BÖLÜM 1 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEDE TEMEL KAVRAMLAR

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BÖLÜM 1 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEDE TEMEL KAVRAMLAR"

Umut Poyraz
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEDE TEMEL KAVRAMLAR I. Öğretimde Ölçme ve Değerlendirmenin Gerekliliği... 2 II. Ölçme Kavramı Tanımı ve Unsurları Aşamaları Ölçülecek Niteliğin (Davranışın) Belirlenmesi Amaca Uygun Sayı ve Sembollerin Belirlenmesi Gözlem Sonucunun Amaca Uygun Sayı ve Sembollerle İfade Edilmesi Türleri Doğrudan Ölçme Dolaylı Ölçme Ölçmede Araçların Rolü... 6 III. Test Kavramı Tanımı Sınıflandırılması Ölçülen Niteliğin İçeriğine Göre Testler Tipik Davranış Testleri Maksimum Performans Testleri Yetenek Testleri Genel Yetenek Testleri Özel Yetenek Testleri Başarı Testleri Standart Testler Öğretmen Yapımı Testler Uygulanabilen Kişi Sayısına Göre Testler Bireysel Testler Grup Testleri Uygulama Zamanının Uzunluğuna Göre Testler Hız Testleri Güç Testleri Ölçülecek Hedefin Davranışsal Olarak Gözlenişine Göre Testler Özdeş Ögeler Testi İlgili Davranış Testi Sözelleştirilmiş Davranış Testi Bilgi Testi IV. Ölçek Kavramı Tanımı Türleri Sınıflama veya Adlandırma Ölçekleri V

Ölçmede Araçların Rolü... 6 III. Test Kavramı... 7 1. Tanımı... 7 2. Sınıflandırılması... 7 2.1. Ölçülen Niteliğin İçeriğine Göre Testler... 8 2.1.1. Tipik Davranış Testleri... 8 2.1.2. Maksimum Performans Testleri.

2 2.2. Sıralama Ölçekleri Eşit Aralıklı Ölçekler Eşit Oranlı Ölçekler V. Değerlendirme Kavramı Tanımı Ögeleri Ölçme Ölçüt Karar Değerlendirme Türleri Mutlak Değerlendirme Bağıl Değerlendirme VI. Öğretimi Değerlendirme Türleri Geleneksel Değerlendirme Tanıma ve Yerleştirmeye Dönük Değerlendirme Öğrenmeleri İzlemeye Yönelik Değerlendirme Öğrenci Başarısını Değerlendirme Alternatif Değerlendirme Geleneksel Değerlendirmenin Eleştirisi Tanımı ve Özellikleri VII. Ölçme ve Değerlendirme Arasındaki İlişki SORULAR KAYNAKÇA BÖLÜM 2 EĞİTİMDE KULLANILAN ÖLÇME ARAÇLARININ NİTELİKLERİ I. Güvenilirlik Gerçek Puan Kuramı Hatanın Kaynakları Ölçme Aracı Ölçmenin Yapıldığı Ortam Ölçmeyi Yapan Kişi Ölçme Yöntemi Ölçülen Değişken Hatanın Türleri Sabit Hata Sistematik Hata Tesadüfî (Rastlantısal) Hata Güvenirlik Kuramı Güvenirlik Kestirme Yöntemleri Test - Tekrar Test Yöntemi Eş Değer (Alternatif) Formlar Yöntemi Test - Yarı Yöntemi İç Tutarlılık Katsayısı Cronbach Alpha (α) Güvenirlik Katsayısı Güvenirliği Artırmaya Hizmet Edebilecek Bazı Önlemler Soru Sayısı VI

.. 24 1.2. Öğrenmeleri İzlemeye Yönelik Değerlendirme... 24 1.3. Öğrenci Başarısını Değerlendirme... 24 2. Alternatif Değerlendirme... 25 2.1. Geleneksel Değerlendirmenin Eleştirisi... 25 2.2. Tanımı ve Özellikleri.

3 6.2. Testin Kapsamı Madde Güçlüğü (p j ) Madde Ayırıcılık Gücü (r jx ) Deneme Grubunun Yapısı Öğrencinin Güdüsü Öğrencinin Deneyimi Yanıtlama Süresi Puanlamanın Nesnelliği II. Geçerlik Kapsam Geçerliği Ölçüt Geçerliği Yapı Geçerliği Sonuçsal Geçerlik Geçerliği Artırmaya Hizmet Edebilecek Bazı Önlemler Soru Belirsizliği Madde Güçlüğü Madde Ayırıcılık Gücü Puanlama Yanlılıkları Kopya Aynı Soruların Kullanımı Güvenirlik III. Kullanışlılık Kullanışlılığı Artırabilecek Önlemler Ekonomiklik Hazırlama ve Puanlama Süresi Uygulama Kolaylığı Puanlama ve Puanları Yorumlama Kolaylığı KAYNAKÇA BÖLÜM 3 BİLİŞSEL ALAN DAVRANIŞLARININ ÖLÇÜLMESİ I. Yazılı Yoklamalar Yazılı Yoklama Türleri Yanıtların Uzunluğuna Göre Uygulama Biçimlerine Göre Yazılı Yoklama Sınavlarının Özellikleri Yazılı Yoklama Sorularının Hazırlanmasında Dikkat Edilecek Hususlar Yazılı Yoklamaların Üstünlük ve Sınırlılıkları Yazılı Yoklamaların Puanlanması Yazılı Yoklamaların Objektif Testlerden Farkları II. Sözlü Sınavlar Sözlü Sınavların Özellikleri Sözlü Sınavların Üstünlük ve Sınırlılıkları Üstünlükleri Sınırlılıkları Sözlü Sınav Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler Sözlü Sınavların Kullanım Alanları VII

Geçerliği Artırmaya Hizmet Edebilecek Bazı Önlemler... 62 5.1. Soru Belirsizliği... 62 5.2. Madde Güçlüğü... 62 5.3. Madde Ayırıcılık Gücü... 62 5.4. Puanlama Yanlılıkları... 63 5.5. Kopya... 63 5.6. Aynı Soruların Kullanımı.

4 5. Sözlü Sınavlarda Puanlama III. Kısa Yanıtlı ve Boşluk Doldurmalı Testler Kısa Yanıtlı Testlerin Özellikleri Kısa Yanıtlı Testlerin Üstünlük ve Sınırlılıkları Kısa Yanıtlı Testlerin Üstünlükleri Kısa Yanıtlı Testlerin Sınırlılıkları Kısa Yanıtlı Sorular Yazılırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Kısa Yanıtlı Testlerde Puanlama IV. Çoktan Seçmeli Testler Çoktan Seçmeli Testlerin Özellikleri Çoktan Seçmeli Testlerin Üstünlük ve Sınırlılıkları Üstünlükleri Sınırlılıkları Çoktan Seçmeli Madde Türleri Doğru Yanıta Göre Sınıflama Madde Köküne Göre Sınıflama Maddelerin Gruplanışına Göre Sınıflama Maddelerin Yazılmasında Dikkat Edilecek Hususlar Çoktan Seçmeli Testlerin Puanlanması Çoktan Seçmeli Testlerde Alternatif Puanlama ve Yanıtlama Yöntemleri Objektif Ölçüte Göre Maddelerin Ağırlıklandırılması Seçeneklerin Ağırlıklandırılması Madde Yapısını Değiştirme Yanıtlama Biçimini Değiştirme V. Doğru Yanlış Testleri Doğru Yanlış Testlerinin Genel Özellikleri Doğru Yanlış Testlerinde Madde Çeşitleri Maddelerin Yazılmasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Doğru - Yanlış Testlerinin Üstünlük ve Sınırlılıkları Üstünlükleri Sınırlılıkları Doğru Yanlış Testlerinin Düzenlenmesi VI. Eşleştirmeli Madde Testleri Eşleştirmeli Madde Testlerinin Özellikleri Maddelerin Yazılmasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Testin Düzenlenmesi Eşleştirme Maddelerinin Üstünlük ve Sınırlılıkları SORULAR KAYNAKÇA BÖLÜM 4 DUYUŞSAL NİTELİKLER VE ÖLÇÜLMESİ 1. Giriş Duyuşsal Nitelikler Uzak, Genel ve Özel Hedefler İçinde Duyuşsal Nitelikler Uzak Hedefler Genel Hedefler VIII

Çoktan Seçmeli Testlerin Özellikleri... 98 2. Çoktan Seçmeli Testlerin Üstünlük ve Sınırlılıkları... 101 2.1. Üstünlükleri... 101 2.2. Sınırlılıkları... 101 3. Çoktan Seçmeli Madde Türleri... 102 3.1. Doğru Yanıta Göre Sınıflama.

5 3.3. Özel Hedefler Duyuşsal Niteliklerin Öğrencilere Kazandırılması ve Ölçülmesi Sürecinde Yaşanan Sorunlar Duyuşsal Hedef ve Davranışların Aşamalı Sınıflaması Duyuşsal Niteliklerin Ölçülmesi Duyuşsal Niteliklerin Ölçülmesinde Kullanılan Ölçme Teknikleri ve Bu Tekniklere Göre Öğretmen Yapımı Ölçme Araçlarının Geliştirilmesi Süreci Gözlem Görüşme Kendini Anlatma Duyuşsal Niteliklerin Ölçülmesinde Kullanılabilecek Farklı Madde ve Ölçek Türleri Duyuşsal Niteliklerin Standart Ölçme Araçlarıyla Ölçülmesi İlgiler ve Ölçülmesi Kişilik ve Ölçülmesi Tutumlar ve Ölçülmesi Değerler ve Ölçülmesi BÖLÜM 5 PERFORMANS DEĞERLENDİRME I. Performans Değerlendirme Eğitimde Ölçme ve Değerlendirmenin Değişen Yüzü Performans Değerlendirme Performans Ögeleri Performans Görevi Performans Değerlendirmede Puanlama Yöntemleri Puanlama Anahtarı Genel ve Özel Puanlama Yönergeleri Performans Değerlendirme Sürecinin Öğretim Değeri Değerlendirmede Geçerliliği Arttırma Performans Değerlendirme ve Otantik Değerlendirme Çoklu Zekâ Yaklaşımıyla Performans Değerlendirme İlişkisi II. Performans Değerlendirme Süreci Yapılandırılmış Performans Görevleri Kendiliğinden Oluşan ya da Tipik Performans Görevleri Öğrenci, Grup ya da Her İkisi İçin Planlanmış Denetimli Görevler Kâğıt - Kalem Görevleri Kaynaklar ve Diğer Malzeme Gerektiren Görevler Doğal Biçimde Oluşan ya da Tipik Performans Görevleri Uzun Süreli Projeler Bireysel Öğrenci Projeleri Grup Projeleri Ürün Seçki Dosyaları En İyi Çalışma Ürün Seçki Dosyaları Gelişme ve Öğrenme Süreçlerini İçeren Ürün Seçki Dosyaları Sergiler Deneyler IX

.. 166 7.2. Görüşme... 168 7.3. Kendini Anlatma... 169 8. Duyuşsal Niteliklerin Ölçülmesinde Kullanılabilecek Farklı Madde ve Ölçek Türleri... 174 9.

6 9. Sözlü Sunum ve Canlandırmalar Benzetimler ve Yapay Durumlar Bilgisayara Uyarlanmış Görsel - İşitsel Senaryolar III. Performans Görevleri, Dereceleme Ölçekleri ve Puanlama Türleri Performans Görevi Hazırlama Basamakları Puanlama Yöntemleri Kontrol Listeleri Dereceleme Ölçekleri IV. Ürün Seçki Dosyası V. Ürün Seçki Dosyası Oluşturma Gelişim Düzeyi KAYNAKÇA Ekler BÖLÜM 6 TEST VE MADDE ANALİZİ I. Test Hazırlama Aşamaları Testin Amacının Belirlenmesi Testle Ölçülecek Özelliklerin Belirlenmesi Maddelerin Yazılması Maddelerin Gözden Geçirilmesi (Redaksiyon) Deneme Formunun Hazırlanması Deneme Uygulamasının Gerçekleştirilmesi Uygulama Yönergesinin Hazırlanması Uygulayıcıların Seçilerek Yetiştirilmesi Deneme Örnekleminin Seçilmesi Testin Denemeye Yeterli Olacak Sayıda Çoğaltılması Deneme Uygulamasının Gerçekleştirilmesine Uygun Tesis ve Donatımın Bulunması Deneme Uygulaması Sonuçlarının Puanlanması II. Test İstatistiklerinin Hesaplanması Test Sonuçlarının Düzenlenmesi Frekans Tablosunun Hazırlanması Test Sonuçlarının Bütününe İlişkin Özelliklerinin Ortaya Konulması Merkezi Yığılma Ölçüleri Aritmetik Ortalama Ağırlıklı Ortalama Tepe Değer Ortanca Dağılım Ölçüleri Ranj Standart Sapma Varyans Çeyrek Sapma Bağıl Değişkenlik Katsayısı Normal Dağılım Çarpıklık Katsayısı X

Ürün Seçki Dosyası... 214 V. Ürün Seçki Dosyası Oluşturma... 216 Gelişim Düzeyi... 221 KAYNAKÇA... 222 Ekler... 223 BÖLÜM 6 TEST VE MADDE ANALİZİ I. Test Hazırlama Aşamaları... 240 1.

7 Basıklık Katsayısı Standart Puan İlişki Ölçüleri Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı Spearman Brown Sıra Farkları Korelasyon Katsayısı III. Madde Analizi Henryson Yöntemiyle Madde Analizi Yanıt Kâğıtlarının Puanlanması Yanıtlayıcıların Testin Tüm Maddelerinden Aldıkları Puanların Bir Matriste Gösterilmesi Madde Puanlarının Hesaplanması Test Puanlarının Hesaplanması Test Puanlarının Aritmetik Ortalaması ve Standart Sapmasının Hesaplanması Test Puanlarının Aritmetik Ortalamasının Hesaplanması Test Puanlarının Standart Sapmasının Hesaplanması Madde İstatistiklerinin Hesaplanması Madde Güçlük İndeksi Madde Ayırıcılık Gücü İndeksi Madde Varyansı ve Standart Sapması Madde Varyansı Madde Standart Sapması Maddeler Arası Kovaryans Katsayısı Maddeler Arası Korelasyon Katsayısı Madde Güvenirlik Katsayısı Basit Yöntemle Madde Analizi Yanıtların Puanlanması ve Test Puanlarının Hesaplanması Yanıt Kâğıtlarının Sıralanması En Yüksek ve En Düşük Puanlı Yanıt Kâğıtlarının % 27 sinin Belirlenmesi Madde Seçenek Analizinin Yapılması Madde İstatistiklerinin Hesaplanması Madde Güçlük İndeksi Madde Ayırıcılık Gücü İndeksi IV. Madde Seçiminin Yapılması ve Nihai Testin Oluşturulması V. Nihai Testin İstatistiklerinin Kestirilmesi Testin Ortalaması Testin Ortalama Güçlüğü Testin Standart Sapması Testin Güvenirlik Katsayısı SORULAR KAYNAKÇA SORULARIN YANITLARI SÖZLÜK SÖZLÜKTE YARARLANILAN KAYNAKLAR İNDEKS XI

.. 278 1.3. Madde Puanlarının Hesaplanması... 280 1.4. Test Puanlarının Hesaplanması... 280 1.5. Test Puanlarının Aritmetik Ortalaması ve Standart Sapmasının Hesaplanması... 280 1.5.1. Test Puanlarının Aritmetik Ortalamasının Hesaplanması.

Benzer belgeler

DEĞERLENDİRME ARASINDAKİ İLİŞKİLER... 1

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... xxii BÖLÜM 1 - ÖĞRENME, ÖĞRETİM VE DEĞERLENDİRME ARASINDAKİ İLİŞKİLER... 1 EĞİTİM SÜRECİ VE ÖĞRENME... 2 Öğrenme ve Bilişsel Yaklaşım... 3 Bilişsel Yaklaşımın Eğitimdeki Genel Sonuçları...