5 Pratik Dermatoloji Notları

Transkript

1 AİLE HEKİMLERİ İÇİN 5 Pratik Dermatoloji Notları En Sık Görülen Dermatolojik Hastalıklar

2 İçindekiler Vitiligo Eritema Multiforme Ürtiker Uyuz Tahta Kurusu / Pire Isırığı Kaposi Sarkomu 2

3 Vitiligo 3

4 Vitiligo Vitiligo melanin pigmentasyonundaki düşüşe bağlı gelişen rengi açılmış cilt yamalarından oluşur. Vitiligo genellikle tamamen depigmente geniş bir maküldür. Dermis normalken, epidermis pigmentin tamamen yokluğunu gösterir. Herhangi bir alanda oluşabilir, ancak sıklıkla boyun, dizler, diskler ve el sırtlarında bulunur. Şekil 2 Vitiligo alanının enine kesiti. Melanosit ve cilt pigmentasyonunun yokluğuna dikkat ediniz Şekil 1 Vitiligo Şekil 3 Diffüz vitiligo 4

5 Eritema Multiforme 5

6 Eritema Multiforme Eritema multiforme virüsler, bakteriler, ilaçlar ve x-ışınları içeren çok çeşitli ajanlarla tetiklenen, derinin immünolojik reaksiyonudur. Birçok vakada neden tespit edilemez. İsminin de belirttiği gibi hastalık birçok lezyondan oluşur: Papüller, büller, plaklar ve hedef lezyonlar. Hedef lezyonlar, tanı koydurucu lezyonlardır ve üç renk kuşağına sahiptirler. Merkezdeki gergin bül veya koyu renkli alan, bunu çevreleyen relatif olarak soluk renkli bir bölge ve en dıştaki ince bir eritem alanı. Tipik olarak hedef lezyonlar ayak kabanı ve avuç içlerinde görülürler. Şekil 1 Eritema multiforme Şekil 3 Eritema multiforme alanının enine kesiti. Epidermisin dermisten ayrıldığına dekkat ediniz. Şekil 4 Eritema multiformesi olan hastada avuç içlerindeki hedef lezyonlar Şekil 2 Eritema multiforme 6

7 Ürtiker 7

8 Ürtiker Ürtiker sık görülen bir durumdur. Primer lezyonu wheal. Ürtikerde epidermis normaldir. Dermis papiller ödem gösterir. İnflamatuvar hücreler dilate kan damarlarını çevrelemiş olarak bulunabilirler. Şekil 2 Ürtiker alanının enine kesiti Ürtiker oluşmasında hem immünolojik hem de nonimmünolojik sebepler içeren birçok mekanizma vardır. Sebepten bağımsız olarak, ortak faktör histamin gibi vasküler geçirgenliği değiştiren ve dermal ödeme yol açan bazı maddelerin salınımıdır. Şekil 1 Ürtiker 8

9 Uyuz 9

10 Uyuz Skabies (uyuz): Sarcoptes scabei hominis isimli bir parazit tarafından oluşturulan, sık görülen, çok kaşıntılı bir cilt hastalığıdır. Dişi parazit stratum korneumda tüneller açar ve yumurtalarını bırakır. Yaygın kaşıntı gelişmeden önce bir ay ya da daha uzun bir süre geçer. Tanı koydurucu fizik bulgusu, bir papül, nodül veya ince vezikülle sonlanabilen yaklaşık 1 cm uzunluğunda palpe edilebilen kıvrımlı bir yol olan tüneldir. Uyuzun çok kaşıntılı döküntüsünün kasıklara olduğu kadar ayak ve el parmak aralarına da özel bir ilgisi vardır. Erkeklerde genital bölge ve kadınlarda meme uçları başta olmak üzere sıklıkla kalçalar da tutulur. Norveç uyuzu, genellikle immünsüprese hastalar ve psikiyatrik hastalığı olan kişilerde görülen, çok bulaşıcı, nadir bir skabies formudur; son zamanlarda bu skabies formu AIDS li hastalarda görünmektedir. Şekil 1 Uyuz Şekil 3 Norveç Uyuzu Şekil 2 Norveç uyuzu 10

11 Tahta Kurusu / Pire Isırığı 11

12 Tahta Kurusu / Pire Isırığı Kolda veya yüzde gruplar yapan veya lineer şeklinde olan papüller tahtakurusu ısırığını düşündürür. Bu haşereler mobilyalarda, çatlaklarda yaşarlar, ışıktan kaçarlar ve geceleri vücudun açıkta kalan yerlerinden beslenirler. Pire ısırığı şekil-2 de gösterilen hastanın ayaklarındaki kaşıntılı lezyonların sebebidir. Alt bacaklar ve ayaklar pire ısırıkları için sık görülen bölgelerdir. Şekil 1 Tahta kurusu ısırığı Şekil 2 Pire ısırığı Şekil 3 Tahta kurusu ısırığı 12

13 Kaposi Sarkomu 13

14 Kaposi Sarkomu Kaposi sarkomu (KS) koyu mavimor makül, papül, nodül ve plaklarla karakterize bir neoplazmdır. Hastalığın klasik formu çoğunlukla alt ekstremitelerde ve özellikle Akdeniz veya Doğu Avrupa toplumlarından yaşlı erkeklerde ortaya çıkar. Erkek / kadın oranı 10-15:1 dir ve hastaların çoğunluğu yaşlarındadır. Şekil 1 Kaposi sarkomu, klasik Şimdilerde KS AIDS li hastalarda en sık oluşan neoplazmdır. Şekil 2 Sırttaki erken kaposi sarkomu lezyonları, B. 6 ay sonrai durum hızla ilerleyen, mor kaposi sarkomu papülleri. 14

15 Şekil 3 Kaposi sarkomu, epidermik HIV bağlı. A. ve B. Plak lezyonları. C. Lateral alt göz kapağını etkileyen morumsu lezyon. D. Sert damakta birleşme eğilimi gösteren kaposi sarkomu. E. Dişeti ve burundaki nodüler kaposi sarkomu lezyonu. 15

16 Bu doküman, Promedos Danışmanlık ve Medikal Hizmetler Ltd. Şti. tarafından Pfizer İlaçları Ltd. Şti nin koşulsuz desteğiyle Aile Hekimleri sitesi ufakbirara.com için hazırlanmıştır. Tüm yasal hakları Pfizer e aittir, izinsiz içerik alıntısı yapılamaz. Mark H. Swartz, Fiziksel Tanı Hikaye Alma ve Muayene. Çeviri Editörü: Prof. Dr. Serhat Ünal, Güneş Tıp Kitapevi, 2006, Ankara