ELE GEtlVIEYEN MEME~ İŞARETLEME

Transkript

1 SSKTEPECiK HAST DERG 2000 ;10 (1): KLİNİK ARAŞTIRl\1ALAR ELE GEtlVIEYEN MEME~ İŞARETLEME BİYOPSİLERİI\TİN HİSTOPATOLOJİK SONUÇLARI: 302 olgu HISTOPATHOLOGIC EVALUATION OF NEEDLE LOCALIZED NONPALPABLE BREAST LESSONS. Necmet-tin ÖZDEMİR l\1uhan ERKUŞ Osman ZEKİOGLU rvı:etin ÇİRİŞ Murat KAPKAÇ OrhanÖZBAL Esin EfVIİN ÜSTÜN Yıldız ERHAN SUMMARY: AIM: Non~ palpalıle lesions of the breası have to be mamrnographically localized with the aid o:f a needle bdore exdsion. The method of locahzation can be mammographk, ultrasonographic, with conventional methods, or with pedo:rated mammographic grid. The maımmographic findings necessitating needle localization prim: to biopsy are, micm-caldficahons, mass lesiomı, and asymmetric denshies. MATERIAL and METHOD: We have 302 cases that are mammog:raphically needje local ized and biopsied. RESUL TS: Among these cases 212 (% 70) w ere diagnosed as maligmmt lesions. 1'he bening lesions were dasfield as; fib:rocystic changes-sde:rosing adenosis; 124 (58.4 %), fib:roadenom<ı.; 76 (35.9 %), intraductal papihon:aatosis; 4 (1.8 %), ra dial sca:r; 5 (2.4 %), fat necrosis; 3 (1.4 %). The maligmmt lesions we:re dassifield as; invasive dudal cardnoma;.5 (5.6 %), cribrifo:rm cardnoma; 11 (12.2%), dudal can:inoma in situ (DCIS); 28(31.1%), lobular ca:rdnoma in situ (LCIS); 5 (5Ji%), invasive lobular-invasive dudal cardnoma; 6 (6.6%). In addition, five cases (5.6%) were diagnosed as glycogen rich cardnoma; 2, ignet ring cell cardnoma; 1 tubula:r cardnoma; 2. CONCLUSION: The value of mammographk needle lacalisation in the early diagnosis of breast cancer is undebateble. Among the cases 72 had malignant diagnoses, 6 of them (8.3%) we:re under age of them {4112%) were between ages and 37 of them (51.3) were over age 50, The average size of the lesions were 1.5 cm. (0.4~3). In 37 cases only esh:ogen, in 37 only progesterone receptors were positive, while in 21 cases both receptors were positive. Mean di ease free survival was 29.3 months (3.5 to 76). (Key Wo:rds: Diagnosis, Pathology. Biopsy.) Patoloji AD. (ProLDr.Y Erhan, Doç. Dr. N Özdemir, Uz.Dr.O Zekioğlu, Arş.G.M Çeliş) Radyoloji AD (Prof. Dr. E Üstün, Doç.Dr.A IVIemiş) Genel Cerrahi AD. (Proi.Dr.O Özbal, Doç.Dr.M Kapkaç) Ege Üniversitesi Tıp Faküilesi, izmir Patoloji AD (Yrd.Doç.Dr.M Erl<uş) Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi AYDIN Yazışma: Yrd. Dr. M Erkuş Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji AD AYDIN

2 J SSK TEPECiK HOSP TURKEY 2000 VoUO No.1 10 ÖZET: AMAÇ: Palpe edilemeyen meme lezyonlarmın eksize edilebilmeleri için mamografik olarak iğne ile i.şaretlenmesi gereklidir. işaretierne yöntemi, uhrasonografik veya mamografik olarak, klasik yöntemle ya da delikli korupresyon plağı kullanılarak uygulanır. Amaç mamografik işaretierne biyopsilerin histopatolojik değerlendirmesini yapmıştır.mamografik olarak biyopsi öncesi iğne işaretlenmesi gerektiren bulgular, mikrokalsifikasyonlar, kitle lezyonu, asimetrik dansitenin saptanmasıdır. GEREÇ VE YÖNTEM: yılları arsında mamografik olarak iğne ile işaretlemniş ve biyopsi uygulanmış, 302 olgumuz bulunmaktadır. BULGULAR: Bu olguların; 212'i benin 70.1), 90'ı malin ( 0 /\'29.9)olarak tanı almıştır. Bening lezyonlar içerisinde, fibrokistik değişiklikler-sklerozan adenosiz; ), fibroadenom; 76 (%35.9), intraduktal papillomatozis; 4 (%1.8), radial skar; 5 (% 2.4), nekrozu; 3 (%1.5) olguda gözlenmiştir. Malin lezyonlar içerisinde; invaziv duktal karsinom; ); in~ vaziv lobüler karsinom, 5 5"6), kribriform karsinam ll (% 12.2), duktal karsinoma in-situ; 28 (%31.1), lobüler karsinoma insitu; 5 (%5.6), invaziv duldal karsirıom-invaziv lobüler karsinam; 6 olguda izlenmiş, 5 da (% 5.6) glikojenden zengin meme karsinomu; ta~lı yüzük hücreli karsinom; tubu,lar karsinom; (2) tamlarını almışlardır. Malin lezyonu bulunan olgularda ya~ları bilinen 72 olgunun; 6'sı 40 yaş altında (% 8.3), 29'u yaş arasmda (% 40.2) 37'i 50 yaş üzerinde (% 5L3) idi. Bu ait lezyonların ortalama çapı; 1.5 cm. dir. 37 olguda progesteron reseptörü 21 olguda da her iki reseptör olumlu olarak saptandı. Hastahksız sağ kalım ortalaması; 29.3 ay (3.5 ay-76 dır. SONUÇ: Ele gelmeyen meme lezyonlarmın, yerini belirlemede, maınografik iğneyle işaretlemenin, kanseri erken tanısındaki değeri tarhşılamaz. (Anahtar Sözcükler: Biyopsi, Patoloji, Tam) Meme kanseri; kadınlarda en sık görülen kanser olup~ kansere bağlı ölümlerin, akciğer kanserinden onraki ikinci nedenini olu~turur Özellikle, yaş grubunda ortaya çıkan kanserler hızlı seyir ve yüksek mortaliteye sahiptir. Buna bağlı olarak, Amerikan Kanser Derneği mamografik (MG) tararnaya başlama yaşının 40 olma-" sım önermektedir (2). Mamografi, gerek tarama gerekse de tam amçlı olarak kullamlan ve halen en önemli görüntüleme yöntemidir (1). Tarama amaçlı MG, sağahım şansının yüksek olduğu, erken evre meme kanseriri sapkamada kullanılır. MG'nin yaygın olarak kullamlması ile ele gelmeyen meme lezyonlarının sıklığında sağlanmıştır MG'de mikrokalsifikasyonlar, nodüler opasitelir, konturlu kitle, asimetrik dansite görülmesi biyopsi endikasyonunu Bu lezyonların lojik tamları için çıkanlmaları, için de işaretlenmeleri gereklidil En basit ve ucuz işaretierne yöntemi, metilen mavisi veya radyografik kontrast madde verilerek i~aretlenmesidir (1,4). Bu yöntem ile işaretlenen kitlenin çok kısa süre içersinde eksize edilmesi gerekir aksi taktirde kontrast madde veya metilen mavisi tüm parankime Bu gibi sakıncaları ekarte etmek ve i~aretlemenin daha güvenilir olmasını sağlamak için Frank, iğne-tel yöntemi geli~hrdi (5). Daha sonralan oldukça değiştirilen bu yöntemin günü"" müzde 2en sık kullamlam Homer yöntemidir (4,6,7). İğne-tel ile i~aretleme, ultrasanografik, mamografik, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme yöntemleri uygulanarak yapılabilir Iğne işaretlernesinin kullanılmasında amaç; ele lezyonlarda, herhangi bir kozınetik sorun oluşturmaksızın, hedef kitlenin tam olarak eksize edilmesini sağlamak, birden fazla gereksiz önlemek ve operasyon için Bu çalışmamızda; MG e~liğinde i~aretleme yapılan 302

3 SSK TEPECiK HAST DERG 2000 Vol. i O No.1 11 güncel kaynaklar ile tartı~arak sunuyoruz. GEREÇ VE YÖNTEM Olgularm MG incelemeleri, Siemens Mammomat ve GE Senography 600 T cihazlannda screen-film tekniği kullanıldı, lezyonun yerle~imine göre mevcut, üç farklı. uz~nluktan biri tercih edildi. İı:ıaretleme; klasik ya da delikli kampresyon plağı kullanılarak gerçekle~tirildi. Olgular, ıgne i~aretli grafi ile birlikte cerrahi kliniğe gönderildi. Eksizyonel biyopsi meteryali spesimen radyografisi ile kontrol edilerek histopatolojik incelemeye gönderildi. Sadece bir olguda ilk i~aretlemede, hedef lezyondan biyopsi yapılamadığı için ikinci bir işaretlerneye gidildi. Hiçbir olguda lokal anestezik uygulanmadı, hiçbir olguda giri~ime bağlı kamplikasyon olu~madı. Biyopsi materyalierin cerrahi sınırları metilen mavisi ile boyandı ve hemen tamamı takibe alındı. Olgularda; hematoksilen-eosin, PAS, PAS-Aleian mavisi dokukimyasal boyaları ve imürı.doku kimyasal olarak ÖR (Östrogen resept.ör), PR (progesteron reseptör){ c-erb B-2, Ki-67, p53 çalı'rıldı. HİSTOP ATOLOJİK BULGULAR: yıllarına ait MG e~liğinde iğne işaretierne biyopsisi uygulanan, 302 olgunun 217'si benin, (% 70), 85'i malirı (%30), olarak alınınıştır (Tablo 1,2). Malin olgular içersinde, 57 olgu invaziv özellikte olup (% 63.3), bu grup içerisinde 30 invaziv duldal karsinam ilk sırayı (%33.3) aldı (Resirn 1,2). İN-situ olgular arasmda ise ilk sırayı duldal karsinon1 irı-situ (%28) olgulan alırken, toplam in-sir.ı olgumuz 33 (%36.7) idi. (Resim 3,4). Benin olgulanmızda en büyük grubu fibrokistik değişiklikler (124 olgu; 1...) ve fibroadenom 76( olgu 1...) alırken (% 58.4), 5 olguda lobüler karsinoma insitu (% ) ve 4 olguda intraduktal papillom tanısı kondu (%1.8) Olgular; yaşlan arasında olup ortalama ya~ 52 idi. Olgularm 97'si tarama, 205'i yakınınaları nedeni ile çekilen MG'in RESiM 1. intraduktal papillom x i 00, HE RESiM 2. invaziv duktal karsinom x 125, HE 18'inde (%20), yakuıması nedeni ile MG çekilen olguların 72'sinde (%80) malinite saptandı. Malin olgularda; mikrokalsifasyona bağlı endikasyon 45 (%50), kitleye (spikül konturlu kitle, nodüler apasite, asimetrik dansite) bağlı endikasyon 31 (%34.5), hem kitle hem de kalsifikasyona bağlı endikasyon 14 olguda (%15.5) kondu. TABLO 1: Selim Olgular ~-- ~~~~~-==- Fibrokistirz Değişiklikler i Fibroadenorn Radyal Skar intraduktal Papillom 4 i.8 Yağ Nekrozu 3 i.5 Toplam

4 J SSK TEPECiK HOSP TURKEY 2000 Vol.10 No.1 12 TABLO 2: H ab is Olgular Patolojik Tanı Olgu Sayısı id K 30 D Ki 28 KRiBR.CA "11 i DK-iLK 6 ilk 5 LCiS 5 Toplam 90 RESiM3. Duklal karsinoma in-situ x 125, HE RESiM 4. Mikroinvaziv duktal karsinom x 125, HE TARTIŞMA % Ele gelmeyen meme lezyonlarının ie_laretlemenin önemi değerlendirilmesinde tartıoıılmazdır. işaretierne amacıyla çok çeşitli iğne-tel kombinasyonları kullanılmaktaysa da günümüzde genellikle Homer veya Kopans'ın yöntemleri kullanılmak- tadır4,6,7. işaretierne ıçın yöntemlerin biyopsi yöntemi ile yapılan iğne işaretlernesinin yeğlenmesinin nedenleri arasında, daha güvenilir hacimde doku eksize edilmesi, dha aucuz olası sayılabilir9. En son olarak ta vakum emicili probler kullanılarak kor biyopsisi uygulama alanına girmiştir ve bu yöntemin diğer tüm yöntemlerden üstün olduğu savunulmaktadırıo,ıı. Vakum emicili problar kullanılarak yapılan stereootaktik kor biyopsilerinin tekrar biyopsi oranını düşürdüğü ve özellikle benin olgulardaki lezyonların tamamen çıkarıldığı bildirilmektedir ı o. Radyologlarımızm, klasik delikli kornpresyon plağı ile ie_laretlemede daha rahat ve deneyimli olması nedeni ile bu yöntem kullanıldı. Olguların tamamına yakınında ilk i~aretlernede sağlandı. Lezyonun rnamaografik görünümü biyopsi yapılıp kararını belirleyen en önemli MG özellikler ile malinite arasmda yakın tanımlamakla birlikte, pekçok lezyon ınalinite için tipik olmayan bulgular gösterebilir. Lezyonlarda en önemli biyopsi endikasyonu çoğunlukla mikrokalsifikasyonlara bağlıdır3,4,6,7,12. Mikrokalsifikasonlar; iğne ile i~aretleme biyopsi endikasonlarının %34-53'ünü olu~turur13,14. Olgulanınızda da i~aretleme endikasyonunun başlıca nedeni mikrokalsifikasyonlardır. Ele gelmeyen meme lezyonlarında malinite yönünden olumlu öngörme (prediktif) oranı %11-36 olarak bildirilmektedirls. Bu oran, ülkemizde yapılan çalı~malarda, %157. %294 olarak bildirilmekte serimizde tarama amaçlı mamografi çekilen yakınması olan olgularda %80 olarak saptandı. Biyopsi ile çıkanlan tümör çapı ortalama cm. olarak bildirilmekte serimizde çap ortalama 1.5 cm. (0.4-3 olarak saptandı 12, 16, Çalı~mada, ortalama tümör çapmın olmasının nedenleri; 50 yaş üzeri olgularımızın çok olması (%51.3) ve çoğunlukla invaziv tümör

5 SSK TEPECiK HAST DERG 2000 Vol:lO No. i 13 içermeleri olarak sayılabilir. Duktal karsinoma in-situ ve lobüler karsinoma in-situ olgularının 12'sinde, invaziv kanser saptanan olguların 31'inde,yani toplam 43 olguda (%48)lenf düğümlerinde metastaz saptanmadı. sağ kalim or Olgularımızın hastahksız talaması 29.3 ay olarak saptandı ( ay). Ele gelmeyen meme lezyonlarının mamografik işaretlerney le çıkarılması. rastlantısal olarak yakalanan erken evre 'meme kanserli olgu sayısında büyük artı~ sağlamaktadır. Mamografi taramalarının yaygınla~tmlmasıyla ele gelmeyen kitleleri yakalamak kolaylaşacak, yapılacak bi~ yopsileri_n histopatolojik değedendirilmesi ile kesin tanı konmu~ olacaktır. Salt mamografi ile takip edilen olguların %41'de malinite gelişebileceğil7. Göz önüne alınırsa, biyopsiden kaçınm.amamız gerektiği ve yapılacak biyopsinin gerekliliği tartı~ılmazdır. Ele gelmeyen meme lezyonlarında tarama amacı ile yapılan mamografinin ku~kulu lezyonlan aydınlatmacia değeri büyüktür. Kuşkulu lezyonların iğne ile işaretlenmesi meme kanserinin erken evrelerinde yakalanınasma çok önemli katkısı olacaktır. KAYNAKLAR 1. Heywang-Köbrunner SH, Sclıeer I, DD. Diagnostic Breast Imaging Stuttgart-New York, Tlıieme Fletclıer SW. Wlıy Questioniııg Screening MG for Women in tlzeir forties? Radiol ClinNoı1h Am 1995; (33) : Üstün EE Menıiş A, Günhan I. Mamografiile saplanan ve işaretlenen nonpalpable kanser/er. TRD 1996; (1) : Menıiş A, Üstün EE, Örgüç Ş, ve ark. Palpe edilemeyen meme lezyonlarınm biyopsi öncesi iğrie ile işaretlenmesi. Ulusal Cernilıi Dergisi 1998; 10(4) : Frank HA, Hall FM, Steer ML. Preoperative localization of nonpa/pab/e breast lesions using a wire marker and peıforated manıograp/ıic grid. N Eııg Med 1976; (295) : Demirkazık FA, Başkan Ö, Sayek I, ve ark. Palpe edilemeyen ıneme lezyonlannın tanısında mamografi ve stereotaktik işaretleme sonuçları. Tanısal ve Girişimsel Radyoloji 1996; (2) : Dicle O, balcı P, Saydam S, ve ark. 63 Nonplappabl meme lezyonımun mamografik olarak işaretleıne sonuçları. Meme Hasf:l Derg 1994, 1 (3) : Özdemir A, Erbaş G, Tokgöz N, ve ark. Preoperatif tel lokalizasyonu yapılan nonpalpalb/. 220 meme lezyonunun retrospektif analizi. Tamsal ve Girişimsel Radyoloji 1997; (3) : Gisvold JJ, Martin JK. Prebiopsy localization of nonpalpable breast.lesions. AJR 1984; 143: Und DS, Minter R Steinbaclı B, et al. Stereotactic core biopsy reduces the reexcision rate and the cost of mammographically dedected cancer. J SurgRes 1998; 78(1) : Jackman RJ, Marzoni FA Jr, Nowe/s KW. Percutmıeous remowal of beııign ınaınmogralıpic lesioııs: comparison of autonıated large-core aııd directional vacuum - asc sisted stereotactic biopsy teclıiııiques. A.fR 1998 ; 171(5) : Plzilpotts LE, Slıalıeen Na, Carter D, Lange RC, Lee CH. Comparison od rebiopsy rates after stereotactic core need/e biopsy of the breast with 11-gauge vacuum suction probe versıtsl! 14-gauge needle and automatic gım. AJR ; 172(3): 683-?. 13.Miller Rs, adelman RW, Espinosa MMH, et al. The early detection of nonpalpable breast cacinoma with needle localization. Experience witlı 500 patients in a community lzospital. flm Surg. 1992; 58(3) :

6 J SSK TEPECiK HOSP TURKEY 2000 Vol.1 O No Hillhouse RA, Noruill KA, Buduınan SW, et al. Anaiysis of nıalignancy detected by needle/ocalized breasi biopsy. J Am Osteopath Ass oc. 1996; 96(7) : Skinner MA, Swain M, Sinmıonds R, et al. Nonpa/pab/e breasi lesions at biopsy. A delai/ed analysis of radriograplıic features. Ann Sıırg ; 208 : Hasselgren PO, Hunınıel RP, Fieler MA Breast biopsy witlı needle localization: Infiuence of age and maııımogmplıic feature on tlze mte of malignancy in 50 nonpa/pab/e breast lesions. Surgery. 1991; (110) : Wazer DE, Gage I, Homer MJ, et al. ferences in patients witlı nonpa/pab/e breast rm r'>m~"nc cer ; 78(7): Brener RJ, Sick/es Ae. Acceptability of periodic fallow-up as an altemative to biopsy for mammographical/y detected /esions interpreted as probably benign. Radiology ; 179; Editör'ün notu: Ülkemizde bu konuda yapılmış çalışmalar araştırmacılarını dikkatine sunulur. KAYNAKLAR: 1. Balcı P, Güneş N, Koçdar MA, Erkan N, Seçi/ M, Dicle O Nonpalpabl kitle lezyonlannda preoperatif lo Jcalizasyon sonuçlan Lezyon/ann nıamografilc analizi. Meme Hastl Derg. 1997; 4(3): Hamzancıoğlu Ö, Saydam S, Füzün M, Aslarezoğlu K, Bakır H, Dicle O. Mamografi eşliğinde iğneyle işaretlenmiş palpe edilemeı;en meme lezyonlarmda biyopsinin cerrahi açıdan değerlendirilmesi. Ulusal Cer Derg 1991; 7( 4) ; Tımacı M, Nonpalpab/ meme lezyonlarında IIA ve kesici (~ne biyopsisi (Derleme). T Rady Derg ; 33(1) : Arman A, Yavuzer D, Çelilc L ince Ü. Meme lezyonlarınmm işaret/emnesinde saf karbon ve Jcarbonpolioksietilen süspanesiyonları memesinde yol açtığı reaksiyonlar. Meme Hastl Derg. 1994; 1(1): Saydam S, Bakır H, Bora S, Karaaslan M, Balcı P, Harmanacıoğlu Ö. Iğne ile işaretli meme biyopsilerinde cerrahi deneyimlerimiz. K/in Der Cer Derg. 1994; 2 : Dicle O. Osnıa E, Pımar T, Hamzancıoğlu Ö. Palpe edilemeyen meme lezyonlarmm mamografi eşliğinde iğneyle işaretlemede biyopsisi. Rad Tıbbi Gör Derg (2) ; Özdemir A. Işık S, Ilgıt E, Çetin M, Köse S, Kölcer E. Mammograplıic and ultrasonograplıic eva/uation of breasi /esions and stereotactic wire loca/isation. Gazi Med J. 1993; 4 ; 10(4); Tenekeci N, Topuzlu C, M va. Pa/- pabl olmayan meme lezyonlarının biyopsi öncesi iğne ile işaretlenmesi. Ulusal Cer Derg.1994; 10(4): Şimşek A, Kaymakçıoğlu N, Yakut M va. Memede nonpalpabl lezyonlarının malinite tayininide hook guided biyopsinin önemi. Anadolu Tıp Derg. 2000; 2 : Roditi A, Grozowslcy S, Rousso I. Nonpalpab/ meme lezlyonlarınqa mamogrijji rehberfiğinde prebiyopsi /o Jcalizasyon. Izm Dev Hastn Tıp Derg. 1992; 30( 4): Özdemir A, Öznur I, Çetin M, Özhan S, Işık S. Preoperative localisation of nonpa/pab/e breast lesions.by carbon injection. Tur J Med Sci. 1995; Eroğlu A, Tüke/ S, Aydınfığ S, Demirci S, Çam R. Palpe edilemeyen meme /ezyonlarmda stereotolcsik meme biyopsisi. Meme Hastl Derg. 1998; 5(4): Ba/cı P, Koçdar MA, Bekiş R ve ark. lemeyen meme lezyonlannda yeni bir işaretlenıe RO LL. Tam ve Giır 2000; 6: [Kaynak: R Kayar. Türk Meme Hastl. Bibl. I ve II.]