EĞİRDİR GÖLÜ NDEKİ GÜMÜŞİ HAVUZ BALIĞI (Carassius gibelio Bloch, 1782) POPULASYONUNUN BÜYÜME ÖZELLİKLERİ

Transkript

1 EĞİRDİR GÖLÜ NDEKİ GÜMÜŞİ HAVUZ BALIĞI (Carassius gibelio Bloch, 1782) POPULASYONUNUN BÜYÜME ÖZELLİKLERİ ÖZET Remziye ÖZKÖK 1, Hıdır ÇUBUK 2, Levent TÜMGELİR 1, Rahmi UYSAL 1, Şakir ÇINAR 1, Ramazan KÜÇÜKKARA 1, K.Gonca EROL 1,Mustafa CEYLAN 1 1 EĞİRDİR SU ÜRÜNLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ 2 ESKİŞEHİR TARIM İL MÜDÜRLÜĞÜ - KONTROL ŞUBE remziye_ozkok@hotmail.com Bu çalışmada, Eğirdir Gölü nde yaşayan gümüşi havuz balığı (Carassius gibelio Bloch, 1782) nın büyüme özellikleri incelenmiştir. Ocak 2005-Aralık 2005 tarihleri arasında yakalanan 1717 adet gümüşi havuz balığının yaşları 0+-IX arasında dağılım göstermiştir. Denemelerde yakalanan örneklerin %65.92 sini I, II ve III yaş grubu bireyler oluşturmuştur. İncelenen balıkların %47.93 ü dişi, %52.07 i ise erkek bireylerden oluşmuştur. Dişi ve erkek oranı 1:1.09 olarak belirlenmiştir. Denemelerde yakalanan balık örneklerinin çatal boyları dişi bireylerde cm, erkek bireylerde cm ağırlıkları dişi bireylerde g, erkek bireylerde g arasında dağılım göstermiştir. Boy (L) ağırlık (W) ilişkisi denklemi W= L 3.128, ortalama kondisyon faktörü dişilerde 2.436±0.008, erkeklerde 2.268±0.014, dişi+erkek bireylerde ise 2.342±0.009 olarak tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: Eğirdir Gölü, gümüşi havuz balığı, büyüme özellikleri, kondisyon faktörü GROWTH FEATURES OF SILVER CRUCIAN CARP (Carassius gibelio Bloch, 1782) POPULATION IN LAKE EĞİRDİR ABSTRACT In this study, the growth properties of Silver Crucian Carp (Carassius gibelio Bloch, 1782) population living in Eğirdir Lake were investigated Silver Crucian Carp were caught between from January 2005 to December 2005, their ages ranged from 0+ to IX in both sexes. The age at the 65.92% fish samples caught belong to Silver Crucian Carp population was determined as I, II and III years old. The population was composed of 47.93% females and 52.07% males. (1:1.09). The fork lengths and weights of female and male individuals caught varied from 7.5 to 33.3 cm and 8 to 1073 g, and 7.7 to 28.7 cm, and 9 to 732 g respectively. The length (L) weight (W) relation was determined W= L 3.128, the average of condition factor was determined 2.436±0.008 for females, 2.268±0.014 for males, and 2.342±0.009 for both of sex combined. Key words: Lake Eğirdir, silver crucian carp, growth features, condition factor. GİRİŞ Türkiye nin en büyük ikinci tatlısu gölü olan Eğirdir Gölü, Eğirdir, Gelendost, Yalvaç ve Senirkent İlçeleri sınırları içerisinde yer almaktadır. Kuzey güney doğrultusunda uzanan gölün toplam uzunluğu 48 km, en geniş yeri 16 km, en dar yeri ise 2.6 km genişliğinde olup, göl bir boğazla Eğirdir ve Hoyran olmak üzere iki ana bölüme ayrılmıştır (Anonim, 1985; Balık ve ark., 2006; Balık ve ark., 2002; Numann, 1958). Gölün deniz seviyesinden yüksekliği 924 m olup, yüzey alanı yaklaşık 500 km 2 (Geldiay ve Balık, 1996; Numann, 1958) ve ortalama derinliği ise 8-9 m civarındadır. Eğirdir Gölü tektonik bir çöküntü gölüdür (Lahn, 1948; Cirik ve Cirik, 1990). Gölün su gelirini; yağmur, kar 313

2 suları ve göl içerisindeki kaynak suları ile göl çevresinde bulunan küçük dereler oluşturmaktadır. Su giderlerini ise; buharlaşma, Kovada kanalına verilen su, sulama amaçlı alınan su, göl içindeki düdenler ve Eğirdir, Isparta İl merkezlerine alınan içme suları oluşturmaktadır. Eğirdir Gölü balıkçılığıyla üzerine ilk çalışma 1926 yılında Devedjian tarafından yapılmıştır li yılların ilk yarısında Numann (1958) tarafından yapılan çalışmada gölde 10 balık türünün (Cyprinus carpiıo Linnaeus, 1758), (Cobitis taenia Linnaeus, 1758), (Schizothorax prophylax Pietschmann, 1933), (Capoeta pestai Pietschmann, 1933), (Vimba vimba Linnaeus, 1758), (Acanthorutilus handlirschi Pietschmann, 1933), (Nemachilus angorae Steindachner, 1897), (Thylognathus klatti Kosswig,1950) (Aphanius chantrei Gaillard, 1895) ve (Pararhodeus kervillei Pellegrin, 1911) bulunduğu bildirilmiştir. Eğirdir Gölü ne 1955 yılında predatör bir tür olan sudak (Sander lucioperca Linnaeus, 1758) balığı aşılanmıştır. Göle aşılanan bu tür, 5 yıl içerisinde adaptasyonunu tamamlayarak 1960 yılından itibaren avlanabilecek düzeye ulaşmıştır. Populasyonların dengelenmesi sonucu, gölün doğal balıklarının da kondisyonları yükselmiştir (Akşiray 1961). Eğirdir Gölü nde 1970 yılından önce, Kosswig ve Geldiay (1952), Numann (1958), Akşiray (1961) ve Sarıhan (1970) tarafından göldeki balık populasyonları üzerine araştırmalar yapmışlardır yılından günümüze kadar ise göldeki balık populasyonları üzerine pek çok çalışma yapılmıştır. Eğirdir Gölü ne sonradan aşılanan sudak balığı hızla çoğalarak gölün dominant balık türü olmuştur yılında Isparta Su Ürünleri Bölge Müdürlüğü (1984), tarafından yapılan çalışmada gölden sazan, sudak ve eğrez balıklarının ticari avcılığının yapıldığı bildirilmiştir. Bayrak ve ark. (1991), tarafından yapılan çalışmada göl balıkçılığının sazan ve sudak balığı üzerinde yoğunlaştığı, bu türler ve eğrez dışındaki diğer türlerin neslinin ise yok olduğu belirtilmiştir. Göldeki balıkçılık aktiviteleri neredeyse durma noktasına gelmişken, 1990 lı yılların başında göle gümüşi havuz balığı (Carassius gibelio Bloch, 1782), 1996 yılında kadife balığı (Tinca tinca Linnaeus, 1758) (Balık ve Çubuk ), 2000 li yılların başında tatlısu kolyozu (Chalcalburnus chalcoides Güldensteadt,1772) göle aşılanmıştır (Balık ve Ark. 2002). Gümüş balığının (Atherina boyeri Risso,1810) ise 2002 yılında Eğirdir Gölü ne aşılandığı Yeğen ve ark. (2006) tarafından bildirilmiştir. Bu türler içerisinde kadife balığı ve tatlısu kolyozu gölde bir gelişme gösteremezken, 1997 yılından itibaren gümüşi havuz balığının ticari avcılığı yapılmaya başlamıştır (Balık ve Çubuk ). Yeğen ve ark.(2006) tarafından yapılan çalışmada sudak, gümüşi havuz balığı, kadife balığı, tatlısu kolyozu ve gümüş balığının göle sonradan aşılanan türler olduğu tespit edilmiştir. Carassius gibelio (Bloch, 1782), yumuşak zeminli bol bitkili sularda yayılış gösteren bir türdür. 3-4 yaşında cm boya ulaşmaktadır. Üremesi ilkbahar ve yaz aylarında gerçekleşmekte olup cinsel olgunluk yaşının I. yaş olduğu bildirilmektedir (Balık ve Ark., 2002). Bu çalışmada bu türün, boy ve ağırlık ilişkisi, yaş, eşey ve boy kompozisyonu, yaş-boy ilişkisi, yaş-ağırlık ilişkisi, boy ve ağırlıkça büyüme değerleri ile kondisyon faktörü incelenmiştir. MATERYAL VE YÖNTEM Bu çalışma, Eğirdir Gölü nde Ocak 2005-Aralık 2005 tarihleri arasında aylık olarak yapılmıştır. Denemeler, Eğirdir Gölü nde belirlenen üç istasyonda gerçekleştirilmiştir (Şekil 1). Çalışma süresi içerisinde 823 adet dişi, 894 adet erkek olmak üzere toplam 1717 adet gümüşi havuz balığı yakalanmış ve büyüme özellikleri incelenmiştir. 314

3 Şekil 1. Eğirdir Gölü haritası ve çalışma istasyonları. Figure 1. The map of Eğirdir Lake and working stations Avcılık çalışmalarında her biri 100 m uzunluğunda olan 32, 36, 40, 48 ve 52 mm göz açıklığında galsama ağları ile 60, 70, 80, 90, 100, 120, 140 ve 160 mm göz açıklığında fanyalı ağlar kullanılmıştır. Eğirdir Gölü nde denemelerde yakalanan balık örneklerinin tür teşhisleri yapılarak (Balık ve Ustaoğlu, 1984), çatal boyları (L,cm) ve ağırlıkları (W,g) enstitü laboratuarında ölçülmüştür. Örneklerin yaş tespiti ise biyometrik ölçümler esnasında alınan pul örnekleri zarflara konularak enstitü laboratuarına getirilmek suretiyle, Lagler (1966) ve Nikolsky (1963) de belirtilen yönteme göre yapılmıştır. Ayrıca, her bir örneğin karnı açılmak suretiyle makroskobik gözlemleme ile eşey ve eşeysel olgunluk durumları belirlenmiştir. Boy-ağırlık ilişkisinin belirlenmesinde, ölçümle bulunan boy ve ağırlık değerlerinden faydalanılarak Le Cren (1951) in belirtmiş olduğu Log W=Log a+b* Log L ve W=a*L b eşitlikleri kullanılmıştır. Büyüme özelliklerinin belirlenmesinde Beverton ve Holt (1957) tarafından bildirilen; Von Bertalanffy L (t) =L *(1-e -K(t-t0) ) boyca büyüme ve W (t) =W *(1-e - K(t-t0) ) b ağırlıkça büyüme denklemlerinden faydalanılarak yaş-boy ve yaş-ağırlık ilişkileri incelenmiştir. Bireylerin kondisyon faktörlerinin hesaplanmasında Ricker (1975)'in bildirmiş olduğu KF=(W/L 3 )*100 izometrik büyüme denklemi kullanılmıştır Yaşlara göre boy, ağırlık ve kondisyon değerlerinin eşeyler arası farklılıklarının önem kontrolü t testi kullanılarak (p= 0.05) yapılmıştır. Büyüme denklemleri kullanılarak farklı yaş grupları için hesaplanan boy ve ağırlık değerleri ile aynı yaş grupları için ölçümlerde elde edilen değerler arasındaki farkların önem kontrolleri, Yurtsever (1984) ve Çömlekçi (1988)'den yararlanılarak χ 2 -testi ile araştırılmıştır. BULGULAR Gümüşi Havuz Balığının Boy-Ağırlık İlişkisi Çalışma süresi içerisinde 823 adet dişi, 894 adet erkek gümüşi havuz balığı yakalanmıştır. Denemelerde yakalanan dişi bireylerin boyları cm, ağırlıkları ise g, erkek bireylerin boyları cm, ağırlıkları ise g arasında dağılım göstermiştir. Denemelerde yakalanan örneklerin yaşları dişilerde 0+-IX, erkeklerde ise 0+-VI arasındadır (Çizelge 1). 315

4 Çizelge 1. Gümüşi havuz balığının eşey ve yaş gruplarına göre ortalama boy (cm) ve ağırlıkları (g). Table 1. According to sex and age group, the distributions of average length and weight of silver crucian carp. Yaş grubu Eşey 0+ I II III IV V VI VII VIII IX N L Dişi Erkek D+E SH W SH N L SH W SH N L SH W SH Aynı yaş grubunda yakalanan gümüşi havuz balığının ortalama boy değerleri dişi ve erkek bireylerde birbirine yakın bulunurken, ortalama ağırlık değerleri ise erkeklere göre dişilerde IV ve V yaşlarda daha yüksek diğer yaş gruplarında ise benzerlik göstermiştir. Ancak yapılan t testleri sonucunda eşey gruplarının ortalama boyları arasında II, III ve IV yaş grubunda önemli (P<0.05), diğer yaş gruplarında önemsiz (P>0.05), eşeylerin ortalama ağırlık gruplarında ise IV ve V yaş grubunda önemli (P<0.05) diğer yaş gruplarında önemsiz (P>0.05) olduğu saptanmıştır. Denemelerde yakalanan örneklerin boy ve ağırlık ölçüm değerleri arasında yapılan regrasyon analizleri sonucu eşey gruplarına göre boy-ağırlık ilişkileri logaritmik ve üssel olarak Çizelge 2 deki gibi bulunmuştur. Bu denklemler kullanılarak dişi+erkek bireyler için hesaplanan boy-ağırlık değerlerini gösteren boy ve ağırlık ilişkisi Şekil 2 de görülmektedir. Çizelge 2.Gümüşi havuz balığının eşeylere göre boy-ağırlık ilişkisi denklemleri ve korelasyon katsayıları. Table 2.The equations of length-weight relation and correlation coefficients determined according to sex groups of silver. Büyüme parametreleri Büyüme formülleri Eşey Log a b r Dişi W= L Erkek W= L Dişi +Erkek W= L

5 W= l Şekil 2. Gümüşi havuz balığının boy-ağırlık ilişki eğrisi. Figure 2. The curve of lenght and weight correlation of silver crucian carp Yaş, Eşey ve Boy Kompozisyonu Eğirdir Gölü nde yakalanan 1717 adet gümüşi havuz balığının yaş gruplarına ve eşey durumlarına göre dağılımları Çizelge 3 de, yaş kompozisyonu ise Şekil 3 de verilmiştir. İncelenen örneklerin %47.93 ü dişi, %52.07 sini erkek bireyler oluşturmuştur. Dişi erkek oranı ise 1:1.09 olarak tespit edilmiştir. 0+ ile III yaş gruplarında tespit edilen birey sayısı erkeklerde daha fazla iken daha ileri yaş gruplarında ise dişi bireylerin sayısı daha fazladır. Çizelge 3. Gümüşi havuz balığının yaş gruplarına göre eşey oranları (%). Table 3. According to age groups, sex rates (%) of silver crucian carp Yaş Dişi Erkek Dişi + Erkek grubu N %N N %N N %N I II III IV V VI VII VIII IX Toplam Yaşları 0+ ile IX arasında değişen populasyonda en fazla bireye I yaş grubunda rastlanmıştır. Gümüşi havuz balığının yaklaşık %65.9 unu I- III yaş arası bireylerin oluşturduğu gözlenmiştir. VII ve daha ileriki yaşlardaki bireylerin oranı ise sadece %2 dir. Şekil 3. Gümüşi havuz balığının yaş kompozisyonu Figure 3. The age composition of silver crucian carp. 317

6 Denemelerde boyları 7.2 ile 33.3 cm arasında değişen bireyler yakalanmıştır. Populasyonda içerisinde boyları 18 ile 24.9 cm (%54.2) arasında değişen bireylerin oranı oldukça yüksek olup tüm populasyonun yarısından fazlasına sahiptir (Şekil 4) Yaş-Boy İlişkisi Şekil 4. Gümüşi havuz balığının boy kompozisyonu Figure 4. The lenght composition of silver crucian carp. Gümüşi havuz balığı örneklerinin yaş grupları için hesaplanan ortalama boy değerlerinden elde edilen büyüme parametreleri ile Von Bertalanffy büyüme denklemleri Çizelge 4 de, dişi+erkek bireyler için hesaplanan değerlerden çizilen yaşboy ilişki eğrisi ise Şekil 5 de verilmiştir. Çizelge 4. Gümüşi havuz balığının eşeye göre tespit edilmiş Von Bertalanffy boyca büyüme parametreleri ve büyüme denklemleri. Table 4. The growth equations and growth parameters of Von Bertalanffy determined according to sex groups of silver crucian carp. Büyüme parametreleri Büyüme formülleri Eşey L K to Dişi Lt=39.3(1-e (t ) ) Erkek Lt=38.7(1-e (t ) Dişi+Erkek Lt=38.9(1-e (t ) ) + L =38.9; K=0.1712; t 0 = Şekil 5. Gümüşi havuz balığının yaş-boy ilişkisi. Figure 5. The curve of age and lenght correlation of silver crucian carp. Gümüşi havuz balığının dişi, erkek ve dişi+erkek bireylerin yaş gruplarına göre ölçüm yoluyla bulunan ortalama boy değerleri ile elde edilen Von Bertalanffy büyüme denklemine göre hesaplanan teorik boyları Çizelge 5 de verilmiştir. Ayrıca, tüm bireylerde yaş grupları için hesaplanan boy değerleri ile Von Bertalanffy büyüme 318

7 denklemleri kullanılarak hesaplanan boy değerleri arasındaki farkların X 2 testine göre istatistiksel olarak önemsiz (p>0.05) olduğu tespit edilmiştir. Çizelge 5. Gümüşi havuz balığının eşeylere ve yaş gruplarına göre ölçülen ortalama boy değerleri ile Von Bertalanffy e göre hesaplanan ortalama boy değerleri. Table 5. The measured and calculated avarega lenght values determined according to sex and age groups of silver crucian carp. Yaş Dişi Erkek Dişi+Erkek grubu N Ölçülen Hesaplanan N Ölçülen Hesaplanan N Ölçülen Hesaplanan I II III IV V VI VII VIII IX Yaş-Ağırlık İlişkisi Gümüşi havuz balığının eşeylere göre belirlenen Von Bertalanffy ağırlıkça büyüme denklemleri Çizelge 6 da, dişi+erkek bireylerde değişik yaş grupları için hesaplanan yaş-ağırlık eğrisi ise Şekil 6 da verilmiştir. Çizelge 6. Gümüşi havuz balığının eşeylere göre tespit edilmiş Von Bertalanffy büyüme parametreleri ile büyüme denklemleri. Table 6. The growth equations and growth parameters of Von Bertalanffy determined according to sex groups of silver crucian carp. Büyüme parametreleri Büyüme formülleri Eşey W K t o b Dişi Wt=1702.7(1-e (t ) ) Erkek Wt=1353.6(1-e (t ) ) Dişi+Erkek Wt=1509.3(1-e (t ) ) W =1509.3; K=0.1712; t 0 = Şekil 6. Gümüşi havuz balığının yaş-ağırlık ilişkisi. Figure 6. The curve of age and weight correlation of silver crucian carp. 319

8 Kondisyon Faktörü Denemelerde yakalanan 823 dişi ve 894 erkek bireyin yaş gruplarına göre hesaplanan ortalama kondisyon faktörleri Çizelge 7 de verilmiştir. Gümüşi havuz balığında ortalama kondisyon faktörünün yaş ile doğru orantılı olarak artış gösterdiği saptanmıştır. Ortalama kondisyon faktörü I. yaşta erkeklerde daha yüksek iken, diğer yaş gruplarında dişilerde daha yüksek bulunmuştur. İstatistiksel açıdan, eşeylerin ortalama kondisyon faktörleri arasındaki farklar II, III, IV ve V yaş grupları arasında önemli (p<0.05), 0+, I ve VI yaş grupları arasında ise önemsiz (p>0.05) olduğu tespit edilmiştir. Çizelge 7. Gümüşi havuz balığının eşeylere ve yaş gruplarına göre hesaplanan ortalama kondisyon faktörleri. Table 7. The average condition factors determined accordind to sex and age groups of silver crucian carp. Yaş grubu Eşey 0+ I II III IV V VI VII VIII IX N Dişi KF SH N Erkek KF SH N Dişi+erkek KF SH TARTIŞMA VE SONUÇ Eğirdir Gölü ndeki gümüşi havuz balığı populasyonunun yaş dağılımı, dişilerde 0+-IX, erkeklerde 0+-VI, tüm bireylerde ise 0+-IX arasında dağılım göstermiştir. İncelenen örneklerin % 88.5 ini 0+ ile IV. yaş grupları arasındaki bireyler oluştururken, V ve daha ileriki yaş gruplarındaki bireylerin oranı ise sadece %11.5 dir. Populasyondaki IV yaş üzerindeki erkek bireylerin oranı oldukça az iken, bu yaş grubundan sonraki dişi bireylerde ise yaş arttıkça populasyondaki oranında hissedilir biçimde azalma gözlenmiştir. Eğirdir Gölü nde daha önce yapılan çalışmalarda populasyon yaş dağılımını, İzci 0+-IV (2004), Balık ve ark, I-VI (2004), Kuşat ve Koca 0+-V (2004) ve Kuşat ve ark., 0+-V (2006) arasında dağılım gösterdiğini bildirmişlerdir. Daha önce yapılan çalışmalarda VI yaş grubuna kadar bireyler yakalanırken, bu çalışmada IX yaş grubunda bireylerin yakalanmasının, çalışmada kullanılan avcılık malzemelerinden kaynaklanmış olabileceği düşünülmektedir. Denemelerde yakalanan bireylerin %47.9 u dişi, %52.1 i erkektir. Dişi/erkek oranı 1:1.09 olarak tespit edilen gümüşi havuz balığı populasyonunda 0+ ile III yaş gruplarında erkeklerin oranı dişilere göre daha yüksek iken, daha ilerki yaş gruplarında ise dişilerin oranı daha fazladır. Eğirdir Gölü için gümüşi havuz balığı populasyonunun eşey oranını Kuşat ve ark. %37.52 dişi, %62.48 erkek, Balık ve ark. %46.6 dişi, %53.4 erkek, İzci %32.75 dişi, %67.25 erkek olarak bildirmişlerdir. Yapmış olduğumuz bu çalışmada bulmuş olduğunuz dişi-erkek oranı Balık ve ark., tarafından yapılan çalışma ile benzerlik gösterirken, Kuşat ve ark., ve İzci tarafından yapılan çalışmalarda bildirilen oranlarla farklılık göstermektedir. 320

9 Bir yıllık çalışma süresi içinde yakalan örneklerin çatal boyları cm, ağırlıkları ise g arasında dağılım göstermiştir. Populasyonun boy ve ağırlık değerlerinin, Eğirdir Gölü nde cm (İzci, 2004), cm ve g (Kuşat ve ark., 2006), 9-33 cm (Balık ve ark., 2004), Hamam Gölü nde cm ve g (Erdem ve ark., 1994) Karacaören I Baraj Gölü nde cm ve g (Balık ve ark., 2000) arasında dağılım gösterdiği bildirilmiştir. Gümüşi havuz balığının ulaşabileceği maksimum boy dişi+erkek bireyler için Eğirdir Gölü nde 58.5 (Kuşat ve Koca., 2004), cm (İzci, 2004) ve 33.3 cm (Balık ve ark., 2004) olduğu bildirilmiştir. Bu çalışmada ise, populasyonun ulaşabileceği maksimum boy cm olarak bulunmuştur. Bu çalışmada bulmuş olduğumuz L değeri Balık ve ark. tarafından yapılan çalışma ile benzerlik gösterirken, Kuşat ve Koca ile İzci nin bulmuş olduğu değerlerden daha düşüktür. Populasyonun ortalama kondisyon faktörü dişilerde 2.453, erkeklerde 2.267, tüm bireyler için olarak bulunmuştur. Bu tür için bildirilen ortalama kondisyon faktörleri Eğirdir Gölü nde dişilerde 2.312, erkeklerde 2.393, tüm bireyler için 2.35 (Kuşat ve Koca, 2004), dişilerde 2.594, erkeklerde 2.401, tüm bireyler için ise (Balık ve ark., 2004) olduğu bildirilmiştir. Eğirdir Gölü nde gümüşi havuz balığı populasyonu için bulmuş olduğumuz ortalama kondisyon faktörü Kuşat ve Koca nın yapmış olduğu çalışma ile benzerlik gösterirken, Balık ve ark. tarafından bildirilen ortalama kondisyon faktörü değerlerinden daha düşüktür. Sonuç olarak, Eğirdir Gölü ne yaklaşık 10 yıl önce aşılanan bu tür göldeki adaptasyonunu tamamlayarak iyi bir gelişme göstermiş ve gölün dominant balık türü olmuştur. Bunun, gölden ticari avcılığı yapılan sazan ve sudak populasyonları üzerindeki aşırı av baskısından dolayı bu türlerin göldeki populasyonlarının yok denecek seviyelere gelmesinden kaynaklanmış olabileceği düşünülmektedir. Göldeki balıkçılık dengesinin tekrar sağlanabilmesi için bu tür üzerindeki av baskısının artırılması ve göldeki diğer ekonomik balık türlerinin de ticari avcılığının belli bir süre yasaklanması gerektiği düşünülmektedir. KAYNAKLAR Akşiray. F Bazı Türkiye Göllerine Aşılanan Sudak (Lucioperca sandra cuv. et. al.) Balıkları Hakkında. İst. Üniv. Fen Fak. Hidrobiol. Araşt. Enst. Yay. Seri A. Cilt IV. 1-2; Anonim, Beyşehir Gölü nün Limnolojik Özelliklerinin Araştırılması Projesi Sonuç Raporu, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Isparta İl Müdürlüğü, Isparta, 55s. Balık, İ., Çubuk, H., Sudak Balığı (Stizostedion lucioperca L.) Avcılığında Farklı Yüksekliklerdeki Galsama Ağlarının Av Verimlerinin Karşılaştırılması, E.Ü. Su Ürünleri Dergisi, Cilt No:16, Sayı:1-21, Balık, İ., Çubuk, H., Karaşahin, B., Özkök, R., Uysal, R., Alp, A., Food and Feeding Habits of the Pikeperch, Sander lucioperca (Linnaeus, 1758) Population from Lake Eğirdir (Turkey), Turk J Zool. 30, Balık, İ., Çubuk, H., Karaşahin, B.,Özkök, R.,Yağcı, A., Carassius auratus gibelio Bloch, 1783 nun Aşılanmasından Sonra Eğirdir Gölü Balıkçılığında Gözlenen Değişikliklerin ve Bu Balık Türünün Göl Balıkçılığı Üzerine Etkilerinin Araştırılması, Sonuç Raporu Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Eğirdir Su Ürün. Araş. Ens. Müd., 95s. Balık, İ., Çubuk, H., Özkök, R., Uysal, R., Eğirdir Gölü Balık Faunası ve Balıkçılığı: Sudak Balığının (Sander lucioperca (Linnaeus, 1758)) Aşılandığı 1950 li Yıllardan Günümüze Değişimler, I. Balıklandırma ve Rezervuar Yönetimi Sem., 7-9 Şubat, Balık, İ., Özkök, R., Çubuk, H., Uysal, R., Investigation of Some Biological Characteristics of the Silver Crucian Carp, Carassius gibelio (Bloch 1782) Population in Lake Eğirdir, Turk J. Zool., 28, Balık, S., Ustaoğlu, R., (1984). İçsu Balıkları Sistematiği Laboratuvar Kılavuzu, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Yüksek Okulu Yayınları No:7, İzmir, 54s. 321

10 Balık. İ.. Çubuk. H., Eğirdir Gölü'ndeki Carassius auratus (L., 1758)'un Avcılığında Fanyalı Ağların Seçiciliği ve Ağ İpi Materyalinin Fanyalı Ağların Seçiciliği Üzerine Etkisi, S.D.Ü. Su Ürünleri Fak. Derg Balık. İ.. Çubuk. H.. Küçük, F., Karacaören-I Baraj Gölü Carasius carasius L ve Vimba vimba tenella Nordmann 1840 Populasyonlarının Yaş. Ağırlık ve Boy Kompozisyonları ile Kondüsyon Faktörleri. S.D.Ü. Fen Bil. Enst. Derg Bayrak. M.. Karakoyun. S.. Menengiç. M.. Vatansever. H., Eğirdir Gölü Ekolojisi ve Ekonomik Su Ürünlerinin İncelenmesi Projesi. (Proje Sonuç Raporu). TÜBİTAK DEB-ÇAĞ 51. Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü, 44 s. Beverton, J.E.B., Holt, J.R., On the Dynamics of Exploited Fish Populations, Fish İnvest. Minst. Agric. Fish Food G.B, 19, pp:533. Cirik, S., Cirik, Ş., Limnoloji, Ege Üniv. Su Ür. Fak. Yayınları No: 21, (II. Baskı) İzmir. Çömlekçi. N., Deney Tasarımı ve ÇözümlemesinAnadolu Üniversitesi. Eğitim. Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı yayınları No:58. Eskişehir, 312s. Devedjian. K., Pechc et Pecheries en Turquie. İstanbul. Erdem, Ü., Kırgız, T., Güher, H., Türeli, C., Hamam Gölünde (Kırklareli-İğneada) Yaşayan Kızılkanat (Scardinius erythophthalmus L., 1758) ve Havuz Balığı (Carassius carassius L., 1758) Türlerinin Bazı Biyolojik Özellikleri, XII. Ulusal Biyoloji Kong., 6-8 Temmuz, Geldıay, R., Balık, S., Türkiye Tatlısu Balıkları. E.Ü. Fen Fak. Kitaplar Serisi No: 97. İzmir, 19s. Isparta Su Ürünleri Bölge Müdürlüğü, Eğirdir Gölünün Bazı Limnolojik Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. (Proje Sonuç raporu). Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı. Isparta Su Ürünleri Bölge Müdürlüğü Yayını Yay. No:3. İzci, L., Eğirdir Gölü Carasius auratus (L., 1758) larının Bazı Populasyon Parametreleri, Turk J Vet. Anim. Sci. 28, Kosswıg, C., Geldiay, R., Eğirdir Gölü Balıkları. Balık Ve Balıkçılık Mec.. Cilt I. Sa. 3. Kuşat, M., Koca, H.U., Eğirdir Gölü nde Yaşayan Havuz Balığı Carassius auratus gibelio (Bloch, 1782) nın Kondisyon Faktörü, Büyüme Parametreleri, Üreme Dönemi ve Et Veriminin Tespiti, S.D.Ü. Eğirdir Su Ürün. Fak. Dergisi, Cilt:1, Sayı:11, 1-5. Kuşat, M., Koca, H.U., İzci, L., Eğirdir Gölü nde Avlanan Havuz Balığı Carassius Auratus (Bloch, 1782) nın Balıkçılık Biyolojisi Yönünden Bazı Özelliklerinin Araştırılması, S.D.Ü. Fen Bilimleri Ens. Dergisi, Cilt:10, Sayı:1, Lagler, K. F., Freshwater Fishery Biology, W.M.C. Brown Company, Iowa, pp:471. Lahn, E., Türkiye Göllerinin Jeolojisi ve Jeomorfolojisi Hakkında Bir Etüd. MTA Yayınları. Seri B. No 12, 178s. Le Cren, E. D., The Length-Relationship and Seasonal Cycle in Gonad Weight and Condition in the Perch (Perca fluviatilis), J.Animal Ecology, 20, pp: Nıkolsky, G. V., The Ecology of Fishes. Academic Press. Newyork. London. Pp: 352. Numan, W., Anadolunun Muhtelif Göllerinde Limnolojik ve Balıkçılık İlmi Bakımından Araştırmalar ve Bu Göllerde Yaşayan Sazanlar Hakkında Özel Bir Etüd, İst. Üni. Fen. Fak. Hidrobiyoloji Araş. Ens. Yay., Sayı:7, İstanbul, 112s. Ricker, W. E., Computation and Interpretation of Biological Statistics of Fish Populations. Fish. Res. Board of Can. Bull.. 191, pp: 382. Sarıhan, E., Eğirdir Gölüne Sudak Balığı (Lucioperca lucioperca) İlave Olduktan Sonra Meydana Gelen Biyolojik ve Ekonomik Değişiklikler. İst.Üniv. Fen Fakültesi Hidrobiyoloji Araştırma Enstitüsü Yayınlarından. Seri B. Cilt VI Yeğen, V., Balık, S., Bostan, H,. Uysal, R., Bilçen E., Göller Bölgesindeki Bazı Göl ve Baraj Göllerinin Balık Faunalarının Son Durumu. I. Balıklandırma ve Rezervuar Yönetimi Sempozyumu 7-9 Şubat, Yurtsever, N., Deneysel İstatistik Metotları, TOKB Genel Yayın No:1212, Teknik Yayın No:56, Ankara. 322