Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri TÜRK VE BATI MÜZİĞİ ÇALGILARI KEMAN DERS KİTABI 10.SINIF. Yazarlar Handan DARENDELİOĞLU Gonca ÖĞÜTCÜ Yucan BİLGİN

Transkript

1 Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri TÜRK VE BATI MÜZİĞİ ÇALGILARI KEMAN DERS KİTABI 10.SINIF Yazarlar Handan DARENDELİOĞLU Gonca ÖĞÜTCÜ Yucan BİLGİN DEVLET KİTAPLARI ÜÇÜNCÜ BASKI..., 2012

2 MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI...: 4777 DERS KİTAPLARI DİZİSİ...: ?.Y Her hakkı saklıdır ve Millî Eğitim Bakanlığına aittir. Kitabın metin, soru ve şekilleri kısmen de olsa hiçbir surette alınıp yayınlanamaz. Editör Nursel MUMCU Program Geliştirme Uzmanı Tuğba KUŞKONMAZ ÇİLDİR Ölçme ve Değerlendirme Uzmanı Çetin TOROMAN Rehberlik Uzmanı Mustafa KARA Dil Uzmanı Suna SUĞÜR Görsel Tasarım Uzmanı İpek ÖZDEMİR CÖMERT Nadir TAŞDEMİR Notist Yucan BİLGİN ISBN Millî Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının gün ve 92 sayılı kararı ile ders kitabı olarak kabul edilmiş, Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün gün ve 3398 sayılı yazısı ile üçüncü defa 846 adet basılmıştır.

3

4

5

6

7 İçindekiler Kitabımızı Tanıyalım... IX İstiklâl Marşı... XI ÖĞRENME ALANI KEMAN ÇALMANIN TEMELLERİ Ünite : Kemanda Çift Ses Çalma Keman Çalmada Çift Ses Çalmanın Önemi Etüt İçinde Çift Ses Çalma Eser İçinde Çift Ses Çalma... Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları Ünite : Keman Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi Keman Çalmada Gürlüğün Önemi Etütleri Gürlüğüne Göre Çalma Eserleri Gürlüğüne Göre Çalma... Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları Ünite : Keman Çalmada Hız Değişimi Keman Çalmada Hızın Önemi Etütleri Hızına Göre Çalma Eserleri Hızına Göre Çalma... Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ÖĞRENME ALANI KEMANDA KONUMLAR Ünite : İkinci Konumda Kalışlı ve Geçişli Çalışmalar I-II. Konumda Kalarak Diziler Çalma II. Konumda Kalarak Etütler Çalma II. Konumda Kalarak Eserler Çalma I-II. Konumlar Arası Geçişli Diziler Çalma I-II. Konumlar Arası Geçişli Etütler Çalma I-II. Konumlar Arası Geçişli Eserler Çalma... Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ÖĞRENME ALANI DİZİLER-ETÜTLER-ESERLER Ünite : Kürdi Makanımda Dizi-Etüt-Eser Kürdi Makamı Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Kürdi Makamında Etütler Kürdi Makamında Eserler... Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları Ünite: Si Bemol Majör Dizi-Etüt-Eser Si Bemol Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Si Bemol Majör Tonunda Etütler Si Bemol Majör Tonunda Eserler... Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları Ünite: Sol Minör Dizi- Etüt- Eser Sol Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Sol Minör Tonunda Etütler Sol Minör Tonunda Eserler... Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları Ünite : Nihavent Makamında Dizi-Etüt-Eser Nihavent Makamı Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Nihavent Makamında Etütler Nihavent Makamında Eserler... Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları VII

8 9.ÜNİTE : Mi Bemol Majör Dizi- Etüt-Eser Mi Bemol Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Mi Bemol Majör Tonunda Etütler Mi Bemol Majör Tonunda Eserler... Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ÜNİTE : Do Minör Dizi- Etüt- Eser Do Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Do Minör Tonunda Etütler Do Minör Tonunda Eserler Atatürk ve Güzel Sanatlar Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ÖĞRENME ALANI KEMANDA TEKNİKLER Ünite : Martele ve Stacatto Çalma Teknikleri Martele Tekniğinin Genel Özellikleri Martele Tekniğinde Etüt Çalma Martele Tekniğinde Eser Çalma Staccato Tekniğinin Genel Özellikleri Staccato Tekniğinde Etüt Çalma Staccato Tekniğinde Eser Çalma Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ÖĞRENME ALANI KEMAN MÜZİĞİNDE DÖNEMLER Ünite : Barok Dönem Barok Dönemin Müziksel Biçim Özellikleri Barok Dönemi Bestecileri Barok Dönem Eserleri Barok Dönemin Önemli Bestecileri Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ÖĞRENME ALANI UYGULAMA, GELİŞTİRME VE SERGİLEME DAĞARCIĞI Ünite : İkinci Konumda Dağarcığın Yeri ve Önemi Dağarcık Sergilemenin Önemi İkinci Konumda Etütler Sergileme İkinci Konumda Eserler Sergileme a.eserlerin Piyano Eşlikleri Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları Kaynakça Terimler Sözlüğü VIII

9 Kitabımızı Tanıyalım Öğrenme Alanı Başlıkları Ünite Başlıkları Hazırlık Çalışmaları Konu Başlıkları IX

10 Kitapta Kullanılan Semboller Bilgi Bilgi Uyarı Uyarı Açıklama Açıklama Eşlikler Ödev Ödev Eşlikler Bilgi Bilgi Açıklama Açıklama Uyarı Uyarı Ödev Ödev Ölçme ve Değerlendirme X

11 İstiklâl Marşı İstiklâl Marşı nın birinci sözlerini söylerken virgül bulunduğu yerlerde nefes alınız. XI, ikinci sözlerini söylerken ise işaretlerinin

12 İstiklâl Marşı İstiklâl Marşı nın Kabulü Millî marşlar, milletlerin kahramanlık destanlarıdır. Onu dikkatle okuyan ve gönülden söyleyen nesiller, millî şuurlarını kazanır ve kim olduklarının farkına varırlar. İstiklal Marşı da halkın ve ordunun moral gücünü yükselteceği düşünülerek gündeme getirilmiş; bu nedenle Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti, Kurtuluş Savaşı nın anlamını, heyecanını koruyacak, millî mücadele ruhunun önemini dile getirecek ve onu yüzyıllara nakşedecek bir İstiklâl Marşı yazdırılmasına karar vermiştir. Önce söz (güfte) yarışması düzenlenmiş; gönderilen toplam 724 şiir arasından en iyi yedi şiir seçilerek meclis üyelerine dağıtılmıştır. Mehmet Âkif Ersoy un Türk Kurtuluş Savaşı nı destanlaştıran İstiklâl Marşı, zamanın Millî Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi Tanrıöver tarafından meclis kürsüsünde okunduğunda bütün milletvekilleri tarafından coşku ile ayakta alkışlanmış ve 12 Mart 1921 de millî marş olarak kabul edilmiştir. Beste yarışmasına sadece yirmi dört besteci katılmıştır. İstiklâl Marşı, yılları arasında Ali Rıfat Çağatay ın birinci seçilen bestesiyle çalınıp söylenmiş; ancak, Osman Zeki Üngör ün 9 Eylül 1922 de Türk süvarilerinin İzmir e girişinde atların çıkardığı nal seslerindeki ritimden etkilenerek bestelediği ezgi çok beğeni toplayınca Atatürk ün de izniyle 1930 yılından itibaren Millî Marş ımız yeni ezgisiyle günümüze ulaşmıştır. Mehmet Âkif ERSOY ( ) İstanbul da doğmuştur. Şiirlerinde sürekli millî konuları ve toplumsal gerçekleri dile getirmiştir. Mustafa Kemal önderliğindeki Türk kurtuluş hareketini desteklemiş, daha sonra Burdur milletvekili olarak TBMM ye girmiştir. Ardından Mısır Üniversitesinde Türkçe müderrisliği yapan Mehmet Âkif, şiirlerini Safahat adlı kitapta toplamış, ancak İstiklâl Marşı benim değil milletimindir. diyerek onu Safahat a almamıştır. Osman Zeki ÜNGÖR ( ) İstanbul da doğmuştur. Muzika-i Hümayunu bitirdikten sonra İstanbul Erkek Mektebi ve Muzika-i Hümayunda öğretmenlik yapmıştır. Besteci orkesra şefi ve keman virtüözüdür. Önce Saray Orkestrasını, ardından Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrasını (bugünkü Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası) yönetmiştir. Daha sonra Atatürk ün direktifleri ile Musiki Muallim Mektebini kurmuş ve müdürlüğünü yapmıştır. İstiklâl Marşı ndan başka birçok marş ve okul şarkıları bestelemiştir. XII

13 ÖĞRENME ALANI KEMAN ÇALMANIN TEMELLERİ 1. Ünite : Kemanda Çift Ses Çalma 2. Ünite : Keman Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi 3. Ünite : Keman Çalmada Hız Değişimi 1

14 1. Ünite Kemanda Çift Ses Çalma Hazırlık Çalışmaları Müziksel işitme dersinde öğrendiğiniz çift seslerdeki ses aralıkları ile ilgili bilgileri hatırlayınız, çeşitli çift ses aralıklarını sesinizle çıkarmaya çalışınız. 1.Keman Çalmada Çift Ses Çalmanın Önemi Bilgi Çift ses çalma, keman çalmanın önemli boyutlarından biridir. Kemanda çift ses çalarken yay, başlangıcından itibaren iki ses aynı anda ve eşit gürlükte duyulacak şekilde kullanılır. Kemanda çift ses çalarken parmak ve tel değiştirimleri, ses temizliğine özen gösterilecek şekilde yapılmalıdır. Sağ el, kol ve dirsekte abartılı hareketler yapılmamalı, yumuşak ve devam eden vurgusuz çift ses üretilmelidir. Kemandan temiz ses üretilmesi, yayın doğru ve dengeli kullanılması, sol el parmaklarına tuşe hakimiyeti kazandırılması için çift ses alıştırmaları yapmak önemlidir. Bu çalışmalar, etüt ve eserlerde bulunan çift seslerin kolaylıkla çalınmasına katkı sağlar. 1. Etkinlik: Aşağıdaki çift ses alıştırmalarını çalınız. Uyarı Aşağıdaki alıştırmaları çalarken iki sesin aynı anda ve eşit gürlükte duyulmasına özen gösteriniz. 1 2

15 Etüt İçinde Çift Ses Çalma 2. Etkinlik: Aşağıdaki çift ses etütlerini, parmak değiştirimlerine uygun şekilde çalınız. Uyarı Aşağıdaki çift ses alıştırmalarını, parmak değiştirimlerine uyarak çalarken tuşeye basan parmağınızın boş tele değmemesine özen gösteriniz. 5 3

16 Uyarı Aşağıdaki etütleri çalarken yay değiştirimlerinin vurgusuz, yumuşak ve kesintisiz olmasına özen gösteriniz

17 Uyarı Etütleri çalarken tel değiştirimlerinin vurgusuz ve yumuşak olmasına özen gösteriniz. 5

18

19

20

21 Eser İçinde Çift Ses Çalma 3. Etkinlik : Aşağıdaki eseri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız. Christian Heinrich HOHMANN (Kristiyan Henrih HOHMAN) 28 Ödev Çift sesleri çalarken aynı anda duyulan yumuşak ve temiz sesler elde edene kadar çalışmalarınızı sürdürünüz. Çift seslerle ilgili çalışmalarınızı her gün düzenli ve dikkatli yapınız. Çalışmalarınız sırasında kemanınızın akordunu sık sık kontrol ediniz. 9

22 1. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları Kemanda çift ses çalma ünitesindeki alıştırmaları çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız. Ölçütler Puan Etütlerdeki çift sesleri çalarken aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular: = yayı, iki sesin aynı anda duyulmasını sağlayacak şekilde kullanır. parmak değiştirimlerini, seslerin temiz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. = tel değiştirimlerini, seslerin vurgusuz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. = yay değiştirimlerini, seslerin vurgusuz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. = 4 Etütlerdeki çift sesleri çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular: yayı, iki sesin aynı anda duyulmasını sağlayacak şekilde kullanır. = parmak değiştirimlerini, seslerin temiz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. = tel değiştirimlerini, seslerin vurgusuz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. = yay değiştirimlerini, seslerin vurgusuz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. = 3 Etütlerdeki çift sesleri çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular: yayı, iki sesin aynı anda duyulmasını sağlayacak şekilde kullanır. = parmak değiştirimlerini, seslerin temiz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. = tel değiştirimlerini, seslerin vurgusuz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. = yay değiştirimlerini, seslerin vurgusuz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. = 2 Etütlerdeki çift sesleri çalarken aşağıdaki ölçütlerdenen az bir tanesini başarı ile uygular: = yayı, iki sesin aynı anda duyulmasını sağlayacak şekilde kullanır. parmak değiştirimlerini, seslerin temiz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. = tel değiştirimlerini, seslerin vurgusuz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. = yay değiştirimlerini, seslerin vurgusuz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. = 1 Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları: Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer. 10

23 2. Ünite Keman Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi Hazırlık Çalışmaları Müziğe Giriş dersinde öğrendiğiniz gürlük terimleri ni hatırlayınız. Çeşitli gürlük değişimlerini kendi sesinizi kullanarak çıkarmaya çalışınız. 1. Keman Çalmada Gürlüğün Önemi Bilgi Keman çalmada gürlük değişimlerini uygulayabilmek, yayın ustaca kullanımına bağlıdır. Keman için yazılan eserlerde ya da etütlerde yer alan gürlük değişimlerinin gerektiği şekilde uygulanması, kemancının yorumuna derinlik katar. Gürlük değişimleri, farklı gürlük terimlerini oluşturur. Bu ünitede kullanılacak olan gürlük terimleri şunlardır: Forte (f), mezzoforte (mf), piano (p), crescendo ( ) decrescendo ( ) Forte, kuvvetli sestir. Yay basıncı dip, orta ve uç bölgelerde dengelenerek kemandan yüksek ses elde edilir. Bütün yayda çok ses üretilirken;uç bölge, dip bölgeye göre daha hafif olduğundan uç bölgeye daha fazla basınç uygulanır. Mezzoforte, orta kuvvette sestir. Yay basıncı dip, orta ve uç bölgelerde dengelenerek kemandan orta kuvvette ses elde edilir. Piano, hafif kuvvette sestir. Yay basıncı dip, orta ve uç bölgelerde dengelenerek kemandan az ses elde edilir. Bütün yayda az ses üretilirken; yayın dip bölgesi, uç bölgeye göre daha ağır olduğundan dip bölgeye daha az basınç uygulanır. 11

24 Crescendo/ cress (kreşendo): Kemandan üretilen sesin dereceli olarak artırılmasıdır. şekliyle gösterilir. Decrescendo/ decress (dekreşendo): Kemandan üretilen sesin dereceli olarak azaltılmasıdır. şekliyle gösterilir. 1. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları gürlük değişimlerine uygun olarak çalınız. Uyarı Yayın, dip ve uç bölgelerindeki ağırlık farkını dengeleyecek şekilde kullanılmasına özen gösteriniz

25 5 6 Uyarı Aşağıdaki alıştırmaları çalarken yayın dip bölgesinden forte, uç bölgesinden piyano ses elde ediniz

26

27 13 Uyarı Aşağıdaki alıştırmaları; yayın dip bölgesinde piano, uç bölgesinde forte ses üretecek biçimde çalınız

28

29 20 Uyarı Aşağıdaki alıştırmaları; yayın dip ve uç bölgesinde piano, orta bölgesinde forte ses üretecek biçimde çalmaya özen gösteriniz

30 24 Ödev Yayınızın bölümlerinden farklı gürlükler elde etme çalışmalarını, etüt ve eserlerdeki gürlük değişimlerinin müzikal ve teknik anlatıma katkılarını da dikkate alarak sıklıkla yapınız. 2.Etütleri Gürlüğüne Göre Çalma 2. Etkinlik: Aşağıdaki etütleri, gürlük değişimlerine uygun olarak çalınız

31 3. Eserleri Gürlüğüne Göre Çalma 3. Etkinlik: Aşağıdaki eseri, gürlük değişimlerine uygun olarak çalınız. KONÇERTO Eşlik Oscar RIEDING (Oskar RİDİNG) S:

32 20

33 2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları 1- Aşağıdakilerden hangisi hafif kuvvette ses elde edilmesine denk düşen gürlük terimidir? A) f B) ff C) mf D) p 2- Aşağıdakilerden hangisi kuvvetli ses elde edilmesine denk düşen gürlük terimidir? A) pp B) p C) f D) mf 3-Aşağıdakilerden hangisi cresscendo'yu ifade eden şekildir? A) B) C) D) Gürlük ünitesindeki alıştırmaları çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız. Ölçütler Etüt ve eserlerdeki gürlük değişimlerini çalarken aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular. pianoda yayı, kemandan yumuşak ve az ses elde edecek şekilde kullanır. mezzofortede yayı, kemandan orta kuvvette ve nitelikli ses elde edecek şekilde kullanır. fortede yayı, kemandan yüksek ve nitelikli ses elde edecek şekilde kullanır. crescendoda yayı, dereceli olarak artıracak şekilde kullanır. decrescendoda yayı, dereceli olarak azaltacak şekilde kullanır. Puan 4 Etüt ve eserlerdeki gürlük değişimlerini çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az dört tanesini başarı ile uygular. pianoda yayı, kemandan yumuşak ve az ses elde edecek şekilde kullanır. mezzofortede yayı, kemandan orta kuvvette ve nitelikli ses elde edecek şekilde kullanır. fortede yayı, kemandan yüksek ve nitelikli ses elde edecek şekilde kullanır. crescendoda yayı, dereceli olarak artıracak şekilde kullanır. decrescendoda yayı, dereceli olarak azaltacak şekilde kullanır. 3 Etüt ve eserlerdeki gürlük değişimlerini çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular. pianoda yayı, kemandan yumuşak ve az ses elde edecek şekilde kullanır. mezzofortede yayı, kemandan orta kuvvette ve nitelikli ses elde edecek şekilde kullanır. fortede yayı, kemandan yüksek ve nitelikli ses elde edecek şekilde kullanır. crescendoda yayı, dereceli olarak artıracak şekilde kullanır. decrescendoda yayı, dereceli olarak azaltacak şekilde kullanır. 2 Etüt ve eserlerdeki gürlük değişimlerini çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular. pianoda yayı, kemandan yumuşak ve az ses elde edecek şekilde kullanır. mezzofortede yayı, kemandan orta kuvvette ve nitelikli ses elde edecek şekilde kullanır. fortede yayı, kemandan yüksek ve nitelikli ses elde edecek şekilde kullanır. crescendoda yayı, dereceli olarak artıracak şekilde kullanır. decrescendoda yayı, dereceli olarak azaltacak şekilde kullanır. 1 Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları: Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer. 21

34 3. Ünite Keman Çalmada Hız Değişimi Hazırlık Çalışmaları Müziğe giriş dersinde öğrendiğiniz hız terimleri ni hatırlayınız. Çeşitli hız değişimlerini el ya da ayağınızı kullanarak çıkarmaya çalışınız. 1. Keman Çalmada Hızın Önemi Bilgi Keman çalmada etütlerin, eserlerin teknik ve müzikal anlamlarını sergileyebilmek için üzerlerinde yazılı olan hız terimlerinin uygun biçimde çalınması gereklidir. Hızı belirlemek için metronom kullanılır. Metronom çeşitleri Largo: Etüt ve eserlerin ağır çalınmasını belirten hız terimidir (metronom hızı:44-60). 22

35 Adagio: Etüt ve eserlerin andanteden daha Andante: Etüt ve eserlerin orta hızdan daha yavaş, largodan daha hızlı şekilde yavaş yavaş çalınmasını belirten hız terimidir çalınmasını belirten hız terimidir(metronom (metronom hızı:76-108). Andante, diğer hızı: 66-76). terimlerle birlikte kullanıldığında değişik Adagio, diğer terimlerle birlikte kullanıldığında anlamlar alır; andante con moto (canlıca), değişik anlamlar alır; adagio assai (en yavaş), andante cantabile (şarkı söylercesine) gibi. adagio di molto (çok yavaş) gibi. Moderato: Etüt ve eserlerin orta hızda çalınmasını Allegretto: Etüt ve eserlerin allegro ile belirten hız terimidir( metronom hızı: ). moderato arasında çabukça çalınmasını Moderato, diğer terimlerle birlikte kullanıldığında belirten hız terimidir. değişik anlamlar alır; allegro moderato (çok hızlı değil) gibi. 23

36 Allegro: Etüt ve eserlerin hızlı, çabuk, parlak ve çevik çalınmasını belirten hız terimidir (metronom hızı: ). Allegro, diğer terimlerle birlikte kullanıldığında değişik anlamlar alır; allegro ma non troppo (hızlı fakat allegro kadar hızlı değil), allegro agitato (heyecanlı bir hızla), allegro assai (oldukça çabuk), allegro molto ( çok çabuk) gibi. 2. Etütleri Hızına Göre Çalma 1. Etkinlik: Aşağıdaki etütleri, gürlük değişimlerine ve metronom hızlarına uyarak çalınız. Hans SITT (Hans ZİT) 1 24

37 Hans SITT 2 25

38 26

39 Christian Heinrich HOHMANN 3 3. Eserleri Hızına Göre Çalma 2. Etkinlik: Aşağıdaki eserleri, gürlük değişimlerine ve metronom hızlarına uyarak çalınız. Arcangelo CORELLİ (Arkancelo KORELLİ) 4 27

40 Eşlik S:160 KONÇERTO II. BÖLÜM Oscar RIEDING 5 28

41 Eşlik III. BÖLÜM S:163 Allegro Moderato 6 29

42 30

43 ALLEGRETTO 7 31 Wolfgang Amadeus MOZART (Volfgang Amadeus MOZART)

44 KOŞMA Ali UÇAN Çabuk 8 32

45 Ödev Seçtiğiniz, düzeyinize uygun eser ve etütleri hızlarına uyarak çalınız. Çalışmalarınızı, etüt ve eserlerin hızlarına göre çalınmasının müzikal ve teknik anlatıma katkılarını dikkate alarak ve metronom kullanarak her gün düzenli ve dikkatli yapınız. 33

46 3. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları 1. Aşağıda boş bırakılan yerleri doğru sözcüklerle doldurunuz. 1.Etüt ve eserlerin ağır çalınmasına.. denir. 2.Metronom hızı olan hız terimine.denir. 2. Aşağıdakilerden hangisi çabuk ve çevik çalınmasına denk düşen hız terimidir? A) Largo B) Moderato C) Adagio D) Allegro Keman çalmada hız değişimi ünitesindeki alıştırmaları çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız. Ölçütler Puan Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular. Öğrenci etüt ve eserleri verilen hız terimine uygun olarak çalarken; largo etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. adagio etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. andante etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. moderato etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. allegretto etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. allegro etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. 4 Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular. Öğrenci etüt ve eserleri verilen hız terimine uygun olarak çalarken; largo etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. adagio etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. andante etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. moderato etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. allegretto etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. allegro etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. 3 Aşağıdaki ölçütlerden en az dört tanesini başarı ile uygular. Öğrenci etüt ve eserleri verilen hız terimine uygun olarak çalarken; largo etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. adagio etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. andante etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. moderato etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. allegretto etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. allegro etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. 2 Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular. Öğrenci etüt ve eserleri verilen hız terimine uygun olarak çalarken; largo etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. adagio etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. andante etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. moderato etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. allegretto etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. allegro etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. 1 Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları: Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer. 34

47 ÖĞRENME ALANI KEMANDA KONUMLAR Ünite :İkinci Konumda Kalışlı ve Geçişli Çalışmalar 35

48 Ünite İkinci Konumda Kalışlı ve Geçişli Çalışmalar Hazırlık Çalışmaları II. konumda çalan kişileri izleyerek gözlemlerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız. Bilgi Kemanda konum, sol elin keman sapında bulunduğu yer demektir. Keman çalmada genellikle yedi konum olduğu kabul edilir. Sıkça kullanılan birinci konum, en temel konumdur ve keman çalmaya birinci konumdan başlanır. Daha sonra genellikle ikinci konum çalışılır. İkinci konumda kalarak yapılan çalışmalardan sonra birinci ve ikinci konumlar arası geçişli çalışmalar yapılır. İkinci konum da birinci konum gibi Romen rakamıyla gösterilir (II). I. konuma en yakın konum olan II. konum, I. konumdan yarım ses ileridedir. II. konum öğrenilirken öncelikle sol el I. konuma yerleştirilir; biçiminin bozulmamasına özen gösterilerek sol el, dirsekten yapılan küçük bir ön kol hareketiyle II. konuma getirilir. Sol el I. konumdan II. konuma getirilirken sol kol, el ve başparmak doğal yumuşaklık içinde olur. la teli

49 Bilgi Kemanda II. konumun kapladığı alan, I. konumun kapladığı alana göre biraz daha dardır; bu nedenle parmaklar arasındaki mesafe, I. konuma göre daha azdır. Fotoğraf 1 Fotoğraf 2 1. Etkinlik : Aşağıdaki resimde, la teli üzerinde verilen II. konumdaki sol elin parmaklarıyla dizek üzerindeki notaları eşleştiriniz. 1. I- II. Konumda Kalarak Diziler Çalma 2. Etkinlik: Aşağıda verilen II. konum dizilerini, altlarında verilen yay şekillerine göre çalınız. 1 37

50

51

52 8 Uyarı Aşağıdaki diziyi yayın ortasında önce yavaş, sonra hızını artırarak çalmaya özen gösteriniz

53

54 Açıklama Aşağıdaki diziyi; önce ikilik notaları bütün yayda, dörtlük notaları ikişerli bağlayarak daha sonra altlarında verilen yay şekillerine uygun olarak çalınız. 15 Açıklama Aşağıdaki diziyi; önce dörtlük notaları bütün yayda ikişerli bağlayarak daha sonra yayın ortasında bağsız çalınız

55 18 19 Açıklama Aşağıdaki diziyi; önce dörtlük notaları bütün yayda ikişerli bağlayarak daha sonra yayın ortasında bağsız çalınız

56 2. II. Konumda Kalarak Etütler Çalma 3. Etkinlik: Aşağıda verilen II. konum etütlerini, altlarında verilen yay şekillerine göre çalınız. Mathieu CRICKBOOM (Metyu KRİKBUM) 21 44

57 Uyarı 25 numaralı etüdü çalabilmek için aşağıda verilen alıştırmaları, yay şekillerine uygun olarak çalmanız gerektiğini unutmayınız Açıklama Aşağıdaki alıştırmayı önce dörtlük notaları bütün yayda ikişerli bağlayarak daha sonra yayın ortasında bağsız çalınız

58 Robert PRACHT (Robert PRAHT) 25 Ödev II. konumda kalışlı çalışmalarınızı her gün düzenli ve dikkatli yapınız. Yorulunca ara vererek bu çalışmaları günde birkaç kez tekrarlayınız. Uyarı 29 numaralı etüdü çalabilmek için aşağıda verilen alıştırmaları, yay şekillerine uygun olarak çalmanız gerektiğini unutmayınız

59 27 Açıklama Aşağıdaki etüdü önce dörtlük notaları bütün yayda ikişerli bağlayarak daha sonra yayın ortasında bağsız çalınız

60 3. II. Konumda Kalarak Eserler Çalma 4. Etkinlik: Aşağıda verilen II. konum eserini çalınız. Charles Auguste De BERIOT (Çarls Ogüst Dö BERİYO) 30 48

61 4. I- II. Konumlar Arası Geçişli Diziler Çalma Bilgi Keman çalmada konum değiştirme, konumdan konuma geçiş demektir. Konum değiştirirken başparmak, diğer parmaklarla aynı anda hareket etmeli; sol el, yumuşak ve rahat olmalıdır. Özellikle sol el başparmağının esnek ve yumuşak olması büyük önem taşır. I. konum ile II. konum arasındaki geçişin kolay olabilmesi için başparmak ve işaret parmağı boğumlarının keman sapını sıkmaması gerekir. I. konum ile II. konum arasındaki geçişlerde sol ön kolun dirsekten bir bütün olarak hareket etmesi gerekir. II. konumda çalarken parmak aralıkları birinci konuma göre biraz daha daralır. Geçişlerin doğru yapılabilmesi için başparmak ve işaret parmağının sapa değmesi sürdürülmelidir. Boş tel aracılığıyla yapılan geçişlerin dışındaki geçişlerde (farklı parmaklarla), tuşedeki parmağın ucunun tele değmesi gerekir. Geçişlerde, parmağın tel üzerinde yüzmesi sağlanırken yay basıncı azaltılır; parmakların tele değmesi, rahat ve yumuşak yapılmalıdır. 5. Etkinlik: Aşağıdaki I- II. konumda geçişli alıştırmaları ve dizileri yay tekniklerine uygun olarak çalınız

62

63

64 Ödev I-II. konumlar arası çalışmalarınızı, günlük ve haftalık çalışma saatleri oluşturarak yapınız. Günlük dizi çalışmalarınızda değişik yay şekilleri ve tekniklerini kullanınız. 41 Uyarı Konumlar arası geçişlerde; sol elinizin yumuşak, rahat olmasına ve başparmağınızın sapı sıkmamasına özen gösteriniz I-II. Konumlar Arası Geçişli Etütler Çalma 6. Etkinlik: Aşağıdaki I-II. konumda geçişli etütleri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız. Charles Auguste De BERIOT 43 52

65 53

66 Christian Heinrich HOHMANN 44 Hans SITT Allegretto 45 54

67 46 55

68 47 48 Moderato Hans SITT 49 56

69 6. I-II. Konumlar Arası Geçişli Eserler Çalma 7. Etkinlik: Aşağıdaki I-II. konumda geçişli eserleri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız. Uyarı 52 numaralı eseri çalabilmek için aşağıda verilen alıştırmaları, yay şekilleri ve tekniklerine uygun olarak çalmanız gerektiğini unutmayınız. 57

70 50 51 KOVALAMACA Ali UÇAN 52 58

71 Charles Auguste De BERIOT OLD FRENCH Maia BANG (Maia BENG) 53 59

72 Uyarı numaralı eseri çalabilmek için aşağıda verilen alıştırmayı, yay şekilleri ve tekniklerine uygun olarak çalmanız gerektiğini unutmayınız. 54 Christian Heinrich HOHMANN I II 1 I 4 1 II I II 60

73 56 Ödev I-II. konumlar arası geçişli çalışmalarınızı, her gün düzenli ve dikkatli yapınız. Yorulunca ara vererek bu çalışmaları günde birkaç kez tekrarlayınız. 61

74 4. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları İkinci konumda kalışlı ve geçişli çalışmalar ünitesindeki alıştırmaları çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız. Puan Ölçütler II. konumda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular: parmaklarını, dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. Öğrenci I-II. konumlar arası dizi, etüt ve eser çalarken; parmaklarını, dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız yay tekniklerine uyar. hızlarına uyar. gürlük değişimlerine uyar. 4 II. konumda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular: parmaklarını, dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. Öğrenci I-II. konumlar arası dizi, etüt ve eser çalarken; parmaklarını, dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız yay tekniklerine uyar. hızlarına uyar. gürlük değişimlerine uyar. 3 II. konumda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular: parmaklarını, dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. Öğrenci I-II. konumlar arası dizi, etüt ve eser çalarken; parmaklarını, dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız yay tekniklerine uyar. hızlarına uyar. gürlük değişimlerine uyar. 2 II. konumda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular: parmaklarını, dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. Öğrenci I-II. konumlar arası dizi, etüt ve eser çalarken; parmaklarını, dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız yay tekniklerine uyar. hızlarına uyar. gürlük değişimlerine uyar. 1 Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları: Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer. 62

75 ÖĞRENME ALANI DİZİLER-ETÜTLER-ESERLER 1. Ünite : Kürdi Makamında Dizi-Etüt-Eser 2. Ünite : Si Bemol Majör Dizi-Etüt-Eser 3. Ünite : Sol Minör Dizi-Etüt-Eser 4. Ünite : Nihavent Makamında Dizi-Etüt-Eser 5. Ünite : Mi Bemol Majör Dizi-Etüt-Eser 6. Ünite : Do Minör Dizi-Etüt-Eser 63

76 1. Ünite Kürdi Makamında Dizi-Etüt-Eser Hazırlık Çalışmaları Bu ünitedeki kürdi makamı dizilerini inceleyiniz, daha önce çaldığınız makam dizileriyle benzerlik ve farklılıklarını söyleyiniz. 1. Kürdi Makamı Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Bilgi Yerinde Kürdi Makamı iki oktav çalındığında dört teli (sol-re-la-mi) kapsar, ses değiştirici işaret olarak si bemol alır. Kürdi makamı dizisi mi üzerinde yazıldığında ise bir oktav çalınır ve üç teli (rela- mi) kapsar. Yerinde Kürdi Dizisi 1.Etkinlik: Aşağıdaki kürdi makamı, dizilerini yay tekniklerine uygun olarak çalınız. Aytekin ALBUZ

77 Ödev Kürdi makamında dizi çalışmalarınızı her gün değişik yay şekilleri ve teknikleriyle yapınız. 2. Kürdi Makamında Etütler 2.Etkinlik: Aşağıdaki etüdü yay tekniklerine uygun olarak çalınız. Aytekin ALBUZ 5 65

78 3. Kürdi Makamında Eserler 3. Etkinlik: Aşağıdaki eserleri yay tekniklerine uygun olarak çalınız. BEN AĞLARIM YANE YANE Türkü Yöresi: Sivas Yavaş 6 KÜRDİ EZGİ Eşlik S:149 Yavaş Aytekin ALBUZ 7 66

79 KARAHİSAR KALESİ Yöresi:Afyon Düzenleme:Salih AYDOĞAN Yavaş 8 67

80 1. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları Kürdi makamı dizisinin aldığı değiştirici işaretleri söyleyiniz. Kürdi makamında dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız. Puan Ölçütler Kürdi makamında I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular. parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı çalma tekniklerine uyar. bağsız çalma tekniklerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 4 Kürdi makamında I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular. parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı çalma tekniklerine uyar. bağsız çalma tekniklerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar 3 Kürdi makamında I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular. parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı çalma tekniklerine uyar. bağsız çalma tekniklerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar 2 Kürdi makamında I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az bir tanesini başarı ile uygular. parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı çalma tekniklerine uyar. bağsız çalma tekniklerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar 1 Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları: Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer. 68

81 2. Ünite Si Bemol Majör Dizi-Etüt-Eser Hazırlık Çalışmaları Bu ünitedeki si bemol majör dizileri inceleyiniz, daha önce çaldığınız fa majör dizisi ile benzerliklerini ve farklılıklarını söyleyiniz. 1. Si Bemol Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Bilgi Birinci ve ikinci konumlarda si bemol majör dizisi iki oktav çalındığında dört teli (sol- re- la- mi) kapsar. Ses değiştirici işaret olarak si bemol, mi bemol alır. Bemol işaretleri, dizek üzerinde ölçü sayısından önce aşağıdaki gibi gösterilir: 1. Etkinlik: Aşağıdaki dizileri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız. 1 69

82 2 3 Açıklama Aşağıdaki diziyi, önce bütün yayda ikişerli bağlayarak daha sonra yayın ortasında bağsız çalınız. 4 Ödev si bemol majör dizi çalışmalarınızı her gün değişik yay şekilleri ve teknikleriyle yapınız. 70

83 2. Si Bemol Majör Tonunda Etütler 2. Etkinlik: Aşağıdaki etüdü yay tekniklerine uygun olarak çalınız. Franz WOLFAHRT (Fıranz VOLFART) 5 71

84 3. Si Bemol Majör Tonunda Eserler 3. Etkinlik: Aşağıdaki eserleri yay tekniklerine uygun olarak çalınız. LITTLE PROFESSOR Christian Heinrich HOHMANN 6 72

85 Maia BANG 7 73

86 74

87 2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları si bemol majör dizisinin aldığı değiştirici işaretleri söyleyiniz. si bemol majör tonunda dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız. Ölçütler Puan Si bemol majör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 4 Si bemol majör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerdenen az üç tanesini başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 3 Si bemol majör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerdenen az iki tanesini başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 2 Si bemol majör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerdenen az bir tanesini başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 1 Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları: Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer. 75

88 3. Ünite Sol Minör Dizi-Etüt-Eser Hazırlık Çalışmaları Bu ünitedeki sol minör dizileri inceleyiniz, daha önce çaldığınız si bemol majör dizi ile benzerliklerini ve farklılıklarını söyleyiniz. 1. Sol Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Bilgi Birinci ve ikinci konumlarda sol minör dizisi iki oktav çalındığında dört teli (sol- re- la- mi) kapsar. Ses değiştirici işaret olarak si bemol ve mi bemol alır. Dizi; doğal, armonik ve melodik olarak çeşitlenir. Armonik sol minör, fa diyez; melodik sol minör ise mi naturel ve fa diyez işaretlerini alır. Melodik sol minör dizisi, inici olarak doğal haliyle çalınır. 1.Etkinlik: Aşağıdaki dizileri yay tekniklerine uygun olarak çalınız. Doğal dizi 1 Armonik dizi 2 76

89 Melodik dizi 3 4 Açıklama Aşağıdaki diziyi, önce bütün yayda ikişerli bağlayarak daha sonra yayın ortasında bağsız çalınız. 3 5 Ödev sol minör dizi çalışmalarınızı, her gün değişik yay şekilleri ve teknikleriyle yapınız. 77

90 2. Sol Minör Tonunda Etütler 2. Etkinlik: Aşağıdaki etütleri; yay tekniklerine, hızlarına ve gürlük değişimlerine uygun olarak çalınız. Franz WOLFAHRT 6 78

91 Franz WOLFAHRT 7 79

92 3. Sol Minör Tonunda Eserler 3. Etkinlik: Aşağıdaki eserleri; yay tekniklerine, hızlarına ve gürlük değişimlerine uygun olarak çalınız. Franz WOLFAHRT 8 Christian Heinrich HOHMANN 9 80

93 81

94 3. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları sol minör dizisinin aldığı değiştirici işaretleri söyleyiniz. Sol minör tonunda dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız. Ölçütler Puan Sol minör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 4 Sol minör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az dört tanesini başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 3 Sol minör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 2 Sol minör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 1 Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları: Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer. 82

95 4. Ünite Nihavent Makamında Dizi-Etüt-Eser Hazırlık Çalışmaları Bu ünitedeki nihavent makamı dizilerini inceleyiniz, sol minör dizisiyle benzerlik ve farklılıklarını söyleyiniz. 1. Nihavent Makamı Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Bilgi sol nihavent makamı dizisi iki oktav çalındığında dört teli (sol-re-la-mi) kapsar. Dizi, ses değiştirici işaret olarak si bemol ve mi bemol alır. sol nihavent makamı dizisi 1.Etkinlik: Aşağıdaki nihavent makamı dizilerini, yay tekniklerine uygun olarak çalınız. Aytekin ALBUZ 1 83

96 Ödev Nihavent makamında dizi çalışmalarınızı, her gün değişik yay şekilleri ve teknikleriyle yapınız. 2. Nihavent Makamında Etütler 2. Etkinlik: Aşağıdaki etüdü, yay tekniklerine ve hızına uygun olarak çalınız. Aytekin ALBUZ Orta Hızda 2 Ödev Çeşitli nihavent etüt ve eserler bulunuz. Beğendiğiniz etüt ya da eseri, uygun yay teknikleriyle çalınız. 84

97 3. Nihavent Makamında Eserler 3. Etkinlik: Aşağıdaki eserleri yay tekniklerine ve hızına uygun olarak çalınız. CANDARLI ZEYBEĞİ Yöresi: Dikili Yavaş 3 MARAL GEZER DAĞ ÜSTE Türkü Yöresi: Kars Çabuk 4 85

98 4. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları Nihavent makamı dizisinin aldığı değiştirici işaretleri söyleyiniz. Nihavent makamında dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız. Ölçütler Puan Nihavent makamında I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı çalma tekniklerine uyar. bağsız çalma tekniklerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 4 Nihavent makamında I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerdenen az üç tanesini başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı çalma tekniklerine uyar. bağsız çalma tekniklerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 3 Nihavent makamında I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerdenen az iki tanesini başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı çalma tekniklerine uyar. bağsız çalma tekniklerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 2 Nihavent makamında I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerdenen az bir tanesini başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı çalma tekniklerine uyar. bağsız çalma tekniklerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 1 Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları: Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer. 86

99 5. Ünite Mi Bemol Majör Dizi-Etüt-Eser Hazırlık Çalışmaları Bu ünitedeki mi bemol majör dizileri inceleyiniz, daha önce çaldığınız si bemol majör dizilerle benzerliklerini ve farklılıklarını söyleyiniz. 1. Mi Bemol Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Bilgi Birinci konumda; mi bemol majör dizisi bir oktav çalınır ve iki teli (re- la) kapsar. Ses değiştirici işaret olarak si bemol, mi bemol, la bemol alır. Bemol işaretleri, dizek üzerinde ölçü sayısından önce aşağıdaki gibi gösterilir: 1. Etkinlik: Aşağıdaki dizileri yay tekniklerine uygun olarak çalınız

100 3 4 5 Ödev mi bemol majör dizi çalışmalarınızı değişik yay şekilleri ve teknikleriyle yapınız. 2. Mi Bemol Majör Tonunda Etütler 2. Etkinlik: Aşağıdaki etütleri; yay tekniklerine, hızlarına ve gürlük değişimlerine uygun olarak çalınız. Christian Heinrich HOHMANN Allegro 6 88

101 Franz WOLFAHRT 7 89

102 Radolph KREUTZER (Radolf KROYTZER) 8 90

103 3. Mi Bemol Majör Tonunda Eserler 3. Etkinlik: Aşağıdaki eserleri yay; tekniklerine, hızlarına ve gürlük değişimlerine uygun olarak çalınız. SONG OF WELCOME Christian Heinrich HOHMANN 9 91

104 NİMROD ENİGMA VARYASYONLARI OP.36 Edward ELGAR (Edvırt ELGAR)

105 5. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları mi bemol majör dizisinin aldığı değiştirici işaretleri söyleyiniz. mi bemol majör tonunda dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız. Ölçütler Puan Mi bemol majör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 4 Mi bemol majör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerdenen az dört tanesini başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 3 Mi bemol majör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerdenen az üç tanesini başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. Konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 2 Mi bemol majör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerdenen az iki tanesini başarı ile uygular: parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 1 Öğretmen Yorumları: Öğrenci Yorumları: Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer. 93

106 6. Ünite Do Minör Dizi-Etüt-Eser Hazırlık Çalışmaları Bu ünitedeki do minör dizileri inceleyiniz, daha önce çaldığınız si bemol majör ve sol minör dizileriyle benzerliklerini ve farklılıklarını söyleyiniz. 1. Do Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Bilgi Birinci ve ikinci konumlarda do minör dizisi iki oktav çalındığında dört teli (sol- re- la- mi) kapsar. Ses değiştirici işaret olarak si bemol, mi bemol ve la bemol alır. Dizi; doğal, armonik ve melodik olarak çeşitlenir. Armonik do minör, si naturel; melodik do minör ise la naturel ve si naturel işaretlerini alır. Melodik do minör dizisi, inici olarak doğal haliyle çalınır. 1.Etkinlik: Aşağıdaki dizileri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız. Doğal dizi 1 Armonik dizi 2 94

107 Melodik dizi Ödev Do minör dizi çalışmalarınızı her gün değişik yay şekilleri ve teknikleriyle yapınız. 95

108 2. Do Minör Tonunda Etütler 2.Etkinlik: Aşağıdaki etütleri; yay tekniklerine, hızlarına ve gürlük değişimlerine uygun olarak çalınız. Franz WOLFAHRT 6 Christian Heinrich HOHMANN 7 96

109 97

110 3. Do Minör Tonunda Eserler 3.Etkinlik: Aşağıdaki eserleri; yay tekniklerine, hızlarına ve gürlük değişimlerine uygun olarak çalınız. Bernhard MOLİQUE (Bernart MOLİK) 8 98

111 99

112 TEMA ÜÇÜNCÜ PİYANO KONÇERTOSU 1. Bölüm Ludwig Van BEETHOVEN (Ludvik Van BETOFIN) 9 100

113 ATATÜRK VE GÜZEL SANATLAR Bir milletin geçmişiyle geleceği arasındaki bağlantı; dil, tarih ve kültür birliğiyle sağlanır. Çok çeşitli tanımlamaları yapılan kültür, en genel anlamıyla bir ulusun bütün yaşamını ilgilendiren her şeydir. Ulusu ulus yapan ögeler içinde sanatın ve sanatçının yeri apayrıdır. Sanata verdiği önemi Sanatsız kalmış bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir. diyerek dile getiren Ulu Önder Atatürk Bir millet sanattan ve sanatkârlıktan mahrumsa, tam bir hayata malik olamaz. Bir millet sanata ehemmiyet vermedikçe büyük bir felakete mahkumdur. sözleriyle de sanatın olmazsa olmaz ögelerden olduğunu vurgulamıştır. Dünya liderlerinden pek azı güzel sanatların kültürel gelişmedeki rolünü fark edebilmiştir. Güzel sanatlarda başarı; bütün inkılâpların başarılı olduğunun en kesin delilidir. Bunda başarılı olamayan milletlere ne yazıktır. Onlar, bütün başarılarına rağmen medeniyet alanında yüksek insanlık sıfatıyla tanınmaktan daima yoksun kalacaklardır ( 1936 ) İnsanlar olgunlaşmak için bazı şeylere muhtaçtır. Bir millet ki, resim yapmaz, bir millet ki, heykel yapmaz, bir millet ki tekniğin getirdiği şeyleri yapmaz; itiraf etmeli ki o milletin ilerleme yolunda yeri yoktur. Hâlbuki bizim milletimiz, gerçek nitelikleriyle medeni ve ileri olmaya lâyıktır ve olacaktır(1923 ). diyen Ulu Önder, insan yetiştirme ve toplumsal gelişme sürecinde güzel sanatların ne denli etkili olduğunu ortaya koymuştur. Sanatçının alnında ışığı ilk hisseden olarak tanımlanması ise dikkate değer bir noktadır. Atatürk, müziği; güzel sanatların içinde ayrı bir yerde tutmuştur. Hayatta musiki lâzım mıdır? Hayatta musiki lâzım değildir. Çünkü hayat musikidir. Musiki ile alâkası olmayan yaratıklar insan değildirler. Eğer söz konusu olan hayat insan hayatı ise musiki mutlaka vardır. Musikisiz hayat zaten mevcut olamaz. Musiki hayatın neşesi, ruhu, sevinci ve her şeyidir. Yalnız musikinin nev'i, üzerinde düşünmeye değer(1925). görüşü ise Ulu Önderin müziği, yaşamımızın merkezinde tuttuğunu göstermesi bakımından önemlidir. 101

114 6. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları do minör dizisinin aldığı değiştirici işaretleri söyleyiniz. do minör tonunda dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız. Puan Ölçütler Do minör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular. parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 4 Do minör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az dört tanesini başarı ile uygular. parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 3 Do minör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular. parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 2 Do minör tonunda I ve II. konumlarda dizi, etüt ve eser çalarken aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular. parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. hız terimlerine uyar. gürlük değişimlerine uyar. konumlar arası geçişleri, sol elin şeklini koruyarak yapar. 1 Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları: Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer. 102

115 ÖĞRENME ALANI KEMANDA TEKNİKLER Ünite : Martele ve Staccatto Çalma Teknikleri 103

116 Ünite Martele ve Staccato Çalma Teknikleri Hazırlık Çalışmaları Bu ünitedeki martele ve staccato teknikleriyle ilgili alıştırmaları inceleyiniz. Bu tekniklerin daha önce çaldığınız legato ve detache tekniklerine göre yazılış farklılıklarını arkadaşlarınızla paylaşınız. 1. Martele Tekniğinin Genel Özellikleri Bilgi Detaşe ve legato yay tekniklerinden sonra martele ve staccato yay tekniklerine geçilir. Bu tekniklerle çalışmalar yapmadan önce, hazırlayıcı tekniklerle (markato ve sforzando çalış) çalışmalar yapılır. Markato (vurgulu çalış), vurgulu- aksanlı çalmadır. Yayın basıncının ve hızının artırılarak bir sesi diğer seslere göre daha güçlü duyurmadır. Seslerin üstüne konulan > işaretiyle gösterilir. Sforzando (ansızın gürleştirerek çalış), ses gürlüğünü birdenbire artırarak çalmadır. Yayın çevik bir hareketle kullanıldığı bu çalma şekli kısaca; sf ya da sfz diye belirtilir. 1. Etkinlik: Aşağıdaki martele tekniğine hazırlık alıştırmalarını (markato ve sforzando) çalınız

117

118 Ödev Martele tekniğine hazırlık alıştırmalarını diğer tellere de (sol- mi) uyarlayarak çalınız. 2. Martele Tekniğinde Etüt Çalma Bilgi Martele tekniği, seslerin kısa ve keskin çalınmasıdır. Bu teknikte yayla; ani çekiş, ani durduruş ya da ani itiş, ani durduruş yapılır. Seslerin kısa, keskin ve vurgulu duyurulduğu martele tekniği işaretiyle gösterilir. Martele tekniği uygulanırken önce yaya güçlü bir basınç verilir ve yay ansızın çekilir. Yayı çekme hareketi sırasında basınç yeterince azaltılır ve yay aniden durdurulur. İtme hareketi sırasında da aynı işlem tekrarlanır. Sesin kesintiye uğratılmamasıyla kısa ve vurgulu ses elde edilir. Martele tekniğinin yazılışı ve çalınışı aşağıda gösterilmiştir: Yazılış Çalınış 2.Etkinlik: Aşağıdaki etütleri martele tekniğine uygun şekilde çalınız