Sırt ağrısı Bilgi edinin

Transkript

1 Ratgeber Rückenschmerzen Türkisch Sırt ağrısı Bilgi edinin El Kitabı

2 Temel bilgiler Sırt ağrısı 5 Günlük yaşam için ipuçları 1 Nedenleri Nonspesifik sırt ağrıları (geçici, belirli bir nedeni olmayan) Spesifik sırt ağrıları (kalıcı, artan) Omurga hastalıkları Disk veya bel kemiğinde sorunlar Kas / Bağ dokusu hastalığı İç organlardaki hastalıklar Tümörler İlaçsız tedaviler Fizyoterapi/Ergoterapi Fizik tedavi/manuel terapi Termoterapi Korse Psikoterapi Ameliyatlar 4 Hareket / Spor Ergonomik işyeri Doğru duruş İyi bir yatak, iyi ayakkabılar 2 3 Belirtiler Omurgadaki ağrılar Yayılan ağrılar (örn. kollar ve bacaklara) Hareketlerde kısıtlanma Kas ağrıları Saplanan / yayılan ağrılar İlaç tedavileri Hedef: Ağrıyı azaltmak. Doktorlar genellikle dört etken madde grubunu kullanırlar; spesifik sırt ağrılarında ise ağrıların temel nedenine yönelik başka etken maddelerden de yararlanırlar. Dengeli ve sağlıklı beslenme

3 İçindekiler 04 Önsöz 05 Sırt ağrısı nedir? 08 Sırt ağrısının nedenleri nelerdir? 10 Sırt ağrısının belirtileri nelerdir? 12 Sırt ağrısı nasıl teşhis edilir? 15 Sırt ağrısı nasıl tedavi edilir? 25 Nereden yardım alabilirim? 27 1 A Pharma'nın diğer hizmetleri ! Okur için önemli not Bu el kitabındaki içerikler ve bilimsel veriler, yayının hazırlandığı tarihteki (bkz. arka sayfa) güncel durumu yansıtmaktadır. Konu hakkında genel bilgiler vermeyi amaçlar. Ancak doktor tavsiyelerinin yerini alamaz. Lütfen ilaçlarınızın prospektüslerini her zaman dikkatle okuyun. 1 A Pharma GmbH, belirtilen nedenlerden dolayı bu el kitabında yer alan içerik veya bilgilerden dolayı herhangi bir sorumluluk veya garanti üstlenmez. İnternet adresleri/linkler verilmişse, yazar bunların el kitabına eklendiği tarihte yasadışı herhangi bir içeriğe sahip olmadığını beyan eder. Ancak yazarın söz konusu internet sayfalarının şimdiki ve gelecekteki yapısı/içeriği üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Bu nedenle yazar, belirtilen internet sayfaları/linklerin içeriklerinden ayrı tutulması gerektiğini özellikle belirtmektedir. Bunun için bir sorumluluk kabul edilmez.

4 Sırt ağrısı nedir? Sayın okurumuz, Almanların %85'i hayatında en az bir kez sırt ağrısı yaşamaktadır. Bu bilgi Robert Koch Enstitüsü (RKI) tarafından sağlanmıştır. Ancak tüm hastalar için tek bir hastalık tablosundan söz edilemez. Yeri, nedeni, süresi ve ağrı türü açısından her sırt ağrısı diğerlerinden farklıdır. Bu el kitabı ile size hastalıkla ilgili temel bilgileri vermeyi amaçladık. İyi haber: Sırt ağrıları çoğu zaman kontrol altına alınabilir. Hasta olarak siz de egzersiz, sırtınız için uygun duruş şekli ve sağlıklı ve dengeli beslenme ile tedavinize katkıda bulunun. Doktorunuz en uygun tedaviyi sizinle birlikte belirleyecektir. Sırt ağrısı nedir? Yaygın bir hastalık olarak sırt ağrıları: Robert Koch Enstitüsü'ne göre sırt ağrıları, tıbbi bakım, çalışamama ve kısmi ya da tam malulen emeklilik için özellikle sık görülen bir neden oluşturmaktadır. Genellikle sırt ağrıları birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Doktorlar daha uzun süreli ağrılara kronik sırt ağrısı adını verir. Sırt ağrıları çeşitli kriterlere göre gruplara ayrılır: Yeri (konumu) Nedeni Süresi Ağrının türü 1 Geçmiş olsun dileklerimizle. Sevgiler, 1 A Pharma Ekibiniz 04 05

5 Sırt ağrısı nedir? Yeri (konumu) Sırt ağrıları omurganın her yerinde meydana gelebilir. Boyun omurgası, boyun bölgesini etkiler. Orta alandaki göğüs omurgasında, genellikle kas gruplarının zorlanması olması nedeniyle ağrılar oluşur. Ama sırt ağrıları en çok alt bölgede, yani bel omurgasında görülür. Ağrılar bazen bacaklar gibi başka yerlere de yayılır. Nedeni Uzmanlar sırt ağrılarını nedenlerine göre spesifik ya da nonspesifik olarak ikiye ayırır. Çoğu hasta nonspesifik sırt ağrılarına sahiptir. Bunlar genellikle geçici sağlık sorunlarıdır. Kısa sürede kaybolurlar. Sırt kaslarındaki gerginlik, örneğin günlük hayatta yanlış yüklenmelerden kaynaklanabilir. Spesifik sırt ağrıları ise bir omurga hastalığıyla birlikte görülür. Süresi Doktorlar, sırt ağrılarını süresine göre akut, subakut ve kronik olarak birbirinden ayırır. Akut ağrılar, ilk kez görülen ya da şikayetsiz geçen altı aydan sonra tekrarlanan ağrılardır. En fazla altı hafta sürerler. Üç aya kadar olan uzun süreli ağrılar, subakut sırt ağrısı olarak tanımlanır. Bu süreyi aşan ya da düzenli olarak tekrarlayan tüm şikayetler kronik olarak kabul edilir. Ağrının türü Sırt ağrıları ağrının türüne göre de gruplara ayrılır: radiküler (= kök ile ilgili) ağrılar, sinir köküne baskı oluşmasından kaynaklanır. Bunlar örn. bir disk kayması nedeniyle sıkışırlar. Sonuç: Etkilenen sinir boyunca ağrı oluşur. Kısmi olarak felç işaretleri de görülebilir. Daha sık görülen ve yalancı radiküler ağrılar ise, ilgili sinirin beslendiği bölgede oluşmaz. Ağrıların kaynağı, leğen kemiği ile kuyruksokumu kemiği arasındaki iliosakral eklem ya da küçük omurga eklemleri olabilir

6 Sırt ağrısının nedenleri nelerdir? Sırt ağrısının nedenleri nelerdir? Neden ağrı hissederiz (örn. yaralanmada)? Yaralanma sırasında bir uyarı tetiklenir ve sinir lifleri ve sinir hücreleri üzerinden doğrudan beyne iletilir. Beyin ağrıyı değerlendirir: Ağrı nerede? Ne kadar şiddetli? Ağrı sinyalleri, ağrının oluştuğu yerden beyne iletilir. Sırt ağrıları genellikle, gerilen kasların belirli sinirleri zorlaması nedeniyle oluşur. Sonuç: Ağrı. Bir sinirin farklı kısımları uyarıldığında ağrılar kollara ve bacaklara yayılabilir. Spesifik sırt ağrıları Spesifik sırt ağrıları sıklıkla bir omurga hastalığı, disk kayması ya da deformasyonu, kas/bağ doku hastalığı ya da bir bel kemiği sorunundan kaynaklanır. İç hastalıklar da spesifik sırt ağrılarına yol açabilir. Bu durumda böbrek, kalp, akciğer ya da yemek borusu gibi organlarda hastalık söz konusudur. Tümörler de ağrıya neden olabilmektedir. Ayrıca çalışmalar, aşırı gerilme ve korku gibi ruhsal streslerin de sırt ağrılarının süreklilik kazanma ( kronikleşme ) tehlikesini artırdığını göstermektedir. Nonspesifik sırt ağrıları Nonspesifik sırt ağrılarında belirli bir neden tespit edilemez. Her ağrı aynı değildir Sırt ağrılarının nasıl aldılandığı kişiden kişiye değişir. Bir disk kayması her insanda aynı ağrılara yol açmaz. Ayrıca bazı sırt ağrılarında vücudumuzun duruşunu değiştiririz. Bunun üzerine kaslar daha da gerilerek ağrının yayılmasına yol açabilir

7 Sırt ağrısının belirtileri nelerdir? Sırt ağrısının belirtileri nelerdir? Her sırt ağrısının ardında ağır bir hastalık olmak zorunda değildir. Ama hastalığın belirtileri (semptomları), hastalığın nedeni ve tedavi yaklaşımları hakkında bazı ipuçları verir. Ayrıca belirli uyarı sinyalleri ve öncü işaretler de vardır. Çoğu hastada ağrılar bel omurgası bölgesindedir. Bacaklara doğru da yayılabilirler. Boyun omurgasındaki belirtilerde ağrı omuzlarda, kollarda ve ensede gezinebilir. Günümüzdeki yaşam tarzımız da şikayetlerin artmasına katkıda bulunuyor olabilir. Çok az hareket ediyoruz ve bilgisayar ya da televizyonun karşısında çok fazla oturuyoruz. Ayrıca yanlış duruş ve beslenme alışkanlıkları, aşırı kilo, stres ya da ruhsal gerilimler de sırt ağrılarının oluşmasını kolaylaştırır. Çünkü korku, stres veya kaygılar sıklıkla kasılmamıza neden olur. Rüzgar, soğuk hava ve ıslanma da olumsuz faktörler arasında yer alır. Ama sadece tek bir tetikleyici olmak zorunda değildir. Genellikle birden fazla tetikleyici söz konusudur. Sırtımızdaki ağrılar sıklıkla başka belirtilerle de bağlantılıdır. Bunlar aşağıdakileri içerir: Hareketlerde kısıtlanma, örneğin ayağa kalkma sorunu Kas ağrıları Bıçak saplanması şeklinde ağrılar Kollara ve bacaklara yayılan ağrılar Her durumda doktor, o andaki sırt ağrılarının tedavi gerektiren ( spesifik ) bir nedeninin olup olmadığına karar vermelidir. Bu nedenle, eşlik eden belirtiler ve önceki hastalıklar gibi uyarı işaretleri ciddiye alınmalıdır. Bunlara sinir sisteminde, sinirlerde ya da sinir köklerindeki hasarlar, tümörler, enfeksiyonlar veya kırıklar da dahildir. Doktorlar bu uyarı işaretlerine red flags ( kırmızı bayraklar ) adı verir. Doktorlar, sürekli sırt ağrılarına ilişkin psikososyal ve bedensel risk faktörlerini ise sarı bayraklar ( yellow flags ) adını verdikleri işaretler kapsamında ele alırlar. Bunlar aşağıdakileri içerir: Depresyon/ umutsuzluk Korkular İşyerinde stres

8 Sırt ağrısı nasıl teşhis edilir? Sırt ağrısı nasıl teşhis edilir? Ağrının nedenini tam olarak anlamak ve başarılı bir tedavi yaklaşımı belirleyebilmek için doktorunuz size bazı hedefli sorular soracaktır: Neresi ağrıyor? Sırt ağrıları başka yere yayılıyor mu? Ne zamandır var? Hangi durumlarda ağrıyor? Ağrı ne zaman hafifliyor, ne zaman artıyor? Ne kadar şiddetli? Ağrılara eşlik eden fiziksel veya ruhsal şikayetler (kırmızı/sarı bayraklar) var mı? Ağrının mümkün olduğunca ayrıntılı tarif edilmesi önem taşır. Bunun için örn. ağrı ölçeği ve ağrı günlüğü gibi çeşitli yardımcı yöntemler vardır. Bunları bir sonraki ziyaretinizde doktorunuza veya eczacınıza sorun. Güncel ve geçmişteki hastalık öykünüz de doktoru ilgilendirmektedir. Doktor genellikle sarı bayrakları da dikkate alarak, olası psikososyal risk faktörleri hakkında sorular sorar. İlk önce bir fizik muayene yapılır. Ardından kan ve idrar tahlili yapılabilir. Böylece olası ciddi nedenler erkenden ayırt edilebilir. Hamile kadınların sırt ağrısından yakınması durumunda doktor hastayı bir jinekoloğa yönlendirecektir. Daha sonra doktor, başka tetkikler gerekip gerekmediğine karar verir. Özellikle spesifik sırt ağrılarından şüpheleniliyorsa ek tetkikler gerekebilir. Genellikle görüntüleme yöntemleri kullanılır. Bunlar aşağıdakileri içerir: Röntgen Ultrason CT / MRT Röntgen filmleri omurgayı normalde önden ve yandan gösterir. Ultrason, eklemlerin yumuşak dokularını (kaslar, bağlar, kirişler) görünür hale getirir. Böylece doktor eklemlerde sıvı toplanması ve kistleri görebilir. Bilgisayarlı tomografi (CT) kaslar, omur gövdesi, diskler ve eklemler dahil olmak üzere, omurganın belirli bölgelerini ayrıntılı olarak görüntü

9 Sırt ağrısı nasıl tedavi edilir? ler. Manyetik rezonans tomografisi (MRT) tıpkı CT gibi bir görüntüleme yöntemidir. Doktor bu tetkiki örneğin disk kayması ya da omurga iltihaplarından şüphelendiğinde yaptırır. Ayrıca doktor birçok özel tetkikten de yararlanabilir: Miyelografide doktor omuriliğe bir kontrast madde enjekte ederek, özel bir röntgen filmi çeker. Böylece bel kemiğinde ve omurga kanalındaki değişimler daha iyi görülebilir. Sintigrafi, vücutta iltihap odakları gibi sorunları saptayabilmek için uygulanan bir nükleer tıp yöntemidir. Pozitron Emisyon Tomografisinde (PET) metabolizma süreçleri görüntülenir. Elektronörografi sinir hasarlarını gösterir. Elektromiyografi kasların elektrik aktivitesini ölçer. İpucu Doktorla yapacağınız görüşmeye hazırlanın. Belirtilerinizi ve ilaçlarınızı bir yere not edin. Doktora giderken yanınıza bir yakınınızı veya güvendiğiniz bir kişiyi de alın. Sırt ağrısı nasıl tedavi edilir? Sırt ağrılarının ne kadar çok nedeni ve türü varsa, o kadar çok tedavi seçeneği vardır. İlaçlı ve ilaçsız tedavilerin yanı sıra, hastanın kendisi de ağrıların hafiflemesine katkıda bulunabilir. Doktor, hangi tedavinin uygulanacağına hastasıyla birlikte karar verecektir. İlaç tedavileri Özellikle akut sırt ağrılarında ilaçlar ağrıları büyük ölçüde azaltabilmektedir. Hastalar ancak bu şekilde normal günlük yaşamlarına geri dönebilir ve spor gibi diğer destekleyici tedavileri uygulayabilirler. Reçetesiz satılanlar da dahil olmak üzere tüm ilaçlar mümkünse doktora danışıldıktan sonra ve sınırlı süreyle alınmalıdır

10 Sırt ağrısı nasıl tedavi edilir? İlaçlarda genellikle şu etken madde grupları kullanılır: Opioid dışı analjezikler çok şiddetli olmayan sırt ağrılarında, belirli dozlarda eczanelerden reçetesiz olarak alınabilir Opioid analjezikler doğrudan merkezi sinir sistemine etki eden, güçlü bir etkiye sahip ağrı kesicilerdir NSAR (nonsteroid antiromatizmaller) ağrıyı ve iltihaplanma işaretlerini önler Kas gevşeticiler iskelet kas yapısının gevşemesini sağlarlar Ağrı kesiciler genellikle oral yolla (ağızdan) alınır. Bazı sırt ağrısı türlerinde doktor doğrudan ağrıların çıkış noktasına enjeksiyon yapar. Spesifik sırt ağrılarında doktorlar genellikle ağrının temel nedenine odaklanır (örn. iltihaplı bir omurga hastalığı). Doktor buna karşı özel olarak ek ilaçlar verir. İlaçsız tedaviler Doktorlar sırt ağrılarında genellikle hareket önerirler. Ağrı kesiciler, tekrar hareket edebilmenizi sağlar ya da kolaylaştırır. Örneğin yürüyüşe çıkın ya da bisikletle gezin. Yüzmeye gidin, tercihen kulaç atın. Her vakada hangi ilaçsız tedavinin faydalı olacağı, kişiye ve şikayetlerinin türüne göre farklılık gösterir. Özellikle kronik hastalarda farklı tedavi yöntemlerinin bir kombinasyonu yararlı olabilir. Bunun için farklı uzmanlık alanlarından doktorlar ve terapistlerin birlikte çalışması gerekir. Yararlanabileceğiniz pek çok ilaçsız tedavi vardır. Fizyoterapi/Ergoterapi Sırt ağrısı yaşayan hastalarda genellikle omurga çöker ve leğen bölgesi öne eğilir. Fizik tedavi ve ergoterapi, hastanın çoğunlukla uzun süredir alışmış olduğu bu tür yanlış hareket kalıplarından uzaklaşmasını sağlar. Hasta fizik tedavide sırtını yormayacak hareket kalıplarını öğrenir. Kısalan ve büyük ölçüde güçsüzleşmiş kasları uzatır. Ergoterapistler, günlük (ve şimdiye kadar muhtemelen ağrı veren) hareketleri nasıl iyileştirebileceğinizi gösterir

11 Sırt ağrısı nasıl tedavi edilir? Fizik tedavi En yaygın kullanılan türleri masaj ve elektroterapidir. Hareket terapisiyle birlikte kullanıldığında metabolizmayı harekete geçirir ve kan dolaşımını destekler. Manuel tedavi Özel el tekniğini sadece eğitimli terapistler (kiropraktörler ve osteopatlar) uygulayabilir. Doktorun geri dönüşlü olarak gördüğü şikayetlerde yardımcı olur. Termoterapi Sırt ağrıları hem sıcak hem soğuk uygulamasıyla hafifletilebilir. Her hastanın tercihi farklıdır. Sıcaklık gergin durumdaki kasları gevşetir. Sıcak bir banyo, sauna ya da fango paketleri (volkanik mineral çamur) yararlı olabilir. Ayrıca ısı bantları ve merhemler de mevcuttur. Soğuk uygulaması özellikle, belirli romatizmal hastalıklar gibi iltihaplanma ya da yaralanmaya bağlı sırt ağrılarında yararlıdır. Evde, özellikle çok ağrıyan yerlerinize kısa süreli olarak buzlu kompres uygulayabilirsiniz. Doktorunuza veya eczacınıza danışın. Korse (ortez) Korse, akut sırt ağrılarını kısa süreliğine hafifletebilir. Omurgaya duruş desteği sağlar ve kasları gevşetebilir. Hasta bunu sadece terapistinin onayını aldıktan sonra kullanmalıdır. Psikolojik Tedavi/Psikoterapi Bazı hastalarda (özellikle kronik) sırt ağrılarının bir nedeni de psikolojik stres olabilir. Bu durumda psikolojik veya psikoterapötik tedaviler yardımcı olabilir. Bunlar Jacobson progresif gevşeme yöntemi ya da otojenik eğitimler gibi gevşeme tekniklerini içerir. Bilişsel davranış terapisi özellikle düşünce ve davranışlarla ilgilenir. Hasta kendisine zarar veren düşünce kalıplarını fark etmeyi ve değiştirmeyi öğrenir

12 Sırt ağrısı nasıl tedavi edilir? Böylece duygusal blokajlarını kendi kendine çözebilir. Çünkü bunlar da fiziksel şikayetlere ve kas gerginliklerine yol açabilir. Ameliyatlar Belirttiğimiz tedavilerin başarıya ulaşmadığı ağır vakalarda bir ameliyat faydalı olabilir. Bu durum özellikle spesifik sırt ağrıları, örneğin ciddi bel fıtıkları için geçerlidir. Cerrah böyle bir durumda genellikle bir spinal diski çıkarır. Günümüzde modern teknikler sayesinde genellikle deride sadece küçük alanlar kesilmektedir. İleri dereceli hastalıklarda, nadir vakalarda omurganın bazı kısımları da sertleştirilir ve/veya stabilize edilir. Günlük yaşam için ipuçları Tüm sırt ağrısı türleri için, ağrıyı önleme ya da kendi kendine yardım amacıyla kullanılabilecek çok çeşitli önlemler vardır. Terapistlerden alınacak tedaviler, ağrıyı kontrol altına alma sürecinin sadece birinci adımını oluştururlar. Hastanın yapabileceği neler var? Hareket / Spor Doğru duruş Ergonomik işyeri İyi bir yatak, iyi ayakkabılar Dengeli ve sağlıklı beslenme Hareket / Spor Yatak istirahati iki günü aşmamalıdır. Hareketlilik son derece önemlidir. Ağrınız olmadığında ve spor yapabildiğinizde, sizin için hangi spor türünün ya da egzersizlerin uygun olduğunu doktorunuza danışın. Yüzebilir veya yürüyüşe çıkabilirsiniz. Asansör yerine merdiveni tercih edin. Bir uzman gözetiminde kuvvet egzersizlerinin yapılması, sırt kaslarını güçlendirerek ağrılarınızın hafiflemesine yardımcı olabilir

13 Sırt ağrısı nasıl tedavi edilir? Doğru duruş Aktivitelerinizde, sırtınıza zarar vermeyecek bir vücut duruşuna özen göstermelisiniz. Ağır taşırken sırtınızı dik tutmalı ve yükü mümkün olduğunca vücudunuza yakın şekilde taşımalısınız. Yerden bir şey alırken, sırtınızı dik tutarak çömelmelisiniz. Karnınızı içeri çekin. Yavaş kalkın. Yükleri birkaç çantaya ve her iki elinize dağıtın. Mümkünse her yarım saatte bir vücut pozisyonunuzu değiştirin. Uzun süre oturduysanız ayağa kalkın. Hareket edin. Çok uzun süre ayakta durmak da kasları gerebilir. Ayağa kalkmak ve oturmak ya da yatmak gibi sıradan hareketler bile iyileşmenize yardımcı olabilir. Ayağa kalkarken kalçanızı dikleştirin. Kollarınızdan ve bacaklarınızdan destek alın. Yatarken, önce oturma pozisyonunda yana doğru eğilin ayağa kalkarken de bunun tersini yapın. Göbeğinizi mümkün olduğunca sık olarak omurga yönüne çekin. Bu size orta ila uzun vadede daha iyi bir duruş sağlayacaktır. Ergonomik işyeri Yine burada da, vücut duruşunu mümkünse her 30 dakikada bir değiştirmeniz gerekir. Bilgisayarla çalışılan işyerlerinde sandalye, çalışma masası, ekran ve klavye sırtınızı zorlamayacak şekilde ayarlanmış olmalıdır. Oturduğunuzda bacağınızın üst ve alt kısımları derece, kollarınızın üst ve alt kısımları ise 90 derece civarında bir açı yapıyor mu? Ayaklarınız yere sağlam basıyor mu? Elleriniz klavyenin üzerinde mi? Hafif öne eğimli bir oturma yüzeyi genellikle faydalıdır. Yüksekliği ayarlanabilen çalışma masaları, duruşunuzu değiştirebilmenizi kolaylaştırır. Ayakta çalışıyorsanız, mümkünse bir yere dayanmalısınız. İyi bir yatak, iyi ayakkabılar Bel kemiğini destekleyen iyi bir yatak, sırt ağrıları açısından altın değerindedir. Ayağa iyi oturan ayakkabılar da omurganın üzerindeki yükü hafifletebilir

14 Nereden yardım alabilirim? Dengeli ve sağlıklı beslenme Fazla kilodan kaçının. Diskler ve kaslar dahil olmak üzere omurgaya yük bindirir. Mümkün olduğunca sağlıklı beslenin. Bol miktarda esansiyel yağ asitleri, kalsiyum, flor, C, D, E ve B vitaminleri, magnezyum, bor, selenyum ve çinko içeren besinleri tercih edin. Bunlar örneğin balık (özellikle somon), bitkisel yağlar, fındık, ceviz, süt, yumurta, peynir, soya fasulyesi, mantar, yeşil lahana ve akdiken olabilir. Bol su için. Sıvı almanız, disklerinizin beslenmesine destek olur. Bunlar omurganın darbe tamponları olarak son derece önemli bir rol oynar. Ayrıca alkolden de kaçının. Alkol vücuttaki suyu azaltır. İpucu Doktorunuzla konuşarak çeşitli tedavi türlerini deneyin. Eğer bir tedavinin hemen etkisini göremezseniz sabırlı olun. Nereden yardım alabilirim? Aktion Gesunder Rücken e. V. Stader Straße Bremervörde Tel.: info@agr-ev.de Bu dernek sırt ağrılarının önlenmesine ilişkin araştırmaları desteklemektedir. Uzmanlar, doktorlar ve terapistlere eğitim verir ve kendi kendine yardım amaçlı birçok ipucu sunar. Deutsche Schmerzgesellschaft e. V. Bundesgeschäftsstelle Alt-Moabit 101 b Berlin Tel.: info@dgss.org Burada 40'tan fazla ağrı uzmanının tarafsız ve bilimsel temellere dayalı bilgileri verilmekte ve ayrıca ağrının oluşumuna ilişkin temel bilgiler ve başlıca ağrı hastalıklarının tedavisi hakkında anlaşılabilir makaleler bulunmaktadır. Alman Ağrı Derneği ayrıca kendi kendine yardım ve bununla ilgili gruplar hakkında da bilgi vermektedir

15 Ratgeber Schmerz Türkisch Schmerz-Tagebuch Türkisch A Pharma'nın diğer hizmetleri Forum Gesunder Rücken besser leben e. V. Wörthstraße Wiesbaden Tel.: post@forum-ruecken.de 1 A Pharma'nın diğer hizmetleri Bu forum öncelikle terapistlere destek sunar. Ama hastalar için de çok sayıda ipucu verilmektedir. Bundesverband Skoliose-Selbsthilfe e. V. Siegburger Straße 1a Overath Tel.: verwaltung@bundesverband-skoliose.de Ücretsiz Ağrı El Kitabınızı, Ağrı Günlüğünüzü ve Ağrı Ölçeğinizi numarasına faks göndererek veya internette şu adresten isteyebilirsiniz: Ağrı Bilgi edinin El Kitabı Ağrı günlüğü Kolayca kaydedin Hastalar için günlük 7 Bu ilgi grubu Almanya genelinde faaliyet göstermektedir. Grup toplantıları düzenler ve hastalara yardım ve tedavi olanakları hakkında bilgiler verir. Ağrı ölçeği Ağrı yok Olabilecek en şiddetli ağrı Ağrı ölçeği Lütfen belirlediğiniz değeri Ağrı Günlüğünüze kaydedin! Deutsche Schmerzliga e. V. Postfach Frankfurt am Main Tel.: info@schmerzliga.de Bu yardım kurumunda 100'ün üzerinde bölgesel kendi kendine yardım grubu örgütlenmiştir. Ağrı ligi üyelerini uzman bir yönetimle destekler: Ağrılara karşı ne yapmalıyım? Ağrıyı nasıl hafifletirim? 26 27

16 1 A Pharma GmbH Keltenring Oberhaching Tel.: Faks: Baskı: Mayıs