İshallerin En Yaygın 6 Nedeni

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İshallerin En Yaygın 6 Nedeni"

Bercu Çolak
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 21 Günden Küçük ük Buzağılarda ğ Meydana Gelen İshallerin En Yaygın 6 Nedeni Enterotoksijenik E. coli (< 4 gün), Rotavirus (4-21 gün), Coronavirus (4-21 gün), Cryptosporidium parvum (5-28 gün) Salmonella ve Nutrisyonel nedenlerdir di

2 21 Günden Küçük Buzağılarda Nadir Rastlanan Etkenler Clostridium perfringens tip C (ani ölüm) E. coli ( enterohemorajik = verotoksijenik, enteropatojenik= nonverotoksijenik) dir. Giardia duodenalis, Bredavirus, Torovirus, Parvovirus, Astrovirus, Calicivirus, BVD

coli ( enterohemorajik = verotoksijenik, enteropatojenik=

3 Buzağıda İshal Geliştiğinde Dhid Dehidrasyon Metabolik asidoz Elektrolit li dengesizlikleri i Negatif enerji dengesi İnce bağırsak lumeninde gram negatif bakterilerin aşırı derecede üremesi ile sonuçlanabilir.

Negatif enerji dengesi İnce bağırsak lumeninde gram

4 Septisemi İshalli h Buzağılarda ğ Ölüm Nedenleri Asidemi Hiperkalemi Uzun süreli malnutrisyon ve hipoglisemi Hipotermi nedeniyle gelişmektedir.

5 Buzağı İshallerinde Sağaltımın Hedefleri Dehidrasyon Dehidrasyon halinde plazma hacmi ve ekstrasellüler sıvı hacmi azalır; bu da kardiyak koutput da t d azalma, zayıf periferal perfüzyon ve nihayet hipovolemik şok ile sonuçlanır. Dehidrasyon ölüme sebep olan önemli bir neden olarak görünmese de asit-baz ve elektrolit dengesizliklerine neden olması bakımından önemlidir.

perfüzyon ve nihayet hipovolemik şok ile sonuçlanır.

6 Hidrasyon Durumunun Belirlenmesi Hidrasyon durumunun tayininde göz kürelerinin göz çukuruna çökme mesafesinin ve boyun bölgesindeki derinin elastikiyet t kaybının ölçümü ü doğru ğ sonuçlar vermektedir. Dehidrasyon yüzdesi = 1.7 göz küresindeki çökme (mm) Kronik kaşekside k göz küresinin i çökme mesafesi ölçümü ü çok doğru sonuçlar vermediği için dehidrasyon derecesini anlamada deri elastikiyetinin ölçülmesi tavsiye edilmektedir.

7 Metabolik Asidoz Metabolik asidoz; başlıca intestinal i lbikarbonat b kaybına ve laktoz ve glikozun ön mide ve bağırsaklarda kısa zincirli yağ asitleri ve laktata fermente edilmesine bağlı olarak gelişir. Metabolik asidoz oluşumuna sekonder olarak dokulardaki laktik asit üretimininde katkısı vardır. Yine sekonder olarak böbreklerdeki azalmış asit salgısı da metabolik asidoz oluşumuna ş katkıda bulunmaktadır.

Metabolik asidoz oluşumuna sekonder olarak dokulardaki laktik asit üretimininde katkısı vardır.

8 Metabolik Asidoz un Klinik Bulguları Santral sinir sistemi depresyonu Emme refleksinde azalma Ataksi Ayakta duramama Koma Ölüm

9 Metabolik Asidoz un Değerlendirilmesi Metabolik asidozun derecesi dehidrasyonun derecesi ile çok fazla ilişkili değildir. Genel olarak metabolik asidoz, eşit derecede dehidrasyona sahip 7 günden büyük buzağılarda; 7 günden küçük olanlardan daha şiddetli seyreder. Bu farkın sebebi tam olarak bilinmemektedir.

Genel olarak metabolik asidoz, eşit derecede dehidrasyona sahip 7 günden

10 Metabolik Asidoz un Derecelendirilmesi Kan gazları ölçüm sonuçları temel alınır. ph, BE (baz durumu). Kan gazlarının blil belirlenmesinde id solunum ile ilgili ililibih bir hastalık tlk yok ise kan venalardan alınır. Emen buzağılarda BE aralığı 0-4mEq/L dir dir. Normal plazma protein ve fosfat konsantrasyonu bulunan buzağılarda BE 0 meq/l nin altına iniyorsa metabolik asidozun bulunduğunu gösterir. ı-stat gibi taşınabilir kan gazı analizörleri ile kan gazları saha s g b ş b g ö e e g s koşullarında belirlenebilmektedir.

Emen buzağılarda BE aralığı 0-4mEq/L dir dir.

11 Total Karbondioksit Kan gazları cihazı bulunamıyorsa serum veya plazma TCO2 miktarı ile baz açığı ğ hesaplanabilir. TCO2= 21/20 HCO3 Laboratuvara ulaşılamıyorsa baz açığını tahmin etmek için klinik bulgular ve hayvanın yaşı kullanılabilir. Baz açığı: meq/l (IV sıvıya ihtiyaç duyan, 1 haftadan büyük buzağılarda) Baz açığı: meq/l (IV sıvıya ihtiyaç duyan, 1 haftadan küçük buzağılarda)

TCO2= 21/20 HCO3 Laboratuvara ulaşılamıyorsa baz açığını tahmin etmek için klinik bulgular ve

12 Elektrolit Dengesizlikleri İntestinal elektrolit kaybı ve süt alımının azalması, tüm vücutta sodyum, potasyum ve klor açığının oluşmasıyla sonuçlanır. Serum sodyum ve klor konsantrasyonları vücuttaki miktarları yansıtır ancak potasyum çeşitlilik gösterir ve vücuttaki miktarı yansıtmaz; çünkü potasyum intrasellüler bir iyondur. Kan ph ı düştükçe potasyum konsantrasyonu kanda yükselir. İntrasellüler asidoz Na-K ATP ase disfonksiyonu oluşturark intrasellüler potasyumun estrasellüler boşluğa geçmesine neden olur.

Serum sodyum ve klor konsantrasyonları vücuttaki miktarları yansıtır ancak potasyum çeşitlilik gösterir ve vücuttaki miktarı

13 Negatif Enerji Dengesi Yeni doğan ruminantlar sınırlı bir enerji deposuna sahiptirler. İshal, hlanoreksi, kimaldigesyon ve malabsorbsiyon lb bi hızlı bir enerji kaybına neden olur. Bu yüzden kan glikoz düzeyi normal olsa da ishalli buzağılarda her zaman bir negatif enerji dengesinin oluşabileceği düşünülmelidir.

İshal, hlanoreksi, kimaldigesyon ve malabsorbsiyon lb bi hızlı bir enerji

14 Güçsüzlük Letarji Depresyon Konvulziyonlar Oitt Opistotonus Koma Hipogliseminin Klinik Bulguları

15 İnce Bağırsaklarda Gram Negatif Bakterilerin Aşırı Derecede Üremesi Yeni doğan ishalli buzağıların ince bağırsaklarında, neden ne olursa olsun, aşırı derecede d bir E. coli üremesi vardır. Antibiyotik sağaltımı yapılırken ince bağırsaklardaki gram negatif bakteriler ve kan hedef alınmalıdır.

aşırı derecede d bir E. coli üremesi vardır.

16 Buzağı ğ İshallerinde Spesifik Sağaltım ğ Yöntemleri Kaybedilen suyu yerine koymak Elektrolit ve baz dengesizliklerini düzeltmek Gıda desteğisağlamaksağlamak Zarar gören bağırsak epitelinin onarılmasını kolaylaştırmak Proksimal ince bağırsakta E. coli konsantrasyonunu azaltmak E. coli bakteriyemisini ortadan kaldırmaktır.

desteğisağlamaksağlamak Zarar gören bağırsak epitelinin onarılmasını

17 Oral Elektrolit Solüsyonları Ozmolarite, izotonik (300mosm/kg) ve hipertonik (700 mosm/kg) arasında olmalıdır. l Bağırsak villuslarının l ucundaki dki ozmolarite yaklaşık 600 mosm/kg dır. Şiddetli villus hasarı olan hayvanlarda hipertonik sıvı kullanımından kaçınmak gereklidir. Süt alımı varsa izo-ozmotikozmotik oral elektrolit solüsyonlar; süt alımı durmuşsa enerji ihtiyacını karşılayabilecek hipertonik oral elektrolit solüsyonlar önerilmektedir. Sodyum konsantrasyonu meq/l olmalıdır. Bir oral elektrolit solüsyonu, sodyum absorbsiyonunu kolaylaştırması ve enerji ihtiyacını karşılaması için, glikoz, asetat ve propiyonat veya glisin içermelidir. Hafif-orta dereceli asidozu düzeltmede asetat içeren sıvılar etkilidir.

Süt alımı varsa izo-ozmotikozmotik oral elektrolit solüsyonlar; süt alımı durmuşsa enerji ihtiyacını karşılayabilecek hipertonik oral elektrolit solüsyonlar önerilmektedir.

18 İzotonik İntravenöz Sıvılar Dehidre ishalli buzağıları iyileştirmede standart tedavi; % 1,3 lük sodyum bikarbonat, Laktatlı ringer veya Asetatlı ringer gibi yüksek hacimde izotonik kristalloid solüsyonların kullanımı olmuştur. Tedaviye yaklaşım; sıvı açığını hesaplayarak, uygulanacak miktarı belirlemek, asit-baz dengesini ölçerek verilecek sıvının türüne karar vermek, devam etmekte olan sıvı kaybı ve hayvanın ihtiyacı olan sıvı miktarını belirlemek, hipoglisemi için glikoz, potasyum kaybı için sıvılara potasyum katılmalıdır.

Tedaviye yaklaşım; sıvı açığını hesaplayarak, uygulanacak miktarı belirlemek, asit-baz dengesini ölçerek verilecek sıvının türüne

19 Verilecek Sıvı Miktarı; İntravenöz Sıvı Sağaltımı gerekli olan sıvı hacmi= Canlı ağırlık % dehidrasyon İzotonik sıvı uygulaması için maksimum oran 80 ml/kg /h dir. Biz bu açığı 2-6 saatde tamamlamaktayız. Hafif asidoz laktatlı veya aseatlı ringer solusyonları ile şiddetli asidoz % 1,3 lük sodyum bikarbonat solüsyonları ile başarı bir şekilde düzeltilmektedir. Kullanılacak sodyum bikarbonat miktarı= Baz açığı 05 0,5 CA/12= gereken sodyum bikarbonat (gr). İshalle kaybedilen sıvının yerine idame sıvılar ve ek sıvılar verilmelidir.

Hafif asidoz laktatlı veya aseatlı ringer solusyonları ile şiddetli asidoz % 1,3 lük sodyum bikarbonat solüsyonları ile başarı bir

Benzer belgeler

DEHİDRE KÖPEKLERDE BİKARBONATLI SODYUM KLORÜR SOLÜSYONUNUN HEMATOLOJİK VE BİYOKİMYASAL PARAMETRELERE ETKİSİ

T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI VİH-YL 2007 0002 DEHİDRE KÖPEKLERDE BİKARBONATLI SODYUM KLORÜR SOLÜSYONUNUN HEMATOLOJİK VE BİYOKİMYASAL PARAMETRELERE