olacan ve üzerinde turşu koymaya mahsus sert ağaçtan yapılmış kenarlı ve pervazlı tahta bulundurulacaktır. Bu tahtama üzeri turşu doğramak ve satmak İçin kullamlmadığı zamanlarda behemal temiz bir örtü ile örtülü olacaktır. Fıçıların bulunduğu yer çimento veya çinko ile döşenmiş olacaktır. Dükkan içinde ve tezgah yakınında akarsu musluğu bulunacak ve kirli suların akması için umumi kanala kapalı bir surette birleştirilmiş ızgarası bulunacaktır. Madde 54 Turşu fıçılarının ağızları tahtadan kapaklan ile daima kapalı bulundurulacaktır. Çuval ve keçe gibi şeyler ile örtülmiyecektir. Fıçılardan alınacak turşular el ile alınmayıp, büyük maşa veya kepçeler kullanılacaktır.

8 8 Madde 55 Turşular kapalı veya porselen kavanozlara konularak teşhir edilir. Madeni kaplar istimali yasaktır. Turşu için kullanılacak sebzeler temiz ve bol su ile yıkanacak ve bu sular içilebilecek sular evsafım haiz olacaktır. Madde 5 Bu mahallerde çalışanlar temiz ve beyaz gömlek giyeceklerdir. Tırnaklan kesik, elleri temiz, traşlı ve saçları taranmış olacaktır. Bu esnaflarda her üç ayda bir sıhhi muayeneye tabidirler. Kuru Kahveciler Madde 57 Kuru kahveci dükkanlan ve kullandıkları eşya ve malzeme temiz olacaktır. Dökülmüş veya çekilmiş kahveler kapalı kaplarda satılacaktır. Kahve kavrulduktan sonra tavlandınlması için üzerine dökülecek su temiz olacaktır. Çekilmiş kahve su ile rutubetiendirilemez. Madde 58 Hileli çekilmiş kahve satmak yasaktır. Kahveler katıksız ve ta mamı ile saf ve tabu olacaktır. Kahve döğen veya çeken kimseler temiz önlük ve başlarına i beresi giyeceklerdir. Kahve konan kese vesair kağıtları ince olacak, başka kağıtlar kullanılmıyacaktır. Buz Satış Terleri Madde 58 Buz satılan yerlere mahsus depolar telewu.se maruz olmayacak şekilde kar gir binalarda ve zeminleri ile bir buçuk metre yüksekliğe kadar duvarları yıkanabilir surette ve su geçmez maddelerle döşeli olacak ve zeminlerinde kanala bağlı bir delik bulunacaktır. Madde 0 Buz konan depolar ahşap ise iki cldarinin arasına hararette nakline mani olacak ince tahta talaşlı Ve kömür tozu ile doldurulmuş bu dolabın iç cidarları çinko ile tamamen örtülecek ve kaidelerinde bir boşaltma musluğu bulunacaktır, istihsal yerlerinde satış yerlerine buz nakil için kullanılacak vasıtaların tecrid edilmiş olması lazımdır. Madde 1 Perakende buz satış yerlerinde müşterilere verilecek burlana temiz bir testere ile ve müşterilerin istediği miktarda kesilip tartılarak Belediyece tesbit edilen fiyat üzerinden verilmesi mecburidir. Bu satış yerlerinde buz fiyatım gösterir, büyük bir levhanın müşterilerin görebileceği mahalle taliki mecburidir, Madde 2 Gıda maddeleri yapılan ve satılan yerlerde bulunan hususi soğuk veya buz dolaplarında ancak bu mahallerde yapılmak veya satılan gıda maddeleri ile bunlann imalinde kullanılan İptidai maddelerle sattıkları maddeler muhafaza edilebilir. Seyyar Satıcılar Madde 3 Seyyar olarak her türlü gıda maddesi ile diğer maddeleri satan esnaflar caddelerde, meydanlarda, köşebaşlarında, parklarda, okul kaplılan önünde, cami kapılarında ve herkesin gelip geçmesini güçleştirecek yerlerde durup satış yapmaları yasaktır. Madde 84 Tıkanmadan, pişirilmeden ve soyulmadan yenllebllecek maddelerle sinek toplanmasına ve etrafı kirletmeye ve suları akmağa müsait olan her türlü maddelerin her tarafı camekanla mahfuz çöp, toz, sinek girmeyecek surette gayri kabili nüfuz bir madde ile örtülü ve daima kapak vasıtalar içinde satılacaktır. Madde 5 Başka yerlerde evvelden hazırlanmış olan ayran, şerbet, limonata, dondurma gibi gıda maddelerini satan seyyar satıcılar kullandıkları kaplan gayet temiz olarak bulundurulacaklardır ve her türlü toz ve çöpten muhafaza etmeğe mecburdurlar. Madde Muayyen ve sabit bir imalathanede yapılan gıda maddelerini (simit, börek, poğaça) satmak yasaktır. Bu gibi maddeler etrafı ve üzeri kapalı camekanlar içinde satılır. Madde 7 Limonata, şerbet gibi içilecek maddeler camdan veya bunların vasıflarım hiç bozmıyacak bir maddeden yapılmış mazbut ağızları kapalı ve musluklu

9 9 kaplar İçinde satılacaktır. Bu kaplar içindeki sulu maddeler benemal musluktan alınarak müşteriye verilecektir. Dondurmacılar ağzı sağlam, iyi kapanan kapaklı kaplar sahlepçller ve bozacılar ise ağzı iyi kapanan güğümler kullanacaklardır. Bardaklar ve fincanlar toz toprak girmeyecek şekilde camdan veya münasip bir maddeden yapılmış, kapalı bulundurulacak ve bunlar satıcının yaranda bulunduracağı temiz sular ile her kullanışta tytet* yıkanacaktır. Kova, testi, bakraç gibi kaplarda bu gibi maddelerin satışı yasaktır. Madde 8 Satış münasebetiyle olacak her türlü döküntü ve kırıntı vesaire satıcının beraberinde bulunduracağı kapalı kaplarda biriktirilecektir. Madde 9 Seyyar satıcılar ve ayakkabı boyacıları ancak Beledlye'ce kendilerine gösterilecek yerlerde çalışabileceklerdir. Madde 70 Yenilecek, içilecek, maddeleri satan seyyar esnaf, üzerine beyaz veya gri renkte gömlek giyecekler ve üç ayda bir sıhhi muayeneye tabi olacaklardır. Bu Fasılda Açıkça Adı Geçmeyen Yerler Madde 71 Yenilecek, içilecek maddelerde bunlarla münasebeti olan maddeleri yapmak, satmak veya nakil veya tevzii edilipte, adı bu fasılda geçmemiş olan müesseseler ve dükkanlar bu faslın müşterek hükümlerine tabi oldukları gibi mahiyet* leri itibariyle fasılda bahsi geçen yerlerde en çok benzerlerinin hususi şartlarına ds uymaya mecburdurlar. Kasaplar Madde 72 Belediye mezbahasından başka yerlerde her türlü kasaplık hayvan kesimi yasaktır. Madde 73 Mezbahada kesilen hayvan etlerinin nakli için galvanizli saç veya çinko ile döşenmiş, her tarafı kapalı hususi kamyonlar bulundurularak yapılır. Bu vasıtalarda müteaddit havalandırma menfezleri bulunacak ve etler birbirine sıkıştırılmadan ve üst üste konmadan çengellere asılı olarak nakil edilecektir. Et kamyonlarından başka nakil vasıtaları İle et taşınması ve et nakline mahsus vasıtalarla etten başka bir madde taşınması yasaktır. Madde 74 Kasap dükkanlarında aşağıda yazılı sıhhi şartlara Uyulacaktır. A) Kasap dükkanları kamilen kargir olacaktır. Dükkanların önleri camekan ve bunun iç tarafı kapı dahil olduğu halde sinek girmeyecek surette demir ve tel kafeslerle örülmüş bulunacaktır. Müsait olan dükkan içerisinde etlerin bulunduğu mahal demir parmaklık veya tel kafeslerle ayrılmış bulunacaktır. B) Etlerin muhafazası için buzdolabı ve soğuk hava tesisatı bulunmayan dükkanların ön cephesindeki camekânsız kısımların gece Örtülmesi için içinde kedi, fare, girmeyecek şekilde fakat hava ceryanı temin edecek surette kalıp, telden yapılmış istorlu veyahut üzeri aynı ebatta telle örülmüş demir parmaklıklar kullanılacaktır. C) Kasap dükkanlarının zemini mermer, çini veya mozaik çimentodan yapılır, duvarları iki metre yüksekliğe kadar fayans, karoslmon mozaik gibi su geçmez münasip bir madde ile döşeli bulunacaktır. Duvarlar tavana kadar olan kısımları il' tavan kısımında sıvalı ve üzeri boya olacak, hiç bir taraftan delik bulunmayacaktır D) Kasap dükkanlarına şehir suyu alınması mecburi olup, bu yerlerin temizliğine son derece de itina gösterilerek yaz günleri haftada en az iki defa, kış günleri haftada bir defa bol su ile dükkanlarım temizlemeğe mecburdurlar. Kirli suları doğrudan doğruya kanalizasyona ağzı sifonlu bir delikle akıtılacaktır. E. Tezgahlar mermer veya mozaik gibi su geçirmez ve yıkanarak, temizlenebilir bir madde ile döşenmiş olacak, ağaç kütükleri kıyma makinaları iş haricinde çinko bir kapakla daima örtülü bulunacaktır. Tezgâh altında içi çinko veya galvaniz saç levhalarla kapanmış olması lâzımdır. Dirhem dolabından başka dolap bulunmıyacaktır. Et konulacak dolapların tavam boyalı demir ve telleri beyaz galvaniz olacaktır. Hayvan aksamına ait her türlü artık süprüntülerl kemikler ve çöpler ağzı kapalı madeni kutulara konacak ve bu kutular her gün yıkanıp temizlenecektir.

10 10 F. Etler madeni Veya içi çinko döşeli veya yağlı boyalı sürme kapılı tel kafeslerden veya buzdolapları içinde bütün olarak veyahut büyük parçalar halinde biıbirinden aralıklı olarak asılı bulundurulacaktır. Kasap dükkanlarında tel kafesler haricinde ancak etlerin satılırken asılı kesilmesi için bir kaç çengel bulunabilir. Madde 75 Dükkan dışında veya giriş çıkış kapısı üzerinde dolaplar haricinde et asılıp, teşhiri yasaktır. Et asılan çengeller passız olacak, etler temiz olmayan şeylerle temas ettirilmeyecek dolap ve kafeslerde sinek bulunmayacaktır. Madde 7 Bütün veya parça halinde bulunan bilcümle etlerin tüterine koyun, keçi, sığır, manda, dana gibi nev'i ve mahiyetini ve fiatını bildirir boyalı çinko veya birer etiketin konulması mecburidir. Madde 77 Koyun, sığır, keçi, manda eti satan kasaplar bu etlerin dükkânlarında satıldığım göstermek üzere hazırlanmış levhayı halkın kolaylıkla görebilecekleri yere talik edeceklerdir. Bu levhaların etrafında ve üzerinde görünmesine mani olabilecek hiç bir madde bulunmıyacağı gibi daima temiz tutulacaktır. Madde 78 Satılan etler tartıldıktan sonra ambalaj kâğıdına sarılarak, hsr tarafı tamamen örtülü muntazam bir paket halinde müşteriye verilecektir. Etleria kaba kâğıtlarla beraber tarttırılması yasaktır. Büyük parça etlerin dükkanlardan herhangi biryere açık olarak taşınması yasaktır. Madde 79 Kasap dükkanlarında kıyma makinası bulundurulması mecburidir, kıyma müşteri gözü Önünde yapılacaktır. Kıyma bulundurmak yasaktır. Madde 80 Kasap dükkanlarında hayvan kesmek ve yüzmek temizlemek, yasaktır. Bütün hayvanlar mezbahada kesilmiş olarak getirilir. Madde 81 Başka yerde kesilip, temizlenmiş olarak veya ayrıca bir dolap içinde bulundurmak şartı ile kasap dükkanlarında kümes hayvanları da satılabilir. Ancak ayaklarının hanes mafsallarından kesilmiş olması lazımdır. Madde 82 Teraziler, tezgahlar, et makinesi, büyük, küçük bıçaklar vesair alet ve malzemeler gayet temiz olacak ve her akşam sodalı ve sıcak su ile dükkanının zemini de her zaman bolca su ile yıkanacak ve kan lekeleri görünmeyecektir. Madde 83 Kasap dükkanlarında, çalışanlar uzun ve temiz gri bir gömlek giyeceklerdir. Madde 84 Kasap dükkanlarında mezbaha harici kesilmiş damgasız kokmuş, bozuk ve hastalıklı hayvan etleri satmak ve bulundurmak yasaktır. Etler mezbaha da veteriner tarafından muayene olunur. Salih olmayan etler imha olunur. Madde 85 Kasap dükkanlarında sucuk imal etmek ve sakadat satmak sureti katiyede yasaktır. Sakadat satacak dükkanlar ayrılır. Seyyar kasaplık yapmak yasaktır. Madde 8 Sakadat satılacak dükkanlarda zemine ve duvarlarının su geçmez maddelerden olması ve yerden lağıma bağlı sifonlu bir delik bulunması, kasap dükkanlarında olduğu gibi temizliğe dikkat edilmesi ve şehir suyu bulunması şarttır. Sakadatların soğuk hava veya buzdolaplarında veyahut tel kafesler içinde satışa arzı mecburidir. Madde 87 Mevsim itibariyle hariçten kasabamıza kesilmiş veya damgalanmış olarak getirilmiş bulunan büyük ve küçük baş hayvanlar dahil mezbaha da veterinerlik muayenesinden geçirilerek damgalanır. Madde 88 Kasabamız dahilinde mezbahadan satış yerlerine ciğer, beyin, işkembe ayak gibi sakadat aksamının nakli için ve rafları muntazam bir surette galvanizli saç ile örtülmüş ve her tarafı kapalı ve hava cereyanı için delikler bulunan motorlu veya motorsuz vasıtalar veyahut el arabaları kullanılacaktır. Bu vasıtaların içinde başka maddeler nakil etmek veyahut bunlardan başka vasıtalarla veya açıkta sakadat nakletmek yasaktır. Kasap dükkânları işletenler her üç ayda bir sıhhi muayenelerim yaptırmağa mecburdurlar.

11 11 Madde 89 Kasabada mevcut kasap dükkanlarında koyun, keçi, sığır ve manda karışığı et satışlarının ünlenmesini temin bakımından kasap dükkanları iki gruba ayrılmış bulunmaktadır. Birinci grup kasap dükkanlarında ise koyun ve sığır etinden, ikinci grup kasap dükkanlarında ise keçi ve manda etinden başka cins etle rin satışı yasaktır. Yeniden kasap dükkanı açmak isteyenlerinde önceden bu iki gruptan hangisini tercih edeceklerini ve gireceklerini yazılı olarak Belediye Veterinerliğine bildirmeleri şarttır. Bu dükkanlarda hangi cins et satışı yapılıyorsa sucuk imalathaneleri içindp Belediye Mezbahasında aynı cins hayvan kestirilmesi mecburidir. Tavukçu Dükkanları ve Tavuk Kesme Yerleri Madde 90 Tavuk ve diğer kümes hayvanlarının üretilmesi için tesis edilecek çiftlik ve kümeslerin Sağlık Bakanlığınca bugüne kadar belirlemiş ve bundan sonra belirlenecek ölçü esaslara uygun olarak yapılması; Tavukçu dükkanları ve tavuk kesme yerlerinin 1/2/1979 gün ve 1552 sayılı Resmî Gaezte'de yayınlanarak yürürlüğe giren «Kümes Hayvanlarının Kesim Yerlerinin Asgari Teknik ve Hijyenik Şartlarım Gösterir Talimat hükümlerine uygun olması şarttır.» Balıkçılar Madde 91 Balıkçılar dükkanlarının zemini ve zeminden iki metre yüksek lige kadar duvarları mermer, fayans, karo, mozaik, korosimon veya çimento gibi maddelerle kaplanmış olacak ve zemini münasip yerinde bir ucu mecraya, bulunmayan yerlerde sabit septik çukurlara bağlı ızgaralı ve sifonlu delik bulunacaktır. Pis suların sokağa dökülmesi veya akıtılması yasaktır. Bu dükkanların meskenlerden veya başka dükkanlardan irtibatı olmayacaktır. Bu dükkanlarda balık satışı esnasında başka bir madde satışı yapılmıyacaktır. Ve bulundurulmayacaktır. Madde 92 Balıkçı dükkanları senede iki defa badana edilecek ve bu dükkanlarda şebeke suyu bulundurmak mecburi olup, su şebekesi geçmeyen yerlerden ise temiz sularla doldurulmuş madeni ve kapaklı depolara bağlı akarsu tertibatı bulunacaktır. Madde 93 Balıklar sepetli ve sepetsiz olduğu halde fayans, mermer, karo, moraik, karosimon döşeli veya çimento sıvalı tezgah veya raflar üzerinde bulundurulacaktır. Bu balıkların yere konulması yasaktır. Artıklar kapalı, madeni kaplara konacak ve bu kaplar her gün boşaltılacak ve yıkanacaktır. Balık satanların ve bu işlerde çalışanların su geçirmez önlük takmaları mecburidir. Madde 94 Bozulmuş, kokmuş veya yüz tutmuş su mahsulatın ve kulakları (Galsam alanı) boyanmış balıklar ve kılıç balığının kılçığım orkinos balığına takmak gibi hallerde satış yapmak yasaktır. Madde 95 Balıkçı dükkanlarında balıkların vesair su mahsulatıma yıkanıp, temizlenmesi ıslatılması için temiz su kullanılacaktır. Bu maksatla kirli sular kullanmak ve balık vesairenin üzerine kirli örtüler, bezler, çuvallar koymak yasaktır. Madde 9 Balıkçılar sattıkları balıkları müşterilerine sağlam ve temiz kağıtlara sararak suları ve kanlan dışarıya sıçramayacak surette muntazam paket yapıp vereceklerdir. Madde 97 Haftanın muayyen gününde pazar yerinde seyyar balıkçılık yapanlar suyun ve kanın sokağa akmaması için icabeden tertibatı havi kaplarla satış yapmağa ve artıkları hiç bir yere atmayıp yanlarında bulunduracaklan kapalı, madeni kaplara koymağa mecburdurlar. Madde 98 Balıkçılar tırnaklan kesik. elleri temiz, traşlı ve saçları taralı olacaktır Bu işlerde çalışanlar üç ayda bir sıhhi muayenelerini yaptırmaya mecburdurlar

12 12 Konserveciler Madde 99 Hararetle taklm usulü takip eden müesseseler : Hararetle taklm usulünü takip eden et, balık, meyve ve (sebze) Konserve Imalathaneleride bu mahaller tamamen müstakil ve kar gir binalarda olacak ve : A) tbtidai maddeleri ayıklama, hazırlama, B) Pişirme ve kutulara Koyma, C) Taklm etme. D) Etiketleme ve depo, E) Kutu yapma, F) Bulaşık kapları yıkama gibi başka işlere mahsus yerleri birbirinden karglı bölümlerle ayrılmış olacaklardır. Madde 100 Bütün bu mahallerin zemini ve zeminden itibaren iki metre yüksekliğe kadar duvarları her vakit yıkanabilecek maddelerden olacak ve her çalışma yerinde kanala bağlı sifonlu, ızgaralı ve delikli taşlar bulunacak ve birikintilerin? meydan verilmeyecektir. Madde 101 Bol gündüz ışığı ile aydınlatılmış ve hava temizleme tertibat; yapılmış olacak ve pencereler ince tel ile örtülecektir. Muhtelif yerlerinde akarsu mmlukları ve şehir suyu geçmiyen mahallerde en az bir tonluk temiz su deposu buluna çaktır. Madde 102 Ocaklar dumanları içeriye ve dışarıya rahatsızlık vermiyecek surette çekecek tertibatı havi olacaktır. Konservesi yapılacak maddelerin ayıklanıp, temizlenmesine vesairesine yarayan masaların üzerleri mermer, karosimon, karo, mozaik gibi maddelerle döşenmiş olacaktır. İmalathanenin iç kısımları sık sık kaynak sodalı sularla yıkanacaktır. Her tarafı temiz tutulacak ve artık ile her türlü süprüntü 1er üstü kapak madeni kaplarda toplanacaktır. Madde 103 İşçilerin çakşırken giyecekleri elbise ve takkeler önlüğü bulu nacaktır. Madde 104 Yapılan konservelerin üzerlerine fabrikanın adının bulunduğu yeri ve içindeki maddenin cinsini ve miktarını gösterir iki etiket konması mecburidir. Her türlü süt konservelerinin üzerinde de müessesenin ismi ile bulunduğu yerin süt miktarını yağlı veya yağsız, şekerli veya şekersiz olduğunu ve imal tarihini gösterir birer etiket bulunması mecburidir. Madde 105 Etiketi olmayan veya içindeki maddenin bozukluğuna delalet edecek en ufak bir şişkinlik gösteren veya kutusu delik veya tahammür etmiş bulunan konserveleri satmak yasaktır. Kutularda delik deşik olmadığı halde tefessüh etmiş çıkan konservelerden amirleri mesuldür. Madde 10 Başka yerlerden veya ecnebi memleketten gelecek konservelerin etiketli ve iyi bir halde bulunması şarttır. Madde 107 Sebze ve meyve konservesi yapılan müesseseler dahilinde bunlarla beraber olan aynı zamanda balık veya et konserveleri yapmak yasaktır. Et konserveleri ancak Belediye Mezbahasında kesilmiş etlerden yapılabilir. Sucuk ve Pastırma İmalathaneleri Madde 108 Aşağıda yazılı şartları haiz olduğu Belediye merkez sıhhat veteriner ve fen heyetlerince tasdik edilmeden sucuk ve pastırma imalathanesi açmak yasaktır. Evvelce açılmış olanlarda Belediyeye müracaat ederek, halihazırının tesbl: ve noksanlarım tamarnlıyarak, bu şartlan yerine getirmeye mecburdurlar. Madde 109 İmalathaneler müstakil ve kargir olacak ve ancak Belediye mezbahanesinde mezbahanesinde kesilmiş etler kullanılacaktır. Evlerde, hanlarda veya başka işler işin kullanılan yerlerde imalathane kurulmasına müsaade edilmez.

13 13 A. Mezbahaneden gelen etlerin konup muhafaza edilecek soğuk havada veya dolabı veya günlük olarak et bekleme yeri, B. Etlerin parçalandığı kemiklerden tecrkt edildiği veya kırıldığı mahalli, C. imalathane kısmı, D. Kurutma mahallinden İbaret olacaktır. Madde 110 imalathanenin zemini tamamen ve duvarları zeminden en az bir metre yüksekliğine kadar su geçmez ve daima yıkanabilir bir madde ile döşenmiş olacaktır. Ve zeminin ieabeden yerlerinden ucu kanala bağlı sifonlu delikler bulunacak ve hiç bir tarafa su birikintisi bulunmayacaktır. Madde 111 İmalathanenin her tarafı bol gündüz ışığı ile aydınlatılmış olmak üzere kafi pencereli olacak ve bu pencerelerin her tarafı ince tel ile örtülü bulunacak ve lâzım olduğu takdirde harice açılan kapıların İç tarafım İçe ve dışa doğru açılabilir, tek kapı konulacaktır. Madde 112 İmalathanelerde şehir suyu tesisatı bulundurulması mecburidir. Şehir suyu geçmeyen mıntıkalarda en az yarım tonluk temiz su deposu bulundurulacaktır. İmalathanenin lüzumlu mahallerine bu depolarda su sevkeduecektir. Madde 113 Ocak ve kazanlar etlerin bulunduğu ve tuzlandığı yerlerden ayrı olacaktır. Ve bacaları duman veya gaz çıkaran imalathanelerin içine ve dışına zara: vermemeleri için muntazam bacaları bulunacaktır. Buralarda çalışan bütün işçiler ve müstahdemler gri renkte iş gömleği ve her üç ayda bir sıhhi muayeneleri yaptırmağa mecburdurlar. Madde 114 Kullanılan her türlü aletler kapalı ve vasıtalar tam bir temizlik İçinde bulunacak ve et müstahzar haline gelinceye kadar bakır, kurşun, sırlı ve taht 3 kaplar içinde bulundurulmayacak, etin kokacağı her şey aralıksız, çatlaksız, muntazam vs düz bulunmak şartı İle mermer, beyaz çini veya mozaik olacaktır. Etleri kesmek veya doğramak için kullanılan aletler paslanmaz, kolay temizlenir cinsten olacaktır. Madde 115 Sucuk ve pastırmalar imalathaneleri içinde mahsus bu iş İçin yaptırılmış bol hava cereyanı bulunan yerlerde kurutulacaktır. İmalathanenin başka yerlerde sucuk kurutulması yasaktır. Madde 118 Pastırma, sucuk, kavurma ve emsali satılan dükkanlarda bu maddelerini rutubetli, tozlu doğrudan doğruya güneşe ve harici televvüslere karşı açık yerlerde ve diğer malzeme arasında bulundurulması yasaktır. Teşhir edilen mallar.kapalı camekanlar içinde bulundurulacak, bunları kesme» ayırmak için kullanılan, bıçak, tezgah vs. nln temiz tutulması mecburidir. Madde 117 Pastırma, sucuk, kavurma ve emsali toptancılar malların soğuk hava depo veya oda veyahut depolarda muhafaza etmeye mecburdurlar. Perakendeciler buzdolabı olmadığı taktirde ancak bir haftalık satışa yetecek kadar malı bulundurabilirler. Sebzeler Madde 118 Sebzeci dükkanlarmda satılacak sebzeler tezgah ve raflar üzerinde veya küfeler içinde bulundurulacak ve sebze süprüntü ve kırıntılarını koymak (çin kapalı kaplar bulundurulmak mecburidir. Madde 119 Sebze satılan dükkanların zemini ve zeminden birbueuk metre yüksekliğine kadar duvarları mermer, fayans, karosimon veya çimento sıvalı olacaktır. Zeminin münasip mahallerinde bir ucu kanala ve bulunmayan yerlerde septik çukurlara bağlı sifonlu delik İle pis sular akıtılacaktır. Bu gibi dükkanlarda şehir suyu alınması mecburi olup, mümkün olmayan yerlerde ise temiz sular ile doldurulmuş, madeni ve kapalı depolarına bağlı akar su tertibatı bulunacaktır.

14 Maydanoz, dereotu, salata, hıyar, turp, tazen soğan, marul gibi çiğ olarak yenilecek sebzeler ayak altında ve yerlerde bulundurulmayıp, yüksek ve fuhafazalı yerlere konulacak ve kirli sularla ıslatıunayacaktır. Sebzelerin ıslatılması için dükkan içinde üzeri açık fıçı veya bidon içinde su bulundurmak yasaktır. Madde 121 Dükkanda satılan her cins sebzelerin üzerine cins, evsaf ve fiyatlarım gösterir bir etiketin talik edilmesi mecburidir. Madde 122 Bahçe ve bostanlarda lağım ve mecra suları ile sebze sulamak yasaktır. Böyle sularla sulanan çiğ olarak yenen sebzeler sökülüp imha edilir. Su yollarında bir daha kullanılmamak üzere bozulup kapatılır, bostan ve bahçelerde sebzelerin yıkandıkları havuzların temizliğine itina edilir. Madde 123 Bahçelerde sergi ve dükkanlara nakledilecek bilumum sebzelerin hususi küfelerinde araba, hayvan ve emsali vasıtalarla nakledilmesi yasaktır. Madde 124 Haftanın muayyen gününde kurulmakta olan pazar yerlerinde satılacak sebzeler hususi küfeleri içinde veya yerden en az 50 santim yükseklikte açacakları sergi üzerine konmak suretiyle satışa arzetmek mecburiyetindedirler. Bu esnaflarda sattıkları sebzeler üzerine vasıf ve fiyatım gösterir etiketler koymak mecburiyetindedirler. Madde 125 Mahallelerde dolasan seyyar sebzeciler de temizlik bakımından aynı kurallara tabi olup, artıklarım küfe ve işporta içinde muhafazaya mecburdurlar. Madde 12 Bütün sebzeciler ve seyyar sebzeciler her üç ayda bir sıhhi muayeneye tabidirler. Sebzeciler üzerine gri renkte uzun bir.gömlek giymek mecburiyetindedirler. Yemişçiler Madde 127 Yemişçi dükkanlarının zemini ve zeminden birbuçuk metreye kadar yüksekliğinde duvarları mermer, fayans, karosimon veya çimento sıvalı olacaktır. Ve yemiş konulan kaplar temiz bulundurulacaktır. Madde 128 Dut, çilek, gibi taze meyvalar kabuksuz fıstık ve ceviz gibi kuru yemişler el ile tutularak, tartılmayıp, kepçe vesair aletlerle alınıp tartılacaktır. Hurma, erik, kuru üzüm, kuru incir gibi meyvelerin üzerine kilo çekmek için su serpilmesi yasaktır. Madde 129 Her meyve ve yemisin üzerine cins nevi ve fiyatım gösterir etiketlerin konulması mecburidir. Madde 130 Alelumum meyvalar zeminden asgari yarım metre irtifamda hazırlanmış tezgah üzerinde satışa arz edilecek, zemine hasır ve çuval sererek üzerinde meyve satılması yasaktır. Çürük ham ve bozuk maddeler satılamaz, yapılacak kontrollerde görüldüğü takdirde müsadere edilerek, derhal imha edilir. Madde 131 Kullanılmış yazılı kitap ve defterlerle kese kağıdı yapılamaz, tartı ağırlığını artıracak şekilde yapıştırıcı madde kullanılamaz. Seyyar yemişçiler taze meyveleri hususi kapları içerisinde satması ve kuru yemişlerde yine hususi kaplarda ve üstü kapalı camlı kasnakla veya kavanozlarda satılması mecburidir. Bunların elleri temiz tırnakları kesik, traşh, saçları taranmış bu. lunması lazımdır. Yemişçilerde üç ayda bir sıhhi muayeneye tabidirler. İş başında üzerlerine gri renkte bir gömlek giymeleri mecburidir. Nakil Vasıtaları Madde 132 Nakil vasıtaları İnşa tarzının 12 Ocak 191 tarih ve 232 sayılı Kanunla değiştirilen 085 sayılı Trafik Kanunu ile Trafik Tüzüğünün teknik şartlarını haiz olması şarttır. Bakkallar Madde 133 Bakkal dükkanlarının cephesi camekanlı olacağı gibi, içerisinde satılacak eşyanın bulunduğu kaplar, teraziler ve müstahdemlerinin önlükleri tezgah bıçak, bezler ve camekanlar dalma temiz bulundurulacak, zeytinyağı, sade yağı, em

15 15 sali maddeler pastırma ve kavurma gibi pişirilmeden yenilen bilcümle mevad kaplarının üzeri kapatılıp, örtülü olacaktır, örtü kapalı camlı olacak, dükkanların zemini toprak olmayıp, beton olacaktır. Duvarlar sıvalı ve badanalı olcaktır. Fare gelişine müsait dükkan bulunmayacaktır. Yem açılacak bakkal dükkanları kargir olacaktır. Madde 134 Bakkal dükkanlarında bulunan her nevi yenilecek ve ıçdecatt maddelerin üzerleri toz ve topraktan vesair haş erattan korunmak maksadıyla örtülü olacak ve cins evsafım gösterir etiketler talik edilmesi mecburidir. Çürümüş, kokmuş, ve bozulmuş yenilecek ve içilecek maddelerin satılması yasaktır. Madde 135 Sade ve yemeklik zeytinyağlarının başka yağlar ile karıştırılarak hileli satış yapılması yasaktır. Kuyruk, içyağı, margarin gibi hayvani veyahut ceviz, pamuk, susam, haşhaş, gündöndü gibi nebati yağlarla zeytinyağları fıçılar ve tenekeleri üzerine cins ve nevilerini ve fiyatım gösterir etiketler talik edilmek suretiyle satılması mecburidir. Madde 13 Sirke ruhu vesaire ile sun'i sirke yapılması ve sirkelerin kim yevi maddelerle boyanması ve açık olarak satılması yasaktır. Sirkeler kapalı şişsler içinde satılır. Sun'i olduğu tahlil ile anlaşılan sirkeler müsadere ve imha edilir. Ve sahipleri ayrıca cezalandırılır. Tabii olduğu halde istimali henüz tamam olmamasından dolayı soluk olan sirkeler istimali tam oluncaya kadar sattırılamaz. Sun'i sirkelerle turşu imali ve satılması yasaktır. Madde 137 Bilumum konserveler gıda maddeleri nizamnamesinde yazılı hükümlere tabidir. Bir hayvan etinden yapılır, sucuklarla birkaç hayvani etinden yapılan sucuklara nevini ve evsafını bildirir, etiketler konması mecburidir. Madde 138 Bakkal dükkanlarında toz, toprak, sinek, böcek, fare gibi haşaratın barınmasına ve bulunmasına meydan verilmeyecek sık sık D. D. T. mahlüiü veya diğer zararsız ilaçlarla imhası cihetine gidilecektir. Madde 139 Bakkal dükkanları meskenlerle doğrudan doğruya ilişiği olmayan kargir mahallerde kurulacak ve bu yerleri işletenler ile müstahdemlerinin gri renkte uzun iş gömleği giymeleri mecburidir. Bu yerlerde çalışanlar her Uç ayda bir süıhi muayeneye tabidirler. Bakkal dükkanlarının zeminleri yıkanarak temizlenebilen su geçirmez çimento ile döşenmiş olacak ve yıkama sulan ızgaralı, sifonlu deliklerden kanala veya septik starlarına akıtılacaktır. Lokanta ve İçkili Lokantalar Kebapçılar Köfteci ve İşkembeciler Madde 140 Lokantaların duvar ve tavanları yağlı boyalı olacaktır. Aşçı, köfteci, kebapçı ve işkembeciler ise zeminden birbuçuk metre irtifaına kadar duvarian yağlı boya ve ondan yukarı tavanları birlikte badanalı olacaktır. Cepheye nazır kısımlar cemakanlı olacaktır. Madde 141 Bu yerlerde yemek pişirme yeri, yemek yeme yeri, bulaşık yıkama yeri ibtidai maddeleri depo yeri olarak dört parçadan ibaret olacak beher parça yekdiğerinden bölmelerle ayrılmış olacaktır. Aşçı, kebapçı ve köfteciler, işkembeciler için yemek salonlarından başka, mutfak ve bulaşık yerleri ile ayrılmış ayrı ayn yerleri olacaktır. Madde 142 Bulaşık yıkama yerlerinin zemini çimento duvarlara zeminden itibaren bir metre irtifaına kadar boyalı, badanalı olacaktır. Ve zemine mecraya bağlı olmayan yerlerde sabit çukurlara bağlı sifonlu ızgarah delikler bulundurulacaktır. Madde 143 Ker bölmenin gün ışığı ile bol aydınlatılması ve münasip havalandırma tertibatının ihtiva etmesi ve yemek salonundan maada yerlerdeki pençelerin delikleri iki mm' yi geçmeyen tel ile örtülü olması mecburidir. Buralarda şehir suyu ve şehir suyu geçmeyen yerlerde temiz sularla doldurulmuş madeni kapaklı depolara bağlı musluklu akarsu tertibatı bulunacaktır. Madda lii İptidai maddelerin ayıklama ve hazırlanmasına mahsus masanın üzer! eri mermer, fayans, karosimon, mozaik ve çinko döşeli olacaktır. İptidai maddeler yerde bulunmıyacak ve ayıklanmıyacaktır. Madde 145 Lokanta, aşçı, kebapçı ve işkembeci dükkanlarının sokak cephesindeki camekanlarında pişmiş gıda maddelerinin teşhiri yasaktır. Aynı cephelerde ye

16 1 mek ihzar eden lokanta, aşçı, kebapçı, İşkembecilerin bu yerleri hariçten görünmeye cak tarzda buzlu veya renkli camlarla örtmeleri mecburidir. Madde 14 Lokanta, aşçı, kebapçı ve işkembeciler dükkanlarında Belediyece verilmiş olan tasdikli fiyat listelerini herkesin görebilecekleri yerlere talik etmeleri mecburidir. Lokantalar, ayrıca her masaya fiyat tarifelerini koymaya mecburdurlar. Madde 147 Lokanta, aşçı, köftecilerin Belediye tabipleri tarafından sık sık kontrolleri yapılarak, alınacak numuneler tahlile gönderilecektir. Beyan veya ilan eylediği hayvan eti yerine bir diğer hayvan etinden köfte ve yemek yaptığı tahlil neticesinden anlaşılanlar tecziye edilirler. Madde 148 Bulaşık kaplar, sabunlu ve sodalı sıcak sular ile yıkandıktan sonra ayrıca kaynar temiz sulardan geçirilir. Kazan, tencere, kapak, tabak, bıçak, kaşık ve çatal gibi yemek edevatı temiz raflarda veya dolaplarda saklanacaktır. Bütün servis tabaklan ile havlular ve peçeteler müşteriye temiz olarak verilecektir. Peçeteler daima temiz bulunacaktır. Madde 149 içkili lokantalarda abdesthane bulunmam mecburi olup, bu yerlerin yemek pişirme ve bulaşık yıkama ve yemek yeme yerlerinden ayn olacaktır. Bu abdesthanelerin sıhhi şartlara uygun bulunması mecburidir. Madde 150 Ocak mahallinin üzerinde bacaya bağlı kafi genişlikte bir davlumbaz bulunması ve bacanın dükkanın bulunduğu binanın ve etrafındaki binaların damlarından yüksek olması mecburidir. Madde 151 Masalarda kullanılacak tuz ve biberlerin ve baharatların kapalı delikli tuzluklarda veyahut diğer muhafazalı kutularda bulunması mecburidir. Bu yerlerdeki masaların üzerleri mermer, fayans, beyaz veya karosimon veya cam olacaktır. Ayrıca masalar keten örtülerle örtülü olacaktır. Peçetelerde temiz olacaktır. Bozulmaya yüz tutmuş veya bozulmuş etlerin yemeklerde kullanılması yasaktır. Bu gibi etler imha edilecektir. Madde 152 Lokantalarda, aşçı, köfteci, kebapçı ve İşkembeci dükkanlarında kaşık, çatal,tabak ve kaselerle müşteriye servis yapılması yasaktır. Kırık, çatlak, paslı kap vesaire aletlerle kalaysız kap kullanılması ve bulundurulması yasaktır. Madde 153 Lokanta, aşçı, köfteci ve işkembeci dükkanlarında müşterilerin el yıkamasına mahsus lavabo bulundurulacak ve bu yerler yemek yenen mahallerden ayn olacaktır. El havluları ve peçeteler temiz olarak bulundurulacaktır. Madde 154 Vestiyer mahalli olmayan yerlerde palto,' şapka asmaya mahsus askı yerleri bulundurulacaktır. Lokanta, aşçı, kebapçı ve işkembeci dükkânlannda pişirme yerlerine müşterüer glrmiyeceği gibi aşçı dahi yemek vermek İçin dışan çıkmayacaktır. Yemekler bir pencereden verilecektir. Madde 155 Her müşteri için masalarda bir su bardağı bulunacaktır, içilecek sular kapak ve temiz kaplarda bulundurulacaktır. Ve müşteriye daima iyi su verilecektir. Yemekler müşterilere temiz kaplar içinde verilecek ve yemeklerin içinde sinek vesair gibi yaabncı cisim bulunmıyaçaktır. Bozulmuş veya bozulmak üzere bulunan makulat ve meşrubattan hiçbir şey müşteriye verilemez. Madde 15 Yemek artıklan ve süprüntüler kapalı, madeni kaplara konulacak ve bu kaplar her gün boşaltılacak ve yıkanıp temizlenecektir. Bütün müstahdemler beyaz gömlek giyeceklerdir, tırnaklan kesik elleri temiz, traşlı ve saçlan taranmış bulunacaktır. Bu esnaflar aynca üç ayda bir sıhhi muayeneye tabidirler. Seyyar olarak sokaklarda meydanlarda üzeri açık olarak et, balık, ciğer, köfte vs. gıda maddeleri pişirmek ve satmak yasaktır. Bu gibi maddeleri seyyar olarak satanlar cam veya mika gibi kapak hususi kaplar içinde bulundurmaya ve satış esnasında temiz ambalaj kâğıdına sarmaya mecburdurlar. Madde 157 Lokanta, aşçı, kebapçı, köfteci ve işkembeciler yemeklerini Belediye Encümeninin tesbit edeceği flatlardan fazlasına satamaz. Yemeklerin gramaj ve porsiyon fiatlan lüzumu halinde Belediye Encümenince değiştirilir.

17 17 Pastaneler Tatlıcı ve Şekerciler ile Börekçiler Madde 158 Dükkanları cepheye nazırdan kısımları camekânlı olacaktır. Bu gibi dükkânların zemini çimento veya mozaik olacak duvar ve tavanlarda toz ve örümcek ve buna mümasil maddeler konmaması için yağlıboya olacaktır. Şekerciler bütün şekerlerini camekânlar içinde saklı bulunduracaklardır. Pastacılar dükkânlarında pastalarım muhafaza ve saklamak İçin behemahal buzdolapları bulundurcaklardır. Tatlıcı ve börekçilerde mamul mallarını yine camekân İçerisinde saklı bulunduracak ve tozdan muhafaza edeceklerdir. Müşteri için ihzar edilen masalar mermerden veya üstü camlı ve temiz cilalı masalar olacak, ve üzerlerinde keten beyaz örtü bulunacaktır. Sandalye ve koltuklar dahi temiz bulunacaktır. Kullandıkları kadehler, fincanlar, bardaklar ve tabaklar kırık, çatlak olmıyacaktır. Kaşık, çatal ve bıçaklar pash olmayacaktır. Pişirim mahalleri ile muhallebici, dondurmacı, ve şerbetçilerin tabi olduğu şeraite göre riayet edeceklerdir. Madde 159 Pastacılar, börekçiler ve tatlıcılarla müstahdemleri üzerlerine beyaz gömlek giyecekler ve üç ayda bir sıhhi muayeneye tabi olacaklardır. Süt ve Yoğurt İstihdam Yerleri İle Satış Yerleri Madde 10 Satmak üzere süt istinsah ve sütlü gıda maddeler imaline ve bu maddelerin satışına mahsus yerlerin açılması ve seyyar sütçülük yapılması Belediye'den ruhsat alınması mecburidir. Sütlerin nevilerini ve vasıflarına süt ve mamülatının istihsaline ve satışına mahsus mahallerin ve levazımın sıhhi şartlara Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca Umumi Hıfzıssthha Kanunu hükümlerine göre tanzim olunan talimatname ve nizamname hükümlerine tabidir. Madde 11 Sütçü ve yoğurtçu dükkânlarının ve imalâthanelerinin İçi süt ve yoğurt kapları ve bardakları vesairesi temiz olacak, dükkân önlerinde sabit camekân bulunacak, dükkânın zemini su geçirmez madde ile döşenmiş olacak, camekanlann iç ve dışı her gün temizlenecek ve camekânın üst tarafındaki pencere açık durarak dükkân içi havalandırılacaktır. Açıkta süt ve yoğurt bulundurmak yasaktır. Madde 12 Seyyar yoğurtçu ve sütçüler ile müstahsilin şehre getirdikleri sütlerin kapları kapalı ve üzeri camlı kasnaklı ve örtülü kaplar kullanacaklardır. Ve teneke ile taşınan süt ve yoğurtların üzeri kendi kapağı ile güzelce kapanmış bulunacaktır. Ot, sap ve pis bezlerle ağızları kapanmış kaplan kullanmak yasaktır. Madde 13 Sütçüler ile yoğurtçular ve buralarda çalışan müstahdemler temiz beyaz gömlek giyeceklerdir. Tırnaklan kesik, elleri temiz ve traşlı ve başlan taranmış bulunacak ve üç ayda bir sıhhi muyaneye tabi olacaklardır. Madde 14 Süt ve yoğurt, muhallebi gibi sütten yapılmış yiyecek yapılan ve satılan yerler aşağıdaki şartlara uygun olacaktır. A ' Dükkânların oturulan ve çalışılan başka bir yerle doğrudan doğruya alakası olmayacaktır. B Satış yeri, C Bulaşık yıkama yeri, D Eğer yenecek madde aynı binada yapılıyorsa buna mahsus ayrıca yeri olacak ve bütün kısımlar birbirinden ayn bulunacaktır. E Her kısmın zemini her vakit yıkanabilecek surette su geçmez madde ile döşenmiş olacaktır. Ucu kanala bağlı bulunan sifonlu ve ızgaran deliği bulunacaktır. Bulaşık yeri hazırlama ve pişirme kısmının duvarları iki metre yüksekliğe kadar çini veya karosiman döşeli olacaktır. F Bu gibi yerlerde şehir içmesuyu bulundurulacaktır. Kullanılmış kaplar sıcak sodalı ve sabunlu sular İle yıkanıp temizlendikten sonra kaynak sulardan geçirilecek ve hususi kaplarda kurutulacaktır. G Yağı çekilmiş sütler ile yoğurt yapmak yasaktır. Yoğurt yapmaya mahsus keselerin veya sair kapların kırık ve çatlak olmaması şarttır.

18 18 H Sut ve yoğurtlara evsafı ve tabi olacağı hükümler gıda maddeleri nizamnamesine göre tahsis edilmiş süt ve yoğurtların dükkanlarda bulundurulması ve satılması yasaktır. Madde 15 Yoğurtlar mutad teneke, tepsi, porselen veya cam veyahut kalaylı kaplar içinde satılabilir. Ayrıca yoğurt kaplarının kenarına gıda maddeleri nizamnamesine göre müessesenin İsmi ile imal tarihi ve evsafım bildirir etiketleri* koyulması veya yapıştırılması mecburidir. Yoğurt yapılan yerler her zaman için murakebe olunur. Madde 1 Sütlerin yoğurt halinde hususi tahmilini kolaylaştıracak tertibatın temiz ve sıhhi olması ve bu yüzden yoğurdun kirlenmemesi lâzımdır. Madde 17 Kendi İstihsal ettiği ve az miktarda sütün veya bundan yaptığı az miktarda yoğurt ve tereyağını satanlarda gıda maddeleri nizamnamesi hükümlerine uymaya mecburdurlar. Pis ve hileli süt yoğurt ve tereyağı satmak yasaktır. Süt İstihsali Sahaları ve Ahırları ve Kapıları Madde 18 Süt hayvanlarının bulunduğu ahırlar her türlü sıhhi şartlara haiz olmalıdır. İnek ahırlarında beher inek için bir buçuk metrekare satıh İster. Hayvanların arkasında geçit boşluğu önünde otuz santim eninde yemlik payı bulunacak ahır tavam en az üçbuçuk metre yükseklikte olacaktır. Madde 19 Ahırların zemini üzerleri derin çizgili beton asfalt veya çimento veya parke taşla 12 1 santim kalınlığında yapılacak ve zemin meyüi yemlikten geçide doğru % 1,5 santim olacaktır. Zemin geçit yerinden 7 santim derinliğinde boydan boya oluk olacak ve oluğun bir ucu kanala veya fosseptik bağlanmış sifonlu ve ızgarah bir deliğe açılacaktır. Madde 170 Ahırların duvarları zeminden 1,75 santimetre yükseldiğe kadar çimento sıvalı ve üst tarafları badanalı olacaktır. Duvar ve tavan köşeleri yuvarlak olacaktır. Ahır kapısı zemin ile aynı seviyede 2.20 metre yüksekliğinde ve dışarıya doğru açılır çift kanatlı veya sürmeli olacaktır. Bunlardan fazla hayvan olan ahırlarda bunun gibi iki başa iki kapı olacaktır. Ahır pencereleri tavana 20 santimetre mesafe yükseklikte eni boyundan uzun olup her üç hayvana bir tane isabet etmek üzere geniş pencereler olacak, aşağıdan yukarıya doğru açılır şekilde müteharrik bir tel kafesle örtülü bulunacaktır. Madde 171 Yemlikler fayans karosimon, mozaik veya çimento döşeli olacak ve şehir şebeke suyu bulundurulacaktır. Şehir şebeke suyu bulunmayan yerlerde temiz doldurulup, depoya bağlı akar su tertibatı olmalı ve her gün sabah ve akşam ahır, avlu ve süt sağma yerlerinin yıkanıp temizlenmesi mecburidir. İneklerin yatacakları ot veya samandan olacaktır. Ahırlar senede en az bir defa badana edilecek yem ve yemlik bölümleri vesair kısımlar icabettikçe ve sık sık temizlenecek ve ayrıca haşarat öldürücü ilâçlarla dezenfekte edilecektir. Madde 172 Sütler temiz vasıtalarla süzülerek hususi ve temiz kaplara konacak ve kullanılmış kaplar yıkandıktan sonra yerlere bırakılmayarak raflarda bulundurulacaktır. Buralarda süt kaplarından ve temiz vasıtalardan başka bir şey bulundurmak ve sütleri bekletmek yasaktır. Madde 173 Bu gibi yerlerde çinkodan, pirinçten toprak ve tahtadan veya kurşunu havi maddeden mamul ve kalaysız veya pask kaplar ve vasıtalar kullanmak yasaktır. Muhallebici, Dondurmacı ve Şerbetçiler, Birahaneler Madde 174 MuhaUebici, dondurmacı ve şerbet yapıp satan dükkânlar doğrudan doğruya müstakil bulunacak diğer mesken ve dükkânlarla irtibatı olmayacaktır. Sokak cepheleri de camekânlı olacaktır. Bu yerlerin zemini mermer, fayans, karosimon, mozaik döşeli veya çlmentolu olacaktır. Her tarafın aydınlatılması için münasip havalandırma tertibatının İhtiva etmesi mecburidir. Kapı ve pencerelerin karşılıklı açılması yasaktır. Bu gibi yerlerin müşteri oturma yerleri 1,5 metre yükseldiğe kadar duvarları mermer, fayans, karosimon, veya mozaik çimento olması lâzımdır. Duvarların diğer aksamı ve tavan yağlı boya olacaktır.

19 19 Madde 175 Masalar üzerinde mermer, cam, mozaik veya cilalı bir tahta olacak veya açık renk örtülerle örtülecektir. Peyke, kanepe, koltuk ve sandalyeler ince hasır veya cilalı tahta olması ve maroken muşamba ile kaplı bulunması mecburidir. Lüks mahallerdeki oturma yerleri kadife vesair kumaşlarla döşenebilir. Buralarda şehir suyu ve şehir suyu geçmeyen yerlerde temiz sularla doldurulmuş madeni kapaklı depoya bağlı akarsu ve tertibatı bulunacaktır. Madde 17 Yağsız kaplar bir ucu umumi kanala ve bulunmayan yerlerde sabit septik çukurlarına bağlı lavabolarda akarsu ile yıkanacak ve yağlı kaplar ise sabunlu su ile yıkandıktan sonra akarsudan geçirecektir. Muhallebici dükkânları da sıhhi şartlara uygun pişirme bulaşık yıkama yerleri bulunacak ve bunlar betondan ayrı bir duvarla bölünmüş olacaktır. Bu yerlerin zemini çimento veya mozaikle bölünmüş olacaktır. Bu yerlerin zemini çimento veya mozaikle işlenmiş olacak meyilleri bir ızgara tertibatı ile umumi kanala, bulunmayan yerlerde hususi septik çukurlarına bağlanacaktır. Madde 177 Çatlak, tabak, su bardağı, kadeh ile şerbet, dondurma muhallebi satmak yasaktır. Kaşıklar, çatallar, bıçaklar, bardaklar daima temiz bulunacaktır. Peçete ve bezler de daima temiz bulunacaktır. Mamul maddeler kapalı camekândan veya buzdolaplarında muhafaza edilecektir. Dondurma kutuları passız ve temiz olacaktır. Madde 178 Muhallebici, dondurma ve şerbetlerde glikoz ve sakarin kullanmak yasaktır. Şerbetleri boyamak yasaktır. Sırf şekerden yapılmış olacaktır. Muhallebici, dondurmacı ve şerbetçilerle bu yerlerde müstahdem olarak çalışanlar beyaz gömlek giyecekler, elleri temiz tırnakları kesik, traşlı ve saçları taranmış bulunacaktır. Bu esnaf ve müstahdemler de her üç ayda bir sıhhi muayeneye tabidirler. Madde 179 Kışlık gazino, birahane ve köfteci dükkânları ile kadeh ile meşrubat satılan yerlerin zeminleri mozaik ve çimento veyahut mermer döşeli olacak. Duvarları zeminden 1,5 metre irtifaında yağlı boya ile buradan yukarısı tavan da dahil olduğu halde yağlı boya veya badanalı olacaktır. Bu gibi yerlerin kafi derecede ışık ve hava alacak müsait pencereleri olacaktır. İstiaba göre mermer veya mozaik veyahut cam örtülü masalar üzerine temiz örtüler konacaktır. Madde 180 Kadeh ile verilecek meşrubatın kadehleri temiz olacaktır. Hiç bir suretle kırık veya çatlak kullanılmayacaktır. Artık meşruhat kullanılması yasaktır. Madde 181 Köfte, balık, kebap, ızgara, kızartma ile mezelikler ve pişirme mahalli müşterilerin bulunduğu salonun dışında ve her tarafı kaplı salonu hiç bir duman ve koku sızdırmayacak şekilde yüksek bacalı ayrı bir mahalde olacaktır. Mezelerin ihzari için kullanılan tezgâh çinko veya mozaik kaplı olacaktır. Madde 182 Bayat ve kokmuş köfte, kebap, balıkların müşterilere satılması yasaktır. Bunlar derhal imha edilecektir. Yerlerden süprüntü meze artıkları ve meyve ve buna mümasil kabuklarla sigara izmaritleri bulunması yasaktır. Yazlık gazinolarda bira satan mahallerin büfeleri de temizlik hususunda aynı ahkâm ve şartlara tabidirler. Gazinolar, Kahvehaneler, Kıraathaneler ve Gazozhaneler Madde 183 Kıraathaneler üç sınıfa ayrılmıştır. 1. Sınıf kıraathaneler ve kahvelerin zeminleri mozaik ve mermer taşı ile döşeli zeminden itibaren duvar ve tavanları yağlı boya olacaktır. Güneş ve ışığın nüfuzuna müsait kafi miktarda pencereleri havi olacak ve işbu pencereleri sinek ve sivrisineğin girmemesi için tel kafesle örtülü bulunacaktır. Havanın suni tecridi için vantilatör bulunacaktır, Mahalli istiabına göre mermerden veya mozaikten veyahut cam örtülü kafi miktarda cilâlı masalar ve işbu camdan gayri masaların üzerinde beyaz örtüler olacaktır. Her zaman koltuk ve sandalyeler bulundurulacaktır. Hava ocakları salonun dışında bulundurulacaktır. Müşterilerin oturdukları yerde katiyen ocakla temas olmayacaktır. Her

20 20 türlu duman ve kokular olmayacaktır. Ocakların yüksek baca ile yapılmış olması lazımdır. Ocak mahallinde zeminin mozaik veya çimento döşeli hafit meyilli kanal veyahut kanal çukurunun bağlı tertibatına haiz olması ve şehir suyu bulunması mecburidir. Şehir suyu olmayan mahallerde tazyikli su bulunacaktır. Duvar ve tavan badanalı olacaktır. Tezgâh mahalli üstü mozaik veya mermer taşlı veyahut çinko kaplı olacaktır. Bardaklar çay kadehi, kahve fincanları camekânlı dolap içinde muhafaza edilecektir. Çay kadehleri, su bardakları, kırık, çatlak, olmayacaktır. Kullanılması yasaktır. Kirlileri akarsu ile yıkandıktan sonra temiz bezle kurulanır. Sonra camlı dolaba konulması lâzımdır. Kahve şeker kavanozları da üstü kapalı bulunacaktır. Çay müşteriye kadeh ile verilmeyip komple halinde verilecektir. Mezkûr mahallerde katiyen toz ve örümcek bulundurulmayacaktır. Yerlerde sigara izmaritleri, gazoz kapakları ve diğer süprüntü maddeler olmayacaktır. Yerlere tükürüimeyecektir. Bu gibi yerlerde hususi tükürük hokkalar bulundurulacaktır. Her masada sigara tablası bulundurulması mecburidir. Bütün müstahdemler temiz ve beyaz gömlek giyecekler, elleri temiz, tırnakları kesik, traşlı ve saçları taranmış bulunacaktır. Bu yerlerde çalışanlar üç ayda bir sıhhi muayeneye tabidirler. Madde Sınıf kahvehane ve kıraathanelerin zemini mozaik ve çimento duvar tavanları badanalı olacaktır. Masalar tahtadan veya mermer veyahut üzeri temiz örtü ile örtülü bulunacaktır. Madde Sınıf kahvehane ve kıraathanelerin zemini mozaik veya çimento duvar tavanları badanalı olacaktır. Masalar tahta veya mermer olacak, sandalyeler muntazam ve çivileri müşterilerin ceket ve pantolonlarına zarar vermeyecek surette çivilenmiş olacaktır. Madde 18 Kahvehanelerde her üç ayda bir badana ettirilecek, pis kirli ve yırtık oyun kağıtları ile her ne suretle olursa olsun oyun oynatmak yasaktır. Madde 187 Şeker, kahve gibi maddeler daima üstü kapalı kaplar içinde, bulundurulacaktır. Toz vesaireden muhafaza edilecek ağızları kapalı bulundurulacak ve bardağa musluk vasıtası ile su konulacaktır. Maşrapa ile küpten su almak yasaktır. 2. ve 3. Sınıf kahvehane ve kıraathanelerde çalışanlar daima temiz, tırnakları kesilmiş, traş olmuş bir halde beyaz gömlek giymiş bulunacaktır. Bu esnaflarda üç ayda bir sıhhi muayeneye tabidirler. Madde 188 Gazoz ve sodalı su imal yerleri müstakil kargir binalar halinde olacaktır, iptidai maddeleri hazırlama yerleri şişe doldurma ve kapama ve etiketleme yerleri şişelerin yıkanıp, temizlenme yerleri dolu şişeler muhafaza ve depo yerleri birbirinden duvar bölümlere ayrılmış olacaktır. Bu yerlerin zemini ve zeminden itibaren 1,5 metre yüksekliğe kadar duvarları mermer, fayans, karosimon, mozaik ve çimento döşeli olacaktır. Zeminin münasip yerlerinden birer uçları umumi kanallara ve bulunmayan yerlerde sabit çukurlara bağlı sifonlu, ızgaralı delikler olacaktır. Her bölüm ışık ile aydınlanmış olacak ve münasip havalandırma tertibatım ihtiva edecektir. Bu gibi İmalathanelerin meskenlerle veyahut diğer sanat ticaret yerleri ile alâkası bulunmayacaktır. Madde 189 İşçilerin iş elbiselerinden maada tahta pabuç giymeleri ve su geçmez önlük takmaları mecburidir. Bu yerlerdeki masalar üzerleri mermer, fayans veya mozaik döşenmiş olacaktır. Madde 190 Kirli şişeleri kaba kirleri alındıktan sonra ve etiketleri çıkarıldıklarında % 2 onda dört sodalı ve sabunlu sular ile temizlenecektir ve şişe yıkama, (kapsülleme) işlemleri otomatik cihazlarla yapılacaktır. Madde 191 Gazoz ve sodalı su şişelerine müstamel kapak kullanmak yasaktır. Gazoz ve sodalı suların içinde bulunması lazım gelen şeker ve asid nitrik veya asit tartarik ve asit karbonik miktarları gıda maddeleri nizamnamesinde belirtilen miktarlar nisbetine göre yapılır. Meyveli gazozlara ayrıca koku verecek kadar esans konulabilir.