HABER BÜLTENĐ. Haber Özetleri. Irak. 11 Kasım 2005

Transkript

1 HABER BÜLTENĐ 11 Kasım 2005 Haber Özetleri Irak Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, sürpriz bir şekilde Irak'a gitti. Condoleezza Rice'ın Irak'taki ilk durağı ülkenin kuzeyindeki Musul kenti oldu. Rice Iraklılara, 15 Aralık'taki seçimler öncesi mezhep farklılıklarını bir kenara bırakma çağrısı yaptı. Irak böylece, Amerikan Dışişleri Bakanı'nın Orta Doğu gezisinin ilk durağı oldu. Gazetecilere daha önce Rice'ın ilk durağının Bahreyn olacağı söylenmişti. Rice'ı Irak gezisininse güvenlik gerekçeleri yüzünden gizli tutulduğu belirtildi. Irak'ın başkenti Bağdat'ta dün polislerin kahvaltı ettiği bir lokantaya düzenlenen bombalı intihar saldırısında 30 kişi ölmüştü. Sabahın erken saatlerinde, çok sayıda polisin kahvaltı ettiği bir lokantaya giren intihar eylemcisinin, üzerindeki bombaları patlattığı bildirilmişti. Irak ordusu ayrıca Bağdat'ın güneydoğusundaki Kut kentinde 27 ceset bulduklarını duyurmuştu. Kurbanların hepsinin sivil kıyafetler içinde oldukları, ellerinin bağlı olduğu ve kafalarından vurularak öldürüldükleri belirlenmişti. Böylesi bir ortamda Irak'tan Ortadoğu turuna başlayan Condoleezza Rice Bahreyn'de, Ortadoğu'da ekonomik ve demokratik reform sürecini teşvik etmeyi amaçlayan bir dizi program açıklayacak. Rice'ın Orta Doğu turu sırasında; Suudi Arabistan, Đsrail ve Filistin liderleriyle de görüşmelerde bulunacak. (BBC) Resmi ziyaret için pazartesi gününden bu yana Đtalya'da bulunan Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, dün Vatikan'da Roma Katolik Kilisesi'nin ruhani lideri Papa 16. Benediktus'la görüştü. Talabani'nin, eşi ve beraberindeki 10 kişilik heyetin de bulunduğu görüşme, yaklaşık 20 dakika sürdü. Talabani ve beraberindeki heyet, Vatikan'da başbakanlık makamının karşılığı olan Devlet Sekreteri Kardinal Angelo Sodano ile de bir araya geldi. Vatikan'ın Tronetto Salonu'ndaki görüşmede Talabani, 16. Benediktus'a ''Sayın Papa hazretleri, bizim için burada bulunmak büyük onur. Bizleri kabul etmenizden dolayı sizlere çok teşekkür ediyoruz'' diye hitap ederken, Papa da Iraklı konukları ''hoş geldiniz'' diyerek selamladı. Tarafların ''nazik bir görüşme'' diye 1

2 tanımladıkları görüşmenin içeriği konusunda Vatikan tarafından resmi bir açıklama yapılmadı. Çeşitli kaynaklardan edinilen bilgilere göre, Vatikan'daki görüşmelerde özellikle Irak'taki din özgürlüğü konusu gündeme geldi. Konuya ilişkin kaygılarını dile getiren Vatikan yetkililerine, Talabani'nin Irak'ta Hıristiyanlar dahil olmak üzere tüm dinlere din özgürlüğünün garanti edileceğini belirttiği öğrenildi. Talabani, Papa'yla görüşmesinin ardından düzenlediği basın toplantısında, ''Vatikan, tüm Iraklılara moral ve manevi destek vermek suretiyle Irak'taki barış sürecinde önemli bir rol oynamaktadır'' dedi. Irak Devlet Başkanı Talabani, Papa'yla yaptığı görüşmede, 15 Ekim 2005'te referandum neticesinde kabul edilen Irak Anayasası'nın da gündeme geldiğini söyledi. (AA) ( Irak'taki Katolik yetkililerden Kerkük Başpiskoposu Luis Sako, bugün Roma'da düzenlediği basın toplantısında, Đtalya'daki kilise yetkililerini, Irak Anayasası'nda düzeltmeler yapılması için girişimde bulunmaya çağırdı. Başpiskopos Sako, Irak Anayasası'nın Đslam'ı yasama kaynaklarından biri olarak tanımladığını hatırlatarak, ''Đslam şeriatı, demokrasiye aykırıdır. Bu nedenle Anayasa'da değişiklik yapılması için Kilise bir şeyler yapmak durumundadır'' dedi. Irak'ta dini kimliğe göre değil, yurttaşlık esasına göre bir düzenleme yapılmasından yana olduklarını belirten Başpiskopos Sako, şunları söyledi: ''Her şeyin Đslam şeriatına uygunluğunun istenmiş olması, son derece tehlikeli. Zira Irak'ta başka dinler de var. Şu anda en önemli konu, arada uzlaşma sağlanabilmesidir. Günümüz dünyasında çoğunluk ve azınlık diyerek düzenleme yapılamaz. Irak'taki halihazırdaki durumdan sadece Şiiler ve Kürtler kazançlı çıktı.'' Iraklı Hıristiyanlarda kendileri tehdit altında hissettikleri için yurtdışına çıkma eğilimi gözlenmeye devam etmesinden şikayetçi olan Başpiskopos, ülkede Protestanların misyonerlik faaliyetlerini de tehdit olarak niteleyerek, şöyle konuştu: ''Bağdat'ta Protestan kiliselerinin sayısı 16'ya yükseldi. Protestanlar, Irak'a Amerikan askerleriyle birlikte geldiler. Iraklıları belirli vaatlerle kendi saflarına çekme uğraşı içinde olmaları rahatsızlık verici.'' Öte yandan Vatikan'ın Bağdat Büyükelçisi Başpiskopos Fernondo Filoni'nin de bugün Đtalya'daki özel haber ajanslarından Apcom'a verdiği demeçte, din özgürlüğü konusunda Irak Anayasası'nda değişiklik yapılmasını istemesi dikkati çekti. Büyükelçi Filoni, ''Kilise olarak ayrıcalık peşinde değiliz. Ama yasaların herkes için eşit olmasını istiyoruz'' dedi. (AA) Irak Meclis Başkanı Haçim El Hasani'nin kardeşinin, bir terörist hücreyi yönettiği şüphesiyle tutuklandığı bildirildi. Reuters ajansının haberine göre, Kerkük Kent Meclisi Başkanı Rizgar Ali, Irak polisinin, terörist bir gruba liderlik ettiği gerekçesiyle Hatim El Hasani'yi iki gün önce tutukladığını söyledi, ancak ayrıntılı bilgi vermedi. AP ajansının dün verdiği bir haberde, Hatim El Hasani'nin kaçırıldığı belirtilmişti. Polise dayandırılan haberde, Hatim El Hasani ve bir arkadaşının, Kerkük yakınlarında, araçlarında bulundukları sırada pusuya düşürülerek kaçırıldığı kaydedilmişti. (AA) 2

3 Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, Irak Devlet Başkanı Celal Talabani ve Irak Başbakanı Đbrahim Caferi'yi Şam'a davet etti. ABD ve Irak'ın, Suriye'nin yabancı savaşçıların Irak'a girmesini durdurmak için yeterli çabayı göstermediği suçlamalarını ''büyük yalan'' olarak nitelendiren Esad, Washington yönetimini, Suriye'nin Bağdat hükümetiyle dostane ilişkiler kurma çabalarına zarar vermekle suçladı. Esad, televizyonda yaptığı konuşmada, ''Suriye'nin, ABD'nin taleplerinden ayrı olarak, sınırlarını kontrol etmede çıkarı var. Çünkü Irak'taki kaos, doğrudan Suriye'deki güvenliği etkiliyor. Iraklı kardeşlerimizle tam işbirliğine hazırız'' ifadesini kullandı. ''Haksız korkuların üstesinden gelmek ve Suriye'yi ziyaret etmek için Talabani ve Caferi'ye davetimizi yineliyoruz'' diyen Esad, ''Irak'ta büyükelçilik açmak için bu ülkeye gönderdikleri diplomatik heyetin Iraklı yetkililerce terslendiğini ve heyetin eli boş geri döndüğünü'' söyledi. Esad, ''Suriye'nin sınırda kontrolün sağlanması için ABD'den teknik yardım istediğini, ancak hiçbir şey elde edemediğini'' de belirtti. ABD ve Irak, Şam yönetimini, ''Irak'ta istikrarsızlığa destek için yabancı militanların Irak'a girmesine izin vermekle'' suçluyor. Irak'ın işgaline karşı çıkan Suriye ise ''sınırı kontrol etmek için her türlü çabayı gösterdiğini'' savunuyor. (AA) Amerika Birleşik Devletleri'nin önde gelen Cumhuriyetçi senatörlerinden John McCain, Irak'a acilen daha fazla Amerikan askeri gönderilmesi çağrısı yaptı. Arizona eyaleti senatörü John McCain, Irak'taki mevcut 140 bin Amerikan askerinin çok geniş bir alana yayıldıklarını söyledi. McCain, bu ülkede 10 bin Amerikan askerine daha ihtiyaç duyulduğunu belirtti. John McCain ayrıca Irak Savaşı'nın Amerika Birleşik Devletleri'nde giderek daha az popüler olduğuna dikkat çekti ve bu nedenle Amerikan hükümetinin ancak Irak'ta istikrar yönünde açık ilerleme sağlandığını göstermesi halinde kamuoyunun desteğini yeniden kazanacağını söyledi. McCain, Irak'ta istikrarın da daha fazla asker, kaynak ve zamandan geçtiğini vurguladı. Cumhuriyetçi senatör bu açıklamaları, American Enterprise Institute adlı bir düşünce kuruluşunda yaptı. (BBC) Irak Türkmen Cephesi (ITC) seçim programını bugün yayınladı. Yayınlanan bu programda ITC nin Irak genelindeki ve Türkmenlerle ilgili hedefleri açıklandı. ( Mukteda El-Sadr Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa ya gönderdiği mektupta, Uzlaşma Konferansı na katılmak için yeni şartlarını belirtti. Sadr ın şartlarını, konferansın Kahire de değil Irak ta yapılması, hedefinin belli olması, Baas Partisi eski yöneticilerinin katılmayacağına dair yazılı taahhüt verilmesi ve konferansın bütün Irak halkının gözü önünde yapılması gerektiği şeklinde sıraladı. ( Irak Başbakanı Đbrahim Caferi, Đngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw ile düzenlediği basın toplantısında Suriye yi, Irak a kaçak terörist sızdırdığı için suçladı ve kınadı. Đbrahim Caferi, Bu konunun, Irak ve Suriye arasındaki iyi ilişkileri engellediğini söyledi. ( Irak ın güneyindeki kötü hava şartları, petrol ihracatını engelledi. Irak tan Türkiye ye giden boruda meydana gelen arıza ise tüm ihracatı durdurdu. Son 3

4 ayda petrol ihracatı 1.24 milyon varil ile en düşük seviyedeydi. ( ( Saddam rejimi döneminde görev yapan Hava Pilot Kurmay Albay Flayyih Hasan, kimliği belirsiz kişiler tarafında Irak ın Kerbela kentinde öldürüldü. Flayyih Hasan ın Irak-Đran savaşına katılmış olması nedeniyle öldürüldüğü bildirildi. Hava Pilot Binbaşı Fazil Kazım da birkaç gün önce öldürülmüştü. ( Kerkük valisi Arap Aşiretlerini, petrol boru hatlarını korumaları yönünde uyardı. Çünkü bu Aşiretler, Saddam döneminde de bu boruları koruyorlardı. Bu konu ile ilgili Kerkük te bir toplantı yapıldı. Toplantıya, Irak Petrol Bakanı, Ulusal Muhafızların Komutanı ve Kerkük Polis Müdürü katıldı. (El-Hayat Gazetesi) Ukrayna Savunma Bakanı yaptığı açıklamada, bu yılın sonuna kadar Irak tan askerlerini çekeceklerini söyledi. ( Đsrail de Ortadoğu Araştırma Merkezi tarafından yapılan ankette Irak a başbakan olabilecek kişilerden hangisinin Đsrail in çıkarlarını koruyacağı sorusu soruldu. Ankette, 7 aday arasından Ahmet Çelebi ilk sırada yer aldı. Diğer adaylar ise şöyle: Đbrahim Caferi, Đyad Allavi, Adil Abdulmehdi, Haşim El- Hasani, Abdulaziz El-Hakim ve Celal Talabani. Bu ankete 5 üniversite katılmıştır öğrenci arasından 1334 öğrenci oyunu Ahmet Çelebi ye vermiştir. (Irak Haber Ajansı) Orta Doğu Amerika Birleşik Devletleri Suriye'den, Birleşmiş Milletler'in eski Lübnan Başbakanı Refik Hariri'nin öldürülmesiyle ilgili soruşturmasıyla "tam ve koşulsuz" işbirliği yapmasını istedi. Amerikan Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Adam Ereli, suiasti soruşturan BM heyetinin başkanı Detlev Mehlis'in, gecikmeksizin ve net bir şekilde istediği tüm bilgilere ulaşması gerektiğini söyledi. Đngiltere ve Fransa hükümetlerinden de benzer yönde açıklamalar geldi. Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad daha önce hükümetinin soruşturmada Birleşmiş Milletlerle tam işbirliği yapacağını söylemişti. Ancak Beşar Esad, işbirliği vaadine rağmen, Suriye'nin güvenliğine zarar verebilecek herhangi bir adımı kabul edemeyeceklerini belirtmişti. Esad, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin Suriye'den tam işbirliği talep eden karar tasarısının daha bu konudaki uluslararası soruşturma tamamlanmadan hazırlandığından yakınmıştı. (BBC) Efsanevi liderleri Yaser Arafat'ı anmak için binlerce Filistinli Gazze'de toplandı. Đktidardaki El Fetih hareketinin düzenlediği anma törenine, aralarında Hamas da olmak üzere, bütün Filistinli grupların liderleri katıldı. Törende konuşan El Fetih'in Gazze sorumlusu Abdullah Franci, Filistin devletini kurmayı başarana kadar mücadelelerini sürdüreceklerini belirterek, Arafat'ın yoluna, mücadelesine ve ulusal birlik mirasına bağlı kalmaya devam edeceklerini 4

5 söyledi. Filistinlilerin 40 yıl boyunca liderliğini yapan Arafat, 11 Kasım 2004'te Fransa'da tedavi gördüğü hastanede ölmüş, bir gün sonra da Filistin'de toprağa verilmişti. Ölüm nedeni açıklık kazanmayan Arafat'la ilgili büyük anma töreninin ise cumartesi günü yapılacağı kaydedildi. (AA) Đran Đstihbarat Bakanı Gulamhüseyin Muhsuni Ejei, ülkenin güneyinde birkaç aydır bombalama eylemi düzenleyen şüphelilerin Đngiltere ile bağlantıları olduğunun kanıtlandığını söyledi. Ejei, Đran televizyonuna yaptığı açıklamada, Ahvaz'daki bombalamalara katılan terörist örgütlerin başta Đngiltere olmak üzere yabancı bağlantılarının kanıtlandığını ifade etti. Bazı olayların hala soruşturulduğunu söyleyen Ejei, tüm zanlıların gözaltında olduğunu, Ahvaz'da durumun kontrol altına alındığını ifade etti. Đngiltere hükümeti ise Ejei'nin iddialarını reddetti. Dışişleri Bakanlığı, iddiaların temelsiz olduğunu belirterek, Đran'daki olayların terörist hareketler olduğunu ve Đngiltere'nin teröristlerle birlikte hareket etmeyeceğini kaydetti. Tahran yönetimi, Ahvaz kentindeki bombalama eylemleriyle ilgili olarak daha önce de Londra yönetimini suçlamıştı. Ahvaz'da Ekim ayında bir alışveriş merkezinde meydana gelen iki patlamada 6 kişi ölmüş 100'ü aşkın kişi de yaralanmıştı. Ahvaz'da Haziran ayında düzenlenen 4 bombalama eyleminde ise 8 kişi ölmüştü. Đranlı yetkililer, saldırılarda kullanılan bombaların aynı nitelikte olduğunu söylemişti. Yetkililer, bombalamalarla ilgili şimdiye kadar 30'dan fazla şüphelinin gözaltına alındığını, bu kişilerin yurt dışında eğitildiğini, bazılarının dış bağlantıları olduğunu kabul ettiğini bildirdi. Kuzistan eyaletinin başkenti olan Ahvaz, Đngiliz askerlerinin görev yaptığı Irak'ın güney sınırı yakınında yer alıyor. (AA) Ürdün'ün başkenti Amman'da 3 otele önceki akşam düzenlenen saldırılarda, Iraklı 3 petrol uzmanının öldüğü, birinin yaralandığı bildirildi. Irak Petrol Bakanlığı sözcüsü Asım Cihad, ''uzmanların, petrol şirketleri temsilcileriyle görüşmek üzere resmi bir ziyaret için Çarşamba günü Amman'a gittiklerini'' belirtti. Sözcü, saldırılarda ölen bu kişilerin cesetlerinin uçakla Bağdat'a getirilmesi için Büyükelçilik yetkilileriyle temasa geçildiğini söyledi. Öte yandan, saldırılarda ölen Amerikalı sayısının iki olduğu bildirildi. ABD'nin Amman Büyükelçiliği sözcüsü, otellere düzenlenen saldırılarda 2 Amerikan vatandaşının öldüğünü, 4'ünün yaralandığını belirtti. Bir Büyükelçilik yetkilisi, dün yaptığı açıklamada, saldırılarda bir Amerikalının öldüğünü, en az 2 Amerikalının yaralandığını söylemişti. Amman'daki üç otelde önceki akşam düzenlenen saldırılarda 57 kişinin öldüğü, 100'den fazla kişinin yaralandığı açıklanmıştı. Saldırıların sorumluluğunu, Zerkavi'nin Irak'ta faaliyet gösteren grubu üstlenmişti. (AA) Đsrail'de Đşçi Partisi'nin iki gün önce yapılan kurultayında parti başkanlığına seçilen Amir Peretz, Đsrail Başbakanı Ariel Şaron'dan erken seçime gitmesini isteyecek. Peretz'in yardımcısı Guy Spigelman, Đşçi Partisi'nin yeni liderinin ilk icraatının, seçimlerin martta yapılması için çaba harcamak olacağını söyledi. Spigelman, Peretz'in, pazar günü bir araya geleceği Şaron'a, erken seçime gidilmesi önerisini sunacağını, seçim tarihi konusunda uzlaşma zemini 5

6 arayacağını söyledi. Sözcü, seçimin mart veya mayıs ayında olmasını istediklerini belirtti. (AA) Kafkasya ve Orta Asya Azerbaycan muhalefeti Halk cephesi hareketi kurmaya karar verdi. Azadlıg muhalefet partisi ile birkaç siyasi parti bir araya gelerek parlamento seçim sonuçlarının iptali için ortak hareket etmeye kara verdiler. Azerbaycan Merkezi Seçim Komitesi 19 seçim noktasında sonuçları iptal etti. ( Azerbaycan Dış Đşler bakanı Elmar Mamedyarov, Bakü nün Dağlık Karabağ çatışma bölgesinde NATO nun barış gücünün yerleştirilmesine karşı olduğunu dile getirerek Biz Azerbaycan topraklarında dış ülkelerin askeri güçlerinin bulunmasının taraftarı değiliz. Yasal olarak Azerbaycan ın topraklarında diş ülkelerin askeri güçlerinin bulunması yasaktır açıklamasını yaptı. ( Kırgızistan Dışişleri bakanı Alikbek Cekşenkulov ülkede siyasi bir gerilim olduğunu açıklamakla birlikte, durumun düzeltilmesi için Bağımız Devletler Birliği nin barış gücüne ihtiyaç duymadıklarını belirtti. Kırgızistan ın geleceği üzerine çeşitli karamsar yorumlara rağmen cumhurbaşkanı, başbakan ve hükümet olarak biz iç savaşın çıkmasına izin vermeyeceğiz dedi. ( Ermenistan Kürtler Derneği tarihinde Türkiye hükümetinin Kürt Đşçi Partisi lideri Abdullah Öcalan a karşı uyguladığı politikayı protesto etmek için Erivan ın merkezinde yürüyüş yaptılar. REGNUM muhabirinin aldığı bilgilere göre, Öcalan 24 haftadan bu yana tamamen izole edilmiş, avukatları ve akrabaları ile görüşmesi Türk hükümeti tarafından engellenmiş, ayrıca Öcalan ın mektuplarını Kürt halkına ilettiği gerekçesiyle avukatları soruşturmaya alınmışlar. ( 6

7 Avrupa Birliği Almanya da muhafazakarlar, koalisyon hükümeti pazarlıkları çerçevesinde, katma değer vergisini artırma konusunda Sosyal Demokratlarla anlaştıklarını açıkladı. Hıristiyan Demokrat Parti ile Sosyal Demokrat Parti katma değer vergisinin, 2007 yılından itibaren yüzde 16 dan yüzde 19 a çıkması konusunda anlaştı. Sağlanacak gelir artışıyla, Almanya nın bütçe açığı Avrupa Birliğinin izin verdiği sınıra inecek. Hıristiyan Demokrat Başbakan adayı Angela Merkel ile görevini bırakacak olan Sosyal Demokrat Partili Başbakan Gerhard Schoreder ortak bir koalisyon kurmayı kararlaştırmıştı. Eylül ayındaki seçimlerde iki parti, tek başlarına hükümeti kuracak çoğunluğu sağlayamamıştı. Nükleer enerjinin azaltılması ve çalışma yasası gibi konularda koalisyon pazarlığı devam ediyor. (VOANEWS) Diğer Haberler Amerika nın Uluslararası Güvenlikten Sorumlu Bakan Yardımcısı Peter Flory, başkent Ankara da askeri yetkililer ve Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül le görüştü. Đki gündür başkentte beraberindeki heyetle temaslarda bulunan Amerika lı yetkili yaptığı görüşmelere ilişkin bugün bir basın toplantısı düzenledi. Flory, Türk yetkililerle yaptıkları görüşmelerde Afganistan, Irak, PKK ve çeşitli bölgesel konuları ele aldıklarını söyledi. Peter Flory konuşmasında, terör örgütü PKK ya karşı Türkiye ile işbirliğinin daha yüksek düzeyde devam ettiğini söyledi. PKK nın Türkiye için ciddi bir tehdit ve problem olduğunu biliyoruz diyen Müsteşar Yardımcısı, Türkiye ile Amerika arasındaki PKK ya karşı işbirliğinin yeni bir şey olmadığını ancak bunun daha yüksek bir düzeyde devam ettiğini ifade etti. Flory, bu konuya Washington da büyük önem veriyoruz ve hükümetinizle bu konuda çalışmaya devam edeceğiz diye konuştu. Amerika nın Türkiye ile, PKK nın terör aktivitelerine karşı hem Türkiye, hem Irak, hem de Avrupa da işbirliği içinde olduğunu söyleyen Amerika nın Uluslararası Güvenlikten Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Flory,ancak Türkiye nin bu konudaki öncelikli muhatabının Irak hükümeti olduğunu da hatırlattı. Flory, PKK sorunun çözümünün zaman alacağını da sözlerine ekledi. (VOANEWS) Amerikan Senatosu, ülkenin en üst düzey istihbarat yetkilisi olan John Negroponte'den, terör zanlılarının ülke dışında gizli gözetim merkezlerinde tutulduklarına yönelik haberle ilgili kapsamlı bir rapor hazırlamasını istedi. Demokrat Parti'nin başkan adayı Senatör John Kerry'nin gündeme getirdiği öneri, 9'e karşı 82 oyla kabul edildi. Senatörler ayrıca Negroponte'nun, Amerikan Temsilciler Meclisi ve Senato Đstihbarat Komisyonları'nda gizli oturumlarda ifade vermesi gerektiğini belirtti. Önerinin Temsilciler Meclisi'nde de kabul edilmesi halinde John Negroponte, 60 gün içinde Đstihbarat Komisyonları'na rapor sunma zorunda. Amerika Birleşik Devletleri'nin önde gelen gazetelerinden The Washington Post, ay başında CIA'in sekiz ülkede 7

8 gizli gözetim merkezleri yönettiğini bildirmişti. Bush yönetimi ise haberi ne doğrulamış, ne de yalanlamıştı. (BBC) Fransa'daki şiddet olaylarında son üç gündür kaydedilen azalma eğilimi dün gece de devam etti. Polisin TSĐ itibariyle yayınladığı geçici bilançoya göre, ülke genelinde 395 araç yakıldı ve 168 kişi gözaltına alındı. Fransa'da önceki geceki olaylarda 394 araç yakılmış ve 169 kişi gözaltına alınmıştı. Fransa'da 15. gecesine giren şiddet olaylarında, dün gece 4'ü Lyon kentinde olmak üzere 7 polisin de yaralandığı belirtildi. Bu arada, Internet ve kısa mesajlarla Paris'te ayaklanma çağrıları yapıldığı, ancak istihbarat birimlerinin bu söylentilere şüpheyle yaklaştıkları kaydedildi. Buna karşın, Paris'te bugün 1. Dünya Savaşı'nın sona erişinin 87. yıldönümü dolayısıyla düzenlenecek törenler dolayısıyla çok sıkı güvenlik önlemlerinin alınacağı ifade edildi. Paris'teki Champs-Elysees'de yapılacak ve Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın da katılacağı törenlerde 2200 polis ve jandarma görev alacak. (AA) Dünya Basını Guardian, Ürdün'ün başkenti Amman'daki bombalı saldırılarla ilgili başyazısında "Kanlı Krallık" diyor. Gazete saldırıların, El Kaide'nin bulanık bir fikirden daha fazlası olduğunu gösterdiğini söylüyor. "El Kaide, Araplar ve Müslümanlar dahil masum insanları öldürmek için intihar eylemcileri gönderen bir örgüt. Bu örgütün yenilgiye uğratılması gerek." Times'ın başyazısı ise "Amman'daki canavarlık" başlığını taşıyor. Gazete, Arap dünyasının terörizme karşı birleşmeye ihtiyaç duyduğu görüşünde. "Gereken, tüm Müslümanlar arasında, bir dine ve uygarlığa ihanet eden şiddet ve terörizme son verecek bir kampanyadır." Đngiliz gazetelerinin geniş yer verdikleri bir gelişme de, Đsrail Başbakan Yardımcısı Şimon Peres'in, Đşçi Partisi liderliğini kaybetmesi. Times haberi, "Peres'in yenilgisi, koalisyon için krizle sonuçlanıyor" başlığıyla duyuruyor. Đşçi Partisi'nin yeni lideri Amir Peretz, Ariel Şaron'un liderliğindeki hükümetten çekilmeleri gerektiğini söylemişti. Times, Peretz'le ilgili ilginç bazı bilgiler aktarmış okurlarına. "Đsrail ordusunda kaptandı. 1988'den beri milletvekili. 1995'ten beri Đsrail'in en büyük sendikası Histadrut'un başkanlığını yürütüyor. Daha önce, Đşçi Partisi'ne katılan Am Ehad Partisi'nin başkanıydı. Đşçi Partisi'nin, kökenleri 15. yüzyılda Đspanya ve Portekiz'e uzanan Sefardi ilk lideri olacak. Guardian da Đsrail'deki gelişmeyi, "Peres'in liderlikten indirilmesi sonrası Şaron'u yeni bir kriz bekliyor" başlığıyla duyurmuş. Gazete ayrıca Đsrail'de dört seçim kaybeden Şimon Peres hakkındaki bir şakayı da hatırlatmış: "Peres kendi ailesinde bile seçim kazanamaz." 8

9 Independent "Bir başka belirsizlik döneminin habercisi" başlığıyla yorumlamış Peres'in kaybettiği seçimi. Başyazısı şu cümleyle başlıyor: "Đsrail siyasetinin yazılı olmayan kuralıdır. Ne zaman istikrarlı bir ortam oluşsa, yeni bir şey ortaya çıkar ve her yere belirsizlik tohumları eker." Independent, Đsrail'in Gazze'den çekilmeyi tamamlamasıyla, Peres'in görevinin de muhtemelen bittiği görüşünde. Gazeteye göre artık Peres için zarif bir şekilde başbakan yardımcılığından istifa etmenin zamanı geldi. Daily Telegraph ise Đsrail ve Orta Doğu'nun geleceği hakkında karanlık bir tablo çizmiş. "Đşçi Partisi'nin yeni lideri Amir Peretz, tehdit ettiği gibi partisini hükümetten çekerse, Bay Şaron'un çöküşüne ve onun yerine Binyamin Netanyahu'nun Likud Partisi'nin yeni lideri olmasına tanık olabiliriz. Daha sonra partilerinin genel başkanlıklarından uzaklaştırılan iki lider, merkezde yeni bir parti kurabilir. Ancak Kuzey Đrlanda'da gördüğümüz gibi, kriz zamanı eski ve temkinli liderlerin yeni ve sert liderlere tercih edildiği nadir görülmüştür. Orta Doğu'yu belki de, daha çalkantılı bir dönem bekliyordur." Filistinli baş müzakereci Saeb Erakat, Financial Times'taki' yazısında, "Đsrail'in bypass diplomasisi barış getiremez" diyor. Erakat, Yaser Arafat'ın ölümünden bir yıl sonra Đsrail'in "diplomasiyi bypass etme" yaklaşımını yeniden canlandırdığını söylüyor. Erakat, bu duruma örnek olarak da, Đsrail'in, uluslararası toplumun özel temsilcisi James Wolfensohn'un "Güvenliğe en büyük katkı ekonomik faaliyettir" şeklindeki tavsiyesini de bypass etmesini gösteriyor. Saeb Erakat; Đsrail'in kontrol noktaları, gerektiğinde geçişlerin engellenmesi, duvar inşası ve Filistinlilerin hareketlerini etnik ayrıma dayanan yöntemlerle kısıtlamasının, işgalin sürmesi anlamına geldiğini vurguluyor. Erakat yazısını şu cümleyle noktalamış: "Đsrail'in barışı da bypass etmesine izin vermemeliyiz." Guardan gazetesinin eki G2'de de "Ahmet in yaşam hediyesi" başlığıyla verilen insani bir haber var. Ahmet Hatib, oyuncak bir silah taşırken Đsrail askerlerince öldürülen 12 yaşında bir Filistinliydi. Olay sonrası Ahmet in ailesi, oğullarının organlarını bağışlama kararı almış. Ahmet in organları dördü Yahudi, altı Đsrail vatandaşına nakledilmiş. Annesi Abla Hatib'in sözleriyse çarpıcı. "Onun organlarını bağışlamak, farklı bir direnişti. Şiddete şiddetle yanıt vermek işe yaramaz. Belki yaptığımız tüm dünyanın kulağına gidecek, adil olanla olmayan anlaşılacak. Belki Đsrailliler bizim hakkımızda farklı düşünecekler. Belki bir Đsrailli ateş açmama kararı alacak." Đngiltere'de Avam Kamarası'nın, hükümetin tüm çabalarına karşın, terör zanlılarının resmen suçlanmadan gözaltında tutulabilecekleri süreyi 90 güne çıkarmamasının yankıları da sürüyor. Daily Telepraph'ın manşeti "Đşçi Partisi, Terör Yasası'yla ilgili olarak milletvekilleri üzerinde kulis yapmaları için polis yetkililerini kullandı." Gazete, üst düzey polis yetkililerinden geçen hafta milletvekilleriyle telefon ve aracılığıyla temas kurup, "90 Gün" uygulamasına destek vermelerinin istendiğini söylüyor. Bu duruma tepki gösteren Daily Telegraph başyazısında "Polis yetkililerinin cevaplamaları gereken ithamlar var" demiş. 9

10 Financial Times da "Yenilgiyi hak etmek" başlıklı başyazısında, "90 gün tartışması iki Blair için de iyi olmadı" yorumunu yapmış. Bahsedilen kişilerden biri Đngiltere Başbakanı Tony Blair. Diğeriyse, Londra Emniyet Müdürü Sir Ian Blair. Financial Times bir hatırlatma yapma gereği de duymuş. "Meşruiyet amacıyla polisin tavsiyesine güvenmek, rahatsız edici bir şekilde, Irak'ın kitle imha silahları olduğu yönündeki tartışmaları hatırlatıyor." Bugünkü manşetindeyse, "Blair Avrupa Birliği bütçesi konusunda ateş altında" diyen Financial Times, Avam Kamarası'ndaki oylama sonrası Avrupa Birliği'nde de Blair'in otoritesine yönelik kuşkuların arttığını belirtiyor. Blair'in bu koşullarda, Đngiltere'nin dönem başkanlığında Avrupa Birliği bütçesiyle ilgili soruna nasıl çözüm bulacağının merak konusu olduğu vurgulanıyor. Đngiltere'de görev yapan Avrupa Birliği üyesi bir ülkenin diplomatı, Financial Times'a şu açıklamayı yapmış: "Londra'da olanlar, herkesi daha da tedirgin ediyor." 10