TS EN ISO 14001:2015 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ TEMEL EĞİTİMİ
|
|
- Gülistan Dink
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 TS EN ISO 14001:2015 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ TEMEL EĞİTİMİ
2 SUNUM PROGRAMI 1. Eğitimin Amacı :2015 e Geçiş Süreci Versiyonundaki Temel Değişiklikler 4. Yüksek Seviyeli Yapı 5. PUKÖ Modeli 6. Neden ÇYS? 7. Standard Maddeleri 8. Pratik Çalışmalar 2
3 EĞİTİMİN AMACI TS EN ISO 14001:2015 Çevre Yönetim Sistemi standardı kapsamının, - Çevre performansını arttırabilmek, - Çevresel sorumlulukları sürdürülebilmek, - Çevreye katkı sağlayacak sistematik bir anlayışla yönetim sağlayabilmek Amaçlarına yönelik olarak anlaşılabilirliğinin sağlanması, Uygulamaya yönelik örneklerin paylaşılması ve pratik çalışmaların yapılması 3
4 ISO 14001:2015 REVİZYON SÜRECİ Bütün ISO standardları her beş yılda bir değişen şartlar açısından gözden geçirilir ve gerekli görüldüğü hallerde güncellenir. ISO standardının revizyonundan ISO/TC 207/SC1 Komitesi sorumludur. ISO standardının revizyon çalışmaları 2012 yılından beri devam etmektedir. Taslak standardlar üzerinde 3 yıla yakın çalışmalar devam etmiş ve standardın son hali 4 ISO tarafından Eylül 2015 de yayınlanmıştır.
5 ISO TARİHÇESİ 100 den fazla çevre uzmanı ile ISO Stratejik Danışma Grubu (SAGE) kuruldu. ISO tarafından ilk kez yayınlandı. İkinci baskı yayınlandı. ISO 14001, ISO 9001 in yeni versiyonu ile uyumlaştırıldı. ISO/TC 207, ISO teknik komiteleri arasında en yüksek sayıda üyeliğe sahiptir. Liderlik Kanada ve Brezilya arasında paylaşılmıştır Rio de Janeiro Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı nda görüşülen «sürdürülebilir kalkınma» ya karşılık olarak ISO/TC 207 kuruldu. ISO 9001 yeni versiyonu yayınlandı nin başlarında revizyon çalışmaları başladı. ISO yeni versiyonu yayınlandı. 5
6 ISO 14001:2015 TEMEL DEĞİŞİKLİKLER Yeni yapı, yeni yaklaşım Yeni kavramlar Yapısal değişiklikler 6
7 YENİ YAPI, YENİ YAKLAŞIM Yüksek Seviyeli Yapıya (High Level Structure) geçiş Yönetim Sisteminin iyileştirilmesi yerine Çevresel performansın iyileştirilmesi kavramının gelmesi Liderlik vurgusu Stratejik planlama süreçleri içerisinde çevre yönetiminin öneminin artması Sürdürülebilir kaynak kullanımı ve iklim değişikliğinin azaltılması gibi önleyici girişimler ile çevrenin korunması hususunun eklenmesi Yaşam döngüsü kavramı ile çevre boyutlarının ele alınması İletişim prosesinin detaylandırılması Yönetim temsilcisi şartı kaldırıldı (Ancak sorumluluklar devam ediyor) Risk yönetimi yaklaşımı getirildi 7
8 YENİ KAVRAMLAR Uygunluk yükümlülükleri Gösterge Dokümante edilmiş bilgi (dokümanlar ve kayıtların yerine) Çevresel durum Yaşam döngüsü Riskler ve fırsatlar Dışarıdan temin 8
9 YAPISAL DEĞİŞİKLİKLER Giriş 0. Giriş 1. Kapsam 1. Kapsam 2. Atıf yapılan standardlar 2. Atıf yapılan standardlar 3. Terimler ve tarifler 3. Terimler ve tarifler 4. Çevre Yönetim Sistemi 4. Kuruluşun Bağlamı 4.1. Kuruluş ve bağlamının anlaşılması 4.2. İlgili tarafların ihtiyaç ve beklentilerinin anlaşılması 4.1. Genel Şartlar 4.3. Çevre Yönetim Sisteminin kapsamının belirlenmesi 4.4. Çevre Yönetim Sistemi Sürekli iyileştirme 9
10 Çevre Politikası 5.2. Çevre Politikası 4.3. Planlama 6. Planlama 6.1. Risklere ve fırsat belirleme faaliyetleri Genel Genel Şartlar Çevre boyutları Planlama faaliyeti Yasal ve diğer şartlar Hedefler, amaçlar ve program/programlar Uygunluk yükümlülükleri 6.2. Çevre amaçları ve bunlara ulaşmak için planlama Çevre amaçları Çevre amaçlarına ulaşmak için faaliyetlerin planlanması 10
11 Uygulama ve faaliyetler 7. Destek 8. Operasyon 5. Liderlik Kaynaklar, görevler, sorumluluk ve yetki 7.1. Kaynaklar 5.3. Kurumsal görev, yetki ve sorumluluklar 5.1. Liderlik ve taahhüt Uzmanlık, eğitim ve farkında olma 7.2. Yeterlilik 7.3. Farkındalık 11
12 İletişim 7.4. İletişim Genel İç İletişim Dış iletişim Dokümantasyon 7.5. Dokümante Edilmiş bilgi Genel Dokümanların kontrolü Oluşturma ve güncelleme Dokümante edilmiş bilginin kontrolü Faaliyetlerin kontrolü 8.1. Operasyonel planlanma ve kontrol Acil duruma hazır olma ve müdahale 8.2. Acil duruma hazır olma ve müdahale 12
13 Kontrol etme 9. Performans değerlendirme İzleme ve ölçme 9.1. İzleme, ölçme, analiz ve değerlendirme Genel Uygunluğun değerlendirilmesi Uygunluğun değerlendirilmesi Uygunsuzluk, düzeltici faaliyet ve önleyici faaliyet 10.2 Uygunsuzluk ve düzeltici faaliyet Kayıtların kontrolü Dokümante edilmiş bilginin kontrolü İç Tetkik 9.3. İç Tetkik 4.6 Yönetimin gözden geçirmesi 9.3. Yönetimin gözden geçirmesi 10. İyileştirme 10.1 Genel 13
14 YÜKSEK SEVİYELİ YAPI Bütün yönetim sistemi standardları için ortak yapı (10 madde) Temel tanımlarda birlik sağlanması Ortak tanımlayıcı alt başlıklar Değişen şartlara uyum kabiliyeti Rekabetçi şartlara uyum Diğer yönetim sistemleriyle entegrasyonda kolaylık AMAÇ: Uygulayıcılara kolaylık sağlanması 14
15 ISO ÇYS standardı, diğer yönetim sistemi standartları ile entegre olabilmesi için Yüksek Seviyeli Yapı (High Level Structure) üzerine kurulmuş, yönetiminin kolaylaştırılması hedeflenmiştir. Yeni bir ortak biçim olan bu yapı tüm yönetim sistemi standartları kullanılmak üzere geliştirilmiştir, birden fazla yönetim sistemi (kalite, çevre, bilgi güvenliği vb.) uygulayan kuruluşların daha iyi entegrasyonunu ve uygulama kolaylığını sağlayacaktır. Revizyon, tüm yeni yönetim sistemleri standartları için ortak, yeni ve yüksek seviye yapısı kullanılarak yazılmıştır. 15
16 YÜKSEK SEVİYELİ YAPI STANDARD MADDELERİ 1. Kapsam 2. Atıf Yapılan Standardlar 3. Terimler ve Tarifler 4. Kuruluşun Bağlamı 5. Liderlik 6. Planlama 7. Destek 8. Operasyon 9. Performans Değerlendirme 10.İyileştirme 16
17 ÇYS SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YAPISI EKONOMİK İLERLEME Paydaş hisse değerlerinde karlı büyüme SOSYAL SORUMLULUK Bilinçli Vatandaş Güvenli ve Etkili Ürün ÇYS Güvenli Çalışma Ortamı EKO-Verimli İşletimler ÇEVRE KORUMA Temiz ve Sağlıklı Çevre 17
18 PUKÖ DÖNGÜSÜ 18
19 PUKÖ VE STANDARDIN İLİŞKİSİ 19
20 PUKÖ VE ISO 14001:2015 PUKÖ ISO 14001:2015 PLANLA 4. Kuruluşun Bağlamı 6. Planlama UYGULA 7. Destek 8. Operasyon 5. Liderlik KONTROL ET ÖNLEM AL 9. Performans Değerlendirme 10. İyileştirme 20
21 NEDEN ÇYS? Çevrenin korunmasını sağlayacak en etkin sistemdir. Çevre bilinci ve duyarlılığını tüm çalışanlarda paylaşılabilir yapar. Üst yönetim ve tüm çalışanların çevreye odaklanmasını sağlar. Çevre risk ve fırsatlarının daha sistematik ve verimli bir biçimde yönetilmesini sağlar. 21
22 NEDEN ÇYS? Karlılık Uygunluk Sorumluluk 22
23 TS EN ISO 14001:2015 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ 23
24 STANDARD MADDELERİ Madde 1 : Kapsam Madde 2 : Atıf Yapılan Standardlar Madde 3 : Terimler ve Tarifler Madde 4 : Kuruluşun Bağlamı Madde 5 : Liderlik Madde 6 : Planlama Madde 7 : Destek Madde 8 : Operasyon Madde 9 : Performans Değerlendirme Madde 10 : İyileştirme 24
25 1. KAPSAM Çevre performansını arttırabilmek amacıyla kullanabilecek bir ÇYS şartlarını kapsar. Çevresel sorumlulukların sürdürülebilirliğine sistematik bir yaklaşım sağlar. Kuruluş ve ilgili taraflar için bir değer sağlamasına yardımcı olur. 25
26 Kuruluşun çevre politikası ile tutarlı olarak; - Çevre performansının arttırılması, - Uygunluk yükümlülüklerine uyulması, - Çevre amaçlarına ulaşmayı içerir. Kuruluşun büyüklüğü, türü ve doğasından bağımsız olarak tüm kuruluşlara uygulanabilir. Bir kuruluşun faaliyetleri, ürünleri ve hizmetleri ile ilgili çevre boyutlarına yaşam döngüsü bakış açısı ile uygulanır. 26
27 Bu standart, özel çevre performansı kriterlerini belirlemez. Bu standart ÇYS ni sistematik olarak iyileştirmek amacıyla tamamen veya kısmen kullanılabilir. Bu standarda uygunluk iddiası, şartların tamamının istisnasız şekilde karşılanmasını gerektirir. 27
28 2. ATIF YAPILAN STANDARDLAR Atıfta bulunulan standard yoktur. Çevre Yönetim Sistemi yönetimi için ISO/TC 207 Teknik Komitesinin yayınladığı ISO serisi standardlarından yararlanılabilinir. 28
29 ISO/TC 207 ISO standardlarını hazırlar (Komite 33 Standard yayınlamıştır.) ISO Çevre yönetim sistemleri - Prensipler, sistemler ve destekleyici tekniklere dair genel kılavuz ISO STANDARD AİLESİ ISO Çevre yönetim sistemleri - Şartlar ve kullanım kılavuzu DİĞER STANDARDLAR ISO ISO ISO ISO ISO ISO ISO 14069, etc. ISO Çevre yönetimi - Terimler ve tarifleri ISO Çevre yönetim sistemleri - Çevre yönetim sistemlerinin aşamalı olarak uygulanması için kılavuzlar - Çevresel performans değerlendirmesinin kullanımı dahil ISO Çevre yönetimi - Ürün tasarımına ve geliştirilmesine çevresel boyutların dahil edilmesi 29
30 3. TERİMLER VE TARİFLER 30
31 Yönetim sistemi Politikaları ve amaçları belirlemek için kuruluşun birbiriyle ilintili veya etkileşimli öğeler kümesi ve söz konusu amaçlara ulaşmak için prosesler. Çevre yönetim sistemi (ÇYS) Çevre boyutlarını yönetmek, uygunluk yükümlülüklerini yerine getirmek ve riskleri ve fırsatları ele almak amacıyla kullanılan yönetim sisteminin parçası. 31
32 Çevre politikası Bir kuruluşun üst yönetimi tarafından resmi olarak beyan edilen, çevre performansı ile ilgili niyetleri ve yönlenmesi. Kuruluş Amaca ulaşmak için sorumlulukları, yetkileri ve ilişkileriyle birlikte kendi işlevleri olan kişi veya insan topluluğu. Üst yönetim Kuruluşu en üst seviyede yöneten veya kontrol eden kişi veya kişiler topluluğu. 32
33 İlgili taraf Bir karar veya faaliyetle etkilenebilen, kendilerini etkileyebilen, ya da bir karar ya da faaliyetle kendilerinin etkileneceğini düşünen kişi veya kuruluş. (Örnek: Müşteri, topluluk, tedarikçi, düzenleyici, sivil toplum kuruluşu, yatırımcı, çalışan vb.) 33
34 Çevre Bir kuruluşun faaliyetlerini yürüttüğü hava, su, toprak, doğal kaynaklar, flora, fauna, insanlar ve bunların karşılıklı ilişki içerisinde bulunduğu ortam. Çevresel durum Belirli bir zamanda belirlenen çevrenin durumu veya özelliği. 34
35 Çevre boyutu Bir kuruluşun, çevre ile etkileşime giren veya girebilen faaliyetlerinin veya ürünlerinin/hizmetlerinin bir elemanı. Ör: CO2 emisyonu, gürültü, katı atık, vs. Çevre boyutları kuruluş için riskler ve fırsatlar yaratabilir. 35
36 Çevresel etki Kuruluşun çevre boyutlarından kaynaklanan, kısmen veya tamamen, çevrede meydana getirdiği olumlu veya olumsuz değişiklik. Ör : Hava kirliliği, çölleşme, v.s Çevresel etkiler lokal, bölgesel ve/veya küresel çapta olabilir. 36
37 Çevre Amacı Kuruluş tarafından çevre politikası ile tutarlı olarak belirlenen amaç. Kirliliğin Önlenmesi Herhangi bir kirliliğin veya atığın, olumsuz çevresel etkilerini azaltmak amacıyla, oluşumunu, yayılımını veya deşarjını önlemek, azaltmak veya kontrol etmek için proseslerin, uygulamaların, tekniklerin, malzemelerin, ürünlerin, hizmetlerin veya enerjinin kullanılması. 37
38 Uygunluk yükümlülükleri Bir Kuruluşun; - Uymak zorunda olduğu yasal şartlar - Uymak zorunda olduğu veya uymayı seçtiği diğer şartlar. 38
39 Risk Belirsizliğin etkisi. - Etki, beklenenden olumlu veya olumsuz yönde bir sapmadır. - Belirsizlik, kısmen de olsa, bir olayla, olayın sonuçlarıyla veya ihtimali ile ilgili anlayışın veya bilginin eksikliği durumudur. - Risk, sıklıkla, gerçekleşmesi muhtemel olaylar ve sonuçları veya her ikisinin bir arada gerçekleşmesi şeklinde tanımlanır ve ihtimal ile birlikte ifade edilir. Riskler ve Fırsatlar Olası olumsuz etkiler (tehditler) ve olası yararlı etkiler (fırsatlar). 39
40 Yeterlilik İstenilen sonuçlara ulaşmak için bilgi ve becerileri uygulama yeteneği. Dokümante Edilmiş Bilgi Kuruluş ve içinde yer aldığı ortam tarafından kontrol edilmesi ve sürdürülmesi gereken bilgi. (Herhangi bir biçimde ve herhangi bir kaynaktan alınan her türlü ortamda olabilir.) 40
41 Yaşam döngüsü Ham maddenin temininden veya doğal kaynakların üretiminden nihai bertarafına kadar uzanan, bir ürün (veya hizmet) sisteminin ardışık ve birbiri ile bağlantılı aşamaları. 41
42 YAŞAM DÖNGÜSÜ DEĞERLENDİRME AmacınTanımı ve Kapsam Envanter Analizi Yorumlama Etki Değerlendirmes i 42
43 Sürekli iyileştirme Performansı arttırmak için tekrar eden faaliyet. Etkinlik Planlanan faaliyetlerin gerçekleştirilmesi ve planlanan sonuçların elde edilme derecesi. 43
44 Gösterge Koşul veya işlemlerin, yönetimin veya koşulların durumunun ölçülebilir gösterimi. Ör: CO2 salınım miktarı, ambalaj atık miktarı İzleme Bir sistemin, prosesin veya faaliyetin durumunun belirlenmesi. Ölçme Bir değer belirleme prosesi. 44
45 Performans Ölçülebilen sonuç Çevre Performansı Çevre boyutlarının yönetimi ile ilişkili performans 45
46 4. KURULUŞUN BAĞLAMI 46
47 4.1 KURULUŞ VE BAĞLAMININ ANLAŞILMASI Amaç ve istenilen sonuca ulaşma yeteneğine etki eden iç ve dış konular belirlenmelidir. Bu konular kuruluş tarafından etkilenen veya kuruluşu etkileyen çevresel durumları içermelidir. 47
48 4.2 İLGİLİ TARAFLARIN İHTİYAÇ VE BEKLENTİLERİNİN ANLAŞILMASI Kuruluş aşağıdakileri belirlemelidir: a) ÇYS ile bağlantılı ilgili taraflar; b) İlgili tarafların ihtiyaç ve beklentileri (örn. şartlar); c) İhtiyaç ve beklentilerin hangilerinin kuruluşun uygunluk yükümlülükleri olacağı. 48
49 4.3 ÇYS KAPSAMININ BELİRLENMESİ Kuruluş, kapsamını oluşturmak için, ÇYS nin sınırlarını ve uygulanabilirliğini aşağıdaki hususları dikkate alarak belirlemelidir; a) İç ve dış konular, b) Uygunluk yükümlülükleri, c) Kurumsal birim, fonksiyon ve fiziksel sınırlar, d) Faaliyetler, ürünler ve hizmetler, e) Kontrol ve nüfuz sağlamak için yetki ve kabiliyet. 49
50 Kuruluş, tanımladığı kapsama göre tüm faaliyetlerini, ürünlerini ve hizmetlerini ÇYS ne dahil etmelidir. Kapsam, dokümante edilmiş bilgi olarak muhafaza edilmeli ve ilgili tarafların erişimine açık olmalıdır. 50
51 DIŞ KONULAR Uluslararası, ulusal, bölgesel veya yerel anlamdaki - Yasal Konular, - Teknoloji, - Rekabet durumu, - Pazar, - Kültür, - Sosyal ve Ekonomik Çevre 51
52 İÇ KONULAR - Kurumsal değerler, - Kurumsal bilgi, - Kurum kültürü, - Kuruluş performansı, - Kurumun yapısı 52
53 4.4 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ Bu standardın şartlarına uygun olarak ihtiyaç duyulan prosesler ve proseslerin karşılıklı etkileşimi belirlenmelidir. Kuruluş, istenilen sonuçlara ulaşmak amacıyla; - İç ve dış konular - İlgili tarafların ihtiyaç ve beklentileri doğrultusunda bir ÇYS kurulmalı, uygulamalı, sürdürmeli ve sürekli olarak iyileştirmelidir. 53
54 İLGİLİ TARAFLAR Çalışanlar, Şahıs veya gruplar, Müşteriler, Nihai tüketiciler, Tedarikçiler, Dağıtıcılar, Bayiler, Sivil Toplum Kuruluşları (STK), Yasal Kurumlar, v.b. 54
55 1. Kuruluş XYZ A.Ş. ÇYS Kapsamının Belirlenmesi 2. Ürün ve Hizmetler 3. Amaç Beyaz eşya (Buzdolabı, çamaşır makinası) üretimi ve servisi Kirliliğin önlenmesi, doğal kaynak tüketiminin azaltılması, sürdürülebilir kalkınma 4a. Dış İçerik 4b.İç İçerik Uygunluk Yükümlülükleri Teknoloji Rekabet Şartları Pazar Kültürel Sosyal Politik Ekonomik Diğer Değerler Kültür Bilgi Birikimi Çevre Mevzuatı, Standardlar, Müşteri ve Tedarikçi sözleşmeleri, vb Teknoloji seçim imkanı (Mesela henüz güneş enerjisi ile çalışan üretim ekipmanı yoksa firma bunu kullanamaz, A plus ürünleri üretmek için teknolojiye sahip olmak) Rakip kuruluşların marka, büyüklük, yaygınlığı, Pazar hacmi, müşteri beklentileri ve ihtiyaçları, firma imajı Nihai kullanıcıların alışkanlıkları, adetler Toplumsal ve bireysel ilişkiler bütünü. Bir insan topluluğu içinde meydana gelen, başlangıç ve bitiş noktaları berlirli olan birden fazla insanı ilgilendiren veya ilgilerini çeken oluş,kılış, buluş ve davranışların herbiri, sosyal olay) Politik kararlar (Bir ülke mallarının boykot edilmesi gibi) Döviz değişimleri, enflasyon, kar marjı, ekonomik imkanlar azaldıkça çevre bilinci de azalıyor. Boru hatları, kimyasal depolama alanları, sanayi bölgeleri, yol güzergahları, vb. Etik, dürüstlük, kalite, güven, iletişim, erişlebilirlik, sürdürülebilirlik, vb. Kurumun ve kurum çalışanların alışkanlıkları (adetler, normlar, amblem, tören) Know-how, tecrübe, yazılı bilgiler Organizasyon Yapısı Performans Diğer Karar alma gücü, organizasyonun büyüklüğü, karmaşıklığı Verimlilik (Kaynak-sonuç ilişkisi) ve etkinlik (Plan-sonuç ilişkisi) Metodlar, mevcut kullanılan teknoloji, kritik ekipman, kritik çalışan 55
56 5. LİDERLİK 56
57 5.1 LİDERLİK VE TAAHHÜT Üst yönetim ÇYS konusundaki liderliğini ve desteğini göstermelidir: a) ÇYS etkinliği için hesap verme sorumluluğunu almalı, b) Politikaların ve amaçların ÇYS için oluşturulmasını ve kuruluşun stratejik yönüyle uyumlu olmasını temin etmeli, c) Kuruluşun iş prosesleri ile çevre yönetim sistem şartlarının bütünleştirilmesini sağlamalı, d) ÇYS için gerekli olan kaynakların hazır bulundurulmasını sağlamalı, 57
58 e) ÇYS ve şartlarına uyulmasının önemini duyurmalı, f) ÇYS istenilen sonuçları elde etmesini sağlanmalı, g) ÇYS nin etkinliğine katkı sağlayan kişileri yönlendirmeli ve desteklemeli, h) Sürekli iyileştirmeyi teşvik etmeli, i) Diğer ilgili yönetim görevlerini yerine getiren personeli, kendi sorumluluk alanında liderliklerini ve işe verdikleri önemi göstermeleri için desteklemeli, 58
59 5.2 ÇEVRE POLİTİKASI Üst yönetim kendi çevre yönetim sistemi kapsamında; a) Faaliyetlerin, ürünlerin ve hizmetlerin doğası, ölçeği ve çevresel etkileri dahil, kuruluş amacına ve içeriğine uygun olan, b) Çevre amaçlarının belirlenmesi için bir altyapı sağlayan, c) Kirliliğin önlenmesi ve kuruluşun içeriği ile ilgili taahhütleri de içeren; d) Uygunluk yükümlülüklerini yerine getireceğine dair bir taahhüttü içeren; e) Çevresel performansını iyileştirmek için ÇYS nin sürekli iyileştirilmesi ile ilgili bir taahhüt içeren bir çevre politikası oluşturmalı, uygulamalı ve sürekliliğini sağlamalıdır. 59
60 Çevre politikası; - dokümante edilmiş bilgi olarak muhafaza edilmeli, - Kuruluş içerisinde duyurulmalı, - İlgili tarafların erişimine açık olmalıdır. 60
61 5.3 KURUMSAL GÖREV, YETKİ VE SORUMLUKLAR Üst yönetim, ilgili görevler için sorumlulukların ve yetkilerin belirlenmesini ve kuruluş içerisinde duyurulmasını temin etmelidir. Üst yönetim; a) ÇYS nin, bu standardın şartlarına bağlı kalmasını sağlamak, b) ÇYS performansını üst yönetime raporlamak için sorumlulukları ve yetkileri belirlemelidir. 61
62 ÖRNEK ÇEVRE POLİTİKASI. sektöründe (EA).. faaliyetlerini (NACE) gerçekleştiren. ürünlerini/hizmetlerini, ulusal ve uluslararası pazara sunan bir kuruluş olarak; Yenilenebilir enerji kaynak kullanımını artırmak, Gelecek nesillerimize yaşanabilir bir çevre ve kullanılabilir doğal kaynak bırakmak, Biyolojik çeşitliliği ve ekosistemin korunmasına katkı sağlamak, Çevre kirliliğini önlemek, Uygunluk yükümlülüklerini yerine getirmek, Çevreye saygı ve bilinçlendirme çalışmalarını sürekli kılmak, Çevre yönetim sistemi standardlarına uymak ve etkinliğini sürekli iyileştirmek, çevre politikamızdır. ÜST YÖNETİM TARİH İMZA 62
63 6. PLANLAMA 63
64 6.1 RİSK VE FIRSAT BELİRLEME FAALİYETLERİ FIRSAT 64
65 6.1.1 GENEL Kuruluş, ihtiyaç duyulan prosesleri oluşturmalı, uygulamalı ve sürekliliğini sağlamalı ve aşağıdakileri dikkate alarak planlama yapmalıdır; - ÇYS için iç ve dış konular, - İlgili tarafların ihtiyaç ve beklentileri, - ÇYS kapsamı 65
66 Kuruluş aşağıdakilerle ilgili risk ve fırsatları belirlemelidir; - Çevre boyutları, - Uygunluk yükümlülükleri, - İç ve dış konular, - İlgili tarafların ihtiyaç ve beklentileri, Ayrıca; - ÇYS nin istenen sonuçlara ulaşabilmesini, - Kuruluşu etkileyen, olası harici çevresel durumları içeren, istenmeyen etkileri önleyen veya azaltan durumları; - Sürekli iyileşmeyi sağlayan riskler ve fırsatlar belirlenmelidir. 66
67 Kuruluş, çevresel etkisi olabilecekler dahil, olası acil durum hallerini belirlemelidir. 67
68 Kuruluş, - Ele alınan riskler ve fırsatlar, - Proseslerin planlandığı gibi işletildiğini anlamayı sağlayan, dokümante edilmiş bilgileri muhafaza etmelidir: 68
69 6.1.2 ÇEVRE BOYUTLARI Kuruluş, yaşam döngüsü bakış açısıyla faaliyetlerinin, ürünlerinin ve hizmetlerinin çevre boyutlarını ve bu boyutların çevresel etkilerini belirlemelidir. Kuruluş, çevre boyutlarını belirlerken aşağıdakileri dikkate almalıdır: a) Planlanan veya yeni gelişmeleri, yeni veya değişen faaliyetleri, ürünleri ve hizmetleri; b) Anormal koşulları ve öngörülebilir acil durumları. Oluşturulmuş kriterler doğrultusunda, önemli çevresel etkisi olan veya olabilecek, çevre boyutları belirlenmelidir. (Önemli çevre boyutları) Kuruluş, önemli çevre boyutlarını farklı seviyeler ve işlevlerde duyurmalıdır. 69
70 SEVİYE SEVİYE SEVİYE FONKSİYON VE SEVİYE FONKSİYON FONKSİYON FONKSİYON Genel Müdür Genel Md Yrd. Genel Md Yrd. Genel Md Yrd. Satınalma Satış Pazarlama Üretim Kalite Kontrol Bakım Bilgi İşlem 70
71 Kuruluş aşağıdakileri dokümante edilmiş bilgi olarak muhafaza etmelidir: - Çevre boyutları ve ilişkili çevresel etkiler, - Önemli çevresel boyutları belirlemede kullanılan kriterler, - Önemli çevre boyutları. 71
72 ÖNEMLİ ÇEVRE BOYUTLARINI BELİRLEME I. Aşama : Bir faaliyet, ürün veya hizmetin seçimi II. Aşama : Faaliyet, ürün veya hizmetin çevre boyutunun tespiti III. Aşama : Çevresel Etkilerin Tespiti IV. Aşama : Önemli Etkilerin Değerlendirilmesi 72
73 I. AŞAMA : BİR FAALİYET, ÜRÜN VEYA HİZMETİN SEÇİMİ Seçilen faaliyet ürün veya hizmet bir anlam ifade edecek kadar büyük, yeterli derecede anlaşılmasına imkan verecek kadar küçük olmalıdır. 73
74 FAALİYET, ÜRÜN VE HİZMET ÖRNEKLERİ Üretimin her aşaması, Depolama (Hammadde, yarı ürün, ürün, kimyasal, atık, yakıt v.b.), Ürün geliştirme (Ar-Ge) Laboratuvar faaliyetleri, Satın alma, Hammadde, ara ürün, ürün (üretimi, kullanımı, taşıması, sevkiyatı, muhafazası v.b.), Hizmetin hazırlanması ve sunumuna yönelik her aşama, Tamir ve bakım faaliyetleri (elektrik, mekanik v.b.) Revir Yemekhane Arıtma, kazan dairesi 74
75 II. AŞAMA: FAALİYET, ÜRÜN VEYA HİZMETİN ÇEVRE BOYUTUNUN TESPİTİ Seçilen faaliyet, ürün veya hizmetle ilgili olarak, mümkün olduğu kadar çok sayıda çevre boyutu belirlenir. 75
76 ÇEVRE BOYUTU ÖRNEKLERİ Emisyon Gürültü Katı atıklar Tehlikeli atıklar Ofis atıkları (kağıt, kartuş, plastik bardak, vb.) Koku oluşumu Doğal kaynak kullanımı Titreşim oluşumu Şebeke suyu tüketimi Kuyu suyu tüketimi Atık sular Atık yağlar Atık pil Elektronik atıklar 76
77 III. AŞAMA: ÇEVRESEL ETKİLERİN TESPİTİ Belirlenmiş her çevre boyutuyla ilgili olarak, mümkün olduğu kadar çok sayıda, fiili veya muhtemel, olumlu veya olumsuz çevre etkisi tespit edilir. Bu aşamada çevre boyutlarının yaratacağı riskler ve fırsatlar tespit edilmelidir. 77
78 ÇEVRESEL ETKİ ÖRNEKLERİ Çölleşme Toprak kirliliği Hava kirliliği Su kirliliği Küresel ısınma Doğal kaynakların tükenmesi v.b. 78
79 IV. AŞAMA: ÖNEMLİ ETKİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ Tespit edilmiş her çevre etkisinin önemi, her kuruluş için farklı olabilir. Bu etkilerin sayılarla ifadesi hüküm vermeyi kolaylaştırır. 79
80 ÖNEMLİ ÇEVRE BOYUTU HESAPLAMA ÖRNEĞİ ÖNEMLİ ÇEVRE BOYUTU (ÖÇB) = O x Ş x AT x AO x Ö O: Olasılık Ş: Şiddet AT: Atık Türü AO: Alıcı Ortam Ö: Önlem 80
81 OLASILIK (O) OLASILIK (O) = ND x FS veya AD ND = 2 puan AD = 1 puan FS = Günlük - haftalık = 3 puan Aylık 3 aylık = 2 puan 6 aylık yıllık = 1 puan ND: Normal Durum (Planlanmış faaliyet) AD: Anormal Durum (Beklenmeyen durumlarda yapılan faaliyet) FS: Faaliyetin Sıklığı 81
82 ŞİDDET (Ş) Çevre etkilerinin olduğu andaki çevre ve insan sağlığı üzerinde neden olacağı tahribat; Hemen giderilebilen, zararsız = 1 puan Kalıcı etkisi olmayan, ayakta tedavi = 2 puan Orta derecede etki, yatarak tedavi/yaralanma = 3 puan Yüksek derecede etki, uzun süreli tedavi/meslek hastalığı = 4 puan Çok yüksek derecede etki, ölüm/sakatlık = 5 puan 82
83 ATIK TÜRÜ (AT) Tehlikeli atık = 2 puan Tehlikesiz atık = 1 puan ÖNLEM (Ö) Önlem tamamen var = 1/4 puan Kısmen var = 1/2 puan Önlem yok = 1 puan ALICI ORTAM (AO) AO = İ x HY x B x HV x T x S İnsan (İ) = 3 puan Hayvan (HY) = 2 puan Bitki (B), Hava (HV), Toprak (T), Su (S) = 1 puan 83
84 ÖÇB SONUÇ DEĞERLENDİRME Bu formül uygulandığında ÖÇB sonucu minimum 0,25 maksimum 360 puan almaktadır. Buna Göre; Çok az önemli boyut = 0,25-70 puan aralığı Az önemli boyut = puan aralığı Orta önemli boyut = puan aralığı Önemli boyut = puan aralığı Çok Önemli boyut = 281-üzeri puan aralığı Bu formül uygulama sonucunda; - Önemli ve çok önemli çevre boyutu puanı aralığında olanlar çevre hedefleri ile bağlantılı ele alınıp planlama yapılır. - Bu formül sonucunda 211 dahil altı puan alanlar, ilgili çevre dokümanlarına uygun hareket edilerek yönetilebilir. - Yasalara uyumsuzluk olanlarda Yapılacak faaliyet Düzeltici Faaliyet "olarak değerlendirilmelidir. 84
85 DOĞAL KAYNAK KULLANIMI Bunun için ayrı bir metot belirlenmesi faydalı olur. Doğal kaynak kullanım / İşletme maliyeti oranı; En yüksek ise = 3 puan, Orta = 2 puan, Düşük = 1 puan üzerinden önemi belirlenebilir 85
86 6.1.3 UYGUNLUK YÜKÜMLÜLÜKLERİ Kuruluş: a) Kendi çevre boyutları ile ilgili uygunluk yükümlülüklerini belirlemeli ve erişilebilir olmalıdır; b) Bu yükümlülüklerin kuruluşa nasıl uygulanacağını belirlemelidir; c) Bu uygunluk yükümlülüklerini ÇYS ni oluştururken, uygularken, sürekliliğini sağlarken ve sürekli iyileştirme aşamalarında dikkate almalıdır. Kuruluş, uygunluk yükümlülükleri ile ilgili dokümante edilmiş bilgiyi muhafaza etmelidir. 86
87 6.1.4 PLANLAMA FAALİYETİ Kuruluş, a) - Önemli çevre boyutları, - Uygunluk yükümlülükleri, - Riskler ve fırsatlar ile ilgili faaliyetleri gerçekleştirmek, b) Bu faaliyetlerin - ÇYS süreçlerine veya diğer iş süreçlerine entegre edilmesi ve uygulanması, - Etkinliğinin değerlendirilmesi amacıyla planlama yapmalıdır. 87
88 6.2.1 ÇEVRE AMAÇLARI Kuruluş, önemli çevre boyutlarını ve bunlar ile ilgili uygunluk yükümlülükleri ve riskleri ve fırsatları dikkate alarak ilgili fonksiyon ve seviyelerde çevre amaçları oluşturmalıdır. Çevre amaçları; a) Çevre politikasıyla tutarlı olmalı, b) Ölçülebilir olmalı (uygulanabilirse), c) İzlenmeli, d) İletilmeli, e) Uygun şekilde güncellenmelidir. Kuruluş, çevre amaçları konusundaki dokümante edilmiş bilgiyi muhafaza etmelidir. 88
89 AMAÇ KONULARINA ÖRNEKLER Doğal kaynak, enerji vb. kullanımının azaltılması Hammadde kullanımının azaltılması Sera gazı (CO 2, NOx, CH 4, SF 6 ) emisyonlarının azaltılması Nihai ürün miktarı başına üretilen atık miktarında azaltma Enerji verimliliği Çevresel olay (sınır değerlerinde aşma vb.) sayısının azaltılması Çevre kazası sayısının azaltılması Geri dönüştürülen atık yüzdesinde artış Ambalajlamada kullanılan geri dönüştürülmüş malzeme yüzdesinde artış Birim üretim başına servis araçlarının kat ettiği yolda kısaltma Çevrenin korunması için yapılan yatırımlar Yaban hayatı için ayrılan arazi miktarının artırılması 89
90 6.2.2 ÇEVRE AMAÇLARINA ULAŞMAK İÇİN FAALİYETLERİN PLANLANMASI a) Yapılacak faaliyetler, b) Kullanılacak kaynaklar, c) Sorumlular, d) Süre/Termin, e) Belirlenen göstergeler doğrultusunda sonuçların değerlendirilmesi. Kuruluş, kendi çevre amaçlarına ulaşmak için faaliyetlerin, Kuruluşun iş süreçlerine nasıl entegre edilebileceğini dikkate almalıdır. 90
91 20XX YILI AMAÇ YÖNETİM PLANI AMAÇ YAPILACAK FAALİYETLER SORUMLULAR SÜRE/ TERMİN KAYNAK/ BÜTÇE GÖSTERGE/ PERİYOT (3 Ay) Elektrik tüketimini n % 10 azaltılması Çalışanların bilinçlendirilmes i Uyarıcı işaretler konması Daha az tüketen aydınlatıcıların takılması İnsan Kaynakları Teknik Müdürlük Bakım Müdürlüğü Ocak 20XX TL Eğitim saati Harcanan bütçe Ocak 20XX Tüketim Miktarı (Sayaç bazlı) Mart 20XX Tüketim miktarı Aydınlatma için otomatik sensor konması Satınalma Müdürlüğü Mart 20XX 91
92 7. DESTEK 92
93 7.1 KAYNAKLAR Kuruluş, ÇYS nin oluşturulması, uygulanması, sürdürülmesi ve sürekli iyileştirilmesi için gerekli olan kaynakları belirlemeli ve sağlamalıdır. 93
94 KAYNAKLAR İÇİN ÖRNEKLER İnsan Ekipman Makine ve teçhizat Bina ve tesis Malzeme (Hammadde, sarf malzemeleri, v.b) Çalışma ortamı Finans Zaman Yazılım Donanım Doğal kaynaklar, v.b. 94
95 7.2 YETERLİLİK Kuruluş, a) Çalışanların gerekli yeterlilik düzeyini belirlemeli, b) Uygun eğitim, öğretim ve deneyim temelinde gerekli yeterliliğe sahip olmasını temin etmeli, c) Eğitim ihtiyaçlarını belirlemeli, d) Gerekli faaliyetleri gerçekleştirilmeli ve bu faaliyetlerin etkinliğini değerlendirmeli, Kuruluş, yeterliliğin delili olarak uygun dokümante edilmiş bilgiyi muhafaza etmelidir. 95
96 7.3 FARKINDALIK Kuruluş, personelin; a) Çevre politikasının, b) Kendi işleri ile ilgili önemli çevre boyutları ve bu çevre boyutları ile ilişkili gerçek veya olası çevresel etkilerinin, c) İyileştirilmiş çevre performansının yararları da dahil olmak üzere, ÇYS nin etkinliğine yaptıkları katkının, d) Kuruluşun uygunluk yükümlülüklerini yerine getirmediği durumlar da dâhil olmak üzere ÇYS şartları ile uyumsuzlukların sonuçlarının farkında olmasını temin etmelidir. 96
97 ÖRNEK EĞİTİM TİPLERİ EĞİTİM TİPİ HEDEF KİTLE AMAÇ Çevre Yönetimin öneminin anlaşılmasının arttırılması Genel çevre bilincinin arttırılması Çevre yönetim sistemi şartları konusunda eğitim Beceri geliştirme Uygunluk eğitimi Kıdemli Müdürler Birim Amirleri Tüm çalışanlar Çevre yönetim sisteminden sorumlu olan kişiler Çevre sorumlulukları olan çalışanlar Yaptıkları işler uygunluğu etkileyebilecek olan çalışanlar Kuruluşun çevre politikasına uygunluk ve taahhüt kazandırma Kuruluşun çevre politikasına, amaçlarına ve hedeflerine karşı taahhütler kazandırmak ve bireysel sorumluluk duygusunu geliştirmek Şartların nasıl yerine getirileceği prosedürlerin nasıl yürütüleceği vs. anlatılması Kuruluşun işletmeler araştırma ve geliştirme ve mühendislik gibi alanlarında performansın iyileştirilmesi Düzenleyici eğitim şartlarına uygunluk sağlaması ve yasal şartlar ile kuruluşun uymayı kabul ettiği diğer şartlara uygunluğun arttırılması 97
98 7.4 İLETİŞİM 98
99 7.4.1 GENEL Kuruluş, ÇYS ile ilgili aşağıdaki hususlarda iç ve dış iletişim için ihtiyaç duyulan prosesleri oluşturulmalı, uygulanmalı ve sürekliliğini sağlanmalıdır: a) Neyin duyurulacağı, b) Ne zaman duyurulacağı, c) Kime duyurulacağı, d) Nasıl duyurulacağı. 99
100 Kuruluş, iletişim proseslerini oluştururken: - Uygunluk yükümlülüklerini dikkate almalı, - İletilen çevre bilgisinin, ÇYS inde üretilen bilgi ile tutarlı olması ve güvenilir olmasını temin etmelidir. Kuruluş, ÇYS ile ilgili iletişime cevap vermelidir. Kuruluş, uygun olduğunda, iletişiminin kanıtı olarak dokümante edilmiş bilgiyi muhafaza etmelidir. 100
101 7.4.2 İÇ İLETİŞİM Kuruluş; a) Farklı seviye ve fonksiyonlar arasında ÇYS ile ilgili bilgiyi ve değişiklikleri dâhili olarak iletmelidir, b) Personelin sürekli iyileştirmeye katkı sağlayabilmesi için iletişim proseslerini temin etmelidir. 101
102 7.4.3 DIŞ İLETİŞİM Kuruluş, oluşturulan iletişim prosesleri ve kendi uygunluk yükümlülüklerinin gerektirdiği gibi, ÇYS ile ilgili bilgiyi harici olarak iletmelidir. 102
103 7.5 DOKÜMANTE EDİLMİŞ BİLGİ 103
104 7.5.1 GENEL Kuruluşun Çevre Yönetim Sistemi; Bu standardın gerektirdiği ve ÇYS nin etkinliği için gerekli görülen dokümante edilmiş bilgiyi içermelidir. 104
105 ÇYS için dokümante edilmiş bilginin kapsamı; - Kuruluşun büyüklüğüne, faaliyetlerinin türüne, proseslerine, ürünlerine ve hizmetlerine, - Kuruluşun, uygunluk yükümlülüklerini yerine getirmeyi ispat etme ihtiyacına, - Proseslerin karmaşıklığına ve birbirleriyle etkileşimlerine, - Personelin yeterliliğine göre, farklılık gösterebilir. 105
106 7.5.2 OLUŞTURMA VE GÜNCELLEME Dokümante edilmiş bilgi oluşturulacağı ve güncelleneceği zaman kuruluş uygun; a) Tanımlamayı ve açıklamayı (Ör; başlık, tarih, yazarı veya yazının tarih-sayısı) yapmalı, b) Format (Ör; dil, yazılım sürümü, grafik) ve ortam (Ör; kâğıt veya elektronik) belirlemeli, c) Yeterlilik için gözden geçirilmesini ve onaylanmasını sağlamalıdır. 106
107 7.5.3 DOKÜMANTE EDİLMİŞ BİLGİNİN KONTROLÜ Dokümante edilmiş bilgi; a) Gerekli görüldüğü yer ve zamanda ulaşılabilir ve uygun olmalı, b) Korunmalı (Ör; gizliliğin kaybolması, uygun olmayan kullanım veya bütünlüğün bozulması) 107
108 Dokümante edilmiş bilginin kontrolü için kuruluş aşağıdaki faaliyetleri dikkate almalıdır: - Dağıtım, erişim, tekrar erişim ve kullanım, - Okunabilirliğin korunması da dâhil olmak üzere saklama ve koruma, - Değişikliklerin kontrolü (örneğin, sürüm kontrolü), - Muhafaza ve imha, Dış kaynaklı dokümante edilmiş bilgi, tanımlanmalı ve kontrol edilmelidir. 108
109 8. OPERASYON 109
110 8.1 OPERASYONEL PLANLAMA VE KONTROL Kuruluş, ÇYS şartlarını karşılamak amacıyla, - Risklere ve fırsatlara, - Çevre boyutlarına - Uygunluk yükümlülüklerine - Çevre amaçlarına Yönelik belirlenen faaliyetler için ihtiyaç duyduğu prosesleri oluşturmalı, uygulamalı ve belirlenen kriterler doğrultusunda kontrolünü yapmalı ve sürekliliğini sağlamalıdır. 110
111 ÖNLEME AZALTMA TEKRAR KULLANIM GERİ DÖNÜŞÜM ENERJİ KAZANIMI BERTARAF ATIK YÖNETİM HİYERARŞİSİ 111
112 - Planlanan değişiklikler kontrol edilmeli, - İstenmeyen değişikliklerin sonuçları gözden geçirilmeli - Olumsuz etkileri azaltmak için faaliyet gerçekleştirilmeli. - Dış kaynaklı proseslerinin kontrol edilmesini veya etkili olmasını sağlamalı. - Proseslere uygulanacak kontrol ve etkinin türü ve kapsamı ÇYS içinde tanımlanmalıdır. 112
113 Kuruluş, yaşam döngüsü bakış açısı ile tutarlı olarak; a) Tasarım ve geliştirme prosesi b) Temin ve üretim prosesi c) Taşıma ve sevkiyat prosesi, kullanımı, ömrünü tamamladıktan sonraki arıtımı ve nihai bertarafı ile ilgili olası önemli çevresel etkileri hakkında bilgi sağlama ihtiyacını dikkate alınmalıdır. d) Taşeronlar da dahil olmak üzere dış tedarikçilere ilgili çevre şartları iletilmelidir. Kuruluş, proseslerin planlandığı şekilde yürütüldüğünden emin olmak için gerekli olan dokümante edilmiş bilgiyi muhafaza etmelidir. 113
114 Şekil 1 - Ürünün hayat evreleriyle ilişkili girdiler çıktılar ve çevresel etkilere örnekler 114
115 8.2 ACİL DURUMA HAZIR OLMA VE MÜDAHALE Olası acil durumlara hazırlıklı olmak ve cevap vermek için ihtiyaç duyulan prosesler oluşturulmalı, uygulanmalı ve sürekliliği sağlanmalıdır. 115
116 Kuruluş; a) Acil durumlardan kaynaklanacak olumsuz çevresel etkileri önlemek ve azaltmak için, acil durumun ve olası çevresel etkisinin büyüklüğüne uygun olarak, faaliyetler planlayarak müdahaleye hazırlıklı olmalıdır, b) Gerçekleşen acil durumlara müdahale etmelidir, c) Acil durumların sonuçlarını önlemek veya azaltmak amacıyla faaliyet gerçekleştirmelidir, d) Planlanmış acil durum müdahale faaliyetlerini, uygulanabilir olduğunda, periyodik olarak test etmelidir, 116
117 e) Proseslerini ve planlanmış müdahale faaliyetlerini özellikle acil durum meydana geldikten sonra veya testlerden sonra, periyodik olarak gözden geçirmeli ve güncellemelidir, f) Acil duruma hazırlıklı olma ve müdahale ile ilgili eğitim ve bilgiyi, uygun olduğunda, kendi kontrolü altında çalışan personel dahil olmak üzere ilgili taraflara sağlamalıdır. Kuruluş, proseslerin planlandığı şekilde yürütüldüğünden emin olmak için gerekli olan dokümante edilmiş bilgiyi muhafaza etmelidir. 117
118 ACİL DURUM YÖNETİMİ ACİL DURUMLARI N BELİRLENME Sİ MARUZ KALMA İHTİMALİ TAYİNİ ALICI ORTAM ETKİLERİ AZALTMAK İÇİN YAPILACAK ÖNLEMLER ACİL DURMA MÜDAHELE ETME PLANI ACİL DURUM TATBİKATLA RI TATBİKAT SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLM ESİ GEREKLİ GÜNCELLEMEL ERİN VE EĞİTİMLERİN YAPILMASI Deprem Topoğrafik yapı İnsan, Hayvan, Bitki, Hava, Su, Toprak Deprem Acil Durum Planı Yılda 1 Metotlar, Çalışan davranışları, Acil durum planları Yangın Yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı malzemelerin bulunurluğu İnsan, Hayvan, Bitki, Hava, Su, Toprak Yangın Acil Durum Planı Yılda 1 Metotlar, Çalışan davranışları, Acil durum planları Su baskını Tesisin lokasyonu ve son 10 yıla düşen yağış miktarı İnsan, Hayvan, Bitki, Hava, Su, Toprak Sel Acil Durum Planı Yılda 1 Metotlar, Çalışan davranışları, Acil durum planları Kimyasal Dökülmesi Kimyasalın bulunduğu kabın konumu, titreşim İnsan, Hayvan, Bitki, Hava, Su, Toprak Kimyasal Acil Durum Planı Yılda 1 Metotlar, Çalışan davranışları, Acil durum planları 118
119 9.PERFORMANS DEĞERLENDİRME 119
120 9.1 İZLEME, ÖLÇME, ANALİZ VE DEĞERLENDİRME 120
121 9.1.1 GENEL Kuruluş, çevre performansını izlemeli, ölçmeli, analiz etmeli ve değerlendirmelidir. Kuruluş; a) Neyin izlenmesi ve ölçülmesi gerektiğini, b) Geçerli sonuçları temin etmek için, uygulanabilir olduğunda, izleme, ölçme, analiz ve değerlendirme metotlarını, c) Kuruluşun kendi çevre performansını değerlendireceği kriterleri ve uygun göstergeleri, d) İzleme ve ölçme işleminin ne zaman yapılacağını, e) İzleme ve ölçme işlemlerinde elde edilen sonuçların ne zaman analiz edileceğini ve değerlendirileceğini belirlemelidir. 121
122 Kuruluş, kalibre edilmiş veya doğrulanmış izleme ve ölçme ekipmanlarının, uygun olduğunda, kullanılmasını ve muhafaza edilmesini sağlamalıdır. Kuruluş, çevre performansını ve ÇYS nin etkinliğini değerlendirmelidir. Kuruluş, çevre performansı ile ilgili bilgiyi, iletişim proseslerinde tanımlandığı gibi ve kendi uygunluk yükümlülüklerinin gerektirdiği şekilde, dahili ve harici olarak iletmelidir. Kuruluş, izleme, ölçme, analiz ve değerlendirme sonuçlarının kanıtlarını dokümante edilmiş bilgi olarak muhafaza etmelidir. 122
123 PERFORMANS GÖSTERGE ÖRNEKLERİ Kullanılan ham madde veya enerji miktarı Sera gazı (CO 2, NOx, CH 4, SF 6 ) emisyonlarının miktarı Nihai ürün miktarı başına üretilen atık Kullanılan malzeme ve enerji verimliliği Çevresel olay (sınır değerlerin aşılması gibi) sayısı Çevre kazası sayısı Geri dönüştürülen atık yüzdesi Ambalajlamada kullanılan geri dönüştürülmüş malzeme yüzdesi Birim üretim başına servis araçlarının kat ettiği yol Çevrenin korunması için yapılan yatırım Yaban hayatı için ayrılan arazi miktarı 123
124 9.1.2 UYGUNLUĞUN DEĞERLENDİRİLMESİ Kuruluş uygunluk yükümlülüklerini yerine getirdiğini değerlendirmek için gereken prosesleri oluşturmalı, uygulamalı ve sürekliliğini sağlamalıdır. Kuruluş; a) Uygunluk değerlendirmenin sıklığını belirlemeli, b) Uygunluğu değerlendirmeli ve gerekli ise faaliyet gerçekleştirmeli, c) Uygunluk durumunun bilgi ve anlayışını sürdürmelidir. Kuruluş, uygunluk değerlendirmenin kanıtı olarak, dokümante edilmiş bilgiyi muhafaza etmelidir. 124
125 9.2 İÇ TETKİK Kuruluş, ÇYS nin; a) Aşağıdakiler ile uyum sağlayıp sağlamadığını, - Kuruluşun çevre yönetim sistemi için oluşturduğu kendi şartları, - Bu standardın şartlarını, b) Etkin bir şekilde uygulanıp ve sürekliliğinin sağlanıp sağlanmadığı ile ilgili bilgi sağlamak amacıyla planlanan aralıklarda iç tetkikler yapmalıdır. 125
126 9.2.2 İÇ TETKİK PROGRAMI Kuruluş, iç tetkiklerin sıklığı, metotlar, sorumluluklar, planlama şartları ve raporlanması da dâhil olmak üzere bir iç tetkik programı oluşturmalı, uygulamalı ve sürekliliğini sağlamalıdır. İç tetkik programını oluşturulurken, kuruluş ilgili proseslerin çevresel önemini, kuruluşu etkileyen değişiklikler ve önceki tetkik sonuçlarını dikkate almalıdır. Kuruluş: a) Her bir tetkikin tetkik kriteri ve kapsamını tanımlamalı, b) Tetkikçiler seçmeli ve tetkik sürecinin objektiflik ve tarafsızlığını sağlamak için tetkikler gerçekleştirmeli, c) Tetkik sonuçlarının ilgili yönetime raporlanmasını temin etmelidir. Kuruluş, tetkik programının uygulandığını ve tetkik sonuçlarının kanıtını gösteren dokümante edilmiş bilgiyi muhafaza etmelidir. 126
127 9.3 YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ Üst yönetim, kuruluşun çevre yönetim sisteminin uygunluğunu, yeterliliğini ve etkinliğini sürdürmesini temin etmek amacıyla planlanan zaman aralıklarında çevre yönetim sistemini gözden geçirmelidir. Yönetimin gözden geçirmesi; a) Yönetimin önceki gözden geçirmelerindeki işlemlerin durumunu, b) Aşağıdakiler ile ilgili değişiklikleri, - Çevre yönetim sistemi ile ilgili iç ve dış hususlar, - Uygunluk yükümlülükleri dahil olmak üzere, İlgili tarafların ihtiyaç ve beklentileri, - Önemli çevre boyutları - Riskler ve fırsatlar, 127
128 c) Çevre amaçlarına ulaşma derecesini, d) Aşağıdakilere ait eğilimler de dahil olmak üzere, kuruluşun çevre performansına ait bilgiyi, - Uygunsuzluklar ve düzeltici faaliyetler, - Sonuçların izleme ve ölçmesi, - Uygunluk yükümlülüklerinin yerine getirme - Tetkik sonuçları, e) Kaynakların yeterliliğini, f) Şikayetler de dahil olmak üzere kuruluş dışı ilgili taraflardan gelen bildirimleri, g) Sürekli iyileştirme için fırsatları içermelidir. 128
129 Yönetim gözden geçirmenin çıktısı aşağıdakileri içermelidir: - ÇYS nin uygunluğunu, yeterliliğini ve etkinliğini sürdürme ile ilgili sonuçlar, - Süregelen iyileştirme fırsatların ile ilgili kararlar, - Kaynaklarda dahil olmak üzere, ÇYSdeğişiklikler için ihtiyaçlar ile ilgili kararlar, - Gerekli olduğunda, çevre amaçlarına ulaşılmadığı hallerdeki faaliyetler, - ÇYS nin, ihtiyaç duyulduğunda, diğer iş süreçleri ile entegrasyonunu iyileştirmek için fırsatlar, - Kuruluşun stratejik doğrultusu için çıkarımlar. Kuruluş, yönetimin gözden geçirmelerinin sonuçlarının kanıtı olarak dokümante edilmiş bilgiyi muhafaza etmelidir. 129
130 10. İYİLEŞTİRME Kuruluş iyileştirme için fırsatları belirlemeli ve çevre yönetim sisteminin istenilen sonuçlarına ulaşmak için gereken faaliyetleri gerçekleştirmelidir. 130
131 10.2 UYGUNSUZLUK VE DÜZELTİCİ FAALİYET Uygunsuzluk ortaya çıktığında kuruluş; a) Uygulanabilir olduğunda, uygunsuzluğa tepki vermeli, ve; - Uygunsuzluğu kontrol etme ve düzeltme için faaliyet yapmalı, - Olumsuz çevresel etkiler dahil sonuçları ile ilgilenilmeli, b) Uygunsuzluğun tekrar oluşmasını veya başka bir yerde ortaya çıkmasını önlemek amacıyla, uygunsuzluğun sebeplerini önlemek için faaliyet ihtiyacını: - Uygunsuzluğu gözden geçirerek, - Uygunsuzluğun nedenlerini belirleyerek, - Aynı uygunsuzluğun olup olmadığını veya olası olup olmadığını belirleyerek değerlendirmeli, c) Gerekli tüm faaliyetleri gerçekleştirerek, d) Gerçekleştirilen tüm düzeltici faaliyetlerin etkinliğini gözden geçirmeli, e) Gerekli olduğunda çevre yönetim sisteminde değişikliklerin yapılması, 131
132 Düzeltici faaliyetler, çevresel etkiler de dahil olmak üzere karşılaşılan uygunsuzlukların etkilerinin önemine uygun olmalıdır. Düzeltici faaliyetler, karşılaşılan uygunsuzlukların etkilerine cevap vermelidir. Kuruluş; - Uygunsuzlukların doğası ve daha sonra gerçekleştirilen tüm faaliyetlerin, - Düzeltici faaliyetin sonuçlarının kanıtı olarak dokümante edilmiş bilgiyi muhafaza etmelidir. 132
133 10.3 SÜREKLİ İYİLEŞTİRME Kuruluş, ÇYS nin performansını arttırmak amacıyla çevre yönetim sisteminin uygunluğu, yeterliliğini ve etkinliğini sürekli olarak iyileştirmelidir. 133
134 İYİLEŞTİRME ÖRNEKLERİ Daha az zararlı malzemelerin kullanılmasını teşvik etmek amacıyla yeni malzemelerin değerlendirilmesi için bir süreç oluşturulması, Yeni uygunluk şartlarının daha kısa zamanda belirlenmesi amacıyla, yürürlükteki yasal şartları belirleyebilmek için kuruluşta bir süreç geliştirilmesi, Kuruluşta atık oluşumunu azaltmak için malzemeler ve bunlarla çalışma konusunda çalışanların eğitiminin iyileştirilmesi, Suyun yeniden kullanımını sağlamak amacıyla, atık su arıtma süreçlerinin kullanılmaya başlanması, Baskı veya fotokopi merkezinde arkalı önlü kopyalama yapılması için baskı ve fotokopi cihazlarının başlangıç ayarlarında değişiklikler yapılması, Nakliye şirketi/ şirketlerinin fosil yakıt tüketimini azaltmak amacıyla sevkiyat yollarının yeniden tasarımlanması, Kazanlarda yakıt değişimine gidilmesi ve tanecik (kül, toz) emisyonunu azaltmak için amaçlar ve hedefler belirlenmesi. 134
ISO 14001:2015 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU
ISO 14001:2015 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU ISO 9001:2015 KYS standardı ile birlikte değişen pazar ve çevresel şartlara uyum için ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi standardı da yeni seviye yönetim
DetaylıÇevre Yönetim Sistemleri ve Çevre Boyutu
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Çevre Yönetim Sistemleri ve Çevre Boyutu Hafta 8 Yrd. Doç. Dr. Asude Ateş Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine
DetaylıYÖNETİM SİSTEMLERİ. Yönetim Sistemi Modelleri: Deming tarafından geliştirilen, Planla Uygula Kontrol Et Önlem Al
YÖNETİM SİSTEMLERİ Yönetim Sistemi Modelleri: Deming tarafından geliştirilen, Planla Uygula Kontrol Et Önlem Al kavramlarını içeren sürekli iyileştirme döngüsü ile uygulanır. YÖNETİM SİSTEMLERİ Şematik
DetaylıKALİTE YÖNETİM SİSTEMİ TS EN ISO 2015 PROSES YAKLAŞIMI
KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ TS EN ISO 2015 PROSES YAKLAŞIMI Mustafa DİLEK +90 532 263 4849 mdilekm@hotmail.com Kalite Yönetim Sistemi Kalite yönetim sistemi uygulamak kuruluşa aşağıdaki potansiyel faydaları
DetaylıÇevre Yönetim Sistemleri ve Çevre Boyutu
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Çevre Yönetim Sistemleri ve Çevre Boyutu Hafta 10 Yrd. Doç. Dr. Asude Ateş Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine
DetaylıISO :2018 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ
ISO 45001 :2018 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ Bilgilendirme Eğitimi HURİYE KUMRAL İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI(A) OHSAS 18001 ve ISO 45001 Tarihçe 1996 yılında BS 8800 "İSG Yönetim Sistemleri için Rehber"
DetaylıKALİTE YÖNETİM SİSTEMİ (ISO 9001:2015)
KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ (ISO 9001:2015) NELER GETIRDI www.sigmacenter.com.tr www.sigmaakademi.com Kalite Yönetim Sistemi; o bütün dünyada kalitenin ortak dilidir o diğer yönetim sistemlerinin temelini oluşturur
DetaylıISO 9001:2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU
ISO 9001:2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU Dünyada en çok kullanılan yönetim sistemi standardı ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Standardının son revizyonu 15 Eylül 2015 tarihinde yayınlanmıştır.
DetaylıOHSAS İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMLERİ
OHSAS 18001 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMLERİ OHSAS 18001 YÖNETİM SİSTEMİ STANDARTI Bu standart, yasal şartları ve İSG riskleri hakkındaki bilgileri dikkate alan bir politikanın ve hedeflerin
DetaylıİSG Hizmet Yönetim Rehberi
İSG Hizmet Yönetim Rehberi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 0. TEMEL YAKLAŞIM 2 0.1. GENEL 2 0.2. PROSES YAKLAŞIMI 2 0.3. RİSK TEMELLİ (BAZLI) YAKLAŞIM 2 0.4.
DetaylıISO 9001:2015 GEÇİŞ KILAVUZU
Kal ten z, denet m m z altında olsun Szutest Szutest Szutest Szutesttr 444 9 511 szutest.com.tr ISO 9001:2015 REVİZYONUN YAPISI Yeni Revizyon ile birlikte ISO ANNEX SL gereksinimleri doğrultusunda Yüksek
DetaylıISO 27001:2013 BGYS BAŞDENETÇİ EĞİTİMİ. Planlama - Destek
Planlama - Destek Risk ve fırsatları ele alan faaliyetler enel ilgi güvenliği yönetim sistemi planlaması yaparken, kuruluş Madde 4.1 de atıf yapılan hususları ve Madde 4.3. de atıf yapılan şartları göz
DetaylıISO 14001:2015 Revizyonu Yenilikler
ISO 14001:2015 Revizyonu Yenilikler Bursa, 08.03.2016 Yusuf YILMAZ TÜV Austria BBS AŞ September 2015 Folie 1 İçerik: Temel Değişiklikler; Terimler, 2004 ve 2015 versiyonlarının karşılaştırılması Değişen
DetaylıHazırlayan: Yasemin Özkonuk
Hazırlayan: Yasemin Özkonuk 1 HOŞGELDİNİZ 2 45001 İLE 18001 ARASINDAKİ TEMEL FARKLILIK Diğer yönetim sistem standardları ile entegre. Liderlik vurgusu Çalışanların katılımı İç ve dış faktörler ele alındı
DetaylıKALİTE BİRİM SORUMLULARI EĞİTİMİ
KALİTE BİRİM SORUMLULARI EĞİTİMİ 2018/I (05.09.18) Ülkü SU BİLGİN CICP-MHU Stratejik Yönetim ve Planlama Birimi Yöneticisi TANIŞMA.. EĞİTİM PLANI Eğitimin amacı Kalite Yönetim Sistemi o Nedir? o Sistem:
DetaylıISO 9001:2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞİ İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRME
ISO 9001:2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞİ İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRME ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Standardının son revizyonu 15 Eylül 2015 tarihinde yayınlanmıştır. ISO 9001:2015 Geçiş Süreci IAF (Uluslararası
DetaylıISO 14001:2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ BİLGİLENDİRME KILAVUZU
ISO 14001:2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ BİLGİLENDİRME KILAVUZU GEÇİŞ DENETİMLERİ İÇİN BELİRLENEN EK SÜRELER Gözetim tetkiki sırasında ISO 14001:2015 in şartlarına uyacak şekilde yapılacak geçiş için
DetaylıKalite Sistemleri ve Yönetimi YILMAZ ÖZTÜRK
Kalite Sistemleri ve Yönetimi B YILMAZ ÖZTÜRK 5 Yönetim sorumluluğu 5.1 Yönetimin taahhüdü Üst yönetim aşağıdaki yollarla, kalite yönetim sisteminin oluşturulması, uygulanması ve etkinliğinin sürekli iyileştirilmesi
DetaylıISO 9001:2009 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ STANDARDININ AÇIKLAMASI
0. GİRİŞ ISO 9001:2009 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ STANDARDININ AÇIKLAMASI Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 1 Kalite yönetim sisteminin benimsenmesi, kuruluşun stratejik bir kararı olmalıdır. Bir kuruluşun kalite yönetim
DetaylıGEÇİŞ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ
GEÇİŞ OHSAS 18001:2007 ISO 45001:2018 6. September 2018 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ TÜV Thüringen ISO 45001 in oluşum evresi ÇALIŞMA TASLAĞI ÜZERİNDE ÇALIŞMA EVRESİ İLK TASLAĞIN YAYINLANMASI
DetaylıISO 13485:2016 TIBBİ CİHAZLAR KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU
ISO 13485:2016 TIBBİ CİHAZLAR KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU Dünyaca kabul görmüş medikal cihazlar endüstrisi kalite yönetim sistemi standardı olan ISO 13485'in final versiyonu Şubat 2016 da yayınlandı.
DetaylıTÜRK AKREDİTASYON KURUMU R20.08
R20.08 LABORATUVARLARDA YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRME FAALİYETİ Rev.00 03-2002 1. GİRİŞ 1.1 TS EN ISO/IEC 17025 (2000) Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği için Genel Şartlar standardında bir
DetaylıISO Nedir? denir. ISO 16001, Enerji yönetimi standardı, maliyetlerinizi ve sera gazı emisyonlarınızı indirgeme temelli, etkili bir enerji yöneti
BS EN 16001 ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ BELGESİ WHİTE PAPER HAKKINDA TEMEL BİLGİLER BS EN 16001 STANDARDİZASYONU 1999 dan beri Bilgilendiriyoruz, Belgelendiriyoruz ISO 16001 Nedir? denir. ISO 16001, Enerji
Detaylıİç Tetkik Soru Listesi
Std. Mad. Soru 4.1 1 Kalite Yönetim Temsilciliği İçin Sorular Sorular E / H Bulgular Kalite Yönetim Sistemi için ihtiyaç duyulan prosesler, proseslerin sırası ve birbirleriyle etkileşimleri belirlenmiş.
DetaylıİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ Ohsas 18001 Endüstrinin değişik dallarında faaliyet gösteren kuruluşların, faaliyet konularını yerine getirirken, İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda da, faaliyet
DetaylıISO 14001 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ HAKAN KARAGÖZ
Tanım: Bir kuruluşun faaliyetlerini içinde yürüttüğü; hava, su, toprak, doğal kaynaklar, bitki topluluğu, hayvan topluluğu ile insanları da ihtiva eden ortam ve bunun arasındaki ilişkiye "çevre" denilmektedir.
DetaylıISO 9001:2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU
ISO 9001:2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU GENEL BİLGİ Dünyada en çok kullanılan yönetim sistemi standardı ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Standardının son revizyonu 15 Eylül 2015 tarihinde yayınlanmıştır.
DetaylıT. C. KAMU İHALE KURUMU
T. C. KAMU İHALE KURUMU Elektronik İhale Dairesi KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ BT Strateji Yönetimi BT Hizmet Yönetim Politikası Sürüm No: 6.0 Yayın Tarihi: 26.02.2015 444 0 545 2012 Kamu İhale Kurumu Tüm hakları
DetaylıProsedür. Kalite Yönetim Sisteminde Neden gerçekleştirilecek?
Prosedür Bir faaliyeti veya bir bir amaca ulaşmak için izlenen yol ve yöntem (TDK) Prosesi icra etmek için belirlenen yol (ISO 9000) Faaliyetleri yeterli kontrolü sağlayacak detayda tarif eden dokümanlardır
DetaylıISO 9001:2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞİ
ISO 9001:2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞİ ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Standardının son revizyonu 15 Eylül 2015 tarihinde yayınlanmıştır. ISO 9001:2015 Geçiş Süreci IAF (Uluslararası Akreditasyon
DetaylıİÇ TETKİKÇİ DEĞERLENDİRME SINAVI
13.07.2018 ISO 9001:2015 İÇ TETKİKÇİ DEĞERLENDİRME SINAVI Soru Sayısı: 33 Süre: 40 Dakika Ad SOYAD: Bölüm: ADL Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri OĞUZ ÖZTÜRK Soru-1) Aşağıdakilerden hangisi ISO 9001:2015
DetaylıEnerji Yönetimi 11 Aralık 2015. Ömer KEDİCİ
Enerji Yönetimi 11 Aralık 2015 Ömer KEDİCİ Tanım Enerji yönetimi ; Planlama, Koordinasyon ve Kontrol gibi birbirinden bağımsız olduklarında etkisiz kalabilecek işlevlerin bir araya gelerek oluşturdukları
DetaylıBütün kuruluşların, çevre politikaları ve amaçlarıyla uyumlu olarak, faaliyetlerinin, ürünlerinin ve hizmetlerinin çevre üzerindeki etkilerini kontrol etmek suretiyle, kusursuz bir çevre performansına
DetaylıĠÜ ONKOLOJĠ ENSTĠTÜSÜ BÜTÜNLEġĠK KALĠTE YÖNETĠM SĠSTEMĠ EL KĠTABI
İlk Yayın Tarihi : 2.0.201 No :.. Tarihi : Sayfa No :1 12 ĠÇĠNDEKĠLER VE ÇAPRAZ REFERANS ÇĠZELGE: OE-BKYS-EK Madde ve TS EN ISO 91:2 Madde ve Tarihi Bölüm Değişiklik Sayfası - 1 Önsöz - Tarihçe - 1 1 1.
DetaylıULUS METAL ÇEVRE RAPORU 2017
ULUS METAL ÇEVRE RAPORU 2017 Giriş Tarihçe Çevre Politikası Çevresel Etkiler Atık Yönetimi Veriler Eğitimler ULUS METAL ÇEVRE RAPORU 2017 Ulus Metal çevre ile ilgili faaliyetlerini web sayfası aracılığıyla,
DetaylıAnaliz ve Kıyaslama Sistemi
Analiz ve Kıyaslama Sistemi Analiz Kıyaslama Raporu (? pgi=5&tabpg=4&arn=99506&oka=0) Puan Karşılaştırma Raporu (? pgi=5&tabpg=5&arn=99506&oka=0) Düzeltici Faaliyet Takip Raporu (? pgi=5&tabpg=7&arn=99506&oka
DetaylıKAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI
KAMU İÇ KONTROL KONTROL ORTAMI İç kontrolün temel unsurlarına temel teşkil eden genel bir çerçeve olup, kişisel ve mesleki dürüstlük, yönetim ve personelin etik değerleri, iç kontrole yönelik destekleyici
DetaylıÇEVRE BOYUTLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ PROSEDÜRÜ
SAYFA NO 1/7 1. AMAÇ VE KAPSAM: Bu prosedürün amacı, TOTM nin faaliyetlerinin ve hizmetlerinin çevre güvenliği üzerinde gerçek veya potansiyel olarak önemli etkileri olabilecek çevresel boyutlarının (yönlerinin),
DetaylıOSGB Hizmet Yönetim Rehberi
OSGB Hizmet Yönetim Rehberi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 0. TEMEL YAKLAŞIM 3 0.1. GENEL 3 0.2. PROSES YAKLAŞIMI 3 0.3. RİSK TEMELLİ (BAZLI) YAKLAŞIM 3 0.4.
DetaylıISO 14001:20014 ve ISO 14001:2015 Şartları Arasındaki Eşleştirme Eşleştirme Kılavuzu
Final ISO 14001:20014 ve ISO 14001:2015 Şartları Arasındaki Eşleştirme Eşleştirme Kılavuzu Giriş Bu doküman ISO 14001:2004 ve ISO 14001:2015 şartları arasındaki eşleştirmeyi sunmaktadır. Doküman yalnızca
DetaylıANKARA ŞUBESİ YAZ SEMĠNERLERĠ
ANKARA ŞUBESİ YAZ SEMĠNERLERĠ 1 KALĠTE YÖNETĠMĠ Bayram ERTEM Makine Mühendisi 2 TEMEL KALĠTE KAVRAMLARI Kalite nedir? Müşteri beklentilerini karşılayabilme derecesi, Bir ürün veya hizmetin belirlenen veya
DetaylıISO 9001 : 2000 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ. Doç.Dr. Nihal ERGİNEL ANADOLU ÜNİVERSİTESİ Endüstri Mühendisliği Bölümü Eskişehir
ISO 9001 : 2000 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ Doç.Dr. Nihal ERGİNEL ANADOLU ÜNİVERSİTESİ Endüstri Mühendisliği Bölümü Eskişehir 1 TEMEL KALİTE KAVRAMLARI Kalite Güvencesi nedir? Ürün veya hizmet ile ilgili kalite
DetaylıĠÇĠNDEKĠLER VE ÇAPRAZ REFERANS ÇĠZELGE:
İlk Yayın :26.0.2017 No : : Sayfa No :1 6 ĠÇĠNDEKĠLER VE ÇAPRAZ REFERANS ÇĠZELGE: TS EN ISO 91:2 Değişiklik Sayfası - 1 Önsöz - 1 Tarihçe - 1 1. Onkoloji Enstitüsü Sistemin nin Amaç Ve Kapsamı 2. Atıf
DetaylıDENETİM VE DOKÜMANTASYON BEKLENTİLERİ
Terimler ve tarifler (Ref. ISO 14001) ISO 14001 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMLERİ İÇİN DENETİM ve DOKÜMANTASYON BEKLENTİLERİ Tetkikçi Bir tetkiki yapabilmeye yetkili uzman kişi. [ISO 9000:2000, Madde 3.9.9] Sürekli
DetaylıT. C. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ
T. C. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ TS ISO/IEC 27001 BİLGİ GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ, TS ISO/IEC 20000-1 BT HİZMET YÖNETİM SİSTEMİ Sunucu: Gürol GÖKÇİMEN 25.10.2014 Türk Standardları Enstitüsü 1 Güvenlik;
DetaylıISO 9001:2015 REVİZYON BİLGİLENDİRME SEMİNERİ 03 Mart 2015 İzmir l 17 Mart 2015 İstanbul
ISO 9001:2015 REVİZYON BİLGİLENDİRME SEMİNERİ 03 Mart 2015 İzmir l 17 Mart 2015 İstanbul Nesrin SERİN Genel Müdür Hürriyet Bulvarı. No:4/1 Kavala Plaza K:1 D:101 35230 Çankaya / İZMİR T. +90 232 446 49
DetaylıYÖNETİM SİSTEMLERİ. TS EN ISO 9001-2000 Kalite Yönetim Sistemi TS EN ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi TS (OHSAS) 18001 İSG Yönetim Sistemi
YÖNETİM SİSTEMLERİ Ülkemiz kuruluşları da Kalite, Çevre ve İş sağlığı ve güvenliği konularına verdikleri önemi göstermek, etkinlik ve verimliliği artırmak amacıyla Yönetim Sistemlerine geçiş için uğraş
DetaylıISO NEDİR? TSE, ISO nun üyesi ve Türkiye deki tek temsilcisidir. EN NEDİR?
ISO Türk Standardları Enstitüsü 132 sayılı kuruluş yasası ile kendisine verilen Standardlara uygun ve kaliteli üretimi teşvik edecek her türlü çalışmayı yapmak ve bunlarla ilgili belgeleri düzenlemek görevini
DetaylıT. C. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ
T. C. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ BİLGİ GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ, TS ISO/IEC 20000-1 BT HİZMET YÖNETİM SİSTEMİ Sunucu: Gürol GÖKÇİMEN 1 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Bilgi : anlamlı veri, (bir kurumun
DetaylıİSG PLANLAMA RİSK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ
SAYFA NO 1/6 AMAÇ KAPSAM: Hastanede yeni bir bölüm açarken veya devam eden bölümlerin tehlikelerinin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi, İSG programlarının oluşturulması ve gerekli kontrol ölçümlerinin
DetaylıMikro Bilgi Kayıt ve Dağıtım A.Ş Kalite Yönetim Temsilcisi. Şenay KURT senay.kurt@mikrobilgi.com.tr
Mikro Bilgi Kayıt ve Dağıtım A.Ş Kalite Yönetim Temsilcisi Şenay KURT senay.kurt@mikrobilgi.com.tr Standart Nedir? Standardizasyon; belirli bir faaliyetle ilgili olarak ekonomik yarar sağlamak üzere bütün
Detaylıİlişkiler Matrisi & Değişikliklerin Özeti
Bu ilişki matrisi ISO 9001:2015 yeni şartları ile ISO 9001:2008 şartlarını karşılaştırır ve değişikliklerin bir özetini verir. İlişkiler Matrisi & Değişikliklerin Özeti KIWA MEYER BELGELENDİRME HİZMETLERİ
DetaylıLaboratuvar Akreditasyonu
Akreditasyon Laboratuvar, muayene ve belgelendirme kuruluşlarının ulusal ve uluslararası kabul görmüş teknik kriterlere göre değerlendirilmesi, yeterliliğin onaylanması ve düzenli aralıklarla denetlenmesi
DetaylıSatış Pazarlama Prosesi. Satınalma Prosesi ŞİRKET MÜDÜRLÜĞÜ/ÜST YÖNETİM YÖNETİM TEMSİLCİLİĞİ/KYS DOKÜMANTASYON-EĞİTİM-MÜŞTER
Üretim Prosesi Bakım Prosesi Tetkik Edilen Bölüm/Proses Satış Pazarlama Prosesi Eğitim Prosesi Satınalma Prosesi ŞİRKET MÜDÜRLÜĞÜ/ÜST YÖNETİM Tetkik Edilen Bölüm Sorumlusu / Unvan YÖNETİM TEMSİLCİLİĞİ/KYS
DetaylıİSG Yönetim Sistemi Prensipleri
İSG Yönetim Sistemi Prensipleri Taahhüt ve politika Planlama Uygulama ve Çalıştırma Kontrol ve Düzeltici Faaliyet Yönetimin Gözden Geçirmesi ISO 18001 Awareness Training Ders 4 İSG ve OHSAS 18001 1 4.1
DetaylıTS ISO 9000 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ
TS ISO 9000 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ Prof.Dr. Nihal ERGİNEL ANADOLU ÜNİVERSİTESİ Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğrenci ders notudur. Başka amaçla kullanılamaz, kopyalanamaz, çoğaltılamaz. 1 TEMEL KALİTE KAVRAMLARI
DetaylıISO/IEC 27001:2013 REVİZYONU GEÇİŞ KILAVUZU
ISO/IEC 27001 in son versiyonu 01 Ekim 2013 tarihinde yayınlanmıştır. Standardın 2013 versiyonu, farklı sektör ve büyüklükteki firmaların gelişen bilgi güvenliği ve siber güvenlik tehditleri konularına
DetaylıEN ISO/IEC PERSONEL BELGELENDİREN KURULUŞLAR İÇİN GENEL ŞARTLAR
EN ISO/IEC 17024 PERSONEL BELGELENDİREN KURULUŞLAR İÇİN GENEL ŞARTLAR Bu standart Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) tarafından onaylanan ve Aralık 2012 de TS EN ISO/IEC 17024:2012 numaralı standardı
DetaylıISO 9000 Serisi Standartların Amacı Nedir?
ISO 9000 Serisi Standartların Amacı Nedir? Etkili bir yönetim sisteminin, nasıl kurulabileceği, dokümante edilebileceği ve sürdürülebileceği konusunda yol göstermek, firmalar arasında güven ortamı yaratmak;
DetaylıSÜREKLİ İYİLEŞTİRME PROSEDÜRÜ
Sayfa No 1/5 1. AMAÇ: Kurulmuş olan kalite sisteminin etkinliğini arttırmak, bağımsız bakış açısı ile kalite sistemini sürekli olarak iyileştirmek ve geliştirmek amacıyla tüm bölümlerin kalite sistemine
DetaylıKalite Sistemleri ve Yönetimi. Yılmaz ÖZTÜRK
Kalite Sistemleri ve Yönetimi Yılmaz ÖZTÜRK B TS-EN ISO 9000 Ne Değildir? Ø Kaliteyle ilgili tüm problemleri çözmez Ø Neyin yapılacağını söyler, nasıl yapılacağını değil Ø Etkin bir Kalite Yönetim Sistemi
DetaylıISO 50001:2011 Enerji Yönetim Sistemi
ISO 50001:2011 Enerji Yönetim Sistemi Enerji Tasarrufu Daha Güçlü Atılımlar İçin Birikimdir 2011 MEYER Temsilcilik ve Kontrol Hizmetleri 1 TÜV (Technischer Überwachungs - Verein) Almanca'da Teknik Gözetim
DetaylıKURULUŞ AMAÇ BAĞLAM KAPSAM
A. Kurum Profili Enstitümüz, 17 Mart 2006 tarih ve 5467 Sayılı Kanunun 1 inci maddesi ve 2547 Sayılı YÖK Teşkilatı Kanununun Ek 66 ncı maddesi ile kurulmuştur. Hemşirelik Anabilim Dalı, Hemşirelik Yüksek
DetaylıTS EN ISO 14001: 2005 AC: Haziran 2010
TÜRK STANDARDI TURKISH STANDARD Sayfa 1/5 ICS 13.020.10 TS EN ISO 14001: 2005 AC: Haziran 2010 Bu ek, CEN tarafından kabul edilen EN ISO 14001: 2004/AC: 2009 eki esas alınarak TSE Çevre İhtisas Grubu nca
DetaylıİSG PLANLAMA RİSK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ
SAYFA NO 1/6 1. AMAÇ KAPSAM: Hastanede yeni bir bölüm açarken veya devam eden bölümlerin tehlikelerinin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi, İSG programlarının oluşturulması ve gerekli kontrol ölçümlerinin
DetaylıDr. Yıldırım CESARETLİ. Akreditasyon ve Yeterlilik Testleri. Biyosidal Ürün Analiz Laboratuvarlarında
Dr. Yıldırım CESARETLİ 1 Akreditasyon ve Yeterlilik Testleri Biyosidal Ürün Analiz Laboratuvarlarında Mevzuat 2 Biyosidal Ürünler Yönetmeliği 31.12.2009 tarih ve 27449 sayı 4. Mükerrer Bu Yönetmeliğin
DetaylıKAYISI ARAŞTIRMA İSTASYONU MÜDÜRLÜĞÜ EK 3.4 KALİTE YÖNETİM / İÇ KONTROL BİRİMİ
KAYISI ARAŞTIRMA İSTASYONU MÜDÜRLÜĞÜ EK 3.4 KALİTE YÖNETİM / İÇ KONTROL BİRİMİ Kalite Yöneticisi Dök.No KAİM.İKS.FRM.081 Sayfa No 1/ 3 İŞİN KISA TANIMI: Kayısı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü üst yönetimi
DetaylıSanayide Enerji Yönetimi... -mış gibi değil gerçekten yapmak için...
İyi uygulama örneği ile Sanayide Enerji Yönetimi... -mış gibi değil gerçekten yapmak için... Mahmut DEDE Enerji Verimliliği Müdürü EVK 2015 04 Haziran 2015, Perşembe 1 Enerji Yönetimi İçin 3 Temel İtici
DetaylıKALİTE TETKİKÇİLERİNE KLAVUZ AMAÇLI SORU LİSTESİ
Sayfa No: / 8 Yayın No: 0 4--) GENEL ŞARTLAR... 4.. 6. 7. 8. Bu standardın öngördüğü şartlara uygun olarak bir kalite yönetim sistemi oluşturulmuş, dokumante edilmiş, uygulanmış, sürekliliğini sağlanmış
DetaylıISO 9001 Kalite Terimleri
Kalite: Mevcut ve var olan karakteristiklerin şartları karşılama derecesine verilen isimdir (ISO 9000) Kalite Politikası: Kalite ile ilişkili olarak üst yönetim tarafından resmi olarak formüle edilen kuruluşun
DetaylıAcil Durum Yönetim Sistemi ICS 785 - NFPA 1600
Acil Durum Yönetim Sistemi ICS 785 - NFPA 1600 Başlarken Acil Durum Yönetim Sistemi Kendilerini acil durumlarda da çalışmaya hedeflemiş organizasyon ve kurumların komuta, kontrol ve koordinasyonunu sağlama
DetaylıYÖNETİM SİSTEMLERİ. Alev ACAR Çevre Mühendisi Yönetim Sistemleri Uzmanı
YÖNETİM SİSTEMLERİ Alev ACAR Çevre Mühendisi Yönetim Sistemleri Uzmanı Genel Bilgilendirme Çevre Yönetim Sistemi (ISO 14001) İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi (OHSAS 18001) Sosyal Sorumluluk Standardı
DetaylıC. Yönetim Sistemi İle İlgili Taraflar ve Bunların Şartları
Sayfa 1/4 A. Kurum Profili Türkiye de Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) na bağlı üniversitelerde Uzaktan Eğitim (UE) ile önlisans, lisans ve yüksek lisans düzeylerinde programların açılması ve derslerin Uzaktan
DetaylıTÜRK STANDARDI TASARISI DRAFT TURKISH STANDARD KALİTE YÖNETİM SİSTEMLERİ - ŞARTLAR. Quality management systems Requirements
TÜRK STANDARDI TASARISI DRAFT TURKISH STANDARD tst EN ISO 9001:2008 ICS 03.120.10 KALİTE YÖNETİM SİSTEMLERİ - ŞARTLAR Quality management systems Requirements 1. MÜTALÂA 2008/73929 Bu tasarıya görüş verilirken,
DetaylıOHSAS 18001 İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetim Sistemi (Occupational Health and Safety Management System)
OHSAS 18001 İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetim Sistemi (Occupational Health and Safety Management System) Kuruluşlarda karşılaşılan en önemli sorunlardan biri, çalışanların emniyetli ve sağlıklı bir çalışma
DetaylıMİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ
MİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ TS EN ISO 14001: 2004 ÇEVRE YÖNETİMİ SİSTEMİ TEMEL EĞİTİMİ Bilgi Notu ÖZLEM DURMUŞ Çevre Mühendisi odurmus@mpm.org.tr tel: 3124675590/336 ÖZLEM ÖZER Endüstri Mühendisi oozer@mpm.org.tr
DetaylıTARİH :06/08/2007 REVİZYON NO: 3. www.marelektrik.com KALİTE EL KİTABI : YÖNETİM TEMSİLCİSİ. Sayfa 1 / 6
TARİH :06/08/2007 REVİZYON NO: 3 KALİTE EL KİTABI HAZIRLAYAN ONAYLAYAN : YÖNETİM TEMSİLCİSİ : YÖN. KURUL BŞK. Sayfa 1 / 6 TARİH :06/08/2007 REVİZYON NO:3 İÇİNDEKİLER : 1. TANITIM, 2. KALİTE POLİTİKASI
DetaylıKontrol: Gökhan BİRBİL
Doküman Adı: YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ PROSEDÜRÜ Doküman No.: Revizyon No: 06 Yürürlük Tarihi: 08.01.2011 Hazırlayan: Tekin ALTUĞ Kontrol: Gökhan BİRBİL Onay: H. İrfan AKSOY Sayfa 2 / 7 1. AMAÇ Bu prosedürün
DetaylıT.C. MANİSA CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KALİTE EL KİTABI
YD-001 01.01.2017 Revizyon No: 2 Revizyon Tarihi: 01.05.2018 Toplam Bölüm Sayfa Sayısı: 29 Manisa 2018 Sayfa 1/29 İÇİNDEKİLER Önsöz 0. Giriş 0.1 Genel Tanıtım 0.2 Kalite Yönetim Prensipleri 1. Kalite Yönetim
DetaylıKALİTE EL KİTABI TS-ISO 9001:2008 ST.NO. İçindekiler 1/19 - Tasarım ve Geliştirme 10/ Firma Tanıtımı 2/19 - Satınalma 10/19 7.
BÖLÜM-01 KONU S.NO TS-ISO 9001:2008 ST.NO KONU S.NO TS-ISO 9001:2008 ST.NO Bölüm 1 Müşteri İle İlişkili Prosesler 10/19 7.2 İçindekiler 1/19 - Tasarım ve Geliştirme 10/19 7.3 Firma Tanıtımı 2/19 - Satınalma
DetaylıTS EN ISO 9001:2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ TEMEL EĞİTİMİ
TS EN ISO 9001:2015 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ TEMEL EĞİTİMİ 2 SUNUM İÇERİĞİ 1.GÜN - Tanışma - Eğitimin Amacı - 9001:2015 Revizyon Süreci - Yüksek Seviyeli Yapı - Kalite Yönetimi Prensipleri - Proses Yaklaşımı
Detaylı27 Ağustos, İstanbul. Copyright 2014 BSI. All rights reserved.
27 Ağustos, İstanbul 1 ISO 14001:2015 Taslak (DIS) Güncelleme Semineri EMS11401ENGX v1.0 Jul 2014 Seminerin Faydaları ISO 14001:2004 den ISO 14001:2015 e geçişi sağlamak ISO 14001:2015 te istenilen yeni
DetaylıBAŞ DENETÇİ PROGRAMLARI
BAŞ DENETÇİ PROGRAMLARI İçindekiler ISO 9001:2008 Baş Denetçi Eğitimi... ISO 14001:2004 Baş Denetçi Eğitimi... OHSAS 18001:2007 Baş Denetçi Eğitimi... ISO 22000:2005 Baş Denetçi Eğitimi... ISO 9001:2008
DetaylıTS EN ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi Kurum İçi Bilgilendirme Eğitimi ISO 9001 NEDİR?
ISO 9001 NEDİR? ISO 9001, tüm imalat ve hizmet şirketleri için hazırlanmış olan ve Kalite Yönetim Sistemi nin gereklerini belirleyen uluslararası bir standarttır. Kurumun mal veya hizmet üretimindeki tüm
DetaylıISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemleri - Şartlar
ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi Girişini İndirmek İçin Tıklayınız ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemleri - Şartlar Kısaltmalar KYS: Kalite Yönetim Sistemi YGG: Yönetimin Gözden Geçirmesi DOBİ: Dokümante
Detaylı(2. AŞAMA) SAHA TETKİKİ PROSEDÜRÜ
16.4.27 1 / 6 REVİZYON BİLGİSİ REVİZYON NO AÇIKLAMA Rev. İlk yayın BU DOKÜMAN SİSTEM DENETİM BELGELENDİRME NİN ÖZEL DOKÜMANIDIR. İZİNSİZ KOPYALANAMAZ 1. AMAÇ ve KAPSAM: 16.4.27 2 / 6 Bu prosedür, 2 aşamalı
DetaylıKURULUŞ, AMAÇ, BAĞLAM, KAPSAM
Sayfa 1/5 Kurum Profili Daha önce 19 Mayıs Üniversitesi ne bağlı olarak kurulan Çorum 03.07.1992 tarih ve 3837 Sayılı Kanunla Gazi Üniversitesi ne bağlanmıştır. Gazi Üniversitesi Rektörlüğünün 18.11.1999
DetaylıDoğal Gaz Dağıtım Sektöründe Çevre Performansı. Erdal Kaya 02/11/2017 Haliç Kongre Merkezi / İstanbul
Doğal Gaz Dağıtım Sektöründe Çevre Performansı Erdal Kaya 02/11/2017 Haliç Kongre Merkezi / İstanbul Doğal gaz dağıtım sektöründe çevre bilincinin yükseltilmesi ve Çevre Performans kriterleri konusunda
DetaylıÇELİKEL A.Ş. Bilgi Güvenliği Politikası
Sayfa 1/6 1. Amaç / Genel Bu doküman, Kuruluştaki ISO/IEC 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi kapsamındaki tüm bilgi varlıklarının güvenliğinin sağlanması, BGYS nin kurulması, işletilmesi, sürdürülmesi
DetaylıALT TEDARİKÇİ VE TAŞERON ÇEVRE KILAVUZU
ALT TEDARİKÇİ VE TAŞERON ÇEVRE KILAVUZU REV: 3 YAYIN TARİHİ: 14.03.2014 GİRİŞ Erkunt Sanayi A.Ş. alt tedarikçi ve taşeronlarının, oluşturulmuş veya oluşturulacak olan çevre politikaları ile kusursuz bir
DetaylıISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi
ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Enerji ve İnsanlığın Gelişimi Enerji; insan yaşamı ve ekonomik gelişme için olmazsa olmaz temel unsurdur. Ülkemizde nüfus artışı, konfor standartlarının yükselmesi, sanayi
DetaylıAVRUPA BİRLİĞİ ÇEVRE FASLI MÜZAKERE SÜRECİ
AVRUPA BİRLİĞİ ÇEVRE FASLI MÜZAKERE SÜRECİ 1. Genel Süreç Çevre Faslı Müzakere Sürecine ilişkin; Çevre Faslı Tanıtıcı Tarama Toplantısı 03-11 Nisan 2006, Çevre Faslı Ayrıntılı Tarama Toplantısı 29 Mayıs
Detaylı1. AŞAMA TETKİK PROSEDÜRÜ
PR 1 16.4.27 1 / 6 REVİZYON BİLGİSİ REVİZYON NO AÇIKLAMA Rev. İlk yayın BU DOKÜMAN SİSTEM DENETİM BELGELENDİRME NİN ÖZEL DOKÜMANIDIR. İZİNSİZ KOPYALANAMAZ 1. AMAÇ ve KAPSAM: PR 1 16.4.27 2 / 6 Bu prosedür,
DetaylıNotice Belgelendirme Muayene ve Denetim Hiz. A.Ş Onaylanmış Kuruluş 2764
ISO 13485:2016 MEDİKAL CİHAZ KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU Notice Belgelendirme Muayene ve Denetim Hiz. A.Ş Onaylanmış Kuruluş 2764 Notice Belgelendirme Muayene ve Denetim Hizmetleri A.Ş. ; ISO
DetaylıKURUMSAL DIŞ DEĞERLENDİRME KILAVUZU
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ KALİTE KOMİSYONU YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU KURUMSAL DIŞ DEĞERLENDİRME KILAVUZU 05.12.2016 1 KURUMSAL DIŞ DEĞERLENDİRME SÜRECİ Kurumsal dış değerlendirme süreci, kurumun kendi
Detaylıİç kontrol; idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde
İç kontrol; idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, varlık ve kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının
DetaylıISO/IEC 20000-1 BİLGİ TEKNOLOJİSİ - HİZMET YÖNETİMİ BAŞ DENETÇİ EĞİTİMİ. Terimler Ve Tarifler. www.sisbel.biz
ISO/IEC 20000-1 BİLGİ TEKNOLOJİSİ - HİZMET YÖNETİMİ BAŞ DENETÇİ EĞİTİMİ Terimler Ve Tarifler 1 Kapsam 1.1 Genel Terimler Ve Tarifler Bu standart, bir hizmet yönetimi sistem (HYS) standardıdır. Bir HYS
DetaylıTibbi Laboratuvarlarda ISO Akreditasyon Süreci: Sorunlar ve Çözümleri Teknik Uzman Gözüyle
Tibbi Laboratuvarlarda ISO 15189 Akreditasyon Süreci: Sorunlar ve Çözümleri Teknik Uzman Gözüyle Dr. Diler Aslan Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı IFCC Diyabet Biyobelirteçlerinin
DetaylıKURUMSAL DIŞ DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ. Yükseköğretim Kalite Kurulu
KURUMSAL DIŞ DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ Yükseköğretim Kalite Kurulu İçindekiler Kurumsal Dış Değerlendirme İlkeleri......3 A. Kurum Hakkında Bilgiler..3 B. Kalite Güvencesi Sistemi....3 C. Eğitim ve Öğretim...
DetaylıTÜRK STANDARDI TURKISH STANDARD
TÜRK STANDARDI TURKISH STANDARD TS 18001 Nisan 2008 ICS 03.100.01; 13.100 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMLERİ - ŞARTLAR Occupational health and safety management systems - Requirements TÜRK STANDARDLARI
Detaylı