İLAÇ ETKİLEŞMELERİ II

Transkript

1 İLAÇ ETKİLEŞMELERİ II

2 Kontrendikasyonlarla (KE) ilişkili ve kesin potansiyel riskler: Kesin KE ile indüklenmiş potansiyel risk: ventriküler aritmi- Torsade de Pointe, Hipertansiyon, koroner vazokonstraksiyon, Ekstremitelerin nekroz riski ile ergotizm (alkaloid metabolizma inhibisyonu), Reseptör kompetitif blok ile analjezik etkide azalma, yoksunluk sendrom riski, Hematolojik toksisite riskinde artış,

3 Kontrendikasyonlarla (KE) ilişkili ve kesin potansiyel riskler: Hipoglisemik etkide artış, hipoglisemi riski, koma, Serotonin sendrom: diyare, taşikardi, terleme, tremor, konfüzyon, koma, Rabdomiyolizis artışı ve farmakodinamik antagonizm, Metabolik inhibisyon ve serum miktar artışı ile ciddi hemoraji, Intrakranial hipertansiyon, Nefrotoksisite ve ototoksisite artışı, Ciddi veya potansiyel olarak ölümcül aritmi.

4 İlişkili KE lar ile indüklenen potansiyel risk Paroksismal hipertansiyon (arada bir hipertansiyon) ve periferik vazokonstraksiyonla ilişkili sendromlar, Hipertansiyon, serotonerjik etkilerin artışında koroner vazokonstraksiyon, Hemoraji, Hematolojik toksisite, Ölümcül potansiyelde hiperkalemi, özellikle renal yetersizlikte.

5 Kesin KE olan ilaç listesi: Dopaminerjik antiparkinsonlar Dopaminerjik antiparkinsonlar Ergot alkaloidleri Ergotamin, dihidroergotamin İlaç İlaç Potansiyel risk QT yi arttıran ilaçların bir arada alınmaları: Antipsikotik olarak reçete edilen dopamin reseptör antagonistleri (klozapin hariç) Antiemetik olarak reçete edilen dopamin reseptör antagonistleri Sumatriptan (antimigren) ve benzerleri Makrolidler (spiramisin hariç), ritonavir Amiodaron, eritromisin (injeksiyon), hidrokinidin, pentamidin, sotalol, pimozid fenotiyazinler, benzamidler Dopaminerjik antiparkinson ve dopamin reseptör antagonistin karşılıklı antagonizması Dopaminerjik antiparkinson ve dopamin reseptör antagonistin karşılıklı antagonizması Hipertansiyon, koroner vazokonstraksiyon Ekstremitelerin nekroz riski ile ergotizm (alkaloid metabolizma inhibisyonu) Ventriküler aritmi; Torsade de Pointes

6 Kesin KE olan ilaç listesi: İlaç İlaç Potansiyel risk Digoksin Kalsiyum Ciddi aritmi (ölümcül potansiyelde) Tramadol, petidin, dekstrometorfan Nonselektif MAO inhibitörleri, MAO İnhibitörleri Serotonin sendrom: diyare, taşikardi, terleme, tremor, konfüzyon, koma Aminoglikozidler Diğer aminoglikozidler Nefrotoksisite ve ototoksisite riskinde artış Retinoidler (topikal olmayanlar) Opiyat agonist analjezikler Tetrasiklinler (topikal olmayanlar) Agonist/antagonist opiyat karışımı Intrakraniyal hipertansiyon Analjezik etkide azalma (kompetitif antagonizm) Yoksunluk sendromu riski

7 Kesin KE olan ilaç listesi: Nonselektif MAO inhibitörleri Nonselektif MAO inhibitörleri Levodopa Levodopa Sumatriptan İlaç İlaç Potansiyel risk Efedrin ve analogları (topikal ve enteral), Metilfenidat Rezerpin (antihipertansiv) ve analogları (Rauwolfia alkaloidleri) Rezerpin (antihipertansiv) ve analogları (Rauwolfia alkaloidleri) Nonselektif MAO inhibitörleri Nonselektif MAO inhibitörleri, MAO-A inhibitörleri Paroksimal hipertansiyon, hipertermi Ajitasyon, nöbet, hipertansiyon Levodopa etkilerinin inhibisyonu Yaşamı tehdit edici) hipertensiv kriz (Periferal metabalizma inhibisyonu Intrakraniyal hipertansiyon, koroner vazokonstraksiyon (additif etki)

8 Kesin KE olan ilaç listesi: Oral konrtaseptif kombinasyonları İlaç İlaç Potansiyel risk Sakinavir (antiretroviral) Rifampisin, ritonavir Rifampin, karbamazepin, fenitoin, pirimidon, fenobarbital Kontraseptif etkide azalma Antiretroviral pazma seviyesinde ve etkililikte azalma (hepatik metabolizma indüksiyonu) Sitotoksik ilaçlar Fenitoin Nöbet (fenitoin absorbsiyon azalması) Hiperkalemi diüretikler Örn: amilorid, spironolakton Hiperkalemi diüretikler, potasyum tuzları Hiperkalemi (ölümcül potansiyelde), özellikle böbrek yetersizliğinde (additif etki) MAO-A inhibitörleri Amitriptilin ve SSRI lar Paroksistik hipertansiyon ve periferal vazokonstriksiyon semptomları

9 Kesin KE olan ilaç listesi: Oral antikoagülanlar İlaç İlaç Potansiyel risk Mikonazol (antifungal, oralbukkal jel) Oral antikoagülanlar Yüksek doz salisilatlar (enteral ve parenteral), Fenil butazon (enteral ve parenteral) Kanama inhibisyonu) (metabolizma Kanama (oral antikoagülanın plazma bağlanma yerinden ayrılması) Fibrik asit türevleri Fibrik asit türevleri Rabdomiyolizis (additif etki) Glimepirid, glipizid, gliburid, (Sulfonilürelerantidiyabetik) Metotreksat > 15 mg/hafta Metotreksat Mikonazol (antifungal, oralbukkal jel) Salisilatlar Trimetoprim Hipoglisemi risk (koma riski) Metotreksat hematolojik toksisite riskinde artış

10 Bazı önemli İE ETKİLEŞİM POTANSİYEL ETKİ ÖNERİLER Warfarin + siprofloksasin, klaritromisin, eritromisin, metronidazol, trimetoprimsulfametoksazol Warfarin + parasetamol Warfarin + ASA Warfarin + NSAI Warfarin etkisinde artış Kanamada artış, INR yükselme Kanamada artış, INR yükselme Kanamada artış, INR yükselme Başka bir antibiyotik En düşük parasetamol dozu ve INR takibi ASA dozunun 100 mg/gün ile sınırlanması ve INR takibi Mümkünse beraber kullanımından kaçınılması, gerekliyse COX-2 inhibitörü kullanılması ve INR takibi

11 Bazı önemli İE ETKİLEŞİM POTANSİYEL ETKİ ÖNERİLER Florokinolon + sukralfat Florok. absorbs.da azalma Alıma 2-4 saat ara verilmesi Karbamazepin + simetidin, eritromisin, klaritromisin, flukonazol Fenitoin + simetidin, klaritromisin, fukonazol Karbamazepin seviyesinde artış Fenitoin seviyesinde artış Karb. seviye takibi Fenitoin seviye takibi Lityum + NSAI, diüretik Lityum seviyesinde artış Li dozunun azaltılması, Li takibi

12 Bazı önemli İE ETKİLEŞİM POTANSİYEL ETKİ ÖNERİLER Oral Kontraseptif + rifampin Sildenafil + nitratlar (nitrogliserin, izosorbid mononitrat, izosorbid dinitrat) Sildenafil + simetidin, eritromisin, İtrakonazol, ketokonazol Oral kontras. etkililiğinde azalma Ciddi hipotansiyon Sildenafil seviyesinde artış Kombinasyondan kaçınılmalıdır. Zorunlulukta, konraseptif metod değiştirilmelidir. Kesin kontrendikasyon Sildenafil 25 mg olmalıdır

13 Bazı önemli İE ETKİLEŞİM POTANSİYEL ETKİ ÖNERİLER Lovastatin + warfarin SSRI + TSA SSRI + selegilin, nonselektif MAO inhibitör SSRI + tramadol Warfarin etkisinde artış TSA seviyesinde artış Hipertansiyon Potansiyel nöbet artışı, Serotonin sendrom INR takibi Aşırı antikolinerjik etkilerin takibi ve düşük doz TSA Kaçınılmalıdır Ser. sendr. takibi