Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku. El Kitabı

Transkript

1 Prof.Dr. Nur Centel Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof.Dr. Hamide Zafer Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Ceza Muhakemesi Hukuku El Kitabı 3. Baskı

2 İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GENEL BİLGİLER 1. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI... 3 I. Ceza Muhakemesine İlişkin Genel Bilgiler Ceza muhakemesi hukukunun tanımı, işlevi ve amacı Ceza muhakemesi hukukunun ceza hukuku ile ilişkisi Ceza muhakemesi hukukunun adli tıp ile ilişkisi... 6 II. Ceza Muhakemesi Hukukunun Kaynakları Ceza muhakemesi hukukunda yasallık ilkesi Ceza muhakemesi hukukunun temel kaynakları... 7 a. Anayasa... 8 b. Yasa... 8 c. Uluslararası sözleşmeler Ceza muhakemesi hukukunun yardımcı kaynakları III. Ceza Muhakemesi Normlarının Yorumu ve Uygulanması Ceza muhakemesi normlarının yorumu ve kıyas a. Yorum ve kıyas arasındaki ilişki b. Ceza muhakemesinde kıyasın sınırları Ceza muhakemesi normlarının uygulanması a. Zaman yönünden uygulanma aa. Derhal uygulanma ilkesi bb. Derhal uygulanma ilkesinin etkisi b. Yer yönünden uygulanma c. Kişi yönünden uygulanma aa. Cumhurbaşkanı bb. Milletvekilleri cc. Diplomatlar dd. Yabancı askerler Test Soruları... Test Soruları Cevap Anahtarı...

3 2. CEZA MUHAKEMESİNİN YÜRÜYÜŞÜ VE TEMEL İLKELERİ I. Ceza Muhakemesinin Yürüyüşü II. Ceza Muhakemesinde Temel Hak ve İlkeler Masumluk karinesinden yararlanma-lekelenmeme hakkı Hak arama hakkı Adil yargılanma hakkı Doğal hakim ilkesi Şüpheden sanığın yararlanması ilkesi Yargı bağımsızlığı ilkesi a. Bağımsızlığın kapsamı b. Hakimin bağımsızlığının güvenceleri aa. Azledilememe bb. Emekliye ayrılmama cc. Mâli güvence dd. Yer ve kürsü güvencesi ee. Özlük işlerinin bağımsız bir kurul tarafından yürütülmesi Çelişmeli muhakeme ilkesi Makûl sürede yargılanma ilkesi Davasız yargılama olmaz ilkesi Ne bis in idem ilkesi a. Genel olarak b. Ne bis in idem ilkesinin kapsamına girmeyen haller Test Soruları... Test Soruları Cevap Anahtarı MUHAKEME SÜJELERİ I. Ceza Muhakemesi Sistemleri II. Süje Kavramı III. İddia Makamı İddia faaliyeti ve süjeleri Toplumsal iddia süjesi olarak savcı ve yardımcıları a. Başsavcılığın örgütlenmesi b. Başsavcılığın görevi c. Savcının reddi ve görevden yasaklanması d. Kolluk teşkilâtı aa. Genel olarak... 54

4 bb. Resmi kolluk aaa. Genel olarak bbb. Kolluğun önleme (idari) görevi ccc. Kolluğun adli görevi ddd. Kolluğun önleme (idari) ve adli görev ayrımının sonuçları eee. Kolluğun zor kullanma yetkisi a. Kolluğun bedensel ve maddî güç kullanma yetkisi b. Kolluğun silâh kullanma yetkisi cc. Özel güvenlik görevlilerinin yetki ve görevleri aaa. Genel olarak bbb. Silâh bulundurma yetkisi ccc. Diğer yetkileri ddd. Görev alanları ve görev süreleri Toplumsal iddia makamı olarak sulh ceza hakimliği Bireysel iddia süjesi olarak mağdur a. Mağdurun hakları b. Bireysel iddia süjesi olarak katılan aa. Kavram bb. Katılmaya hakkı olanlar cc. Katılma talebinin zamanı dd. Katılma usulü ee. Katılmanın davaya etkisi ff. Katılanın hakları gg. Katılanın yükümlülükleri IV. Savunma Makamı Savunmanın anlamı ve önemi Savunma makamının süjeleri Bireysel savunma süjesi olarak şüpheli/sanık a. Şüpheli ve sanık kavramları b. Şüpheli veya sanığın savunma süjesi oluşu c. Şüpheli veya sanığın kimliğinin bilinmemesinin soruşturma ve kovuşturmaya etkisi d. Şüpheli ve sanıkla devlet arasındaki ilişki e. Şüpheli ve sanığın hakları... 87

5 aa. Kişi güvenliğiyle ilgili haklar aaa. Haklarını ve yapılan isnadı öğrenme hakkı bbb. Kişi güvenliğiyle ilgili diğer haklar bb. Savunma hakkı f. Şüpheli veya sanığın yükümlülükleri aa. Soruşturma işlemlerine ve koruma tedbirlerine katlanma yükümlülüğü bb. Hazır bulunma yükümlülüğü -Zorla getirme ihzar Diğer bireysel savunma süjeleri Kolektif savunma süjesi olarak müdafi a. Müdafi ile savunulmanın önemi b. Müdafiin hukuki durumu c. Müdafi olma koşulları d. Müdafilik yapılamayan haller e. Müdafiin görevlendirilmesi aa. Zorunlu müdafilik bb. İhtiyari müdafilik f. Müdafilik ücreti g. Müdafi sayısı h. Müdafiin yetkileri aa. Dosyayı inceleme ve örnek alma aaa. İnceleme yetkisinin sınırları bbb. İnceleme sonucunda öğrenilen bilgilerin kullanılması bb. Şüpheli veya sanıkla görüşme ve yazışma cc. Hazır bulunma dd. Doğrudan soru sorma ee. Kanun yoluna başvurma ff. Müdafie bildirim ı. Müdafiin ödevleri aa. Savunmayı kurallara uygun olarak yapma bb. Sır saklama cc. Maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasına yardım etme i. Müdafiin ödevlerine aykırı davranmasının sonuçları V. Yargılama Makamı

6 1. Mahkeme ve hakimlik ayırımı Ceza yargılama makamlarının (mahkemelerin) güncel örgütlenmesi a. Adli yargı ilk derece ceza mahkemeleri b. Adli yargı ikinci derece ceza mahkemeleri (bölge adliye mahkemeleri) c. Yargıtay Ceza mahkemelerinin yetkisi a. Milli yetki b. Madde yönünden yetki aa. Sulh ceza mahkemelerinin madde yönünden yetkisi bb. Asliye ceza mahkemelerinin madde yönünden yetkisi cc. Ağır ceza mahkemelerinin madde yönünden yetkisi dd. Madde yönünden yetki kurallarının istisnaları ee. Madde yönünden yetkisiz hakimin işlemlerinin geçerliliği c. Yer yönünden yetki aa. Türkiye de işlenen suçlarda yetki bb. Yabancı ülkede işlenen suçlarda yetki cc. Türk bayrağını taşıma yetkisine sahip deniz ve hava taşıtlarında işlenen suçlarda yetki dd. Yer yönünden yetki kurallarının istisnaları ee. Yer yönünden yetkisiz hakimin işlemleri d. Kişi yönünden yetki e. Mahkemelerin görev yönünden yetkisi Yargılama makamının oluşturulması a. Hakim b. Hakim olabilme koşulları c. Hakimin nitelikleri d. Hakimin görevden alıkonulması aa. Hakimin görevden alıkonma nedenleri bb. Hakimin reddi aaa. Ret istemi ve süresi bbb. Ret isteminin incelenmesi cc. Hakimin çekinmesi dd. Görevden alıkonulan hakimin yapabileceği işlemler

7 Okuma Parçası 1: Seçilmiş (zorunlu) müdafiin görevini yapmaması Okuma Parçası 2: Seçilmiş (zorunlu) müdafiin görevini yapmaması Okuma Parçası 3: Ceza muhakemesinde avukatın hukuki statüsü müdafi ile sanık arasındaki ilişkinin hukuki niteliği Test Soruları Test Soruları Cevap Anahtarı CEZA MUHAKEMESİNİN ŞARTA BAĞLANMASI I. Muhakeme Şartı Kavramı II. Muhakeme Şartlarının Bulunmamasının Sonuçları III. Bazı Muhakeme Şartları Şikâyetin gerçekleşmiş olması Şikâyetten feragat edilmemiş veya vazgeçilmemiş olması Kusur yeteneğinin bulunması Duruşma ehliyetinin bulunması Dokunulmazlığın bulunmaması Görülmekte olan dava bulunmaması Kesin hüküm bulunmaması Suçun zamanaşımına uğramamış olması Yargılanacak kişinin hayatta olması Test Soruları Test Soruları Cevap Anahtarı MUHAKEME İŞLEMLERİ I. Kavram II. İşlemlerin Maddi Yapılarına Göre Sınıflandırılması III. Muhakeme İşlemlerinin Unsurları IV. Muhakeme İşlemlerinin Bildirilmesi Vasıtasız bildirimler Vasıtalı bildirimler V. Muhakeme İşlemlerinde Süreler VI. Süresi İçinde Yapılamayan İşlemlerde Eski Hale Getirme Kavram Eski hale getirme nedenleri a. Süreyi kusursuz geçirme aa. Mücbir sebep bulunması

8 bb. Sakınılma olanağı bulunmayan olayların gerçekleşmesi cc. Bir tebliğden haberdar olmama b. Kanun yoluna başvuru hakkının bildirilmemesi c. Duruşmada bulunmama Eski hale getirme istemi a. Süre ve istek koşulu b. Eski hale getirme isteyebilecek kişiler c. İspat külfeti ve kaçırılan işlemin yapılması Eski hale getirme incelemesinin yapılması a. İncelemeyi yapacak merci ve inceleme zamanı b. Kararın verilmesi Eski hale getirmenin etkisi VII. Muhakeme İşlemlerindeki Sakatlıkların Yaptırımı Yokluk Butlan Test Soruları... Test Soruları Cevap Anahtarı UYUŞMAZLIKLAR ARASINDA BAĞLANTI I. Bağlantı Kavramı ve Çeşitleri II. Bağlantının Sonuçları Muhakemelerin birleştirilmesi a. Genel olarak b. Birleştirmenin ihtiyariliği c. Birleştirme usulü d. Birleştirmenin sonuçları Bekletici sorun veya nispi yargılama yapma a. Genel olarak b. Bekletici sorun ve nispi yargılama yapmanın şartları c. Bekletici sorun sayma mecburiyeti-nispi yargılama yapma yasağı d. Bekletici sorun sayma yasağı-nispi yargılama yapma mecburiyeti e. Bekletici sorun sayma veya nispi yargılama yapmanın yarar ve sakıncaları

9 Test Soruları Test Soruları Cevap Anahtarı İKİNCİ BÖLÜM SORUŞTURMA EVRESİ 7. SORUŞTURMA EVRESİNİN İŞLEVİ VE ÖZELLİKLERİ I. Soruşturma Evresinin İşlevi II. Suçun İşlendiği Şüphesi Ceza muhakemesinde şüphenin dereceleri Soruşturmayı başlatan şüphe-basit şüphe III. Suçun Öğrenilme Şekilleri Re sen öğrenme İhbar yoluyla öğrenme Şikâyet yoluyla öğrenme Tutanakla öğrenme Diğer yollarla öğrenme IV. Soruşturma Evresinin Özellikleri Soruşturmanın gizliliği Soruşturmanın yazılılığı Soruşturmanın dağınıklığı Soruşturmanın kurala bağlı olmayışı Soruşturmanın kamusallığı Soruşturmanın mecburiliği Test Soruları Test Soruları Cevap Anahtarı SORUŞTURMA EVRESİ İŞLEMLERİ-DELİLLERİN TOPLANMASI I. Vicdani Delil Sistemi Ve Delil Serbestisi II. Şüphe Sebepleri ve Delil Kavramı III. Delil Türleri Beyan delilleri a. Şüpheli/sanık beyanı aa. Şüpheli veya sanık beyanının hukuki niteliği bb. Şüpheli veya sanığın ifadesinin alınması-sorguya

10 çekilmesi cc. İfade ve sorgu yöntemi dd. Yasak ifade alma ve sorgu yöntemleri aaa. Yasak bedensel veya ruhsal müdahaleler bbb. Yasaya aykırı yarar vaadi ee. İfade ve sorgu tutanaklarının hukuki değeri b. Tanık beyanı aa. Tanık kavramı bb. Tanığın ödevleri aaa. Hazır bulunma Zorla getirme -ihzar bbb. Bildiklerini doğru olarak söyleme ccc. Yemin etme cc. Tanığın ödevlerine aykırı davranmasının yaptırımı dd. Tanığın hakları aaa. Tanıklıktan çekinme bbb. Kendisi veya yakınları aleyhine tanıklıktan çekinme ccc. Haklarını öğrenme ddd. Tazminat ve masraf alma ee. Tanığın dinlenme usulü ve tanığa sorulacak sorular ff. Tanıkların birbirleriyle ve sanıkla yüzleştirilmesi gg. Tanığın erken dinlenmesi hh. Soruşturma evresinde düzenlenen tanık dinleme tutanaklarının değeri c. Beyan delillerinin Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) üzerinden dinlenmesi Belge delilleri Belirti delilleri a. Bilirkişi mütalâası aa. Bilirkişi görüşünün hukuki niteliği bb. Bilirkişiye başvurma mecburiyetinin bulunmaması aaa. Sahte para ve değerler üzerinde yapılacak incelemeler bbb. Sanığın bilincinin incelenmesi ccc. Beden muayenesi ve vücuttan örnek alınması α. Şüpheli veya sanığın beden muayenesi ve vücudundan örnek alınması

11 b. Diğer kişilerin beden muayenesi ve vücutlarından örnek alınması g. Bazı kavramların tanımları ddd. Moleküler genetik incelemeler α. Moleküler genetik incelemenin konusu ve amacı b. Moleküler genetik incelemeye karar verecek merci g. Moleküler genetik inceleme sonuçlarının gizliliği eee. Ölünün adli muayenesi ve otopsi fff. Zehirlenme şüphesi üzerine yapılacak işlem cc. Bilirkişi olarak görevlendirilebilecek olanlar dd. Bilirkişinin ödevleri aaa. Hazır bulunma-bilirkişilik yapma bbb. Yemin etme ccc. İnceleme yapma ve sonuçlarını bildirme ddd. Bilirkişinin görevini yapmamasının yaptırımı ee. Bilirkişinin yetkileri ff. Bilirkişinin hakları aaa. Bilirkişilikten çekinme bbb. Ücret alma gg. Bilirkişinin reddi hh. Bilirkişinin erken dinlenmesi ıı. Teknik müşavir-uzman mütalâası b. Keşif aa. Kavram bb. Keşfin konusu cc. Keşif faaliyetinde yetkili olanlar dd. Keşif faaliyetinin yerine getirilmesi ee. Keşif tutanaklarının delil değeri ff. Sanığın keşif talebi IV. Soruşturma İşlemleri Örnekleri Fizik kimliğin tespiti a. Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu hükümlerine göre fizik kimliğin tespiti (parmak izi ve fotoğrafların kayda alınması) b. Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre fizik kimliğin tespiti

12 2. Yer gösterme Olay yeri incelemesi Teşhis Durdurma a. Genel olarak b. Durdurmanın hukuki niteliği c. Durdurma usulü d. Kimlik sormaya ilişkin özellikler Okuma Parçası 1: İfade ve Sorgu Yöntemi Okuma Parçası 2: Yasak İfade ve Sorgu Yöntemleri Test Soruları Test Soruları Cevap Anahtarı DELİLLERİN KORUNMASI: KORUMA TEDBİRLERİ I. Koruma Tedbiri Kavramı II. Koruma Tedbirlerinin Özellikleri III. Koruma Tedbirlerinin Önşartları IV. Koruma Tedbirlerinin Türleri Yakalama-gözaltı a. Fiili yakalamanın koşulları aa. Resmi sıfatı bulunmayan kişilere özgü koşullar bb. Resmi sıfatı bulunanlara özgü koşullar b. Fiili yakalamanın hükümleri ve sona ermesi aa. Yakalamanın yerine getirilmesi ve hakların hatırlatılması bb. Yakalamanın ilgililere bildirilmesi cc. Yakalamanın zamanı ve yeri dd. Yakalama işleminin tutanağa bağlanması ee. Gözaltına alma ff. Gözaltı süresi ve hakim önüne çıkarma gg. Tekrar yakalama ve gözaltına alma yasağı hh. Yakalama işleminin ve gözaltına ilişkin kararların denetlenmesi ıı. Çocukların yakalanması ve gözaltına alınması c. Özel yakalama ve gözaltı halleri aa. Yakalama emri üzerine (müzekkereli) yakalama bb. Hükümlü ve tutukluların infaz kurumundan

13 alınarak yeniden gözaltı birimine getirilmeleri cc. Kimlik sorma sonucunda yakalama dd. Olay yerinde alınan tedbirlere uyulmaması nedeniyle gözaltı Tutuklama a. Kavram b. Tutuklamanın maddi koşulları aa. Kuvvetli suç şüphesi bb. Özel tutuklama nedenlerinin varlığı cc. Yasal karineler c. Tutuklamanın biçimsel koşulları aa. Tutuklama yasağının bulunmaması bb. Muhakeme şartının gerçekleşmesi cc. Sanığa güvence belgesi verilmemiş olması dd. Tutuklamanın orantılı olması ee. Hakim veya mahkeme kararı bulunması d. Tutuklamanın ihtiyariliği e. Şüpheli ve sanığın yokluğunda tutuklama kararı verilmesi f. Tutuklananın durumunun yakınlarına bildirilmesi g. Tutukluluk süresi h. Tutuklamaya ilişkin kararlara karşı kanun yolu ı. Tutukluluğun denetlenmesi ve sona ermesi i. Tutuklama kararının yerine getirilmesi j. Tutuklunun müdafi ile yazışma ve görüşme hakkı Adli kontrol: Tutuklamanın alternatifleri a. Kavram b. Adli kontrol uygulanabilmesinin koşulları c. Adli kontrol tedbirinin kapsayabileceği yükümlülükler d. Adli kontrol kararı vermeye yetkili merciler e. Adli kontrol kararının kaldırılması f. Adli kontrol kararına karşı kanun yolu g. Adli kontrol kararının içerdiği yükümlülüklere uymamanın yaptırımı Güvence gösterilmesi a. Genel olarak b. Güvencenin işlevi

14 5. Arama a. Kavram b. Aramanın koşulları aaa. Şüpheli ve sanık açısından bbb. Şüpheli olmayan kişiler açısından c. Arama kararı ve emri vermeye yetkili merciler d. Arama kararının ve emrinin unsurları e. Aramanın yapılacağı zaman f. Arama işleminin tutanağa bağlanması g. Aramada hazır bulunabilecek olan kişiler h. Aramanın amacının bildirilmesi ı. Aramanın sonucu i. Aramanın sonunda yapılacak bildirimler ve aramanın belgelenmesi j. Aramada rastlantı sonucunda elde edilen delillere elkonulması k. Avukat bürolarında arama l. Önleme araması Elkoyma a. Kavram b. Elkoymanın konusu aa. Genel olarak bb. Taşınmazlara, hak ve alacaklara elkonulması c. Muhafaza altına alma ve elkoyma d. Elkoyma karar ve emrinin verilmesi, denetlenmesi e. Elkoyma işleminin yapılması f. Elkonulamayacak eşya aa. Mektuplar, belgeler bb. Basın araçları g. Elkonulan eşyanın iadesi h. Elkonulan eşyanın korunması veya elden çıkarılması ı. Rastlantı sonucunda elde edilen deliller i. Özel elkoyma şekilleri aa. Postada elkoyma bb. Zorlama amaçlı elkoyma aaa. Zorlama amaçlı elkoymanın önşartı: Sanığın kaçaklığına karar verilmesi

15 bbb. Zorlama amaçlı elkoymaya karar vermeye yetkili merci ccc. Zorlama amaçlı elkoyma tedbirinin uygulanabileceği suçlar ddd. Zorlama amaçlı elkoyma tedbirinin süresi cc. Basılmış eserlere elkoyma j. Haksız elkoyma nedeniyle tazminat isteme hakkı Bilgisayarlarda, bilgisayar programlarında ve kütüklerinde arama, kopyalama ve elkoyma a. Tedbirin hukuki niteliği b. Tedbirin koşulları c. Tedbire karar vermeye yetkili olan merciler d. Tedbirin uygulanma şekli e. Tedbir kararına itiraz f. Belli kurumların bilgisayar program ve kütüklerinde arama g. Değerlendirme Şirket yönetimi için kayyım tayini a. Tedbirin hukuki niteliği b. Tedbirin uygulanabileceği suçlar c. Tedbirin koşulları d. Tedbire karar vermeye yetkili olan merciler e. Tedbirin uygulanma şekli ve süresi f. Tedbir kararına karşı başvurulacak kanun yolu g. Kaçak sanığa kayyım tayin edilmesi Telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi a. Tedbirin hukuki niteliği b. Tedbirin uygulanabileceği suçlar c. Tedbirin uygulanması d. Tedbire karar verecek merci e. Tedbir kararına karşı başvurulacak kanun yolu f. Tedbir kararının yerine getirilmesi g. Tedbirin uygulanacağı kişiler ve tedbirin süresi h. Mobil telefonun yerini tespit ı. İletişim içeriklerinin yok edilmesi i. İletişimin denetlenmesi sırasında ulaşılan rastlantısal deliller j. Muhataba bildirme

16 k. İletişimin önleme amaçlı denetlenmesi Gizli soruşturmacı görevlendirme a. Tedbirin hukuki niteliği b. Tedbirin uygulanabileceği suçlar c. Tedbirin uygulanması d. Tedbire karar vermeye yetkili merci e. Gizli görevlinin yükümlülükleri f. Tedbirin uygulanma şekli Teknik araçlarla izleme a. Tedbirin hukuki niteliği b. Tedbirin uygulanabileceği suçlar c. Tedbirin uygulanacağı alan d. Tedbirin uygulanması e. Tedbire karar vermeye yetkili merci f. Tedbirin süresi g. Tedbir sonucunda elde edilen kişisel verilerin yok edilmesi İnternet ortamında yapılan yayınlara erişimin engellenmesi a. Genel olarak b. Tedbirin hukuki niteliği c. Tedbirin uygulanabileceği suçlar d. Tedbire karar vermeye yetkili merci e. Tedbirin uygulanması f. Tedbirin süresi Tanık koruma tedbiri a. Genel olarak b. Tedbirin hukuki niteliği c. Tanık koruma tedbirinin kapsamına giren kişiler d. Tedbirin koşulları e. Tanık koruma tedbirleri f. Tedbire karar vermeye yetkili merci aa. Adli mercilerce tedbire karar verilmesi aaa. Karar mercileri bbb. Kararın alınması süreci ve kararın özellikleri ccc. Tedbirin süresi, değiştirilmesi ve kaldırılması ddd. Haklarında koruma tedbiri kararı alınan

17 tanıkların dinlenmesi bb. Tanık Koruma Kurulu tarafından tedbire karar verilmesi cc. Tedbiri uygulayacak birim g. Gizlilik kuralı V. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Sebep Olunan Haksızlıkların Giderilmesi (Tazminat) Genel olarak Tazminat nedenleri a. Yakalama ve gözaltı tedbirleri ile ilgili nedenler b. Tutuklama tedbiri ile ilgili nedenler c. Arama tedbiri ile ilgili nedenler d. Elkoyma tedbiri ile ilgili nedenler e. Kovuşturmaya yer olmadığı ve beraat kararı verildiğinde tazminat nedenleri f. Mahkûmiyet halinde tazminat nedenleri g. Yargılamanın yenilenmesi halinde tazminat nedeni İlgiliyi uyarma yükümlülüğü Tazminat davasının açılması ve görülmesi a. Süre b. Zarar görenin başvurması c. Dilekçe bulunması d. Ağır ceza mahkemesinin kararı Kanun yolu Tazminatın geri alınması ve rücu Tazminat istenemeyecek haller Test Soruları Test Soruları Cevap Anahtarı SORUŞTURMADAN SONUÇ ÇIKARTILMASI I. Genel Olarak II. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı Genel olarak Yeterli şüphe oluşturacak delile ulaşılamaması Kovuşturma olanağının bulunmaması a. Cumhuriyet savcısının takdir yetkisini kullanması

18 aa. Kavram bb. Etkin pişmanlık hali ile kişisel cezasızlık nedeni bulunması. 419 cc. Kamu davasının açılmasının ertelenmesi aaa. Genel olarak bbb. Ertelemenin koşulları a. Objektif koşullar ß. Sübjektif koşullar ccc. Koşulsuz (uzlaşma nedeniyle) erteleme ddd. Erteleme süresi eee. Ertelemenin sonuçları fff. Erteleme kararının geri alınması ggg. Kanun yolu b. Önödeme aa. Genel olarak bb. Önödemenin hukuki niteliği cc. Önödeme ile çözümlenecek uyuşmazlıklar dd. Önödeme usulü c. Fail-mağdur uzlaşması aa. Genel olarak bb. Fail-mağdur uzlaşmasının hukuki niteliği cc. Fail-mağdur uzlaşmasının koşulları aaa. Uzlaşma kapsamına giren suç bulunması a. Şikâyete bağlı suçlar ß. Diğer suçlar bbb. Suçun işlendiğine dair yeterli şüphe bulunması ccc. Uzlaşma önerisinin özgür iradeyle kabul edilmesi ddd. Edimin yerine getirilmesi dd. Fail-mağdur uzlaşmasının usulü aaa. Soruşturma evresi a. Uzlaşma önerisinin yapılması ß. Uzlaştırmacının tayini g. Uzlaştırmacının yetki ve görevleri d. Uzlaşmanın sonuçlanması χ. Uzlaşmanın etkisi bbb. Kovuşturma evresi

19 ee. Fail-mağdur uzlaşması sürecinde ortaya çıkan delillerin kullanılması sorunu Kovuşturmaya yer olmadığı kararının bildirilmesi Kovuşturmaya yer olmadığı kararının ortadan kaldırılması a. Kovuşturma davası aa. Kovuşturma davasını açabilecek olanlar bb. Kovuşturma davasının açılması cc. Kovuşturma davasının görülmesi dd. Kovuşturma davası sonunda verilen kararlar ee. Kanun yolları b. Kovuşturmaya yer olmadığı kararının başka yolla ortadan kalkması III. İddianame ile Ceza (Kamu) Davasının Açılmasının Talep Edilmesi Ceza davasının açılmasına ilişkin ilkeler a. Ceza davasının kamusallığı b. Cezalandırmanın talep edilmesi c. Ceza davasının mecburiliği İddianamenin unsurları a. Yeterli delil b. İddianamenin diğer unsurları İddianamenin unsurlarının denetlenmesi: Ara Muhakeme Ceza davası açılmasının sonuçları Test Soruları Test Soruları Cevap Anahtarı ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KOVUŞTURMA EVRESİ 11. KOVUŞTURMA EVRESİNİN DEVRELERİ VE BU EVREDE YAPILAN İŞLEMLER I. Genel Olarak II. Duruşma Hazırlığı Devresi Duruşma hazırlığı devresinin amacı ve görevi Duruşma hazırlığı devresinin makamları ve işlemleri Duruşma gününün belirlenmesi

20 4. Sanığa iddianamenin tebliği Duruşmaya davet usulü a. Sanığın davet edilmesi b. Müdafiin davet edilmesi c. Tanık ve bilirkişilerin davet edilmesi d. Suçtan zarar görenin davet edilmesi e. Sanığın yasal temsilcisinin ve eşinin davet edilmesi Delillerin toplanması Erken dinleme Erken keşif ve muayene Erken sorgu Diğer işlemler III. Duruşma Devresi Duruşma devresinin amacı ve genel olarak yürüyüşü Duruşmaya hakim olan ilkeler a. Duruşmanın yoğunluğu b. Duruşmanın doğrudan doğruyalığı c. Duruşmanın sözlülüğü d. Duruşmanın kamuya açıklığı e. Maddi gerçeğin re sen araştırılması Mahkemenin oluşması Sanığın duruşmada hazır bulunması a. Sanığın ilk oturumda hazır bulunma mecburiyeti b. İstisnalar aa. Sanığın ilk oturumda bulunma mecburiyetinden kurtarılması aaa. Sanığın ilk oturumda bulunma meburiyetinden kurtarılması bbb. Sanığa yüklenen suçun yaptırımının hafif olması ccc. Sanığın derhal beraatine karar verilebilecek olması ddd. Sanığın kaçak olması bb. Sanığın duruşmada sorgusu yapıldıktan sonra hazır yükümlülüğünün istisnaları aaa. Sanığın duruşmadan bağışık (vareste) bulunma tutulmayı istemesi bbb. Tutuklu sanığın duruşmada bulunma

21 yükümlülüğünden kurtarılması ccc. Sanığın duruşmadan savuşması ddd. Olayın aydınlatılması için sanığın duruşma salonundan çıkarılması Duruşmanın idaresi ve düzeni Duruşma işlemlerinin tutanağa bağlanması Duruşmanın akışı a. Genel olarak b. Delillerin ortaya konulması aa. Tanık ve bilirkişinin dinlenmesi ve soru sorulması bb. Belge delillerinin okunması cc. Belirti delillerinin ortaya konulması c. Sanığa ek savunma hakkı verilmesi d. Esas hakkındaki görüşlerin alınması ve duruşmaya son verilmesi IV. Delillerin Tartışılmasından Sonuç Çıkartılması Müzakere ve oy verme Gerekçeli hüküm (ilâm) ve hüküm fıkrası Hüküm çeşitleri Hükmün bildirilmesi Hükümdeki maddi hataların düzeltilmesi V. Mahkûmiyet Hükmünün veya Hüküm Fıkrasının Duruşmada Açıklanmasının Geri Bırakılması Genel olarak Geri bırakmanın koşulları a. Objektif koşullar b. Sübjektif koşul Koşulsuz (uzlaşma nedeniyle) geri bırakma Geri bırakma denetim- süresi Geri bırakmanın sonuçları Geri bırakma kararının geri alınması Kanun yolu VI. Hukuka Aykırı Delillerin Değerlendirilmesi Sorunu Delil elde etme yasağı Değerlendirme yasağı

22 a. Karşılaştırmalı hukukta b. Türk hukukunda Okuma Parçası 1: Gerekçeli mahkeme kararlarının yazılış ve tebliğ şekli Okuma Parçası 2: Sanık hakkında hüküm kurulmasının unutulması Test Soruları Test Soruları Cevap Anahtarı DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KANUN YOLLARI 12. KANUN YOLLARINA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER, OLAĞAN VE OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI I. Kanun Yollarına İlişkin Genel Bilgiler Kavram Kanun yollarının sınıflandırılması Kanun yollarına başvurabilecek kişiler a. Genel olarak b. Cumhuriyet savcısı c. Şüpheli d. Sanık e. Avukat f. Şüpheli veya sanığın yasal temsilcisi ve eşi g. Katılan h. Diğer kişiler Kanun yoluna başvurma süresi Kanun yoluna başvurma biçimi Mercide yanılmanın etkisi Kanun yolu başvurusundan feragat veya vazgeçme Reformatio in peius II. Olağan Kanun Yolları Kavram Olağan kanun yolları çeşitleri a. İtiraz aa. Genel olarak bb. İtiraz mercileri cc. İtirazın yapılması

23 dd. İtirazın incelemesi ee. İtirazın etkisi ve sonucu b. İstinaf c. Temyiz aa. Genel olarak bb. Temyize konu olan kararlar cc. Temyizde maddi-hukuki inceleme dd. Temyiz nedenleri ee. Mutlak temyiz nedenleri ff. Temyiz edilemeyen kararlar gg. Temyize başvurulması ve süre hh. Temyiz nedenlerinin belirtilmesi ve temyiz lâyihası ıı. Temyize başvurmanın etkisi ii. Temyize başvurma süreci jj. Başsavcılık mütalâası kk. Yargıtay ın incelemesi ll. Karar mm. Dosyanın esas mahkemesine gönderilmesi nn. Israr kararı III. Olağanüstü Kanun Yolları Kavram Olağanüstü kanun yolları çeşitleri a. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı nın itirazı b. Kanun yararına bozma (yazılı emir) aa. Genel olarak bb. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı nın re sen başvurması c. Yargılamanın yenilenmesi aa. Genel olarak bb. Başvurabilecek kişiler cc. Yargılamanın yenilenmesinde süre dd. Yenilenme yöntemi ee. Yargılamanın yenilenmesi talebinin etkisi ff. Yargılamanın yenilenmesi sebepleri aaa. Genel olarak bbb. Lehte yenilenme halleri ccc. Aleyhte yenilenme halleri

24 gg. Talebin incelenmesi hh. Yeniden muhakeme Okuma Parçası : Yargılamanın yenilenmesi (iadeyi muhakeme) Test Soruları... Test Soruları Cevap Anahtarı... BEŞİNCİ BÖLÜM ÖZEL MUHAKEME USULLERİ 13. BÖLGE AĞIR CEZA MAHKEMELERİNİN GÖREVİNE GİREN SUÇLARDA MUHAKEME USULÜ I. Genel Olarak II. Bölge Ağır Ceza Mahkemelerinin Görev Alanına Giren Suçlar III. Bölge Ağır Ceza Mahkemelerinin Güncel Örgütlenmesi IV. Bölge Ağır Ceza Mahkemelerinde Görev Yapan Cumhuriyet Savcıları V. Bölge Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevine Giren Suçlarda Soruşturmanın Özellikleri Yakalama ve gözaltı Tutuklulukta geçecek süre Koruma tedbirlerinin özellikleri VI. Bölge Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevine Giren Suçlarda Kovuşturmanın Özellikleri VII. Bölge Ağır Ceza Mahkemelerinin Görevine Giren Suçlarda Kanun Yollarının Özellikleri Genel olarak İtirazın özelliği Test Soruları Test Soruları Cevap Anahtarı GAİP ve KAÇAKLARIN MUHAKEMESİ I. Gaiplik ve Kaçaklık Kavramı II. Gaiplik ve Kaçaklık Halleri Bulunduğu yerin bilinmemesi Yurtdışında olma Yurtdışından getirilmesi uygun bulunmama

25 III. Gaip Hakkında Yapılabilecek İşlemler Genel olarak İhtarda bulunulması Güvence belgesi verilmesi Delillerin toplanması IV. Kaçakların Yargılanması Genel olarak Kaçaklığa karar verilmesi Kaçağın yargılanabileceği suçlar Kaçak hakkında koruma tedbirlerine başvurulması a. Elkoyma b. Tutuklama ve güvence belgesi Kanun yolu Test Soruları Test Soruları Cevap Anahtarı İDARİ YAPTIRIM MUHAKEMESİ I. Genel Olarak II. Kabahatler Kanunu nun Kapsamı III. İdari Yaptırım Kararı Verilmesi İdari mercilerin karar verme yetkisi Cumhuriyet savcısının karar verme yetkisi Mahkemenin karar verme yetkisi IV. İdari Yaptırım Kararının İçeriği V. İdari Yaptırım Kararının Tebliği VI. İdari Yaptırım Kararlarının Denetlenmesi İdari merciler ile Cumhuriyet savcılarının kararlarına karşı başvuru a. Başvuru yeri, süresi ve şekli b. Başvurudan vazgeçme ve kabul c. Başvurunun incelenmesi aa. Usule ilişkin inceleme bb. Esasa ilişkin inceleme cc. Karar çeşitleri dd. Kanun yolu

26 2. Mahkeme kararlarına karşı itiraz Test Soruları Test Soruları Cevap Anahtarı ALTINCI BÖLÜM TÂLİ CEZA MUHAKEMELERİ 16. MÜSADERE MUHAKEMESİ I. Kavram II. Müsadere ve Elkoyma III. Müsadere Usulü Dava açılması ve yetkili mahkeme Duruşma yapılması Duruşma yapılmayan haller Kanun yolu Elkonulan eşyanın iadesi Test Soruları Test Sorularının Cevap Anahtarı MUHAKEME GİDERLERİ MUHAKEMESİ I. Kavram II. Muhakeme Giderlerinin Üstlenilmesi Mahkûmiyet kararı verilmesi Kısmen mahkûmiyet kararı verilmesi Birden çok kişi hakkında mahkûmiyet kararı verilmesi Beraat veya ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilmesi Cumhuriyet savcısının kovuşturmaya yer olmadığı kararına itiraz edilmesi Suç uydurma ya da iftira edilmesi Karşılıklı hakaret edilmesi Eski hale getirme işlemi yapılması Kanun yollarına başvurulması Tercümana ücret ödenmesi Müdafie ücret ödenmesi III. Muhakeme Gideri Kararı ve Yerine Getirilmesi Test Soruları...

27 Test Soruları Cevap Anahtarı İNFAZ MUHAKEMESİ... I. Kavram II. İnfaz Muhakemesinin Konusu Olabilecek Uyuşmazlıklar III. İnfaz Muhakemesine Konu Olmayan Haller IV. Başvuruyu Yapabilecek Olan Kişiler V. İnfaz Sırasında Verilecek Kararların Mercii ve Usulü VI. Kanun Yolu Test Soruları Test Soruları Cevap Anahtarı CEZA MUHAKEMESİ BİLGİMİZİ SINAYALIM TEST SORULARI CEVAP ANAHTARI KISALTMALAR Adlî Teşkilât K. : Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun AİHM : Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi AİHS : Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Arama Y. : Adlî ve Önleme Aramaları Yönetmeliği AsMKYUK : Askeri Mahkemeler Kuruluş ve Yargılama Usulü Hakkında Kanun ASBFD : Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi Av.K. : Avukatlık Kanunu Ay : Anayasa AyM : Anayasa Mahkemesi AyMK : Anayasa Mahkemesi Kararı AYİMBAM K. : 5235 Sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun Bilirkişi Y. : Ceza Muhakemesi Kanuna Göre İl Adlî Yargı Adalet Komisyonlarınca Bilirkişi Listelerinin Düzenlenmesi Hakkında Yönetmelik BK : Borçlar Kanunu BM : Birleşmiş Milletler C. : Cilt C.savcısı : Cumhuriyet savcısı CD : Ceza Dairesi CİGM : Ceza İşleri Genel Müdürlüğü CGİK : 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun CİK : 647 Sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanun CİKYAS : Ceza İşlerinde Karşılıklı Adli Yardım Avrupa Sözleşmesi CMK : 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu CMUK : 1412 Sayılı eski Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu CMKYUK : Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun

28 ÇKK : Çocuk Koruma Kanunu ÇMK : Çocuk Mahkemelerinin Kuruluşu Görev ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun DGMK : Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usulü Hakkında Kanun DİHMİT K. : Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilâtı Kanunu ETK : Emniyet Teşkilâtı Kanunu FSEK : Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu HSK : Hakimler ve Savcılar Kanunu HSYK : Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu HSYKK : Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu HUMK : Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu İHAS : İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi İHEB : İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi İHK : İnfaz Hakimliği Kanunu İİK : İcra İflas Kanunu İKBMS : İşkenceye Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi JTGYY : Jandarma Teşkilâtı Görev ve Yetkileri Yönetmeliği JTK : Jandarma Teşkilâtı Kanunu K. : Kanun KK : Kabahatler Kanunu Kalem Y. : Cumhuriyet Başsavcıları ile Adlî Yargı İlk Derece Ceza Mahkemeleri Kalem Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik KTK : Karayolları Trafik Kanunu m. : madde MK : Medeni Kanunnun MSHS : Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi Muayene Y. : Ceza Mahkemesinde Beden Muayenesi, Genetik İncelemeler ve Fizik Kimliğin Tespiti Hakkında Yönetmelik Suç Gelirlerinin Aklanmasının ÖHK : 5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun Özel Güvenlik K. : Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun PVSK : Polis Vazife ve Selâhiyet Kanunu RG : Resmi Gazete S. : Sayı SHÇEK : Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu TCK : Türk Ceza Kanunu TMK : Terörle Mücadele Kanunu UMKK : Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun vd. : ve devamı vs. : ve sair VUK : Vergi Usul Kanunu Y. : Yönetmelik Y.CD : Yargıtay Ceza Dairesi YCGK : Yargıtay Ceza Genel Kurulu YD : Yargıtay Dergisi YGİY : Yakalama, Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliği Y.HD : Yargıtay Hukuk Dairesi YİBK : Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı YKD : Yargıtay Kararları Dergisi

29