DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİ BÜYÜME BEKLENTİLERİ

Transkript

1 DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİ BÜYÜME BEKLENTİLERİ Bu çalışmada Dünya Bankası, OECD, Birlemiş Milletler ve İMF in raporlarına göre küresel ekonomi ve Türkiye nin 2019 ve 2020 yıllarına ilişkin büyüme tahminleri kısaca ele alınmıştır. Dünya ve Türkiye Ekonomisi Büyüme Tahminleri % Dünya Türkiye Dünya Türkiye İMF 3,5 0,4 3,6 - Dünya Bankası 2,9 1,6 2,8 3,0 Birleşmiş Milletler 3,0 1,7 3,0 2,5 OECD 3,3-1,8 3,4 3,2 OVP Türkiye - 5,5-5,5 İMF ye göre 1 dünya ekonomisi 2018 yılında %3,6 oranında büyüyecek. Özellikle yılın ikinci yarsında meydana gelen yavaşlama dünya genelinde pek çok ülke bakımından büyüme tahminlerinin aşağı yönlü güncellenmesini gerektirdi yılının ikinci yarsındaki zayıflık takip eden çeyreklerde de kendini göstererek 2019 yılında dünya ekonomisindeki büyümenin %3,5 seviyesine gerilemesine neden olacak yılında ise hafif bir toparlanma ile % 3,6 oranında bir büyüme söz konusu olacak. Büyümedeki bu yapı, gelişmiş ülkelerde trendin üzerinde bir düşüş ile birlikte yeni piyasalar ve gelişmekte olan ülkelerde Arjantin ve Türkiye deki daralmayı yansıtan geçici düşüşlerin bir sonucudur. Buna göre gelişmiş ülkelerde büyüme oranı 2018 yılındaki %2,3 seviyesinden 2019 yılında % 2,0 seviyesine gerilemesi öngörülürken, yeni piyasalar ve gelişmekte olan ülke ekonomilerinin büyüme oranı 2018 deki % 4,6 seviyesinden 2019 yılından bir tık aşağıya % 4,5 oranına gerileyecek. Büyüme tahminleri ile ilgili temel riskler ikili ticari görüşmeler ve finansal koşulların yönüdür. Eğer ülkeler zararlı ticaret bariyerlerine gerek kalmadan farklılıkları görüşmeler yoluyla çözebilirlerse piyasalardaki hassasiyet geçer ve güçlenen güven ortamı ve rahatlayan finansal koşullar büyümenin tahminlerin üzerine taşınmasına katkı sağlar. Ancak bu iki temel konudaki aşağı yönlü risk daha önceki dönemler göre daha güçlü görünüyor. İMF in Türkiye için 2019 yılı büyüme tahmini ise % 0,4 tür. 1 1 IMF World Economic Outlook Update January 2019

2 İMF Dünya Büyüme Tahminleri % Tahmin Projeksiyon Dünya Hasıla Büyüme Gelişmiş Ekonomiler ABD Almanya Fransa Japonya İngiltere Yeni Piyasa ve Gelişmekte olan Ekonomiler Rusya Çin Ortadoğu, Kuzey Afrika Afganistan, ve Pakistan Dünya Ticaret Hacmi Gelişmiş Ekonomiler Yeni Piyasa ve Gelişmekte olan Ekonomiler Emtia Fiyatları (U.S. dollars) Petrol Petrol Dışı Mal ve Hizmetler Tüketici Fiyatları Gelişmiş Ekonomiler Yeni Piyasalar ve Gelişmekte olan Ekonomiler Londra Interbank Faiz ABD Doları (6 ay) Euro (3 ay) JaponYen (6 ay) Dünya Bankası nı tahminlerine göre 2 dünya ekonomisindeki büyüme 2019 yılında yavaşlayarak % 2,9 a gerilerken, 2020 ve 2021 yıllarında % 2,8 düzeyinde olacak. Sürmekte olan görüşmelere karşın, belli başlı ekonomiler arasındaki ticaret tansiyonu giderek artmaktadır. Yeni piyasalar ve gelişmekte olan ülkelerde, gelişmiş ülke merkez bankalarındaki politika uyumlarında farklı derecelerde geri çekilmelere bağlı olarak borçlanma maliyetleri de arttı. Güçlenen dolar, artan finansal piyasa oynaklığı ve yükselen risk primleri büyük yeni ve gelişmekte olan ülkelerde ve sermaye çıkışlarına ve de dolayısıyla artan kur baskısına sebep oldu. Gelişmiş ekonomilerde maliye politikası normalleştikçe ve kapasite sınırları artan biçimde bağlayıcı hale gelmesine bağlı olarak büyüme oranı 2019 d % 2,0 a, 2020 yılında % 1,6 ve 2021 sonunda % 1,5 seviyesine inecek. Yeni ve gelişmekte olan ekonomilerde ise hafifleyen uluslararası ticaret ve sıkılaşan finansal koşullar sebebiyle büyüme oranı 2019 yılında % 4,2 ye gerileyecek. Bu yavaşlama kısmen 2 2 The World Bank Group Global Economıc Prospects January 2019

3 Arjantin ve Türkiye gibi geniş ülkelerdeki finansal baskılara da dayalıdır ve yıllarında ise ortalama % 4,6 lik durağan bir seviyede olması beleniyor. Aktivitedeki yavaşlama, artan kapasite sınırları, yüksek cari açıklar ve büyük kamu borçları ile birlikte nedeniyle ülkelerde daha net. Yabancı yatırımcılarda önemli ölçüde güven kaybı ile karşı karşıya olan Türkiye de yavaşlama özellikle ciddi boyutlarda. Büyüme oranı 2019 yılında % 1,6, 2020 yılında % 3,0 ve 2021 yılında % 4,2 olarak tahmin edilmektedir. Reel GSYİH % Estimates Projections Dünya 3,0 2,9 2,8 2,8 Gelişmiş Ekonomiler 2,2 2,0 1,6 1,5 ABD 2,9 2,5 1,7 1,6 Euro Bölgesi 1,9 1,6 1,5 1,3 Japonya 0,8 0,9 0,7 0,6 Yeni Piyasa ve Gelişmekte olan 4,2 4,2 4,5 4,6 Ekonomiler İhracatçı Ülkeler 1,7 2,3 2,9 2,9 Diğerleri 5,8 5,5 5,6 5,6 Doğu Asya ve Pasifik Bölgesi 6,3 6,0 6,0 5,8 Çin 6,5 6,2 6,2 6,0 Avrupa ve Orta Asya 3,1 2,3 2,7 2,9 Rusya 1,6 1,5 1,8 1,8 Türkiye 3,5 1,6 3,0 4,2 Latin Amerika and the Karaipler 0,6 1,7 2,4 2,5 Arjantin -2,8-1,7 2,7 3,1 Ortadoğu ve Kuzey Afrika 1,7 1,9 2,7 2,7 Saudi Arabistan 2,0 2,1 2,2 2,2 İran -1,5-3,6 1,1 1,1 Güney Asya 6,9 7,1 7,1 7,1 Hindistan 7,3 7,5 7,5 7,5 Dünya Ticaret Hacmi 3,8 3,6 3,5 3,4 Emtia Fiyatları Petrol 30,7-2,9 0,0 0,0 Enerji Dışı Emtia fiyat İndeksi 1,7 1,0 1,2 1,2 Birleşmiş Milletler Dünya Ekonomik Durum ve Beklenti Raporuna WESP göre 3 Dünya ekonomisi canlandırıcı maliye politikalarının diğer bazı büyük ekonomilerdeki daha düşük büyümeyi dengelemesinin bir sonucu olarak ABD nin 2018 yılında %3,1 lik bir büyüme oranında istikralı kaldı. Dünya ekonomisi 2019 ve 2020 yıllarında % 3 oranında büyüyecek. Her ne kadar bu büyüme sağlam gibi görünse de, büyümenin sonuna gelindiğine yönelik işaretler de söz konusudur: 2108 yılının başından beri küresel sanayi üretimi ve uluslararası ticaret özellikle sermaye 3 3 UN World Economic Situation and Prospects 2019

4 malları ve ara malları yönünden azalmaya başladı. Uluslararası ticari ihtilaflar, finansal baskı ve oynaklık riskleri ve coğrafi tansiyonlarda artışlara bağlı olarak pek çok ülkede, öncü göstergeler ekonomik ivmede yavaşlamaya işaret etmektedir. Aynı zamanda gelişmiş ülkelerde kapasite sınırlarına gelinmiş olması büyüme üzerinde baskıya dönüşmektedir. % tahmin 2019 öngörü 2020 öngörü Dünya 2,5 3,1 3,1 3,0 3,0 Gelişmiş ekonomiler 1,7 2,2 2,2 2,1 1,9 ABD 1,6 2,2 2,8 2,5 2,0 Japonya 1 1,7 1,0 1,4 1,2 Rusya 0,1 1,5 1,5 1,4 2,1 Avrupa Birliği 2 2,4 2,0 2,0 2,0 Gelişmekte Olan 3,9 4,5 4,4 4,3 4,6 Ülkeler Çin 6,7 6,9 6,6 6,3 6,2 Dünya Ticareti 2,5 5,3 3,8 3,7 3,9 Birleşmiş Milletlerin Türkiye nin 2019 ve 2020 yılları için büyüme tahmini ise sırasıyla % 1,7 ve % 2,5 tir. OECD dünya ekonomisinin 2019 yılında %3,5 ve 2020 yılında %3,7 oranında büyüyeceğini tahmin ediyor. 4 OECD Türkiye nin 2019 yılında %1,8 oranında daralacağını öngörmektedir Yılında ise % 3,2 lik bir büyüme söz konusu olacak. OECD ye göre dünya ekonomik büyümesi özellikle Avrupa da zayıflıyor. Çin, Avrupa ve finansal piyasalardaki kırılganlıklar küresel ekonomiyi rayından çıkarabilir. Bu sebeple hükümetlerin küresel ekonomik büyüme ilişkin riskleri bertaraf etmek için işbirliğine gitmesi lazım Dünya G Australya Arjantin Kanada Brezilya Euro Bölgesi Çin Almanya Hindistan Fransa Endonezya Italya Meksika Japonya Rusya Korea Suudi Arabistan OECD Global Economic Outlook and Interim Economic Outlook March 2019

5 İngiltere Güney Afrika ABD Türkiye Kalkınma Bakanlığınca hazırlanan Orta Vadeli Program ( ) a göre Türkiye nin Program döneminde üretken alanlara yönelik yatırımlarla desteklenen, verimlilik artışına dayalı bir büyüme stratejisiyle her yıl yüzde 5,5 oranında büyüme hedeflenmektedir 5