HASTANE ATIK YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ

Transkript

1 DokNo:ATK.PR.01 Yayın Tarihi:NİSAN 2013 Rev.Tar/No:-/0 Sayfa No: 1 / AMAÇ: VitaleKadınHastalıklarıveDoğumHastanesininhizmetlerisırasındaaçığaçıkanatıklarınmevzuataveus ulüneuyguntoplanmasıveortamdanuzaklaştırılmasınıamaçlar. 2.0 KAPSAM:VitaleKadınHastalıklarıveDoğumHastanesinintamamı. 3.0 KISALTMALAR: 4.0 TANIMLAR : 5.0 SORUMLULAR:Tüm hastane çalışanları, hastane enfeksiyon kontrol komitesi, hastane yönetimi, tüm birimler 6.0 FAALİYET AKIŞI: 6.1.ATIKLARIN KAYNAĞINDA AYRI TOPLANMASI VE BİRİKTİRİLMESİ EVSEL NİTELİKLİ ATIKLAR:Tıbbi, tehlikeli ve ambalaj atıklarından ayrı olarak siyah renkli plastik torbalarda toplanırlar. Evsel nitelikli atıklar toplanmaları sırasında tıbbi atıklar ile karıştırılmaz istenmeden karışmaları durumunda tıbbi atık olarak kabul edilir. Tüm bu işlemler Çevre Bakanlığının sayılı Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne göre yapılır Kağıt, karton, plastik ve metal ambalaj atıkları, kontamine olmamaları şartıyla diğer atıklardan ayrı olarak mavi renkli plastik torbalara toplanır. Serum ve ilaç şişeleri gibi cam ambalaj atıkları ise yine kontamine olamamaları şartıyla cam ambalaj kumbaralarında, kumbara olmaması halinde ise diğer ambalaj atıkları ile birlikte mavi renkli plastik torbalarda toplanır. Kullanılmış serum şişeleri ayrı toplanmadan önce, uçlarındaki lastik, hortum, iğne gibi hasta ile temas eden kontamine olmuş materyallerden ayrılır. Kontamine materyaller tıbbi atıklarla birlikte madde III.2.c de belirtilen esaslara göre toplanmaktadır TIBBİ ATIKLAR:Başta doktor, hemşire, ebe, laboratuvar teknik elemanı olmak üzere tüm sağlık personeli tarafından oluşumları sırasında kaynağında diğer atıklar ile karıştırılmadan ayrı olarak biriktirilir. Toplama ekipman ı, atığın niteliğine uygun ve atığın oluştuğu kaynağa en yakın noktada bulunur. Tıbbi atıklar diğer atıklardan ayrı olarak yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taşınmaya dayanıklı; orijinal orta yoğunluklu polietilen hammaddeden sızdırmaz, çift taban dikişli ve körüksüz olarak üretilen çift kat,100 mikron kalınlığında, en az 10 kg taşıma kapasiteli, üzerinde görülebilecek büyüklükte ve her iki yüzünde ULUSLARARASI BİYOTEHLİKE amblemi ile DİKKAT TIBBİ ATIK yazısı olan kırmızı renkli plastik torbalar kullanılmaktadır. Torbalar en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları sıkıca bağlanır ve gerekli görüldüğü hallerde her bir torba yine aynı özelliklere sahip diğer bir torbaya konularak kesin sızdırmazlık sağlanır. Bu torbalar hiçbir şekilde geri kazanılmaz ve tekrar kullanılmamaktadır. Tıbbi atık torbalarının içeriği hiçbir suretle

2 DokNo:ATK.PR.01 Yayın Tarihi:NİSAN 2013 Rev.Tar/No:-/0 Sayfa No: 2 / 5 sıkıştırılmaz, torbasından çıkarılmaz, boşaltılmaz ve başka bir kaba aktarılmamaktadır. Kesici delici özelliği olan atıklar diğer tıbbi atıklardan ayrı olarak delinmeye, yırtılmaya, kırılmaya ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez, sızdırmaz, açılması ve karıştırılması mümkün olmayan, üzerinde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile DİKKAT! KESİCİ ve DELİCİ TIBBİ ATIK ibaresi taşıyan plastikte toplanır. Bu biriktirme kapları, en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları kapatılır ve kırmızı plastik torbalara konur. Kesici delici atık kapları dolduktan sonra kesinlikle sıkıştırılmaz, açılmaz, boşaltılmaz ve geri kazanılmaz. Tıbbi atık torbaları ve kesici-delici atık kapları ¾ oranında dolduklarında derhal yenileri ile değiştirilir. Yeni torba kullanıma hazır olarak atığın kaynağında veya en yakınında bulundurulmaktadır TEHLİKELİ ATIKLAR: Fiziksel ve kimyasal özelliklerinden dolayı ya da yasal nedenler dolayısıyla özel işleme tabi olacak atıklardır. Tehlikeli kimyasallar, Amalgam atıklar, Genotoksik atıklar, farmasötik atıklar, ağır metal içeren atıklar, kimyasal atıklar ve basınçlı kaplar diğer atıklardan ayrı olarak toplanır.. Tehlikeli atıklar kesinlikle kanalizasyon sistemine boşaltılmaz, doğrudan havaya verilmez, düşük sıcaklıklarda yakılmaz, evsel atıklarla karıştırılmaz ve depolanarak bertaraf edilmez. Tehlikeli atıklar diğer atıklardan ayrı toplanmalıdır. Tehlikeli atıkların kontrolü yönetmeliğine göre işlem görmelidir RADYOAKTİF ATIKLAR: Türkiye Atom Enerjisi Kurumu mevzuatı dökümlerine göre toplanıp uzaklaştırılır. 6.2.ATIKLARIN TAŞINMASI, TAŞIMADA KULLANILACAK EKİPMAN VE ARAÇLAR Evsel atıklar ünite içinde bu iş için eğitilmiş personel tarafından, tekerlekli, kapaklı, paslanmaz metal malzemeden yapılmış, yükleme boşaltma esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan, yüklenmesi, boşaltması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay ve sadece bu iş için ayrılmış araçlar ile toplanır ve taşınır. Evsel nitelikli atıklar Tıbbi atıklarla aynı araca yüklenmez ve taşınmazlar. Atık taşıma aracı taşıma işlemi bittikten sonra her gün düzenli olarak temizlenir ve haftada en az bir kez dezenfekte edilir Ambalaj atıkları ünite içinde bu iş için görevlendirilmiş personel tarafından, tekerlekli, kapaklı, paslanmaz metal malzemeden yapılmış, yükleme boşaltma esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan, yüklenmesi, boşaltması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay ve sadece bu iş için ayrılmış araçlar ile toplanır ve taşınır. Diğer tıbbi atık ve evsel atıklarla aynı araca yüklenmezler Tıbbi atık torbaları ünite içinde bu iş için eğitilmiş personel tarafından, tekerlekli, kapaklı, paslanmaz metal veya plastik, yükleme-boşaltma esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan, yüklenmesi, boşaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay ve sadece bu iş için ayrılmış araçlar ile toplanmakta ve taşınmaktadır.tıbbi

3 DokNo:ATK.PR.01 Yayın Tarihi:NİSAN 2013 Rev.Tar/No:-/0 Sayfa No: 3 / 5 atıkların ünite içinde taşınmasında kullanılan araç turuncu renklidir ve üzerinde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile Dikkat! Tıbbi Atık ibaresi bulunmaktadır. Tıbbi atık torbaları ağızları sıkıca bağlanarak ve sıkıştırılmadan atık taşıma aracına yüklenir, toplama ve taşıma işlemi sırasında el veya vücut ile temastan kaçınılır. Taşıma işlemi sırasında atık bacaları ve yürüyen şeritler kullanılmaz ve atık torbaları elde taşınmaz. Tıbbi atıklar ile evsel nitelikli atıklar aynı araca yüklenmez ve taşınmazlar. Tıbbi atık taşıma araçları her gün düzenli olarak temizlenir ve dezenfekte edilir. Araçların içinde herhangi bir torbanın dökülmesi, patlaması durumunda atıklar güvenli olarak boşaltılır ve araç dezenfekte edilir. Tıbbi atıkların taşınması ile ilgili görevlendirilen personel özel nitelikli turuncu renkli elbise, bone, maske, eldiven, gözlük, çizme giyer ve bunların ilgili ünite tarafından karşılanması zorunludur Tehlikeli atıklar anlaşmalı firma tarafından ve kendi taşıma araçları marifeti ile taşınırlar ATIK TOPLAMA VE BİRİKTİRME EKİPMANLARININ BULUNDUĞU YERLER, TOPLAMA PROGRAMI VE TAŞIMA GÜZERGAHI Evsel nitelikli atık biriktirme kaplarının bulunduğu yerler, servislerin girişinde olup ağzı kapaklı pastik kaplarda biriktirilir. Toplanma saati; sabah 08:00, öğlen 13:30ve 16:00 akşam 20:30dır. Taşıma güzergahı, hastaların tedavi olduğu yerler ile diğer temiz alanlardan, insan ve hasta trafiğinin yoğun olduğu bölgelerden mümkün olduğunca uzak olacak şekilde belirlenmiştir Ambalaj atıkları toplanma saati; sabah 10:00, öğlen 15:00, akşam 20:00 dır Tıbbi nitelikli atıklar, servislerin girişinde kapalı bölmede olup ağzı kapaklı özel tıbbi atık kovalarındabiriktirilir.toplanma saati; 11:30 ve 17:30 dur. Taşıma güzergahı, hastaların tedavi olduğu yerler ile diğer temiz alanlardan, insan ve hasta trafiğinin yoğun olduğu bölgelerden mümkün olduğunca uzak olacak şekilde belirlenmiştir Tehlikeli atık biriktirme kaplarının bulunduğu yerler, tıbbi atık ve evsel atık depolama alanlarının bulunduğu bölümdedir. Cihaz atıkları, ağzı vidalı kapaklı ve sızdırmaz evsaftaki bidonlarda toplanır ve dolduğunda anlaşmalı firmaya haber verilerek ortamdan uzaklaştırılması sağlanır. Taşıma güzergahı, hastaların tedavi olduğu yerler ile diğer temiz alanlardan, insan ve hasta trafiğinin yoğun olduğu bölgelerden mümkün olduğunca uzak olacak şekilde belirlenmiştir GEÇİCİ DEPOLAMA SİSTEMLERİ Geçici atık deposu iki bölmeli kapalı bir mekan olarak inşa edilmiştir. Birinci bölmede tıbbi atıklar, ikinci bölmede ise evsel nitelikli atıklar depolanır Geçici atık deposunun hacmi en az iki günlük atığı alabilecek boyutlardadır Deponun tabanı ve duvarları sağlam, geçirimsiz, mikroorganizma ve kir tutmayan, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay bir malzeme ile kaplanmıştır Depolarda yeterli bir aydınlatma ve pasif havalandırma sistemi bulunur ve sıcak bölgelerde depo özel olarak soğutulur. ( 2-8 C derece arasındadır.) Depo kapıları dışarıya doğru açılır şekildedir. Kapılar daima temiz ve boyanmış durumdadır. Tıbbi atıkların konulduğu bölmenin kapısının üzerinde görülebilecek şekilde ve siyah renkli

4 DokNo:ATK.PR.01 Yayın Tarihi:NİSAN 2013 Rev.Tar/No:-/0 Sayfa No: 4 / 5 ULUSLARARASI BİYOTEHLİKE amblemi ile siyah harflerle yazılmış DİKKAT TIBBİ ATIK ibaresi bulunur Depo kapıları kullanımları dışında daima kapalı ve kilitli tutulur, yetkili olmayan kişilerin girilmesine izin verilmez. Depo ve kapıları, içeriye herhangi bir hayvan girmeyecek şekilde inşa edilmiştir Geçici atık depolarının içi ve kapıları görevli personelin rahatlıkla çalışabileceği, atıkların kolaylıkla boşaltılabileceği, depolanabileceği ve yüklenebileceği boyutlardadır Geçici atık deposu, atık taşıma araçlarının kolaylıkla ulaşabileceği ve yanaşabileceği yerde ve şekilde inşa edilmiştir Bölme atıkların boşaltılmasını müteakiben temizlenir, gerekirse dezenfekte edilir ve ilaçlanır Temizlik ekipmanı, koruyucu giysiler, atık torbaları geçici atık depolarına yakın yerlerde depolanmıştır TOPLAMA EKİPMANLARININ TEMİZLİĞİ VE DEZENFEKSİYONU Tıbbi atık taşıma araçları her gün düzenli olarak temizlenir ve dezenfekte edilir. Araçların içinde herhangi bir torbanın dökülmesi, patlaması durumunda atıklar güvenli olarak boşaltılır ve araç dezenfekte edilir. Tıbbi atıkların konulduğu bölmenin temizliği ve dezenfeksiyonu kuru olarak yapılır. Bölme atıkların boşaltılmasını müteakiben temizlenir, dezenfekte edilir ve gerekirse ilaçlanır Dezenfeksiyon 1/10 oranında sulandırılmış sodyum hipoklorit ile ıslatılmış paspas ile yapılmalıdır. Bu temizleme sırasında zemin kesinlikle sulu bırakılmaz Tıbbi atık deposu için kullanılan paspas ve arabası, sadece tıbbi atık deposunun temizliğinde kullanılır ve temiz, kuru bir şekilde bir sonraki temizlik için hazır halde bulundurulur KAZA ANINDA ALINACAK ÖNLEMLER VE YAPILACAK İŞLEMLER 6.6.1Tıbbi atıkların toplanması ünite içi taşınması ve geçici depolanması sırasında oluşabilecek yaralanmalarda tıbbi kazalar ve yaralanmalarda, personelimizi olumsuz etkileyebilecek durumlarda ENF.TL.22 Personel Yaralanma Talimatına uygun hareket edilir.enf.fr.01 Personel Kaza Bildirim Formu doldurulur Tıbbi atıkların taşındığı kırmızı torbaların patlaması veya başka bir nedenle etrafa yayılması durumunda dökülen atıklar uygun ekipman ile toplandıktan sıvı atıklar ise uygun emici malzeme (talaş) ile yoğunlaştırıldıktan sonra tekrar kırmızı renkli plastik torbalara konulur ve kirlenen yüzey derhal 1\10 oranında sodyum hipoklorit ile dezenfekte edilir SORUMLU PERSONEL Evsel nitelikli atıklar, ambalaj atıklar ve tıbbi atıkların toplanmasından ve taşınmasından sorumlu olan personel, dökümante edilmiş görev talimatına göre görevini yerine getirir. Tıbbi Atıkların toplanması ve taşınmasından sorumlu personel çalışma sırasında eldiven, koruyucu gözlük, maske kullanır; çizme ve özel koruyucu turuncu renkli elbise giyer.

5 DokNo:ATK.PR.01 Yayın Tarihi:NİSAN 2013 Rev.Tar/No:-/0 Sayfa No: 5 / KAYIT TUTMA VE RAPORLAMA Ünite içi oluşan tıbbi atık, evsel atık ve geri dönüşüm atıkları tartılarak kayıt altına alınır ve aylık olarak raporlanır. Geçici atık deposunda biriktirilen tıbbi atıklar, her iki günde bir, Antalya Büyükşehir Belediyesi nin özel donanımlı araçları ile hastanemizin geçici tıbbi atık deposundan alınmaktadır Ünite içi oluşan tıbbi atık, evsel atık ve geri dönüşümlü atıkların raporlanması ve kayıt altına alınmasından HEKK ( Hastane Enfeksiyon Kontrol Komitesi ) sorumludur. 6.8 ATIK MİNİMİZASYONU Evsel atıkların sıvı kısımları kanalizasyona verildikten sonra geri kalan katı kısımları evsel atık torbalarına (siyah renkli torbaya) atılır Tıbbi atıkların oluşumunun ve miktarının azaltılması amacı ile yapılacak çalışmalar: Atıkların kaynağında ayrı toplanması ve biriktirilmesi (evsel nitelikli ve ambalaj atıklarının, tıbbi atıklardan farklı torbalarda toplanması) tıbbi atık miktarının azalmasına neden olacaktır. Bu nedenle değişik özelliklere sahip olan atıkların, hemen oluştuğu yerde ayırımı yapılır ve ayrı torbalara atılır. Sıvı tıbbi atıklar (idrar, dren içeriği v.s), üzerine son konsantrasyon 1/10 olacak şekilde sodyum hipoklorit eklenip (1 birim sodyum hipoklorit 9 birim sıvı atık) 10 dk bekleyip, sıvı kısımları kanalizasyona verildikten sonra kutuları tıbbi atık torbasına atılır (örneğin Laboratuarımızda olduğu gibi) Hastanenin belirli bölgelerine ambalaj atıkları için kumbaralar yerleştirilir ve buralarda biriktirilen bu tip atıkların geri kazanılması yoluna gidilir. 7.0 İLGİLİ DOKÜMANLAR 7.1. Çevre Bakanlığı tarafından hazırlanan Sayılı Yönetmelik 7.2. ENF.TL.22 Personel Yaralanma Talimatı 7.3. ENF.FR.01 Personel Kaza Bildirim Formu 7.4. Çevre Bakanlığı,ÇED İzin ve Denetim Genel Müd. nün tarih ve 1857 sayılı yazısı