FİNANSAL RİSK YÖNETİMİ

Transkript

1 FİNANSAL RİSK YÖNETİMİ 21. yy risk yönetimi yüzyılıdır. Ulrich Beck Ateşan Aybars (CTA)

2 Neden Risk Yönetimi Başarılı bir şirket aynı zamanda risklerini de iyi yönetebilen bir şirkettir. Bu kapsamda; Firmanızın parite ve kur riski var mı? Firmanızın karlılığı hammadde fiyatlarının değişiminden etkileniyor mu? Katlanmak zorunda kaldığınız maliyet değişimlerini müşterilerinize yansıtabiliyor musunuz? Uzun vadeli fiyat garantisi veren tedarikçileriniz var mı? 2

3 Girdi Maliyetlerinin Yönetimi Girdi maliyetlerinin özü bilgi yönetimidir. Bilgi yönetimi; Kurumsal risk alma felsefesi. Maliyetlerin doğru olarak tahmin edilmesi. Gerçekçi bir beklenti ve trend vizyonu Doğru zamanlama. 3

4 Deneyime Dayalı Proje Planı Mevcut finansal durumun analizi ve yorumlanması. Satın alma alternatiflerinin değerlendirilmesi. Tüm finansal risklerin tanımlanması. Firmaya özel risk yönetimi stratejisinin belirlenmesi. Risk yönetimi stratejisinin geliştirilmesi. Riskden korunma enstrümanlarının seçimi. UFRS kapsamında muhasebe kayıtlarının oluşturulması. İş akışlarının belirlenmesi ve dokümantasyon. 4

5 Uygun Risk Yönetim Enstrümanlarının Seçim ve Analizi Vadeli kontratlar ve düz Swaplar. Opsiyonlar. Swap/ opsiyon kombinasyonları. Vadeli/ Opsiyon kombinasyonları. Asya Tipi Opsiyonlar. Three Ways Opsiyonlar. Collar (maliyetsiz opsiyonlar) vs.. 5

6 Satın Alma Fiyatının Yönetimi (1) Satın alma fiyatının sigorta edilmesi (Long Futures). Tavan fiyatının sigorta edilmesi (Long Call). Tavan fiyatının ucuza sigorta edilmesi (Selling Put). Tavan fiyatının ucuza sigorta edilmesi (Fence). 6

7 Satın Alma Fiyatının Yönetimi (2) Tavan fiyatının sigorta edilmesi (Sentetik Call). Belirli fiyat aralığında ücretsiz sigorta yapmak (Zero Cost Collar). Uzun vade tavan fiyatının sigorta edilmesi (Asya Tipi Average Opsiyon). Dinamik uyarlama stratejileri. Sabit sigorta fiyatını tavan fiyatına dönüştürmek (Sentetik Call). 7

8 Satın Alma Fiyatının Yönetimi (3) Dinamik uyarlama stratejileri. Teminat sorunundan kurtulup sabit sigorta fiyatını tavan fiyatına dönüştürmek. Tavan fiyatını sabit sigorta fiyatına dönüştürmek. Satın alma fiyatı sigorta edildikten sonra girdi fiyatı dramatik düşerse Tavan fiyatını nakde çevirmek 8

9 En İyi Risk Yönetimi Amaç: Bağımsız olmak ama İşbirliği yapmak. Üreticiler ve/veya satıcılar fiyat hareketlerini kontrol edemezler ama ne zaman ve nasıl fiyatlama yapılacağını öngörebilirler. Fiyat riskinin yönetimi şirkete özel bir strateji olup finansal kurumlarla birlikte belirlenmesi zordur. Zira; Şirketlerin hedge ihtiyaçlarını güncel olarak takip edemezler. Şimdilik, ilgi alanları içinde değildir. Önerilen fiyatlama çok defa şirket aleyhine ve tek yönlüdür. 9

10 Şirketlerin Finansal Risk Yönetimi Çözümü? ABC Şirketinin emtia fiyatlarını kontrol etmesi mümkün değildir.bu sebeple kısa ve uzun vadeli risk yönetimi (Hedging) işlemleri için şirket içi altyapı (risk komitesi) oluşturmalı ve fiyat riskini aktif olarak yönetebilmelidir. Emtia fiyatlarının değişiminin karlılık üzerinde yarattığı etkinin önemi kavranmalıdır. Emtia fiyatının 1.0 cent/kile artması ABC Şirketinin maliyetini yaklaşık usd arttırabilmektedir!!! 10

11 Neden Risk Yönetimi (1) Satın Alma faaliyetinin önemi; Emtia fiyatlarındaki aşırı volatilite. Rekabete bağlı olarak kar marjlarının giderek azalması. İletişim ve bilgi teknolojilerinin gelişimi ile global enstrümanların kullanılmaya başlanması. Firmaların bottom-line performansının satın alma stratejilerinin kritik rolüne bağlı olması. Satın alma yöneticilerinin üst düzey kararlar alması. 11

12 Neden Risk Yönetimi (2) Şirkete yararları; Normal ticari aktiviteleri etkilemez ve orta ve uzun vadeli planlamada büyük esneklik sağlar. Nakit akışını kolaylaştırıp, taahhüt yükümlülüklerinden kaynaklanan riskleri kontrol eder. Göreceli olarak rekabet avantajı sağlar. Halka açık şirketler açısından hissedarlar nezdinde firma vizyonunu geliştirir. Firmanın kredibilitesini ve piyasa imajı yükseltilir. 12

13 Risk Yönetimi Organizasyonu Dahili İşlemler Firma fiyat riski Periyodik satın alma İnsan kaynakları Bilgi teknolojileri destek Muhasebe Amaca bağlı iş akışlarının ve prosedürlerin belirlenmesi Harici İşlemler Fiyat Beklentisi. (Temel, teknik, konsensus) Diğer finansal göstergeler. Uygulama. (Yurt iç ve yurt dışı işlemler) Test Program Onaylama Uygulama Takip 13

14 Proje Maliyeti Yurtiçi ve yurtdışı hedge işlemlerinin maliyetleri farklı stratejilere göre değişmekle birlikte son derece düşüktür. (örneğin, 1000 ton Mısır ın fiyat riskini yönetme maliyeti yaklaşık 4000 usd lık bir finansman maliyeti yaratmaktadır. Risk Yönetimi Komitesi şirket çalışanlarının katılımı ile oluşturulacak olup, danışmanlık ücreti dışında ilave bir maliyet yaratmamaktadır. 14

15