Erken Evre Akciğer Kanserinde

Transkript

1 Erken Evre Akciğer Kanserinde Görüntüleme Dr. Figen Başaran aran Demirkazık Hacettepe Universitesi Radyoloji Anabilim Dalı

2 Kasım 2005 Mayıs 2006 Müsinöz ve nonmüsinöz tipte bronkioloalveoler komponenti belirgin adeno CA Lenf nodu metastazı yok

3 Bronkioloalveolar Karsinom Soliter pulmoner nodül (%41.7) Tek odaklı konsolidasyon (%22.2) Diffüz hastalık (%36.1) multipl konsolidasyonlar multipl nodüller Bonomo, et al. Eur Radiol 1998; 8:996

4

5 Yaygın BAC- Adeno CA

6 BAC

7

8 Konsolidasyon

9 Buzlu cam dansitesi

10 Buzlu Cam Dansitesi Pulmoner ödem- kanama Pnömoni (PCP, viral, mikoplazma pnömonisi) İnterstisyel pnömoniler: Akut İP ARDS, Olağan İP, Nonspesifik İP, Desquamative İP, respiratuvar bronşiolit- interstisyel akciğer hast, Organize pnömoni Akut kronik eozinofilik pnömoni Hipersensitivite pnömonisi Churg- Strauss pnömonisi Radyasyon pnömonisi Sarkoidoz Lipoid pnömoni Alveolar proteinozis Bronkioloalveolar karsinoma

11 PCP

12 31 temmuz Organize Pnömoni

13 Buzlu Cam Nodülü BAC Adenokarsinom Atipik adenomatoid hiperplazi İnflamasyon Fokal fibrozis Fokal hemoraji

14 Mantar enfeksiyon u

15 Pulmoner emboli

16 Buzlu Cam Nodülü Ortalama 3.7 ay stabil kalan 2 cm den küçük 43 buzlu cam dansitesi 23 BAC 11 Miks tip adeno CA 9 Atipik adenomatoid hiperplazi Lenf nodu metastazı (-) Aylarca sebat eden buzlu cam dansitesi erken adeno CA veya onun prekürsörüdür. Özellkle buzlu cam opasitesi 1 cm den büyükse veya solid bileşini varsa malign lezyon olasılığı artar. Nakata M, et al. Chest 2002; 121:

17 Adeno CA + BAC Atipik adenomatöz hiperplazi

18 Atipik Adenomatöz z Hiperplazi Alveol ve respiratuvar bronşiollerde atipik kuboidal ve kolumnar epitel hücrelerin çoğalması ile oluşan periferik fokal lezyondur. Popülasyonda % Adeno CA saptananlarda % Spiküler kenar, plevral vasküler çekinti görülmez

19 Yüksek dereceli atipik adenomatöz hiperplazi / BAC-nonmüsinöz tip, Lenf nodu metastazı yok

20 6mm 5 mm 2 mm Fokal nonmüsinöz BAC transformasyonu gösteren atipik adenomatöz hiperplazi

21 Atipik Adenomatöz hiperplazi/ bronkioloalveoler karsinom

22 BAC de Soliter Pulmoner Nodül Periferik yerleşimli Düzensiz, spiküler kenarlı Plevral çekinti olabilir Hava bronkogramı, psödokavitasyon içerebilir, köpük benzeri olabilir Nodül çevresinde buzlu cam halosu (yarı solid) Bonomo, et al. Eur Radiol 1998; 8:996

23 5 mm 2 mm

24 Şubat 2006 Mayıs 2006 İyi differansiye asiner ve BAC bileşeni içeren adeno CA, 7 mm Lenf nodu (-)

25 Mayıs 2005

26 Mayıs 2006

27 Mayıs 2005 Mayıs 2006 Nonmüsinöz BAC ve asiner komponent, Adeno CA

28

29 BAC ve asiner komponent içeren Adeno CA

30 Hava Bronkogramı Malign nodüller %30 unda Benign nodüllerin % 6 ında bulunur. BAC ların %55 inde hava bronkogram psödokavitasyon- köpük benzeri görünüm oluşturur.

31 Temmuz 2005 Temmuz 2006 Şubat 2007

32

33

34 Adenokarsinom

35 5 mm

36 1 mm İyi differansiye adeno CA, müsinöz tipte BAC, PET (-) 0.3 mm stromal invazyon (asiner bileşen)

37 Sung YM, Eur Radiol 2005; 15:2075 8

38 Müsinöz BAC (%90 ı müsin) Sung YM, Eur Radiol 2005; 15:2075 8

39 skuamoz metaplazi ve displazi

40 skuamoz metaplazi ve displazi

41 Skuamoz h.li karsinom

42

43

44 Prekarinal lenf nodu (+) N2

45

46 N2

47 Spiral BT ile Tarama Çalışmaları Çalışma Planı ALCA Shinhu ELCAP Mayo MünsterM Yaş (yıl) >40 >40 >60 >50 >50 Sigara içimi (paket yıl) >20 +/- >10 >20 >20 BT aralığı (ay) Direkt grafi ALCA: Anti-Lung Cancer Association ELCAP: Early Lung Cancer Action Project

48 ALCA Shinhu ELCAP Mayo MünsterM Prevalans Gönüllü (toplam) Direkt grafide AC kanseri BT de AC kan %0.43 %0.48 %2.7 %1.4 %1.3 KHDAK Evre I %93 %84 %85 %63 %64 KHAK

49 Lung Cancer 2004; 44:s13-19

50 BT ile taramada saptanan nodüller 189 solid nodülün %7 i malign 16 yarı- solid nodülün %63 28 buzlu cam nodülün %18 Henschke CI, et al. AJR 2002; 178:

51 BT ile taramada saptanan akciğer kanserlerinin nodül l yoğunlu unluğuna una göre dağı ğılımı Nodül Yoğunluğu Solid Yarı Buzlu Total Solid Cam Histolojik tanı AdenoCA -BAC özellikleri AdenoCA miks özellikler AdenoCA- asiner tip NOS Skuamoz h.li CA Büyüh h.li CA Küçük h.li CA Karsinoid: tipik Lenf nodu metastazı olmayan Henschke, et al. Journal of Clinical Imaging 2006; 30:11 15

52 Hamartom

53

54 5 mm 5 mm

55 1 mm 1 mm Adeno CA

56 İkilenme süreleri s (Doubling) Buzlu cam nodülü 813 gün Yarı- solid nodül 457 gün Solid nodül 149 gün Hasegawa M et al. Br J Radiol 2000;73:

57 Yarı- solid nodüller, buzlu cam nodüllerine oranla daha agresif seyirlidir. Solid bileşen ne kadar fazla ise, ikilenme süresi daha kısadır, lenf nodu metastazı, vasküler invazyon ve metastaz sıklığı daha fazladır. Solid bileşen önemli bir prognostik faktördür. C.I. Henschke et al. Journal of Clinical Imaging 30 (2006) 11 15

58 BAC + Adeno CA Temmuz 2004 Aralık 2004

59 BAC + Adeno CA Temmuz 2004 Aralık 2004

60 Tarama ile saptanan nodüllerde kanser oranları Sayı % <5 mm 0 / mm 13-14/ > 10 mm 56/ Henschke et. al., Radiology 2004

61 Spiral BT ile Tarama Sonuçlar ları : Düşük doz spiral BT akciğer kanseri erken evrede yakalanabilir. Semptomatik kanserlerin %15-20 si evre I BT ile taramada kanserlerin %55-93 ü evre I Düşük doz BT nin preklinik fazı tespit etmede doğruluğu akciğer grafisinden yüksek. BT ile saptanan kanserlerin %20 si AC grafisinde (+)

62 Spiral BT ile Tarama Sonuçlar ları : Asemptomatik küçük hücreli dışı kanserlerin büyük bir kısmı sadece ilk taramada (prevelans) değil sonraki taramalarda da (insidans) saptanmaktadır. İnsidans prevelansdan düşüktür. İki tarama BT si arasında ortaya çıkan semptomatik kanserlerin oranı düşüktür.

63 Spiral BT ile Tarama Sonuçlar ları : Sigara içicilerinde letal kanser gelişme olasılığı içmeyenlere göre daha fazla. Malign nodüller içicilerde daha hızlı büyür. İçilen sigara miktarı ve süresi arttıkça kanser riski artar. Tamamen buzlu cam dansitesinde olan malign nodüllerin büyüme hızı çok yavaş olup iki katına çıkma süresi 2 yıl civarındadır. Solid olan malign nodüller daha hızlı büyürler. Ortalama 6 ayda iki katına çıkarlar. Kısmen solid nodüller bu iki tip arasında davranırlar ve adenokarsinom lehinedirler.

64 Spiral BT ile Tarama Sonuçlar ları : Düşük doz BT ile kanser nodüllerinden çok kanser olmayan nodüller saptanmaktadır. 50 yaş üzerindeki sigara içicilerinin en az yarısında ilk taramada bir nodül var, 1 yıl sonraki taramada %10 nunda bir nodül daha çıkar. Nodül boyutu arttıkça kanser olasılığı artar. Sigara içicilerinde bile < 4 mm olan nodüllerin kanser olma olasılığı çok düşük (<%1). Seri BT ler ve üç boyutlu rekonstrüksiyonlarda kanser olmayan kişilerdeki invazif işlemler azaltılabilir.

65 Winer-Muram HT, Radiology 2006

66 Küçük k akciğer nodüllerine yaklaşı şım (Fleischner Society 2005) Düşük riskli Yüksek riskli < 4 mm İzleme gerek yok 12 ay sonra BT, değişmiyorsa izlemi bırak >4-6 mm 12 ay sonra BT, İlk kontrol BT 6-12 ay sonra değişmiyorsa izlemi bırak değişmiyorsa ay sonra BT >6-8 mm İlk kontrol BT 6-12 ay sonra, İlk kontrol BT 3-6 ay sonra değişmiyorsa ay sonra BT değişmiyorsa 9-12 ve 24. ayda BT >8 mm 3, 9 ve 24. Aylarda kontrol BT, Düşük riskli hastalarla aynı kontrastlı BT, PET ve/veya biyopsi Radiology 2005; 237:

67 Sonuç Çok kesitli BT sistemleri ile küçük hücreli dışı akciğer kanserini çok erken dönemde saptamak mümkün hale gelmiştir. BT de saptanan buzlu cam dansitesindeki nodüller ve yarı- solid nodüller adeno karsinom bulgusu olabilir. Bunlara uygun yaklaşımın yapılması gereklidir.

68