DEFTER-İ TEŞRÎFÂT'IN METNİ FİHRİST 1

Transkript

1 DEFTER-İ TEŞRÎFÂT'IN METNİ FİHRİST 1 CÜLÛS-I SULTÂN MUSTAFA HÂN 1 Alay-ı Nakl-i Na ş-ı Mağfiret-Nişân..4 Cülûs-ı Hümâyûnun Ertesi Günü Bâbıâsafî'ye Vürûd Eden Hatt-ı Hümâyûn... 4 Mühr-i Hümâyûn İhsânı Resmi..5 Taklîd-i Seyf-i Hümâyûn Der-Türbe-i Hazret-i Hâlid Efendi 6 Selâmlık Avdetinde Yeniçeri Ağasının Bâbıâsafî'de Kürk İlbâsi. 7 Hazret-i Sadâret-Penâha İstiklâli Hâvî Hatt-ı Hümâyûn Vürûdu...7 Bahşiş-i Cülûs-ı Hümâyûn Der-Dîvân-ı Hümâyûn 7 İhbâr-ı Cülûs Zımnında Name-i Hümâyûnun İrsâline Me mûrîn..8 Sadra zam Ve Şeyhülislâm Hazerâtının Rikâb-ı Hümâyûna Gitmeleri. 9 Huzûr-ı Hümâyûnda Cirîd İçün Cündiyân-ı Âsafînin Gitmeleri 9 Bilâ-resm Françe Elçisinin Bâbıâsafî'ye Gelmesi..9 Felemenk Ta bîr Olunan Nederlande Elçisinin Bilâ-resm Bâbıâsafî'ye Gelmesi İsvec Elçisinin Bilâ-resm Bâbı âli'ye Gelmesi Venedik Cumhûrunun Büyük Elçisinin Alay İle Konağına Îsâl Ve Ba dehu Bâbı âli Ve Dîvân-ı Hümâyûn'a Gelmesi (Mücevveze Resmine Dâ ir Kayıd Vardır) 10 Danimarka Elçisinin Bilâ-resm Bâbı âli'ye Gelmesi 13 Sicilyateyn Elçisinin Bilâ-resm Bâbı âli'ye Ve Dîvân-ı Hümâyûn'a Gelmesi 14 Resmen Rusya Elçisinin Bâbı âli'ye Ve Dîvân-ı Hümâyûn'a Gelmesi 17 Der-sa âdet'e Vürûd Eden Leh Elçisinin İstikbâli Resmi.19

2 2 Düvel-i Nasârâ Elçilerin Ayasofya Câmi i Ziyâret İçün Sûret-i Buyuruldu 19 Zikr Olunan Sicilyateyn Elçisinin Dîvân-ı Hümâyûn'a Tekrar Gelmesi Leh Elçisinin Dîvân-ı Hümâyûn'a Gelmesi..20 Moskovun Elçisinin Dîvân-ı Hümâyûn'da Avdetnâme Verilmesi..21 Rusyalu Elçisinin Resmen Mektûb-ı Âsafî Teslîmi Dîvân-ı Hümâyûn'da Venedik Elçisinin Cevâbnâme-i Hümâyûn Teslîmi (İhrâc-ı Kısteyn). 23 Venedik Elçisinin Resmen Bâbı âli'de Mektûb-ı Âsafî Teslîmi (Ve Müddet-i Sefâreti Tekmil İçün Dahi Teslîmi).24 Leh Elçisinin Dîvân-ı Hümâyûn'da Avdetnâme-i Hümâyûn Teslîmi.26 İrtihâl-i Mihrimâh Sultân Der-Enderûn-ı Hümâyûn.27 Taklîd-i Seyf-i Hümâyûn İçün Enderûn'a Takdîm Olunan Takrîr...28 CÜLÛS-I SULTÂN ABDÜLHAMİD HÂN 29 İrtihâl-i Esma Sultân Der-Bîrûn İrtihâl-i Emine Sultân Der-Enderûn-ı Hümâyûn İrtihâl-i Şeyhülislâm Ve Nasb-ı Şeyhülislâm İrtihâl-i Vâlide Sultân Aleyhi'r-rahmet-i Ve'l-gufrân Alay-ı İrtihâl-i Sultân Der-Enderûn-ı Hümâyûn..33 İrtihâl-i Hânım Sultân...34 İrtihâl-i Kadın-ı Şehriyârî İrtihâl-i Kadın-ı Şehriyârî Der-Sahil Saray..35 İrtihâl-i Ağa-yı Dârüssa âdetişşerîfe 35 İrtihâl-i Kā immakām Paşa Ve Nasb-ı Kā immakām Paşa Der-Rûz-ı Tevcîhât-ı Hümâyûn İrtihâl-i Şâh Sultân Der-Bîrûn. Sâbıkta Vefât Eden Esma Sultân Resmi Tahrîr Ve İrsâl Metne ait orijinal fihrist.

3 3 CÜLÛS-I HÜMÂYÛN-I SULTÂN SELİM HÂN BİN SULTÂN MUSTAFA HÂN...39 Nakl-i Na ş-ı Mağfiret-Nişân.. 41 Cülûs-ı Hümâyûnun Ferdâsı Günü Bâbı âli'ye Hatt-ı Şerîf Vürûdu 42 Cülûs-ı Hümâyûnun Beşinci Günü Vâlide Sultânın Saray-ı Atîk'ten Saray-ı Cedîd'e Gelmeleri Alayı...43 Esnây-ı Tarîkte Olan Kollukların Tertîbi...44 Taklîd-i Seyf-i Hümâyûn: Hazret-i Hâlid'e Berren Gidilmesi Ve Bahren Gelmesi...44 Tertîb Olunan Alayın Mürûr-ı Ubûru Edecek Mahalleri...46 Alay-ı Taklîd-i Seyf-i Hümâyûn Atiyye-i Taklîd-i Seyf-i Hümâyûn Ta lîk-i Seyf-i Hümâyûnda Kā immakām Paşanın İcrâ Edeceği Resmdir Nasb-ı Kethüdâlık-ı Vâlide Sultân...48 Danimarka Maslahat-güzârının Bâbı âli'ye Gelmesi...48 İsvec Elçisinin Bâbı âli'ye Ve Dîvân-ı Hümâyûn'a Da veti İçün Tekrar Bâbı âli'ye Gelmesi. 48 Ale'l- umûm Düvel-i Nasârâ Elçilerin Bâbı âli'ye Ve Dîvân-ı Hümâyûn'a Geldiklerinde Oda-i Teşrîfâta Verdikleri...50 İ lân-ı Cülûs Zımnında Düvel-i Nasârâya İrsâl Olunan Nâme Resmi...50 Nâme-i Hümâyûn Teslîm Olunan Elçiyân...50 Teslîm-i Nâme-i Hümâyûn..50 Prusya'dan Gelen Nâme. Bâbı âli'ye Ve Dîvân-ı Hümâyûn'a Gelmesi...51 İspanya'dan Gelen Nâme. Bâbı âli'ye Ve Dîvân-ı Hümâyûn'a Gelmesi...54 Françe'den Gelen Nâme. Bâbı âli'ye Gelmesi...55 Venedik Cumhûru'ndan Gelen Nâme. Bâbı âli'ye Ve Dîvân-ı Hümâyûn'a Gelmesi...55 Felemenk Ve İngilterelü'nün Âsitâne'de Mukīm Elçilerinin Bâbı âli'ye Gelmesi...57 Sicilyateyn Kralından Gelen Nâmesin Bâbı âli'ye Gelmesi...57 Resm-i İrtihâl-i Vâlide Sultân Hazretleri... 58

4 4 CÜLÛS-I HÜMÂYÛN-I SULTÂN MUSTAFA HÂN BİN SULTÂN ABDÜLHAMİD HÂN HAZRETLERİ..61 Cülûstan Sonra Gayr-ı Ez Teşrîfât, Ağa Kapusu'na Re is Efendi Delâletiyle (Ağa Kapusu'na) Hatt-ı Şerîf Gönderildiği Cülûstan Sonra Meyve Ve Şükûfe Gönderildiği Cülûstan Sonra Yalnız Bâbıâsafî'ye Hatt-ı Şerîf Gelip Huzûr-ı Kā immakāmîde Cehren Kırâ et Olunduğu. 61 Vâlide Sultân Kethüdâlığı Tevcîhi Berberbaşı-i Şehriyâri Ağa İle İrsâl-i Lihye Buyurduklarından Re s-i Hümâyûn Şa rı Bâbı âli'ye Gelmesi.62 Bey at-ı Hümâyûndan Sonra Bâ-irâde Yedi Gün Top Şenliği Olduğu 63 Vâlide Sultân Efendimizin Saray-ı Atîk'ten Saray-ı Cedîd'e Teşrîfleri Resmi Bu Def a Bâ-takrîr Ve Bâ-defter-i Teşrîfât Taklîd-i Seyf Resmi. Bâ-hatt-ı Şerîf Karar Verilmekle Resm Alay Ve Rusûmu...65 Bu Def a Ta lîk-i Seyfte Sunûh Eden Hüsn-i İhtimâm Pesendîde-i Hümâyûn Olmağla Sekbanbaşı Ağaya Ba de Edâ-yı Salât-ı Cum a Çukaya Dûhte Erkân Semmûr İlbâsı...67 Ta lîk-i Seyften Sonra Ber-mu tâd Rikâb-ı Hümâyûna Gidildiği...67 Ta lîk-i Seyfte Bulunacak Zevâtın İcrâ Edeceği Rüsûm...68 HÜDÂVENDİGÂR-I SÂBIK SULTÂN AHMED HÂN-I SÂLİS VEFÂTINA DÂ İR RESMDİR...70 FÎ 4 C SENE 223 CÜLÛS-I HÜMÂYÛN-I SULTÂN MAHMUD HÂN BİN SULTÂN ABDÜLHAMİD HÂN...69

5 5 [İÇİNDEKİLER] 2 Hatt-ı Hümâyûn İle Mu anven Defter-i Teşrîfâttan Muhrec Defterdir...Ia Temellekehû el-hakīr Mehemmed Es ad Medhi Bin Nûreddin Kîsedâr-ı Teşrîfât-ı Hümâyûn Fî RA Sene Ia Defter-i Teşrîfât-ı Hümâyûn Temellekehû El-hakīr Mehemmed Es ad Medhi Kîsedâr-ı Teşrîfât-ı Hümâyûn Fî RA Sene a Cülûs-ı Hümâyûn-ı Meymenet-me nûs Vukū unda Tahrîri İktizâ Eden Sûret-i Buyuruldular...1a Sarayburnu'na İhbâr-ı Suffeden Top Atılmasına Tevakkuf Eder; Gaflet Olunmaya...1a Bir Sûreti Dahi Tersâne-i Âmire Sûret-i Buyuruldu. Bu Vechile Yazılır a Diğer Sûret-i Buyuruldu...1a TÂRİH-İ MERKŪMDA CENNET-MEKÂN MERHUM SULTÂN OSMAN HÂN ALEYHİ'R-RAHMETİ VE'L-GUFRAN DAR-I BEKĀYA RIHLET VE SULTÂN MUSTAFA HÂN HAZRETLERİ'NİN CÜLÛS-I HÜMÂYÛNLARINA DAİR RÜSÛM-I TEŞRÎFÂT-I HÜMÂYÛN...1b Nakl-i Na aş Alayı Tertîbi...4a Meyve ve Şükûfe İrsâli. Fî 17 S Sene b Saferü'l-Muzafferin On Sekizinci Salı Günü...5b Mâh-ı Mezbûrun Yirminci Pençşenbih Günü Eyyûb Alayı...5b Saferü'l-Hayrın Yirmi Birinci Günü Selâmlık Avdetinde Bâb-ı Sadrı âlî'ye Geldikte Yeniçeri Ağasına Kürk İlbâsı..7a Fî 24 S Sene İstiklâli Hâvî Târih-i Mezkûrda Vürûd Eden Hatt-ı Hümâyûn...7a Fî 25 S Sene Bahşiş-i Cülûs-ı Hümâyûndur Yevm-i Salı.....7b 2 Metnin orijinal fihristi metnin başlıklarını birebir aksettirmemektedir. Ana başlıklar genellikle kısaltılarak verilmiş, bazı alt başlıklar ise fihristte hiç yer almamıştır. Bu ifadeler genellikle düşük kurulup zaman zaman da hatalı anlamlıdır. Bu yüzden, okuyucuya kolaylık sağlamak üzere, fihrist dışında metnin başlıklarından oluşan içindekiler kısmı hazırlanmıştır.

6 6 Fî 28 S Sene Ba de Edâ-ı Salâti'l-Cum a İhbâr-ı Cülûs-ı Hümâyûn Zımnında Şeref-rîz-i Sudûr Eden Nâme-i Hümâyûn İsâline Me mûr Zevâttır...8b Fî 29 S Sene Re fetlü Sadra zam ve Semâhatlu Şeyhülislâm Efendi Hazerâtının Rikâb-ı Hümâyûna Teşrîfleri...9a Cündiyân-ı Âsafînin Huzûr-ı Hümâyûnda Cirîde Gitmeleri. Fî Gurre-i RA Sene 1171 Yevm-i İsneyn...9a Fî 29 M Sene Cülûs-ı Hümâyûn Zımnında Fırançe Elçisinin Bilâ-resm Bâbâısafî'ye Gelmesi b Bundan Akdem Cülûs-ı Hümâyûn Vukū unu Hâvî Felemenk Ta bîr Olunan Nederland Devleti Tarafına İrsâl Olunan Nâme-i Hümâyûn-ı Şevket-makrûn Âsitâne-i Sa adette Mukīm Olan Felemenk Balyosuna Bilâ-resm Bâbıâsafî'de Teslîm Ve Ol Vechile İrsâl Olunmağın Bu Def a Vürûd Eden Tebrîknâmesini Dahi Bilâresm Bâbıâsafî'de Re fetlü Sadra zam Hazretlerine Balyos-ı Mesfûr Yediyle Teslîm Olunmağın Vâkı Olan Harekâttır. Fî 47 Ş Sene a Tebrîk-ı Cülûs-ı Hümâyûn-ı Hâvî İsvec Orta Elçisinin Bâbıâsafî'ye Bilâ-resm Gelip Nâmesinin Teslîmi. Fî 14 L Sene a [Cülûs Tebriği İçinVenedik Balyosunun, Büyük Elçilikle, Gelişi]...10b Tertîb-i Alay...11a Zikr Olunan Büyük Elçinin Resmen Bâbıâsafi'ye Gelip Mektûbunu Teslîmi b Bundan Akdemce Vürûd Eden Venedik Elçisinin Dîvân-ı Hümâyûna Gelip Getirdiği Tebrîknâmesini Rikâb-ı Hümâyûn'a Teslîmi Resmi. Fî 7 ZA Sene a Bundan Akdem Cülûs-ı Hümâyûn-ı Meymenet-makrûnu Hâvî Danimarka Kralına Tahrîr Buyurulan Nâme-i Hümâyûn-ı Husrevânî Kral-ı Mesfûrun Âsitâne-i Sa âdet'te Mukīm Olan Orta ElçisineBâb-ı Âsafâne'de Bilâ-resm Teslîm Olunmağla Bu Def a Kral-ı Mesfûr Tarafından Elçisi Tarafına Vârid Olan Tebrîknâmesi Bilâ-hediyye Olup ve Bu Misillü Bilâ-hediyye Vürûd Eden Tebrîknâme Elçileri Ma rifetleriyle Bilâ-resm Bâbıâsafî'de Teslîm Olunmak Mu tâd-ı Kadîmden Olmağla. Fî 9 S Sene a Makāle-i Elçi-i Sicilyateyn. Fî 12 S Sene a

7 7 Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûnu Hâvî Rusya Tarafından Vürûd Eden Orta Elçisinin Ber-mu tâd-ı Kadîm İstikbâli Resmi. Fî 10 ZA Sene b Tertîb-i Alay-ı Elçi-i Mesfûr..16b Elçi-i Mesfûra Meyve İrsâli...17a Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûn İçün Rusya Tarafından Vürûd Eden Orta Elçinin Resmen Bâbıâsafî'ye Gelip Mektûbunu Teslîm Etmesi. Fî 26 RA Sene a Mesfûr Moskov Elçisinin Dîvân-ı Hümâyûna Getirilmesi. Fî 6 Z Sene a Fî 8 CA Sene 173. Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûnu Hâvî Tebrîknâme ile Vürûd Eden Leh Orta Elçisinin Ber-mu tâd-ı Kadîm İstikbâli Resmidir...19a Tertîb-i Alay...19a Sûret-i Buyuruldu. Düvel-i Nasârâ Elçilerinin Ayasofya Câmi i'ni Ziyâret İçün Verilen Musahhah Buyuruldu. Fi 18 R Sene b Fî 11 CA Sene b Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûn İçün Leh Kralı Tarafından Vürûd Eden Orta Elçisinin Resmen Dîvân-ı Hümâyûna Gelip Nâme ve Hediyyesin Teslîm Eylemesi. Fî 19 CA Sene b Moskov Elçisine Avdetnâme Teslîmi. Bundan Akdem Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûn İçün Moskov Kraliçesi Tarafından Vürûd Eden Orta Elçisine Dîvân-ı Hümâyûn'da Avdetnâme-i Hümâyûn Verilmesi. Fî 7 Ş Sene b Moskov Elçisin Avdeti. Bundan Akdem Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûn İçün Rusya Tarafından Vürûd Eden Orta Elçisi Resmen Bâbıâsafî'ye Getirilip Rusya Kraliçesine ve Başvekîline Mektûb-ı Âsafî Teslîmi. Fî 14 Ş Sene b Mevâcib İhrâcı ve Venedik Elçisine Avdetnâme Teslîmi. Fî 23 Ş Sene 173 Salı Günü Kısteyn Mevâcibi İhrâc Olunup ve Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûn İçün Venedik Cumhûru Tarafından Bundan Akdem Vürûd Eden Büyük Elçisine Cevâbnâme-i Hümâyûn Teslîm...23b Venedik Elçisine Resmen Mektûb Teslîmi. Venedik Elçisine Bâbıâsafî'de Resmen Mektûb-ı Âsafî Teslîmi. Fî 23 Ş Sene b Venedik Büyük Elçisine Resmen Mektûb-ı Âsafî Teslîmi Resmi. Tebrîk-i Cülûs-ı

8 8 Hümâyûn İçün Venedik Büyük Elçisinin Müddet-i Sefâreti Tamam Olmak Hasebiyle Resmen Bâbıâsafî'ye Getirilip Mektûb-ı Âsafî Teslîmi Resmi. Fî 29 Ş Sene a Venedik Büyük Elçisinin Ta yînât Husûsu...25b Leh Elçisine Avdetnâme Verilmesi. Bundan Akdem Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûn-ı Meymenet-makrûn İçün Vürûd Eden Leh Orta Elçisine Dîvân-ı Hümâyûn'da Avdetnâme-i Hümâyûn Teslîmi. Fî 19 L Sene a Resm-i Vefât Mihrimâh Sultân-ı Aliyyeti'ş-şân Bint-i Sultân Mustafa Hân Der-Enderûn-ı Hümâyûn. Fî 16 L a Tertîb-i Alay...28a Enderûn-ı Hümâyûn'a Takdîm Olunan Takrîrdir...28b ŞEVKETLÜ SULTÂN ABDÜLHAMİD HÂN EFENDİMİZ HAZRETLERİNİN CÜLÛS-I HÜMÂYÛNLARI SEFER-İ HÜMÂYÛN VAKTİNE TESÂDÜF ETMEKLE ZÎRDE MEZKÛR TERTÎB ÜZERE BEY AT-I HÜMÂYÛN VÂKI OLMUŞTUR. FÎ 7 ZA SENE a Cülûs-ı Hümâyûn Vukū unda Enderûn-ı Hümâyûn'a Da vet Olunacak Zevât...29a Taşrada Kendü Sarayında Vefât Eden Esmâ Sultân Bint-i Ahmed Hân Rusûmu. Fî 11 ZA Sene 202 Çehârşenbih...29b Vefât-ı Emine Sultân Kerîme-i Hüdâvendigâr-ı Sâbık Abdülhamit Hân Der-Enderûn-ı Hümâyûn ve Der-Zaman-ı Kā immakām. Fî 4 B Sene a Mevcûd Olacak Zevât...31a Tertîb-i Alay-ı Müşârunileyhâ. Fî 4 B Sene a Yevm-i Mezkûrda Taraf-ı Kā immakāmîden Huzûr-ı Hümâyûna İrsâl Olunan...31b Vefât-ı Şeyhülislâm Tevfik Efendi ve Nasb-ı Şeyhülislâm Mehemmed Mekkî Efendi. Fî 22 B Sene b Fî 17 C Sene İrtihâl-i Vâlide Sultân-ı Mağfiret-Nişân...32b Resm-i Vefât-ı Kerîme-i Pâdişâh-ı Âlem-penâh Der-Enderûn...33b Tertîb-i Alay Vefât-ı Sultân Der-Enderûn...34a Vefât Hanım Sultân...34b

9 9 Vefât-ı Kadın-ı Hazret-i Şehriyârî. Fî 2 S Sene b Resm-i İrtihâl-i Kadın-ı Hazret-i Şehriyârî Der-Sâhilsaray-ı Hümâyûn...35a Vefât-ı Ağa-yı Dârüssa âde. Fî 2 Ş Sene b Vefât Kā immakām Abdullah Paşa Der-rûz-ı Tevcîhât-ı Hümâyûn. Fî 4 L Sene b Kāimmakām Teceddüdünde Huzûrlarında Hil at-i İlbası Mu tâd Olan Zevât...36a Cennet-Mekân Firdevs-Âşiyân Sultân Mustafa Hân Aleyhi'r-rahmeti Ve'l-gufrân Hazretlerinin Kerîme-i Muhteremeleri Şâh Sultân-ı Aliyyeti'ş-şân Hazretleri İstanbul'da Cağalzâde Nâm Mahâlde Olan Kendü Saraylarında Vefât Etmekle Zîrde Mastûr Rusûm Ba de'l-icrâ Eyyûb Civârında Vâkı Makberelerine Defn Olunduğu. Fî 17 Za Sene b Sâbıkı Resmi, Teşrîfâttan Tahrîr Ve Enderûn-ı Hümâyûn'a İrsâl Olunan Resm-i Teşrîfâttır...36b Tertîb-i Alay-ı Na ş-ı Mağfiret-nişân-ı Müşârunileyhâ. Fî 17 ZA Sene a Merhûme-i Müşârunileyhânın Na şı Önünce Alay İle Gidecek Zevâta Tahrîr Olunacak Tezâkir Ve Tenbihât Fî 17 ZA Sene 217. Mektûbî Odasından...37a Kethüdâ Bey Kaleminden Tahrîr Olunacak Tezâkir...37b Mi mar Ağaya Gidecek Buyuruldu Sûreti. Hâssa Mi mar Başı Ağa...37b Kethüdâ Bey Hazretleri Odasından Şehremîni Efendiye Giden Tezkire Sûreti...37b Saray-ı Sultân-ı Müşârunileyhâda Bulunmaları İçün Yazıcı Efendi Tarafından Yazılacak Tezâkir...37b Selâtîn-i İzâmdan Birisi Taşrada Kendü Saraylarında İken Vefât Eylediklerinde İcrâ Olunan İki Resm Zîrde Mezkûrdur...38a Bend-i Sânî...38b ŞEVKETLÜ, MEHÂBETLÜ SULTÂN SELİM HÂN-I SÂLİS İBNÜ'S-SULTÂN MUSTAFA HÂN-I SÂLİS İBNÜ'S-SULTÂN AHMED HÂN-I SÂLİS EFENDİMİZİN TÂRİHİ MEZKÛRDA CULÛS-I HÜMÂYÛNLARINDA İCRÂ BUYURULAN RESM-İ TEŞRÎFÂT. FÎ 11 B SENE 1203 YEVM-İ SALI...39b

10 10 Nakl-i Na ş-ı Mağfiret-Nişân...41a Tertîb-i Alay a Cülûs-ı Hümâyûn'un Ferdâsı Günü Ber-mu tâd Bâbıâsafî'ye Hatt-ı Hümâyûn'un Vürûdu Resmi...42b Cenâb-ı Hazret-i Mehd-i Ulyâ Devletlü, İsmetlü Vâlide Sultân-ı Aliyyeti'ş-şân Efendimiz Hazretlerinin Bi'l- iz Ve'l-ikbâl Saray-ı Atîk-i Ma mûreden Saray-ı Cedîd-i Âmire'ye Culûs-ı Hümâyûnun Beşinci Sebt Günü Alay-ı Müeserred-i Peymâ İle Teşrîf Buyurmaları Musammem Olmağla Resm-i Alay-ı Şeref-pîrâları Bu Vechile Olduğu Defâtir-i Teşrîfâttan Mevcûd Olanlara Mürâca at Olundukta Mukaddemâ Verilen Sûret-i Teşrîfâtın Müsvedde Evrâkından Ba zılarına Zafer-yâb Olunmağla İşbu Vechile Tenkīh ve Tashih Olmuştur ki Zikr Olunur. Fî 15 B Sene 1203 Yevm-i Sebt...43a Tertîb-i Alay-ı Mesevvet Edâları Bu Vechile Olmuştur...44a Esnây-ı Tarîkte Olan Kollukların Tertîbi Beyân Olunur...44a İnşâ en Te âlâ Yümn ü İkbâl ve Sa âdet ve İclâl İle Ta lîk-i Seyf-i Mübârek İçün Hazret-i Ebâ Eyyûb-i Ensârî -Radiye Anhü'l-bârî- Türbe-i Şerîfesine Azîmet-i Hümâyûn Berren ve Avdet-i Bâ-meymenet Bahren Olduğu. Fî 17 B Sene 1203 Resm-i Teşrîfât-ı Hümâyûndur...44b Bi-mennihî Te âlâ Tertîb Olunan Alay-ı Vâlânın Mürûr-ı Ubur Edeceği Tarîkler Kulaguz Çavuş Ağa Kullarının Meşhûd ve Manzûrî Olduğu Vechile Takrîrdir...46a Sultân Selim Efendimizin Taklîd-i Seyf Alayları Tertîbi. Fî 17 B Sene a Ta lîk-i Seyf-i Mübârekte Olan Atiyye...46b Fî 17 B Sene 203. Kā immakām Paşa Hazretlerine Verilen Sûrettir. İnşâallah-ü Te âlâ Yümn ü İkbâl ve Sa âdet ü İclâl İle Ta lîk-i Seyf-i Mübârek İçün Hazret-i Ebâ Eyyûb-i Ensârî -Radiye Ânhü'l-bârî Türbe-i- Şerîfesine Azîmet Olunması Musammem Olmağla Devletlü Kā immakām Paşa Hazretlerinin İcrâ Buyuracakları Resm-i Teşrîfâttır...47a Fî 18 S Sene 205 Târihinde Vâlide Sultân-ı Aliyyeti'ş-şan Hazretlerinin Kethüdâları Nasbı...48a

11 11 Fî 8 M Sene 205. Târih-i Mezkûrda Sicilyateyn Sır-kâtibini Bâbıâsafî'ye Gelip Âsitâne'de Mukīm Elçisine Cülûs-ı Hümâyûn Tebriği İçün Orta Elçilik Geldiğini İhbâr Eyledi...48b Fî Selh S Sene b Yevm-i Mezbûrda İlbâs Olunan Hil a...49a Fî 17 R Sene a Fî 21 R Sene b İlbâs Olunan Hil atler...49b Mesfûrun Teşrîfât Odasına Verdiği...49b Ale'l- umûm Elçiler Bâb-ı Sadrı âlî'ye ve Dîvân-ı Hümâyûna Geldiklerinde Teşrîfât Odasında Verilen  idât...50a Fî 11 B Sene 203 Yevm-i Salı. Târih-i Mezkûrda Şevketlü, Mehâbetlü Sultân Selim Hân-ı Sâlis Efendimiz Hazretleri'nin Cülûs-ı Hümâyûnları Vâkı Olmağla İ lânı İçün Düvel-i Nasârâ'ya İrsâl Olunan Nâme-i Hümâyûn Resmi a Nâme-i Hümâyûn Verilen Elçiler..50b Teslîm-i Nâme-i Hümâyûn...50b Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûn İçün Prusya Kralı'ndan Nâme Geldiği...51b Elçi-i Mesfûr Mektûbunu Bâbı âli'ye Teslîmi Resmi...51b İlbâs Olunan Hil atler...52a Fî 24 Z Sene 203. Târih-i Mezkûrda Elçi-i Mesfûr Dîvân-ı Hümâyûnda Nâme Ve Hediyyesini Teslîmi Resmi...52b Prusya'ya Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûn Nâmesinin Cevâbı Olan Nâme-i Hümâyûnun Bâb-ı Sadrı âlî'de Teslîmi b İlbâs Olunan Hil atler...53b İspanya Kralı'ndan Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûn İçün Nâme Geldiği...54a İlbâs Olunan Hil atler...54a Mesfûr İspanya Elçisi Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûn Nâmesini ve Hediyyesini Bâlâda Prusya'nın Teslîm Eylediği Resm Üzere Fî Selhi C Sene 204 Târihinde Dîvân-ı Hümâyûn'da Takdîm Eylemiştir...54a

12 12 İlbâs Olunan Hil atler...54a İlbâs Olunan Hil atler...54b Françe Kralı'ndan Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûn İçün Nâme Geldiği...55a Elçi-i Mesfûr Nâme ve Mektûbunu Teslîm İçün Bâbı âli'ye Geldiği. Fî 28 Receb Sene a Venedik Cumhûru'ndan Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûn İçün Nâme Geldiği...55b Yevm-i Mezkûrda İlbâs Olunan Hil atler...55b Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûn İçün Venedik Cumhûru Tarafından Gelen Nâmeye Cevâbnâme-i Hümâyûn Dîvân-ı Hümâyûnda Verildiğini Müş ir Orduy-ı Hümâyûndan Gelen Teşrîfât Kaydıdır...56b Mâruz-zikr Tebrîk-i Cülûs İçün Ordu Cânibinden Gelen Teşrîfât Kaydı Mûcebince Venedik Cumhûru Tarafından Gelen Nâmeye Cevâbnâme-i Hümâyûnun Dîvân-ı Hümâyûn'da Verildiği...56b Tebrîk-i Cülûs-ı Hümâyûn İçün Sicilyateyn Kralının Nâmesi Geldiği...57b İlbâs Olunan Hil atler...57b Yevm-i Mezbûrda İlbâs Olunan Hil atler...58a Ve Mihmândâr Elçi-i Mûmâileyh Yahya Bey'e Verdiği Nakd ve Hedâyâsı...58a [Vâlide Sultânın Vefâtı]...58b Bâlâda Zikr Olunan Zevâttan Kubbe-i Hümâyû'nda Mevcûd Bulunmaları İçün Mektûbî Efendi Odasından Tahrîri İktizâ Eden Tezâkir Çavuşân-ı Dîvân İle İrsâl Olunduğu...59b Kethüdâ Kaleminden Tahrîri İktizâ Eden Tezâkir Kethüdâ-yı Sadrıâli Çukadârlarıyla İrsâl Olunduğu..59b FÎ 21 RA SENE 222 YEVM-İ CUM A. CÜLÛS-I HÜMÂYÛN SULTÂN MUSTAFA HÂN İBNÜ'S-SULTÂN ABDÜLHAMİD HÂN İBNÜ'S-SULTÂN AHMED HÂN...60b El-yevm Rikâb-ı Hümâyûnda Mevcûd Bulunan Fevâtın Bey ât-ı Hümâyûna Tertîbi...61a Fî 23 RA Sene 222 Yevm-i Pazar...61b Fî 23 RA Sene b

13 13 Fî 24 RA Sene 222 Pazar ertesi b Fî 24 RA Sene 222 Yevm-i Pazar ertesi...62b Fî 24 RA Sene 222 Pençşenbih..62b Fî 29 RA Sene 222 Cum a...63a Fî Gurre Sene 222 Pazar. Cenâb-ı Mehd-i Ulyâ Devletlü, İsmetlü Vâlide Sultân-ı Aliyyeti'ş-şan Efendimiz Hazretlerinin Saray-ı Atîk-i Ma mûre'den Saray-ı Cedîd-i Âmire'ye Teşrîf Buyuracakları Resm-i Teşrîfât-ı Hümâyûndur...63a Tertîb-i Alay Hazret-i Mehd-i Ulyâ..64a Yevm-i Mezkûrda Saray-ı Atîk'te Vâlide Kethüdâsı Ağa Tarafından Verilügelen Askılar Defteridir...64b Zîrde Muharrer Resm İle Enderûn-ı Hümâyûn'a Çand Rûz-ı Mukaddem Takrîr Gönderilip Südûr Eden Hatt-ı Şerîf Mûcebince Zîrde Tahrîr Olduğu Üzere İcrây-ı Resm Olduğu...65a Bi-mennihî Te Âlâ Yümn ü İkbâl Ve Sa âdet ü İclâl İle Ta lîk Ve Taklîd-i Seyf-i Mübârek İçün Hazret-i Ebâ Eyyûb-i Ensârî -Radiye Anhü'l-bârî- Türbe-i Şerîfesine Azîmet-i Hümâyûn Berren Ve Avdet-i Bâ-meymenet Bahren Olduğu Bu Vechile Resm-i Teşrîfât-ı Hümâyûndur Fî 5 R Sene 222 Pençşenbih...65b Taklîd-i Seyf-i Mübârek Alayında Mevcûd Bulunacak Zevât-ı Kirâm Ve Sâ ir Bendegânın Müfredât-ı (Vech Üzere) Tertîbâtı Defteridir. Fî 5 R Sene 222 Pençşenbih...66b Tertîb-i Tarîk..67b Fî 6 R Sene 222 Cum a..67b Fî 9 R Sene 222 Pazar ertesi...67b Fî 10 R Sene a Taklîd-i Seyf Günü Semâhatlu Şeyhülislâm Efendinin İcrâ Edeceği Resm..68a Ta lîk ve Taklîd-i Seyf-i Mübârekte Nakībüleşrâf Efendi Hazretlerinin İcrâ Edeceği Resmdir...68b Taklîd-i Seyf-i Mübârek Günü Sekbanbaşı Ağanın İcrâ Edeceği Resmdir...68b Şıkk-ı Evvel Deftedârı Efendi Hazretlerinin İcrâ Edeceği Resmdir Der-hîni

14 14 Taklîd-i Seyf-i Mübârek...69a Re îsülküttâb Efendi Hazretlerinin Taklîd-i Seyfte İcrâ Edeceği Resm-i Teşrîfâttır...69a Fî 13 S Sene b FÎ C SENE 223 PENÇŞENBİH TÂRİHİNDE SULTÂN MAHMUD HÂN BİN SULTÂN ABDÜLHAMİD HÂN EFENDİMİZİN CÜLÛS-I HÜMÂYÛNLARI VE TAKLİD-İ SEYF VE HÜDÂVENDİGÂR-I SABIK SULTÂN SELİM HÂN EFENDİMİZİN VEFÂTI VE BA DEHU VÂLİDE SULTÂN EFENDİMİZİN ESKİ SARAY'DAN SARAY-I SULTÂNÎYE'YE GELMESİ VE BUNA MÜTE ALLİK OLAN RÜSÛM DİĞER DEFTERDE MUKAYYEDDİR...70a HÜDÂVENDİGÂR-I SÂBIK SULTÂN AHMED HÂN-I SÂLİS HAZRETLERİNİN VEFÂTINA DÂ İR RESMDİR...70b

15 15 (Ia) Hatt-ı Hümâyûn İle Mu anven Defter-i Teşrîfâttan Muhrec Defterdir. Temellekehû El-hakir Mehemmed Es ad Medhi Bin Nûreddin Kîsedâr-ı Teşrîfât-ı Hümâyûn Fî RA Sene 1220 (1a) Defter-i Teşrîfât-ı Hümâyûn Temellekehû el-hakir Mehemmed Es ad Medhi Kîsedâr-ı Teşrîfât-ı Hümâyûn Fî RA Sene 1220 [Aşağıda vr. 1a'ya ait muhtevânın deftere sonradan ilave edildiği anlaşılmaktadır.] (1a) Cülûs-ı Hümâyûn-ı Meymenet-me nûs Vukū unda Tahrîri İktizâ Eden Sûret-i Buyuruldular İzzetlü bostancı başı ağa hâlen şevketlü, kudretlü, mehâbetlü padişâhımız hazretleri Bâbüssa âde'leri hâricinde mevzû taht-ı hümâyûnlarına teşrîf buyurduklarını ilân-ı işâ at içün Sarayburnu'ndan mu tâd-ı kadim üzere toplar atılmak fermân buyurulmağla

16 16 ber-vech-i muharrer şevketlü, kudretlü, mehâbetlü efendimiz bey at-ı hümâyûn içün taht-ı âlî-bahtlarına teşrîf buyurdukları gibi Sarayburnu'ndan ber-mu tâd-ı kadîm toplar atılmasına gereği gibi ihtimâm eyleyesün deyü. Sarayburnu'na İhbâr Suffeden Top Atılmasına Tevakkuf Eder, Gaflet Olunmaya İzzetlü Topçubaşı Ağa Hâlen şevketlü, kudretlü, mehâbetlü padişâhımız efendimiz hazretleri taht-ı hümâyûnlarına teşrîf buyurdukların ilan içün Sarayburnu'ndan toplar atıldığı gibi Tophâne-i Âmire'den dahi ber-vech-i mu tâd toplar atılmak fermân buyurulmağla bervech-i muharrer Sarayburnu'ndan toplar atıldığı gibi Tophâne'den dahi mu tâd üzere toplar atılmasına gereği gibi ihtimâm eyleyesün deyü. (Bir Sûreti Dahi Tersâne-i Âmire[ye] Sûret-i Buyuruldu bu Vechile Yazılır 3 ) Hâssa Dellalbaşı Cennet-mekân Sultân Osman Hân hazretleri bi-emrihî te âlâ dâr-ı ahirete intikal edip hâlen şevketlü kudretlü mehâbetlü padişâhımız Sultân Mustafa Hân ibnü's-sultân Ahmed Hân efendimiz hazretleri taht-ı hümâyûnlarına teşrîf buyurmalarıyla zaman-ı devletlerinde herkes âsude-i hâl olup devam-ı eyyam-ı ömr ü devlet-i padişâhi duasına 3 Defterde bilhassa derkenarlarda, yer yer bu tür bazı ifade düşüklüklerine rastlanmaktadır.

17 17 meşgūl olmaları içün nidâ eylemek üzere Asitâne-i Sa âdet dîvân yollarında üç nefer dellallara şimdi nidâ ettirdesün deyü. Diğer Sûret-i Buyuruldu Ayasofya ve Sultân Mehemmed ve Süleymaniye ve Sultân Ahmed cevâmi -i şerîfleri mü ezzinbaşıları cennet-mekân, firdevs-âşiyân Sultân Osman Hân hazretlerinin dâr-ı ukbâya intikallerinden nâşî zikrolunan cevami lerde ber-vech-i mu tâd-ı kadîm salâ verilmek fermân buyurulmağla ber-vech-i muharrer herbiriniz mu tâd-ı kadîm üzere salâ vermeğe takayyud ve ihtimâm eyleyeler deyü. (1b) TÂRİH-İ MERKŪMDA CENNET-MEKÂN MERHUM SULTÂN OSMAN HÂN ALEYHİ'R-RAHMETİ VE'L-GUFRAN DÂR-I BEKĀYA RIHLET VE SULTÂN MUSTAFA HÂN HAZRETLERİ'NİN CÜLÛS-I HÜMÂYÛNLARINA DA İR RÜSÛM-I TEŞRÎFÂT-I HÜMÂYÛN 4 İşbu bin yüz yetmiş bir senesi mâh-ı saferü'l-muzafferinin on altıncı pazar gicesi ba de'l- îşa cennet-mekân merhûm Sultân Osman Hân aleyhi'r-rahmeti'l-mennân illet-i mizâclarından nâşî dâr-ı âhirete intikāl eylediği haberi Bâbıâsafî'ye vürûd eylediği sâ at 4 Derkenar: Cülûs-ı hümâyûn günü huzûr-ı hümâyûna tuğra resmi irsâli münâsebetiyle mühr-i hümâyûn hakkî dahi istîzan olunmuştu. vr. 1b.

18 18 sadra zam re fetlü Râgıp Mehemmed Paşa hazretleri bey at-ı hümâyûna ve nakl-i na şa müretteb husûsları sa âdetlü kethüdâ bey ve re îsülküttâb efendi hazretlerine tavsiye vü sipâriş ve kendüleri bilâ-tevakkuf Soğukçeşme Kapusu'ndan Enderûn-ı Hümâyûn'a şitâb ve Hırka-i Şerîf kurbunda vaki Sünnet Odası'nda dârüssa âdetişşerîfe ağası hazretleriyle mülâkāt ve semâhatlu şeyhülislâm efendi hazretleri ile vezîr-i mükerrem kapudân paşa hazretleri dahi mahall-i mezbûra da vet ve ez-în-cânib ber vech-i muharrer sa âdetlü kethüdâ bey ve re îsülküttâb efendi ve çavuşbaşı ağa dahi Bâbıâsafî'de ictima ve evvelemirde nakībüleşrâf efendi ve sudûr-ı kirâm ve bi'l-cümle mevâlî-i izâm ve umûmen müderrisîn-i benâma ve sipâh ve silahdâr ve bölükât-ı erba a ağalarına ve yeniçeri ağası ve cebecibaşı ağa ve topçubaşı ağa ve top arabacıbaşı ağa bi'l-cümle ocakları ağavât ve zabıtânı ile ve mîr- alem-i şehriyârî ve başkapucubaşı ağa bi'l-cümle dergâh-ı âlî kapucubaşılarıyla ve müteferrikabaşı ağa umûmen müteferrikagân ile ve defterdâr efendi bi'l-cümle hâcegân-ı dîvân ile ve tevkī î efendi ve defter emîni efendi ve şıkkeyn efendiler bunların cümlesi esvâb-ı dîvânîleriyle ve ulemây-ı izâm dahi örf ve muvahhidîyle kable-tulu i'l-fecr Saray-ı Hümâyûn'da mevcûd bulunmaları içün ilmuhaber tezkireleri tahrîr ve çavuşân-ı dîvân ve bazen çukadârân ile taraf taraf yerlü yerine irsal olunmuş idi. Saray-ı Hümâyûn tarafından dahi ancak sudûr-ı kiram ve nakībüleşrâf ve yalnız ocak ağalarının bizzat (2a) kendüleri münferiden bilâ-te hîr Saray-ı Hümâyûn'da bulunmaları içün Enderûn-ı Hümâyûn tarafından ihbâr ve da vet olunmağın sudûr-ı kirâm ve gerek ocak ağaları bilâ-te hir evâsıt-ı leylde Saray-ı Hümâyûn'a şitâb ve mûmâileyhüm bir tarafdan geldikçe kapu nevbetçilerinin ma lûmları olduğu gibi ber-mûceb-i fermûde tevakkuf ettirilmeyip kapulardan içerüye alınıp anlar dahi Sünnet Odası'nda mevcûd oldukları gibi dârüssa âdetişşerîfe ağası hazretleri içerüye gidip hâlen bi'l-irs ve'l-istihkāk vâris-i saltanât-ı seniyye-i cihândârî olan şevketlü, kudretlü, mehâbetlü, azametlü Sultân Mustafa Hân Efendi Hazretleri'nin cânib-i yemînlerinde dârüssa âde ağası hazretleri ve yesârlarında silahdâr ağa bağalgîr olarak Sünnet Odası'nın diğer kapusundan teşrîf-i hümâyûn buyuruldukta re fetlü sadra zam hazretleri ve semâhatlu şeyhülislâm efendi ve vezîr-i mükerrem kapudân-ı deryâ Ali Paşa, sâbıkân sadr-ı Rûm Abdürrahim Efendi ve hâlen sadr-ı Rûm

19 19 Karabekirzâde Efendi ve sâbıkân sadr-ı Anadolu Mehemmed Sâlih Efendi ve sâbıkân sadr-ı Anadolu kazaskeri Veliyyüddin Efendi ve hâlen sadr-ı Anadolu Çelebizâde Âsım İsmâil Efendi ve hâlen nakībüleşrâf olup bi'l-fi l İstanbul kadısı olan Şerîf Mehemmed Molla Efendi ve yeniçeri ağası istikbâl ve şevketlü, kudretlü, mehâbetlü pâdişâh-ı âlempenâh hazretleri dahi cümleyi selâm-ı şâhâneleriyle taltîf buyurduklarından mâ- adâ sabahlar hayr ola kelâm-ı inâyet-irtisâmlarıyla teşrîf buyurdukları gibi evvelen re fetlü sadra zam hazretleri pây-bûs-ı hümâyûnlarıyla müşerref ve sânîyen semâhatlu şeyhülislâm efendi ve vezîr-i mükerrem kapudân-ı deryâ Ali Paşa Hazretleri ve sudûr-ı kirâm dâmen-bûs-ı hümâyûnlarıyla müstes ad ve yeniçeri ağası ve mevcûd bulunan silahdâr ağası dahi dâmen-bûs-ı şehriyârî ile müftehir u mübâhî olduklarından sonra avâtıf-ı aliyye-i husrevâniden re fetlü sadra zam hazretlerine serâser kaplu bir sevb semmûr kürk ve semâhatlu şeyhülislâm efendi hazretlerine dahi bir sevb ferve-i beyzâ iksâ vü i tâ ve vezîr-i mükerrem kapudân paşa hazretlerine dahi bir sevb serâser kürk ilbâs buyurulduğu akabinde şevketlü, kudretlü, mehâbetlü efendimiz tevakkuf (2b) buyurmayıp doğru fahr-ı âlem ve Rasûl-i Ekrem -sallallâhu aleyhi ve sellemefendimiz cenâblarının kisve-i şerîfe ve hırka-i latîfeleri mahfûz olan odaya tevcîh-i veche-i azîmet buyurulur iken Bâbüssa âdetişşerîfe pîş-gâhında ber-vech-i mu tâd bey at içün taht-ı hümâyûn tertîbini emr-i hümâyûn buyurmalarıyla re fetlü sadra zam hazretleri ve sâ irleri kadd-hamîde-i ta zîm ve bi'l-cümle Bâbüssa âde'den taşra çıkıp herkes yerlü yerine azîmet re fetlü sadra zam hazretleri cüz îce Dîvânhâne-i Âtîk'te vâkı zâviye-i şeyhülislâmîde müşârunileyh ile teneffüs edip ba dehu Kubbe-i Hümâyûn'a teşrîf ve teşrîfâtî kulları ma rifetiyle hâric-i Bâbüssa âde'de havâlî-i taht-ı hümâyûn tertîbine mübâşeret ve tulû -ı fecre dek bâlâda tahrîr olunduğu vech üzere ilmuhaber tezkireleriyle med uvv olanların ekseri ale'l-husûs bi'l-cümle ocakların ricâli gelip mevcûd ve havâlî-i taht-ı âlî-bahtın cevâbını mu âyede tertîbi 5 vechi üzere âmâde 5 Derkenar 1: Mu âyede tertibi ile bey at-ı hümâyûn tertibinde nev ammâ takaddüm ve te ahhür olunmağla tertib-i vâhid kıyâs olunmaya. Derkenar 2: Tertib-i bey at-ı hümâyûn nakībüleşrâf efendi, sadra zam hazretleri, şeyhülislâm efendi, kapudân-ı deryâ vezîr-i mükerrem paşa ve sâ ir bulunan vüzerâ, ulemâ-yı izâm hazerâtı, defterdâr efendi

20 20 olduğu Enderûn-ı Hümâyûn'a ihbâr olunduktan sonra salât-ı subh edâ olunduğu gibi şevketlü, kudretlü, mehâbetlü, adâletlü pâdişâhımız efendimiz hazretleri Bâbüssa âde'den teşrîf ve taht-ı hümâyûnlarına cülûs ve alkış olunduğu sâ at ibtidâ nakībüleşrâf efendi gelip dâmen-bûs ve kıyâm ve alkış olunup du âya şürû eylediği gibi çavuşbaşı ağa ile kapucular kethüdâsı ağa temennâ edip Kubbe-i Hümâyûn'a re fetlü sadra zam hazretlerine pîş-keşçi ağa dahi semâhatlu şeyhülislâm efendi hazretlerini bi'lcümle ulemâ ile ma an Dîvânhâne-i Âtîk'ten kaldırmağa azîmet ve müşârunileyhümâ dahi yerlerinden hareket ve sür atlice reftâr ile gelinceye dek nakībüleşrâf efendi dahi du âya hitâm verip kadd-hamîde-i ta zîm ve avdet eylediği akabinde ibtidâ sadra zam hazretleri merreten-ba de uhrâ zemîn-bûs ve alkış olunup pây-bûs-ı hümâyûna şitâbân olduklarında şevketlü, mehâbetlü efendimiz kıyâm buyurmalarıyla tekrar alkış ve ku ûd buyurulduktan sonra sadra zam hazretleri taht-ı hümâyûnun sağ cânibinde kıyâm buyurup ba dehu semâhatlu şeyhülislâm efendi hazretleri girîbân-bûs-ı şevket-me nûs-ı şehinşâhi ile müşerref olduklarında kıyâm ve alkış olunup (3a) müşârunileyh hazretleri dahi ba de'd-du â re fetlü sadra zam hazretlerinin sağ câniblerinde tevakkuf ba dehu vezîr-i mükerrem kapudân paşa hazretleri bir def a zemîn-bûs edip alkış ve zemîn-bûs-ı hümâyûn ile müşerref oldukta kıyâm buyurulmağla tekrar alkış olunup anlar dahi semâhatlu şeyhülislâm efendi hazretleri cenbinde saff-beste-i ârâm olduktan sonra sudûr-ı kirâm yegân yegân dâmen-bûs etmeleriyle başka başka kıyâm ve alkış ve bilâdefter re fetlü sadra zam hazretleri ta rîf ve mevcûd bulunan mevâlî-i kirâm ve müderrisîn-i benâm dahi bilâ-ta rîf ferden ferden dâmen-bûs ve bilâ-kıyâm hitâm bulduğu gibi sa âdetlü defterdâr efendi bi'l-cümle hâcegân-ı dîvân-ı me âlî unvân ile ale't-tertîb astîn-bûs edip ba dehu mîr- alem-i şehriyâri ve kapucubaşı ağalar ve mîrahûr ağalar ve şikâr-ı hümâyûn ağaları, ba dehu müteferrikagân-ı dergâh-ı âlî, ba dehu ve re îsülküttâb ve ehl-i menâsıbdan bi'l-cümle hâcegân ve ümenâ ve nuzzâr mîr- alem ve kapucubaşı ağalar mîrahûr ağalar ve şikâr-ı hümâyûn ağaları müteferrikagân sipâh ve silahdâr ve bölükât-ı erba a ağaları, Yeniçeri Ocağı ve solak ve peyk, Cebeci Ocağı, Topçu Ocağı, Top arabacılar Ocağı, çavuşbaşı ağa ma a ocağı, kapucular kethüdâsı ağa ma a ocağı, teşrîfâtî efendi kulları. Derkenar 3: Müteferrikagâna dek vakî olan dâmen-bûs tertibi, mu âyede tertibine mukâyese olunmayıp (ba dehu) sipâh ve silahdârdan sonra mu âyede tertibi üzeredir. vr. 2b.

21 21 mu âyede-i hümâyûn tertîbi üzere ibtidâ sipâh ve silahdâr ve bölükât-ı erba a ağaları, ba dehu yeniçeriyân-ı dergâh-ı âlî ve cebehâne-i âmire ve tophâne-i ma mûre ve top arabacıları ocakları ricâli, ba dehu çavuşbaşı ağa gedikli çavuşân ile, ba dehu kethüdâ-yı bevvâbîn-i hazret-i şehriyârî dört beş nefer ocağı ricâliyle, ba dehum bey at-ı hümâyûn resîde-i encâm-ı miskiyyü'l-hitâm olduğun müş ir teşrîfâtî kulları astîn-bûs-ı hümâyûn ile müşerref ve destber-zemîn-i ta zîm oldukta şevketlü, mehâbetlü, adâletlü pâdişâhımız taht-ı hümâyûnlarından hareket ve cümleyi def a-i vâhidede selâm-ı şâhânelerine mazhar ve re fetlü sadra zam hazretleri bağalgîrlik şerefin ihrâz birle taht-ı hümâyûnların dolaştıklarında sadra zam hazretleri tekrar pây-bûs-ı şevket-me nûslarıyla karîrü'l- ayn olup avdet ve bu esnâda zîrde mastûr olduğu vech üzere bostancıbaşı ağaya ve sâ ire tahrîr ve mukaddemce irsâl olunan buyuruldular mûceblerince Sarayburnu'ndan ve Tophâne'den ve Tersâne-i Âmire ve Kızkullesi'nden ve Yedikulle'den mu tâd üzere toplar atılıp ve cülûs-ı hümâyûnu muhbir dellallar nidâ ve nakl-i na şı müş ir salâlar verilmeğe başlanmıştır. Gelelim mâ nahnu fîhe, şevketlü, kudretlü, mehâbetlü efendimiz ba de hitâmi'l-bey a taht-ı hümâyûnlarından hareket Bâbüssa âde'den içerüye (3b) azîmet buyurdukları gibi re fetlü sadra zam hazretleri dahi Kubbe-i Hümâyûn'a ve sâ irleri bi'l-cümle yerlü yerine azîmet ve na ş-ı gufrannakş dahi bi-izn-i hümâyûn zülüfliyân kapusu kurbunda vâki kızlar kapusu ta bîr olunur kapudan ihrâc ve mermer sütûnlar altında darb olunan sayebân derûnunda şehremîni ve yazıcı efendi ma rifetleriyle gasle mübâşeret esnâsında feth-i hakānîden beru selâtîn-i Osmâniyye'den ve gerek şehzade-i cüvanbahtândan âzim-i şehrâh-ı cinân olanların na ş-ı gufran-nakşları mevzû -ı tahta-i tenşüy oldukta yeniçeriyân-ı dergâh-ı âli ocağı kullarından yeniçeri ağası ve sekbanbaşı ve kul kethüdâsı ağa kulları dahi gelip bir kerre dahi mübârek cemâl-i mağfiret-iştimallerin müşâhede ile merasîm-i hukûk-ı bendegîyi icrâ sûretinde resm-i hakk-ı vedâ ı edâ eylemeleri Saray-ı Hümâyûn'da öteden berü mer î olan hâlâttan olmağla bu dahi Enderûn-ı Hümâyûn tarafından sudûr eden izn-i hümâyûn üzere mûmâileyhüm gelip müşâhede ve der- akab avdet eyledikten sonra gasle şürû olunmağla ba de'l-hitâm kaldırılıp babüssa âde semtinde mevzû musallâya îsâl olunurken re fetlü sadra zam hazretleri Kubbe-i Hümâyûn'dan ve ulemây-ı a lâm

22 22 Dîvânhâne-i Atîk'ten ve sâ irleri yerlü yerinden hareket ve karşılayıp musallâya nakl ve izn-i hümâyûn ile semâhatlu şeyhülislâm efendi namazını kılıp 6 ve tabutları üzerinde birkaç kıt a Ka be-i Mükerreme örtüsü ve Yûsufî ta bîr olunur sagîr selîmî ve bir kıt a siyah sorguç ile kaldırılıp Orta Kapu'ya götürülür iken herkes esvâb-ı dîvanî ile süvâr ve zîrde mastûr olan alay ile Bağçekapusu'ndan Vâlide-i Atîka Câmi -i Şerîfi'nde birâderleri cennet-mekân Sultân Mahmut Hân cenbinde mi mar ağa ma rifetiyle hafr u tehyi e kılınan merkad-ı münevverlerinde sernihâde-i visâde-i istirâhat olduktan sonra re fetlü sadra zam hazretleri ve semâhatlu şeyhülislâm efendi cenâbları ve vezîr-i mükerrem kapudân paşa hazretleri ve sadreyn efendiler ve nakībüleşrâf ve İstanbul kadısı efendiler ve sâ ir bi'l-cümle ber-mûceb-i defter-i teşrîfât umûm hil atine dahil olanlar doğru Bâbıâsafî'ye gelip ve yalnızca semâhatlu (4a) şeyhülislâm efendi hazretlerine tatlu ve kahve ve şerbet ve buhûr verildiği gibi bol yenlü yeşil çukaya kaplı bir sevb semmûr kürk bohça ile arz u irâ et ve adamlarına teslîm olunduktan sonra hareket buyurmalarıyla mu tâd üzere ba de't-teşyî vezîr-i mükerrem kapudân paşa hazretlerine dahi münferiden tatlu ve kahve ve şerbet ve buhûr verilip ve serâsere kaplı bir sevb kürk ilbâs ve ba de'l-i âde sadreyn-i muhteremeyn ve nakībüleşrâf olup bi'l-fi l İstanbul kadısı efendi hazretleri nezd-i âsafî ye duhûl ve merâsim-i mu tâde icrâsı akabinde kürkleri ilbâs ve i âde olunduktan sonra Dîvânhâne'ye teşrîf ve sadr-ı ahkâma ku ûd ve selâm ve alkış olunduktan sonra ber-mûceb-i defter-i teşrîfât umûm hil ati ilbâs buyuruldu. Nakl-i Na ş Alayı Tertîbi İbtidâ çavuşân-ı divân ba dehu, ocak kethüdâları ve kâtibleri, ba dehu abâyi urmıyan 6 Derkenar: Şeyhülislâm efendi hazretlerinin özr-i şer ileri olmak ihtimâli olur ise re îsü'l- ulemâ veyâhûd sadr-ı Rûm veyâhûd me zûnen imâm-ı evvel-i hazret-i şehriyâri bulunanlardan dahi namazlarını kıldıkları mesbûktur. vr. 3b.

23 23 hâcegân, ba dehu ocak ağaları, ba dehu kapucubaşı ağalar, ba dehu abâyilü hâcegân efendiler, ba dehu ulemây-ı a lâm efendiler 7, ba dehu vezîr kapudân paşa, ba dehu çavuşbaşı ağa ve re îsülküttâb efendi, ba dehu re fetlü sadra zam ve semâhatlu şeyhülislâm efendi hem- inân, ba dehu huddâmı ve sa âdetlü dârüssa âdetişşerîfe ağası ve mecmû erbâb-ı alay esvâb-ı divânîleriyle, ba dehu eski saray huddâmı zülüfliyân ve sâ irleri na ş-ı mübâreği el üzerinde ve akablarında bir nefer harem ağası para serperek çıkıp Alay Köşkü altından Hocapaşa'dan Vâlide Câmi -i Şerîfi ne îsâl ve câmi kapusundan içerüde herkes esblerinden nüzûl edip ancak re fetlü sadra zam ve semâhatlu şeyhülislâm efendi ve ulemây-ı a lâm hazerâtı türbe kapusu önünde nüzûl ve na ş-ı gufran-nakş câmi -i şerîf kapusundan girip beş on hatve beriye geldikten sonra re fetlü sadra zam ve semâhatlu şeyhülislâm ve İstanbul kadısına dek mevcûd bulunan sudûr-ı kirâm hazerâtı mâşiyen istikbâle mübâşeret eyledikleri sa âdetlü dârüssa âde ağası hazretlerinin meşhûdları olduğu gibi anlar dahi nüzûl etmeleriyle re fetlü sadra zam hazretleriyle mülâkāt ve bi'l-cümle na ş-ı şerîfin (4b) önüne düşüp türbe-i latîfeye duhûl ve mukaddemce şehremîni efendi ve mi mar ağa ve mütevellî ma rifetiyle türbe-i şerîfe derûnunda birâderleri Sultân Mahmud Hân aleyhi'r-rahmeti ve'l-gufran cenbinde mi mar ağa ma rifetiyle hafr olunan merkad-ı münevvere defn olunduktan sonra Ayasofya şeyhi telkīne 8 başladıktan sonra re fetlü sadra zam ve semâhatlu şeyhülislâm efendi hazerâtı sa âdetlü dârüssa âdetişşerîfe ağası hazretleri haric-i türbede vâkı perde âvîze kılınan suffeye teşrîf ve birer kahve içilip avdet ve bâlâda bast u temhîd olunduğu üzere umûm hil atine dâhil olanların cümlesi Bâb-ı Sadrı âlî'ye gelip ber-mûceb-i defter-i teşrîfât kürkler ve hil atler ilbâs buyuruldu. 7 Derkenar: Ulemây-ı a lâm ya ni gayr-ez-müderrisîn-i kirâm. vr. 4a. 8 Derkenar: İş bu telkīn husûsu Ayasofya şeyhi efendiye mahsûs olmayıp mezınna-i kerâmetten bulunan dahi ede geldikleri mesbûktur. vr. 4b

24 24 Meyve ve Şükûfe İrsâli. Fî 17 S [Safer] Sene 1171 Cülûs-ı hümâyûn-ı meymenet-me nûsun ertesi 9 isneyn günü ber-vech-i mu tâd re fetlü sadra zam hazretleri taraflarından meyve ve şükûfe irsâl oluna gelmekle her tablası leh-kârî müferrih tabakları hâvî ve tablaları dahi armalı ve münakkaş otuz tabla meyve ve yirmi tabla şükûfe yemişcibaşı ma rifetiyle yaptırılıp ale's-seher telhisî ağa ile rikâb-ı kâmyâb-ı husrevânîye irsâl buyuruldu. Ve kezâlik cülûs-ı meymenet-me nûsun ertesi taraf-ı hümâyûn-ı şehinşâhîden Bâbıâsafî'ye bir kıt a hatt-ı hümâyûn vürûdu rusûm-ı âdîyeden olmağla yevm-i mezbûrda sâ at dörtte iken vürûd edeceği müte ayyin olmağın izzetlü defterdâr efendi tarafından Anadolu muhâsebecisine dek sâ at üçte iken Bâbıâsafî'de mevcûd bulunmaları içün ihbâr ve kezâlik yeniçeri ağası çehârşenbih takımı ile gelmeleri içün muhzır ağa irsâl ve sipâh ve silahdâr ağaları ve cebecibaşı ağa ve topçubaşı ağa ve top arabacıbaşı ağa ve bölükât-ı erba a ağaları cum a ertesi günü misillü kaputakımı ile mevcûd bulunmaları içün sa âdetlü kethüdâ bey tarafından ahşamdan ihbârnâmeler ile çavuşlar ve adamlar gönderip cümlesi gelip hâcegân-ı divân suffede ve sâ irleri misâfir odasında (5a) mevcûd ve vezîr-i mükerrem kapudân paşa hazretleri dahi gelip kürk odasında huzûr-ı âsafîde hazır olduğu hâlde vürûd edecek hattı hümâyûn Soğukçeşme dâhilinde müheyyâ olmak hasebiyle îsâline me murun teşrîfine karakulak irsâl olunduğu gibi med uvv olanların cümlesi kaldırılıp Arzodası'nda hâcegân-ı dîvân sadrın sol cânibine ve yeniçeri ağası sadrın sağ cânibine ve sipâh ve silahdâr ağaları ocak tarafına ve cebeci ve topçu ve arabacıbaşı ağalar dahi ocağın üst cânibine ve ocakluları ocaktan aşağı minder üzerine ık âd olunduktan sonra vezîr-i mükerrem kapudân paşa hazretleri dahi gelip kürk odasından kaldırılıp yeniçeri ağasının üst tarafına ık âd olunduktan sonra hatt-ı hümâyûn-ı şevket-makrûnun Soğukçeşme Kapusu'ndan çıktığı haberi ile karakulak geldiği gibi re fetlü sadra zam hazretleri dahi 9 Derkenar: Cülûs-ı hümâyûnun ertesi günü Bâbıâsafî'ye hatt-ı hümâyûnun gelmesi resmi dahi zîrde mezkûr u mübeyyendir. vr. 4b.

25 25 kaldırılıp kethüdâ bey ve kapucular kethüdâsı bağalgîr olarak ve re îsülküttâb efendi ve çavuşbaşı ağa ve kapu huddâmı pîşgâh-ı âsafîde yürüyerek Arzodası'na duhûl ve makāmlarına ku ûd ve mevcûd olanların cümlesi ancak minderden aşağı inip bilâdâmen-bûs yine yerlü yerlerine ku ûd edip ve bilâ-kahve vürûd-ı hatt-ı hümâyûna muntazır u müterakkıb iken hatt-ı hümâyûn îsâline me mur kethüdâ-yı bevvâbîn-i şehriyârî dahi Arzodası'nın Enderûn Ağaları Kapusu'ndan teşrîfâtî delâletiyle Arzodası'na duhûl eylediği gibi bi'l-cümle kıyâm ve re fetlü sadra zam hazretleri dehlîze karîb mahâlde istikbâl ve hatt-ı hümâyûnu alıp takbîl ve bilâ- alkış makāmlarına varıp minderden aşağıda ârâm ve hatt-ı hümâyûnu zarfından ihrâc ve takbîl u telsîm ve re îsülküttâb efendiye verip anlar dahi cehren kırâ et eyledikten sonra kethüdâ-yı bevvâbîn-i şehriyârîye bir sevb ferrâce semmûr kürk ilbâs ve bilâ-ku ûd i ade ve kürk odasına götürülüp ba dehu cümleye tatlu ve kahve ve şerbet ve buhûr verildikten sonra aşağı taraftan avdete mübâşeret ve bi'l-cümle gittikten sonra ağa-yı mûmâileyh huzûr-ı âsafîye götürülüp merâsim-i mu tâde icrâ ve vürûd eden hatt-ı hümâyûnun cevâbı olmak üzere tahrîr olunan telhis (5b) verilip ve bin guruş dahi bilâ-sebk-i sâbık mahzâ a tâf-ı seniyye-i âsafânelerinden ağa-yı mûmâileyhe i tâ ve i âde buyuruldu. Saferü'l-Muzafferin On Sekizinci Salı Günü Yevm-i mersûmda taraf-ı hümâyûn-ı husrevâniden mühr-i hümâyûn ihsân buyurulmakirâde-i celîle-i cihândârî buyurulmağla re îsülküttâb efendiye vaktiyle varıp semâhatluşeyhülislâm efendi hazretlerinin önüne düşüp Bâbıâsafî'ye teşrîflerinde mu tâd üzere istikbâl ve Arzodası'nda salât-ı zuhr edâ olunduğu gibi baltacılar kethüdâsı ma rifetiyle Enderûn-ı Hümâyûn'a da vet ve semâhatlu şeyhülislâm efendi ile bi'lma iyye azîmet buyurmalarıyla huzûr-ı fâ izu'n-nûr-ı şehinşâhîye misillerinde şevketlü, kudretlü, mehâbetlü pâdişâh-ı gerdûn-destgâh efendimiz hazretleri bizzat mübârek dest-i şâhâneleriyle mühr-i süleymânî semây-ı hümâyûnların, eyâdi- i âsaf-ı ber-mekiyyü l-

26 26 hisâllerine i tâ vü ihsân ve bir sevb serâsere dûhte ma a üstlük ferve-i semmûr-i müstevcibü'l-hubûr ilbâs u iksâ ve bir re s mükemmel esb-i rehvâr i tâ ve semâhatlu şeyhülislâm efendi hazretlerine dahi bir sevb ferve-i beyzâ iksâ ve bir re s ağır çapkun rahtlu ve kabralu kesmelü bâygîr bî-nazîr ihsân-ı hümâyûn buyurulmağla süvâr ve bi'lma iyye rikâb-ı âsafânelerinde tas ve kanturalu solakān ve peykan ile Bâbıâsafî'ye teşrîf ve Arzodası'nda semâhatlu şeyhülislâm efendi ile hem-sohbet oldukları hâlde tebrîk-i mühr-i hümâyûnu müş ir mehterhâne-i şehriyârî ve nevbethâne ve mehterhâne-i âsafâneleri tanîn-endâz-ı nüh kıbâb ve ber-mûceb-i defter-i teşrîfât hil atleri ilbâs ve atiyyeleri ve kezâlik peykân ve sâ irleri bi'l-cümle bahşiş ve atâyâsı ihsân-ı âsafî buyurulmuştur. Hak Subhânehû ve Te âlâ mes ûd ve müteyemmin eyleye. "Âmin". Ve ba de'l-istirâha semâhatlu şeyhülislâm efendi hazretleri ber-vech-i mu tâd teşyî olunmuştur. Mâh-ı Mezbûrun Yirminci Pençşenbih Günü Eyyûb Alayı Yevm-i mersûmda şevketlü, kudretlü, mehâbetlü pâdişâh-ı encüm-sipâh efendimiz hazretleri (6a) mu tâd-ı kadîm ve deydene-i müstahsene-i müstedîm üzere kılıç kuşanmak için müretteb alay ile Habîb-i Ekrem'in yâri Eba Eyyûb Ensâri'ye teşrîf-i hûmayûn-ı husrevâni buyurulmağla re fetlü sadra zam hazretleri kallâvi ve beyaz üst ve divân bisâtlu esb ile ve semâhatlu şeyhülislâm efendi hazretleri ferve-i beyzâ ve vezîr-i mükerrem kapudân paşa hazretleri ve bi'l-cümle ulemâ-yı a lâm ve defterdâr efendi ile abây-i urân hâcegân efendiler ve müderrisîn ve meşâyih-i selâtîn ve Yeniçeri Ocağı ricâli ve bi'l-cümle hâcegân-ı dîvân ve sipâh ve silahdâr ve bölükât-ı erba a ocakları ve dergâh-ı âli kapucubaşıları ve cebecibaşı ağa ve topçubaşı ağa ve top arabacıbaşı ağa ocakları ricâliyle ve gedikli müteferrikagân ve çavuşân bi'l-cümle esvâb-ı divânîleriyle ale's-seher Saray-ı Hümâyûn'da mevcûd ve yeniçeri ve cebeci ve topçu ve top arabacı ocakları neferâtı Saray-ı Hümâyûn'dan türbe-i şerîfe tarafına saff-beste-i selâm ve ihtiyâr

27 27 olunan sâ atte tertîb olunan alayın müheyyâ idüğü şevketlü, kudretlü, mehâbetlü padişâh-ı encüm-sipâh efendimiz hazretlerinin ma lûm-ı hümâyûnları oldukta içerüden süvâr ve Orta Kapu'dan bedîdâr olduklarında çavuşân-ı dîvân alkış edip Orta Kapu hâricinde sol cânibde ancak re fetlü sadra zam ve semâhatlu şeyhülislâm efendi ve kapudân paşa hazretleri muntazır-ı selâm olmalarıyla teveccüh-i hümâyûn-ı husrevânî buyuruldukta yalnız re fetlü sadra zam hazretleri süvâren kadd-hamîde-i temennâ ve alkış olunup sür atlice reftâr ile cümlesi yedekler önüne teşrîf ve müretteb alay ile eski odalar başına varıldıkta altmış bir cemâ atin odabaşısı mu tâd-ı kadîme ibtinâ en bir kâse ile şerbet 10 arz etmeyin re fetlü sadra zam hazretleri sıhhen ve âfiyeten merâsimen işrâb eyledikten sonra şevketlü, kudretlü, mehâbetlü efendimiz dahi tevakkuf ve şerbeti nûş ve kâseyi pür-zer buyurup ve odabaşı tarafından ber-vech-i mu tâd üç re s kurbanlar zebh akabinde tahrîk-i rikâb-ı hûmayûn buyurulmağla cennet-mekân, huld- âşiyân ebu'l-feth Sultân Mehemmed Hân aleyhi'r-rahmeti ve'l-gufrân hazretlerinin câmi -i şerîfi derûnundan (6b) güzâr buyurulur iken de b-i dîrîn-i şehriyârân-ı pîşîn üzere sultân-ı firdevs-mekân hazretlerinin türbe-i şerîfeleri ziyâretine nüzûl buyurulur iken alkış olunup ve re fetlü sadra zam hazretleriyle yeniçeri ağası hidmet-i bağalgîrî şerefiyle müşerref ve ba de'z-ziyâre Eyyûb el-ensâri türbe-i şerîfelerine varılır iken erbâb-ı alay Eyyûb hâricinden Eyyûb Câmi -i Şerîfi'ne varınca vakfe-gîr-i selâm olup ancak semâhatlu şeyhülislâm efendi hazretleri türbe-i şerîfede müterakkıb olup ve seng-i rikâb kudûm-ı hûmayûn ile behcetyâb oldukta re fetlü sadra zam hazretleriyle yeniçeri ağası hidmet-i bağalgîrî ile müşerref ve türbe-i münevvereye duhûl ve ziyâret akabinde semâhatlu şeyhülislâm efendi hazretleri ba de'd-du â seyf-i mübâreği miyân-ı hümâyûna ta lîk ü taklîd edip nakībüleşrâf efendi dahi türbe-i şerîfede mevcûd bulundular. Bu 10 Derkenar: Arz-ı şerbet maddesidir. Mu tâd-ı kadîme ibtinâ en bir kâse ile şerbet arz etmeğin der- akab silahdâr-ı şehriyârî ağa esbinden nüzûl ve kâseyi alıp şevketlü efendimize ve şevketlü efendimiz dahi tevakkuf ve şerbeti nuş kâseyi pür-zer buyurup bu esnâda sadra zam efendimiz ve şeyhülislâm efendimiz hazerâtı temennâ birle resmi âfiyeti icrâ ve çavuşân Dîvân-ı Hümâyûn'dan birkaç neferi hazır olmalarıyla savt-ı bülend ile " Âfiyet olsun" deyü alkış ederler ve ba dehu dârüssa âdetişşerîfe ağası dahi orta-i mezbûrda vekilharcı şerbet arz edip atiyyesi mu tâd üzere verilip ve odabaşı tarafından ber-vech-i mu tâd üç re s kurbanlar zebh olunur. vr. 6a.

28 28 hılâlde elli re s kurbanlar zebh olundu ve avdet-i hûmayûn esnâsında semâhatlu şeyhülislâm efendi türbe-i şerîfede ve sudûr-ı kirâm câmi -i şerîf havlusu vasatında selâmlayıp tevakkuf ve câmi -i şerîfin Bostan İskelesi tarafında olan kapudan taşrada vâkı seng-i rikâba dek re fetlü sadra zam hazretleri ve yeniçeri ağası bağalgîrî şerefin ihrâz edip şevketlü, kudretlü efendimiz esb-i rehvârlarına süvâr olduklarında alkış olunduğu gibi re fetlü sadra zam hazretleri ve vezîr-i mükerrem kapudân paşa ve yeniçeri ağası ve defterdâr efendi ve re îsülküttâb efendi ve çavuşbaşı ağa ve rikâb-ı hümâyûn ağaları ve kapucubaşı ağalar pîş-i hümâyûnda revân olup Bostan İskelesi'nde seng-i rikâbda nüzûl buyurduklarında alkış olunup re fetlü sadra zam hazretleri cânib-i yemîn ve yeniçeri ağası cânib-i yesâr-ı pâdişâhîde bağalgîr oldukları hâlde zevrakçe-i hümâyûnlarına sâye endâz-ı duhûl ve müşârunileyhümâ hazerâtına teveccüh ve iltifât-ı mülükâne buyurduklarında re fetlü sadra zam hazretleri zemin-bûs eylediklerinde alkış olunup şevketlü kudretlü pâdişâhımız bahren 11 Saray-ı Hümâyûn'larına azîmet buyurduklarından sonra re fetlü sadrı âlî hazretleri ve sâ irleri bi'l-cümle avdet buyurdular. (7a) Saferü'l-Hayrın Yirmi Birinci Günü Selâmlık Avdetinde Bâb-ı Sadrı âlî'ye Geldikte Yeniçeri Ağasına Kürk İlbâsı Yevm-i mersûmda îd-i mü minîn olan yevm-i cum a olup şevketlü, mehâbetlü pâdişâhımız salât-ı cum ayı Bağçekapusu'nda vâkı Vâlide-i Atîka Câmi -i Şerîfi'nde edâ ve Saray-ı Hümâyûn'a teşrîfleri akabinde ber-vech-i mu tâd-ı kadîm yeniçeri ağaları 11 Derkenar: İşbu taklîd-i seyf resmi berren gidilip avdette bahren Saray-ı Hümâyûn'a teşrîf buyurulduğuna göredir. Merhûm Sultân Osman Hân Hazretleri resminde bu vechile icrâ olunmuştu. Ancak sene 99 târihinde Merhûm Sultân Süleyman Hân bahren gidip berren Saray-ı Hümâyûn'a teşrîf buyurmuşlardır. Hülâsa berren gidip bahren dahi avdet olunduğu mesbûktur. Ve'l-hâsıl irâdeye tevakkuf eder hâlâttandır. vr. 6b.

29 29 huzûr-ı âsafîye gelmeleriyle işbu yevm-i cum ada dahi geldikte ağa-yı mûmâileyhin ta lîk-i seyfte sünûh eden hüsn-i ihtimâmı pesendîde-i hümâyûn olduğun müş ir huzûr-ı âsafîde bol yenlü çukaya kaplu bir sevb semmûr kürk ilbâs buyuruldu. Fî 24 S [Safer] Sene 1171 İstiklâli Hâvî Târih-i Mezkûrda Vürûd Eden Hatt-ı Hümâyûn A tâf-ı seniyye-i cihândâriden mahzâ taltîf ve istiklâl-i âsafîyi hâvî rikâbdâr-ı cenâb-ı şehriyârî yevm-i mezbûrda bir kıt a hatt-ı hümâyûn-ı şevket-makrûn ve bir sevb ferve-i semmûr-i müstevcibü's-sürûr ile bir kıt a hânçer-i süreyyâ-peyker ve bir kabza bıçak-ı pür-cevher vürûd edeceği müte allik olmağın sa âdetlü kethüdâ bey ve re îsülküttâb efendi ve çavuşbaşı ağa ve tezkire-i evvel ve sânî ve mektûbî ve teşrîfâtî kulları bâlâ-yı nerdübân-ı Dîvânhâne'den birer kademe aşağıda; ve kapucular kethüdâsı ve selâm ağası, ağalarının rikâbda istikbâl ve ağa-yı müşârunileyh gelip seng-i rikâb-ı âsafîde nüzûl eyledikde mûmâileyhümâ koltuğa girip Arzodası'na duhûl olundukta re fetlü sadra zam hazretleri dehlîzde istikbâl ve hatt-ı hümâyûnu alıp takbîl eyledikte enderûn ağaları kapusu cânibinde müheyyâ olan çavuşân-ı dîvân alkış edip Arzodası vasatında rikâbdâr ağa kürkü boğçasından ihrâc ve iksâ eyledikte tekrar alkış ve kezâlik hânçeri ve bıçağı ta lîk-i bend-i miyân-ı âsafî eyledikte alkışlar olunup re fetlü sadra zam hazretleri sadrı âlîlerine teşrîf ve minderden aşağı kā im oldukları hâlde (7b) hatt-ı şerîfi zarfından ihrâc ve tekrar takbîl ve re îsülküttâb efendiye verip cehren kırâ et eyledikten sonra ağayı mûmâileyh hazretlerine bir sevb bol yenlü semmûr kürk ilbâs ve ık âd ve tatlu ve kahve verildikten sonra vürûd eden hatt-ı hümâyûnun cevâbı olmak üzere müheyyâ olan telhisi re îsülküttâb efendi bağlayıp ve mühr-i hümâyûn ile mühürlenirken kıyâm ve ba de't-temhir bâlîn üzerine vaz ve şerbet ve buhûr merâsimi dahi icrâ olunduğu akabinde ağa-yı mûmâileyhin hüddâmına onsekiz sevb hil atler ilbâs ve ağa-yı mûmâileyhe beşbin guruşluk zer-i mahbûb ve sandıkdâşına beşyüz guruş ve rikâb-ı