RADYASYONUN SAĞLIKTA KULLANIMI

Transkript

1 RADYASYONUN SAĞLIKTA KULLANIMI Ankara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1

2 GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ Radyoloji Konvansiyonel Radyografi Sistemleri Floroskopi/Anjiyografi Sistemleri Mamografi Sistemleri Bilgisayarlı Tomografi Sistemleri Gama Kamera SPECT Sistemleri PET Sistemleri Nükleer Tıp 2

3 DOZİMETRİK ÇALIŞMALAR Radyografi, Floskopi/Anjiyografi Hasta Dozu Ölçümleri (ESD, DAP, TLD) Personel Dozu Ölçümleri (TLD) Mamografi Sistemleri Meme Dozu Ölçümleri (Glanduler Doku Dozu) Bilgisayarlı Tomografi Sistemleri Hasta Dozu Ölçümleri (CTDI, DLP) 3

4 DOZİMETRİK ÇALIŞMALAR-HASTA DOZ ÖLÇÜMLERİ DAP Meter RANDO Phantom CT Head/Body Dose Phantom Breast Phantom TLD 4

5 DOZİMETRİK ÇALIŞMALAR-HASTA DOZ ÖLÇÜMLERİ Girişimsel Kardiyoloji 5 farklı sistemde, 325 hasta incelendi. 23 tane hastanın giriş cilt dozu 2 ile 6 Gy arasında ölçülmüştür!!!! D Bor, T Sancak, T Olgar, Y Elcim, A Adanali, U Sanlidilek, and S Akyar. Comparison of effective doses obtained from dose area product and air kerma measurements in interventional radiology. Br J Radiol 2004; 77: Doğan Bor, Tanzer Sancak, Türkay Toklu, Turan Olgar, Selmin Ener. Effects of Radiologists Skill and Experience on Patient Doses in Interventional Examinations. Radiation Protection Dosimetry 2008; 129, No.1 3, Bor Doğan, Olğar Turan, Toklu Türkay, Çağlan Ayça, Önal Elif, Padovani Renato. Patient Doses and Dosimetric Evaluations in Interventional Cardiology. Physica Medica 2009; 25(1):

6 DOZİMETRİK ÇALIŞMALAR-HASTA DOZ ÖLÇÜMLERİ Dijital Meme Tomosentez 641 hastada meme dozu ölçülmüştür. Hasta üzerinde yapılan ilk çalışma özelliğindedir. Çalışma Avrupada kurulan ilk sistemde gerçekleştirilmiştir!!!! Olgar, T Kahn, D Gosch. Average Glandular Dose in Digital Mammography and Breast Tomosynthesis. Fortschr Röntgenstr 2012; 184(10):

7 DOZİMETRİK ÇALIŞMALAR-HASTA DOZ ÖLÇÜMLERİ Pediatri Turan Olgar, Esra Onal, Dogan Bor, Nurullah Okumus, Yildiz Atalay, Canan Turkyilmaz, Ebru Ergenekon, Esin Koc.Radiation Exposure to Premature Infants in a Neonatal Intensive Care Unit in Turkey. Korean J Radiol 2008; 9(5): Olgar T, Sahmaran T. Establishment of Radiation Doses for Pediatric X-ray Examinations in a Large Pediatric Hospital in Turkey. Radiation Protection Dosimetry (Revision Requested) 7

8 DOZİMETRİK ÇALIŞMALAR-PERSONEL DOZ ÖLÇÜMLERİ 8

9 DOZİMETRİK ÇALIŞMALAR-PERSONEL DOZ ÖLÇÜMLERİ 11 kardiyolog, 2 ortopedist, 1 ürolog ve bir radyoloğun (nero radyoloji) el, ayak, göz ve tüm vücut dozu ölçülmüştür. El, Ayak Tüm Vücut Göz artışı nedeniyle) 500 msv 20 msv 150 msv...20msv (Lens opasite ve katarakt Radyasyondan korunma önlemlerini iyi uygulamayan kardiyolog günlük 3 hasta incelemesi ile yıllık doz sınırına ulaşabiliyor. Bor, D., Olgar, T., Önal, E., Çağlan, A. and T. Toklu. Assesment of radiation doses to cardiologist during interventional examinations. Med Phys 2009; 36(8): Bor Doğan, Çekirge Saruhan, Toklu Türkay, Olğar Turan, Gülay Miyase, Önal Elif, Çil Barbaros. Patient and Staff Doses in Interventional Neuroradiology. Radiation Protection Dosimetry 2005; No. 1-3, Olgar, T., Bor, D., Berkmen, G., Yazar, T. Patient and staff doses for some complex x-ray examinations. J. Radiol. Prot. 2009; 29, Safak, M., Olgar, T., Bor, D., Berkmen, G., Gogus, C. Radiation doses of patients and urologist during percutaneous nephrolithotomy. J. Radiol. Prot. 2009; 29,

10 GÖRÜNTÜ KALİTESİ ÇALIŞMALARI CDRAD Phantom Acrylic (PMMA) Phantom Elbow Phantom CATPHAN Phantom Contrast Detail Phantom Lung/Chest Phantom 10

11 MTF (u) NNPS (mm 2 ) DQE (u) GÖRÜNTÜ KALİTESİ ÇALIŞMALARI 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0,0 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 Spatial frequency (mm -1 ) 1,00E-04 1,00E-05 1,00E-06 0,0 2,0 4,0 Spatial Frequency (mm -1 ) 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0,0 0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 Spatial frequency (mm -1 ) T Olgar, T Kahn, D Gosch. Quantitative Image Quality Measurements of a Digital Breast Tomosynthesis System. Fortschr Röntgenstr 2013; 185 (12): Bor D., Unal E., Uslu A. Comparison of different phantoms used in digital diagnostic imaging. Nuclear Instruments and Methods in Physics Research Section A: Accelerators, Spectrometers, Detectors and Associated Equipment. 2015; 795: Bor D, Birgul O, Onal U, Olgar T. Investigation of grid performance using simple image quality tests. Journal of Medical Physics 2016; 41(1): L Ergun, T Olgar. Investigation of noise sources for digital radiography systems. Radiological Physics and Technology (2016) 11

12 GÖRÜNTÜ KALİTESİ ÇALIŞMALARI NUKLEER TIP Jaszczak Phantom Hoffman 3-D Brain Phantom Bar Phantom Anthropomorphic Torso Phantom Triple Line Source Phantom Dose Calibrator 12

13 GÖRÜNTÜ KALİTESİ ÇALIŞMALARI NUKLEER TIP Kurt A., Bor D., Tastan, S., Donmez S., Hacıosmanoglu T. Accuracy of clinical protocols in SPECT J Nucl Med Technol 2012 ;40(4):

14 TAMAMLANAN PROJELER Radyasyon Uygulamaları ve Teknolojileri Geliştirme Projesi (DPT 2005K120130) Tanısal Radyolojide Kullanılan Sayısal Görüntüleme Sistemlerinde Görüntü Kalitesi ve Radyasyon Dozu Optimizasyonu (TUBİTAK 1001 Proje No: 112T965) BAŞVURU DURUMUNDAKİLER TUBİTAK Aşama (Bilgisayarlı Tomografi İncelemeleri İçin Kontrast Madde Geliştirilmesi) TUBİTAK 1002 (Diş İmplant Malzemelerinin Radyoterapide Tedavi Planlamalarına Etkileri) 14

15 İŞBİRLİKLER YURT İÇİ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi TOBB ETÜ Hastanesi Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi YURT DIŞI Leipzig University Hospital, Leipzig, GERMANY Catholic University, Leuven, BELGIUM University Hospital S. Maria della Misericordia, Udine, ITALY Complutense University of Madrid, Madrid, SPAIN University of Belgrade, Belgrade, SERBIA 15