C20_arka plan_sürdürülebilirlik_

Transkript

1 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK: Yenilenebilir enerji teknolojisine daha fazla yatırım, enerjiye erişilebilirliğin artırılması, iklim değişikliğiyle mücadele ve etkilerini asgariye indirme Giriş C20 nin 2015 in başlarında yaptığı online anketten sonra G20 ile yapıcı bir işbirliğiyle, yenilenebilir enerjiye daha fazla yatırım ve enerjinin erişilebilir olmasına odaklı sürdürülebilir kalkınmanın teşviki 2015 de temel sivil toplum hedefleri olarak tanımlandı. Bunun sonucunda C20 Sürdürülebilirlik Çalışma Grubu oluşturuldu. Bu çalışma grubu şimdi yenilenebilir enerji ve enerjiye erişim konularında ulusal ve uluslararası sivil toplum örgütleriyle bir politika danışma sürecine girerek G20 ye sunulmak üzere politika tavsiyeleri geliştirecek. Çalışma grubu, G20 nin bu konuyla ilgili mevcut taahhütlerini bir çerçeve olarak kabul edip ilgili alanlarda eylem için somut politika önerilerinde bulunmak üzere çalışacak. Bu arka plan belgesi C20 Sürdürülebilirlik Çalışma Grubunun tartışmalarının başlangıç noktası olması amacıyla hazırlanmıştır. Belgede G20 nin sürdürülebilirlik, enerji ve iklim değişikliğiyle ilgili taahhütlerinin bir değerlendirmesi ve bu konuda sivil toplumun daha önce yaptıklarıyla ilgili arka plan bilgisi yer almaktadır. Arka Plan: Dünyada 1.4 milyardan fazla insanın elektriğe ve 1 milyar kişinin de güvenilir elektrik kaynağına erişimi bulunmamaktadır. 1 Enerjiye erişim güçlüğü en yoğun olarak en az gelişmiş ülkelerde (LDC), Sahra altı Afrika da ve Güney Asya da görülmektedir. Bu arka plan bilgisine karşı birçok ülke yenilenebilir enerji kullanma çalışmalarını artırmış ve son on yıl içinde yenilenebilir enerji piyasası önemli ölçüde büyüyerek 2 bugün dünyada yenilenebilir kaynaklardan elde edilen elektriğin toplam enerji üretiminin %20 sine yakın bölümünü oluşturduğu tespit edilmiştir. 3 Ancak, bazı yerlerde yenilenebilir enerji yatırımı maliyeti aşırı derecede yüksek olup, bazı yerlerde de kemer sıkma bütçesi uygulandığı bir dönemde yenilenebilir enerjinin enerji kaynakları arasına katılması çok zor görünmektedir. Antropojenik iklim değişikliği, global ekonomiye, toplumsal istikrara ve çevreye çok ciddi risk oluşturmaktadır. Bazı tahminlere göre yakın dönemde iklim değişikliği ile mücadele edilmezse bu uzun vadede GSYİH nin %20 sine mal olacaktı. 4 İnsan faaliyetlerinin sonucunda oluşan iklim değişikliğinin olumsuz etkileri artık geniş kabul görmüş 5 ve en şiddetli etkisini en geri kalmış toplumlarda göstermiştir. 6 2 C den fazla ısınmayı sınırlandırmaya yönelik uluslararası hedefe uymak, etkilerin azaltılması ve iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlamak uluslararası uyumlu bir çaba gerektirirken, bu konudaki uluslararası müzakereler hız kaybetmiştir. 7 Yılda 100 milyar Amerikan 1 facts/english/ff- Universal- Energy- Access.pdf s s.x 5 report/ar5/syr/ar5_syr_final_spm.pdf, s report/ar5/syr/ar5_syr_final_spm.pdf, s report/ar5/syr/ar5_syr_final_spm.pdf, s.17

2 doları olarak taahhüt edilen desteğin sadece 10 milyar Amerikan doları fiilen taahhüt edilmiş ve bunun sadece 149 milyon Amerikan dolarına karşılık gelen kısmı fiilen imza altına alınmıştır. 8 Yeşil İklim Fonunun ilk 10 bağışçısından sadece 6 sı G20 üyesidir ve genel olarak G20 ülkelerinin bu konuda isteklilik ve liderlik ile ilgili çok eksiği bulunmaktadır. 9 G20 ve Sürdürülebilirlik G20 nin ana hedeflerinden biri olan ekonomik büyüme, 2009 Pittsburgh G20 Zirvesi nden itibaren sürdürülebilirlik çerçevesine alınmıştır. G20, iklim değişikliği ve biyoçeşitlilik kaybının ekonomik büyümeye risk teşkil ettiğini kabul etmiş ve bu nedenle bir risk yönetimi veya hafifletme biçimi olarak sürdürülebilir ya da yeşil büyümenin önemini vurgulamıştır. Bu sorunların ciddi şekilde ele alınması ilk G20 devlet başkanları zirvelerinden itibaren ve özellikle 2009 da Pittsburgh da G20 Güçlü, Sürdürülebilir ve Dengeli Büyüme Çerçevesi nin benimsenmesiyle başlamıştır. İklim değişikliğine yönelik harekete ilişkin devletlerarası anahtar kurum Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Sözleşmesi Çerçevesi Konvansiyonu (UNFCCC) olmakla beraber dünyanın en önemli yirmi ekonomisini temsil eden G20, sürdürülebilirlik, enerji ve iklim değişikliği konularında çok güçlü etkiye sahiptir. En fazla karbondioksit salınımı yapan ilk 20 ülkeden 17 si G20 üyesi olması nedeniyle, G20 ülkeleri en fazla karbondioksit salınımı yapan ülkelerin başında yer almaktadır. 10 Ayrıca iklim değişikliğinin öngörülen ekonomik etkileri, G20 nin güçlü, sürdürülebilir ve dengeli ekonomik büyüme önceliği göz önüne alındığında forumun bu konuyu görmezlikten gelmesi imkansızdır ve 2013 de hazırlanan G20 bildirgelerinin her ikisinde de ekonomik büyüme, çevre koruması ve toplumsal kapsayıcılığın birbirleriyle uyumlu hale getirilmesinin önemi kabul edilmişti. Bu konu sürdürülebilir kalkınma bağlamında çerçeve içine alınarak uzun vadeli ekonomik büyümenin esası olarak kabul edildi Los Cabos Liderler Bildirgesi kapsayıcı yeşil büyüme nin önemini tanıyor ve bu tür büyümeyi finanse edecek etkin mekanizmaların bulunmasını destekliyordu. Bildirge yeşil büyümenin kapsanması için politika seçeneklerine reçetesiz bir çözümün getirilmesini olumlu karşılıyor ve G20 ülkelerinin yapısal reform gündemlerine yeşil büyümeyi dahil edici çalışmalarla ilgili kendi kendilerine rapor etme taahhüdünü içeriyordu. Ancak, yöntemin daha geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına yönelik bir taahhüt ortadayken, 2013 de kendi kendine raporlamadan hiç bahsedilmedi de ise liderlerin bildirgesinde yeşil büyüme konusu hiç geçmedi. İklim değişikliği 2012 den beri her G20 zirvesi bildirgesinde global çözüm gerektiren global bir sorun olarak tanınmış ve eylem geciktikçe mücadele maliyetinin artacağı kabul edilmiştir. Her bir bildirgede G20 nin UNFCCC sürecini destekleme taahhüdü yinelenmiş ve son Taraflar Konferansı (COP) sonuçlarının desteklendiği ifade edilmiştir Brisbane Liderler Bildirgesi, G20 liderlerinin 2015 te Paris te yapılacak 21.Taraflar Konferansı nda (COP21) tüm taraflara uygulanabilecek, yasal yaptırımı olan ortak bir sonuç, bir protokol veya başka bir resmi belgenin kabul edilmesi için birlikte çalışmak üzere bir araya gelmesi taahhüdünde bulunmalarını sağlamış, ancak bunun tam olarak nasıl yapılacağını ifade edememiştir. İklim Finansmanı konusunda, Los Cabos Liderler Bildirgesinde G20 nin Yeşil İklim Fonu nun işler hale gelmesine destek vermesi kabul edilmiştir. G20 İklim Finansmanı Çalışma Grubunun oluşturulmasını 8 content/uploads/2015/04/gcf_contributions_10apr15.pdf 9 content/uploads/2015/04/gcf_contributions_10apr15.pdf 10

3 olumlu karşılamış ve grubun G20 Maliye Bakanlarına bir rapor sunmasını talep etmiştir. Benzer şekilde, 2013 bildirgesinde çalışma grubunun raporunun olumlu karşılandığı belirtilmiş, Maliye Bakanları bu raporu incelemek üzere görevlendirilmiş ve G20 nin GCF yi desteklediği yinelenmiştir bildirgesinde çalışma grubundan bahsedilmemiş, sadece G20 nin Yeşil İklim Fonu gibi uyum ve azaltım amaçlı projelere finansman yönlendirmesini desteklediği yeniden teyid edilmiştir. Fosil yakıt konusunda 2008 den beri tüm G20 bildirgelerinde verimsiz fosil yakıt sübvansiyonlarının aşamalı olarak devre dışı bırakılmasına ilişkin bir taahhüt bulunmuş ancak bunun nasıl yapılacağına ilişkin çok az bir ayrıntı verilmiştir Los Cabos Liderler Bildirgesi ile G20 Maliye Bakanlarından bu alandaki ilerlemelerle ilgili rapor hazırlanması ve G20 üyelerinin gelecek toplantıya kadar birbirlerini gönüllü denetleme imkanlarının araştırılması istendi. Ancak bu taahhüt daha sonraki bildirgelerde dile getirilmedi. Enerji konusunda 2012 den beri tüm G20 liderler bildirgeleri, iyi işleyen ve etkin enerji piyasalarını desteklemek için enerji işbirliğinin artırılmasına yönelik bir taahhüt içermiş ve bu durum 2014 Brisbane Zirvesi nde G20 Enerji İşbirliği Prensipleri belgesinin imzalanmasıyla sonuçlanmıştır; buna istinaden, G20 Maliye Bakanlarından önerecekleri seçenekleri 2015 te bir rapor halinde sunmaları talep edilmiştir Los Cabos Liderler Bildirgesinde temiz enerji ve enerji verimliliğine yönelik teknolojilerle ilgili bir raporun hazırlanmasının ve ilgili teknolojilerin kullanılmasına yönelik ulusal deneyimleri paylaşma çalışmalarının olumlu karşılandığı belirtilmiştir. Buna istinaden G de daha temiz ve daha verimli enerji teknolojilerinin geliştirilmesini teşvik ederek daha sürdürülebilir bir enerji geleceğini desteklemek amacıyla gerekli adımların atılmasına yönelik bir taahhütte bulundu de enerji verimliliği sürdürülebilir büyüme ve kalkınmanın artan ihtiyaçlarına karşılık verecek etkin maliyetli bir yöntem olarak vurgulandı ve Enerji Verimliliğinde Gönüllü İşbirliği Eylem Planı üzerinde mutabakata varıldı ve 2014 de yenilenebilir enerjiden bahsedilmedi. Nükleer enerji bağlamında yenilenebilir enerjiye geçişten bahsedildiyse de yenilenebilir enerjiyle ilgili özel bir taahhütte bulunulmadı de G20 liderleri daha kaliteli bir yaşam ve ekonomik icraatın artırılması için enerjiye erişimin iyileştirilmesinin şart olduğuna dikkat çektiler. Brisbane Bildirgesi nde enerji verimliliği, enerjiye erişimin sağlanması için bir araç olarak vurgulandı. Ancak, bu konuda herhangi bir özel politika taahhüdünde bulunulmadı. G20 Türkiye Başkanlığı enerjiye erişimin iyileştirilmesinin nasıl sağlanacağı tartışmalarının bir parçası olarak yenilenebilir enerjiyi 2015 G20 gündemine koydu. Başkanlık özellikle yenilenebilir enerji yatırımlarının yüksek maliyetine eğilecek. İklim finansmanının da 2015 gündeminde yer alması G20 Türkiye Başkanlığı nın LDC (En az Gelişmiş Ülkeler) üzerine odaklanmasının bir yansıması olarak ilginç bir önem taşıyor. İklim değişikliğiyle mücadelede güçlü ve etkili eylemden yanayız. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Konvansiyonu (UNFCCC) ve sonuçlarıyla uyumlu olarak, eylemlerimiz sürdürülebilir kalkınmayı, ekonomik büyümeyı ve iş ve yatırım dünyası için belirliliği destekleyici nitelikte olacaktır te Paris te yapılacak 21.Taraflar Konferansı nda (COP21) tüm taraflara uygulanabilecek yasal yaptırıma sahip ortak bir sonuç, bir protokol veya başka bir resmi belgenin kabul edilmesi için birlikte çalışacağız.

4 Yeşil İklim Fonu gibi, uyum ve azaltım çalışmalarına finansman yönlendirmesini destekleyeceğimizi tekrar onaylıyoruz. - G20 Liderler Bildirgesi, Brisbane Kasım 2014 G20 katılım grupları ve sürdürülebilirlik G20 nin resmi katılım gruplarının her biri son üç yıl içinde yaptıkları çalışmalarında enerji, iklim değişikliği ve sürdürülebilirlik konularına çeşitli şekillerde değindiler. İklim değişikliği, yeşil büyüme ve sürdürülebilir kalkınma 2008 de G20 ile iletişim kurmaya başladığından beri sivil toplumun temel meseleleri olmuştur de resmi olarak tanınmasından sonra bu konular C20 nin öncelikli konuları oldu de C20 nin tavsiyelerinden bir kısmı G20 nin alması gereken çevre koruma önlemlerine odaklanmıştı; bu tavsiyelere G20 nin tüm altyapı projelerinde uluslararası çevre ve toplumsal standartları benimseme çağrısı da dahil edilmişti de G20 ye yapılan öncelikli tavsiyeler arasında fosil yakıta devlet desteğinin sonlandırılması ve yenilenebilir enerji ve enerji verimliliğine ağırlık verilmesi bulunuyordu. Buna istinaden, G20 maliye bakanları 2015 de benimsenecek olan İklim Finansmanı Yol Haritasını geliştirme ve karbona bir fiyat koyma taahhüdünde bulundular. C20 nin yenilenebilir enerji, fosil yakıt ve iklim finansmanıyla ilgili 2014 politikası hakkında daha fazla bilgi için link. L20 nin gündeme getirdiği Adil Dönüşüm bir politika tavsiyesi olarak G20 tarafından 2012 den beri desteklenmektedir. L20, G20 liderlerini, BM Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı na (Rio+20) daha büyük bir istekle katkıda bulunmaya, yeni Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri çerçevesinin bir iklim değişikliği hedefini içermesi için işbirliği yapmaya ve UNFCCC sürecinde daha etkin bir liderlik göstermeye davet etti. L20, iklim finansmanıyla ilgili olarak 2012 ve 2014 te G20 üyelerini Yeşil İklim Fonu nun tam teşekküllü olarak uygulamaya geçirilmesi, gerekli kaynakların verilmesi ve yatırım teşviki amacıyla uzun vadeli finansal varlıklar geliştirmeye destek olunması için çağrıda bulundu de B20 G20 yi B20 Yeşil Büyüme Kulübü nü kabul etmeye ve dirençli karbon fiyatlandırması yapmaya, verimsiz fosil yakıt sübvansiyonlarını kesmeye, düşük karbon inovasyonlarını hızlandırmaya ve özel yatırımlara kaldıraç olarak kamu fonlarını kullanma çabalarını artırmaya davet etti. B20, Yeşil Büyüme Kulübü nden o zamandan beri hiç bahsetmedi; ancak G20 ye enerji verimliliğini artırma ve karbondan arındırma çalışmalarını kamu- özel ortaklıklarının yatırımlarıyla destekleme çağrısını yineledi. Gene 2013 de B20, G20 yi enerji sektörüne daha fazla yatırım yaparak enerjiye evrensel erişimi desteklemeye ve düşük maliyetli yenilenebilir ve enerji verimliliği sağlayan teknolojileri hızlandırmaya davet etti. T20 fosil yakıt sübvansiyonlarının aşamalı olarak devre dışı bırakılmasının ve 2013 de altyapı geliştirme çalışmalarının enerji verimliliği ve yoksulluğun azaltılmasına odaklandırılmasının önemini vurguladı de enerji politikası ve sürdürülebilirlikten çok az bahsedildi; daha çok iklim değişikliği üzerine odaklanıldı. T20 politika tekliflerinden birinde G20 liderlerinin bu yıl Paris te toplanacak COP ye katılması tavsiyesinde bulunurken, Brisbane G20 Liderler Zirvesi nde gerekli iklim finansmanının nasıl yönlendirilebileceği konusunda bir konuşma başlattı. Diğer Kaynaklar

5 Liderlerin bildirgelerine G20 nin web sitesinden ve diğer bazı sitelerden erişilebilir. Bu bildirgelerin tümüne C20 web sitesinin kaynaklar bölümü nden ulaşabilirsiniz. G20 Üyelerinin Kasım 2014 tarihli Kapsamlı Büyüme Stratejileri ile ilgili link. Sürdürülebilir Büyüme ve Kalkınma Sürdürülebilir büyüme, G20 nin temel hedeflerinden biridir ve tüm iş akışlarında merkezi önem taşır. Bu kapsam 2010 da Seul da imzalanan G Güçlü, Sürdürülebilir, Dengeli ve Kapsayıcı Büyüme Çerçevesi anlaşması ile oluşturulmuştur Seul Ortak Büyüme Kalkınma Mutabakatı, forumun özelikle kalkınma ve ortak büyüme konularında kapsamını genişletmek için bir anahtar belgedir. Enerji ve Sürdürülebilirlik Çalışma Grubu G20 Enerji ve Sürdürülebilirlik Çalışma Grubu (ESWG) enerji ve sürdürülebilirlik konulu G20 politikalarını geliştirmekle görevlidir. ESWG, G20 nin Enerjide İşbirliği İlkeleri ni oluşturarak Kasım 2014 de G20 liderlerine sundu. Bu grup aynı zamanda G20 üyelerinin enerji verimliliğini artırmak için bir yol haritası önerisi de hazırlamıştır: G20 Enerji Verimliliği Eylem Planı. ESWG nin çalışmalarıyla ilgili daha fazla bilgiye ulaşmak için: G Enerjinin Sürdürülebilirliği Çalışma Grubunun Eş- Başkanlar Raporu. İklim Finansmanı G20 İklim Finansmanı Çalışma Grubu, 2012 de G20 Maliye Bakanları tarafından kurulmuştur. Amacı UNFCCC nin amaçları, hükümleri ve ilkeleri çerçevesinde kaynakların etkin şekilde yönlendirilmesidir. Grubun hedefi, G20 üyelerinde altta yatan sorunlara karşı bir anlayış oluşturmaktır. Grup 2013 ve 2014 de G20 ye raporlar sunmuştur. Grup geçen sene şu konular üzerine çalıştı: uyum finansmanı, alternatif kaynaklar ve iklim finansmanını ve etkinliğini artırmak için yaklaşımlar, iklim finansmanını yönlendirmeyi ve etkin kullanımını kolaylaştırıcı çevre altyapısının sağlanması ve ilgili finans kurumlarının rolünün incelenmesi raporunun tamamını buradan okuyabilirsiniz. Kalkınma Çalışma Grubu G20 Kalkınma Çalışma Grubu (DWG) kalkınma- odaklı politika çalışmalarını yürütür; buna gıda güvenliği, alt yapı, iç kaynakların yönlendirilmesi, BM SDG sürecini ve mali hizmetlerin kapsayıcılığını destekleme çalışmaları dahildir. Kadınlar için eşitliği sağlamak adına alınan önlemler aynı zamanda DWG tarafından da dile getirilmektedir. Daha fazla bilgi için 2013 St. Petersburg G20 Kalkınma Taahhütleri üzerine Hesap Verebilirlik Raporu na bakabilirsiniz. Bu rapor kalkınma ve ilerleme taahhütlerinin 2014 den önce gerçekleştirilmesi ile ilgilidir deki ilerlemelerle ilgili bilgiler G20 Kalkınma Çalışma Grubu İlerleme Raporu nda mevcuttur de C20 Sürdürülebilirlik Çalışma Grubu: C20 nin hedefi, cinsiyet eşitsizliğini ve toplumsal, iktisadi ve siyasi eşitsizlikleri azaltacak olan kapsayıcı ve sürdürülebilir büyümenin teşvik edilmesi için konuya özel, somut ve dayanağı olan politika tavsiyeleri oluşturmak kaydıyla G20 nin politika üretme süreçlerine yapıcı katkıda bulunmaktır. Yukarıda ana hatlarıyla belirtildiği gibi, G20 son birkaç yıldır enerji, iklim ve sürdürülebilirlikle ilgili

6 sorunlar konusunda çeşitli taahhütlerde bulunmuştur. Bu taahhütler çok genel ve uygulamada olası bir eksikliğe işaret edecek şekilde sık sık tekrarlanmış olsa da birkaç anahtar taahhüdü içermektedir. C20 Sürdürülebilirlik Çalışma Grubu, 2015 de, resmi katılım gruplarının bugüne kadar yaptığı tavsiyelere istinaden, G20 nin taahhütlerini uygulamaya yönelik kapsamlı bir yöntem teklif etmede önemli bir rol oynayabilir. Bu bağlamda, C20 Sürdürülebilirlik Çalışma Grubunun aşağıda önerilen adımları atması tavsiye edilir: den bu yana G20 nin sürdürülebilirlik konusundaki ilerlemesinin değerlendirilmesi. 2. Bu ilerlemenin 2012 den bu yana C20, L20, T20 ve B20 tarafından yapılan sürdürülebilirlik tavsiyeleriyle karşılaştırılması. 3. Bu karşılaştırmadan elde edilecek bulgular üzerine politika opsiyonları ve tavsiyelerin oluşturulması. Diğer Politika Platformları: Sürdürülebilirlik, yeni bir uluslararası iklim değişikliği sözleşmesinin imzalanması beklenen ve Aralık ayında Paris te yapılacak olan UNFCCC COP21 (1992 BM İklim Değişikliği Çerçeve Konvansiyonun21. Taraflar Konferansı) müzakeresinde bu yıl özellikle çok büyük önem taşıyor. C20 nin G20 ye yapacağı tavsiyelerin BM arenasındaki sivil toplum hareketini tamamlaması ve pekiştirmesi çok önemli G20 Liderler Zirvesi, dünya liderlerinin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri üzerine inşa edecekleri yeni bir kalkınma çerçevesini benimsemelerinin beklendiği tarihten sadece 6 hafta sonra yapılacak. Bu çerçeve, Milenyum Kalkınma Hedeflerinin 2015 te sona ermesinden sonra global sürdürülebilir kalkınma çabasını yönlendirecek daha geniş hedefler koymak üzere hazırlanmıştır. Uluslararası gündemli bu ve diğer toplantılar bağlamında, sürdürülebilirliğe yönelik güçlü, koordineli sivil toplum eylemleri için büyük bir potansiyel mevcuttur. Bize Katılın C20 Sürdürülebilirlik Çalışma Grubu hakkında daha fazla bilgi için C20 Çalışma Grupları sayfasını ziyaret edin.