KASLAR. Yüzeysel Sırt Kasları

Transkript

1 KASLAR KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM +Sinirler kasın derin yüzünden ve orta noktası yakınından kasa girer. Bu noktaya motor nokta denir. +Neuron, akson ve uyardığı kas liflerinin hepsine birden motor ünite adı verilir. +Kasın sinirinin kesilmesi veya uyarı gelmemesine denervasyon adı verilir. +Kas ağrısına myalgia denir. +Beraberce aynı fonksiyonu yapan iki kasa sinerjit kaslar denir. +Birbirine zıt fonksiyon yapan iki kasa antagonist kaslar denir. +Kasların istirahat halindeki gerginliğine tonus, kas tonusundaki azalmaya hipotoni, kas tonusunun artmasına ise hipertoni denir. +İskelet kası genellikle intrauterin hayatın 7. haftasında (embriyo henüz 2 cm) kasılmaya başlar. +İskelet kası lifleri geliştikten sonra bir daha hiç bölünmezler. Ama uzayabilir ve kalınlaşabilirler. +Anabolik steroidler kas geliştirmek için kullanılır. +Bir kasın; ani olarak kısa bir süre veya 10 dakikaya varan kasılı kalmasına kramp ismi verilir. +Als (amyotrofik lateral sclerosis) istemli kasları kontrol eden nöronları etkileyen, ölümcül nörolojik bir hastalıktır. Kaslar gitgide zayıflar ve atrofiye olur, beyin; kolların, bacakların ve vücudun istemli hareketini kontrol edemez ve hastalar nefes alma,yutma ve konuşma becerilerini kaybeder. İlk belirtileri kramp, seyirme ve kas güçsüzlüğü içerebilir. Yüzeysel Sırt Kasları 1. M. trapezius 1. M. trapezius Genel: Üçgen şeklindedir. Pars superior ( pars descendes), pars media (pars transversa) ve pars inferior ( pars ascendens) olmak üzere üç parçası vardır. Origo: Pars superior; protuberentia occipitalis externa, linea nuchalis superior, C1-C7 vertabra ların proc. Spinosus ları Pars media; T1-T6 vertebra ların proc. Spinosus ları, lig. Supraspinale Pars inferior; T7-T12 vertebra ların proc. Spinosus ları, lig. supraspinale Insertio: Pars superior; claviculanın 1/3 dış tarafı Pars media; acromion Pars inferior; spina scapula Sinir: N.accessorius un(xi. Cranial sinir) spinal parçası Fonksiyon: Omuzu yukarı kaldırır (elevation ), scapula yı orta hatta yanaştırır(adduction). Clavicula yı yukarıya doğru çeker (elevation) (rotation), inferior parçası scapulayı aşağıya doğru çeker (depression). Yardımcı inspirator kastır. N.accessorius felcinde omuz düşer ve scapula aşağıya ve dışa kayar. Omuzun yukarı kaldırılması zorlaşır. 1

2 2. M. Latissimus dorsi 3. M. Levator scapulae Genel: Vücudun en geniş kası ve kolun en güçlü adductor kasıdır. Origo: Fascia thoracolumbalis, T7-T12 vertebra ların proc. Spinosusları, crista iliaca, angulus inferior scapulae, costa lar Insertio: Crista tubercili minoris, sulcus intertubercularis Sinir: N.thoracodorsalis (C6-C7-C8) Genel: Cervical vertebralar ile scapula arasında seyreder. Origo: C1-C4 vertebra ların transvers çıkıntıları (arka tubercul) Insertio: Margo medialis scapulae üst kısmı, angulus superior scapulae Fonksiyon: Kola extension, adduction, pronation Barfiks, yüzme, kürek çekme hareketlerinde aktiftir. Öksürme ve hapşırma gibi hareketlerde rol oynar ve yardımcı inspirator kastır. Sinir: N. Dorsalis scapula (C4-C5) Fonksiyon: Scapula ya elevasyon, cavitas glenoidalis i aşağıya doğru çevirerek rotasyon 4. M. Rhomboideus minor Genel: Vertebra lar ile scapula medial kenarı arasında uzanır. 5. M. Rhomboideus major M.Levator scapulae ve rhomboid kasların yüzeyelinde n.accesorius; rhomboid kasların derininde ise n.dorsalis scapulae margo medialis scapulae ya paralel olarak seyrederler. Origo: C7-T1 vertebra2ların proc. Spinosus ları Insertio: Margo medialis scapulae (spina scapulae ve trigonum spinae nın üst tarafında) Sinir: N. Dorsalis scapulae (C4-C5) Fonksiyon: Scapulayı orta hatta ve yukarıya doğru hareket ettirir (adduction + elevation) T2-T5 vertebra ların proc.spinosusları Margo medialis scapulae ( spinaa scapulae ve trigonum spinae nın alt tarafında) N.Dorsalis scapulae (C4-C5) Scapulayı orta hatta ve biraz yukarıya doğru hareket ettirir ( adduction+elevation) 2

3 6. M. Serratus posterior inferior M. Latissimus dorsinin derininde yer alır. T11-L2 vertebraların proc. Spinosusları ve lig. Supraspinale costalarda angulus costanın alt kenarı N. İntercostalis(T9-T12) costalara depression 7. M.serratus posterior superior Genel: M. Rhomboideus major ve minor un derininde bulunur. Origo: Lig. Nuchae, C7-T3 vertebra ların proc.spinosusları Insertio: 2-5. costalarda angulus costa nın üst kenarı Sinir: N.intercostalis (T1-T4) Fonksiyon: 2-5. costalara elevation KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM +Auscultation (oskultasyon) Üçgeni: Alt kenarını m. latissimus dorsi, Dış kenarını, scapulanın medial kenarı,iç kenarını ise m. trapezius un yaptıı küçük üçgen şeklinde bir yerdir. Döşemesinde m. rhomboideus major bulunur. Eskiden akciğerler için en iyi dinleme yeriydi. +Trigonum Lumbale (petit üçgeni): Sınırını; medialde m. latissimus dorsi, altta crista iliaca ve lateralde m. obliquus externus abdominis yapar. Döşemesinde m. obliquus internus abdominis bulunur. Karın duvarı zayıf noktalarındadır. Suboccipital Bölge Kasları( Ense Kasları) 1. M. Rectus capitis posterior minor 2. M.rectus capitis posterior major Origo: Tuberculum posterius (atlas) Insertio: Os occipilatedeki linea nuchalis inferior Sinir: N. Suboccipitalis (C1) Fonksiyon: Çift taraflı kasıldığı zaman başa extention, tek taraflı kasılırsa lateral flexion ve rotasyon Processus spinosus (axis) Os occipitaledeki linea nuchalis inferiorun dışı N.Suboccipitalis (C1) Çift taraflı kasıldığı zaman başa extention, tek taraflı kasılırsa lateral flexion ve rotasyon 3. M.obliquus capitis superior 4. M.obliquus capitis inferior Origo: Processus transversus (atlas) Insertio: Os occipitaledeki linea nuchalis superior ve inferior arasından Sinir: N.suboccipitalis (C1) Fonksiyon: Tek taraflı kasılırsa başı kendi tarafına eğer, çift taraflı kasılırsa başa extention Processus spinosus (axis) Processus tranversus ( atlas) N.Suboccipitalis (C1) Tek taraflı kasılırsa başı ve yüzü aynı tarafa çevirir; çift taraflı kasılırsa başa extention 3

4 Derin sırt kasları yüzeysel tabaka 1. M.spinotransversus (m.splenius) Genel: Pars capitis ve Pars cervicis olmak üzere iki kısmı vardır. Origo-Insertio: M.splenius capitis, C7-T4 vertebraların proc.spinosusları ndan linea nucha superior ve proc.mastoideusa M.splenius cervicis, T3-T6 vertebraların spinal C1-C3 vertebraların transvers, çıkıntılarına Sinir: Spinal sinirlerin r. dorsalis leri ( segmental) Fonksiyon: Başa ve boyuna extention, rotasyon ve lateral flexion ( abduction- adduction) Karşı taraf m.sternocleidomastoideus ile sinerjist olarak çalışır. 2. M.sacrospinalis (m. Erector spina) Genel: Columna vertebralisin esas extensor kasıdır. Fascia thoracolumbalis in yüzeyel ve derin yaprakları arasında yer alır. Kas pelvis ten yukarı doğru 3 kas sütunu şeklinde uzanır. Bu sütunların medialden laterale doğru yerleşimi ve bulunduğu bölgeler; M.spinalis: Medial sütun üç bölümü (thoracal-cervical-capitis) vardır. M.longissimus: İntermedial sütun üç bölümü ( thoracal-cervical-capitis) vardır. M.iliocostalis: Lateral sütun üç bölümü ( lumbal-thoracal-cervical) vardır. Origo: kaslar; sacrum, ilium, costa, processus spinosus ları, crista iliaca ve sacrum un arka yüzünden lig.sacrotuberale, sacral ve lumbal vertebraların spinal çıkıntılarından başlar. Insertio: M.spinalis - proc.spinosus M.longissimus - costalar - proc.transversus - proc.mastoideusa M.iliocostalis - costalara Sinir: N.spinalislerin r. dorsalisleri ( segmental ) Fonksiyon: Columna vertebralise ve başa extention, lateral flexion, rotasyon 2. M.sacrospinalis (m. Erector spina) Derin tabaka kasları 3. M.tarnsversospinalis Genel: Üç parçası vardır. M.multifidus (lumbal bölgede iyi gelişmiştir.) M.rotatoris (longus-brevis) M.semispinalis (capitis- cervicis- thoracis) Origo: M.semispinalis; proc.transversus tan occipital kemik ve proc.spinosuslara uzanır. M.rotatoris; proc.transversuslardan bir veya iki vertebra atlayarak üstteki proc.spinosuslara uzanır. M. Multifidus; sacrum, ilium, proc.transversuslardan proc.spinosuslara uzanır. Sinir: N.spinalislerin r. dorsalisleri ( segmental ), ( m.semispinalis capitis n.suboccipitalis ) Fonksiyon: Baş, boyun ve gövdeye extention, rotasyon 4

5 4. M. interspinalis Genel: Segmantal olarak bulunur ( lumbalthoracal-cervical parçaları vardır) Origo: Proc.spinosus lardan Insertio: Proc.spinosus lara Sinir: N.spinalis lerin r.dorsalis leri (segmental) Fonksiyon: Columna vertebralis e extention 5. M.intertransversalis Genel: Segmental olarak bulunur. Cervical bölgede iyi gelişmiştir. Origo: Proc.transversus Insertio: Proc.transversus Sinir: N.spinalis lerin r.dorsalis leri (segmental) Fonksiyon: Columna vertebralis e lateral flexion 6. M.levator costae longus ve brevis Genel: Bu kas myotomların ventral kısmından gelişir ve segmental olarak bulunurlar. Cervical bölgede iyi gelişmiştir. Origo: Proc.transversus Insertio: Costa lar Sinir: N.intercostalis Fonksiyon: Costa lara elevation Omuz arka bölge kasları 1.M. Deltoideus Genel: Omuz kabartısını yaparak omuzun şeklini verir. Başlangıcına göre üç parçası vardır. Pars clavicularis, pars acromialis, pars spinalis Bunlardan, spinal ve claviculae parçalar 60 dereceye kadar acromial parça ile antagonist olarak çalışırken 60 dereceden sonra sinerjist olarak çalışırlar. Origo: Pars clavicularis: Clavicu lanın 1/3 lateral kısmı, Pars acromialis: acromion Pars spinalis: spina scapulae, Insertio: Tuberositas deltoidea (humerus) Sinir: N.axillaris (C5-C6) Fonksiyon: Genel karakteristik fonksiyonu 15 derece ile 90 derece arasında kola abduction yaptırmaktır. Clavicular parça kola; flexion, pronation ve adduction Spinal parça kola; extension, supination ve adduction Acromial parça kasın en güçlü parçasıdır ve kola 15 dereceden 90 dereceye kadar abduction 5

6 2. M.supraspinatus 3.M.infraspinatus Genel: Rotator cuff kaslarındandır. Origo: Fossa supraspinata Insertio: Tuberculum majus üst kısmı Sinir: N.suprascapularis (C5-C6) Fonksiyon: Kola ilk dereceye kadar abduction yaptırır. Kolun abduction hareketinin başlatılmasına yardım eder. Bu kasın tendonu, lig.coracoacromiale, acromion ve m.deltoideus tan bursa subacromiale ile ayrılır. Bu bursa iltihaplanırsa abduction yaparken ağrı oluşur. Rotator cuff kaslarındandır. Fossa infra spinata Tuberculum majus orta kısmı N.Suprascapularis (C5-C6) Kola supination ( dış rotasyon) yaptırır ve humerus başını glenoid kaviteye tespit eder. 4.M.teres minor Genel: Rotator cuff kaslarındandır Origo: Scapula nın margo lateralis inin üst kısmı Insertio: Tuberculum majus un alt kısmı Sinir: N.axillaris (C5-C6) Fonksiyon: Kola adduction, supination 5.M.teres major M.Latissimus dorsi nin son kısmı ile birlikte seyreder. Scapula nın margo lateralis in alt kısmı, angulus inferior Crista tuberculi minoris N.Subscapularis (C5-C6) (r.inferior) Kola; adduction, pronation ve extension Bu kas felç olursa ağır bir şey kaldırmak zorlaşır. 6.M.subscapularis Genel: Rotator cuff kaslarındandır. Origo: Scapula ön yüzeyindeki linea muscularis ler Insertio: Tuberculum minus Sinir: N.subscapularis (C5-C6) (r.inferiorr.superior) Fonksiyon: Kola pronation, adduction Bu kas çalışmazsa elin arka yüzünü sırta getirmek zorlaşır. 6

7 KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM Rotator cuff sendromu:omuz ekleminin çıkıklarında veya rotator cuff kaslarında (m. supraspinatus,m. infraspinatus,m. teres minor ve m. subscapularis) birisinin yada birkaçının tendonlarındaki tam yada kısmi yırtılma (ruptur) sonucu açığa çıkan durumdur. En sık yırtılma m. supraspinatus un tendonunda görülür. Bu durumda omuz hareketleri kısıtlanır ve bu kısıtlılık ve ağrıdan dolayı uzun süre hareket yapılmaz ise frozen shoulder (donmuş omuz) ortaya çıkar. Donmuş omuz,omuz ekleminde hareket kısıtlılığı ve ağrı ile seyreden bir hastalıktır. Düzelmesi uzun süre alabilir. Kas yırtıkları varsa tamir edilmelidir. Bazen kaslar yırtılmaz labrum u kopabilir.bu durumda labrum tamiri gerekir. Yırtık hafif ise fizik tedavi destekli dinlenme ile 2-3 ayda kendiliğinden iyileşebilir. 7

8 İmpingment (sıkışma)sendromu: Omuzdaki çoğu ağrıların nedeni omuzdaki bursitis ve kolun abduction u esnasında rotator cuff kas tendonlarının acromion altında (bilhassa m. supraspinatus) sıkışması ile oluşur. Sıkışma sendromunda da ağrıdan dolayı omuz hareketi yapılamaz ise donuk omuz (frozen shoulder) gelişir. Omuz ön bölge kasları (pectoral bölge kasları) 1. M. pectoralis major Genel: Meme dokusunun arkasında bulunan kastır. Origo: Pars clavicularis; claviculanın medialinden, Pars sternocostalis; manubrium ve corpus sterni nin ön yüzü, üst 1-6. kıkırdak costalardan Pars abdominalis; Rectus kılıfının (VMRA= vagina musculi recti abdominis) ön duvarından Insertio: Sulcus intertubercularis in lateral dudağına, crista tuberculi majoris Sinir: N. pectoralis medialis ve lateralis (C5-C8 T1) Fonksiyon: Kola adduction, pronation Direğe veya ağac tırmanırken, kucaklama hareketinde aktiftir. Bu kas felç olursa kolları birbirine yaklaştırmak ve göğüs üzerinde kavuşturmak, eli karşı omuza yaklaştırmak zorlaşır, yük taşıyıcılarında daha fazla patoloji görülür. M. pectoralis major, m. deltoideus ve clavicula nın komşu kenarları arasında oluşmuş üçgen alana trigonum deltopectorale adı verilir. Vena cephalica, sulcus deltopectoralisten geçerek bu üçgende v.axillaris e dökülür. Poland sendromu: tek taraflı m. pectoralis major ün olmaması. 1. M.pectoralis major 2.M.pectoralis minor Genel: Pectoralis major ün derininde yer alır. Origo: 3-5. costa ların ön yüzü Insertıo: Processus coracoideus Sinir: N. pectoralis medialis (C8-T1), kısmen n. pectoralis lateralis Fonksiyon: Omuzu öne ve aşağıya çeker (protraction-depression), costalara elevation yaptırır. Scapula stabilizasyonunu sağlar 8

9 3.M. serratus anterior Genel: Thorax duvarının lateral tarafında, dişli bir görünümü olan kastır. Origo: 1-8. costaların lateral parçalarının dış yüzü Insertio: Margo medialis scapulae (ön tarafı) Sinir: N. thoracicus (C5-C7) Fonksiyon: Kola 90 derceden sonraki abduction hreketini yaptırır. Scapulayı protraction yaptırır ve scapulanın cavitas glenoidalisini yukarı çevirir. Böylece kol horizontalden daha yukarı başın üzerine kaldırır. Scapulayı thoraxa yaklaştırır. Saç taramada itme ve çekme hareketlerinde etkindir. Bu kas felç olursa scapulanın medial kenarı ve alt köşesi sırttan dışarı çıkar. Kanat şeklinde bir görünüm alır ki buna Winged scapulae = kanat scapula denir 4.M.subclavicus Genel: Çok fonksiyonel değildir. Origo: 1. costa kemik ve kıkırdak costa birleşiminden Insertio: Claviculanın alt yüzündeki sulcus subclavius Sinir: N.subclavius (C5-C6) Fonksiyon: Omuz hareketleri sırasında claviculayı aşağı ve içeri çeker. KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM +Meme ikiden fazla olursa polymastia, meme ucu birden fazla olursa polythelia, hiç meme yoksa amastia, meme ucu yoksa athelia adı verilir. +Eğer memedeki tümoral bir yapıya radyoaktif boya maddesi verilirse ilk drene olduğu lenf nodulüne sentinel lenf modu adı verilir. Bu noddan yapılan biyopsi temiz ise ayrıntılı axillar disseksiyon yapmaya gerek yoktur. +Meme grafisine mammography adı verilir. +Meme tümörlerinin yaklaşık %60 ı üst lateral kadranda gözükür. +Kanserli (kötü huylu) memenin derisi portakal kabuğu görüntüsündedir ve meme ucu çökmüştür. +Memenin alınmasına mastectomy adı verilir, radical mastectomy tüm memenin tüm memenin ve etraf dokuların temizlenmesidir. Lumpectomy ise sadece tümör olan kısmın alınmasıdır. +Meme ameliyatlarında en çok n.thoracicus longus ve n. thoracodorsalis zarar görür. 9

10 KARIN KASLARI Karın ön ve yan duvarı kasları 1. M. Obliquus externus abdominis Genel: Bu kas yukarıdan aşağıya,dıştan içe ve arkadan öne doğru seyreder. M.Rektus abdominis'in dış kenarı yakınında aponeurozlaşır. Origo: Costaların dış yüzlerinden İnsertio: Linea alba,crista iliaca,lig. inguinale Sinir: N. İliohypogastricus, n. İlioinguinalis ve son 6 intercostal sinir Fonksiyon: Tek taraflı kasılınca gövdeyi yana eğer,aynı taraf omuzu öne getirecek şekilde gövdeye rotasyon yaptırır,gövdeyi karşı tarafa eğer. Bilateral çalıştığında gövdeyi öne eğer (fleksiyon) Özel: + M. Obliquus externus abdominis in apeneurotik uzantıları - Lig. İnguinale (poupat bağı) - Lig. Pectinale (cooper bağı) - Lig. Lacunare (gimbernat bagı) - Lig. Reflexum (colles bağı) +M. Obliquus externus abdomini in inguinal bölgedeki uzantısı olan Lig. İnguinale Spina İliaka anterior süperior ile tuberculum pubıcum arasında uzanır + Lig. İnguinale medyanın ucundan ayrılan liflerin oluşturduğu yapıya lig. Lacunare denir +Lig. Lacunare nin arka liflerinin pecton ossis pubis uzerinde laterale dogru olusturduğu yapıya Lig. Pectinale adı verilir. +M. Obliquus externus abdominisin aponeurozu ikiye ayrılan anulus inguinalis supersifialis i oluşturur.bu açıklığın dış tarafındaki liflere crus lateralis,iç tarafındakilere ise crus mediale denir. İki kruz arasında fibrae interc rurales denilen lifleri bulunur. Crus lateralenin bir kısım lifleri anulus inguinalis supersifialis in ve M. Obliquus externus abdominisin arkasında,içe ve yan yukarıya geçer linea alba ya tutunur ki 2-3 cm genişliğinde ki bu liflere Lig. reflexum denir. 2. M. Obliquus internus abdominis Genel: Bu kas aşağıdan yukarıya, dıştan içe ve arkadan öne doğru seyreder. M. Rectus abdominis in dış kenarı yakınında aponeurozlaşır. Origo: Lig. İnguinalenn lateral tarafı, crista iliaca, fascia thoracolumbalis İnsetio: Linea alba, costalar Sinir: N. İliohypogastricus, n. İlioinguinalis ve son 6 intercostal sinir Fonksiyon: Tek taraflı kasınca gövdeyi yana eğer, omuzu öne getirecek şekilde gövdeye rotasyon yaptırır, bilateral çalıştığında gördüğü öne eğer (fleksiyon) Özel: M. Obliquus internus abdominis in apeneurotik uzantıları Tendo conjunctivus (falx inguinalis): Aşağıya doğru giden lifler aponeurotik bir yapıya dönerek m. Transversus abdominisin aponeurozu ile kaynaşıp tendo jonjuntivus u oluşturur. Bu da Krista pubica ya ve pecton ossis pubisiniç tarafına yapışır. M. Obliquus internus abdominis in en alt lifleri m.cremaster ismini alır 10

11 3. M. Transversus abdominis Genel: Bu kas, dıştan içe arkadan öne doğru transfer olarak seyreder M. Rectus abdominis in dış kenarı yakınında aponeurozlaşır. Origo: Lig. İnguinale nin laterali, crista iliaca fascia tharocolumbalis, costalar İnsertio: Linea alba, falx inguinalis Sinir: N. İliohypogastricus, n. İlioinguinalis, son 6 İntercosta sinir Fonksiyon: Karın içi basıncı artırma yardım eder. Aşağıya doğru m. obliquus internus abdominis in aponeurozu ile birleşerek tendo conjunctivus u oluşturur 4.M. pyramidalis Genel : M.rectus abdominis in distalinde yer alır. Bazen bulunmayabilir Origo: Symphysis pubica nın ön yüzünden İnsertio: Linea alba Sinir: N. Subcostalis Fonksiyon: Linea alba yı gerer 5.M. Rectus abdominis Genel : Kasıldığında lateral kenarında çizgi şeklindeki oluğa linea semilunari denir. Kasına yüzünde transvers yönde uzanan üçlü fibröz bant gözükür ki buna intersectio tendinae (=inscriptiones tendinae) adı verilir. Bazen dördüncü bir yarım fibröz bant göbek altında gözükebilir. Bu bölmeler sayesinde kaslar baklava dilimi gibi gözükür. Kası vagina muscli recti abdominis (VMRA) sarar. Origo: Crista pubica,symphysis pubica İnsertio: Proc. Xiphoideus, 5-7. costa Sinir: N. İliohypogastricus, n. İlioinguinalis ve son 6intercostal sinir Fonksiyon: Gövdeye flexion yaptırı. Karın arka duvarı kasları 1. M.ilioposoas Genel : M. psoas major, m. İliacus,m. Psoas minor un birleşmesinden oluşur. Origo: M. psoas major; 12. thoracal vertebra, 1-4 lumbal vertebra ların transvers cıkıntıları M. İliacus; fossa iliacanın üst kısımlarından, crista iliacadan M. Psoas minor; 12. torakal, 1. lumbal vertebra corpuslarından İnsertio: M. psoas major ve İliacus thoracanter minor e Psoas minor; eminentia iliopectinea ve pecten ossis pubis e Sinir: Psoas major-minor; n. Subcostalis ve L1- L4 spinal sinirlerden dallar alır M.İliacus; n.femoralis Fonksiyon: M.ilioposoas uyluğun en güçlü Fleksor kasıdır. Yatan bir insanda alt ekstremiteyi yukarı kaldırmak ve gövde yukarı kaldırmak için kullanılır. Alt ekstremite stabilite gövdeye fleksiyon yaptırılır. Collum kırıklarında Psoas Major etkisi ile supinasyon ve kırık tarafta ekstremite boyu kısadır gözükür 11

12 2. M. Quadratus lumborum Genel :Dörtgen şeklinde bir kastır. Origo: Crista iliaca, lig iliolumbale İnsertio: 12. costanın alt kenarına ve 1-4 lumbal vertebraların proc. transversusları Sinir: N. Subcostalis ve 1-4 lumbal spinal sinirler Fonksiyon: Tek taraflı kasılırsa gövdeyi kendi tarafına eğer. Çift taraflı kıstası gövde ekstansiyon yaptır KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM A. axillaris in dallarının hem kendi arasinda hem de a. circumflexa humeri posterior ile koldaki a. brachialis in dalı olan a. profunda brachii arasında anastomozlar mevcuttur. Bu nedenle kol bölgesinde cerrahi müdahale yaparken kanamayı önlemek icin damarı bağlamak gerekir. Bu bağlama yeri a. circumflexa humeri posterior un üst tarafında yani a. subscapularis in hemen alt tarafında yapılmalıdır. A. axillaris: Clavicula nın orta noktasından plica axillaris anterior un kol ön bölge derisi ile birlesme yerine cekilen cizgi bu damarın projeksiyosunu gösterir. Plexus Dalları Segmenti Seyri İnnervasyonu Kök Dalları Ramus m. Scalenus, Ramus m. Longus colli C5-C7 Kısa bir seyirle kasa girerler M. Scalenus, M. Longus colli N. Dorsalis scapulae C4-C5 M. Rhomboideus ların derininde seyreder ve kaslara girer. N. Thoracicus longus C5-C7 M. Pectoralis major un lateral tarafında M. Serratus anterior üzerinde aşşağıya doğru uzun ve yüzeysel olarak seyreder. Trunchus Daları Ramus m. subclavius M. Levator scapulae, M. Rhomboideus major ve minör M. Serratus anterior C5-C6 Kısa bir seyirle kasa girer. M. Subclavius art. sternoclavicularis N. suprascapularis C5-C6 Plexus tan çıktııktan sonra scapula ya doğru yönelir ve incisura scapulae superius ve inferius tan geçer Fasciculus Dalları Fasciculus Lateralis M. Supraspinatus, M.infraspinatus, Art. Humeri nin duyusunu alır 12

13 N.Musculocutaneus -n. Cutaneus antebrachi lat. C5-C7 Fasciculus lateralis ten çıktıktan sonra m. Coracobrachialis i delerek geçer. Kolun lateral tarafında aşşağıya doğru seyreder. Kolun ön bölgesindeki kaslara gider. N.Pectoralis Lateralis C5-C7 N.Pectoralis lateralis, a.v. axillaris i önden çaprazlar ve n. Pectoralis medialis ile a.v. axillaris arasından geçerek birleşir. M. pectoralis medialis ile birlikte n.thorocoventralis adını alır N.Medianus Lateralis -r. Musculaarıis -r. Articularis -n. İnterosseus anterior -r. Cutaneus palmaris C6-C7 Fasciculus lateralis ve medialis ten gelen lateral ve medial dallar a.axillaris in lateral tarafından birleşerek n.medianus u oluşturur. Kolda dalı yoktur. Dallarını dirsek eklemine yakın vermeye başlar. M. pronator teres in iki başı arasından geçerek önkol ön bölgesindeki yüzeysel ve derin tabaka kasları arasında m.flexor capi redialis in medial tarafında olmak üzere aşşağıya doğru devam ederek canalis carpiden geçer ve elde dağılır m. Biceps brachii, m. Coracobrachialis, m. Brachialis Ön kolun ön lateral duyusu M. Pectoralis major M. Pectoralis minör Önkol ön bölge kasları ve bazı el kasları (Bknz. Bölge kasları) Fasciculus medialis N. Medianus medialis C8-T1 N.Medianus yapısına katılır. Önkol ön bölge ve bazı el kasları N. Ulnaris (C7 spinal sinirden bir dal fasciculus lateralis ten gelerek n.ulnaris te katılır.) N. Cutaneus brachii medialis C7-T1 A. brachialis in medialinde kolun ortasına kadar ilerler. M. flexor carpi ulnaris in iki başı arasından, epycondylus medialis in arkasındaki sulcus n. ulnaris ten geçerek önkola gelir. Önkolun medial tarafında a. ulnaris ile birlikte seyreder ve retinaculum flexorum un yüzeysel parçasının arkasından (Guyon kanalından) geçerek ele gelir ve burada dallar vererek dağılır. Önkoldaki seyri (projeksiyosu) epicondylus medialis ten os psiforme nin dış kenarına çekilen bir çizgi ile gösterilir. M. Flexor carpi ulnaris, m. flexor digitorum superficialis ve el kaslarını innerve eder. Elin duyusunu alır. C8-T1 Kısa seyirli Kol medial blgesi deri duyusu N. Cutaneus antebrachi medialis C8-T1 Uzun seyirli Önkol medial bölge duyusu N. Pectoralis medialis C8-T1 N. Pectoralis lateralis ile birleşir. M. Pectoralis minör, major Fasciculus posterior N. Axillaris -r. muscularis -n. Cutaneus lateralis superior brachii C5-C6 Fasciculus posterior dan arkaya dışa doğru yönelir. Humerotricipital aralıktan a.circumflexa humeri posterior ile birlikte geçerek omuz bölgesine gelir M.deltoideus, m.teres minor Art. Humeri nin duygusu Kolun üst lateral bölge duygusu N. thoracodorsalis C6-C8 A.V. Thoracodorsalis ile birlikte seyreder N. Subscapularis -r. Superior -r. İnferior C5-C6 N. Thoracodorsalis in üst ve alt tarafında iki dal olarak çıkar. M. Latissimus dorsi M. Subscapularis, M. teres major N. Radialis r. Muscularis n. Cutaneus lateralis inferior brachii n. Cutaneus brachii post. n. Cutaneus antebrachii post. r. Articularis r. Superficialis r. Profundus - n. İnterossus posterior C5-T1 Plexus tan çıkan en kalın sinirdir. Kolda a.profunda brachii ile birlikte sulcus nervi radialis te seyreder. Epicondylus lateralis seviyesini geçtikten sonra r.superficialis ve r.profundus dallarına ayrılır. Yüzeysel dal elin duyusunun bir kısmını alır. Derin dal ise önkolun extensor kaslarını innerve eder. Kol, önkol arka bölge kaslarını innerve eder. Kol önkol ve el arka bölgelerinin duyususunu alır. 13

14 KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM Plexus brachialis lezyonlari Plexus brachialis lezyonlari +N.thoracicus longus;meme cerrahisinde ve thorax cerrahisinde en cok yaralanan sinirdir.hasta saçını taramaz ve arka taraftan bakıldığında scapula medial kenarı arkaya dogru cıkıntı yapar. (winged scapula=scapula alata=kanat scapula) +N.suprascapularis; ağır yük taşıyanlarda zedelenebilir ve hastalar " ilk 15 derecelik abduksiyon" hareketi yapamazlar. Bunun yerine gövdesini biraz yana eğerek abduction hareketini başlatırlar. Kolun dış rotasyonu da zayıflar. +N.musculocutaneus;humerus kırıklarında zedelenebilir. Bu durumda ön kol supinasyonu ve fleksiyonu zayıftır ayrıca ön kolun ön lateral bölgesinden deri duyusu alınmaz. +N.medianus; en çok omuz çıkıklarında ve carpal tünelde sıkışmasında zedelenir. Kol bölgesinde zedelenirse el ve parmakların fleksiyon hareketi büyük oranda yapılamaz. N. medianus un dirsek eklemi seviyesinde m. pronator teres in iki başı arasında sıkışabilir ki buna "pronator sendrom" adı verilir. El bilegi seviyesinde bulunan carpal tünelden parmaklarin fleksor tendonlari ile birlikte n. medianus gecer. Bazı durumlardan n. medianus burada sıkışır ki bu duruma"carpal tunel sendromu"adı verilir ve hastalar sinirin duyu bölgelerinde iğne batması şeklinde yada yanıcı agrılar tarif edebilirler. Bu durumda thenar bölge paralizi olur ve atrofi gelişir ve düzlesir. Baş parmak esktensiyon ve adduction da kalır (apelike=maymun eli), opozisyon hareketi yapamaz ve ilk iki lumbrical kas da felç olduğundan elini yumruk yapamaz. +N.axillaris yaralanması durumunda m. deltoideus m. teres minor çalışmaz. Kol abductionu ve dis rotasyonu zayıflar. Hastalar humerus başının eklemden çıktığı hissini söyler. +N.radialis;brachial plexus kompressiyonlarinda (bası) en cok etkilenen sinirdir. Kol; uzun sure aşırı abduction pozisyonunda kalırsa brachial plexus a ait sinirlerden bir kısmı kemik çıkıntılar ve m. pectoralis minor tendonu arasında sıkışır ve çeşitli neurolojik semptomlar ortaya çıkar.bunlardan en belirgin güc kaybı ve üst extremitesini hissetmeme durumudur.bunlardan en tipik olanı; sarhoşlar fazla alkol alıp kolunu bir sandalye üzerine koyarak uyursa uyandığı zaman alkolün de etkisi ile "kolum nerede"diye bağırmaya baslarlar (sleep paralizi). Yeni evlenen çiftlerde,eşini kolu üzerinde yatıran erkeklerde n.radialis in etkilenmesi sonucu sabah kalktıklarında gözüken üst extremitelerini hissetmeme şekline "balayi paralizi (honeymoon paralizi)"veya saturday paralizi adı verilir. Yine koltuk degnegi kullanan kişilerde, n. radialis e olan bası sonucu "crutch paralizi" gorulur. 14

15 N radialis in etkilendiği yukarıdaki durumlarda "drop hand=düşük el" durumu ortaya çıkar. El daha çok fleksiyon durumunda kalır. N. radialis in rasmus profundus u radius başının çıkması durumunda yaralanabilir ama drop hand görülmez. Çünkü m. extensor carpi radialis longus n. radialis tarafından r. profundus u vermeden önce innerve edilir. Böylece bu kas el bileğine extensiyon yaptıracağı için düşük el oluşmaz. Ayrıca r. profundus yaralanmalarında motor lif içerdiği için el bölgesinde duyu kaybı olmaz. +N. ulnaris, değişik seviyelerde yaralanabilir. N. ulnaris zedelenmesinde el baş parmağı adduction yapamaz. Ayrıca claw hand=pençe el görünümü vardır. +Erb - duchenne paralizi; Truncus superior un etkilenmesi ile n. axillaris, n. musculocutaneus ve n. suprascapularis te fonksiyon kaybı olur. Genelde omuz ve boyun aşırı ayrılması sonucu en sık motosiklet kazalarında omuz üzerine düşmeler, zor doğumlarda bebeğin boynunun şiddetli gerilmesiyle oluşabilir. Etkilenen sinirlerle ilgili kaslarda paralizi olur.bu durumda omuz ekleminin dış rotasyonu, abductionu ve flexionu ile dirsek ekleminin flexionu kaybolur. Sonuçta kol iç rotasyonda ve ön kol pronation da olarak kalır ki bu görünüme waiter s tip=bahşiş alan garson eli denir. +Klumpke paralizi; Genellikle kolun aşırı abduction sonucu oluşan traksiyo yaralanmalarıdır (ağaca asılma, doğum esnasında). Truncus inferior etkilenir. N. ulnaris in (C8 ve T1) tutulması söz konusudur. Bunun sonucu uzun süreli durumlarda hypothenar kabarıntı düzlerşi, interfalangeal eklemlerin flexionu ve art. metacarpophalangea nın hiperekstensiyonu nedeniyle elin görünümü claw hand=pençe el şeklindedir. 1.M.triceps brachii Kol arka bölge kasları Genel: Arka tarafta tek bir kas olarak bulunur. Üç baslıdır Caput longum Caput laterale Caput mediale Origo: Caput longum ; tuberculum infraglenoidale Caput laterale; sulcus n. Radialisin dış tarafından Caput mediale; sulcus n.radialisin iç alt tarafından Insertio: Olecranon Sinir: N.radialis (C6-C7-C8) Fonksiyon: Ön kola extension Caput longum kola adduction ve extension 15

16 Kol ön bölge kasları 1.M.biceps brachii Genel: İki başı vardır; Caput longum, caput breve Origo: Caput longum; tuberculum supraraglenoidale Caput breve; pocessus coracoideus Insertio: Tuberositas radii ve aponeurosis bicipitalis (lacertus fibrosus) Sinir: N. musculocutaneus (C 5, 6) Fonksiyon: Önkola flexion ve supination Caput longum kola flexion Bu kas önkolun en güçlü supinator kasıdır. Etkinliği daha çok önkol fleksiyonda iken olur. 2.M.coracobrachialis Genel: Bu kas n.musculocutaneus tarafından delinir. Origo: Processus coracoideus Insertio: Humerus medial kenarı (1/3 orta kısmı) Sinir: N. musculocutaneus Fonksiyon: Kola flexion ve hafif adduction 3. M.brachialis Genel: En derinde yer alan ön kolun en güçlü flexor kasıdır. Origo: Humerus ön alt yarısı Insertio: Tuberositas ulnae, proc.coronoideus Sinir: N.musculocutaneus (C5-C6) M.brachialis in küçük bir kısmı (kolun arka kompartmanında yer aldığından) n.radialis ile innerve edilir. (C7) Fonksiyon: Ön kola flexion 16

17 1. M.pronator teres Ön kol yüzeyel grup kasları Genel: Bu kasın iki başı vardır ve iki başı arasından n. Medianus geçer. Geçişi sırasında sinir sıkışırsa buna pronator sendrom adı verilir. Origo: Caput humerale, epycondylus medialis, caput ulnare, processus coronoideus Insertio: Radiusun dış yüzünün ortaları Sinir: N.medianus (C6-C7) Fonksiyon: Ön kola pronation ve hafif flexion 2. M.flexor carpi radialis Genel: Elin direkt fleksör kaslarındandır. Bu kasın lateral tarafında a.radialis, medial tarafında n.medianus seyreder. Origo: Epycondylus medialis Insertio: Basis metarpale II-III. Sinir: N.medianus (C6-C7) Fonksiyon: Ele flexion, abduction 3. M.palmaris longus Genel: Kasın büyük kısmı tendondur ve el bileğinde deri altında belirgindir. Her zaman bulunmayabilir. Hatta tek taraflı olarak bulunabiir. Yaralanmalarda bu kasın tendonu tendon transplantasyonunda kullanılır. Origo: Epycondylus medialis Insertio: Aponeurosis palmaris, flexor retinaculum Sinir: N.medianus (C7-C8) Fonksiyon: Aponeurosis palmarise gerer, el fleksiyonuna yardım eder. 4. M.flexor carpi ulnaris Genel: Elin direkt fleksör kaslarındandır. Origo: Caput humerale; epycondylus medialis Caput ulnare; ulna arka yüzü ve olecranon un medial kısmı Insertio: Os psiforme, hamulus ossis hamati, basis metacarpale-v Sinir: N.ulnaris (C7-C8) Fonksiyon: Ele flexion, adduction (=ulnar abduction) 17

18 Ön kol orta grup kasları Önkol derin grup kasları 5. M.flexor digitorum superficialis Genel: Bu kas parmaklara ve devamında ele fleksiyon yaptırır. Üç başı vardır. Origo: Caput humerale; epycondylus medialis Caput ulnare; proc.coronoideus, Caput radiale; radiusun ön yüzünden Insertio: Bu kas 4 tendon halinde 2-5. parmağın medial phalanxlarına tutunur. Tutunmadan önce tendonların ikiye ayrılır ki bu açıklığa hiatus tendineus adı verilir. Hiatus tendineus içinden m.flexor digitorum profundus un tendonları geçer. Sinir: N.medianus (C7-C8, T1) Fonksiyon: 2-5. parmağın medial ve proximal phalanxlarına flexion, ele flexion 6. M.flexor digitorum profundus Genel: Çift sinir innervasyonlu kaslardandır. Origo: Medial ve lateral parça olarak ulna nın ön medial yüzü, membrana interossea Insertio: 2-5. parmakların distal phalanxların basisi Sinir: Lateral kısmı; n.medianus (C8, T1)- medial kısmı; n.ulnaris (C8, T1) Fonksiyon: 2-5. parmaklara ve ele flexion 7. M. Flexor pollicis longus 8. M.pronator quadratus Genel: Başparmak tarafında derinde bulunur. Bilezik tarzında en derinde bulunur. Origo: Radiusun ön yüzü, membrana interossea Ulnanın distal- ön yüzü Insertio: Başparmağın distal phalanxının tabanı Radiusun distal- ön yüzü Sinir: N.medianus (C8 T1) N.Medianus (n.interosseus) (C8 T1) Fonksiyon: Başparmağa flexion, opozisyon Önkola pronation Önkol arka yüzeyel grup kasları 1. M.brachioradialis Genel: Önkolun lateralindeki en yüzeyel kastır. Seyri sırasında önkolun ön tarafına doğru yönelir. Distalde tendonun medial tarafında a. radialis vardır. Origo: Epycondylus lateralisin üst kısmı, crista supracondylaris Insertio: Proc.styloideus radii Sinir: N.radialis (C5-C6-C7) Fonksiyon: Önkola flexion, pronation, pronationda iken supination Musluk açıp kapamada aktif bir kastır. 18

19 2. M.extensor carpi radialis longus 3. M.extensor carpi radialis brevis Genel: Yüzeyel gruptandır. M.brachioradialis ile kısmen örtülmüştür. Origo: Epycondylus lateralisin üst kısmı, crista supracondylaris Insertio: II.metacarpal kemiğin dorsal yüzü Sinir: N.radialis (C6,C7) Fonksiyon: Ele extension, abduction (radial abduction) Yüzeyel gruptandır. Epycondylus lateralis III.metacarpal kemiğin basisi N.Radialis (C7,C8) Ele extension, abduction (radial abduction) 4. M.extensor digitorum Genel: Yüzeyel gruptandır. El sırtında dört tendona ayrılır. Origo: Epycondylus lateralis, Insertio: 2-5.parmakların medial ve distal phalanxların dorsal yüzü Sinir: N.radialis (C7,C8) Fonksiyon: Ele ve 2-5. parmakların bütün phalanxlarına extension Tendonların arasında bulunan fibröz bant şeklindeki bağlantılara connexus intertendinei adı verilir ve parmakların ayrı ayrı extension yapmalarını kısıtlar. 5. M. Extensor digiti minimi Genel: Yüzeyel gruptandır. Origo: M.extensor digitorumdan ve membrana interossea dan Insertio: Beşinci parmağın distal phalanx ındaki dorsal apeneurozu Sinir: N.radialis (C7, C8) Fonksiyon: 5.parmağa extension 6. M.extensor carpi ulnaris Yüzeyel gruptandır. Epycondylus lateralis, ulnanın arka yüzü Beşinci metacarpal kemiğin basisi N.Radialis (C7, C8) Ele extension, adduction (ulnar abduction) 19

20 7. M.anconeus Genel: Yüzeyel gruptandır. Origo: Epycondylus lateralis Insertio: Olecranon Sinir: N.radialis (C7,C8 T1) Fonksiyon: Dirsek ekleminde eklem kapsülünü gerer. Önkol extensionda iken kapsülün arka parçasının eklem boşluğuna girmesini önler. 8.M.supinator Önkol arka derin grup kasları Genel: Derin gruptandır. Origo: Epycondylus lateralis, ulnadaki crista supinatoris, lig.anulare, lig.collaterale radiale Insertio: Radiusun proximalinde ön lateral yüzü Sinir: N.radialis (C7,C8) Fonksiyon: Önkola supination 9. M.extensor indicis (propirus) 10. M.extensor pollicis longus Genel: Derin gruptandır. Origo: Ulnanın alt arka yüzü membrana interossea Insertio: İşaret parmağının dorsal apeneurozu Sinir: N.radialis (C7,C8) Fonksiyon: İşaret parmağına ve ele extension. Derin gruptandır. Ulnanın arka yüzü membrana interossea Başparmağının distal phalanxının basisi N.Radialis (C7,C8) Başparmağa extension (repozisyon) ele extension ve abduction 11. M.extensor pollicis brevis 12. M.abductor pollicis longus Genel: Derin gruptandır. Origo: Radiusun arka yüzü membrana interossea Insertio: Başparmak proximal phalanx basisi Sinir: N.radialis (C7,C8) Fonksiyon: Başparmak proximal falanxına extension ele abduction Derin gruptandır. M.Supinatorun alt tarafında, radius ve ulnanın arka yüzü membrana interossea Birinci metacarpal kemiğin basisin laterali N.Radialis (C7,C8) Başparmağa abduction extension (repozisyon) 20

21 KLİNİK BAĞLANTI VE YORU Kas yorgunluğu: Antremansız kişilerde ağır spor veya işten 1-2 gün sonra ortaya çıkan akut kas ağırlığıdır. Lateral epikonilitis (tenis elbow): Humerus un lateral epikondilinde belirtilerin nedeni, m. Extensor digitorum un orijinindeki inflamasyondur. Tenis oyunucularında sık görülür. Medial epikondilitis (golfter s elbow): Epicondylus medialis teki informasyona bağlı olarak el ve parmakların flexor kaslarının kuvvetli hareketlerinde, tendonların zorlanması ile epicondylus medialis te ağrı oluşur. Golf oynayanlarda daha çok görülür. M.palmaris Longus tendonunu n. medianus için rehberdir. Cubital tünel sendromu: Epicondylus medialis lig. collaterale ulnare ve m. flexor carpi ulnaris in iki başı arasında oluşan tüneldir. İçinden n. ulnaris geçer. Sinirin burada sıkışması sonucu bu sendrom gelişir. Kan gazı ölçümü: Kan gazı ölçümü, solunumun yeterli olup olmadığını gösterir veya asit/baz dengesi bozukluklarının tanı, takip ve tedavisinde de önemli rol oynar. Kan gazlarının ölçümü için, arteriyel kan örnekleri, genellikle ekstremite damarlarından (a.radialis) alınır. Bilhassa üst taraftan kan alınacaksa Allen testi yapmadan almama gerekir. Çünkü a. ulnaris in yetersiz kaldığı durumlarda, olası bir a.radialis tıkanıklığı ciddi sonuçlara yol açabilir. A. brachialis ve a.femoralis ten kan alınabilir; ancak hava embolisi ve benzeri komplikasyonlar olabilir. Allen Testi: Eli besleyen arterlerin dolaşım probleminin olup olmadığını anlamak için yapılan testtir. El bileğinde a. radialis ve a. ulnaris e kompresyon uygulanarak beklenir. Önce, a. radialis serbest bırakılır. Avuç ve parmaklarda dolaşım başlarsa a. radialis in açık olduğu belirlenir. Aynı kompresyon tekrar her iki arterede yapılır ve bu sefer a. ulnaris serbest bırakılır dolaşım varsa a. ulnaris te sağlamdır denir. Eğer basınç kalktığında herhangi birinde el doğal rengine dönmezse damarlardan hangisinde olduysa o damar tıkalı demektir ve kan gazını ölçmek için kan alımında hastanın radial arterini kullanmak sakıncalıdır. Bu durumda alt ekstremite damarları (a. femoralis) kullanılmalıdır. 21

22 KLİNİK BAĞLANTI VE YORU Carpal tünel sendromu : N.medianus un carpal tünelde sıkışması sonucunda ortaya çıkan bir dizi belirti ve bulguları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Karpal tünel sendromu toplumda sık karşılaşılan bir hastalıktır. Yaklaşık olarak toplumun %5 inde görülür. Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülür. Elin ilk üç parmağında uyuşma, karıncalanma ve ağrı ile karakterizedir. Koruyucu tedavi cevap vermezse cerrahi olarak rethinaculum flexorum kesilerek sıkışması önlenir. Tanı için Phalen testi uygulanabilir. Phalen Testi: El bileğinin 90 derece fleksiyonunda n.medianus üzerine olan bası en yüksek düzeye çıkar. Aynı şekilde el bileğinin 90 derece ekstensiyonunda da median sinir bassı artar. Bu hareketler sırasında ilk üç parmağa doğru uyuşma hissi oluşur ki buna Phalen ve Ters Phalen belirtisi denir. Phalen: iki elin sırt kısımları 2 dakika birbirine yapıştırılır ve el bileği dik açı yapacak şekilde flexion yaptırılır ve eller birbirine doğru itilir. Eller ayrıldığında ilk üç parmakta uyuşma varsa test pozitiftir. Bu da bize karpal tünel sendromunu işaret edebilir.(n.medianus). 22

23 Ters Phalen: Elimizin avuç içlerini birleştirerek el bileğimiz 90 derece açı yapacak şekilde extensiyon yaptırılır ve eller birbirine doğru 2 dakika itilir. Sonra ellerimiz ayrıldığında ilk üç parmakta uyuşma arttıysa phalen testi pozitiftirve karpal tünel sendromunu işaret edebilir. (n.medianus) Ganglion(Sinovyal Kist): Çoğunlukla el bileğinin dorsal kısmında, en çok bayanlarda görülen ve genellikle ağrı yapmayan şikinliklerdir. Eğer o bölgede sinir sıkışıyorsa ağrıya yol açabilir. Tedavide iğne ile içindeki sıvı boşaltılır sıkıca sarılır veya ameliyat ile kist alını. Dupuytren Kontraktürü: Palmar fascia ve aponöroz un belirli bölgeler de kalınlaşma sonucu oluşan fibröz dejenerasyondur. Daha çok 4-5. parmakların ucuna yakın başlar ve sonuçta bu parmaklar, metacarpophalangeal eklemde flexion yapmış duruma kalır. Cerrahi olarak düzeltilir. EL KASLARI Thenar bölge kasları 1. M.abductor pollicis brevis Genel: Thenar bölge iç tarafında Origo: Retinaculum flexorum tuberculum ossis scaphoideum os trapezium 2. M.flexor pollicis brevis Caput superficiale, caput profundum olmak üzere iki başı vardır. Her zaman derin başı olmayablir. Retinaculum flexor os trapezoideum ve os capitatum Başparmağın phalanx proximalisinin basisi N.Medianus Başparmağın flexion Insertio: Başparmağın phalanx proximalisin basisinin dış kısmı Sinir: N.medianus Fonksiyon: Başparmağa abduction 23

24 3. M.opponens pollicis 4. M.adductor pollicis Genel: Thenar bölgede daha derindedir. Origo: Tuberculum ossis trapezium, retinaculum flexorum Insertio: 1.metacarpal kemiğin laterali Sinir: N.medianus Fonksiyon: Başparmağa opozisyon İki başı (caput obliquum, caput transversum) vardır. Caput obliquum; os capitatum os metacarpale II ve III ün basisleri Caput transversum; III. Metacarpalin palmar yüzü 1. Parmağın proximal phalanxının basisinin mediali N.Ulnaris Başparmağa adduction opozisyona yardım Hypothenar bölge kasları 5. M.palamaris brevis 6. M.abductor digiti minimi Genel: Elin palmar yüzünde ulnar tarafta yüzeyel fascia içerisindedir. Origo: Flexor retinaculum ve aponeurosis palmarisin medial kenarı Insertio: Elin ulnar tarafındaki deri Sinir: N.ulnaris Fonksiyon: Elin ulnar tarafındaki deriyi kırıştırır Hypothenar bölgenin derininde Os pisiforme, m.flexor carpi ulnaris tendonu Beşinci parmağın proximal phalanksının basisi N.Ulnaris Beşinci parmağa abduction 7. M.flexor digiti minimi brevis 8. M.opponens digiti minimi Genel: Abductor kasa paralel seyreder. Origo: Hamulus ossis hamati ve retinaculum flexorum Insertio: Beşinci parmağın proximal phalanxının basisinin mediali Sinir: N.ulnaris Fonksiyon: Beşinci parmağın proximal phalanxına flexion Abductor kasın altında seyreder. Hamulus ossis hamati ve retinaculum flexorum Beşinci metacarpal kemiğin medial tarafı N.Ulnaris Beşinci parmağa opozisyon. Avuç içini derinleştirir. 24

25 Elin derin grup kasları 9. Mm.lumbricales Genel: Dört tanedir ve çift sinir (n.medianus+n.ulnaris) innervasyonu olan kaslardır, Kemik bağlantısı olmayan iskelet kaslarıdır. Origo: M.flexor digitorum profundusun tendonlarının lateral tarafı Insertio: 2-5. parmakların aponeurosis dorsalislerinin lateral kenarları Sinir: M.lumbricales I veii. N.medianus m.lumbricales III veiv ise n.ulnaris Fonksiyon: 2-5.parmakların phalanx proximalislerine metacarpophalangeal eklemlerde flexion, phalanx media ve phalanx distalislere interphalangeal eklemlerde extension 10. Mm.interossei dorsales Genel: Dört tanedir (bipennat kaslardandır.) Origo: Bulunduğu yerdeki metacarpal kemiklerin birbirlerine bakan komşu yüzleri Insertio: 1.kas işaret parmağının, 2.kas orta parmağın proksimal falankslarının basislerinin lateral tarafına 3.kas orta parmağın proksimal falanksının medial tarafına 4.kas ise yüzük parmağının proksimal falanksının basisinin medial tarafına Sinir: N.ulnaris Fonksiyon: Orta parmaktan geçen vertikal eksene göre II-III-IV. Parmaklara abduction. Aynı zamanda proksimal falankslara art.metacarpophalangea da flexion medial ve distal phalanxlara art.interphalangea da extension yaptırırlar. 11. Mm.interossei palmares Genel: Üç tanedir (unipennat kaslarındandır.) Origo: 1.kas II.metacarpal kemiğin basisinin medial tarafından 2. ve 3. kas ise IV. Ve V. Metacarpal kemiklerin lateral tarafı Insertio: 1.kas işaret parmağının proksimal falanksının basisinin medial tarafına 2. ve 3. kas sırasıyla yüzük ve küçük parmağın lateral taraflarına Sinir: N.ulnaris (derin dalları) Fonksiyon: Orta parmaktan geçen vertikal eksene göre art.metacarpophalangea da 2,3 ve 4. parmaklara adduction. Aynı zamanda proksimal falankslara art.metacarpophalangea da flexion orta ve distal falankslara art.interphalangea larda extension yaptırırlar. 25

26 El parmaklarındaki flexor tendonların kemikten uzaklaşmasını önleyen, amaca uygun hareketlerin yapılmasını sağlayan ve synovial kılıfı destekleyen 8 fibrotik askı sistemi vardır. Bu yapılar; Annular= A ve Cruciform= C ), olarak iki tiptir. 5 tane Annular ( A1-A5 ), 3 tane de Cruciate ( C1-C3 ) flexor pulley vardır. Başparmakta (A1-A2-C1) olmak üzere 3 adettir ( Bazı kaynaklar bu sayıları farklı da verebilir). Proksimalden distale doğru bu sekiz pulley in yerleşimi A1: Art. Metacarpophalangealis te (MP Joint) A2: Phalanx proximalis in basis ineyakın C1: Phalanx proximalis in caput una yakın A3: Art. İnterphalangea proximalis te (PIP Joint) C2: Phalanx medialis in basis ine yakın, art. İnterphalangea proximalis in biraz aşşağısında A4: Phalanx medialis ortalarında C3: Phalanx medialis in distal inde A5: Art. İnterphalangea distal inde bulunur (DIP Joint) Annular pulley ler; daha kalın, sağlam ve geniş fibröz yapılardır. Parmağın flexionu sırasında tendonun geşemesini ve kaymasını önler. Bunlardan en önemlisi A2 ve A4 bantlarıdır. Cruciate pulley ler ise daha incedir ve fleksiyon hareketinin daha rahat yapılanasını sağlarlar. Pulley sistemnin yerini bilmek El cerrahisi için önemlidir. Bunların hasarları mutlaka tamir edilmelidir. GLUTEAL BÖLGE KASLARI 1.M. Gluteus maximus Genel : Uyluğun en güçlü extansor kasıdır. Origo : Ilium un dış yüzü, linea glutea posterior un arkası, sacrum,coccyx, lig. Sacrotuberale. Insertio : Tractus iliotibialis, tuberositas glutea Sinir : N. Gluteus inferior (L5 S1-2) Fonksiyon :Uyluğa extension,supination. Sırt kasları ile birlikte pelvis i arkaya çekerek gövdenin doğrulmasına yardım eder. Ayağa kalkma, dağ ve merdivene tırmanma haraketlerinde etkilidir. Çift taraflı felç olursa hasta bu haraketleri yapamaz. Fascia lata ya yapışan lifleri femur u tibia üzerine tespit eder bacağın doğrulmasına yardım eder ve m. quadriceps femoris felcinde diz eklemlerinin bükülmesine engel olur. 26

27 2.M. Gluteus medius Genel : Uyluğun en güçlü abductor kasıdır. Origo : Ilium un dış yüzü,crista illica-linea glutea posterior ve anterior arasında Insertio : Trochanter majör ün dış yüzü Sinir : N. Gluteus superior (L5 S1) Fonksiyon :Uyluğa abduction ve iç rotasyon,yürürken pelvisi yere basan ayak tarafına çeker. 3.M. Gluteus minimus Genel : Uyluğun abductor kası Origo : Ilium un dış yüzü,linea glutea anterior ile inferior arası Insertio : Trochanter majör ün tepesi Sinir : N. Gluteus superior (L5 S1) Fonksiyon :Uyluğa abduction ve iç rotasyon,yürürken pelvisi yere basan ayak tarafına çeker. KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM +Yerden kaldırılan ayak tarafının pelvisini, karşı taraftaki m. gluteus medius ve minumus destekler ve seviyesini korur yani yürürken pelvisi yere basan ayak tarafına geçer. +M. gluteus medius ve m.gluteus minimus felcinde uyluk abductionu zayıflar ve yürüme şekli ördek yürüyüşüne bezer. +Sağ gluteal kaslarda felç varsa hasta ayakta dururken sol ayağını kaldıracak olursa gövde sola eğilir.çünkü sağ taraftaki kaslar sol tarafı,sol taraftakiler ise sağ tarafı destekler.felç durumunda bunu yapamaz ve hastalar yürürken pelvis,desteksiz olan tarafa doğru yani öne atılan bacak (sol) tarafına egilir.buna" Trendelenburg sendromu" veya semptomu veya işareti denir. +Kisaca hasta ayakta iken arka taraftan pelvise bakılır ve hastalardan ayaklar sıra ile kaldırılmasi söylenir ve pelviste hangi tarafa egim varsa lezyon karşı tarafa 4.M. Piriformis UYLUĞUN DIŞ ROTATOR KASLARI Genel : Uyluğun dış rotator kaslarındandır. Anahtar kastır (Key muscle); bu bölgedeki açıklıktır, damarlar bu kasa göre tarif edilir. Armut şeklindedir. Origo : Sacrum ön yüzü Insertio : Trochanter majör ün tepesi Sinir : Sacral plexus (S1-2) Fonksiyon : Uyluğun dış rotasyon (supination), abduction Piriformis sendromu (siyatik): Kasın alt tarafından çıkan n. İsciadius a bası sonucu sinirin irrite olmasıyla gluteal bölgede veya ilgili alanlarda ağrı hissedilmesidir. 5.M. Gemellus superior Genel : Uyluğun dış rotator kaslarındandır. Origo : Spina ischiadica Insertio : Fossa trochanterica Sinir : N.obturatorius internus (Sacral plex. L5S1) Fonksiyon : Uyluğun dış rotasyon (supination) 6.M. Gemellus inferior Genel : Uyluğun dış rotator kaslarındandır. Origo : Tuber ischiadicum Insertio : Fossa trochanterica Sinir : N.quadratus femoris (Sacral plex. L5S1) Fonksiyon : Uyluğun dış rotasyon (supination) 27

28 7.M. Obturatorius internus Genel : Uyluğun dış rotator kaslarındandır. Origo :Membrana obturatoria nın pelvik yüzü ve membran cevresi kemik yapı Insertio : Fossa trochanterica Sinir : N.obturatorius internus (Sacral plex. L5S1) Fonksiyon : Uyluğun dış rotasyon (supination) 8.M. Quadratus femoris Genel : Uyluğun dörtgen şeklinde dış rotator kasıdır. Origo : Tuber ischiadicum Insertio : Crista intertrochanterica Sinir : N.quadratus femoris (Sacral plex. L5S1) Fonksiyon : Uyluğun dış rotasyon (supination) 9.M. Obturatorius externus Genel : uyluğun dış ratator kaslarındandır, (*Dikkat sinir innervasyonu farklıdır lumbal plexus) Origo : Ramus inferior pubis ve membrana obturatoria nın dış yüzü Insertio : fossa trochanterica Sinir : N. Obturatorius Fonksiyon : Uyluğa dış rotasyon (supination), kalça eklemine destek UYLUK ARKA VE LATERAL BÖLGE KASLARI 1.M. Tensor fascia lata Genel : Uyluğun lateral tarafından bulunur. Kas lifleri çok kısa, fascia kısmı uzun Origo : Spina iliaca anterior superior, crista iliaca Insertio : Tractus iliotibialis Sinir : N. Gluteus superior ( L4-5) Fonksiyon : Uyluğun flexion una, pronation una ve abducation una yardım eder N. Femoralis felcinde uyluğa bir miktar fleksiyon yaptırabilir Tractus iliotibialis i gererek bacağın extension una yardım eder ve diz eklemini tespit eder 28

29 3.M. Semitendinosus 2.M. Biceps femoris Genel : - Ischiocrual ya da Hamstring kaslardandır. - Çift sinir innervasyonlu bir kas ( n. Tibialis + n. Fibularis communis ) Origo : Caput longum ; tuber ischiadicum, çaput breve ; labium laterale linea aspera Insertio : Caput fibula Sinir : Caput longum ; n.tibialis (L5,S1-2), çaput breve; n. Fibularis communis (L5 S1-2) Fonksiyon : Uyluğa extension, bacağa flexion, bacak flexionda iken supination yaptırır - M. Semitendinosus ve m. Semimembranosus ile birlikte uyluk sabit kalırsa pelvis i femur a tespit ederler ve gövdenin doğrulmasına yardım ederler. Genel : - Hamstring kaslardandır - Pes anserinus yapısına katılır Origo : Tuber ischiadicum. Insertio : Pes ansreinus ve bunun aracılığı ile tuberositas tibia nın medial tarafı, fascia cruris. Sinir : N. Tibialis(L5, S1-2) Fonksiyon : Uyluğa extension, bacağa flexion ve flexionda iken pronation yaptırır 4.M. Semimembranosus Genel : - Hamstring kaslardandır Origo : Tuber ischiadicum. Insertio : Tibia nın medial kondili Sinir : N. Tibialis(L5, S1-2) Fonksiyon : Uyluğa extension, bacağa flexion ve flexionda iken pronation yaptırır UYLUK ÖN BÖLGE KASLARI 1.M. İliopsoas Genel : - M. İliacus ile m. Psoas majör (+minör) oluşturur. - M. Psoas minör her zaman olmayabilir. - M. Uyluğunun en güçlü fleksör kasıdır. Origo: M. Psoas majör : L 1-3 vertebra proc spinosus u M. İliacus : fossa ilica sacrum M. Psoas minör T12 L1 vertebra corpus u Insertio : Trochanter minör ( ortak tendon ile ) ( psoas minör eminentia iliopectinea ya ) Sinir : N. Femoris + plexus lumbalis (L1,2,3) Fonksiyon : Uyluğa ; flexion. 2.M. Sartorius Genel : - Terzi kası - Hem uyluğa hemde bacağa flexion yaptıran vücudun en uzun kasıdır. Origo: Spina iliaca anterior superior. Insertio : Pes anserinus aracılığı ile tuberositas tibia, fascia cruris. Sinir : N. Femoralis (L2,3) Fonksiyon : Uyğula ; flexion, supination, abduction. Bacağa ; flexion ve flexionda iken pronation 29

30 3.M. Quadriceps femoris Genel : Uyluğun dört başlı kasıdır. Sonlanış tendonuna lig. Patella adı verilir. Bu tendondan patella reflexi alınır. Origo: - M. Rectus femoris ; spina iliaca anterior inferior, - Vastus lateralis ; labium laterale linea aspera, - Vastus medialis ; labium mediale linea aspera, - Vastus intermedius ; femur un ön yüzü. Insertio : Tuberositas tibia ( lig. Patella adı ile) Sinir : N. Femoralis ( L2,3,4) Fonksiyon : Bacağa extensiyon, rectus parçası uyluğa flexion Dizlerin doğrultulmasında ve ayağa kalkmada etkindir. 4.M. Articularis genus Origo: Femurun ön yüzünün alt kısmı Insertio : Diz eklemi kapsülü Sinir : N. Femoralis Fonksiyon : Bacağın extensionu esnasında synovial membranı yukarı çeker. UYLUK MEDİAL BÖLGE KASLARI 1.M. Gracilis Genel : Gracilis=Narin anlamındadır. Pes anserinus yapısına katılır. Origo: Ramus inferior pubis in ön yüzü. Insertio : Pes anserinus aracılığı ile tuberositas tibia nın mediali, fascia cruris. Sinir : N. Obturatorius (L2-3) Fonksiyon : Uyluğa flexion, adducation, Bacağa flexion pronation. 2.M. Pectineus Genel : Çift sinir innervasyonlu Origo: Pectenossis pubis, tuberculum pubicam, pubis in ön yüzü. Insertio : Femur dalinea pectinea Sinir : N. Femoralis(L2-3) n. Obturatorius. Fonksiyon : Uyluğa ; flexion, adduction 30

31 3.M. Adductor longus Genel : Trigonum femorale nin medial duvarında yer alır. Origo: Tuberculum ve crista pubicum. Insertio : Labium mediale linea aspera nin orta kısmı Sinir : N. Obturatorius(L2-4) Fonksiyon : Uyluğa ; adduction, flexion 4.M. Adductor brevis Genel : M. Adducator longus un altında Origo: Corpus pubis ve ramus inferior pubis Insertio : Labium mediale linea aspera üst kısmı, lnea pectinea Sinir : N. Obturatorius(L2-4) Fonksiyon : Uyluğa adduction, flexion 5.M. Adductor magnus Genel : - Çift sinir innerve eder ( n. Obturatorius + n. Tibialis) - Uyluğun en güçlü adductor kasıdır Origo: Ramus ischiopusbis, tuber ischiadicum. Insertio : Ön lifleri labium mediale linea aspera, lifleri epicondylus medialis üst kısmı. Sinir : Ön kısmı n. Obturatorius ( L2-4),arka kısmı n. Tibialis (L4). Fonksiyon : Uyluğa adduction, arka lifleri uyluğa extension ön lifleri ise uyluğa flexion yaptırır. KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM +V. saphena magna;çoğu bacakta olmak üzere adet kapakcık içerir.by-pass ameliyatlarında kullanılan bu ven,kapakcıkları kan akımını engellememesi için ters olarak dikilir. +Bazı kliniklerde eski kullanım olarak a. femoralis ve devamına,a. femoralis superficialis denilmektedir. +A. femoralis, iz düşümü lig. inguinale' nin orta noktası ile condylus medialis femoris'i birleştiren çizgi. +A. femoralis, angiografi amacı ile kateter takmada veya kan almak için damar yolu olarak kullanılabilir.bu durumda, lig. inguinale'nin orta alt tarafında damarın nabzı alınarak damar bulunur ve orta parmak ile işaret parmağı arasında damar sabitlenerek iğne deri, deri altı geçirtilerek ilerletilir.arter pulsasyonu hissedilir ve artere girilir. 31

32 BACAK ÖN BÖLGE KASLARI 1. M. Tibialis Anterior Genel: Ayağın en güçlü eksantör kasıdır. Ayağın kubbesini(arcus longitudinalis medialis'i) destekleyen en önemli kaslardan biridir. Origo: Tibia'nın üst-dış yüzü, membrana interossea Insertio: Os cuneiforme medialeile I. metatarsal kemiğin basis'i Sinir: N. fibularis(peroneus) profundus Fonksiyon: Ayağa extension(dorsal flexion), inversion(supination) Ayakta dururken çalışmaz. Kasın fonksiyonunun kaybında "düşük ayak(footdrop)" olur. Karda yürümek için kullanılan palet ayakkabılar, bu kas ve peroneal kaslarda gerginlik sonucu ağrıya yol açabilir. Bu duruma "snow leg" denir. 2. M. Extensor Hallucis Longus Genel: Üst tarafta, m.extensor digitorum longus ve m.tibialis anterior tarafından örtülmüş ince bir kastır. Origo: Fibula orta ön yüzü, membrana interossea Insertio: Başparmağın distal falanksının basis'i Sinir: N. fibularis profundus Fonksiyon: Başparmağa extension, Ayağa extension, inversiyon(supination) ve, adduction 3. M.Extensor Digitorum Longus Genel: 4 tendona ayrılır. Origo: Tibia'nın lateral kondili, caput fibula, membrana interossea Insertio: 2-5. Parmakların medial ve distal falanksların dorsal aponerosis'e Sinir: N. fibularis profundus Fonksiyon: 2-5. Parmaklara extension, ayağa extension, eversion ve abduction 32

33 4. M. Peroneus (fibularis) Tertius Genel: M. extensor digitorum longus'un bir parçasıdır. Origo: Fibula 1/3 alt kısmının ön yüzü, membrana interossea Insertio: 5. metatarsal kemiğin basis'i Sinir: N. fibularis profundus Fonksiyon: Ayağa extension, eversion(pronation) BACAK LATERAL BÖLGE KASLARI 1. M. Peroneus (fibularis) Longus Genel: Malleolus lateralis'in arkasından geçer. Arcus longitudinalis lateralis'ive arcus transversus'unu destekler. Origo: Fibula'nın 2/3 üst kısmı, caput fibula, tibia'nın conylus lateralis'i Insertio: Os cuneiforme mediale, 1. metatarsal kemiğin basis'i Sinir: N. fibularis(peroneus) superficialis Fonksiyon: Ayağa flesion, eversiyon, abduction Insersiyo sabit kalırsa m. peroneus brevis ile tek ayak üzerinde durmada etkin 2. M. Peroneus (fibularis) Brevis Genel: M.peroneus longus'un ön kısmında görülür, malleolus lateralis'in arkasından geçer. Lateral arkı destekler, Transvers arkı desteklemez. Origo: Fibula'nın 2/3 alt kısmının dış yüzü, septum intermusculare Insertio: 5. meratarsal kemiğin basis'indeki tuberositas ossis metatarsalis quinti Sinir: N. fibularis(peroneus) superficialis Fonksiyon: Ayağa flexion, eversiyon(pronation),abduction 33

34 BACAK ARKA BÖLGE KASLARI YÜZEYEL GRUP KASLARI M. Triceps Surae Genel: M. gastrocnemius ve m. soleus olmak üzere iki kastan oluşur ve baldır kabartısını yapar. Bu kaslar gövde ağırlığını kaldırıp ayak ucuna basmamızı sağlar, Vücudun dik durması, dans etme, yürüme ve ayak parmakları üzerinde kalkma gibi hareketlerde vücut ağırlığa karşı topuğu kaldırırlar. Siniri N. tibialis'tir. N. tibialis'in felcinde, ekstensör kasların hakimiyeti nedeniyle ayak ucu yukarı kalkar ve ayak parmakları flexion yapamaz. M. triceps surae ayağın en kuvvetli supinator ve flexor kasıdır. Ortak tendonuna Aschill tendonu denir. Bu tendon vücudumuzun en güçlü tendonudur. M. gluteus maximus-m. Quadriceps femoris- m. triceps surae ayakta durmayı ve yürümeyi sağlayan en önemli kaslardır. Bacak kasları koşu sırasında yürüyüşten daha fazla güç ve enerji harcarlar. Koşuda m. soleus, m. gastrocnemius, m.quadriceps femoris ve ischiocrural kaslarda kasılma fazladır. 1. M. Gastrocnemius Genel: Lateral ve medial olmak züzere iki başı vardır. Origo: Femur'un condylus lateralis ve medialis'i Insertio: Tuber calcanei Sinir: N. tibialis Fonksiyon: Ayağa flexion, inversiyon(supination), bacağa hafif flexion Yürüme koşma ve zıplama hareketlerinde rolü vardır. Bunu ayağın ön parçasını flesion durumuna getirip arka parçasını yukarı kaldırarak yapar. M. gastorcnemius, beslenmesini tek bir kaynaktan sağlayan nadir kaslardan birisidir. A. poplitea'dan gelen a.suralis'ler besler. Bu arterler end arterler olduğu için hiç anastomoz yapmazlar. 2. M. Soleus Genel: M. gastrocnemius'un derininde bulunur. Origo: Caput fibuale, linea musculi solei Insertio: Tuber calcanei Sinir: N. tibialis Fonksiyon: Ayağa flexion, inversiyon(supination) Ayakta dururken bacağı ayağın üzerine tespit eder ve sürekli olarak aktiftir. 34

35 3. M. Plantaris Genel: Her zaman bulunmaz. Uzun bir tendonu vardır ve tendon transferinde kullanılır. Origo: Femur'un lateral epikondili Insertio: Tuber calcanei Sinir: N. tibialis Fonksiyon: Ayağa flexion, inversiyon(supination) BACAĞIN ARKA BÖLGESİ DERİN GRUP KASLAR 4. M. Popliteus Genel: Diz kilidini çözen kas Diz kilitlenmelerinde, femur üzerinde tibiayı içe doğru döndürerek kilidi çözer Origo: Femur'un lateral epikondili Insertio: Tibia üst-arka yüzü Sinir: N. tibialis Fonksiyon: Diz eklemine flexion, Dış menisküs'ünden başlayan lifleri, diz eklemi flexion'unun başlangıcında ve tibia'nın dışa rotasyonu sırasında menisküs'ü arkaya doğru çekerek sıkışmasını önler. 35

36 5. M. Flexor Hallucis Longus Genel: Ayak kubbesini(arcus longitudinalis medialis'i) kısmen destekler. Origo: Fibula gövdesinin arka yüzünün 2/3 alt kısmı, membrana interossea Insertio: Talus'un arka yüzünden, surentaculum tali'nin plantar yüzündeki "sulcus tendinis musculus flexoris hallucis longus" adlı oluktan m. flexor digitorum longus tendonu altından geçerek, başparmağın distal falanksının basis'ine yapışır. Sinir: N. tibialis Fonksiyon: Ayak başparmağına flexion, ayağa flexion ve inversiyon, Adım atma, koşma ve yürümede gövdeyi öne doğru iten, başlatıcı ve itici bir kastır. Felcinde başparmak yukarı çekiliri yürüme ve ayakkabı giymekte zorluk çekilir. 6. M. Flexor Digitorum Longus Genel: Hiatus tendineus'tan dört tane tendon halinde geçer. Origo: Tibia'nın arka yüzü ortaları Insertio: 2-5 parmağın distal falanks'larının basis'i Sinir: N.tibialis Fonksiyon: 2-5. Parmağa ve ayağa flexion. Ayağa bir miktar inversiyon. Yürüme ve koşma sırasında gövdenin öne itilmesine yardım eder. 7. M. Tibialis Posteior Genel: En derinde bulunan ve arcus longitudşnalis medialis'i destekler. Origo: Tibia-fibula arka yüzü üst kısmı, membrana interossea Insertio: Tuberositas ossis navicularis, os cuneiforme, 2-4. Metatarsal kemiklerin basis'i Sinir: N. tibialis Fonksiyon: Ayak inversiyon ve bir miktar da flexion Tek ayak üzerinde durmada etkin 36

37 AYAĞIN İNSTRİNSİK KASLARI Ayak Sırtındaki Kaslar (Dorsal Yüz) Bu kaslar ayak parmaklarına extansiyon yaptırırlar. İki tanedirler; 1. M. extensor digitorum brevis ORİGO: Retinaculum extensorum inferius, calcaneus un dorsal ve lateral yüzü. INSERTİO: 2-4. parmaklara giden üç tendon şeklinde m.extensor digitorum longus tendonları. SİNİR: N. Fibularis (peroneus) profundus. FONKSİYON: 2-4. parmaklara ekstaniyon. 37

38 2. M. Extensor hallucis brevis ORİGO: Calcaneus un dorsal yüzü. INSERTİO: Başparmak proksimal falanksının basis i. SİNİR: N. Fibularis (peroneus) FONKSİYON: Başparmağa ekstansiyon. Ayak Tabanı Kasları Ayak tabanındaki intrinsic kaslar apeneurosus plantaris altında dört tabaka olarak bulunur. Ayak tabanı kasları, ayak kubbesini pasif olarak destekler. Birinci Tabaka Kasları 1. M. Abductor Hallucis GENEL: Ayağın medial kenarında bulunur. Kabarıntısına eminentia medialis denir. ORİG0: Tuber calcanei nin processus medialis i ve aponeurosis plantaris. INSERTİO: Başparmağın proximal phalanax ının basis i. SİNİR: N.plantaris medialis. FONKSİYON: Başparmağa abduction. -Arcus longitudinalis medialis i pasif olarak destekler. 2. M. Flexor digitorum Brevis GENEL: Sonlanışından hemen önce ikiye ayrılırlar(hiatus tendineus) ve içinde m. flexor digitorum longus un tendonları geçer. ORİGO: Tuber calcanei nin processus medialis i ve aponeurosis plantaris. INSERTİO: 2-5. parmakların mediaşl phalanx ı. SİNİR: N.plantaris medialis. FONKSİYON: 2-5. parmaklara flexion. -Arcus longitudinalis medialis ve lateralis i pasif olarak destekler. 3. M. Abductor Digiti Minimi GENEL: Ayağın lateral kenarı boyunca uzanır. ORİGO: Tuber calcanei nin proc. medialis ve lateralis i, aponeurosis plantaris. INSERTİO: 5. parmağın proksimal falanksının basis i. SİNİR: N. plantaris lateralis. FONKSİYON: 5. parmağa abduction. -Arcus longitudinalis lateralis i pasif olarak destekler. 38

39 İkinci Tabaka Kasları 4. M.Quadratus Plantae (M.flexor Accessorius) GENEL: Birinci tabaka kasları ile arasında damar ve sinirler(v.a.n. plantaris lateralis) bulunur. ORİGO: Tuber calcanei nin proc. medialis ve lateralis i lig. plantare longum dan iki baş halinde başlar. INSERTİO: M. flexsor digitorum longus tendonunun dış kenarına tutunur. SİNİR: N. plantaris lateralis. FONKSİYON: 2-5. parmaklarda flexion a yardım -M. flexsor digitorum longus tendonunu arkaya-dışa doğru çekerek bu kasın eğik çekme hareketini düzeltir. Böylece sagittal düzlemde düzgün hareket etmesini sağlar. 5. Mm.Lumbricales GENEL: Solucan şeklinde 4 tane kastır. -Çift sinir innervasyonu olan kastır. ORİGO: M. flexor digitorum longus un tendonlarından. INSERTİO: 2-5. parmakların proksimal falankslarının basis i ve dorsal aponöroz. SİNİR: 1.si n. plantaris medialis, 2-4. n.plantaris lateralis. FONKSİYON: Art. metatarso phalengea dan flexion, art.interphalengea larda ekstraksiyon yaptırır. -Yürüme ve koşmada 2-5. parmakların bükülmesini önleyen diğer kaslara yardım eder. 6. M. Flexor Hallucis Brevis GENEL: - ORİGO: Os cuboideum, os cuneiforme laterale. Üçüncü Tabaka Kasları 7. M. Adductor Hallucis GENEL: İki başı vardır; caput obliquum, caput transversum. ORİGO: Caput obliquum, 2-4. os INSERTİO:Başparmak proksimal falanks basis i. metatarsophalengeal eklem kapsülleri. SİNİR: N. plantaris medialis. INSERTİO:Başparmak proksimal falanksının basis i. FONKSİYON: Başparmağa flexion. SİNİR: N. plantaris lateralis. - Arcus longitudinalis medialis i pasif olarak FONKSİYON: Başparmağa adduction. destekler. - Arcus transversus pedis i pasif olarak destekler. 8. M. Flexor Digiti Minimi Brevis GENEL: - ORİGO: 5. metatarsal kemiğin basis i ve lig. plantare longum. INSERTİO: 5. parmakta proksimal falanksın basis i. SİNİR: N. plantaris lateralis. FONKSİYON: Küçük parmağa flexion yaptırır. 9. M. Opponens Digiti Minimi GENEL: Her zaman olmayabilir. -M.flexor digiti minimi brevis in derin lifleridir. ORİGO: Lig. plantare longum. INSERTİO: 5. parmakta proksimal falanksın basis i ve tuberculum os metatarsale quinti. SİNİR: N. plantaris lateralis. FONKSİYON: 5. parmağı diğer parmaklara yaklaştırır (opozisyon). 39

40 Dördüncü Tabaka Kasları 10. Mm. İnterossei Dorsales GENEL: Dört tanedir. ORİGO: Her kas iki metatarsal kemiğin komşu yüzlerine. INSERTİO: 2-4. parmakların proksimal falanksları. -2. parmakta medial ve lateral tarafı, 3 ve 4. parmaklarda ise lateral tarafına. SİNİR: N. plantaris lateralis. FONKSİYON: 2-4. parmaklara abduction, proximal phalanax lara flexion, diğerlerine extensiyon. -bu görevini m.lumbricalis ler ile birlikte; metatarsofalengeal eklemde flexion; proksimal interfalengeal eklemlerde ekstansiyon. 11. Mm. İnterossei Plantares GENEL: Üç tanedir. ORİGO: 3-5. metatarsal kemiklerin basis inin medial tarafı. INSERTİO: 3-5. parmakların proksimal falankslarının basis inin medial taraflarına ve dorsal aponöroz a. SİNİR: N. plantaris lateralis. FONKSİYON: 3-5. parmaklara adduction, proximal phalanx lara flexion, diğerlerine extensiyon. -Bu görevini m. lumbricalis ler ile birlikte; metatarsofalengeal eklemde flexion; proksimal interfalengeal eklemlerde ekstansiyon. KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM Sual Arterler, end arterler olduklarından klinik açıdan önemlidirler. A. tibialis posterior un nabzı aschill tendonunun medial kenar ile malleolus medialis in arasından alınır. A. dorsalis pedis in nabzı,ayak bileğinde 1 ve 2 metatarsal kemikler arasından alınır. V. Saphena magna,v. saphena pavra: Deri altında, yüzeysel fascia içinde bulunurlar. Varis bu venlerde sık olarak görülür. V. Saphea magna klinik olarak oldukça önemli bir vendir. Malleolus medialis in önünde yapılan bir cilt insizyonu (saphen cutdown) ile bulunarak ilaç, kan ve elektrolit transfüzyonları yapılabilir. Ayrıca bypass larda kullanılır. Bu ven n.saphenus ile yakın komşuluk yapar. N. İschiadicus: Daha çok pelvis kırıkları, kalça eklemi çıkıkları ve uygun yapılmayan intramusculer (IM) enjeksiyonlarda yaralanır.n. İschiadicus un duyu dağılım alanı boyunca duyulan ağrıya siyatik adi verilir. Ağrı; uyluğun arka yüzü, arka ve dış tarafı ve ayağın dış kısmındadır. N. Fibularis (peroneus) communis: En çok yaralanan sinirdir. Ayak extensiyon ve pronation yapamaz ve plantar flexion ve inversiyonda kalır (pes equinovarus). Islak ayakla kuru bir yere bastığımızda ayaklarımız iz bırakır.ayak izlerinin iç tarafında açıklığı içe batan bi çentik görünür. Bu çentiğin derinliği ayak kubbesinin yükseklik derecesini gösteriri. Ayak kubbesi alçak ise çentik düşük ve dardır (pes planus=düz taban); Kubbe yüksek ise çentik büyük ve derindir (pes cavus= yüksek taban). Hallux valgus: Ayak baş parmaklarının lateral deviasyonu ile belirgin bir ayak deformitesidir (başparmak, ikinci parmağın üstüne biner). Traje=iz düşümü=projeksiyon A. Femoralis i trajesi: Midinguinal noktadan epiconylus medialis e çekilen çizgidir. Trşigonum femorale de v. Femoralis in lateralinde rahatca bulunabilir.bu nedenle sık olarak koroner anjiografilerde kullanılır. V. Saphena magna nın trajesi: Mallaolus medialis in bir parmak önünde patella nın dört parmak medialine çekilen çizgi, 40

41 V. Saphena pavra nın trajesi: Tendo calcanei nin lateral kenarı ile fossa poplitea orta noktasına çekilen çizgi N. İschiadicus un trajesi: Trochanter major-tuber ischiadicum arası ortasında fossa poplitea orta noktasına çekilen çizgi N. Cutaneus femoris lateralis in trajesi: Spina iliaca anterior superior dan caput fibula ya çekilen çizgi YÜZ VE MİMİK KASLARI KASLARIN ENLERİ Vücudun en geniş kası: Vücudun en uzun kası: Vücudun en kalın kası: Vücudun en büyük kası: Vücudun en kısa ve küçük kası: M.latissimus dorsi M.sartorius M.gluteus maximus M.gracilis M.stapedius KAFA DERİSİ KASLARI;M.EPİCRANİUS a)m.occipitofrontalis Genel;occipital kemikten kaşlara kadar uzanır. Venter occipitalis ve venter frontalis olmak üzere iki karınlıbir kastır. İki karın orta kısımda galea aponeurotica ile birbirine bağlanmıştır. Origo; venter occipatalis,linea nuchae suprema dan,venter frontalis galea aponeurotica dan İnsertio;venter occipitalis galea aponeurotica,venter frontalis alın derisi Sinir;N.facialis n.auricularis post. Ve r. Temporalis Fonksiyon;şaşırma,hayret ifadesi Occipital parça alın derisini gerer, kaşları kaldırır. Frontal parça alında enine çizgileri oluşturur. b)m.temporoparietalis Genel; çok fazla etkin bir kas değildir. Origo; fascia temporalis İnsertio; galea aponeurotica Sinir; N.facialis Fonksiyon; kafa derisini gerer. 41

42 KULAK KEPÇESİ ÇEVRESİNDEKİ KASLARI M.auricularis Genel; M.auricularis anterior M.auricularis superior M.auricularisposterior Orio-insertio;fascia temporalis ile auricula kıkırdkları arasında uzanan bu kaslar insanda rudimenter durumdadır. Sinir;N.facialis Fonksiyon; hareket kabiliyetleri çok sınırlıdır. GÖZ ÇEVRESİNDEKİ KASLAR 1.M. Orbicularis oculi Genel; üç parçası bulunur.pars palpebralis,pars orbitalis,pars lacrimalis gözün sfinkter kasıdır. Origo; pars orbitalis; lig. Parpebrale mediale ve margo medialis orbita (frontal+ maxilla). Pars palpebralis; lig. Palpebrale mediale Pars lacrimalis;crista lacrimalis İnsertio; pars orbitalis; dairesel olarak başladığı yere tekrar gelir ve burada sonlanır. Pars palpebralis;lig. (raphe)palpebrale lateralis te sonlanır. Pars lacrimalis; saccus lacrimalis i arkadan sararak lig. Palpebrale mediale de sonlanır. Sinir;N. Facialis, Fonksiyon; genel olarak gözü kapatır. Pars orbitalis ve palpebralis birlikte çalışırsa gözler sıkıca kapanır ayrıca kasları aşağı içe çeker. Zamanla göz etrafında kırışıklar yapar. Çocuklarda bu kırışıklığın görülmesi görme bozukluğunun belirtisidir. Pars lacrimalis, punctum lacrimalis i açıp kapatarak göz yaşının emilmesini ve göz yaşı kesesinin boşalmasını sağlar. 2. M.depressor süpercilii Genel;bu kas m. Corrugator supercilii,nin iç kısmında yer alır. ( M. Orbicularis oculinin bir parçası olarakta kabul edilir) Origo;os frontale pars nasalis. İnsertio;kaş derisi Sinir;N. Facialis( r. Temporalis,r. Zygomaticus) Fonksiyon;alında enine (horizontal) kırışıklar oluşturur ve kaşların medial ucunu aşağı çeker. Hüzünlü ifade oluşturur. 3.M.corrugator supercilii Origo; glabella, arcus superciliaris lerin medial ucu İnsertio;kaş derisi Sinir;N.facialis (r. Temporalis, r. Zygomtaicum) Fonksiyon;alında dikey (vertical) çizgiler oluşturur ve kaşların çatılmasını sağlar (kızgın,sinirli kişi) Aşırı kasılmaları migreni tetikleyebilir. 42

43 BURUN ÇEVRESİNDEKİ KASLAR 1.M.procerus Origo;os nasale,burun kıkırdakları İnsertio;iki kaş arası (glabella)derisi Sinir;N. Facialis(r. Buccalis) Fonksiyon;kaşların medial ucunu aşağı çekerek burun sırtında ve alında enine çizgiler oluşturur. 2.M.nasalis (Pars transversa-pars alaris) Origo;maxilla da fossa incisiva nın laterali İnsertio;pars transversa dorsum nasi ye pars alaris bunun kanatları Sinir;N. Facialis Fonksiyon;pars tranversa burun deliklerini daraltır. Pars alaris ; burun deliklerini genişletir. 3.M.depressor septi Origo;fossa incisivum (maxilla) İnsertio;cartilago septi nasi Sinir;N. Facialis Fonksiyon;burun deliklerini daraltır. AĞIZ ÇEVRESİNDEKİ KASLAR 1.M.levator labii superioris Origo;maxilla,mago infaorbitales İnsertio;üst dudak derisi Sinir;N. Facialis Fonksiyon;üst dudağı yukarı çeker,nasolabial sulcusu yapar. Tiksinti veya bulantı ifadesi. 2-M.levator labii superioris alaeque nasi Origo;Maxillanın proc. Frontalis i İnsertio;Üst dudak derisine,burun kanatlarına Sinir; N.facialis Fonksiyon;Lateralkısmı üst dudağı yukarı çeker,medial kısmın burun kanatlarını yukarı çekerek genişletir. Küçümseme ve aşağılama mimikleri. 3-M.levator anguli oris Origo; fossa canine (maxilla) İnsertio; commissura labiorum(angulus oris) Sinir; N. Facialis Fonksiyon; ağız köşesini mediale çeker,nasolabial sulcusu yapar Tebessüm ve gülme,tiksinti veya bıkkınlıktaki mimik hareketlerin yardım eder. 43

44 4-M.zygomaticus major Origo;Os zygomaticum un lateral yüzü,arcus zygomaticum İnsertio;Commissura labiorum(angulus oris) Sinir; N.facialis Fonksiyon; Ağız köşesini dışa-yıkarı(arkaya- yukarı) çeker. Tebessüm ve gülme 5-M.zygomaticus minor Origo; os zygomaticum un lateral yüzü,arcus zygomaticum İnsertio; angulus oris,üstdudak derisi Sinir; N.facialis Fonksiyon; üst dudağı yukarı çeker. Tebessüm, küçümseme ve aşağılama gibi mimik hareketlerini yaptırır. 6-M.risorius Origo; M. Masseter üzerindeki fascia masseterica inserio; commissura labiorum (=angulus oris) Sinir; N.facialis Fonksiyon; ağız köşesini dışa yukarı çeker(sırıtma=yalancı gülümseme veya gülümsme,yüzünü ekşitmek) 7-M.depressor anguli oris Origo; corpus mandibulae daki linea obliqua İnsertio; commissura labiorum (=angulus oris ) Sinir; N. facialis Fonksiyon; Ağız köşesini aşağıya çeker,yüze üzüntülü ifade verir(somurtma, endişe) 8-M. Depressor labii inferior Origo; basis mandibulae,for.mentale alt tarafı İnsertio; alt dudak derisi Sinir; N. Facialis Fonksiyon; alt dudağı aşağı çeker,yüze keder ve üzüntülü ifade verir. 44

45 9-M.mentalis Origo; mandibula daki juga alveolaris,fossa incisivum İnsertio; çene ucundaki deri Sinir; N. Facialis (r. Marginalis mandibulae) Fonksiyon; çene derisini gerer (sakal tıraşı) şüphe ifadesi 10-M.orbicularis oris Genel; ağız etrafındaki kas lifleri bu kasa karışır,iki parçası vardır Pars marginalis Pars labialis Origo; maxilla,mandibula İnsertio; dudak derisi,commissura labiorum(=angulus oris) Sinir; N. Facialis(r.buccalis) Fonksiyon; yüzeyel lifleri dudakları içe çeker,derin lifleri dudakları büzer(öpücük gönderme) 11-M.buccinator Genel; ağız boşluğunu dıştan sınırlar.bu kasın üzerinde fascia bucco-pharyngea ve corpus adiposum buccae bulunur.bu kas ductus parotidea ile ile delinir. Origo; maxilla ve mandibula nın proc.alveolaris i lig.pterygomandibularis,crista buccinatoria İnsertio; angulus oris (=commissura labiorum) Sinir; N.facialis(r.buccalis) Fonksiyon; dudakları büzer,üfleme ve ıslık çalma hareketlerini yaptırır. Yanağı dişlere doğru bastırarak gıdaları dişler arasına iter, Nefesli çalgıları kullananlarda bu kas gelişmiştir. 12-M.platysma Genel; yüzeysel boyun kası olarak ta kabul edilir. İnsanlarda fazla fonksiyonel değildir. Origo; M.pectoralis major ve m.deltoideus üzerindeki yüzeysel fascia İnserio; mandibula nın alt kenarı,yanakların alt kısmını örten deri,angulus mandibulae Sinir; N.facialis Fonksiyon; boyun gerginliğini korur.yaşlılıkta boyun kırışıklıklarına neden olur. Ön kısmı mandibula yıbiraz aşağıya çekebilir. Korku,dehşet ve şaşırma anında alt dudak ve ağız köşesini de aşağı çeker. KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM Yüz ve mimik kaslarının fonksiyon testi: - Kaşlarını kaldır: m. occipitofrontalis - Gözlerini kapa: m. orbicularis oculi - Dişlerini göster: m. levator anguli oris - Dudaklarını kapa: m. orbicularis oris - Yanaklarını şişir ve sonra üfle: m. buccinator - Dişlerini sık: (boyunda vertical kırışıklıklar var mı) m. platsyma kontrol edilir. - V. Angularis in v. ophthalmica superior ile yaptığı anastomoz nedeniyle sinus cavernosus ile de bağlantılıdır. Bu bağlantı klinik yönden önemlidir. Üst dudak ve buran yakınındaki sivilcele oynandığı zaman patojen sinüs cavernosus a kadar gidebilir. Bu nedenle oynamak tehlikelidir. - Kafa derisi flep olarak çok kullanıldığı için flep yapılacak yer ile alnacak kafa derisi damarlarının iyi bilinmesi gerekmektedir. 45

46 ÇİĞNEME KASLARI 1-M.temporalis Genel; yelpaze şeklinde bir kastır. Origo; linea temporalis inferior, fossa temporalis. İnsertio; proc.coronoideus,mandibula nın ön kenarı Sinir; N. Mandibularis (r.temporalis profundus) Fonksiyon; çift taraflı kasılması mandibula yı kaldırır ve ağzı kapatır, tek taraflı kasılırsa mandibula yı kendi tarafına çeker.arkadaki lifler caput mandibulae yi arkaya çekerek alt çenenin retraksiyonunu sağlar. 2-M.masseter Genel; pars superficalis ve pars profunda olmak üzere iki parçası vardır.çenenin en güçlü kasıdır. Origo; arcus zygomaticus un alt kenarı ve medial yüzü İnsertio; tuberositas masseterica,angulus mandibula Sinir;N.mandibularis(r.massetericus) Folnksiyon; çift taraflı kasılırsa ağzı kapatır. Tek taraflı kasılırsa mandibula yı kendi tarafına çeker. Yüzeysel lifleri mandibulanın öne kaymasını önler. Dişler sıkılırs kas palpe edilebilir. 3-M.pterygoideus medialis Genel; dikdörtgen şeklindedir. Yüzeysel ve derin lifleri vardır. Origo; yüzeyel başı;tuber maxilla dan, derin başı; lamina pterygoideus lateralis in iç yüzünden başalar.yukarıdan aşağı, arka ve laterale doğru seyreder. İnsertio; angulus mandibulae nin iç yüzündeki tuberositas pterygoidea Sinir; N.mendubularis(r.pterygodeus medialis) Fonksiyon; çift taraflı kasılırsa mandibula yı yukarı kaldırır ve ağzı kapatır.tek taraflı mandibula yı kendi tarafına çeker M.pterygoideus lateralis ile mandibula yı öne çeker. 4-M.pterygoideus lateralis Genel; ağzı açan tek çiğneme kasıdır iki başlı çiğnme kasıdır. bu başları arasından n. Buccalis ve a. Maxillaris geçer. Origo; caput superior; sfenoid kemiğin (ala major)facies inferior;lamina pterygoideus laterali in dış yüzü İnsertio; iki baş birleşerek,collum mandibulae ve art. Temporomandibularis in discus articulari ine yapışır. Sinir; N.mandibularis Fonksiyon; ağzı açar. Aynı taraf m.pterygoideus medialis ile birlikte çalışarak, karşı taraf condylus mandibulae da oluşturduğu rotasyon hareketi ile çiğnme işlemini yaptırır. Çenenin sağa sola doğru hareket etmesini sağlayarak öğütme işlemini gerçekleştirir. 46

47 BOYUN LATERAL BÖLGE KASI M.sternocleidomastoideus Genel;boyun lateral bölgesinde bulunur.başlangıca göre iki başlıdır. Pars sternalis Pars clavicularis Origo; manubrium sterni, clavicula nın medial kısmı İnsertio; proccessus mastoideus Sinir; N.accessorius Fonksiyon; tek taraflı kasılırsa başı kendi tarafına eğer ve yüzü ve karşı tarafa baktırır.çift taraflı kasılırsa sırt kasları ile başı dik tutar ve baş arkaya,boyun ve çene ucu öne doğru gelir. İnsersiyosu sabit kalırsa toraksı yukarı çekerek inspirium a yardım eder. Tortikolis=wryneck HYOİD ÜSTÜ KASLARI(SUPRAHYOİD KASLAR) 1-M.digastricus Genel;Çift sinir innervasyonludur. Vanterior ve venterposterior olmak üzere iki karınlı kaslardandır. Origo;Venter anterior,fossa digastrica,venter posterior,proc.mastoideus İnsertio;Ön arka ve karın hyoid seviyesinde ara tendon ile birleşir. Bu ara tendon m.stylohyoideus u delerek geçer ve bir fascia aracılığıyla hyoid in corpus una tutunur. Sinir;Venter ant. N. mandibularis. Venter post. N.facialis. Fonksiyon;Venter anterior, mandibula yı aşağı çekerek ağzın açılmasına yardım eder. Venter posterior;hyoid i yukarı çeker. 2-M.stylohyoideus Genel; Bu kas m. Digastricus un arka karnı deler. Origo; Proccessus styloideus İnsertio; Os hyoideum un corpus u Sinir; N. facialis Fonksiyon; Hyoid i arkaya-yukarıya doğru çeker. 3-M.mylohyoideus Genel; Ağız döşemesini yapar Origo; Linea mylohyoidea İnsertio; Raphe mylohyoidea ve hyoid corpus u Sinir; N.mandibularis Fonksiyon; Hyoide i yukarı çeker. Ağız döşemsini yukarı kaldırarak dilin sert damağa dayanmasına yardım eder. 47

48 4-M.geniohyoideus Genel;M.mylohyoideus un üst tarafında yer alır. Origo; Spina musculi geniohyoideus İnsertio;Hyoid corpus u Sinir;N.hypoglossus Fonksiyon;Hyoid i dolayısı ile larnyx i öne yukarıya doğru çekerek yutkunmada larnyx in ağzını pharynx ten uzaklaştırır. Hyoid sabitken mandibulayı aşağıya çeker. HYOİD ALTI KASLARI (İNFRAHYOİD KASLAR) 1- M.sternohyoideus Genel;Orta çizginin her iki tarafında ince bir şerit şeklinde görülür. Origo; Manubrium sterni nin biraz arkası İnsertio; Linea obliqua (cartilago thyroidea) Sinir; Ansa cervicalis Fonksiyon;Cartilago thyroidea ve hyoid i aşağı çeker. 2- M.sternothyroideus Genel;M.sternothyroideus un arkasında uzanır. Origo; Manubrium sterni nin biraz arkası İnsertio; Linea obliqua (cartilago thyroidea) Sinir; Ansa cervicalis Fonksiyon;Cartilago thyroidea ve hyoid i aşağı çeker. 3-M.thyrohyoideus Genel;M. Sternothyroideus un devamı gibidir. Origo;Linea obliqua İnsertio;Os hyoideum un corpus u ve cornu majus u Sinir;N.hypoglossus Fonksiyon;Hyoid i aşağı çeker. Hyoid sabitse larnynx i yukarı çeker. 4-M.omohyoideus Genel;İki karınlı kaslardandır ve ortada iki karın yassı bir tendon ile bağlanmıştır. Bu ara tendon da clavicula ya ve 1. costa ya tutunur. Origo;Venter inferior;incisura scapulae, venter superior; venter inferior un bittiği yerdeki ara tendon dan İnsertio;Os hyoideum un corpus u ; cornu majus Sinir;Ansa cervicalis Fonksiyon;Hyoid i aşağı çeker, boyun fascia sını gerer. 48

49 BOYUN KÖKÜ (REGİO CERVICOTHORACICUM) PREVERTEBRAL KASLAR 1-M.longus capitis Genel; vagina carotica arkasında yer alır. Origo; vertebral ların proccessus transversus larının tuberculum anteriu ları İnsetio; tuberculum pharyngeum Sinir; spinal sinirlerin ventral ramusları Fonksiyon; başa fleksiyon (birazda rotasyon) 2-M.longus colli Genel;Prevertebral kasların en uzun olanıdır. Alt üst ucu sivri orta kısmı kalındır. Aşağıdan yukarıya doğru seyreder Üç parçası vardır; superior oblik, vertical, inferior oblik Origo;C3-T3 vertebraların processus transversusları ve corpusları İnsertio;Superior oblik; atlas ın ön tuberculi Vertical;C2-4 vertebra ların corpus ları İnferior oblik ;C5-6 proc. Transversus ları Sinir;C2-C6 spinal sinirlerin ventral ramusları Fonksiyon;Çift taraflı çalışırsa boynu öne, tek taraflı çalışırsa aynı tarafa eğer İnferior oblik tek taraflı çalışırsa boynu karşı tarafa çevirir. 3-M.rectus capitis anterior Genel;Tepesi yukarıda tabanı aşağıda üçgen şeklindedir. M.longus capitisin derinindedir. Origo;Atlas ın massa lateralis inin ön yüzü İnsertio;Condylus occipitalisin ön kısmı Sinir;Plexus cervicalis C1 Fonksiyon;Başa fleksiyon 4-M.rectus capitis letaralis Origo;Bu kas ile m.rectus anterior arasında 1.cervical spinal sinirin r. Ventralis i seyreder Genel;Atlas ın proccessus transversus undan İnsertio;Proccessus jugularis Sinir;Plexus cervicalis C1 Fonksiyon;Başı çalıştığı tarafa( lateral fleksiyon) eğer. 49

50 LATERAL VERTEBRAL KASLAR (SCALEN KASLAR) 1-M.scalenus anterior Genel;Bu kas,boyunda önemli bir referans noktasıdır. Bu kasın üzerinde seyreden sinir n. Phrenicus tur. Ayrıca ön tarafında ;a. Suprascapularis a.cervicalis superficialis v.jugularis interna ve v. Subclavia ile komşudur. Arkada; a. Subclavia, plexus brachialis ve cupula pelura ile komşudur. İç yanda; a. Vertebralis ve truncus sympaticus ile komşudur. Origo; 3-6 cervical vertebra ların proccessus transversus larının ön tüberkülleri. İnsertio; 1.costa Sinir;C4-6spinal sinirlerin ventral ramusları Fonksiyon; 1.costa yı kaldırır, inspirasyon a yardım eder. İnsersiyo yu sabitken boynu çalıştığı tarafa eğer. 2-M.scalenus medius Genel;Scalen kaslar içinde en uzun ve kalın olanıdır. N.thoracicus longus ve a.subclaviai ile komşudur. Origo; C2-7 vertebra ların proc. Transversuslarının arka tüberkülleri İnsertio;1.costa,sulcus a.subclavia nın arka tarafında üst yüze Sinir;C3-8spinal sinirlerin ventral ramusları Fonksiyon;1.costa nın yukarı çekilmesi ile inspirasyon a yardımcı olur.insersiyonu sabitken boynu çalıştığı tarafa eğer ve bir miktar da karşı tarafa eğer ve bir miktar da akrşı tarafa çevirir. 3-M.scalenus posterior Genel;Bulunmayabilir ya da m.scalenus medius ile birleşmiş olabilir Origo;C4-6 vertebraların proc. Transveruslarının arka tüberküllerinin İnsertio; 2.costanın dış yüzünü Sinir;C6-8 spinal sinirlerin ön dalları Fonksiyon; 2. costayı kaldırır ve inspirasyona yardım eder. İnsersiyonu sabitken boynu çalıştığı tarafa doğru çeker. 50

51 KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM +Prevertebral fascia ile buccopharyngeal fascia arasında kalan aralığa spatium retropharyngeum adı verilir. Bu aralık Aşağıda mediastinum posterius a kadar uzanır. Bu nedenle bu aralıkta oluşan retropharyngeal abselerin ve enfeksiyonları boyundan mediastinum posterius a kadar yayılır. +Cervical plexus un dalları m.sternocleidomastoideus un arka kenarı orta kısmından çıkarak yüzeyleşir. Bu noktaya punctum nervosum(motor nokta) adı verilir. +Vena jugularis externa trajesi: Gonion noktasından clavicula ortasına çekilen çizgi (zeki zeren çizgisi) +Vena jugularisinterna nın trajesi:lobulus auricula(kulak memesi ile clavicula nın acromialucu arasında çekilen çizgi bu damarların iz düşümleri gösterir. +V.jugularis interna yaralanırsa içindeki negatif basınç nedeniyle hava embolisi oluşabilir. +V.subclavia ya intravenöz kateter yerleştirme: Hastalarında, Santral venöz basınç ölçümü, uzun süreli tedavilerde ilaç, sıvı ve besin verilmesinde gibi durumlarda başvurulan yoldur. En çok kullanılan venler; v. subclavia, v.jugularis interna ve externa, v. basilica, v.cephalica, v.femoralis tir. Teknik olarak kateter takılacak tarafta clavicula nın orta noktası ve incisura jugularis belirlenir. İğne clavicula nın orta noktasının 1cm altında ve dışında deriye batırılır. İğne horizontal planda tutularak ucu incisura jugularis e clavicula nın arkasına doğru ilerletilir. İğne ucu clavicula ya değerse geri çekilir ve biraz daha derine gidecek şekilde yönlendirilir. İğne ucu clavicula nın sternal ucunu geçmemelidir. 51