SPONGİYOTİK DERMATİTLER

Transkript

1 SPONGİYOTİK DERMATİTLER 26. ULUSAL PATOLOJİ KONGRESİ ANTALYA 2 KASIM 2016 PROF DR BANU LEBE DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ PATOLOJİ ANABİLİM DALI

2 Spongiyozis tanımı Spongiyotik doku reaksiyonu tanımı Spongiyozis oluşum mekanizması Temel spongiyozis paternleri Sık görülen spongiyotik/veziküler dermatitler ve tanısal ipuçları Sonuç

3 Epidermis İnflamatuar ve deri eki hücreler epiteliyal yapılarında spongiyozise hücreler yol arası açar; ödem.lenfositler- sıklıkla! Spinöz.Eozinofiller hücreler arasındaki boşlukların genişlemesi.nötrofiller ve interselüler köprülerin gerginleşmesi ile karakterizedir.

4 Spongiyozis mekanizması tartışmalıdır Kabul edilen görüş; üst dermisteki süperfisyel vasküler pleksus damarlarından sıvı geçişi Diğer görüş; dermal ödem sıvısının epidermise geçişi Epidermise doğru ozmotik gradient gelişimi Dermal ödemin epidermal eliminasyonuna yol açan hidrostatik basınç

5 Spongiyotik doku reaksiyonu Epidermisin içinde keratinositler arasında ödem sıvısı birikimi Mikroskopi Keratinositlerin arasındaki boşlukların genişlemesi, belirginleşmesi ve hücreler arası köprülerin-bağlantıların uzaması

6 Klinik EKZEMA terimi= SPONGİYOZİS/ SPONGİYOTİK VEZİKÜLASYON Ekzema= sulantılı lezyon Spongiyotik doku reaksiyonu dinamik bir olaydır Spongiyotik alanlar üzerinde parakeratoz Parakeratoz içinde serum eksudasyonu

7 Bazı inflamatuar dermatitler klinik olarak hızla VEZİKÜLLERE dönüşürler Allerjik kontakt dermatit Nummular dermatit Dishidrotik dermatit İd reaksiyonu Buna karşılık diğer bazı inflamatuar dermatitlerde spongiyozis vezikülasyona ilerlemez Seboreik dermatit Eritema annulare sentrifugum

8 Patern Akut Subakut Kronik Stratum korneum Epidermal akantoz Ortokeratoz Parakeratoz ve ortokeratoz Yok / minimal Hafif / orta derecede Spongiyozis Belirgin Hafif / orta derecede İntraepidermal vezikülasyon Var Seyrek Yok Hiperkeratoz ya da parakeratoz Orta derecede/ belirgin Yok / minimal Dermal hücresel infiltrasyon Eozinofil lökosit ve lenfositler Lenfositler ve bazen eozinofil lökositler Dermal fibrozis Yok Yok Var Lenfositler ve seyrek eozinofil lökositler Prototip Alerjik kontakt dermatit Nummular dermatit Liken simpleks kronikus

9 Morfolojik olarak ayrılan beş farklı spongiyozis paterni vardır NÖTROFİLİK SPONGİYOZİS MİLİYARİYAL SPONGİYOZİS EOZİNOFİLİK SPONGİYOZİS FOLLİKÜLER SPONGİYOZİS PİTRİYAZİFORM SPONGİYOZİS

10 EOZİNOFİLİK SPONGİYOZİS pemfigus vulgaris, pemfigus vegetans, pemfigus folyaseus, büllöz pemfigoid, sikatrisiyel pemfigoid, herpes gestasyonis gibi vezikülobüllöz dermatitlerin prekürsör ya da erken urtikaryal dönemleri idiyopatik eozinofilik spongiyozis eozinofilik polimorfik ve pruritik erupsiyon allerjik kontakt dermatit id reaksiyonu atopik dermatit artropod ısırığı reaksiyonu eozinofilik follikülitis (Ofuji sendromu) erken evre inkontinensiya pigmenti ekzematöz ilaç reaksiyonları MİLİYARİYAL SPONGİYOZİS Akrosiringiumda yerleşmiş ödem Ekrin duktus tıkanmasıyla oluşan heterojen hastalıklar Miliaria kristalina Miliaria rubra Miliaria profunda FOLLİKÜLER SPONGİYOZİS Follikül infundibulumunda spongioz İnfundibulofollikülit Atopik dermatit Apokrin miliaria Eozinofilik follikülit PİTRİYAZİFORM SPONGİYOZİS Spongiyozis alanları içinde mikroveziküller (lenfosit, histiyosit ve Langerhans hücreleri içerir) Pitriyazis rosea, Pitriyaziform ilaç reaksiyonu Eritema annulare sentrifugum Nummular dermatit Liken striatus

11 Ekzema= Dermatit= Ekzematöz dermatit Klinisyen ekzema/ekzematöz dermatit=atopik ekzema Tek bir klinik hastalığı işaret etmez Ekzematöz dermatitler Allerjik kontakt dermatit İrrite kontakt dermatit Nummular dermatit Atopik dermatit Pomfoliks (dishidrotik ekzema) İd reaksiyonu (otoekzematizasyon) Ekzematöz ilaç erupsiyonları Klinik; değişkenlik gösterir Mikroskopik; spongiyotik / veziküler dermatit

12 Ekzematöz dermatitler histopatolojik olarak aynı morfolojik tabloyu yansıtırlar Sadece mikroskopik bulgular ile, klinik bilgi ve klinik tanı olmadan ekzematöz dermatitler arasında ayrım yapmak olası değildir Bu nedenle sıklıkla bu olgularda Spongiyotik dermatit ya da Spongiyotik veziküler dermatit şeklinde tanımlayıcı bir tanı vererek, klinik tanısı ile uyumlu şeklinde bir yorum eklenmesi uygun olacaktır

13 Erken dönem: alt epidermal seviyede belirgin spongiyozis İlerledikçe; farklı horizontal ve vertikal düzlemlerde spongiyozis ve vezikülasyon Hafif derecede ekzositoz (lenfosit, eozinofil) Kronisite ile ilerleyen psoriyaziform hiperplazi Papiller dermal ödem Dermiste süperfisyel perivasküler lenfosit, makrofaj ve eozinofil infiltrasyonu

14 Epidermiste eozinofil ekzositozu karakteristiktir!!! Dermiste perivasküler eozinofil lökositlerin varlığı ve dermal papiller ödem geleneksel olarak karakteristik!!! Bu karakteristik bulguların olmaması AKD tanısını ekarte ettirmez (dermal perivasküler eozinofil infiltrasyonu tanı için gerekli değildir! )

15

16

17 TANISAL İPUÇLARI Str. korneum: Serum eksudasyonu, parakeratoz (fokal), eksudasyon içinde nötrofiller! Str. Spinozum: Spongiyozis, vezikülasyon, lenfosit ve eozinofil ekzositozu, düzenli görünüm, psoriyaziform hiperplazi Dermis: Ödem, perivasküler lenfosit, histiyosit (kr.), eozinofil (tanı için şart değil!) Kronikleştikçe tabloya LSKr. eklenebilir!

18 Fotokontakt dermatit; dermal inflamatuar infiltrat daha derinde yerleşir (süperfisyel ve derin perivasküler dermatit) İlaç erupsiyonları; klinik öykü, epidermiste ve akrosringium epitelinde nekrotik keratinositler, eozinofil ve plazma hücresi İrrite kontakt dermatit Nummular dermatit; eozinofiller tipik değil, klinik farklı

19 Hafif decerede irritanlarla gelişen spongiyotik dermatit paterni= allerjik kontakt dermatitten ayırt edilemez Dermiste nötrofiller olabilir Ciddi derecede irritan ajanlar ile; üst epidermiste keratinositlerde balonlaşma, nekroz ve nötrofiller, dermoepidermal ayrımlaşma, subkorneal püstül Nekroz; irritan yoğunluğuna bağlı, birkaç nekrotik keratinositten konfluan epidermal nekroza kadar değişkendir

20 Düşük konsantrasyonda irritanlar Yüksek konsantrasyonda irritanlar

21 Epidermiste Spongiyozis Belirgin balonlaşma Retiküler dejenerasyon Vezikülasyon Nötrofil lökosit ekzositozu Epidermal nekroz

22 Allerjik kontakt dermatit Epidermiste erozyon/ülserasyon yok Erken dönemde epidermisin alt seviyelerinde değişiklikler belirgin Spongiyozis belirgin Spongiyotik vezikülasyon sık Balonlaşma hafiftir Eozinofil ve lenfosit ekzositozları sıktır Dermiste eozinofil ve lenfositler vardır, nötrofil genelde yoktur İrrite kontakt dermatit Epidermiste erozyon/ülserasyon olabilir Erken dönemde epidermisin üst seviyelerinde değişiklikler belirgin Spongiyozis hafif Spongiyotik vezikülasyon genelde oluşmaz Balonlaşma çok belirgindir Nötrofil ekzositozu sıktır Dermiste nötrofil ve lenfositler vardır, eozinofil genelde yoktur

23 Allerjik kontakt dermatite benzer, farkı; daha düzensiz görünmesidir ( untidy görünüm) Epidermiste spongiyozis, spongiyotik vezikülasyon, mikrovezikülasyonlar, sıklıkla lenfosit, bazen de nötrofil ekzositozu Spongiyotik veziküller içinde inflamatuar hücreler (lenfositler+ Langerhans h.)= Pautrier benzeri odak

24 Kronikleşmiş olgularda psoriyaziform hiperplazi (AKD kadar düzenli değildir) Kalın epidermis üzerinde scale crust serum eksudasyonu Dermiste süperfisyel perivasküler Lenfosit Bazen eozinofil Nötrofil plazma hücresi

25 *Spongiyozis *Spongiyotik vezikülasyon *Spongiyotik mikrovezikülasyon *Lenfosit ekzositozu Pautrier benzeri odak (lenfosit ve Langerhans hücresi içeren spongiyotik vezikülasyon!!!

26 Düzensiz psoriyaziform hiperplazi Az sayıda nekrotik keratinositler Spongiyozis Spongiyotik vezikülasyon Spongiyotik mikrovezikülasyon Lenfosit ekzositozu

27 TANISAL İPUÇLARI Str. korneum: Serum eksudasyonu, parakeratoz (fokal), eksudasyon içinde nötrofiller! Str. Spinozum: Spongiyozis, vezikülasyon Pautrier benzeri odak, lenfosit ekzositozu, düzensiz görünüm, psoriyaziform hiperplazi Dermis: Ödem, perivasküler lenfosit, nötrofil Kronikleştikçe tabloya LSKr. Eklenebilir!

28 Allerjik kontakt dermatit, diğer ekzematöz dermatitler Psoriyazis (epidermiste devam eden parakeratoz, düzenli psoriyaziform hiperplazi varlığı, spongiyotik vezikülasyon ve mikrovezikülasyonların bulunmaması) Parapsoriyazis ve mikozis fungoides (epidermiste minimal spongiyozisin eşlik ettiği atipik lenfositlerin epidermotropizmi, Pautrier abselerinin atipik lenfositlerden oluşması, belirgin spongiyozis ve vezikülasyonun olmaması) Süperfisyel fungal enfeksiyonlar- PAS Staz dermatiti (yaş, lokalizasyon, lobüler vasküler proliferasyonlar, demir pigmenti) Kserotik/asteatotik ekzema

29 Akut, subakut ya da kronik faz! Allerjik kontakt dermatit ve nummular dermatitten ayırt edilemeyebilir AKUT lezyonlar: hafif spongiyozis ve bazen spongiyotik vezikülasyon alt epidermiste solukluk Lenfosit ekzositozu olabilirancak belirgin değildir!!! Dermiste perivasküler lenfosit ve makrofajlar (artmış mast hücresi ve bazofiller yoktur!), eozinofil lökositler olabilir

30

31 Subakut lezyonlar: Epidermiste düzensiz akantoz (psoriyaziform hiperplazi ile sonuçlanan), spongiyoz azalır Kronik lezyonlar: Hiperkeratoz, psoriyaziform hiperplazi, çok hafif spongiyoz, dermiste perivasküler artmış mast hücreleri, kalın duvarlı ve prolifere damarlar Kronikleşmiş lezyonda: LSKr. tablosu

32 TANISAL İPUÇLARI Papiller dermiste küçük kan damarlarının belirginleşmesi Sebase bezlerde atrofi Epidermis volümünün belirgin psoriyaziform hiperplazi olmadan artması artışı Ayırıcı tanı Allerjik kontakt dermatit; atopik dermatite göre dermiste eozinofil ve nötrofil lökosit infiltrasyonu daha belirgindir Klinik öykü; atopi öyküsü olması

33 El ve ayak parmakları bilateral ve simetrik tutulur (kronik el dermatiti) Tapioca incisine benzer küçük veziküller Epidermisin alt seviyelerinde spongiyoz ile başlar Sonuçta gergin intraepidermal geniş vezikül gelişir Vezikül üzerindeki kalın str korneum el ve ayak parmakları için karakteristiktir!

34 Epidermiste spongiyotik odakta lenfosit ekzositozu belirgin değildir Dermiste perivasküler az sayıda lenfosit vardır

35 PAS (-) Hiperkeratotik str korneum! Serum +parakeratoz Oluşan vezikülasyonun hızla püstülasyona dönüşümü ; el ve ayaklarda oluşan püstüler psoriyazis ten ayrımı zorlaştırabilir! PAS histokimyası MUTLAKA uygulanmalı! (özellikle vezikül içi/str korneumda nötrofil varsa)-dermatofitozis ayırıcı tanısı için!

36 TANISAL İPUÇLARI Epidermiste kalın kompakt ortokeratoz (el-ayak lokalizasyonu), fokal parakeratoz ve serum eksudasyonu, tek gergin vezikül, az sayıda lenfosit ekzositozu, dermal az sayıda lenfosit varlığı Ayırıcı Tanı Allerjik kontakt dermatit; vezikülasyona eşlik eden epidermal alanlarda spopngiyozis varlığı, eozinofilik spongiyozis paterni ve dermal eozinofiller Palmoplantar püstülozis; stratum korneumda incelme/kayıp, suprapapiller epidermal incelme, papülopüstüllerin içinde eozinofiller, dermal papillalarda kıvrıntılı-prolifere kapillerler ve eritrosit ekstravazasyonları Veziküler dermatofitozis; El içi ve ayak tabanı biyopsilerine mutlaka PAS boyası uygulanmalı, stratum korneumda hif aranmalı

37 Ani gelişen, önceden var olan lokalize ekzema nın hızlı yayılmasıyla karakterize bir durumdur Otoekzematizasyon alanı önceden var olan ekzematöz lezyondan uzakta, farklı bir alandır Hastalarda sıklıkla büllöz tinea pedis bulunmaktadır Otoekzematizasyon lokalize dermatofit enfeksiyonu bakteriyel enfeksiyon, artropod ısırığı reaksiyonları yanık, iyonize radyasyon staz dermatiti sistemik prednisolone kullanımı

38 Mikroskopi önceden var olan deri lezyonunu yansıtan morfolojidedir Epidermiste değişken yoğunlukta spongiyozis, spongiyozise mikro ya da makrovezikülasyonlar + Dermal papillalarda belirgin ödem vardır TANISAL İPUÇLARI Epidermal spongiyozise eşlik eden oldukça yoğun subepidermal ödem Klinik olarak lezyonların hızla yayılım göstermesi

39 Ekzematöz spongiyotik dermatitlerde temel ayırıcı tanı Epidermal nekroz Eozinofilik spongiyozis Spongiyotik vezikül Lenfosit ekzositozu Dermal eozinofiller AKD İKD ND AD DE OE / /- +/- +/- - AKD: alerjik kontakt dermatit, İKD: irrite kontakt dermatit, ND: nummular dermatit, AD: atopik dermatit, DE: dishidrotik ekzema, OE: otoekzematizasyon

40 Süperfisyel fungal enfeksiyon Spongiyozis/vezikülasyona eşlik eden str korneum anormallikleri ipuçlarıdır Stratum korneumda/epidermisin içinde nötrofillerin varlığı (nötrofilik spongiyozis) Anormal keratinizasyon paterni Sandviç belirtisi: str korneumda horizontal düzlemde-kompakt ortokeratoz- parakeratoz paterni Str korneumda anormal boşluklar

41 El içi ve ayak tabanında spongiyotik vezikülasyon varsa mutlaka PAS boyası uygulanmalı Akılda tutulması gereken bir tanı! (özellikle el içi ve ayak tabanında) Spongiyotik püstülasyon gelişimi olabilir İntraepidermal püstüler dermatitlerin ayırıcı tanısında önemli (mutlaka PAS) Dermatofitoz, kandidiyazis Ekzema grubu dermatitler Püstüler psoriyazis ve varyantları

42 İntraepidermal püstül Nötrofilik spongiyozis paterni PAS + fungal hif yapıları str korneumda aranmalı!

43 Sandviç belirtisi Anormal keratinizasyon PAS + fungal hif yapıları str korneumda aranmalı!

44 Akut, kendini sınırlayan dermatoz Gövde, boyun, prok. ekst. Madalyon lezyon herald patch diğer lezyonlardan 1-2 hf önce çıkar Papuloskuamöz lezyonlar deri çizgilerini izler Christmas tree patern Viral; Echo6, mycoplasma, HHV-6ve -7, togavirus, arenovirüs

45 Fokal parakeratoz yığınları ile düzenli kıvrıntılı görünümde epidermis Spongiyotik küçük vezikülasyonların içindeki lenfositler (bazen küçük Pautrier mikroabselerine benzer) Diskeratotik (herald patch te daha çok) ve reaktif-rejenere (bi-multinukleer) keratinositler İntraspinöz eritrositler Papiller dermiste eritrosit ekstravazasyonları, lenfositik vaskülit

46 *Spongiyozis *Spongiyotik vezikülasyon *Lenfosit ekzositozu *İntraspinöz eritrositler *Papiller dermiste ödem *Papiller dermiste eritrosit ekstravazasyonları *Lenfositik vaskülit paterni

47 Lenfositik vaskülit paterni Eritrosit ekstravazasyonları İntraspinöz eritrositler

48 TANISAL İPUÇLARI Str. korneum: Fokal parakeratoz yığınları, kıvrıntılı epidermal görünüm Str. Spinozum: spongiyoz, lenfositlerin eşlik ettiği mikrovezikülasyonlar, intraspinöz eritrositler, bi-multinukleer keratinositler, nekrotik keratinositler Dermis: Papiller dermal ödem, eritrosit ekstravazasyonları, lenfositik vaskülit paterni

49 Ayırıcı Tanı Eritema annulare sentrifugum; yüzeyel formu pitriyazis rosea ile identiktir, sadece mikroskopi ile ayırt edilemez, klinik özellikleri çok farklıdır. Pitriyazis rosea benzeri ilaç erupsiyonları; klinik ilaç öyküsü, daha çok nekrotik keratinosit, dermal plazma hücre ve eozinofil lökosit infiltrasyonu (PR da da dermal eozinofil olabilir!) Pitriyazis likenoides akuta; temelde interfaz dermatit paterni vardır, epidermal spongiyozis daha azdır, nekrotik keratinositler daha çoktur Küçük plaklı parapsoriyazis/digitate dermatoz

50 Stratum korneum Pitriyazis rosea Parakeratoz yığınları Küçük plaklı PP Fokal serum eksudasyonları Spongiyozis Belirgin Yok/minimal Akantoz Var Yok Bazal soliter lenfositler İntraepidermal soliter/küme yapan lenfositler Dermal papiller ödem Epidermal ve dermal eritrosit ekstravazasyonu Dermal eozinofiller Dermal melanofajlar Yok Yok Belirgin Var Seyrek Olabilir Var Var Yok Yok Yok Yok

51 Bir ya da birkaç annuler eritematöz lezyon, gövdede başlar, ekstremitelere doğru yayılır Etyolojik ajan çoğu olguda??? (bakteriyel, fungal, viral enfeksiyonlar) İki morfolojik paterni vardır; Süperfisyel tür: pitriyazis rosea dan ayırt edilemez Derin tür: süperfisyel ve derin vasküler pleksuslar tutulur

52

53 Süperfisyel tür histopatolojisi pitriyazis roseadan ayırt edilemez Spongiyozis, spongiyotik vezikülasyon Lenfosit ekzositozu, intraspinöz eritrositler Papiller dermiste ödem ve eritrosit ekstravazasyonları Lenfositik vaskülit paterni

54 Derin tür süperfisyel ve derin vasküler pleksus tutulumu vardır (lenfositik vaskülit paterni) Epidermis sıklıkla normaldir, birkaç nekrotik keratinosit ve bazal vakuoler değişiklikler olabilir Lupus tumidus varyantı??? Ayırıcı tanı Pitriyazis rosea (süperfisyel tür) Dermatofitozis (PAS histokimyası) Tumid form LE/Jessner in lenfosittik infiltrasyonu Polimorfik ışık erupsiyonu (yoğun papiller dermal ödem, spongiyozis belirgin) Artropod ısırığı reaksiyonu (lenfositik vaskülit, eozinofil)

55 Kronik bir dermatoz Eritemli kabuklanan papül ve plaklar Saçlı deri, kulak, göz kapağı, kaş, nazolabial alanlar (seboreik alanlar) Pitriyazis amiyantasea Histopatolojisinde epidermiste ve kıl folliküllerinde spongiyozis, follikül ostiumları kenarında parakeratoz bulunur. Sebase lobüller bazen büzülmüş görünümdedir Dandruff Histopatolojisi tipik değil, epidermiste spongiyozis ve inflamatuar reaksiyon yok, sadece hiperkeratotik odaklar üzerinde parakeratoz vardır

56 Değişiklikler akut, subakut ya da kronik spongiyotik dermatit şeklindedir AKUT lezyonlar; hafif fokal spongiyoz, üzerinde serum eksudasyonu (follikül merkezli), papiller dermal ödem, dilate damarlar, perivasküler lenfosit, histiyositler SUBAKUT lezyonlar psoriyaziform hiperplazi, hafif spongiyoz ve eşlik eden diğer akut lezyon bulguları KRONİK lezyonlarda belirgin psoriyaziform hiperplazi, minimal spongiyoz Kronik dönemde psoriyazisten ayrımı zor olabilir

57 Follikül merkezli parakeratoz Düzensiz psoriyaziform hiperplazi İnfundibulum epitelinde fokal spongiyozis Psoriyaziform hiperplazi Süperfisyel perivasküler lenfositler

58 TANISAL İPUÇLARI Str. korneum: Follikül merkezli serum eksudasyonu ve parakeratoz Str. spinozum: Kronikleştikçe belirginleşen psoriyaziform hiperplazi, follikül epitelinde spongiyozis, spongiyotik psoriyaziform dermatit paterni Dermis: Papiller dermal ödem, dilate damarlar, perivasküler lenfohistiyositik hücreler

59 Seboreik dermatit Guttat psoriyazis Parakeratoz Parakeratoz içinde nötrofiller Serum eksudasyonu Epidermal nötrofiller Spongiyozis Psoriyaziform hiperplazi Suprapapiller incelme Keratinositlerde artmış mitoz İnfundibulumda tıkaç oluşumu Papiller dermal ödem Follikül ostiumlarında + Olabilir Bol Sadece str korneumda Follikül epiteli ve epidermiste + Düzensiz Yok Yok Sıklıkla var Çok az/yok Devam eden kesintisiz parakeratoz + Nötrofilik mikroabseler + Çok az/yok Tüm epidermal seviyelerde Epidermiste hafif derecede+ Düzenli Var Var, belirgin Yok Belirgin

60 Orta-ileri yaş hastalar Alt ekstremite, ayakların dorsal yüzleri ve özellikle medial malleol yerleşimli Mor renkli papül, nodül ya da plaklar Kronik venöz dönüş yetmezliğine bağlı olarak, kanın alt ekstremitelerde staza uğramasına bağlı olarak gelişir

61 Epidermiste; hafif derecede spongiyozis, fokal parakeratoz ve serum eksudasyonu Yüzeyel dermal damarlarda proliferasyon/ neovaskülarizasyon (klinik papül şeklinde) Uzun süren lezyonlarda dermal fibroplazi Eritrosit ekstravzasyonları (erken) Tüm dermiste Prusya mavisi pozitif bol miktarda siderofaj ve serbest demir pigmenti

62 TANISAL İPUÇLARI Epidermis: Hafif spongioz, fokal parakeratoz ve serum eksudasyonu Dermis: Papiller dermiste küçük kan damarlarında proliferasyonneovaskülarizasyon Dermal fibroplazi Tüm dermis boyunca hemosiderin ve siderofajlar (Prusya mavisi+) Klinik: İleri yaş, alt eks., medial malleol

63 AYIRICI TANI Kaposi sarkomu; İmmatür damarlar, granulasyon dokusu benzeri görünüm, HHV8 + liği Pigmente purpurik dermatit; Genç hastalar, yüzeyel vasküler proliferasyonlar, eritrosit eks. (erken), siderofaj ve serbest dermir pigmenti (geç dönem ve yüzeyel dermiste)

64 itch red bump hastalığı Ekskoriyasyona sekonder değişiklikler, kaşıntılı papülernodüler erupsiyon Ekstremitelerin ekstansör yüzeyleri, yüz, boyun, gövde alt kısımları ve kalça Simetrik yerleşim Kadınlarda daha sık Etyopatogenezi?, hastaların çoğunda atopi öyküsü + Histopatolojik değişiklikler non spesifik ve tanısal değil Diğer kaşıntılı dermatozların hepsinde gözlenebilen değişiklikler şeklinde

65 Epidermiste yüzeyde şiddetli kaşınma ve ekskoriyasyona sekonder yüzeyel erozyon ya da fokal ülserasyon Üzerinde serum eksudasyonu, parakeratoz Epidermiste rejeneratif değişiklikler ve spongiyozis Subepidermal fibrin birikimleri Süperfisyel perivasküler az sayıda eozinofil lökositlerin de eşlik edebildiği lenfositik hücre infiltrasyonu

66

67 Spongiyotik doku reaksiyonu= Spongiyozis / Spongiyotik vezikülasyon Lenfositler spongiyozise en sık eşlik eden hücrelerdir Ekzema klinik terimi= Spongiyotik ya da spongiyotik veziküler dermatit Ekzematöz dermatitler Allerjik kontakt dermatit İrrite kontakt dermatit Nummular dermatit Pomfoliks (dishidrotik ekzema) Otoekzematizasyon (id reaksiyonu) Atopik dermatit

68 Ekzematöz dermatitlerde sadece mikroskopik bulgular ile, klinik bilgi ve klinik tanı olmadan ayrım yapmak ve tanı vermek olası değildir Spongiyotik dermatit ya da Spongiyotik veziküler dermatit şeklinde tanımlayıcı bir tanı + klinik tanısı ile uyumlu şeklinde bir yorum

69 Eozinofilik spongiyozis paterni: ÖNEMLİ! Büllöz pemfigoid, pemfigus grubu dermatitler ve pemfigus varyantlarının erken ürtikaryal dönemleri, allerjik kontakt dermatit, ilaç reaksiyonları Pitriyaziform spongiozis paterni Pitriyazis rosea/eritema annulare sentrifugum (süperfisyel varyant) mikroskopik bulgular identik, sadece IM olarak ayırt edilemez! Nötrofilik spongiyozis paterni: Dermatofitozis, pomfoliks (spongiyotik/spongiyotik vezikülerpüstüler dermatit paterni) PAS!!! Staz dermatiti; ileri yaş, medial malleol, dermal vasküler proli. Prusya mavisi +, PPD Papüler dermatit (prurigo subakuta) kaşıntılı, bulgular non-spesifik, erozyon ülserasyon, subepidermal fibrin Seboreik dermatit saçlı deri, seboreik alanlar Spongiotik/psoriyaziform dermatit paterni, follikül merkezli bulgular önemli

70 SON SÖZ Klinikopatolojik Korelasyon İlginiz ve sabrınız için çok teşekkürler