BİT Büyüme Dalgasının Türkiye Ekonomisine Etkileri

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BİT Büyüme Dalgasının Türkiye Ekonomisine Etkileri"

Belgin Yazar
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 BİT Büyüme Dalgasının Türkiye Ekonomisine Etkileri Mehmet Yörükoğlu TCMB

2 BİT Büyüme Dalgası Nedir? Ekonomik Kalkınmada Teknolojik Dalgalar: Genel Amaçlı Teknolojiler (GAT): 1. Buharlı Motor, (Endüstriyel Devrim, 1760). 2. Elektrikli Motor, (1890). 3. BİT, (1970). Tarihi Fırsatlar: Yeni bir GAT ın ortaya çıktığı dönemde ülkeler arası zenginlik sıralaması hızla değişebilir. Hızlı bir şekilde zengin-fakir yer değişimi olabilir. GAT ın ekonomiye difüzyonu ciddi bir ekonomik büyüme sağlar. Türkiye de, BİT difüzyonu ilk yıllarında.

3 BİT Difüzyonunun Ekonomik Etkileri BİT in Difüzyonu sırasında, büyüme hızı artar, verimlilik artış hızı artar, gelir dengesizliği artar. Gelişmekte olan ülkelerde gelişmeler daha şiddetli olabilir.

4 Neden Devlet Desteği? BİT in Ekonomik ve Teknolojik Özellikleri: Kuvvetli ağ etkisi, (network externality) Kullanıcı sayısı arttıkça, kullanmak daha cazip hale geliyor. Özel sektörde bekleme etkisi. Verimli kullanımının yoğun insani sermaye gerektirmesi, Yaparak öğrenme, (learning by doing) Hızlı teknolojik değişim ve fiyat düşüşleri. Serbest piyasa yeterli değil, Devlet desteğine ihtiyaç var.

5 BİT Harcamaları-GSMH Oranını Etkileyen Faktörler 1. BIT Harcamalari/GSMH Orani İnsani sermaye, (human development indicator, UNDP) Oran, % grup 2. grup 3. grup 4. grup 5. grup 6. grup Sermaye mallarının göreceli fiyatı (Penn World Tables) Rekabet indeksi, (Internatıonal Competitiveness Forum) Yil

6 Gelişmişlik Sermaye Malları Fiyatı İlişkisi 2. Kisi Basina Dusen Milli Gelir - Sermaye Mallari Fiyati Iliskisi Kisi Basina Dusen Milli Gelir Gelişmişlik ile sermaye mallarının göreceli fiyatı çok yakından ilişkilidir. Gelişmiş ülkelerde sermaye malları genelde daha ucuzdur /(Sermaye Mallarinin Fiyati)

7 Ekonomik Model Dinamik genel denge teknoloji modeli, (Yorukoglu 2006) Model ekonomi Türkiye Ekonomisine kalibre edilmiştir. Üretim Fonksiyonları; α α α α = N I q K A F k ( ) ( ) φ φ σ σ φ γ γ = I I I c c c q K HN q K HN I

8 Ekonomik Model Dinamik makroekonomik genel denge modeli Parametrelendirme: Toplam sermaye elastisitesi = 0.5, Toplam işgücü elastsitesi = 0.5, Bilgi elastisitesi = 0.2, Konvensiyonel sermaye mallarının aşınma hızı = 0.05, BİT sermaye mallarının aşınma hızı = 0.2, Konvensiyonel ve BİT kullanarak bilgi üretiminin ikame elastisitesi = 0.75, İşgücünün ücret elastisitesi = 0.3,

9 Alternatif Senaryolar İyimser senaryo: İnsani sermayenin büyüme hızı yılda ortalama yüzde 3, Son otuz yılda İtalya, Portekiz ve İspanya nın ortalama performansları baz alındı BİT i etkin bir şekilde kullanabilecek iş gücünün miktarının artış hızı yılda yüzde 3, Araştırmalar ABD için %4.5 civarında bir artış hızı gösteriyor. Yatırım mallarının göreceli fiyat düşüşü her yıl %3 olacaktır. 30 yılda, AB ortalamasına yakınsama hedefi. Orta senaryo: İnsani sermayenin büyüme hızı yılda ortalama yüzde 2, Türkiye nin geçtiğimiz 30 yıldaki yaklaşık performansı. BİT i etkin bir şekilde kullanabilecek iş gücünün miktarının artış hızı yılda yüzde 2, Yatırım mallarının göreceli fiyat düşüşü her yıl %1 olacaktır. Karamsar senaryo: İnsani sermayenin büyüme hızı yılda ortalama yüzde 1, BİT i etkin bir şekilde kullanabilecek iş gücünün miktarının artış hızı yılda yüzde 1, Yatırım mallarının göreceli fiyat düşüşü her yıl %0 olacaktır.

10 Değişik Senaryolar altında GSMH Büyüme Hızı İyimser senaryo: GSMH Buyume Hizi insani sermayenin büyüme hızı yılda ortalama yüzde 3, BİT i etkin bir şekilde kullanabilecek iş gücünün miktarının artış hızı yılda yüzde 4, yatırım mallarının göreceli fiyat düşüşü her yıl %3 olacaktır. Orta senaryo: Buyume Hizi karamsar orta iyimser insani sermayenin büyüme hızı yılda ortalama yüzde 2, BİT i etkin bir şekilde kullanabilecek iş gücünün miktarının artış hızı yılda yüzde 2, yatırım mallarının göreceli fiyat düşüşü her yıl %1 olacaktır. Karamsar senaryo: insani sermayenin büyüme hızı yılda ortalama yüzde 1, Zaman BİT i etkin bir şekilde kullanabilecek iş gücünün miktarının artış hızı yılda yüzde 0, yatırım mallarının göreceli fiyat düşüşü her yıl %0 olacaktır.

11 GSMH Büyüme Hızına BİT in Katkısı GSMH Buyume Hizina BIT'in Katkisi karamsar orta iyimser İyimser senaryo altında yıllık %2.2 ye varan büyüme katkısı, Buyume Hizi Senaryodan bağımsız olarak BİT in yüksek katkısı Zaman

12 İstihdamın Büyüme Hızına BİT in Katkısı 6. Istihdamin Büyüme Hizina BIT'in Katkisi Büyüme Hizi karamsar orta iyimser Zaman

13 Ortalama Ücretin Büyüme Hızı 7. Ortalama Ucret'in Büyüme Hizi Büyüme Hizi karamsar orta iyim ser Zaman

14 İşgücü Verimliliğinin Büyüme Hızına BİT in Katkısı 9. Isgucu Verimliliginin Buyume Hizina BIT'in Katkisi Büyüme Hizi karamsar orta iyimser Zaman

15 BİT Harcamalarının GSMH ya Oranı 10. BIT Harcamalarinin GSMH'ya Orani Oran karamsar orta iyim ser Zaman

16 BİT Yatırımlarının Büyüme Hızı 12. BIT Yatirimlarinin Buyume Hizi Buyume Hizi Zaman karamsar orta iyim ser

17 BİT İstihdamının Büyüme Hızı 13. B IT Istihdam inin B uyum e H izi Buyume Hizi karamsar orta iyim ser Zaman

18 BİT İşgücü Ücretlerinin Büyüme Hızı 14. BIT Isgucu Ucretlerinin Buyume Hizi Buyume Hizi karamsar orta iyim ser Zaman

19 Phillips Eğrileri İssizlik orani karamsar iyimser orta π enflasyon

20 Phillips Eğrileri issizlik orani 20 yil 10 yil 5 yil π enflasyon

21 Reel faiz Taylor Kuralları iyimser karamsar orta g Buyume orani

22 Teşekkür ederim.

23 BİT Harcamalarının Makroekonomik Etkileri Nasıl Ölçülür? Ekonometrik Çalışmalar Ekonomik Model Bazlı Çalışmalar, Firma seviyesinde geniş ve güvenilir veri tabanı gerektirir, BİT nin kuvvetli yaparak öğrenme (learning by doing) ve ağ dışsallığı (network externality) özellikleri yüzünden BİT in etkilerini özellikle difüzyonun başlarında olduğundan az gösterir. Kısmi ekonomik denge varsayıldığı için makroekonomik çalışmalar için uygun değildir. İleriye dönük değişik politika ve senaryo bazlı projeksiyonlar öngörmek zordur. Ekonomik model dizaynı gerektirir ve sonuçlar modele ve parametrelendirmeye bağlı olarak değişebilir. Genel ekonomik denge varsayıldığı için makroekonomik çalışmalar için uygundur. İleriye dönük değişik politika ve senaryo bazlı projeksiyonlar öngörmek için idealdir.

Benzer belgeler

: Uluslararası Karşı

Türkiye Ekonomisi nde nde Sermaye Birikimi, Verimlilik ve Büyüme B : Uluslararası Karşı şılaştırma ve AB ye Yakınsama SüreciS Dr. Şeref SAYGILI TCMB, Araştırma rma ve Para Politikası Gn. Md., Ekonomist