İTHİB YK SUNUMU 20 Eylül, Prof Dr. Ümit Özlale İTHİB Danışmanı

Transkript

1 İTHİB YK SUNUMU 20 Eylül, 2016 Prof Dr. Ümit Özlale İTHİB Danışmanı

2 GSYH açıklandı: En büyük katkı yine tüketim ve kamudan Dolar bazında milli gelir 708,6 milyar dolar olurken, kişi başı milli gelir 9 bin 257 dolara indi. Büyümeye 3 puanın üzerinde en büyük katkıyı hane halkının tüketim harcamaları yaptı. Kamu harcamalarının katkısı 2 puan olurken, dış talep büyümeyi 2,1 puan aşağı çekti. Son 5 yılda milli gelir birikimli olarak yüzde 20 artarken, özel yatırımlar sadece yüzde 2 artabilmiş.

3 Bu büyüme sağlıklı değil

4 Üretim tarafından GSYH ya bakarsak Geçen çeyrek yüzde 5.9 büyüyen sanayi, 2. çeyrekte sadece yüzde 3 büyümüş. Burada en büyük daralma imalat sanayiinde. Hizmetler sektöründe turizm kaynaklı bir olumsuzluk var. Yılbaşında yüzde 5 büyüyen hizmet sektörü, geçen çeyrekte sadece yüzde 3.6 büyümüş. Tarım da 1% daralmış durumda ama bunda Rusya etkisi belirgin.

5 İhracat neden artmıyor? Bir sebebi malum Yüksek Teknoloji İçerikli Ürün İhracatının Toplam İmalat Sanayii İçerisindeki Payları (%): Türkiye 2.2 Arjantin 9.8 Brezilya 9.6 Çin 27.0 Rusya 10.0 Endonezya 7.1 Hindistan 8.1

6 İşin acı tarafı Özel sektör yatırım yapmıyor ama çok fazla dış borçlanma yapıyor. Türkiye Çin den sonra şirketlerin en hızlı borçlandıkları ülke.

7 Uluslararası Yatırım Pozisyonu da bunu gösteriyor Net uluslararası yatırım pozisyonu, Türkiye'nin yurt dışından alacaklarıyla, Türkiye'nin yurt dışına borçlarının netini göstermektedir. Net pozisyon pozitif veya negatif olabilir.

8 Üstelik borç sadece şirketlerin değil

9 Bunun sonucu olarak da Türkiye artık dış borç problemi olan bir ülke

10 2016 nın geri kalanı ne olur? SÜE çakıldı

11 Satışlar azaldı, PMI düşüşte

12 Güven endeksleri aşağı doğru dalgalı

13 Peki nasıl çıkacağız bundan? At terli olduğu zaman su içmiyor. Kredi artışı reel sadece 0,7% artmış

14 Üstelik bu rakamlar bile yanıltıcı: Kamu bankalarının rolü

15 Neden 1: Çünkü bankalar daha fazla F/X riski almak istemiyor Ödemeler dengesi rakamları bankaların artık net F/X borç almadığını gösteriyor. Zaten finans dışı kesimin ciddi döviz borcu olduğu dönemde bu anlaşılabilir. Ayrıca bankaların bilançolarında TL mevduat büyümesi çok zayıf, daha fazla F/X tutmak onların kur dengesini bozacak.

16 Neden 2: Halk düşük mevduat faizlerini cazip bulmuyor Bankaları zorla faiz indirmeye zorlayabilirsiniz ama halkı asla. Hiç kimse enflasyon yüksekken mevduat faizlerinin düşürülmesini kabullenmez. Bu yüzden, TCMB ne kadar faiz indirirse indirsin, mevduat faizi ortalaması %10.5 ta çakılı kalıyor.

17 Neden 3: Bankaların TCMB den aldıkları borçlar çok arttı: 118 milyar TL. Üstelik %42 si gecelik

18 Sonuç olarak Hane halkı zaten fazla ve tehlikeli boyutta harcıyor. Daha fazla tüketimi desteklemekten ziyade özel sektörün neden yatırım yapmadığına kafayı yormak gerekir. İmalat sanayinde azalan üretim ve yatırım iştahını bir an önce toparlamak gerekiyor. Ayrıca hükümeti ve ilgili paydaşları kur kırılganlığı ve global faiz riskine karşı daha fazla uyarmak lazım.

19 İTA nın uluslararasılaşması

20 İTA için başvurulabilecek destekler Kuluçka merkezi ya da teknoloji geliştirme merkezi için öne çıkan iki finansman/destek kaynağı bulunmaktadır: KOSGEB: Uluslararası kuluçka merkezi kurma desteği BSTB: Teknoloji geliştirme merkezi desteği İki program da doğrudan ya da kurulacak olan konsorsiyum çerçevesinde üniversite işbirliği gerektiriyor. KOSGEB in verdiği destek Türkiye deki teşebbüsün yurtdışındaki yatırımını desteklerken BSTB yurtiçindeki oluşumları desteklemektedir.

21 KOSGEB Uluslararası Kuluçka Merkezi Kurma Programı Kimler başvurabilir? Üniversiteler ya da teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketleri tek başlarına ya da konsorsiyum olarak başvuru yapabilirler. Destek süresi ve çeşitleri nedir? Kuruluş ve donanım desteği ile operasyonel destek şeklinde iki başlık altında sağlanan destekler 5 yıl sürüyor. İlk 2 yıl %80, son üç yıl ise %60 oranında destek veriliyor.

22 Destek miktarı ve kapsadığı faaliyetler Maksimum USD tutarındaki kuruluş ve donanım desteği kuruluş giderlerini, bina tadilatını, altyapı masraflarını, ofis donanımı ve yazılım giderlerini kapsıyor. Maksimum USD olan (yıllık USD ye kadar) operasyonel destek, merkez kirasını, işletim ve diğer organizasyon giderlerini, kuruluş personeli ve bu personele ait ulaşım ve tanıtım giderlerini, eğitim, danışmanlık, mentörlük, iş yönetimi, hukuk, fikri ve sınai mülkiyet hakları gibi harcama kalemlerini karşılamaktadır. Eğer işletici kuruluşun yabancı ortağı varsa, şirketin en az %51 inin yerli ortağa ait olması gerekmekte ve bu gibi durumlarda verilecek destek yerli firma payına göre hesaplanmaktadır.

23 BSTB Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Destekleri Kimler başvurabilir? Teknoloji geliştirme merkezi ile kavramsal olarak Teknoparklar kastedilmektedir. İTA, İTHİB ile bir üniversitenin işbirliği sonucu olarak ortaya çıkan bir teknopark olarak konumlandırıldığı takdirde bu destekten ve ilgili Ar-Ge desteklerinden faydalanabilecektir. Program kapsamında yönetici şirket, merkez içindeki girişimciler ve akademisyenlere ayrı destek ve teşvikler sunulmaktadır.

24 Destek hangi harcama kalemlerini kapsamaktadır? Yönetici şirket damga vergisi, harç, gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulurken, bakanlığın imkanları ölçeğinde nakdi destek de alabilmektedir. Girişimcilere gelir ve kurumlar vergisi, merkezde geliştirdikleri teknoloji için katma değer vergisi ve personel için her türlü vergiden muafiyet sunulmaktadır. Öğretim üyelerinin gelirleri döner sermaye dışında tutulmakta ve merkezde şirket kurmaları ya da şirketlere ortak olmalarına izin verilmektedir.