Türkiye Sermaye Piyasaları. Eylül 2021

Transkript

1 Türkiye Sermaye Piyasaları Eylül 2021

2 İÇİNDEKİLER 3 Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği 11 Türkiye Sermaye Piyasaları 36 Yatırım Kuruluşları 59 Yatırımcı Profili 2

3 TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ

4 SERMAYE PİYASASI KURUMLARI Sermaye Piyasası Kurulu Türkiye Türkiye Sermaye Sermaye Piyasaları Birliği Piyasaları Borsa Istanbul Banka Banka Aracı Aracı Kurum Kurum Yatırım Ortak. Port. Port. Yön. Yön. Şti. Şti. Halka Açık Şirketler Kote Şirketler Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu Derecelendirme Şti. Bağ. Denetim Şti. Takasbank Merkezi Kayıt Kuruluşu Türkiye Ürün İhtisas Borsası Kitle Fonlama Platformları 4

5 TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ Sermaye piyasalarını temsil eden, kamu tüzel kişiliğine haiz, özdüzenleyici bir meslek örgütüdür. Nisan 2001 de kurulmuş, 2014 yılında yeniden yapılanarak üyelik tabanı genişlemiştir. Sermaye Piyasası Kurulu denetimi altındadır. Üyeleri sermaye piyasalarında faaliyette bulunan tüm banka, aracı kurum, portföy yönetim şirketleri ve yatırım ortaklıklarıdır. Üyelik zorunludur. 5

6 ÜYELER Yatırım Ortaklığı Portföy Yönetim Şirketi Banka Aracı Kurum /09 6

7 KISACA TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ Amaçlarımız Sermaye piyasalarını geliştirmek Üyelerimiz için güven ve dayanışma içinde bir ortam yaratmak Meslek disiplini ve ahlakını güçlendirmek Faaliyetlerimiz Üyelerimizin faaliyetlerinin adil ve dürüst olması için düzenlemeler yapmak, bu düzenlemeleri yürütmek ve denetlemek Kamu kurum ve kuruluşları nezdinde girişimlerde bulunmak Sermaye piyasasının gelişmesini sağlamak üzere istatistikler derlemek, araştırma raporları yayınlamak. Mesleki, yasal ve yönetsel düzenlemeleri takip ederek, gelişmeleri üyeler ile paylaşmak Üyelerimizin müşterilerine verdikleri hizmetlerle ilgili olarak yapılan şikayetleri değerlendirmek ve uyuşmazlıkların çözümüne yardımcı olmak Sektörümüzün gelişmesi ve derinleşmesine yönelik etkinlikler yapmak Sektör çalışanlarına yönelik eğitim programları düzenlemek Kamuoyunu finansal konularda aydınlatmak Yabancı ülkelerdeki dengimiz kuruluşlar ile sermaye piyasaları konusunda işbirliği yapmak 7

8 KURUMSAL YAPI Disiplin Komitesi Başkan (Yönetim Kurulu) Denetleme Kurulu Genel Sekreter Genel Sekreter Yardımcısı Genel Sekreter Yardımcısı Genel Sekreter Yardımcısı Araştırma ve İstatistik Kurumsal İletişim Eğitim Hukuk İşleri İnceleme ve Gözetim Personel, İdari ve Mali İşler Bilgi Teknolojileri Üye İşleri 8

9 ULUSLARARASI ÜYELİKLER Asya Menkul Kıymetler Forumu (Asia Securities Forum - ASF), 2009 yılından itibaren üye. OECD Uluslararası Finansal Eğitim Ağı (International Network on Financial Education INFE) 2015 yılından itibaren yardımcı üye. Uluslararası Menkul Kıymet Birlikleri Konseyi (International Council of Securities Associations - ICSA), 2006 yılından itibaren üye. Uluslararası Sermaye Piyasaları Düzenleyicileri Örgütü (International Organization of Securities Commissions - IOSCO), 2003 yılından itibaren gözlemci üye Uluslararası Yatırımcı Eğitimi Forumu (International Forum for Investor Education - IFIE), 2009 yılından itibaren üye dan itibaren IFIE/Asya Grubu kurucu üye. 9

10 İŞTİRAKLER MERKEZİ KAYIT KURULUŞU %5 pay 8 üyeli yönetim kurulunda 1 üye BORSA İSTANBUL %1,3 pay SERMAYE PİYASASI LİSANSLAMA SİCİL VE EĞİTİM KURULUŞU %49 pay 7 üyeli yönetim kurulunda 2 üye JCR AVRASYA DERECELENDİRME %6 pay BİRLEŞİK İPOTEK FİNANSMANI %5 pay 7 üyeli yönetim kurulunda 1 üye 10

11 TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI

12 BIST-100 ENDEKSİ VE İŞLEM HACMİ 1,600 1,400 1,200 1, İşlem Hacmi BIST 100 myn. TL 10,000 8,000 6,000 4,000 2,000 0 Kaynak: Borsa İstanbul 12

13 BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ (MİLYAR TL) 1, ,109 1,607 Kaynak: Borsa İstanbul 13

14 BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ SEKTÖREL DAĞILIM 100% 90% 80% 70% 60% 50% Teknoloji Mali Hizmetler Sınai 40% 30% 20% 10% 0% Kaynak: Borsa İstanbul 14

15 BORSA İSTANBUL PİYASA DEĞERİ YOĞUNLAŞMASI Şirket Sayısı 100% % 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Kaynak: Borsa İstanbul 15

16 PİYASA DEĞERİ* (2020, MİLYAR $) Varşova Şili Abu Dabi Borsa İstanbul Tel Aviv Filipinler İran Meksika Malezya Endonezya Tayland Singapur Moskova İspanya Brezilya G. Afrika Tahran Tayvan Avustralya İsviçre OMX Nordic Güney Kore Deutsche Börse Suudi Arabistan Ulusal Hindistan Bombay Toronto MX Londra Grubu Şenzhen Euronext Hong Kong Tokyo Şanghay Nasdaq OMX NYSE 237 Sıra: ,000 2,000 3,000 4,000 5,000 6,000 6,130 6,718 6,975 19,060 26,233 Kaynak: WFE ** WFE tanımı yatırım fonları, borsa yatırım fonları, yatırım ortaklıkları, kote olmayan şirketleri ve holding şirketlerini içermemektedir. 16

17 PİYASA DEĞERİ/GSYH* (2020) Amman Varşova Borsa İstanbul Şenzhen Malta Beyrut Meksika Hırvatistan Kolombiya Lima Endonezya Şanghay Moskova HoChiMinh İran Mauritius Abu Dabi Kazablanka Deutsche Börse İspanya Yeni Zelanda Tel Aviv Bahreyn Brezilya Filipinler Lüksemburg Şili Jamaika Londra Grubu Nasdaq OMX Kuveyt Ulusal Hindistan Bombay Tayland Katar NYSE Avustralya Malezya Euronext Tokyo Güney Kore Toronto MX OMX Nordic Singapur Tahran Tayvan İsviçre Suudi Arabistan G. Afrika Hong Kong 33% 0% 50% 100% 150% 200% 250% Kaynak: WFE, IMF, TÜİK Sıra: % 283% 357% 372% 1,796% **Yalnızca ana pazarlar 17

18 BORSA İSTANBUL PAY PİYASASINDAKİ MENKUL KIYMET SAYISI GYO ve GSYO / Fon BYF Diğer Şirketler Şirket Şirketler: Yıldız Pazar, Ana Pazar Diğer Şirketler: Yakın İzleme Pazarı, Nitelikli Yatırımcı İşlem Pazarı, Alt Pazar ve Piyasa Öncesi İşlem Platformu 18 Kaynak: Borsa İstanbul 2020 yılında Borsa İstanbul Pazar yapısı değişikliği ile şirket altında değerlenen Ana Pazar Grup 2 şirketleri, Alt Pazar a geçerek diğer şirket altında değerlendirilmeye başlanmıştır.

19 BORSALARA KOTE OLAN ŞİRKET SAYISI* (2020) Kolombo Şili Chittagong Dhaka G. Afrika Brezilya Hanoi Tahran Borsa İstanbul HoChiMinh Tel Aviv Deutsche Börse Singapur Endonezya Tayland Taipei Varşova Viyana Malezya Tayvan OMX Nordic Euronext Şanghay Ulusal Hindistan Avustralya Güney Kore Londra Grubu Şenzhen Hong Kong İspanya NYSE Nasdaq OMX Toronto MX Tokyo Bombay 372 Sıra: ,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,394 3,758 5,620 Kaynak: WFE **Borsa İstanbul verileri yatırım fonları, menkul kıymet yatırım ortaklıkları ve Piyasa Öncesi İşlem Platformu hariçtir. 19

20 BORSA İSTANBUL PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) 6,544 3,892 1,468 1,993 2,130 Kaynak: Borsa İstanbul 20

21 PAY SENEDİ İŞLEM HACMİ (2020, MİLYAR $) Varşova Meksika Tel Aviv Astana Uluslararası Endonezya İran Malezya Singapur G. Afrika Moskova Taipei Tayland Tahran İspanya Suudi Arabistan Borsa İstanbul OMX Nordic Avustralya Brezilya İsviçre Tayvan Ulusal Hindistan Toronto MX Deutsche Börse Euronext Hong Kong CBOE Avrupa Londra Grubu Güney Kore Tokyo Şanghay Şenzhen CBOE Global ABD NYSE Nasdaq OMX Kaynak: WFE 904 Sıra: ,000 2,000 3,000 4,000 5,000 6,983 12,213 17,849 18,946 26,446 63,634 21

22 PAY PİYASALARINDA DEVİR HIZI (2020, İşlem Hacmi/Piyasa Değeri) G. Afrika HoChiMinh Tahran Singapur Tel Aviv Mısır Macaristan Euronext Varşova Atina Moskova OMX Nordic Hong Kong Malezya İspanya İran İsviçre Ulusal Hindistan Toronto MX Avustralya Tayland Deutsche Börse Tayvan NYSE Tokyo Londra Grubu Brezilya Şanghay Güney Kore Taipei Nasdaq OMX Şenzhen Borsa İstanbul 0% 50% 100% 150% 200% Kaynak: WFE, Borsa İstanbul Sıra: 1 224% 267% 334% 341% 381% 22

23 ÖDÜNÇ PAY PİYASASI İŞLEMLERİ (MİLYAR TL) Kaynak: Takasbank 23

24 AÇIĞA SATIŞ İŞLEMLERİ % Açığa Satış İşlem Hacmi (myr. TL) Toplam İşlem Hacmindeki Payı % % % % 10% 10% % 5% 80 5% % Kaynak: Borsa İstanbul 24

25 KREDİLİ İŞLEMLER Kredi Hacmi (mlr. TL) Kredi Kullanan Hesap Sayısı 28,891 25,076 10,670 12,101 11, Kaynak: TSPB 25

26 BORSA İSTANBUL VADELİ İŞLEM HACMİ Vadeli İşlem Hacmi (myr. TL) Kontrat Sayısı (mn. adet) 1, ,249 1,401 2,852 1,852 Kaynak: Borsa İstanbul 26

27 VADELİ İŞLEM HACMİ (2020, MİLYAR $) Meksika Borsası Dubai AE Borsası Matba Rofex Malezya Türev Borsası Borsa İstanbul Johannesburg Borsası İspanya MCX-Hindistan Moskova OMX Nordic Euronext NSE-Hindistan LSE Grup TAIFEX ICE Türev (ABD) Zhengzhou EB-Çin Hong Kong Kore Borsası Londra Metal Borsası Dalian EB-Çin Tokyo Borsası CFFEX-Çin Şanghay Tür. Bor. ASX Grubu BM&F Bovespa Deutsche ICE Türev (Avrupa) CME Grubu 386 Sıra: 24 36, , ,174 1,119, ,000 20,000 30,000 40,000 50,000 Kaynak: WFE 27

28 BORSA İSTANBUL A KOTE OLAN ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI SAYISI Kaynak: WFE 28

29 ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI STOKU (MİLYAR TL) Banka Banka Dışı-Finans Finans Dışı Kaynak: TCMB Yurtiçinde ihraç edilen borçlanma senetleri 29

30 ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI SAYISI (2020) Kazablanka Botsvana Nijerya Tahran İran Mauritius Gana Brezilya Bulgaristan Ermenistan Yeni Zelanda Macaristan Kolombo Tunus Kosta Rika Kazakistan Lima Borsa İstanbul Hong Kong Kolombiya Tel Aviv Panama Taipei Buenos Aires G. Afrika İsviçre Moskova Şenzhen Ulusal Hindistan Londra Grubu OMX Nordic Güney Kore Şanghay Deutsche Börse Euronext 578 Sıra: ,000 1,500 2,000 6,378 7,355 9,044 14,880 27,407 46,675 Kaynak: WFE 30

31 BORÇLANMA ARACI KESİN ALIM SATIM İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) Eurobond ÖSBA Kamu BA Kaynak: Borsa İstanbul Piyasa ve tescil işlemleri dahildir. Tescil verileri itibarıyladır. 31

32 BIST REPO-TERS REPO, BIST SWAP VE TAKASBANK PARA PİYASASI İŞLEM HACMİ (MYR. TL) BIST Swap Takasbank Para Piyasası BIST Repo-Ters Repo 18,560 1, ,418 2, ,476 22,412 9, ,342 5, ,362 4,733 4,706 Kaynak: Borsa İstanbul, Takasbank Repo-Ters Repo işlemleri piyasa ve tescil toplamıdır. Tescil verileri itibarıyladır. 32

33 PAY SENEDİ HALKA ARZLARI Tutar (mn. TL) Halka Arz Sayısı ,254 5, ,124 11,407 Kaynak: Borsa İstanbul 33

34 ÖZKAYNAK FİNANSMANI Bedelli Sermaye Artırımı + İkincil Halka Arz (myr. TL) Birincil Halka Arz (myr. TL) Kaynak: Borsa İstanbul 34

35 ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI İHRAÇLARI Tutar (milyar TL) Borçlanma Aracı Sayısı 1,217 1,385 1,330 1, Kaynak: Borsa İstanbul Tahsisli satışlar hariçtir. 35

36 YATIRIM KURULUŞLARI

37 YATIRIM KURULUŞLARININ BORÇLANMA ARACI KESİN ALIM-SATIM HACMİ (MİLYAR TL) Aracı Kurum Banka 1, , ,335 1, ,024 1,091 1,144 1, Kaynak: Borsa İstanbul TCMB ve Takasbank verileri ve Eurobond işlemleri hariç. Tescil işlemleri dahil. 37

38 YATIRIM KURULUŞLARININ REPO-TERS REPO HACMİ (MİLYAR TL) Aracı Kurum Banka 34,598 6,742 27,346 5,659 7,354 1,177 6,650 1,138 21,688 27,856 13,916 3,301 10,615 6,177 5,512 Kaynak: TSPB TCMB ve Takasbank verileri hariç. Tescil işlemleri dahil. 38

39 YATIRIM KURULUŞLARININ PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) Banka Aracı Kurum 13, , ,394 2, ,773 4,260 3, ,626 3,906 6,989 Kaynak: Borsa İstanbul 39

40 YATIRIM KURULUŞLARININ VADELİ İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) Banka Aracı Kurum 5, ,704 2, , , , ,628 2,424 2,684 3,547 Kaynak: Borsa İstanbul TCMB verileri hariç. 40

41 KALDIRAÇLI İŞLEM HACMİ (MİLYAR TL) Likidite Sağlayıcı Müşteri 12,442 8,578 9,705 5,463 7,732 3,912 5,211 3,611 5,289 6,978 2,288 4,667 4,494 4,121 3,002 Kaynak: TSPB 41

42 İŞLEM HACİMLERİNDE YOĞUNLAŞMA (2021/06) Yatırım Kuruluşu Sayısı % 11% 11% 2% 17% 25% 23% 20% 64% 66% 69% 81% Pay SGMK Vadeli İşlemler Kaldıraçlı İşlemler (Müşteri) Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB 42

43 PİYASALARDAKİ İLK ON YATIRIM KURULUŞU (2021/06) Pay Piyasası Vadeli İşlemler 1 YAPI KREDİ YATIRIM 13% 1 YAPI KREDİ YATIRIM 21% 2 BANK OF AMERICA 10% 2 İŞ YATIRIM 10% 3 İŞ YATIRIM 9% 3 QNB FİNANS YATIRIM 7% 4 GARANTİ YATIRIM 6% 4 TACİRLER MENKUL 5% 5 AK YATIRIM 5% 5 İNFO YATIRIM 5% 6 İNFO YATIRIM 5% 6 DENİZ YATIRIM 4% 7 GEDİK YATIRIM 5% 7 GARANTİ YATIRIM 4% 8 DENİZ YATIRIM 4% 8 GEDİK YATIRIM 4% 9 A1 CAPITAL 4% 9 AK YATIRIM 4% 10 QNB FİNANS YATIRIM 4% 10 TEB YATIRIM 3% Toplam (myr. TL) 7,860 Toplam (myr. TL) 3,704 SGMK Kesin Alım-Satım* Kaldıraçlı İşlemler* (Müşteri) 1 HSBC BANK 12% 1 GCM YATIRIM 16% 2 AKTİF YATIRIM BANK 9% 2 İŞ YATIRIM 14% 3 TÜRKİYE GARANTİ BANKASI 7% 3 INTEGRAL YATIRIM 11% 4 TÜRK EKONOMİ BANKASI 7% 4 AK YATIRIM 9% 5 JPMORGAN 7% 5 MEKSA YATIRIM 9% 6 OYAK YATIRIM 6% 6 İNFO YATIRIM 8% 7 AKBANK 5% 7 IŞIK MENKUL 4% 8 AK YATIRIM 4% 8 VENBEY YATIRIM 4% 9 TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI 4% 9 ALB MENKUL 4% 10 TÜRKİYE FİNANS KATILIM BANKAS 4% 10 DENİZ YATIRIM 3% Toplam (trilyon TL) 678 Toplam (myr. TL) 3,002 Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB TCMB ve Takasbank verileri hariç *Tescil işlemleri dahil 43

44 TAMAMLANAN KURUMSAL FİNANSMAN PROJE SAYISI (SADECE ARACI KURUMLAR) Diğer Finansmana Aracılık Özelleştirme Birleşme-Ortaklık Pay Halka Arzı Sermaye Art.-Temettü Dağ. Diğer Danışmanlık 1,457 Tahvil İhracı , , , ,020 1,216 1,145 1, Kaynak: TSPB 44

45 KURUMSAL YATIRIMCILARIN PORTFÖY BÜYÜKLÜĞÜ (MİLYAR TL) GSYO GYO MK Yat. Ort. Yatırım Fonları Emeklilik Yatırım Fonları Kaynak: Borsa İstanbul, TSPB 45

46 ARACI KURUMLARDA VARLIK YÖNETİMİ Portföy Büyüklüğü (myr. TL) Yatırımcı Sayısı 2,649 4,331 3,388 3,048 2, Kaynak: TSPB 46

47 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNDE VARLIK YÖNETİMİ 6,000 Portföy Büyüklüğü (mn. TL) Yatırımcı Sayısı 4,998 5,000 4,183 4,000 3,344 3,475 3,398 3,000 2,000 1, Kaynak: SPK, TSPB 47

48 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNDE YOĞUNLAŞMA 100% Yatırım Ortaklığı Özel Portföy Yön. Emeklilik Yat. Fonu Yatırım Fonu 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Kaynak: TSPB 48

49 FAALİYETE GÖRE İLK 5 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETİ (2021/06) Yatırım Fonu Emeklilik Yatırım Fonu 1 İŞ PORTFÖY 14% 1 ZİRAAT PORTFÖY 22% 2 YAPI KREDİ PORTFÖY 13% 2 AK PORTFÖY 18% 3 ZİRAAT PORTFÖY 12% 3 İŞ PORTFÖY 17% 4 AK PORTFÖY 12% 4 YAPI KREDİ PORTFÖY 14% 5 AZİMUT PORTFÖY 11% 5 GARANTİ PORTFÖY 13% Toplam (milyar TL) Toplam (milyar TL) Özel Portföy Yönetimi Yatırım Ortaklığı 1 ZİRAAT PORTFÖY 20% 1 METRO PORTFÖY 35% 2 AZİMUT PORTFÖY 19% 2 İŞ PORTFÖY 28% 3 AK PORTFÖY 19% 3 HEDEF PORTFÖY 27% 4 İŞ PORTFÖY 18% 4 GARANTİ PORTFÖY 5% 5 İSTANBUL PORTFÖY 10% 5 OYAK PORTFÖY 4% Toplam (milyar TL) 51.2 Toplam (milyon TL) 0.87 Kaynak: TSPB 49

50 ARACI KURUMLARIN ŞUBE AĞI Acente Şubesi Şube İrtibat Bürosu 9,692 9,722 9,673 9, , ,361 9,387 9,332 9,252 9,479 Kaynak: TSPB 50

51 ARACI KURUMLARIN ÇALIŞAN SAYISI Erkek Çalışan Sayısı Kadın Çalışan Sayısı 4,751 4,916 4,964 1,940 2,075 2,112 5,533 2,318 6,078 2,613 2,811 2,841 2,852 3,215 3,465 Kaynak: TSPB 51

52 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN ÇALIŞAN SAYISI Erkek Çalışan Sayısı Kadın Çalışan Sayısı Kaynak: TSPB 52

53 ARACI KURUMLARIN BİLANÇOSU (MİLYAR TL) Dönen Varlıklar Toplam Varlıklar Özsermaye Kaynak: TSPB 53

54 ARACI KURUMLARIN GELİR TABLOSU (MİLYON TL) Toplam Gelir Faaliyet Karı Net Kar 8,494 5,113 5,727 4,264 4,424 3,557 3,482 2,510 2, ,4221,343 1,8421,728 Kaynak: TSPB 54

55 ARACI KURUMLARIN GELİR DAĞILIMI (MİLYON TL) Komisyon Gelirleri Kurumsal Finansman Gelirleri Diğer Gelirler Kurum Portföyü Kar/Zararları Varlık Yönetimi Gelirleri 8,494 1, ,318 5,727 4,264 1,539 3, , , ,928 1,986 5, ,891 Kaynak: TSPB 55

56 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN BİLANÇOSU (MİLYON TL) Dönen Varlıklar Toplam Varlıklar Özsermaye 1,697 1,787 1,505 2,090 1,987 1, ,139 1, Kaynak: TSPB 56

57 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN GELİR TABLOSU (MİLYON TL) Toplam Gelir Faaliyet Karı Net Kar 1, Kaynak: TSPB 57

58 PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİNİN GELİR DAĞILIMI (MİLYON TL) Özel Portföy Yönetimi Yatırım Danışmanlığı Emeklilik Yatırım Fonu Yönetimi Diğer Yatırım Ortaklığı Yönetimi Yatırım Fonu Yönetimi 1, Kaynak: TSPB 58

59 YATIRIMCI PROFİLİ

60 YURTİÇİ TASARRUFLARIN DAĞILIMI (MİLYAR TL) 5, , Pay Senedi Tahvil-Bono 4, ,678 1,807 Mevduat 2,756 3, , ,476 3,849 1,651 1,990 2,522 Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları 60

61 YURTİÇİ YERLEŞİKLERİN YATIRIM TERCİHLERİ 5% 4% 5% 7% 7% Pay Senedi 27% 28% 30% 31% 30% Tahvil-Bono Mevduat 67% 68% 65% 62% 63% Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları Yurtiçi yerleşiklerin toplam tasarrufu: 5,8 trilyon TL 61

62 YURTDIŞI YERLEŞİKLERİN YATIRIM TERCİHLERİ Pay Senedi 51% 48% 54% 59% 49% Tahvil-Bono Mevduat 27% 23% 18% 11% 12% 21% 29% 28% 31% 38% Kaynak: BBDK, MKK, TSPB hesaplamaları Yurtdışı yerleşiklerin toplam tasarrufu: 566 milyar TL 62

63 PAY SENEDİ YATIRIMCI SAYISI Pay Senedi Yatırımcı Sayısı (bin) Yurtiçi Yatırımcılar 1, , , , ,432.4 Yurtiçi Bireysel Yurtiçi Kurumlar 1, , , , , Yurtiçi Kurumsal Yurtdışı Yatırımcılar Yurtdışı Bireysel Yurtdışı Kurumlar Yurtdışı Kurumsal Toplam 1, , , , ,445.6 Kaynak: MKK 63

64 PAY SENEDİ AKTİF YATIRIMCI SAYISI (2021/06) 3,000,000 2,500,000 Bakiyeli Yatırımcı 2,445,559 2,000,000 1,500,000 1,000,000 Aktif Yatırımcı 1,211, ,000 0 Kaynak: TSPB Aktif yatırımcı: ayda en az bir kere işlem yapan yatırımcılar 64

65 PAY SENEDİ PORTFÖYÜ DAĞILIMI (MİLYAR TL) Halka Kapalı Kısım 1,783 Yabancı Yerli 1,607 1, Kaynak: MKK, Borsa İstanbul 65

66 PAY PİYASASINDA YABANCI YATIRIMCILAR Saklama İşlem Hacmi 80% Saklama Payı (sol) İşlem Hacmi Payı (sağ) 32% 70% 28% 60% 24% 50% 20% 40% 16% 30% 12% 20% 8% 10% 4% 0% 0% Kaynak: MKK, Borsa İstanbul 66

67 PAY SENEDİ PORTFÖY DAĞILIMI 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Yurtdışı Diğer Yurtdışı Kurumlar Yurtdışı Bireysel Yurtiçi Diğer Yurtiçi Kurumlar Yurtiçi Bireysel 0% Kaynak: MKK 30 Haziran 2021 itibarıyla Halka açık pay senedi portföyü: 665 milyar TL 67

68 YATIRIMCI GRUPLARINA GÖRE PAY PİYASASI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI 100% 90% 80% 70% 60% Yurtdışı Kurumsal Yurtdışı Kurumlar Yurtdışı Bireysel 50% 40% 30% 20% 10% Yurtiçi Kurumsal Yurtiçi Kurumlar Yurtiçi Bireysel 0% Kaynak: TSPB 68

69 ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI YATIRIMCI SAYISI ÖSBA Yatırımcı Sayısı Yurtiçi Yatırımcılar 81,865 77,671 65,998 55,378 53,818 Yurtiçi Bireysel 78,954 75,361 64,010 53,450 51,815 Yurtiçi Kurumlar 2,292 1,660 1,344 1,284 1,359 Yurtiçi Kurumsal Yurtdışı Yatırımcılar Yurtdışı Bireysel Yurtdışı Kurumlar Yurtdışı Kurumsal Toplam 82,487 78,333 66,451 55,853 54,261 Kaynak: MKK 69

70 ÖZEL SEKTÖR BORÇLANMA ARACI PORTFÖY DAĞILIMI 100% 90% 80% 70% 60% Yurtdışı Diğer Yurtdışı Kurumlar Yurtdışı Bireysel 50% 40% 30% 20% 10% Yurtiçi Diğer Yurtiçi Kurumlar Yurtiçi Bireysel 0% Kaynak: MKK 30 Haziran 2021 itibarıyla ÖSBA portföy büyüklüğü:105 milyar TL 70

71 YATIRIM FONU YATIRIMCILARI 250 Portföy Değeri (myr. TL) Yatırımcı Sayısı (mn.) Kaynak: MKK 71

72 EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI YATIRIMCILARI EYF Portföy Değeri - Otomatik Katılım (myr. TL) EYF Portföy Değeri - Bireysel Emeklilik (myr. TL) EYF Yatırımcı Sayısı (mn.) OKS Yatırımcı Sayısı (mn.) 11.4 Ünik Yatırımcı Sayısı (mn.) Kaynak: EGM EYF: Emeklilik Yatırım Fonu Otomatik Katılım Portföy büyüklüğü devlet katkılarını içermektedir 72

73 YATIRIMCI GRUPLARINA GÖRE VADELİ İŞLEM HACMİ DAĞILIMI* 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% Yurtdışı Kurumsal Yurtdışı Kurumlar Yurtdışı Bireysel Yurtiçi Kurumsal Yurtiçi Kurumlar 20% 10% Yurtiçi Bireysel 0% Kaynak: TSPB *Sadece aracı kurumlar ve yatırım bankaları 73

74 YATIRIMCI GRUPLARINA GÖRE KALDIRAÇLI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI 100% Yurtdışı Kurumsal 80% Yurtdışı Kurumlar 60% Yurtdışı Bireysel 40% Yurtiçi Kurumsal 20% Yurtiçi Kurumlar 0% Yurtiçi Bireysel Kaynak: TSPB 74

75