ALUCRA DAN YURTDIŞINA İLK ÇALIŞMAYA GİDENLERİN DURUMU

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ALUCRA DAN YURTDIŞINA İLK ÇALIŞMAYA GİDENLERİN DURUMU"

Eser Şahan
5 yıl önce
İzleme sayısı:

ALUCRA DAN YURTDIŞINA İLK ÇALIŞMAYA GİDENLERİN DURUMU Kısa bir süre önce Çamolukla ilgili okuduğumuz belgelerde ipuçları bulunan bir hususla ilgili 1 bu kez bir belge daha okundu.

1 ALUCRA DAN YURTDIŞINA İLK ÇALIŞMAYA GİDENLERİN DURUMU Kısa bir süre önce Çamolukla ilgili okuduğumuz belgelerde ipuçları bulunan bir hususla ilgili 1 bu kez bir belge daha okundu. Hatırlayacak olursak askerlik kur aları çıkmış (celbleri gelmiş) bazı şahısların sahte isimlerle Şiran dan pasaport alarak Rusya ya gittikleri belirtilmekteydi. Bunlar o zamanki adıyla Mindeval ın Mutağa, Pağnik ve Alakilise köylerinden 32 kişi olarak belirtilmişti. Yeni okunan 1908 tarihli belgede ise bu sayı 48 kişi olarak revize edilmiştir. Bunların tebiti için bulunmaları muhtemel olan Kefe ve Akmescid e casuslar yollanarak bu kişilerin varlığı doğrualanmış ve kimlikleri tesbit edilmiştir. Mindeval ahalisinin Rusya ya gitmeleriyle ilgili olarak daha önce Alucra kaymakamının hazırladığı bir raporu da okumuş yayınlamıştım. Burada çok çarpıcı tesbitler bulunmaktadır. 2 Yurtdışına gidenlerin kontrol altına alınabilmesi için daha sonra Alucra da da pasaport bürosu kurulmuştur. 3 Okunan 1911 tarihli ikinci belgede ise Kırım yarımadasında bulunan Yalta da vefat eden Alucralı Yor isimli bir Rum tebasından bahselmektedir. Karadeniz bölgesindeki Rumların Rusya ile olan sıkı bağları bilinmektedir. Onlarda sıklıkla Rusya ya çalışmaya gitmişlerdir. Hatta tamamen oralara yerleşmeleri Rusya tarafından teşvik edilmiştir

2 Yalta da vefat eden Yor un ailesi için geriye bir şey bırakmadan vefat ettiği belirtilerek vefatının ailesine bildirilmesi istenilmiştir tarihli diğer belgede yine yurt dışında vefat eden bir Alucralı dan bahsedlmekteddir. Novorosissky Şehbenderliği'nden gelen bilgide Alucra nın (Mindeval nahiyesinin) Pağnik köyünden Süleyman ın oğlu Ali Kuşoğlu'nun miras bırakmadan vefat ettiği bildirilmiştir. Her iki belgede de dikkat çeken husus her iki şahsın da ailelerine bir şey bırakmadan vefat ettiğinin belirtilmiş olduğudur. Buradan çıkan sonuç aslında gaye para biriktirmek değildir. Karın tokluğuna çalışmışlardır. Üstelik ailelerinden de uzak kalmışlardır. Üstelik Ali Kuşoğlu nun veremden vefat etmiş olması çektiği garibanlığın da en büyük emaresidir. Gümüşhane ve Trabzon bölgesiyle ilgili okuduğum bazı belgelerde Rusya ya ve diğer gayrimüslim ülkelere gidenlerin orada ilişkiye girdikleri kadınlardan mikrop kaparak Frengi mikrobunu ülkerine de taşıdıkları görülmüştür. Bunun için büyük çaplı özel hastahaneler dahi kurulmuştur. Frengi illeti 1929 yıllı Şebinkarahisar raporuna da yansımış olduğundan uzun yıllar milleti uğraştırdığı anlaşılmaktadır. 4 Bu konunun detaylarına çok fazla girmiyorum. Aslında ecel geldiğinde kişinin nerede ne amaçla bulunduğunun da önemi kalmamaktadır. Ecelden kaçmak mümkün değildir tarihli daha önce okuduğumuz bir belgede Pağnik köyünden Kalelioğlu Bayram ın Novorosisky de nereden geldiği belli olmayan bir kurşunla öldüğü belirtilmişti. 5 BOA Fon Kodu: HR.TH.. Dosya No: 361, Gömlek No: 105, Tarihi: 19 Rebiü l-evvel 1326 (21 Nisan 1908), Konusu: Rusya'da bulunan Alucra kazası ahalisinden ve kur a bakayasından 48 kişinin müstear isimle pasaport aldıkları anlaşıldığından kimliklerinin tespiti için görevlendirilen kişilerin Kefe ve Akmescid Şehbenderhanelerine bilgi verecekleri

Hû Sivas Vilayeti Hariciye Nezaret-i Celilesine Devletlü efendim hazretleri Alucra kazası ahalisinden ve kur a bakayasından olub el-yevm Rusya da bulunan kırksekiz neferin isim ve şöhret ve mahall-i

3 Hû Sivas Vilayeti Hariciye Nezaret-i Celilesine Devletlü efendim hazretleri Alucra kazası ahalisinden ve kur a bakayasından olub el-yevm Rusya da bulunan kırksekiz neferin isim ve şöhret ve mahall-i ikâmetlerini mübeyyin bir kıt a defter leffen arz ve takdim kılınmış ve bunların künyeleri balasında muharrer mahallerin neresinde oldukları bilinemediği gibi ekserisi Şiran kazasından nam-ı müstearla (takma-sahte isimle) aldıkları pasaportlarla savuştukları cihetle istenilen isimlerin nam ve sıfatlarının tayini gerçi müteassir (güç) ise de kaza-i mezkûreden bu kere Kefe ve Akmescid cihetlerine giden bazı emin adamlar bakaya-yı merkûmeyi bulub şehbenderhaneye irae edeceklerini (bildireceklerini) te min eylemeleri üzerine keyfiyetin doğrudan doğruya mezkûr Kefe ve Akmescid şehbenderhanelerine de yazıldığı izbâr edilmiş olmağla efrad-ı merkûmenin izamları hususunun icab edenlere emr u irade buyurulması Karahisar-i Şarki mutasarrıflığının tahriratı üzerine arz olunur. Ol-babda emr u ferman hazret-i men-lehu l-emrindir. Fi 19 Rebiü l-evvel Sene (1)326 ve fi 7 Nisan Sene (1)324 (21 Nisan 1908) Bende Sivas Vali Vekili Defterdar BOA Fon Kodu: HR.UHM. Dosya No: 99, Gömlek No: 10, Tarihi: , Konusu: Yalta'da bila-metrukat (mirassısz) ölen Alucra (Karahisar-ı Şarki) sakinlerinden Çalıkoğlu Yor veled-i Todor'un vefatının akrabalarına tefhimi (bildirilmesi) ve nüfus kaydının silinmesi. 9 Kanun-i-sani Sene (1)327 (22 Ocak 1912) Nevi Müsvedde: Hariciye Nazırı Ali Bey Efendi Hazretleri tarafına / Sivas vilayet-i behiyyesine Karahisar-i Şarki sancağına merbut Alucra kazası mütemekkinlerinden Çalık-oğlu Yor veledi Todor nam kimesnenin Yalta da bila metrukat vefat etdiği Sivastopol şehbenderliğinden mevrud tahriratda iş ar olunmuş ve vefatname tercümesi pasaportla birlikte leffen tesyir kılınmış olmağla keyfiyetin müte allikatına bi t-takdim nüfusca da kaydının terkim ettirimesi babında. 3

BOA Fon Kodu: HR.UHM. Dosya No:168, Gömlek No: 24, Tarihi: 24.06.

4 BOA Fon Kodu: HR.UHM. Dosya No:168, Gömlek No: 24, Tarihi: , Konusu: Novorossisky Şehbenderliği'nden gelen malumata göre Alucra kazasının Pağnik karyesi ahalisinden Ali bin Süleyman Kuşoğlu'nun metrukat (miras) bırakmadan vefatı hasebiyle kaydının silinmesi. Hû Novorossisky Şehbenderliği Hariciye Nezaret-i Celilesi Cânib-i Samisine Ali bin Süleyman Kuş-oğlunun vefatına dair Umur-ı İdariye Müdiriyet-i Umumiyesi Fehametlü devletlü efendim hazretleri Alucra kazasının Pağnik karyesi ahalisinden Ali bin Süleyman Kuşoğlu işbu 1330 senesi haziranının onuncu günü Novorosiskiy de verem illetinden vefat eylemiş ve metrukatı zuhur etmemişdir. Ol-babda emr u ferman hazret-i veliyyü l-emrindir. Fi 24 Haziran Sene 1914 Novorossisky Şehbenderi Bende Atıf 4

5 Umur-ı İdariye Müdiriyet-i Umumiyesi 25 Haziran Sene 1330 (8 Temmuz 1914) Nevi Müsvedde: Prens Said Halim Paşa Hazretleri tarafından Sivas vilayet-i âliyesine Vilayet-i âliyyeleri muzafatından Alucra kazasına tabi Pağnik karyesi ahalisinden Ali bin Süleyman Kuş-oğlunun 10 Haziran 1330 (23 Haziran 1914) tarihinde Novorosisky de müteverrimen (veremden) vefat idüb metrukatı (mirası) zuhur etmemiş olduğu (olmadığı) şehbenderliğinden mevrud tahrirat-ı âliyye de iş ar olunmaktadır. Yakın-ı müteallikatıyla tebliğine mahalli nüfus me murluğunca kaydının terkin edilmesi siyakında şukka-i muhibbi terkim olundu. 5

Benzer belgeler

Murat Dursun Tosun ŞEBİNKARAHİSAR TARİHİNDEN GÜNÜMÜZE YANSIYAN BİRKAÇ OLAY

Murat Dursun Tosun ŞEBİNKARAHİSAR TARİHİNDEN GÜNÜMÜZE YANSIYAN BİRKAÇ OLAY ŞEBİNKARAHİSAR TARİHİNDEN GÜNÜMÜZE YANSIYAN BİRKAÇ OLAY 1 1893 tarihli belgede Çeçezade Ömer isimli bir şahsa ait üç adet dükkanın yandığından yangından sonra Osman Bey isimli nüfuzlu birisinin yanan dükkânlardan