PROGRAM GELİŞTİRME SORU KAMPI YANIT ANAHTARI

Transkript

1 PROGRAM GELİŞTİRME SORU KAMPI YANIT ANAHTARI adım 1 adım 2 adım 3 adım 4 adım 5 adım 6 1. D 1. D 1. B 1. C 1. B 1. C 2. B 2. A 2. C 2. D 2. E 2. E 3. B 3. D 3. E 3. B 3. C 3. C 4. C 4. C 4. C 4. A 4. D 4. B 5. E 5. E 5. B 5. C 5. C 5. E 6. C 6. C 6. C 6. D 6. B 6. C 7. E 7. C 7. A 7. B 7. B 7. E 8. C 8. D 8. C 8. C 8. D 8. A 9. A 9. A 9. B 9. D 9. D 9. C 10. C 10. B 10. C 10. A 10. D 10. A 11. E 11. C 11. B 11. C 11. E 11. E 12. B 12. E 12. E 12. D 12. E 12. A 13. C 13. B 13. D 13. A 13. B 13. C 14. E 14. A 14. B 14. C 14. B 14. D 15. C 15. D 15. D 15. C 15. D 15. E 16. E 16. A 16. E 16. C 16. D 16. D 17. D 17. C 17. B 17. A 17. E 17. B 18. C 18. D 18. D 18. A 18. D 18. C 19. B 19. E 19. A 19. E 19. B 19. C 20. A 20. D 20. E 20. C 20. D 20. C Tekrar Edilmesi Gereken Konular 1

2 program geliştirme adım 1 1. Eğitimin toplumsal ve ekonomik değişme yön vereceği ve toplumsal kalkınmayı sağlayacağı görüşü ağırlıklı olarak yeniden kurmacılık eğitim felsefesi 2. Öğretmenin gerçekleştirdiği etkinlik, programda belirlenmiş olan bir dersle ilgili olduğu için yapılan çalışma öğretim programı kapsamında yer alır. 3. Katılımcıların gerektiğinde bir araya gelip fi kir birliği sağlanmamış eğitim ihtiyaçları ile ilgili ortak bir karara ulaşması gibi bir durum Delphi tekniği için söz konusu değildir. Aksine uzmanların görüşleri, aynı ortamda olmadan posta yoluyla gizli anketler aracılığıyla alınır. 5. Program geliştirme çalışmalarının ilk işlem basamağı program geliştirme komisyonunun oluşturulması dır. 6. Öğrencilerin karşılaştıkları bir soruna çözüm üretirken, öne sürdükleri iddiaları temele alarak düşüncelerini doğrulamak, diğer alternatif açıklamaların zayıflıklarını ortaya koymak için çeşitli deliller ışığında gerçekler sunabilmeleri argümantasyon (dayanaklandırma) becerisi kapsamında yer alır. 7. Taba nın Kişi yaşadığını öğrenir. düşüncesini temele alarak öğrencinin öğretim sürecinde aktif olması gerektiğini ve programın tüm boyutlarında öğrencinin ilgi, ihtiyaç ve gelişim özelliklerinin dikkate alınmasını belirten program tasarımı çocuk merkezli tasarım dır. 9. Sosyal ilişkilerde uyumlu davranışlar sergileme, plan yapma, planlarını uygulayabilme, risk alma gibi beceriler MEB tarafından girişimcilik becerisi kapsamında öğrenciye kazandırılmaya çalışılmaktadır. 10. İçerik, betimsel ve normatif içerik olmak üzere ikiye ayrılır. Betimsel içerik kapalı uçlu, bilgi basamağıyla ilgili, yoruma dayalı olmayan içeriktir. Normatif içerik ise tam tersi yoruma dayalı, daha üst düzey düşünme gerektiren konularla ilgilidir. Seçenekleri incelediğimizde Güneydoğu Anadolu Bölgesi nde anne başına düşen çocuk oranı Türkiye ortalamasının üstünde midir? sorusu çok da yoruma dayalı bir özellik göstermemekte, kapalı uçlu bir nitelik taşımaktadır. 11. Çağdaş eğitimi temele alan bir öğretmenin günlük plan hazırlarken, seçenekleri de dikkate aldığımızda, öncelikli olarak kazanımları gerçekleştirmek için seçilen etkinliklerin öğrencilerin ilgi ve merakına uygun olmasına dikkat etmelidir. 4. Eğitim programı tasarlanırken temelde programın dört temel ögesi olan hedef, içerik, eğitim durumları, değerlendirme boyutu ile ilgili düzenlemeler yapılır. Öğretmenin programdaki görev ve sorumluluklarının neler olması gerektiği bu dört öge kapsamında yer almaz Türk Millî Eğitim siteminde öğrencilerin millî kimliği merkeze alarak evrensel değerleri benimsemeleri görüşü hâkimdir. Öğrencilerin millî kimliği merkeze alarak farklı kültürlere direnç göstermelerinin sağlanması gibi bir durum söz konusu değildir. 12. Okul yönetiminin öğretmenlerin yaptığı etkinliklerin sonuçlarını yeterince değerlendirip değerlendirmemesi öğrencilerin istenilen davranışları kazanma düzeylerini etkileyen bir faktör olarak gösterilemez. Bu durum çok dolaylı bir şekilde uzak bir etkileyici olarak kabul edilebilir.

3 13. Cumhuriyetin ilk yıllarında yetişkinlere okuma yazma öğretmek ve temel eğitim vermek üzere Halk Mektepleri ile gece dersleri başlatılması halk eğitimin kapsamındadır. 14. Aileleri de program geliştirme sürecine katmak için okul düzeyinde çeşitli seminerleri düzenlemek öğretmenlerin değil, okul yönetiminin görevidir. 18. Öğrencinin ne yapabildiğinden ziyade neyi yapamadığı üzerine odaklanma geleneksel anlayışların benimsediği bir görüştür. Piaget bu görüşün tam tersi olan öğrencinin ne yapabildiği üzerine odaklanılması gerektiğini savunur. Çünkü her öğrenci birbirinden farklıdır. program geliştirme adım 2 1. Yapılandırmacılık kendi içerisinde bilişsel, sosyo-kültürel ve radikal yapılandırmacılık olmak üzere üçe ayrılır. Von Glasersfeld in öncülüğünü yaptığı radikal yapılandırmacılığa göre öğretim yöntemleri, öğrencinin algılama ve kişisel deneyimlerini geliştirmeye dönük olarak seçilmelidir. Yani böyle bir düşünce Vygotsky nin temsil ettiği sosyo-kültürel yapılandırmacığa ait değildir. 15. Öncüllerde belirtilen görüşler sırasıyla yeniden kurmacılık - ilerlemecilik - esasicilik eğitim anlayışlarına aittir. 19. Öğrencilerin belli bir sorun ile ilgili farklı ve değişik çözüm önerilerinde bulunması bilişsel alanın sentez düzeyi 2. Özellikle matematik gibi konuların ardışıklık ve ön koşul ilişkisi taşıdığı derslerde içerik, doğrusal programlama yaklaşımına göre düzenlenir. 16. Öğretim programları MEB adına Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı kararı ile öğretmenler tarafından uygulanır. 17. İlköğretimde okutulan sosyal bilgiler, fen ve teknoloji derslerinin ortaöğretimde tarih, coğrafya, sosyoloji, fi zik, kimya, biyoloji dersleri şeklinde daha ayrıntılı ve kapsamlı bir şekilde programlarda yer alması ortaöğretimdeki derslerin bu şekilde ayrı bir disiplin olarak yapılandırılması disiplin tasarımı 20. Bir öğretim programında içeriğin hangi konulardan oluşacağı, öğrenme sürecini düzenlerken temelde hangi model, strateji ve tekniklerden yararlanılacağı, ölçme ve değerlendirmenin sürece mi yoksa ürüne mi dayalı olacağı öncelikli olarak benimsenen eğitim felsefesi (anlayışı) Eğitim psikolojisi daha çok belirlenen bu durumların öğrencilere uygun olup olmadığı, hangisinin daha etkili bir şekilde öğrenmeyi gerçekleştireceği üzerinde durur. 3. Okulu yaşamın kendisi olarak görme, öğrencilerin kendi deneyimleriyle öğrenmesi ve öğrendiklerini günlük hayata aktarabilmeleri yansıtıcı düşünme 4. Bir öğretim programı değerlendirilirken karar vermede öncelikli olarak önemsenen öğretmen ve öğrenci görüşleridir. En somut veriler bu kaynaklardan yararlanılarak elde edilir. 3

4 5. Okul binalarının Türk mimari sanatının özelliklerini yansıtması, estetik yönden çeşitli motifl erle süslenmiş mimari tasarımlarla öğrencilerde millî kimliğin oluşumuna katkı sağlanması gibi durumlar örtük program kapsamında ele alınır. 9. Eğitimin hedefl erini; Kişinin toplumsallaşmasını sağlama, başat kültürel değerleri ona kazandırma, değişme ve çatışmayı önleme, kültürel mirası koruma, bilgili ve becerili insanlar yetiştirme olarak belirten ve eğitimin bu bağlamda düzenlenmesini öne süren eğitim felsefesi esasicilik tir. 13. Öğrencilerin derste işlenen konudan sıkılıp farklı bir etkinlikle uğraşmak istemeleri, öğretmenin yaptığı uygulamaları esnekleştirmesinde öncelikli olarak dikkate alınabilecek bir faktör değildir. 6. Kalıcı öğrenmelerin gerçekleştirilmesi için öğrencilerin etkili bir şekilde bilişsel süreç becerilerinin geliştirilmesi bilişsel yaklaşımlarla ilgilidir. Hümanistik yaklaşım, öğrenmede daha çok duyuşsal faktörlerin önemini ön plana çıkarmaktadır. 10. Öğrencilerin bildiklerinin doğruluğunu belirleme, yargıya varma ve mantıklı sonuçlara ulaşma, bildiklerini ve bilmediklerini ayırt etme gibi becerileri bilişsel alanın değerlendirme düzeyi 14. Öğretmenin işleyeceği konunun öğrencilere ne gibi faydalar sağlayacağından ve öğrendiklerini hangi durumlarda kullanabileceklerinden bahsetmesi bir dersin güdüleme aşaması yy. ın başından itibaren eğitim sistemlerinin genel yapısında, eğitim hedefl erinin ve önceliklerinin belirlenmesinde büyük bir değişim yaşanmasındaki en önemli faktör Ekonomik yönelimlerdeki farklılaşma ve toplumsal yapıda meydana gelen hızlı değişimler dir. 11. Yargıya varma ve mantıklı sonuçlara ulaşma, objektif düşünme, Kolb un öğrenme stillerinden soyut kavramsallaştırma ya ait özellikler olarak gösterilebilir. 15. Bir programın amaca hizmet edip etmediğini anlamada temel koşul, öğrencilerin büyük bir oranda programda öngörülen istenilen davranışları kazanmış olmalarıdır. 8. Okullarda ayrı ayrı ders konularının öğretilmesine ve toplumsal gelişmenin işlevsel olmayışına bir tepki olarak ortaya çıkmış olup öğrencinin toplumu daha çok bir laboratuvar olarak görmesini ileri süren tasarım çekirdek tasarımıdır Her bir öğrenme modülünün aynı zamanda öğrencilerin üzerinde çalışması gereken bir proje olması proje tabanlı öğrenme 16. Öğrencilerin ilgi duydukları konularda ders almalarına olanak sağlanması çekirdek programlama

5 17. Öğrencilere; parasız yatılılık, burs, kredi ve başka yollarla gerekli yardımların yapılması, maddi imkânlardan yoksun başarılı öğrencilerin eğitimden en üst seviyede yararlanmalarının sağlanması Türk Millî Eğitiminin fırsat ve imkân eşitliği ilkesi program geliştirme adım 3 1. Üzerinde anlaşılamayan, çözülmemiş sorunlara içerikte yer vermeme ve sınıf ortamına getirmeme esasici eğitim anlayışı 6. Sınama durumları boyutunu düzenlemede öncelikli olarak, sınama durumlarının hangi amaçla düzenleneceğine karar verilmelidir. Sınama durumlarının diğer özellikleri karar verilen amaç doğrultusunda düzenlenir. 18. Öğretmenlerin okul içersinde sergiledikleri davranışlarla öğrencilere olumlu ya da olumsuz bir şekilde model olmaları örtük program kapsamında ele alınır. 19. Öğretmenlerin öğrencilere ilişkin değer ve tutumları eğitim ihtiyaçlarının belirlenerek hedefl ere yansıtılmasında doğrudan dikkate alınan bir faktör olarak gösterilemez. 2. Cumhuriyetin ilk yıllarında daha çok ilköğretim programlarının geliştirilmesine ağırlık verilmiştir. 3. Bilginin transfer edilmesi, farklı problem durumlarında kullanılabilmesi özellikle öğrenen ve sorun merkezli tasarımlarla ilgilidir 4. Bir öykü ayrıştırma, karakterleri analiz etme, neden-sonuç ilişkileri kurma bilişsel alanın analiz düzeyi 7. Öğretmen dersini işlerken önceden işlediği konularla bağ kurarak, öğrencilerin yeni bilgi ile önceki bilgilerini ilişkilendirmelerini sağlamaya çalışmıştır. Bu tür bir yaklaşım sarmal programlama 8. Yeni öğretim programlarında öğrencilere gerçek dünya ile ilişkilendirilmiş doğal öğrenme görevlerinin verilmesinin sağlayacağı en önemli fayda öğrencilerin kendi başına öğrenebilen ve öğrendiklerini kullanabilen bir birey olma özelliği taşımaları olarak gösterilmektedir. 20. Deney, eğitsel oyun, grupla çalışma, öğrencilerin ortaya koydukları ürünleri sergileyebilecekleri alanlar gibi öğrenme ortamlar ve etkinlikler etkinlik temelli programların özelliğidir. 5. Hedefl erin niteliğine göre hangi etkinlik ve yöntemlerin kullanılacağını belirleme belirtke tablosu Oysa paragrafta ağırlıklı olarak hedeflerin yüzdesi ve ünitelerin kapsadığı zaman diliminin düzenlenmesinden bahsedilmektedir. 9. Eğitim sisteminin, zamanla işlevselliğini yitirmesi, kendini yenileyememesi ve çözülmeye başlaması entropi kavramıyla açıklanır. Entropi sistemin çökmesi, dağılması anlamına gelir. 5

6 10. Ulusal eğitim sistemi tarafından örgün bir biçimde tanınmayan programları kapsayan, çıraklık eğitimi, işbaşında eğitim, halk eğitimi gibi boyutları olan eğitim türü yaygın eğitim dir. Yaşam boyu öğrenme, uzaktan eğitim, hizmet içi eğitim yaygın eğitimin farklı boyutları olarak düşünülebilir. 13. Ara disiplinlerin niteliği ve kazanımları öğretim süreci öncesinde program geliştirme çalışmaları esnasında belirlenir. Öğretmenlerin öğretim süreci başında öğrenci görüşlerini de dikkate alarak hangi ara disipline yer verecekleri ile ilgili karar vermeleri söz konusu değildir. 16. Öğretmenler kendi sınıfları ile ilgili planlama yaparken öncelikli olarak, kendi sınıf düzeyleri için hazırlanmış olan öğretim programının genel yapısını dikkate almalıdırlar. 11. Paragrafta bir eğitim kurumu ve belli bir programın hedefl erinden bahsedilmektedir. Bu tür hedefl er genel hedef olarak adlandırılır. Bu soruda önemli bir çeldirici olarak görülebilen ideal hedef ise belli bir programla ilgili değildir. Ülkenin eğitim politikasını yansıtır ve tüm bireylerde gözlenmesi düşünülen uzun zaman dilimindeki beklentileri yansıtır. 12. Kültürel aktarımda öğretmenin öğrencilere model olması gerektiğini, öğrenmenin bir yolunun da taklit etme olduğunu, doğru, mutlak ve kesin bilginin insan aklında önceden var olup, insanın aklını kullanarak bilgiye ulaşması gerektiğini öne süren felsefe akımı idealizm dir. İdealizm özellikle öğrenmenin bir yolunun taklit etme olduğunu belirtir Ülkemizde yeni programların hazırlanmasında temele alınan program geliştirme modelinde Öğrenme alanlarının kapsadığı ünitelerin/temaların belirlenmesi aşaması esnasında bu aşamaya bağlı olarak yapılan üç çalışma vardır. Bunlar; - Diğer alanlarla bağlantılar - Kavram haritalarının oluşturulması - Öğretim etkinlikleri, ölçme değerlendirme ve öğretmen kılavuzunun düzenlenmesidir. Denenen programın izleme sonuçları üzerine düşünüp gerekli değerlendirmelerin yapılması bu aşamadan ayrı, modelin son aşaması olarak görülmektedir. Ayrıntılı bilgi için MEB in yeni program geliştirme modelinin incelenmesi yerinde olacaktır. 15. Merkezî sınavlarda soru çıkmayan dersler ya da ders bölümleri, ortalamaya katılmayan dersler, kısa vadede yarar getirmeyen duyuşsal özellikler, güzel sanatlar, estetik gibi durumlar resmî programda yer almasına rağmen ihmal edilebilir. Bu boyutda ihmal edilen program kapsamında ele alınmaktadır. 17. Öğrencilerin konu içeriğine kendi kendine ya da gruplar hâlinde karar verdikleri, öğretmenin öğrencilerin üzerinde çalıştıkları konu ile ilgili olarak ne zaman nerede olmaları gerektiği ile ilgili rehberlik yaptığı öğrenci merkezli içerik düzenleme yaklaşımı konu ağı proje merkezli yaklaşım dır. 18. I. Düşünce ve ifade özgürlüğünün önemini fark eder. Bu öncülde öğrencinin fark etme durumu söz konusu olduğu için, bu tür kazanımlar duyuşsal alanın ilk basamağı olan alma basamağı II. Başkalarıyla iletişim kurma ve geliştirmede sözlü ve sözsüz anlatım becerilerini kullanır. Bu öncülde öğrencinin öğrendiği bir bilgiyi kullanması söz konusu olduğunda, ilgili kazanım bilişsel alanın uygulama düzeyi III. İçinde bulunduğu durumu her yönüyle değerlendirir ve fi kirlerini belirtir. Bu öncülde öğrenci görüşlerini belirtmiş, duruma farklı bakış açılarıyla yaklaşmış ve değerlendirme yapmıştır. Dolayısıyla ilgili kazanım bilişsel alanın değerlendirme düzeyi

7 19. Programı değerlendirmede tasarlanan ile gerçekleşen çıktının uygunluğuna bakıldığı, yeni programları özellikle öğretmen ve yöneticilerin değerlendirmesi gerektiğini benimseyen değerlendirme yaklaşımı Uygunlukolasılık modeli dir. 2. Ünite analizi tablosu, belirtke tablosu ile aynı işleve sahiptir. Yani ünite analizi tablosu ile ilgili sorular çözülürken belirtke tablosunun özelliklerinden yararlanılabilir. Ancak ünite analizinde hedefl erle konuların kesiştiği yerlerde çeşitli açıklamalar yer alırken belirtke tablosunda ilişkilendirmeyi gösteren çeşitli semboller yer alır. Ünite analizi tablosunda konuların çağdaş, bilimsel bilgileri içerip içermediği ile ilgili bilgiler yer almaz. 5. İhtiyaçların, önemine göre sıralanması öğretim programı hazırlanmadan önce ihtiyaç analizi çalışmaları ile gerçekleştirilir. Öğretim programı belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda hazırlanır. Ancak öğretim programı içerisinde ihtiyaçların öncelik sırasına göre hazırlanması gibi bir durum söz konusu değildir. 20. Öğretmenler öğretim sürecini düzenlerken sadece öğretmen kılavuz kitaplarının rehberliğinde hareket etmez. Öğretmen kılavuz kitapları öğretmenlere uygulamalarla ilgili alternatifl er sunar. Öğretmenler amaca hizmet edecek, kendilerinin de uygun gördüğü farklı yöntem ve tekniklerden de yaralanabilirler. program geliştirme adım 4 1. Bireylerin mesleki anlamda nitelik kazanmaları daha uzun vadede gerçekleşen bir durumdur. Hatta bu sürenin uzunluğu mesleğin özelliklerine ve niteliğine göre değişir. Soru paragrafında belirtilen yaklaşımların yaygınlaşmasının böyle bir durumla ilişkisi yoktur. 3. Eğitim programı tasarımı, hazırlanacak programın hangi ögelerden oluşacağının belirlenmesi işidir. Bir eğitim programının planlama aşamasında ilk iş hazırlanan programın nasıl bir program olacağının tasarlanmasıdır. Yaşam şartları öğrencilerin gerçek yaşam sorunları üzerinde çalışmaları gerekliliği üzerinde durur. Çocuk merkezli tasarım kişi yaşadığını öğrenir ifadesinden yola çıkarak ögeleri düzenleme yoluna gider. Süreç tasarımı bütün konular için ortak bir öğrenme yolu önerir. Romantik tasarıma göre öğrenciler en iyi kendi doğalarında öğrenir. Çekirdek tasarım ise toplumu bir laboratuvar olarak görür. 4. Felsefenin üç alanı mevcuttur. Bunlar: Var olmanın ne olduğu ile ilgilenen ontoloji; insanların değerler sistemi ve estetik yargıları ile ilgilenen aksiyoloji ve son olarak bilgiyi araştıran, bilginin kaynağını ve doğruluğunu sorgulayan, bilginin genelgeçer bir evrensel bilgi mi yoksa öznel bilgi mi olduğunu tartışan epistemolojidir. 6. İçerik düzenlenirken bazı özelliklerin dikkate alınması gerekmektedir. Aynı içeriğin dersten derse farklı bilgiler vermemesi güvenirlik; bilimsel verilere dayalı olması bilimsellik; içeriğin tablolar, şemalar, kavram haritalarıyla desteklenmesi görsellik; içerikte yaşanılan zaman diliminden örneklere yer verilmesi güncellik ve içeriğin ana fi k- rinin öğrenci tarafından kolaylıkla bulunabilmesi soyutlama ilkesi olarak adlandırılmaktadır. 7. Bloom un yaptığı sınıflamaya göre bilişsel alan; bilgi, kavrama, uygulama, analiz, sentez, değerlendirme alt basamaklarından oluşmaktadır. Kavrama basamağı; bilgiyi özümseme, yordama, kendi kelimeleri ile ifade etme becerilerini kapsamaktadır. Uygulama basamağı bildiklerini yeni durumlarda kullanma davranışlarını kapsamaktadır. Analiz basamağında bir bütünü bölümlere ayırma, bölümler arası ilişki kurma davranışları varken; sentez basamağı, ögeleri belli ilişki ve kurallara göre birleştirip orijinal bir bü- 7

8 tün yaratma becerilerini kapsamaktadır. Değerlendirme basamağında öğrenci, ürün veya süreci bir ölçütle karşılaştırıp bir yargıya varabilme davranışlarını sergilemektedir. Soruda verilen, öğrencilerin küçük resimlerde öğrendiği bir nesnenin ayarlarına sağ tuş ile ulaşma bilgisini yeni bir durum olan tablolarda kullanmasıdır. Mevcut bilgiyi yeni bir durumda kullanma davranışlarını içerdiği için öğretmen uygulama basamağında bir davranış kazandırmak istemektedir. 8. Devinişsel alanla ilgili davranışları ölçmede özellikle performans testleri ve gözlem tekniğinden yararlanılmaktadır. Likert tipi ölçek tutum ölçekleri arasında yer alır ve duyuşsal alanla ilgili davranışların ölçülmesinde kullanılır. 9. Öğretmenlerin kullandıkları araç gereçlerin öğrencilerin hangi duyu organlarına ulaştığına bakacak olursak A öğretmeni görme (2 boyutlu görsel öge), B öğretmeni işitme, C öğretmeni görme (okuma), D öğretmeni hem görme hem işitme duyularına ulaşmıştır. Yapılan araştırmalara göre insanlar okuduklarının % 10 unu, işittiklerinin %20 sini, gördüklerinin % 30 unu, hem görüp hem işittiklerinin %50 sini hatırlamaktadırlar. Buna göre doğru sıralama D A B C şeklinde olmalıdır Program tasarımının konu merkezli olması kazanımların gerçekleşmemesi için bir neden olamaz. Program tasarımı konu merkezli, kazanımlar ise öğrenci merkezli olursa böyle bir durum söz konusu olabilir. Ancak soru paragrafında böyle bir durumdan bahsedilmemektedir. Dolayısıyla soru genel bir bakış açısıyla çözülmelidir. 11. İlk ifade belli bir kavramın tanımlanması ile ilgili olduğu için bilgi basamağı, ikinci ifade iki kavram arasında bağ (ilişki) kurulmasını içerdiği için analiz basamağı 12. Soru paragrafını incelediğimizde öğrencilerin okudukları bölümle ilgili dal seçtikleri görülmektedir. Öğrencilere ilgili ve yeteneklerine uygun bu tür alternatifl er sunulması çekirdek programlama yaklaşımı 13. Bir eğitim kurumunda yer alan bütün eğitim faaliyetlerini kurum içi ve kurum dışı etkinlikleri içine alan program eğitim programı, eğitim programı içinde yer alan eğitim durumları ile ilgili tüm etkinlikleri içine alan program öğretim programı, öğretim programı içinde yer alan ve dersle ilgili faaliyetlerin planlı olarak düzenlenmesine ders programı, bir kurumun çalışanlarının sorun yaşadığı belli alanlara yönelik eğitimler yardımıyla çalışanları geliştirmek amacında olan programa hizmet içi öğretim programı, ders dışı etkinlikleri de içine alan ancak bir şekilde öğretimi etkileyen programa örtük program adı verilir. 14. Öğretim sürecinin izlenmesi, öğrenciye uygun etkinliklerin seçilmesi, öğrenci başarısının değerlendirilmesi için öncelikli koşul, kazanımların gözlenebilir ve net bir şekilde ifade edilmesidir. Çünkü öğretim sürecinde bu tür durumlar düzenlenirken ilk önce dersin kazanımları dikkate alınır. 15. Eğitim programı tasarımı hakkında karar vermek o programın hangi ögelerden oluşacağının belirlenmesidir. Yaşantı merkezli tasarım çocukların ilgi ve ihtiyaçlarının önceden tasarlanamayacağını öne sürer. Sorun merkezli tasarımlar kültürel ve geleneksel değerlerin güçlenmesini sağlamayı amaçlar. Geniş alan, konuları mantığa uygun şekilde bir araya getirir. Hümanistik tasarım insan davranışlarının basit bir etki-tepki ile açıklanamayacağı fi krini savunur. Konu tasarımı aklın insanı farklı kılan bir unsur olduğuna inanır ve konuların mümkün olduğunca parçalara ayrılması gerektiğini savunur. 16. Staj eğitimi, belli bir işi o işin yapıldığı ortamda yaparak yaşayarak öğrenme gibi durumlar işbaşında eğitim kapsamında yer alır. Staj eğitimi öğrencilere üniversitede aldıkları eğitim kapsamında verildiği için, böyle bir durum hizmet içi eğitim kavramı ile açıklanmaz.

9 17. İhtiyaçlar belirlenirken toplumun, bireyin ve konu alanının ihtiyaçları ön planda tutulur. Farklar yaklaşımı, olması gereken ile mevcut durum arasındaki farktan yola çıkarak ihtiyaçları belirler. Analitik yaklaşımda ulusal ve uluslararası değişimlere dikkat edilir. Demokratik yaklaşımın temelinde baskın grupların görüşlerinin alınması vardır. Betimsel yaklaşım ise belli bir durumun yokluğu ve ortaya çıkan zararla, o durumun varlığının yaratacağı yarardan hareket ederek ihtiyaç belirleme yolunu tercih eder. 18. İçerik, program geliştirme sürecinde Ne öğretelim? sorusuna karşılık gelen bir ögedir. Belirlenmek istenen içerik rastgele değil, belli bir yaklaşıma göre düzenlenmek zorundadır. İçerik düzenlenmesinin öğrenci soruları dikkate alınarak yapılmasını savunan yaklaşım sorgulama, öğrencilerin isteklerinin ön plana alınmasını savunan yaklaşım çekirdek, öğrenme öbekleri arasında aşamalı bir bağ olup olmadığına önem vermeyen yaklaşım modüler ve öğrencilere konuların planının verildiği ve belli zaman içerisinde nerelere ulaşmaları gerektiğinin bildirildiği konulara ait içerikler belirlenirken öğrencilerin birlikte çalıştığı yaklaşım konu ağı-proje merkezli olarak adlandırılmaktadır. 19. Öğretim görevlisinin öğrencilerinden hareketli resim kullanmaktan kaçınmalarının nedenini bulmalarını isteme, kavrama düzeyinde bir davranış sergilemelerini sağlamaya yöneliktir. Nedenini bulma, tahmin etme, örnek vermelerini isteme gibi beceriler bilişsel alanın kavrama basamağındaki becerilerdir. B seçeneğinde örnek verme, D seçeneğinde ise tahmin etme becerileri olduğu için kavrama basamağındadır. Listeleme, hatırlama, tekrar etme, sınıflama gibi beceriler bilişsel alanın bilgi basamağındadır. A seçeneğinde listeleme, C seçeneğinde ise hatırlama becerileri bulunduğu için bilgi basamağındaki davranışlardır. E seçeneğinde ise öğrenilen ilkenin uygulanması, kullanılması becerisi vardır. Öğrenilen bir ilkeyi uygulama, kullanma, hazırlama gibi beceriler bilişsel alanın uygulama basamağındadır. 20. Öğretmen giriş aşamasında öğrencilerin dikkatlerini, kazanacaklara davranışlara çekmek durumundadır. Bunun için öğretmen soru sorabilir, bir metnin tamamını okur ya da okumayı yarıda kesebilir, resim gösterebilir; olay, anı, fıkra anlatabilir; fi lm seyrettirebilir. Öğretmen bu dikkat çekici unsurlardan birini ya da birkaçını seçer. Bu seçimi yaparken öğrencilerin özelliklerini ve kazandırılacak davranışların özelliklerini de dikkate almak gerekir. Güdüleme, öğrencilerin belirlenen davranışları kazanmaya istekli hâle gelmelerini sağlayan etkinlikleri içermelidir. Öğrenmenin ön koşullarından biri öğrenmeyi istemektir. Bunun için öğretmen, örnekler sunacağı gibi tartışma ortamı da yaratabilir. Öğrencilerin öğrenme ortamına aktif katımlarının sağlamak; belirlenen davranışların öğrencilere kazandırılması için yapılacak etkinlikleri kapsar. Sorulan sorulara cevaplar verme, sorular sorma, tartışma, sunulan örnekleri inceleme, örnekler verme, araç ve gereçleri kullanma; sunulan görsel malzemeleri izleme, işitsel malzemeleri dinleme; varılan sonuçları açıklama bu etkinliklerden bazılarıdır. İlk okuma-yazma öğretiminde ses verildikten sonra öğrencilerin gazetelerden, öğrendikleri sesi bulmaları ve yapıştırmaları, öğrencilerin öğrenme ortamına katıldıklarını gösterir. Ön koşul öğrenmeleri hatırlatma, yeni öğrenileceklerle önceki öğrenmeler arasında ilişki kurulmasını sağlamaktır. Öğrenmelerin kontrolünün yapıldığı bölüm ise sonuç sürecidir. Sorumuzdaki öğretmen bu davranışıyla öğrencilerin öğrenme ortamına katılımını sağlamaktadır. program geliştirme adım 5 1. Öğretim materyali hazırlarken dikkat edilecek noktaları hatırlayacak olursak bunlar; materyalin basit, sade ve anlaşılır olması, materyalde konunun tamamının değil önemli yerlerinin yer alması, öğrencilerin pedagojik özelliklerinin dikkate alınmasıdır. Derste materyal kullanımı dersin somutlaştırılması ve öğrencilerin birden fazla duyu organına ulaşması sebebi ile gerekli bir durumdur. Ancak sunularda fazla görsel kullanımından olabildiğince kaçınmak ve görsel özellikleri, dikkat çekme, vurgu yapma gibi noktalarda kullanmak gerekmektedir. Gereksiz kullanılan her görsel öge, görsel ögelere olan dikkati azaltacak ve gerçekte önemli yerlerde kullanılan görsel özelliklerin etkisinin azalmasına sebep olacaktır. 9

10 2. Eğitim yöneticilerinin ve öğretmenlerin, programa yönelik performanslarını doğru bir şekilde tespit etmek çalışma grubunda yer alan ölçme ve değerlendirme uzmanının görevidir. Talim ve Terbiye Kurulu bu tür çalışmaları sadece denetler ve uygun ortamın oluşmasını sağlar. 3. Bir okulda gerçekleştirilen bahar şenlikleri, futbol turnuvaları, konserler, çeşitli yarışmalar gibi aktiviteler ekstra program kapsamında yer alır. Ancak bu aktivitelerde, kendiliğinden doğal bir şekilde gerçekleşen birlik ve beraberlik duygusu, ortak hareket etme, okulu sevme gibi davranış örüntüleri örtük program kapsamında yer alır. 4. Hedef davranışların içerikle ilişkilendirildiği belirtke tablosu kapsam geçerliğini sağlamada kullanılır, ölçme değerlendirme etkinliklerine yön verir, soru tipini belirlemede yardımcıdır ve öğrenme ortamını düzenlemede rehberdir. Ancak uygun program tasarımını seçmede yol gösterme gibi bir rolü yoktur İçerik düzenleme yaklaşımları; öğrencilerin isteklerinin ön plana alınmasını savunan, çekirdek; yeri ve zamanı geldiğinde önceki öğrenilenlerin ardışıklığa dikkat edilerek tekrar öğretilmesini savunan, sarmal; ilk yıllarda geniş tabanlı konuların ele alınıp giderek kapsamı daralan içeriklerin düzenlenmesinde daha uygun olan, piramitsel; aşamalılık özelliği taşıyan konularda ve birbirleri arasında ön koşul olma özelliği taşıyan konuların düzenlenmesinde tercih edilen, doğrusal; öğrencilere konuların planının verildiği ve belli zaman içerisinde nerelere ulaşmaları gerektiğinin bildirildiği, konulara ait içerikler belirlenirken öğrencilerin birlikte çalıştığı yaklaşım konu ağı-proje merkezli olarak adlandırılmaktadır. 6. Yaşantı merkezli tasarım çocukların ilgi ve ihtiyaçlarının önceden tasarlanamayacağını öne sürer. Çekirdek tasarım, konu merkezli tasarımların yol açtığı parçalanmaya karşı çıkar. Konu merkezli tasarım aklın insanı farklı kılan bir unsur olduğunu ve konuların mümkün olduğunca parçalara ayrılması gerektiğini savunur. Çocuk merkezli tasarımlar öğrencinin en iyi şekilde öğrenebilmesi için aktif konuma geçirilmesinin gerekliliğinden söz eder. Yaşam şartları ise öğrencilerin genelleme becerilerinin geliştirilmesi gerektiği üzerinde durur. 7. Bir eğitim kurumunda yer alan bütün eğitim faaliyetlerini, kurum içi ve kurum dışı etkinlikleri içine alan programa eğitim programı; eğitim programı içinde yer alan eğitim durumları ile ilgili tüm etkinlikleri içine alan programa öğretim programı; bir kurumun çalışanlarının sorun yaşadığı belli alanlara yönelik eğitimler yardımıyla çalışanları geliştirmek amacında olan programa hizmet içi eğitim; ders dışı etkinlikleri de içine alan ancak bir şekilde öğretimi etkileyen programa örtük program; zorunlu öğretim çağının dışına çıkmış ve asıl işi okula gitmek olmayan bireylerin yaşamlarının herhangi bir aşamasında duyacakları öğrenme gereksinimi karşılamak üzere düzenlenen etkinliklere halk eğitimi adı verilir. 8. Konuların özellikle toplumsal sorunlardan oluştuğu, iş birliğine dayalı öğrenme yaklaşımının temele alındığı, öğrencilerin belirtilen konuları öğrenmesinin önemsendiği yaklaşım çekirdek tasarımı; programdaki etkinliklerin öğrencilerin gelişim özellikleri, ilgi, ihtiyaç ve beklentileri dikkate alınarak öğretim sürecinin başında belirlendiği tasarım çocuk tasarımı; konuların aşamalılık ilkesi göz önünde bulundurularak düzenlendiği, üst sınıflara doğru konuların kapsamının genişleterek derinlemesine ele alındığı tasarım helezonik (sarmal) tasarım olarak adlandırılmaktadır.

11 9. İlerlemecilik öğrenen merkezli eğitim anlayışını benimsemiştir. Eğitim mutlaka öğrencinin ilgi ve yeteneklerine göre düzenlenmelidir. Öğrenci süreçte aktif olmalıdır. Başka bir ifade ile öğrenci öğrenme sürecinde öğrenme sorumluluğunu üzerine almalıdır. 10. Program geliştirmenin ilk aşaması ihtiyaçların belirlenmesidir. İhtiyaçlar belirlenirken toplumun, bireyin ve konu alanının ihtiyaçları ön planda tutulur.farklar yaklaşımı olması gereken ile mevcut durum arasındaki farktan yola çıkarak ihtiyaçları belirler. Analitik yaklaşımda ulusal ve uluslararası değişimlere dikkat edilir. Demokratik yaklaşımın temelinde baskın grupların görüşlerinin alınması vardır. Betimsel yaklaşım ise belli bir durumun yokluğu ve ortaya çıkan zararla, o durumun varlığının yaratacağı yarardan hareketle ihtiyaç belirleme yolunu tercih eder. Delphi ihtiyaç analizi yaklaşımı değil ihtiyaç değerlendirme tekniğidir. 11. Kazanımları öğretim sürecinin başında belirleme ya da belirlememe gibi bir durum yapılandırmacı uygulamalarda bir zorunluluk olarak görülmemektedir. Örneğin, ülkemizdeki yapılandırmacı uygulamalarda kazanımlar öğretim süreci başlamadan öğretim programlarında belirlenmiştir. 12. Soru paragrafında bazı öğretmenlerin yeni programlara uyum sağlamada zorlandıklarından, eski uygulamaları devam ettirdiklerinden bahsedilmektedir. Zaten bu öğretmenlere gelen öğretmen kılavuz kitapları öğrenci merkezli etkinlikler içermektedir. Bu nedenle bu bir çözüm değildir. 13. Ara disiplin kazanımlarıyla ilgili etkinliklere, planlarda yer verilmemesinin yaratacağı en önemli sonuç, dersin gerçek yaşamdan kopuk olması ve öğrencilerin kişisel sosyal gelişimlerinin olumsuz yönde etkilenmesidir. Çünkü ara disiplinler (afet ve güvenli yaşam, girişimcilik, kariyer bilinci, halk sağlığı vb.) özelikle derslerdeki konuları yaşamla ilişkilendirme ve öğrencileri bir bütün olarak geliştirme amacıyla programda yer almıştır. 14. Soru paragrafı incelendiğinde kursta yer alan derslerin birbirinden bağımsız olduğu görülmektedir. Özellikle mesleki ve teknik eğitimde derslerin bu şekilde düzenlenmesi modüler programlama yaklaşımı içerisinde ele alınmaktadır. 15. Merkezinde eğitim hedefl eri olan, öncelikle hedeflerin gözden geçirildiği ve ulaşılamayan hedefl ere niçin ulaşılamadığını belirlemek için hedef ve öğretim yaşantılarının incelendiği hedefe dayalı değerlendirme modeli sürecinde şu aşamalara dikkat etmek gerekir: 1. Programın amaç ve hedefl erini belirleme. 2. Hedefl eri kazandırılmak istenen özelliğe göre sınıflama. 3. Hedefl eri davranış cinsinden ifade etme. 4. Hedefe ulaşılıp ulaşılmadığını gösterecek durumu saptama. 5. Ölçme tekniklerini geliştirme ya da seçme. 6. Öğrencilerin davranış yeterlikleri ile ilgili veriyi toplama. 7. Elde edilen verilerle belirlenen hedefl eri karşılaştırma. Ayrıca hedefe dayalı değerlendirme modelinde hedefl erde hata yoksa içerik değil, hedefl erin kazandırıldığı öğrenme yaşantısı kontrol edilir. 16. İlköğretim okullarında uygulanan programlar bilimsel süreci ön plana çıkaran, dünyada ve ülkemizde meydana gelen gelişmeleri takip eden, kendini tanıyan bireyler yetiştirmeyi hedefl emektedir. Bu nedenle programlarda öğrenen merkezli yaklaşımlar uygulanmaktadır. Bu sayede yansıtıcı düşünen, problem çözme becerisi gelişmiş, araştırma yapan ve bunları yaparken bilgisayardan yararlanan bireyler yetişmektedir. Bu bireyler asla öğrenilenleri tekrar etme yani ezberle yetinme davranışı sergilememektedirler. 11

12 17. İçerik, program geliştirme sürecinde Ne öğretelim? sorusuna karşılık gelen bir ögedir. Belirlenmek istenen içerik rastgele değil, belli bir yaklaşıma göre düzenlenmek zorundadır. Öncüllerdeki açıklamalar incelendiğinde, içerik düzenlenmesinin öğrenci soruları dikkate alınarak yapılmasını savunan, sorgulama; öğrencilerin isteklerinin ön plana alınması gerektiğini savunan, çekirdek; öğrenme öbekleri arasında aşamalı bir bağ olup olmadığına önem vermeyen yaklaşım modüler içerik düzenleme yaklaşımlarına ait açıklamalar yapıldığıdır. 18. Öğrencinin belli bir durumla ilgili tepkilerinde kararlılık göstermesi, kendisine ait yeni değerler sistemi oluşturması, duygu ve düşüncelerini yeniden düzenleyip tutarlı davranışlar sergilemesi duyuşsal alanın örgütleme basamağı kapsamında yer alır. 19. Eğitim programı tasarımı hazırlanacak programın hangi ögelerden oluşacağının belirlenmesi işidir. Bir eğitim programının planlama aşamasında ilk iş, hazırlanan programın nasıl bir program olacağının tasarlanmasıdır. Örnekte açıklandığı gibi konular ve dersler arasındaki ilişkilerin kurulduğu program tasarımı disiplinler arasıdır. Yaşantı merkezli tasarım çocukların ilgi ve ihtiyaçlarının önceden tasarlanamayacağını öne sürer. Çekirdek tasarım konu merkezli tasarımların yer açtığı parçalanmaya karşı çıkar. Konu merkezli tasarım aklın in- 12 sanı farklı kılan bir unsur olduğunu ve konuların mümkün olduğunca parçalarına ayrılması gerektiğini savunur. Toplum merkezli adında bir program tasarımı yoktur. 20. Bir eğitim kurumunda yer alan bütün eğitim faaliyetlerini kurum içi ve kurum dışı etkinlikleri içine alan program eğitim programı, eğitim programı içinde yer alan eğitim durumları ile ilgili tüm etkinlikleri içine alan program öğretim programı, öğretim programı içinde yer alan ve dersle ilgili faaliyetlerin planlı olarak düzenlenmesine ders programı, bir kurumun çalışanlarının sorun yaşadığı belli alanlara yönelik eğitimler yardımıyla çalışanları geliştirmek amacında olan programa hizmet içi eğitim, ders dışı etkinlikleri de içine alan ancak bir şekilde öğretimi etkileyen programa örtük program adı verilir. program geliştirme adım 6 1. Öğretmenin derste konunun öğrenciler için öneminden, öğrencilere nasıl fayda sağlayacağından bahsetmesi, dersin güdüleme etkinlikleri kapsamında yer alır. 2. Öğretmenin sınıfta tek otorite olduğu, öğrenmenin doğasında zorlama ve katı kuralların yer aldığı, derslerde alıştırma ve ezberi kullanan ve psikolojik temelini davranışçı yaklaşımdan alan eğitim felsefesi esasiciliktir. İnsan aklının değişmez gerçeklere göre eğitilmesi gerektiğini savunan ise daimiciliktir. 3. Program geliştirmenin ilk aşaması ihtiyaçların belirlenmesidir. İhtiyaçlar belirlenirken toplumun, bireyin ve konu alanının ihtiyaçları ön planda tutulur. Farklar yaklaşımı, olması gereken ile mevcut durum arasındaki farktan yola çıkarak ihtiyaçları belirler. Analitik yaklaşımda ulusal ve uluslararası değişimlere dikkat edilir. Demokratik yaklaşımın temelinde baskın grupların görüşlerinin alınması vardır. Betimsel yaklaşım ise belli bir durumun yokluğu ve ortaya çıkan zararla, o durumun varlığının yaratacağı yarardan hareket ederek ihtiyaç belirleme yolunu tercih eder. Progel-Dacum ihtiyaç analizi yaklaşımı değil, ihtiyaç değerlendirme tekniğidir. 4. Duyuşsal alanın alt basamakları; alma, tepkide bulunma, değer verme, örgütleme ve kişilik hâline getirmedir. Alma basamağındaki davranışlar; farkındalık, seçici olma, duyarlı olma ve ayırt etmedir. Uysal davranma, istekli olma, zevk alma ve onaylama gibi davranışlar tepkide bulunma basamağındadır. Değer verme alt basamağındaki davranışlar; değeri kabul etme, adanma, takdir etme, özdeşleme gibi davranışlardır. Örgütleme alt basamağındaki davranışlar ise değerler sistemine yenilerini ekleme, değerleri kuramlaştırma, örgütleme ve formüle et-

13 medir. Kişilik hâline getirme alt basamağında alışkanlık hâline getirme, nitelenme, karakterlenme, refl eks olarak yapma gibi davranışlar bulunmaktadır. Soru kökünde verilen öğrencinin kendi isteğiyle ve zevk alarak kurallara uyması tepkide bulunma alt basamağındaki davranışlardır. 8. Öğretim programında yer alan kazanımlarla konular arasındaki ilişkileri göstererek ölçme aracının geliştirilmesine yardımcı olmak amacıyla hazırlanan tablo belirtke tablosudur. 11. Dereceleme ölçeklerinden yararlanarak öğrencilerin öğretim süreci ile ilgili tutumlarını ortaya çıkarma, dersin kazanımlarını tespit etmeye yönelik bir uygulama değildir. Böyle bir durum öğrencilerin öğretim süreci ve programla ilgili görüşlerini öğrenme amacıyla gerçekleştirilebilir. 5. Öğrenci ailelerine yönelik seminerler düzenlemek okul yönetiminin görevidir. Öğretmen ailelere yönelik sadece bilgi verebilir. 6. Öğrencilerin konuyu daha iyi anlayabilmeleri için ara özetlere yer verme çoklu zekâya dayalı öğrenme kuramının öngördüğü bir uygulama değildir. Çoklu zekâya dayalı uygulamalarda öğretmen öğrencileri yönlendiren bir rehber özelliği gösterir. Öğrenci öğrenme sürecinde aktiftir. 9. Bir derste yer alan öğrenme-öğretme etkinlikleri gelişigüzel belirlenip düzenlenmez. Bu düzenleme sırasında dikkat edilecek ölçütler; belli bir zaman dilimi içerisinde gerçekleşen bir öğrenme-öğretme etkinliğinin aynı zaman dilimi içerisinde gerçekleşen diğer etkinliklerin birbirini desteklemesi dayanışıklık, öğrenilecek konuların bazılarının önceden öğrenilmiş olması ve sonraki öğrenilecekleri kolaylaştırması aşamalılık ve öğrencilere kazandırılan bir özelliğin kendisinden sonra gelen öğrenme-öğretme etkinliklerinin içinde kullanılarak gelişmesi süreklilik olarak açıklanabilir. 12. İlerlemeciler uygulamalarında bireyin ilgi ve ihtiyaçlarını temele alarak demokratik bir eğitim ortamında öğretimin gerçekleştirilmesini savunurlar. Seçenekler arasında yer alan varoluşçuluk eğitim felsefelerinden biri değildir. Esasiciler eğitim durumlarında geçmiş konuların tekrar edilmesinin önemini vurgulayarak en gerçekçi bilgilerin ancak ve ancak geçmiş konulara bağlı kalınarak öğrenilebileceği üzerinde dururlar. Yeniden kurmacılar toplumsal reformun gerekliliğini savunurlarken bu reformun yapılmasında sorumluluğu birey olarak öğretmenlere, kurum olarak okullara vermektedirler. Daimiciler ise eğitimin evrensel nitelikteki bazı özelliklere göre şekillendirilmesini bu arada da insanın doğasının ve ahlaki ilkelerinin değişmeyeceğini ortaya koyarlar. 7. Belli bir kurumun personeline yönelik olarak düzenlediği, mesleki gelişimi sağlayıcı eğitsel faaliyetler hizmet içi eğitim kapsamında ele alınır. Bireyin günlük hayatta gelişigüzel bir şekilde gerçekleştirdiği öğrenmeler ise informal eğitim olarak değerlendirilir. 10. Zamanın toplumu sürekli değişime zorladığını, değişimin en iyi okul ortamında gerçekleşebileceğini, öğrencilerin özellikle sosyal, ekonomik ve politik sorunlar üzerinde çalıştırılması gerektiğini öne süren program tasarımı yaklaşımı toplumsal sorunlar ve yeniden kurmacılık tasarımıdır. 13. Öğretim sürecinin başladığı ilk basamak ihtiyaç analizidir. Öğretmenin derse gireceği sınıflar hakkında diğer öğretmenlerden, rehber öğretmenden ve müdür yardımcısından bilgi toplamaya başlaması ihtiyaç analizine başladığının göstergesidir. Öğretim süreci düzenlenirken tüm ögelerden önce ihtiyaç analizi planlanmalı ve diğer ögeler bu analiz sonucunun ışığı altında şekillendirilmelidir. 13

14 14. Yetiştirdiğimiz insanda bulunmasını istediğimiz, eğitim yoluyla kazandırılabilen özelliklere hedef adı verilmektedir. Hedefl er planlı bir eğitim süreci için düzenlenecek eğitim etkinliklerinin niçin yapılacağının önceden belirlenmesine yardımcı olan bir ögedir. Bu önemli işi gerçekleştiren hedefl e- rin bazı özelliklere sahip olması gerekmektedir. Hedefl erin sahip olması gereken bu özellikler: İçerikle ilişkili olma kenetlilik, herkes için aynı anlamı ifade etme açık seçiklik, öğretmenin değil, öğrencinin yapabilecekleri olma davranışa dönüklüktür. 16. Program değerlendirme programın etkililiği hakkında karar verme sürecidir. İlgili ölçme araçları ile toplanan veriler daha önceden belirlenmiş ölçütler yardımıyla karşılaştırılarak istenilen etkililik derecesine sahip olup olunmadığı hakkında karar verilir. Böylece programa devam edilip edilmeyeceği, edilecekse hangi ögeler üzerinde düzeltmeler yapılacağı belirlenmiş olur. 19. Öğrencinin kompozisyon yazarken giriş, gelişme ve sonuç bölümlerini oluşturabilmesi, kompozisyonu kurallara uygun olarak yazmasından dolayı uygulama basamağı kapsamında ele alınır. Yine yazım ve imla kurallarına dikkat etmesi uygulama basamağı Kompozisyonun öğrencinin kavram, ilke ve kuramlarla ilgili bilgisini yansıtması bilgi; kompozisyonda öğrencinin özgün düşünce ve görüşlere yer vermesi sentez basamağı kapsamında ele alınır. 15. İçerik, program geliştirme sürecinde Ne öğretelim? sorusuna karşılık gelen bir ögedir. Belirlenmek istenen içerik rastgele değil, belli bir yaklaşıma göre düzenlenmek zorundadır. Öncüllerdeki açıklamalar incelendiğinde, yeri ve zamanı geldiğinde önceki öğrenilenlerin ardışıklığa dikkat edilerek tekrar öğretilmesini savunan, sarmal; ilk yıllarda geniş tabanlı konuların ele alınarak giderek kapsamı daralan içeriklerin düzenlenmesinde daha uygun olan, piramitsel; aşamalılık özelliği taşıyan konularda ve birbirleri arasında ön koşul olma özelliği taşıyan konuların düzenlenmesinde tercih edilen doğrusal içerik düzenleme yaklaşımıdır Barışı ve insanların mutluluğunu sağlama yeniden kurmacılık; öğrencilerin gizil yeteneklerini ortaya çıkarma ilerlemecilik; bilgili, becerili, insanlar yetiştirme esasicilik; insan aklını ve iradesini geliştirme daimicilik eğitim felsefesi 18. Program geliştirme akış şeması, programın hazırlanmasında nasıl bir yol izleneceğini, çalışmaların aşamalarının neler olacağını gösterir ve deneme uygulamasından önce hazırlanır. Dolayısıyla programın deneme uygulamasının planlama aşamasında akış şeması hazırlamak gibi bir durum söz konusu değildir. 20. Öğretim yılı başında neyi, niçin, ne zaman ve nasıl yapacağını tasarlayan öğretmenin temel amacı, öğretim ortamında uygulayacaklarını planlamak ve düzenlemektir. Önceden yapılan bir planlama, gereksiz uygulamalardan kaçınmak için önemlidir. Uygulanacakları planlayıp düzenleyen öğretmenin bu davranışı da okul yönetimi tarafından desteklenecektir. Öğretim yılı başında neyi, niçin, ne zaman ve nasıl yapacağını tasarlayan öğretmenin değerlendirme süreci de kolaylaşır.