İçindekiler Sunuş I 7 Sunuş II 9 Önsöz 11 Teşekkür 12 Kısaltmalar Cetveli 31 Giriş 33 Bölüm I CEZAİ HİMAYENİN KONUSU OLARAK İKTİSADİ DÜZEN VE

Transkript

1 İçindekiler Sunuş I 7 Sunuş II 9 Önsöz 11 Teşekkür 12 Kısaltmalar Cetveli 31 Giriş 33 Bölüm I CEZAİ HİMAYENİN KONUSU OLARAK İKTİSADİ DÜZEN VE EKONOMİK SUÇLAR I. İKTİSADİ DÜZENİN CEZAİ HİMAYESİ, BEYAZ YAKALI SUÇLULUĞU, EKONOMİK SUÇ VE TİCARİ SUÇ KAVRAMLARI 45 A. Anayasal Ekonomik Düzen ve Ekonomik Düzenin Cezai Himayesi 45 B. Ekonomi Hukuku ve Ekonomi Ceza Hukuku 50 C. Beyaz Yakalı Suçluluğu, Ekonomik Suç ve Ticari Suç Kavramları Ekonomik Suçların Kavramsal Kökeni ve Morfolojisi Beyaz Yaka Suçları ve Ekonomik Suçlar İlişkisi Ekonomik Suç Kavramının Tanımı ve İçeriği Ticari Suç Kavramı ve Genel Olarak Ticari Suçlar 66 II. CEZA HUKUKUNUN GENEL İLKELERİ IŞIĞINDA EKONOMİK SUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 68 A. Suçların ve Cezaların Kanuniliği İlkesi (nullum crimen nulla poena sine lege) 70 B. Kusur İlkesi (nulla poena sine culpa) 73 C. Suçların ve Cezaların Şahsiliği İlkesi 78 III. EKONOMİK SUÇLARDA FAİL 82 A. Beyaz Yakalı Suçlular ve Ekonomik Suçlarda Fail 82 B. Türk Ceza Hukuku Bağlamında Genel Olarak Ekonomik Suçların Faillerinin Tespiti Genel Olarak Tüzel Kişi Tacirlerin ve Şirket Yöneticilerinin Cezai Sorumluluğu Ekonomik Suçlar Açısından Tüzel Kişi Tacirlerin Faillik Sorunu Şirket Yöneticilerinin Cezai Sorumluluğunun Belirlenmesi 89 a. TTK Bağlamında Şirketi Temsil Yetkisine Sahip Kişilerin Cezai Sorumluluğu: Şirket Adına Hareket Etmiş veya Etmesi Gerekmiş Kişilerin Tespiti 94 b. TTK Bağlamında Şirketi Yönetim Yetkisine Sahip Olanların Cezai Sorumluluğu: Suç Konusu Bir Fiili Emreden Organı Oluşturan Kişi veya Kişilerle, Emrin İcrasına Katılan Yardımcı Kişilerin Cezai Sorumluluğu 98 c. Suç İşlenmesine Engel Olmayan Şirket Yöneticilerinin Sorumluluğu 104 i. Şirket Yöneticilerinin Neticeyi Önleme Yükümlülüğü 104 ii. Genel Gözetim Yükümlülüğü Bağlamında Suça Engel Olmayan Yöneticilerin Cezai Sorumluluğu 107 iii. Üst Gözetim Yükümlülüğü Bağlamında Suça Engel Olmayan Yöneticilerin Cezai Sorumluluğunun Bulunup Bulunmadığı Sorunu Suça Engel Olmayan Gerçek Kişi Tacirlerin İşletme Çalışanlarının Eylemlerinden Dolayı Sorumluluğu 113 IV. SUÇ GENEL TEORİSİ AÇISINDAN EKONOMİK SUÇLARIN

2 ORTAK VE AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ 114 A. Ekonomik Suçların Koruduğu Hukuki Değer ve Menfaatler 114 B. Ekonomik Suçlarda Mağdur 117 C. Ekonomik Suçlarda Suçun Konusu 122 D. Ekonomik Suçlarda Maddi Unsur 123 E. Ekonomik Suçlarda Hukuka Aykırılık 126 F. Ekonomik Suçlarda Manevi Unsur Ekonomik Suçlarda Kusurluluk Ekonomik Suçlarda Mazeret Nedenleri 135 G. Ekonomik Suçların Özel Görünüş Biçimleri 139 V. TÜRK TİCARET KANUNU NDA ÖNGÖRÜLEN TİCARİ SUÇLARIN TASNİFİ VE YAPISI 141 A. Türk Ticaret Kanunu nda Öngörülen Ticari Suçlar 141 B. Türk Ticaret Kanunu ndaki Cezai Düzenlemelerin Amaçlarına (Ratio Legis) Göre Tasnifi 143 C. Türk Ticaret Kanunu nun Öngördüğü Ceza Normlarının Yapısı ve Niteliği 144 VI. YAPTIRIM TEORİSİ AÇISINDAN EKONOMİK SUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 148 A. Ekonomik Suçların Cezalandırılması Üzerine Tartışma ve Değerlendirmeler Ceza Teorileri Açısından Ekonomik Suçlar Ekonomik Suçlar İçin İzlenmesi Gereken Ceza Siyaseti Üzerine Tartışmalar 151 B. Ekonomik Suçların Cezalandırılmasında ve Türk Ticaret Kanunu'nda Özgürlüğü Kısıtlayıcı Cezalar Türk Ceza Hukukunda Hapis Cezaları Türk Ticaret Kanunu'nda Öngörülen Hapis Cezaları 156 a. Türk Ticaret Kanunu nda Hapis Cezası Öngörülen Suçlar 157 b. Türk Ticaret Kanunu nda Hapis veya Adli Para Cezası Öngörülen Suçlar 157 C. Ekonomik Suçların Önlenmesinde ve Türk Ticaret Kanunu nda Adli Para Cezaları: Ekonomik Suça Ekonomik Ceza İlkesi Genel Olarak Ekonomik Suçlar ve Ekonomik Cezalar Türk Ceza Hukukunda Adli Para Cezaları ve Türk Ticaret Kanunu nda Adli Para Cezası Öngörülen Suçlar 162 a. Türk Ceza Hukukunda Adli Para Cezaları 162 b. Türk Ticaret Kanunu nda Öngörülen Adli Para Cezaları 163 D. Ekonomik Suçlarda Ceza Siyasetinin Belirlenmesinde Bir Yol Olarak İktisadi Analiz 164 E. Ekonomik Suçlar Bağlamında Güvenlik Tedbirleri ve Türk Ticaret Kanunu nda Düzenlen Suçlar Güvenlik Tedbirleri ve Ekonomik Suçlar Türk Ticaret Kanunu'ndaki Suçlar Açısından Gerçek Kişiler İçin Uygulanabilecek Güvenlik Tedbirleri Türk Ticaret Kanunu ndaki Suçlar Açısından Şirketler İçin Uygulanabilecek Güvenlik Tedbirleri 171 a. Faaliyet İzninin İptali 172 b. Müsadere Ekonomik Suçlara Karşı Seçenekli Yaptırımlar ve Türk Ticaret Kanunu nda Düzenlenen Suçlar 175 a. Ekonomik Suçlar ve Seçenekli Yaptırımlar 175

3 b. Türk Ceza Hukukunda Seçenekli Yaptırımların TTK daki Ekonomik Suçlar Üzerinden Değerlendirilmesi Türk Ticaret Kanunu nda Öngörülen Cezalarla İlgili Değerlendirmemiz 179 VII. EKONOMİK SUÇLAR BAĞLAMINDA TÜRK TİCARET KANUNU NDAKİ HÜKÜMLERİN USUL HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 182 A. Genel Olarak Ekonomik Suçların Soruşturulması ve Kovuşturulması 182 B. Türk Ticaret Kanunu nda Düzenlen Suçların Soruşturulması ve Kovuşturulması TTK da Kovuşturulması Şikâyete Bağlanan Suçlar TTK da Re sen Kovuşturulan Suçlar 184 C. TTK da Düzenlenen Suçlarda Madde ve Yer Yönünden Yetkili Mahkeme TTK da Düzenlenen Suçlarda Madde Yönünden Yetkili Mahkeme TTK da Düzenlenen Suçlarda Yer Yönünden Yetkili Mahkemenin Tespiti 185 a. Genel Olarak TTK da Düzenlenen Suçlarda Yer Yönünden Yetki 185 b. Basın Yayın Yoluyla İşlenen Haksız Rekabet Suçlarında Yer Yönünden Yetki 185 c. Deniz Ticaretine İlişkin Suçlarda Yer Yönünden Yetki 186 D. Davaya Katılma 186 E. Ekonomik Suçlar ve TTK'da Düzenlenen Suçlar Açısından İspat Sorunu 189 F. Ekonomik Suçlar ve TTK da Düzenlenen Suçlar Açısından Uzlaşma Ekonomik Suçlarda Uzlaşma Haksız Rekabet Suçlarında Uzlaşma 193 Bölüm II TÜRK TİCARET KANUNU'NDA DÜZENLENEN İŞLETME SUÇLARI I. TİCARET UNVANINA İLİŞKİN SUÇLAR 195 A. Genel Olarak 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nda Düzenlenen Ticaret Unvanına İlişkin Suçlar 195 B. Ticaret Unvanına Kanuna Aykırı Olarak Ek Yapma Suçu (TTK md. 51) Kanunun Düzenlemesi Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 198 a. Fail 198 b. Hukuki Konu 200 c. Mağdur Fiil 201 a. Tacirin, Kimliği, İşletmesinin Genişliği, Önemi ve Finansal Durumu Hakkında, Üçüncü Kişilerde Yanlış Bir Görüşün Oluşmasına Neden Olacak Nitelikte veya Gerçeğe ve Kamu Düzenine Aykırı Ekler Yapması 201 i. Ekin Tacirin Kimliği, İşletmesinin Genişliği, Finansal Durumuyla İlgili Olması 202 ii. Ekin Yanlış Bir Görünüşün Oluşmasına Elverişli Olması 203 iii. Ekin Kamu Düzenine ve Gerçeğe Aykırı Olması 203 b. Tek Başlarına Ticaret Yapan Gerçek Kişilerin Ticaret Unvanlarına Bir

4 Şirketin Var Olduğu İzlenimi Verecek Ekler Yapmaları 204 c. "Türk", "Türkiye", "Cumhuriyet" ve "Milli" Kelimelerinin Bir Ticaret Unvanında Bakanlar Kurulu Kararı Olmaksızın Kullanmak Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 206 C. Ticaret Unvanını Kanuna Aykırı Olarak Devretme ve Devralma Suçu Kanunun Düzenlemesi Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 208 a. Fail 208 b. Hukuki Konu 210 c. Mağdur Fiil 210 a. Bir Ticari İşletmenin Olması Gerekir 211 b. Ticaret Unvanı İşletmeden Ayrı Olarak Devredilmeli, Devralınmalı ve Kullanılmalıdır Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 214 D. Ticaret Unvanına İlişkin Suçların Cezalandırılması 215 II. HAKSIZ REKABET SUÇLARI 216 A. Rekabet Ceza Hukuku ve Haksız Rekabet Suçları Haksız Rekabet ve Rekabet Ceza Hukuku Haksız Rekabet Suçlarının Türk Ticaret Kanunu nda Düzenlenişi 220 B. Suç Genel Teorisi Işığında TTK'da Düzenlenen Haksız Rekabet Suçlarının Ortak Özellikleri Haksız Rekabet Suçlarında Fail, Hukuki Konu, Mağdur ve Maddi Konu 225 a. Haksız Rekabet Suçlarında Fail 225 b. Haksız Rekabet Suçlarının Koruduğu Hukuki Değer ve Menfaatler 226 c. Haksız Rekabet Suçlarında Mağdur 227 d. Haksız Rekabet Suçlarında Maddi Konu Haksız Rekabet Suçlarında Hukuka Aykırılık Haksız Rekabet Suçlarında Kusurluluk Haksız Rekabet Suçlarının Özel Görünüş Biçimleri 233 C. Aldatıcı Reklamlarda Bulunma Suçu (TTK md. 55/1 (a).1 5) Genel Olarak Dürüstlük Kurallarına Aykırı Davranışlar ve Reklamlar Fail, Hukuki Konu, Maddi Konu ve Mağdur 237 a. Fail 237 b. Hukuki Konu 237 c. Mağdur 238 d. Maddi Konu Fiil 240 a. Kötüleme 241 i. Fiil Başkalarını, Onların Mallarını, İş Ürünlerini, Fiyatlarını, Ticari Faaliyet ve İşlerini Konu Edinmeli 242 ii. Fiil, Yanlış, Yanıltıcı veya Gereksiz Yere İncitici Beyanlar İçermeli 246 iii. Beyanın Aldatıcılık Niteliğinin Belirlenmesi Sorunu 249 b. Aldatıcı Tanıtımlarda Bulunmak veya Aynı Yolla Üçüncü Bir Kişiyi

5 Rekabette Öne Geçirmek 252 i. Failin Kendisi, Ticari İşletmesi, İşletme İşaretleri, Malları, İş Ürünleri, Faaliyetleri, Fiyatları, Stokları, Satış Kampanyalarının Biçimi ve İş İlişkileri Konu Edinen Bir Açıklamada Bulunması 253 ii. Gerçek Dışı ve Yanıltıcı Açıklamalarda Bulunulması 255 iii. Failin Açıklamalarıyla Üçüncü Bir Kişiyi Öne Geçirmesi 256 c. Hakkı Olmayan Unvanları, Meslek, Derece ve Sembolleri Kullanmak 258 i. Gerçek Dışı Paye, Diploma, Ödülle Sahipmiş Gibi Davranılması ve Doğru Olmayan Meslek Adı ve Sembollerinin Kullanılması 260 ii. Müstesna Bir Yeteneğe Malik Bulunduğu Zannını Uyandırmaya Çalışmak 262 d. Karıştırılmaya Neden Olmak 264 i. Başkalarının, Malları, İş Ürünleri, Ticari Faaliyetleri veya İşleri 265 ii. Karıştırılmaya Yol Açan Önlemler Almak 268 e. Karşılaştırma ya da Üçüncü Kişiyi Benzer Yollarla Öne Geçirme 272 i. Kendisini, Mallarını, İş Ürünlerini, Faaliyetlerini, Fiyatlarını, Başkaları ve Onların Malları, İş Ürünleri veya Fiyatlarıyla Karşılaştırmak 273 ii. Karşılaştırma Yapmak 274 iii. Üçüncü Bir Kişiyi Rekabette Öne Geçirmek Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 281 a. Teşebbüs 281 b. İştirak 282 c. İçtima 282 D. Müşterileri Aldatmaya Yönelik Ticari Uygulamalarda Bulunma Suçu (TTK md. 55/1.(a) 6 12) Müşterileri Aldatmaya Yönelik Ticari Uygulamalar Fail, Hukuki Konu, Mağdur ve Maddi Konu 285 a. Fail 285 b. Hukuki Konu 285 c. Mağdur Fiil 287 a. Göstermelik İle Aldatma 287 i. Seçilmiş Bazı Malları, İş Ürünlerini veya Faaliyetleri Birden Çok Kere Tedarik Fiyatının Altında Satışa Sunmak 288 ii. Tedarik Fiyatının Altındaki Satışları Reklamlarda Özellikle Vurgulamak 289 iii. Müşterilerini, Kendisinin veya Rakiplerinin Yeteneği Hakkında Yanıltmak 290 b. Ürün ve Hizmetlerin Gerçek Değeri Hakkında Yanıltma 291 i. Müşteriye Ek Edimlerde Bulunma 291 ii. Ek Edimlerin Müşteriyi Sunumun Gerçek Değeri Hakkında Yanıltacak Nitelikte Olması 292 c. Saldırgan Satış Yöntemleri Uygulamak 293 i. Saldırgan Satış Yöntemlerinin Kullanılması 294 ii. Müşterinin Karar Verme Özgürlüğünün Sınırlandırılması 296 d. Ürünlerin Yararlarını ve Tehlikelerini Gizleme 297 i. Bir Mal, İş Ürünü ve Faaliyet Bulunmalı 299 ii. Mal ve Hizmetlerin Kullanım Amaçları, Özellikleri, Miktarı, Yararları

6 ve Tehlikeleri 299 iii. Mal ve Hizmetlerin Özelliklerini Gizlemek Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 301 a. Teşebbüs 301 b. İştirak 301 c. İçtima 301 E. Aldatıcı, Taksitle Satım ve Tüketici Kredisi Sözleşmeleri Kullanma Suçları Tüketici Kredileri ve Taksitli Satışlarda Tüketicinin Korunması Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 303 a. Fail 303 b. Hukuki Konu 303 c. Mağdur Fiil 304 a. Taksitli Satım Sözleşmelerine İlişkin Aldatıcı İlanlar Verilmesi 304 i. Taksitle Satım Sözleşmelerine İlişkin Kamuya Yapılan Bir İlanın Bulunması 305 ii. İlanda Ticaret Unvanının Açıkça Belirtilmemesi 305 iii. İlanda Satış Fiyatını ve Ek Ödemeyi Kanunun Öngördüğü Şekilde Belirtmemek 306 b. Aldatıcı Tüketici Kredisi İlanları Vermek 306 i. Tüketici Kredilerine İlişkin Kamuya Yapılan Bir İlanın Bulunması 307 ii. İlanda Ticaret Unvanını Açıkça Belirtmemek 307 iii. Tüketici Kredilerinin Net Tutarlarına, Toplam Giderlerine, Efektif Yıllık Faizlerine İlişkin Açık Beyanlarda Bulunmamak 307 c. Aldatıcı Sözleşme Formülleri Kullanmak 308 i. Faaliyetleri Çerçevesinde Taksitle Satım ve Tüketici Kredisi Sunan ya da Akdeden Bir İşletme Bulunmalı 308 ii. Eksik ve Yanlış Sözleşme Formülleri Kullanmak Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 311 a. Teşebbüs 311 b. İştirak 311 c. İçtima 311 F. Sözleşmeye İhlale ve Sona Erdirmeye Yöneltme Suçları (TTK md. 55/1 (b)) Kanunun Düzenlemesi Ceza Hukuku Bağlamında Yöneltme Eyleminin Değerlendirilmesi Müşterileri, Başkalarıyla Yaptıkları Sözleşmelere İhlale Yöneltme Suçu 317 a. Kanunun Düzenlemesi 317 b. Fail, Hukuki Konu, Mağdur ve Maddi Konu 317 i. Fail 317 ii. Hukuki Konu 317 iii. Mağdur 318 iv. Suçun Konusu 318 c. Fiil 318 d. Hukuka Aykırılık 319 e. Kusurluluk 319

7 f. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 319 i. Teşebbüs 319 ii. İştirak 320 iii. İçtima Üçüncü Kişilerin Çalışanlarını Yükümlülüklerine Aykırı Davranmaya Yöneltme Suçu 320 a. Kanunun Düzenlemesi 320 b. Fail, Hukuki Konu, Mağdur ve Maddi Konu 321 i. Fail 321 ii. Hukuki Konu 321 iii. Mağdur 321 iv. Suçun Konusu 321 c. Fiil 323 i. Çalışanları veya Vekilleri Yükümlülüklerine Aykırı Davranmaya Yöneltmek 323 ii. Tacirin Çalışan ve Yardımcı Kişilerini İşverenlerinin veya Müvekkillerinin Üretim ve İş Sırlarını İfşa Etmeye veya Ele Geçirmeye Yöneltmek 326 d. Hukuka Aykırılık 329 e. Kusurluluk 329 f. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 329 i. Teşebbüs 329 ii. İştirak 330 iii. İçtima Satış veya Tüketici Kredi Sözleşmeleri Yapmış Alıcıları, Sözleşmeden Caymaya veya Peşin Satış Sözleşmesini Feshetmeye Yöneltme Suçu 330 a. Kanunun Düzenlemesi 330 b. Fail, Hukuki Konu, Mağdur ve Maddi Konu 331 i. Fail 331 ii. Hukuki Konu 331 iii. Mağdur 331 iv. Suçun Konusu 331 c. Fiil 331 i. Alıcı Bir Satış veya Kredi Alan Tüketici Kredisi Sözleşmesi Akdetmeli 331 ii. Alıcı Sözleşmeden Caymaya veya Sözleşmenin Feshine Yöneltilmeli 332 d. Hukuka Aykırılık 332 e. Kusurluluk 332 f. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 332 G. Başkalarının İş Ürünlerinden Yetkisiz Olarak Yararlanmak Suçu (TTK md. 55/1 (c)) Kanunun Düzenlemesi Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 333 a. Fail 333 b. Hukuki Konu 334 c. Mağdur Fiil 335 a. Faile Emanet Edilmiş Bir İş Ürününden Yararlanılması 335 b. Yetkisiz Olarak Tevdi Edilmiş veya Sağlanmış Bir İş Ürününden Yetkisiz Yararlanılması 337 c. Uygun Bir Katkıda Bulunmaksızın Başkasına Ait Pazarlanmaya Hazır

8 Çalışma Ürününden Çoğaltma Yöntemiyle Yararlanılması Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 340 a. Teşebbüs 340 b. İştirak 340 c. İçtima 340 H. Üretim ve İş Sırlarını Hukuka Aykırı Olarak Elde Etme ve Değerlendirme Suçu (TTK md. 55/1.(d)) Kanunun Düzenlemesi Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 344 a. Fail 344 b. Hukuki Konu 344 c. Mağdur Fiil 345 a. Özellikle Gizlice ve İzinsiz Olarak veya Başkaca Hukuka Aykırı Bir Şekilde Bilgileri ve Üretenin İş Sırlarını Ele Geçirmek 345 b. Üretim ve İş Sırlarını İfşa Etmek 346 c. Üretim ve İş Sırlarını Değerlendirmek Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 348 a. Teşebbüs 348 b. İştirak 349 c. İçtima 349 I. İş Şartlarına Uymama Suçu (TTK md. 55/1 (e)) Kanunun Düzenlemesi Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 350 a. Fail 350 b. Hukuki Konu 351 c. Mağdur Fiil 351 a. Rakipler Arasında Cari Bir İş Şartının Olmalıdır 351 b. İş Şartı İhlal Edilmelidir 354 c. Uygulamada Sık Rastlanabilecek Kanundan Doğan İş Şartları Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 358 a. Teşebbüs 358 b. İştirak 359 c. İçtima 359 İ. Dürüstlük Kuralına Aykırı İşlem Şartları Kullanma Suçu (TTK md. 55/1 (f)) Kanunun Düzenlemesi Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 361 a. Fail 361 b. Hukuki Konu 362 c. Mağdur Fiil 362 a. Bir Sözleşmede Önceden Hazırlanmış Bir Genel İşlem Şartı Kullanılmalıdır 362

9 b. Kullanılan Genel İşlem Şartı Yanıltıcı Olmalıdır 364 c. Kullanılan Genel İşlem Şartı Dürüstlük Kuralına Aykırı Olmalıdır Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 369 a. Teşebbüs 369 b. İştirak 370 c. İçtima 370 J. TTK'nın 62. Maddesinde Düzenlenen Haksız Rekabet Suçları Kanunun Düzenlemesi Yanlış ve Yanıltıcı Bilgi Verme Suçu (TTK md. 62/1 b) 371 a. Kanunun Düzenlemesi 371 b. Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 371 i. Fail 371 ii. Hukuki Konu 371 iii. Mağdur 371 c. Fiil 372 d. Hukuka Aykırılık 372 e. Kusurluluk 373 f. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 373 i. Teşebbüs 373 ii. İştirak 373 iii. İçtima Üretim ve İş Sırlarını Ele Geçirmek İçin Aldatma (TTK md. 62/1 c) 374 a. Kanunun Düzenlemesi 374 b. Fail, Hukuki Konu, Mağdur ve Maddi Konu 374 i. Fail 374 ii. Hukuki Menfaat 374 iii. Mağdur 374 c. Fiil 374 d. Hukuka Aykırılık 375 e. Kusurluluk 375 f. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 376 i. Teşebbüs 376 ii. İştirak 376 iii. İçtima Başkasının Haksız Rekabet Fiilini Önlememe Suçu (TTK md. 62/1 (d)) 377 a. Kanunun Düzenlemesi 377 b. Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 378 i. Fail 378 ii. Hukuki Konu 378 iii. Mağdur 378 c. Fiil 378 i. Çalıştıran veya Müvekkil Bir Haksız Rekabet Suçunun İşlenildiğini Öğrenmeli 378 ii. Failin İşçileri, Çalışanları veya Vekillerinin İşlediği Bir Haksız Rekabet Suçu Olmalı 378 iii. Haksız Rekabet Suç Fiili Önlenmemeli veya Fiili Oluşturan Gerçeğe Aykırı Beyan Düzeltilmemeli 379 d. Hukuka Aykırılık 380

10 e. Kusurluluk 380 f. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 380 i. Teşebbüs 380 ii. İştirak 380 iii. İçtima 380 K. Haksız Rekabet Suçlarının Cezalandırılması 380 III. DENİZ CEZA HUKUKU VE TTK'DA DÜZENLENEN DENİZ SUÇLARI 381 A. Deniz Suçları ve Kanunun Düzenlemesi 381 B. Deniz Ticareti Suçlarında Fail, Maddi Konu, Hukuki Konu ve Mağdur Fail Deniz Ticareti Suçlarının Hukuki Konuları ve Buna Göre Sınıflandırılmaları Mağdur Maddi Konu 387 C. Deniz Ticareti Suçlarında Tipe Uygun Fiiller Kanuna Aykırı Şekilde Bayrak Çekme Suçu (TTK md. 947) 388 a. Türk Bayrağı Çekme Hakkına Sahip Bir Geminin Bulunması 388 b. Türk Bayrağı Çekme Hakkına Sahip Olmamasına Rağmen Türk Bayrağı Çekmek veya Türk Bayrağı Çekmek Gerekirken Başka Bayrağı Çekmek Tasdikname veya Şahadetname Almaksızın Bayrak Çekme Suçu (TTK md. 948/1) 390 a. Gemi Tasdiknamesi ve Gemi Tasdiknamesi Yerine Geçen Belgeler 390 b. Gemi Tasdiknamesi veya Onun Yerine Geçecek Bir Belge Almadan Türk Bayrağı Çekmek Gemi Tasdiknamesi veya Onun Yerine Geçecek Belgelerin Bulundurulmasının İhmali Suçu (TTK 948/2) Harp Gemileri İle Sahil İstihkamları Önünde ve Limanda Bayrak Çekme Yükümlülüğünün İhlali Suçu (TTK md. 949) 392 a. Harp Gemileri, Sahil İstihkâmları ve Türk Limanları 392 b. Harp Gemileri İle Sahil İstihkâmları Önünde ve Türk Limanlarına Girerken veya Çıkarken Ticaret Gemisine Bayrak Çekmemek Geminin Adının ve Bağlama Limanının Yazılması Yükümlülüğünün İhlali Suçu (TTK md. 950) 394 a. Gemi Siciline Kayıtlı Bir Gemi Olmalıdır 394 b. Bordasının İki Tarafına Geminin Adı veya Kıçına Adı ve Bağlama Limanı Yazılmamış Olmalıdır İhtiyati Hacze Konu Olan Gemilere İlişkin El Konulma ve Muhafaza Tedbirlerinin İhlali Suçları (TTK md ve 1367/1) 395 a. Seferden Men Edilmiş İhtiyati Hacizli Geminin Muhafaza Yükümlülüğünün İhlali 396 b. Seferdeki İhtiyati Hacizli Geminin Muhafaza Yükümlülüğünün İhlali 397 D. Deniz Ticareti Suçlarında Hukuka Aykırılık 398 E. Deniz Ticareti Suçlarında Kusurluluk 398 F. Deniz Ticareti Suçlarının Özel Görünüş Biçimleri Teşebbüs İştirak İçtima 399

11 G. Deniz Ticareti Suçlarının Cezalandırılması 400 Bölüm III TÜRK TİCARET KANUNU NDA DÜZENLENEN ŞİRKET SUÇLARI I. ŞİRKET SUÇLARI VE ŞİRKETLER CEZA HUKUKU 403 II. GENEL OLARAK TÜRK TİCARET KANUNU NDA ŞİRKET SUÇLARI 408 III. KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK İLKELERİNİN SAĞLANMASINI AMAÇLAYAN SUÇLAR 410 A. TTK'da Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflık İlkeleri ve Bu İlkelere İlişkin Cezai Düzenlemeler 410 B. Bağlı ve Hâkim Şirket Raporu Hazırlama Yükümlülüklerinin İhlali Suçları (TTK md. 562/3) Kanunun Düzenlemesi Bağlılık Raporu Hazırlama Yükümlülüğünün İhlali Suçu 416 a. Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 416 i. Fail 416 ii. Hukuki Konu 417 iii. Mağdur 418 b. Fiil 418 i. Bir Hakimiyet İlişkisinin Varlığı Gereklidir 419 ii. Bağlılık Raporunun Kanunda Öngörülen Sürede Hazırlanmaması Gerekir 421 iii. Bağlılık Raporunun Kanunda Öngörülen İçeriğe Göre Hazırlanmaması 421 c. Hukuka Aykırılık 424 d. Kusurluluk 424 e. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 424 i. Teşebbüs 424 ii. İştirak 424 iii. İçtima 425 f. Ceza Hakim Şirketin Bağlılık Raporu Hazırlama ve Bağlı Şirketin Bu Rapor İçin Gerekli Belgeleri Verme Yükümlülüğünün İhlali 425 a. Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 425 i. Fail 425 ii. Hukuki Konu 426 iii. Mağdur 426 b. Fiil 426 i. Hâkim Şirket Raporunun Kanuna Uygun Şekilde Hazırlanmaması ve Yönetim Kuruluna Sunulmaması 427 ii. Bağlı Şirket Yetkililerinin Raporun Hazırlanması İçin Gerekli Bilgi ve Belgeleri Vermemesi 429 iii. Raporun Düzenlenmesini Talep Eden Yönetim Kurulu Üyesinin Bunu Üçüncü Bir Kişinin Yararlanmasına Sunması 430 c. Hukuka Aykırılık 431 d. Kusurluluk 431 e. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 432 i. Teşebbüs 432 ii. İştirak 432 iii. İçtima 432

12 f. Ceza 432 C. Ticari Defter Tutma ve Saklama Yükümlülüğünün İhlali Suçu (TTK md. 562/6) Kanunun Düzenlemesi Fail, Hukuki Konu, Mağdur ve Maddi Konu 434 a. Fail 434 b. Hukuki Konu 436 c. Suçun Konusu 436 d. Mağdur Fiil 437 a. Ticari Defter Tutma İle Saklama Yükümlülüğünün Başlangıcı ve Sona Ermesi 438 b. Ticari Defterin Mevcut Olmaması 439 c. Ticari Defterin Hiçbir Kayıt İçermemesi 441 d. Ticari Defterin Kanuna Uygun Saklanmamış Olması Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 445 a. Teşebbüs 445 b. İştirak 445 c. İçtima Ceza 445 D. Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali Suçu (TTK md. 562/7 ve 527; TCK md. 239) Kanunun Düzenlemesi Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 448 a. Fail 448 b. Hukuki Konu Fiil 449 a. Bir İş veya İşletme Sırrı Olmalı 449 b. İş veya İşletme Sırrı Görev Gereği Elde Edilmiş Olmalıdır 452 c. İş veya İşletme Sırrı Açıklanmalıdır Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 455 a. Teşebbüs 455 b. İştirak 455 c. İçtima Ceza 456 E. Şirketin Internet Sitesinin Hazırlanması Yükümlülüğünün İhlali Suçu (TTK md. 562/12) Kanunun Düzenlemesi Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 457 a. Fail 457 b. Hukuki Konu 458 c. Mağdur Fiil 458 a. Internet Sitesini Oluşturmamak 458 b. Kanunda Öngörülen İçeriğin İnternet Sitesine Usulüne Uygun Bir Şekilde Koyulmaması 460 i. İnternet Sitesinin Bilgi Toplumunun Hizmetlerine Ayrılmış Bölümünün Herkesin Erişimine Açık Olmaması 461

13 ii. İnternet Sitesine "Yönlendirilmiş Mesaj" İbaresinin Koyulması 461 iii. Özgülenmiş İçeriğin Kanunda Belirlenen Süreden Önce Kaldırılması Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 464 a. Teşebbüs 464 b. İştirak 464 c. İçtima Ceza 464 F. Ticari Şirketlerin Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca Denetlenmesinin Engellenmesi Suçları (TTK md. 210 ve 562/4) Kanunun Düzenlemesi Fail, Hukuki Konu, Mağdur ve Suçun Konusu 467 a. Fail 467 b. Hukuki Konu 467 c. Mağdur 467 d. Suçun Konusu Fiil 470 a. İstenilen Kayıt ve Belgelerin Verilmemesi veya Eksik Verilmesi Suçu 470 b. Denetim Elemanlarının Görevlerini Yapmasının Engellenmesi Suçu Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 474 a. Teşebbüs 474 b. İştirak 474 c. İçtima Suçun Cezalandırılması 475 IV. ŞİRKET SERMAYESİNİN KORUNMASI İLKESİNİN SAĞLANMASINI AMAÇLAYAN SUÇLAR 475 A. Türk Ticaret Kanunu nda Sermayenin Korunması İlkesi ve Bu İlkeye İlişkin Cezai Düzenlemeler 475 B. Borçlanma Yasağının İhlali Suçları (TTK 562/5 (b) ve (c)) Türk Ticaret Kanunu'nda Şirkete Borçlanma Yasağı Pay Sahiplerinin Şirkete Borçlanma Yasağının İhlali Suçu (TTK md. 562/3 b) 478 a. Kanunun Düzenlemesi 478 b. Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 478 i. Fail 478 ii. Hukuki Konu 479 iii. Mağdur 479 c. Fiil 479 i. Pay Sahibine Borç Verilmesi 479 ii. Pay Sahibinin Sermaye Taahhüdünden Doğan Vadesi Gelmiş Borçlarını İfa Etmemiş Olması 481 iii. Şirketin Serbest Yedek Akçelerle Birlikte Karının Geçmiş Yıl Zararlarını Karşılayacak Düzeyde Olmaması 482 d. Hukuka Aykırılık 484 e. Kusurluluk 484 f. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 484

14 i. Teşebbüs 484 ii. İştirak 485 iii. İçtima 486 g. Ceza Pay Sahibi Olmayan Yönetim Kurulu Üyelerinin ve Kanunun 393. Maddesinde Sayılan Yakınlarının Şirkete Borçlanması Yasağının İhlali Suçu (TTK md. 562/3 (c) ve 395) 488 a. Kanunun Düzenlemesi 488 b. Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 489 i. Fail 489 ii. Hukuki Konu 491 iii. Mağdur 491 c. Fiil 491 i. Pay Sahibi Olmayan Yönetim Kurulu Üyeleriyle Yönetim Kurulu Üyelerinin Pay Sahibi Olmayan Kanunun 393. Maddesinde Sayılan Yakınları Şirkete Nakit Borçlanması 491 ii. Pay Sahibi Olmayan Yönetim Kurulu Üyeleriyle Yönetim Kurulu Üyelerinin Pay Sahibi Olmayan Kanunun 393. Maddesinde Sayılan Yakınları İçin Şirketin Kefalet, Garanti ve Teminat Vermesi, Sorumluluk Yüklenmesi, Bu Kişilerin Borçlarını Devralması 492 d. Kusurluluk 494 e. Hukuka Aykırılık 494 f. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 494 i. Teşebbüs 494 ii. İştirak 495 iii. İçtima 495 g. Ceza 495 C. Ticari Defterler İle Şirketlerin Kuruluşu, Yapısal Değişikliği ve Sermayesiyle İlgili Belgelerde Sahtecilik Suçları (TTK md. 562/8) Kanunun Düzenlemesi Şirketlerin Kuruluşu, Yapısal Değişiklikleri ve Sermayesiyle İlgili Belgeleri Sahte Olarak Düzenleme Suçu 497 a. Fail, Hukuki Konu, Mağdur ve Suçun Konusu 497 i. Fail 497 ii. Hukuki Konu 497 iii. Mağdur 499 iv. Suçun Konusu 499 b. Fiil 508 c. Hukuka Aykırılık 511 d. Kusurluluk 511 e. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 511 i. Teşebbüs 511 ii. İştirak 511 iii. İçtima 512 f. Ceza Ticari Defterlere Gerçeğe Aykırı Olarak Kayıt Yapılması Suçu 513 a. Fail, Hukuki Konu, Mağdur ve Maddi Konu 513 i. Fail 513 ii. Hukuki Konu 514 iii. Mağdur 514 iv. Maddi Konu 514 b. Fiil 514

15 c. Hukuka Aykırılık 515 d. Kusurluluk 515 e. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 516 i. Teşebbüs 516 ii. İştirak 516 iii. İçtima 516 f. Ceza 516 D. Şirket Sermayesi Hakkında Yanlış Beyanlarda Bulunma ve Ödeme Yetersizliğini Bilerek Onaylama Suçları (TTK md. 550 ve 562/9) Kanunun Düzenlemesi Fail, Hukuki Konu ve Mağdur 519 a. Fail 519 b. Hukuki Konu 520 c. Mağdur Fiil 520 a. Sermayeyi Tamamı Taahhüt Olunmamış veya Karşılığı Kanun veya Esas Sözleşme Hükümleri Gereğince Ödenmemişken, Taahhüt Edilmiş veya Ödenmiş Gibi Göstermek 520 b. Ödeme Yeterliliğine Sahip Olmadığı Bilinen Sermaye Taahhüdünde Bulunana Onay Vermek 523 i. Taahhütte Bulunanın Ödeme Yeterliliğinin Olmadığı Bilinmelidir 524 ii. Taahhütte Bulunanın Ödeme Yeterliliğinin Bulunmadığı Bilindiği Halde Onay Verilmelidir Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 526 a. Teşebbüs 526 b. İştirak 526 c. İçtima Ceza 527 E. Şirket Sermayesine Değer Biçilmesinde Yolsuzluk Suçu (TTK md. 562/10 ve 551) Kanunun Düzenlemesi Fail, Hukuki Konu, Mağdur 528 a. Fail 528 b. Hukuki Konu 529 c. Mağdur Fiil 530 a. Ayni Sermayenin veya Devralınacak İşletme İle Ayınların Değerlemesinde Emsaline Oranla Yüksek Fiyat Biçmek 531 b. İşletme ve Aynın Niteliğini veya Durumunu Farklı Göstermek 532 c. Başka Bir Şekilde Yolsuzluk Yapmak Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 535 a. Teşebbüs 535 b. İştirak 535 c. İçtima Ceza 537 F. Kanununa Aykırı Olarak Halktan Para Toplanması Suçu (TTK md. 562/11 ve 552) Kanunun Düzenlemesi 537

16 2. Fail, Hukuki Konu, Mağdur ve Suçun Konusu 539 a. Fail 539 b. Hukuki Konu 539 c. Mağdur 540 d. Suçun Konusu Fiil 540 a. Failin Şirket Kurmak veya Sermayesini Arttırmak Amacıyla Hareket Edilmesi veya Vaadiyle Halka Çağrıda Bulunulması 541 b. Para Toplanması Hukuka Aykırılık Kusurluluk Suçun Özel Görünüş Biçimleri 544 a. Teşebbüs 544 b. İştirak 544 c. İçtima Ceza 545 Sonuç 547 Kaynakça 561 Özet 581 Kavramlar Dizini 583