Girişimcilikte Simülasyon: Eğitimcinin Eğitimi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Girişimcilikte Simülasyon: Eğitimcinin Eğitimi"

Transkript

1

2 Girişimcilikte Simülasyon: Eğitimcinin Eğitimi

3 Giriş Modeller Uygulamalar Risk analizi Olası Analiz Simülasyon Yöntemi Envanter Simülasyonu Bekleme Hatları Avantajlar ve dezavantajlar Referanslar SUNUM İÇERİĞİ

4 SİMULASYONA GİRİŞ Simülasyon: Simülasyon, karar vermede en yaygın kullanılan nicel yaklaşımlardan biridir. Sistemi temsil eden bir modelle denemeler yaparak gerçek sistemi öğrenmek için kullanılan yöntemdir. Bu model, Matematiksel ifadeler Mantıksal ilişkiler Bu ikisi, girdi değerleri verilen çıktıların değerinin nasıl hesaplanacağını açıklamaktadır.

5 MODELLEME Giriş türleri Herhangi bir simülasyon modelinin iki girişi vardır. Kontrollü girişler Olasılıksal girdiler Kontrol girdiler Olasılıksal Girdiler Model Çıkış Kontrol edilebilir girdiler, bir firma tarafından üretilen toplam mal miktarı, o ürünün birim satış maliyeti gibi karar alıcı tarafından kontrol edilen girdilerdir Olasılıksal girdiler, doğrudan işçilik maliyeti, talep... gibi karar alıcı tarafından kontrol edilmeyen girdilerdir.

6 Simülasyon Uygulamaları: 1.Yeni ürün geliştirme: Yeni bir ürünün kârlı olma ihtimalini belirleyin. Talep, parça maliyeti ve işçilik maliyeti gibi olasılıklı girdiler. Kontrol edilebilir giriş ürünü tanıtmak ister. 2. Trafik akışı: Yoğun kavşakta trafik akışına sola dönüş sinyali yüklemenin etkisini belirleyin. Olasılık girişleri, örneğin 5 numaralı araç gelişi ve sol dönüş yapmak isteği. Sol dönüş sinyalinin açık olduğu süre gibi kontrol edilebilir girişler. 3. Bekleyen hatlar: Bir bankanın ATM'deki müşterinin bekleme sürelerini belirleyin. Müşteri gelişi ve servis saatleri gibi olasılıklı girdiler. Kontrol edilebilir girdiler gibi...nolu ATM makineleri kuruldu.

7 RİSK ANALİZİ Risk analizi, belirsizlik karşısında bir kararın sonucunu öngören bir süreçtir. Simülasyonsuz Risk Analizi Hesaplama: SERAMİK MEMRAN Projesi: Hedef pilot ürün Ön pazarlama ve finansal analiz, aşağıdaki satış fiyatını, birinci yıl idari ve reklam maliyetini sağlamıştır. Parametreler: Satış fiyatı = 249 TL / birim İdari maliyet = Türk Lirası Reklam maliyeti = Türk Lirası Burada direkt işçilik maliyeti, parçaların maliyeti ve taşınabilir yazıcı için ilk yıl talebi kesinlikle bilinmiyor ve olasılıklı girdiler olarak kabul ediliyor. İş gücü maliyeti = 45 TL / birim olduğunu varsayalım Parça / birim maliyeti = 90 TL Birinci yıl talebi = Türk Lirası tutarındaki birimler

8 Olursa ne olur (What if Analysis ) Risk analizine göre yeni bir yaklaşımda olursa ne olur analizi söyleyebiliriz. Bu analiz olasılıklı girdiler için değerler üretmeyi ve çıktı için elde edilen değerleri hesaplamayı (kâr) içerir. Kâr = (249 TL - doğrudan işçilik maliyeti / birim - parça maliyeti / birim) * (Talep) TL Bırakın, C1 = direkt işçilik maliyeti / birim. C2 = parça maliyeti / birim. X = Birinci yıl talebi. Kâr = (249 - cı-c2) x Bu değerler temel durum senaryosunu oluşturmaktadır. Kâr = ( ) * (15000) = Böylece, temel durum senaryosu 710 TL 'lık beklenen bir kara yol açtı En kötü durum senaryosu Bu durumda doğrudan iş gücü maliyeti = 47 TL (en yüksek değer) Parça maliyet = 100TL(en yüksek değer) Talep = (en düşük değer) Kar = En kötü senaryo TL 'lık bir kayba neden olur.

9 En iyi durum senaryosu Bu durumda doğrudan iş gücü maliyeti = 43 TL (en düşük değer) Parça maliyet = 80 TL (en düşük değer) Talep = (en yüksek değer) Kâr = Türk Lirası Dolayısıyla, en iyi senaryo TL öngörülen kâra yol açar. İş gücü Maliyeti Parça Maliyeti İlk yıl talep Ürün Girişi (249 c 1 -c 2 )x Kâr Dezavantaj: Çeşitli kâr veya zarar değerlerinin bu ihtimalini göstermez.

10 Risk Analizi İlksem Mühendislik, bu problem için simülasyon yardımı ile risk analizi yapmak için olasılıksal girdiler için rasgele değerler üreterek birçok farklı senaryo ile analiz çözmeye çalışmış. Simülasyonun avantajı, bir kâr olasılığına ve bir kayıp olasılığına erişebilmemizi sağlar. Direkt İşçilik Maliyeti: Doğrudan işçilik maliyetinin olasılık ile 43 TL / 47TL / birim arasında değişeceğini varsayalım. İş Gücü Maliyeti/ Parça 43 TL TL TL TL TL 0.1 Olasılık

11 Parça Maliyeti = TL Birinci yıl talep - ilk yıl talebinin ortalama veya beklenen değeri adettir 4500 birimlik std sapması, birinci yıl talebindeki değişkenliği tanımlamaktadır. Std = 4500 Ortalama = Olasılık girişleri üreten ve çıktı değerini hesaplayan bu işleme, Simülasyon denir.

12 Ilksem Membran Seramik Simülasyonu için Akış Şeması: Model Parametreleri Satış fiyatı / birim = 249 TL İdari Maliyet = ABD TL Reklamcılık Maliyeti = Türk Lirası Doğrudan İşgücü Üretim Maliyeti, C1 Deneme Parça Üretim Maliyeti, C2 Birinci Yıl İstenilen Üretim, X Bilgisayar Kârı Kâr = (249-C1-C2) x

13 Direkt işçilik maliyeti / birim değerlerini üretmek için rasgele sayı aralıkları Diİş Gücü Maliyeti / Birim Olasılık Rasgele sayı aralıkları 43 TL a TL a TL a TL a an TL a 1.0 Yukarıdaki tablodan, doğrudan işgücü maliyeti / birim için rastgele 10 değer hesapladık

14 Deneme Tahmini aralık Doğrudan İşgücü Maliyeti (TL) Parça maliyetini hesaplama: Parça maliyeti = a + r (b-a) Burada r = 0 ile 1 arasında rasgele A = parça maliyeti için en küçük değer B = parça maliyeti için en büyük değer Parça maliyeti = 80 + r20

15 10 Adet olası üretim birim / maliyet Deneme Olasılık no Parça maliyeti

16 Talebi Nasıl Hesaplıyorsunuz?: Excel'i kullanarak, olasılıksal bir girdi için bir değer elde etmek üzere aşağıdaki formülü bir hücreye yerleştirilebilir, yani normal dağıtılan = NORMINV (Olasılık, Ortalama, Standart sapma değer) İlk yıl için rastgele 10 değer üretilmesi istensin: Deneme Olasılık No istek

17 İlksem 10 deneme simülasyon sonuçları: Deneme İş gücü Maliyet / Birim(TL) Parça maliyet / Birim(TL) Satış adedi Kar (TL) Toplam Ortalama

18 Stok Simulasyonu STOK SIMÜLASYONU: Stok simülasyonunda, belirsiz talebe sahip bir ürün için bir stok politikası oluşturmak için simülasyonun nasıl kullanılacağını açıklarız. ES Elektrik Elektrik tedarik şirketi: Fan maliyeti = 75 TL Doları Satış fiyatı = 125 TL ES Elektrik Elektrik tarafından brüt kar = 125TL- 75 TL = 50 TL Talep Ortalama = 100 birim Std. Dev = 20 birim ES Elektrik Elektrik aylık teslim aldı ve stoklarını ayın başında Q seviyesine (yenileme seviyesi) dolduruyor. Aylık talep <yenileme seviyesi ise, stokta tutma maliyeti = 15 TL / birim Aylık talep> yenileme seviyesi ise, stok eksikliği maliyeti = 30 TL / birim Kontrol edilebilir giriş = Q Olasılıksal ; girdi = Talep Çıktı = net kâr ve hizmet düzeyi

19 Durum 1: D <= Q Durum 2: D> Q Brüt kar = 50 Dolar Holding masrafı = 15 $ (Q -D) Net Kâr = Brüt kâr - Holding masrafı = $ 50D - $ 15 (Q - D) Brüt kar = 50 $ Stok maliyeti = 30 Dolar (D - Q) Net kâr = Brüt kâr - Kısa dönem maliyet = TL 50Q - TL30 (D - Q) Aylık Olasılık Satış Brüt kar (TL) Holding masrafı (TL) Stok maliyetitl) Toplam Ortalama Net Kar (TL)

20 Bekleme hattı Simülasyon: Şimdiye kadar tartışılan Simülasyon modelleri, bir denemedeki sonuçların sonraki denemelerde olanları etkilemediği bağımsız denemelere dayanıyordu. Müşteri Varış Zamanı: ATM'yi kullanan müşterinin olası giriş varış zamanı Müşteri Hizmet Süresi: Olasılıksal bir giriş, bir müşterinin ATM makineleri kullanarak harcadığı zamanı.

21 Simulasyonda Avantaj ve Dezavantaj Simülasyonun başlıca avantajları şunları içerir: Bir sistemin yapısını bozmadan davranışını inceler. Sonuçlar, analitik modelle karşılaştırıldığında genel olarak daha doğru sonuçlar elede edilir.. Sistemin beklenmedik olgusunu, davranışını bulmak için yardım eder "What-If" analizi yapmak kolay. Simülasyonun başlıca dezavantajları şunlardır: Simülasyon modeli pahalı. Benzetimi yapmak pahalı. Bazen simülasyon sonuçlarının yorumlanması zordur.

22

SİSTEM SİMÜLASYONU BENZETIM 1 SİMÜLASYON MODEL TÜRLERİ 1. STATİK VEYA DİNAMİK. Simülasyon Modelleri

SİSTEM SİMÜLASYONU BENZETIM 1 SİMÜLASYON MODEL TÜRLERİ 1. STATİK VEYA DİNAMİK. Simülasyon Modelleri SİSTEM SİMÜLASYONU SİMÜLASYON MODELİ TÜRLERİ BİR SİMÜLASYON ÇALIŞMASINDA İZLENECEK ADIMLAR ve SİMÜLASYON MODEL TÜRLERİ Simülasyon Modelleri Üç ana grupta toplanabilir; 1. Statik (Static) veya Dinamik (Dynamic),

Detaylı

Veriye Dayalı Karar Verme (Bölüm 2) Can Akkan

Veriye Dayalı Karar Verme (Bölüm 2) Can Akkan Veriye Dayalı Karar Verme (Bölüm 2) Can Akkan 1 Ders Planı 1. Karar Problemleri i. Karar problemlerinin bileşenleri ii. Değerler, amaçlar, bağlam iii. Etki diagramları 2. Model Girdilerinde Belirsizlik

Detaylı

BENZETİM. Prof.Dr.Berna Dengiz

BENZETİM. Prof.Dr.Berna Dengiz Prof.Dr.Berna Dengiz 2. Ders Sistemin Performans.. Ölçütleri Sistem Türleri Benzetim Modelleri Statik veya Dinamik Deterministik ( belirli ) & Stokastik ( olasılıklı) Kesikli & Sürekli Sistemin Performans

Detaylı

MONTE CARLO BENZETİMİ

MONTE CARLO BENZETİMİ MONTE CARLO BENZETİMİ U(0,1) rassal değişkenler kullanılarak (zamanın önemli bir rolü olmadığı) stokastik ya da deterministik problemlerin çözümünde kullanılan bir tekniktir. Monte Carlo simülasyonu, genellikle

Detaylı

SİMÜLASYON ÇEŞİTLERİ HAZIRLAYAN: ÖZLEM AYDIN

SİMÜLASYON ÇEŞİTLERİ HAZIRLAYAN: ÖZLEM AYDIN SİMÜLASYON ÇEŞİTLERİ HAZIRLAYAN: ÖZLEM AYDIN SİMÜLASYON ÇEŞİTLERİ Günümüz simülasyonları gerçek sistem davranışlarını, zamanın bir fonksiyonu olduğu düşüncesine dayanan Monte Carlo yöntemine dayanır. 1.

Detaylı

Eme Sistem simülasyonu. Giriş. Simulasyonun Kullanım Alanları (Devam) Simulasyonun Kullanım Alanları. Sistem Simülasyonuna Giriş

Eme Sistem simülasyonu. Giriş. Simulasyonun Kullanım Alanları (Devam) Simulasyonun Kullanım Alanları. Sistem Simülasyonuna Giriş Eme 3105 Giriş Sistem simülasyonu Gerçek Dünya Sureci Sistemin davranışıyla ilişkili varsayımlar seti Modelleme & Analiz Sistem Simülasyonuna Giriş Ders 1 Simülasyon, gerçek bir dünya sureci yada sistemindeki

Detaylı

EME 3105 Giriş SISTEM SIMÜLASYONU Sistem Simülasyonuna Giriş Simülasyon Ders 1 Simülasyon, Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan

EME 3105 Giriş SISTEM SIMÜLASYONU Sistem Simülasyonuna Giriş Simülasyon Ders 1 Simülasyon, Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan EME 3105 Giriş SISTEM SIMÜLASYONU Sistem Simülasyonuna Giriş Gerçek Dünya Sureci Sistemin davranışıyla ilişkili varsayımlar seti Modelleme & Analiz Ders 1 Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan Simülasyon, gerçek

Detaylı

İSTATİSTİK EXCEL UYGULAMA

İSTATİSTİK EXCEL UYGULAMA İSTATİSTİK EXCEL UYGULAMA EXCEL UYGULAMA Bu bölümde Excel ile ilgili temel bilgiler sunulacak ve daha sonra İstatistiksel Uygulamalar hakkında bilgi verilecektir. İşlenecek Konular: Merkezi eğilim Ölçüleri

Detaylı

Karar Analizi (IE 418) Ders Detayları

Karar Analizi (IE 418) Ders Detayları Karar Analizi (IE 418) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Karar Analizi IE 418 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili Dersin Türü

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Matlab Programlama BIL449 7 3+0 3 5 Ön Koşul Dersleri Yok Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Seçmeli / Yüz Yüze Dersin

Detaylı

Benzetim 9. Ders. Stok Yönetim Sistemlerinde Benzetim

Benzetim 9. Ders. Stok Yönetim Sistemlerinde Benzetim Benzetim 9. Ders Stok Yönetim Sistemlerinde Benzetim Giriş Stok; belirli bir yerde bulunan ve gelecekte kullanılacak olan malzemelerin tümüdür. Müşteriden bir talep geldiğinde, bu talebi karşılamak için

Detaylı

EXCEL DE BENZETİM ÖRNEKLERİ BMÜ-422 BENZETİM VE MODELLEME

EXCEL DE BENZETİM ÖRNEKLERİ BMÜ-422 BENZETİM VE MODELLEME EXCEL DE BENZETİM ÖRNEKLERİ BMÜ-422 BENZETİM VE MODELLEME GİRİŞ Bu bölümde benzetim için excel örnekleri önerilmektedir. Örnekler excel ile yapılabileceği gibi el ile de yapılabilir. Benzetim örnekleri

Detaylı

SİSTEM SİMÜLASYONU

SİSTEM SİMÜLASYONU 1106104 SİSTEM SİMÜLASYONU Yrd Doç. Dr. Sırma Yavuz Çarşamba 13:00-15:30 (F-19) Ofis: B Blok - Kat 4 Donanım Lab. Ofis Saatleri : Çarşamba 16:00-17:00 Ders İçeriği Simülasyona Giriş: Simülasyonun avantaj

Detaylı

IE 303 SİSTEM BENZETİMİ

IE 303 SİSTEM BENZETİMİ IE 303 SİSTEM BENZETİMİ DERS 2 : S I M U L A S Y O N Ö R N E K L E R I...making simulations of what you're going to build is tremendously useful if you can get feedback from them that will tell you where

Detaylı

ULUSLARARASI ANTALYA ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS KATALOĞU

ULUSLARARASI ANTALYA ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS KATALOĞU ULUSLARARASI ANTALYA ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS KATALOĞU ZORUNLU DERSLER IE 201 - Operasyon Modelleme Karar vermedeki belirsizlik rolü de dahil olmak üzere işletme kararlarının matematiksel

Detaylı

Faaliyet Faaliyet zamanı dağılımı A U(5, 8) B U(6, 15) U(10,20) U(4,20) U(12,25) U(15,30)

Faaliyet Faaliyet zamanı dağılımı A U(5, 8) B U(6, 15) U(10,20) U(4,20) U(12,25) U(15,30) ENM 316 BENZETİM ÖDEV SETİ Ödev 1. Bir projede A, B, C, D, E ve F olmak üzere 6 faaliyet vardır. Projenin tamamlanması için bu faaliyetlerin sırası ile yapılması gerekmektedir. Her faaliyetin tamamlanması

Detaylı

Modelleme ve Simülasyon ile Karar Alma ve Doğrulama

Modelleme ve Simülasyon ile Karar Alma ve Doğrulama Modelleme ve Simülasyon ile Karar Alma ve Doğrulama Örnek Fiili Uygulamalar (Banka, Üretim, Müze) Copyright 2009, Results Kurumsal Verimlilik Çözümleri. All rights reserved. Bu dokümanın tüm hakları saklıdır.

Detaylı

ENM 316 BENZETİM ÖDEV SETİ

ENM 316 BENZETİM ÖDEV SETİ ENM 16 BENZETİM ÖDEV SETİ Ödev 1. Bir depo ve N adet müşteriden oluşan bir taşımacılık sisteminde araç depodan başlayıp bütün müşterileri teker teker ziyaret ederek depoya geri dönmektedir. Sistemdeki

Detaylı

İSTATİSTİK DERS NOTLARI

İSTATİSTİK DERS NOTLARI Balıkesir Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü umutokkan@balikesir.edu.tr İSTATİSTİK DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Umut OKKAN Hidrolik Anabilim Dalı Balıkesir Üniversitesi Balıkesir Üniversitesi İnşaat

Detaylı

Kuyruk Sistemlerinin Simülasyonu

Kuyruk Sistemlerinin Simülasyonu Kuyruk Sistemlerinin Simülasyonu Kuyruk sistemlerinin simülasyonu sonraki adımda ne olacağını belirlemek üzere bir olay listesinin tutulmasını ve bakımını gerektirir. Simülasyonda olaylar genellikle gerçek

Detaylı

ENM 316 BENZETİM. Faaliyet Faaliyet zamanı dağılımı A U(5, 8) B U(6, 15) U(10,20) U(4,20) U(12,25) U(15,30)

ENM 316 BENZETİM. Faaliyet Faaliyet zamanı dağılımı A U(5, 8) B U(6, 15) U(10,20) U(4,20) U(12,25) U(15,30) ENM 316 BENZETİM ÖDEV 1: Bir projede A, B, C, D, E ve F olmak üzere 6 faaliyet vardır. Projenin tamamlanması için bu faaliyetlerin sırası ile yapılması gerekmektedir. Her faaliyetin tamamlanması için gereken

Detaylı

Elektrik Mühendisliğine Giriş (EE 234) Ders Detayları

Elektrik Mühendisliğine Giriş (EE 234) Ders Detayları Elektrik Mühendisliğine Giriş (EE 234) Ders Detayları Ders Adı Ders Dönemi Ders Kodu Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Elektrik Mühendisliğine Giriş EE 234 Her İkisi 2 2 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

Esnek Hesaplamaya Giriş

Esnek Hesaplamaya Giriş Esnek Hesaplamaya Giriş J E O L O J İ M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ A. B. D. E S N E K H E S A P L A M A Y Ö N T E M L E R İ - I DOÇ. DR. ERSAN KABALCI Esnek Hesaplama Nedir? Esnek hesaplamanın temelinde yatan

Detaylı

9/14/2016 EME 3117 SİSTEM SIMÜLASYONU. Giriş. (Devam) Simulasyonun Kullanım Alanları. Sistem Simülasyonuna Giriş. Hafta 1. Yrd.Doç.Dr.

9/14/2016 EME 3117 SİSTEM SIMÜLASYONU. Giriş. (Devam) Simulasyonun Kullanım Alanları. Sistem Simülasyonuna Giriş. Hafta 1. Yrd.Doç.Dr. EME 3117 SİSTEM SIMÜLASYONU Sistem Simülasyonuna Giriş Hafta 1 Yrd.Doç.Dr.Beyazıt Ocaktan Giriş Simülasyon, gerçek bir dünya süreci yada sistemindeki işlemlerin zamana bağlı değişimlerinin taklit edilmesidir.

Detaylı

SİSTEM SİMÜLASYONU SİSTEM SİMULASYONU 1 SİMÜLASYON NEDİR? BENZETİMİN YERİ?

SİSTEM SİMÜLASYONU SİSTEM SİMULASYONU 1 SİMÜLASYON NEDİR? BENZETİMİN YERİ? SİSTEM SİMÜLASYONU 1. GİRİŞ SİMÜLASYON NEDİR? Simülasyon, karmaşık sistemlerin tasarımı ve analizinde kullanılan en güçlü analiz araçlarından birisidir. Genel anlamda simülasyon, zaman içinde bir üretim

Detaylı

Olasılık ve Rastgele Süreçler (EE213) Ders Detayları

Olasılık ve Rastgele Süreçler (EE213) Ders Detayları Olasılık ve Rastgele Süreçler (EE213) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Olasılık ve Rastgele Süreçler EE213 Güz 3 0 0 3 7 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

Sistem Modelleme ve Simülasyon (SE 360) Ders Detayları

Sistem Modelleme ve Simülasyon (SE 360) Ders Detayları Sistem Modelleme ve Simülasyon (SE 360) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Uygulama Saati Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Sistem Modelleme ve Simülasyon SE 360 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul

Detaylı

MIT OpenCourseWare Ekonomide İstatistiksel Yöntemlere Giriş Bahar 2009

MIT OpenCourseWare Ekonomide İstatistiksel Yöntemlere Giriş Bahar 2009 MIT OpenCourseWare http://ocw.mit.edu 14.30 Ekonomide İstatistiksel Yöntemlere Giriş Bahar 2009 Bu materyale atıfta bulunmak ve kullanım koşulları için http://ocw.mit.edu/terms sayfasını ziyaret ediniz.

Detaylı

IE 303T Sistem Benzetimi

IE 303T Sistem Benzetimi IE 303T Sistem Benzetimi 1 DERS 1 Simulasyona Giriş A very large part of space-time must be investigated, if reliable results are to be obtained, A. Turing Dersin İçeriği Geçen Dersin Tekrarı Banka Şubesi

Detaylı

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ. ENM317 Mühendislik İstatistiği İSTATİSTİKSEL TAHMİN Prof. Dr. Nihal ERGİNEL

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ. ENM317 Mühendislik İstatistiği İSTATİSTİKSEL TAHMİN Prof. Dr. Nihal ERGİNEL ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ENM317 Mühendislik İstatistiği İSTATİSTİKSEL TAHMİN Prof. Dr. Nihal ERGİNEL İSTATİSTİKSEL TAHMİN Örnekten anakütle parametrelerinin tahmin edilmesidir. İki tür tahminleme yöntemi vardır:

Detaylı

cevap verebilmek için hazır olarak elinde bulundurduğu madde ve malzemelerin en genel

cevap verebilmek için hazır olarak elinde bulundurduğu madde ve malzemelerin en genel ÖZET Stok yönetimi İşletmelerin faaliyet alanına göre ya üretimi gerçekleştirmek için ya da müşterilerin isteğine cevap verebilmek için hazır olarak elinde bulundurduğu madde ve malzemelerin en genel adına

Detaylı

Rasgele Sayılar (Random Numbers) NUPAMC-2012 Bitlis

Rasgele Sayılar (Random Numbers) NUPAMC-2012 Bitlis Rasgele Sayılar (Random Numbers) NUPAMC-2012 Bitlis Gültekin YEĞİN Fizik Bölümü Celal Bayar Üniversitesi Manisa 10 Mayıs 2012 Doç.Dr.Gultekin Yeğin (C.B.Ü. Fizik) Rasgele Sayılar (Random Numbers) NUPAMC-2012

Detaylı

Radar Sistemleri (EE 404) Ders Detayları

Radar Sistemleri (EE 404) Ders Detayları Radar Sistemleri (EE 404) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Radar Sistemleri EE 404 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i EE 301 Dersin Dili

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Otoma Teorisi Ve Biçimsel Diller BIL445 7 3+0 3 4 Ön Koşul Dersleri Yok Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu

Detaylı

Önemli KPI Örnekleri

Önemli KPI Örnekleri Önemli KPI Örnekleri Ciro Satıştan elde edilen gelirlerin tümü Ciro Satış Miktarı Birim Satış Fiyatı Ciro Dağılımı (%) Ürün bazında ciro Kanal bazında ciro (yurtiçi, yurtdışı, fason vb.) Kâr merkezi (birim/grup

Detaylı

MODELLEME VE BENZETİM

MODELLEME VE BENZETİM MODELLEME VE BENZETİM Hazırlayan: Özlem AYDIN Not: Bu sunumda Yrd. Doç. Dr. Yılmaz YÜCEL in Modelleme ve Benzetim dersi notlarından faydalanılmıştır. DERSE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER Dersi veren: Özlem AYDIN

Detaylı

Rasgele Sayılar Rasgele Basamaklar

Rasgele Sayılar Rasgele Basamaklar Rasgele Sayılar Rasgele Basamaklar Gerçek hayatı taklit etmek için ihtiyaç duyulan rasgeleliği elde etmek rasgele sayılar ın kullanılması ile mümkündür. Rasgele sayıların oluşturulmasında rasgele basamaklar

Detaylı

İstatistik ve Olasılık

İstatistik ve Olasılık İstatistik ve Olasılık Ders 8: Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Tanım Tahmin (kestirim veya öngörü): Mevcut bilgi ve deneylere dayanarak olayın bütünü hakkında bir yargıya varmaktır. Bu anlamda, anakütleden çekilen

Detaylı

2010/1.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MAZERET SINAVLARI SORU VE CEVAPLARI YÖNETİM MUHASEBESİ 24 Temmuz 2010-Cumartesi 10:00

2010/1.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MAZERET SINAVLARI SORU VE CEVAPLARI YÖNETİM MUHASEBESİ 24 Temmuz 2010-Cumartesi 10:00 2010/1.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MAZERET SINAVLARI SORU VE CEVAPLARI YÖNETİM MUHASEBESİ 24 Temmuz 2010-Cumartesi 10:00 SORULAR SORU 1: Aşağıdaki kavramları tanımlayınız. a. Esnek Bütçe ve Statik Bütçe

Detaylı

STOK VE STOK YÖNETİMİ.

STOK VE STOK YÖNETİMİ. STOK YÖNETİMİ STOK VE STOK YÖNETİMİ. Bir işletmede gereksinim duyulana kadar bekletilen malzemelere stok denir. Her kuruluş talep ile arz arasında bir tampon görevini görmesi için stok bulundurur. Stok

Detaylı

KUYRUK TEORİSİ (BEKLEME HATTİ MODELLERİ) Hazırlayan: Özlem AYDIN

KUYRUK TEORİSİ (BEKLEME HATTİ MODELLERİ) Hazırlayan: Özlem AYDIN KUYRUK TEORİSİ (BEKLEME HATTİ MODELLERİ) Hazırlayan: Özlem AYDIN GİRİŞ Bir hizmet için beklemek günlük yaşantının bir parçasıdır. Örneğin, restoranlarda yemek yemek için bekleme, hastanelerdeki hasta kuyruğunda

Detaylı

KAPSAMLARINA GÖRE MALİYET YÖNTEMLERİ SAĞLIK YÖNETİMİ. HAZIRLAYAN Meltem TAŞLI

KAPSAMLARINA GÖRE MALİYET YÖNTEMLERİ SAĞLIK YÖNETİMİ. HAZIRLAYAN Meltem TAŞLI KAPSAMLARINA GÖRE MALİYET YÖNTEMLERİ SAĞLIK YÖNETİMİ HAZIRLAYAN Meltem TAŞLI İÇERİK Kapsamlarına Göre Yöntemleri Tam Yöntemi Değişken Yöntemi Normal Yöntemi Asal (Direkt) Yöntemi Örnek 1 Örnek 2 2 Kapsamına

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl D+U+L Saat Kredi AKTS. İleri Sayısal Kontrol Sistemleri EE 586 Güz Doç. Dr. Duygun Erol Barkana

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl D+U+L Saat Kredi AKTS. İleri Sayısal Kontrol Sistemleri EE 586 Güz Doç. Dr. Duygun Erol Barkana DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl D+U+L Saat Kredi AKTS İleri Sayısal Kontrol Sistemleri EE 586 Güz 3+0+0 3 10 Ön Koşul Dersleri Yok Dersin Dili İngilizce Dersin Seviyesi Yüksek Lisans Dersin Türü Seçmeli

Detaylı

BİYOİSTATİSTİK. Uygulama 4. Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH

BİYOİSTATİSTİK. Uygulama 4. Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH BİYOİSTATİSTİK Uygulama 4 Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr 1 Güven Aralıkları 2 Güven Aralıkları

Detaylı

SAĞLIK TEKNOLOJİ DEĞERLENDİRME (STD) İÇİN MODELLEME VE BENZETİM. Dr. Murat Günal

SAĞLIK TEKNOLOJİ DEĞERLENDİRME (STD) İÇİN MODELLEME VE BENZETİM. Dr. Murat Günal 1 SAĞLIK TEKNOLOJİ DEĞERLENDİRME (STD) İÇİN MODELLEME VE BENZETİM Dr. Murat Günal SAĞLIK TEKNOLOJİ DEĞERLENDİRME (STD) Sekröte sunulacak Yeni Ürün (veya Teknoloji) Mevcut ve gelecekteki demografik durum

Detaylı

İSTATİSTİK 2. Hipotez Testi 21/03/2012 AYŞE S. ÇAĞLI. aysecagli@beykent.edu.tr

İSTATİSTİK 2. Hipotez Testi 21/03/2012 AYŞE S. ÇAĞLI. aysecagli@beykent.edu.tr İSTATİSTİK 2 Hipotez Testi 21/03/2012 AYŞE S. ÇAĞLI aysecagli@beykent.edu.tr 1 Güven aralığı ve Hipotez testi Güven aralığı µ? µ? Veriler, bir değer aralığında hangi değeri gösteriyor? (Parametrenin gerçek

Detaylı

Elektronik Harp Sistemlerine Giriş (EE 411) Ders Detayları

Elektronik Harp Sistemlerine Giriş (EE 411) Ders Detayları Elektronik Harp Sistemlerine Giriş (EE 411) Ders Detayları Ders Adı Ders Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Kodu Saati Saati Saati Elektronik Harp Sistemlerine Giriş EE 411 Her İkisi 3 0 0 3 5

Detaylı

BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ

BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf / Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS PROGRAMLAMA DİLLERİ BG-324 3/2 3+0+0 3+0 4 Dersin Dili : TÜRKÇE Dersin Seviyesi

Detaylı

Rassal Modeller (IE 324) Ders Detayları

Rassal Modeller (IE 324) Ders Detayları Rassal Modeller (IE 324) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Rassal Modeller IE 324 Güz 3 0 0 3 3 Ön Koşul Ders(ler)i IE 201 Olasılık ve İstatistik

Detaylı

İŞLETME VE ORGANİZASYON STAJI UYGULAMA ESASLARI

İŞLETME VE ORGANİZASYON STAJI UYGULAMA ESASLARI İŞLETME VE ORGANİZASYON STAJI UYGULAMA ESASLARI ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İŞLETME VE ORGANİZASYON STAJI UYGULAMA ESASLARI 2014 İŞLETME VE ORGANİZASYON STAJI UYGULAMA ESASLARI Açıklama Staj yapılan işletmelerde

Detaylı

ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ

ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ İŞ ETÜDÜ & ERGONOMİ Yrd.Doç.Dr.Tarık Küçükdeniz Bölüm 2: Verimlilik Verimlilik 1 Bölüme Giriş İş etüdü ile ilgili tekniklere

Detaylı

Karar Destek Sistemi

Karar Destek Sistemi Karar Destek Sistemi Müşteri Seçimi ve Rut Optimizasyonu Üretilen bir mamülün/hizmetin üretici firma ya da pazarlama şirketlerince, satış noktalarına verimli olarak yapılan müşteri ziyaretlerine rut diyebiliriz.

Detaylı

Endüstriyel Ekonomi (IE 415) Ders Detayları

Endüstriyel Ekonomi (IE 415) Ders Detayları Endüstriyel Ekonomi (IE 415) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Endüstriyel Ekonomi IE 415 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili

Detaylı

Endirekt Giderler II. ÜRETİM GİDERLERİ İlk Madde ve Malzeme Giderleri Direkt İlk Madde ve Malzemeler

Endirekt Giderler II. ÜRETİM GİDERLERİ İlk Madde ve Malzeme Giderleri Direkt İlk Madde ve Malzemeler İÇİNDEKİLER I. YÖNETİM MUHASEBESİNE GİRİŞ... 2 1. YÖNETİM MUHASEBESİNİN TANIMI VE KAPSAMI... 2 2. YÖNETİM MUHASEBESİNİN AMAÇLARI... 4 3. YÖNETİM MUHASEBESİ, MALİYET MUHASEBESİ VE FİNANSAL MUHASEBE ARASINDAKİ

Detaylı

SİSTEM SİMÜLASYONU

SİSTEM SİMÜLASYONU 1106104 SİSTEM SİMÜLASYONU Yrd Doç. Dr. Sırma Yavuz Çarşamba 13:00-15:30 (F-19) Ofis: B Blok - Kat 4 Donanım Lab. Ofis Saatleri : Çarşamba 16:00-17:00 İçerik Sistemler ve Sistem Ortamı Sistem Bileşenleri

Detaylı

Bir Normal Dağılım Ortalaması İçin Testler

Bir Normal Dağılım Ortalaması İçin Testler Bir Normal Dağılım Ortalaması İçin Testler İÇERİK o Giriş ovaryansı Bilinen Bir Normal Dağılım Ortalaması İçin Hipotez Testler P-değerleri: II. Çeşit hata ve Örnekleme Büyüklüğü Seçimi Örnekleme Büyüklüğü

Detaylı

1106104 SİSTEM SİMÜLASYONU

1106104 SİSTEM SİMÜLASYONU 6 SİSTEM SİMÜLASYONU Yrd Doç. Dr. Sırma Yavuz Çarşamba : - : (F-9) Ofis: B Blok - Kat Donanım Lab. Ofis Saatleri : Çarşamba 6: - 7: İçerik Simülasyon Modeli Yaklaşımları Kuyruk Sistemlerinin Simülasyonu

Detaylı

MALİYETE GÖRE FİYATLANDIRMA

MALİYETE GÖRE FİYATLANDIRMA MALİYETE GÖRE FİYATLANDIRMA Ürün fiyatlama kararlarında ilk adım fiyat belirleme olduğuna göre öncelikle fiyatın belirlenmesi gerekmektedir. Maliyete göre fiyatlandırma yapılırken ürünün maliyeti dikkate

Detaylı

Müşteri İlişkileri Yönetimi (IE 422) Ders Detayları

Müşteri İlişkileri Yönetimi (IE 422) Ders Detayları Müşteri İlişkileri Yönetimi (IE 422) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Müşteri İlişkileri Yönetimi IE 422 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

Rassal Değişken Üretimi

Rassal Değişken Üretimi Rassal Değişken Üretimi Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI GİRİŞ Yaşadığımız ya da karşılaştığımız olayların sonuçları farlılık göstermektedir. Sonuçları farklılık gösteren bu olaylar, tesadüfü olaylar olarak adlandırılır.

Detaylı

E-Ticaret ve KKP (IE 421) Ders Detayları

E-Ticaret ve KKP (IE 421) Ders Detayları E-Ticaret ve KKP (IE 421) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS E-Ticaret ve KKP IE 421 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili Dersin

Detaylı

Dijital Görüntü İşleme (COMPE 464) Ders Detayları

Dijital Görüntü İşleme (COMPE 464) Ders Detayları Dijital Görüntü İşleme (COMPE 464) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Dijital Görüntü İşleme COMPE 464 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

Olasılık ve İstatistiğe Giriş-I (STAT 201) Ders Detayları

Olasılık ve İstatistiğe Giriş-I (STAT 201) Ders Detayları Olasılık ve İstatistiğe Giriş-I (STAT 201) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Olasılık ve İstatistiğe Giriş-I STAT 201 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön

Detaylı

2) Lineer olmayan denklem çözümlerini bilir 1,2,4 1

2) Lineer olmayan denklem çözümlerini bilir 1,2,4 1 DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Numerik Analiz BIL222 4 3+0 3 5 Ön Koşul Dersleri Yok Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu / Yüz Yüze Dersin

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS İş Hukuku BIL411 7 2+0 2 5 Ön Koşul Dersleri Yok Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Seçmeli / Yüz Yüze Dersin Koordinatörü

Detaylı

DENİZ HARP OKULU BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ

DENİZ HARP OKULU BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ DENİZ HARP OKULU BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf/Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS Programlama Dillerinin Prensipleri BİM-323 3/II 3+0+0 3 4 Dersin

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Matematik I BIL

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Matematik I BIL DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Matematik I BIL131 1 4+0 4 5 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu / Yüz Yüze Dersin Koordinatörü

Detaylı

RASTGELE SAYI ÜRETİMİ VE UYGULANAN TESTLER HAZIRLAYAN: ÖZLEM AYDIN

RASTGELE SAYI ÜRETİMİ VE UYGULANAN TESTLER HAZIRLAYAN: ÖZLEM AYDIN RASTGELE SAYI ÜRETİMİ VE UYGULANAN TESTLER HAZIRLAYAN: ÖZLEM AYDIN RASTGELE SAYILARIN ÜRETİLMESİ Rastgele değişimler yapay tablolardan veya parametreleri verilen teorik dağılım fonksiyonlarından elde edilir.

Detaylı

MALİYET MUHASEBESİ SİSTEMLERİ. Normal Maliyet Sistemi: DİMM+DİS+DGÜG+(SGÜG x Kapasite kullanım oranı)

MALİYET MUHASEBESİ SİSTEMLERİ. Normal Maliyet Sistemi: DİMM+DİS+DGÜG+(SGÜG x Kapasite kullanım oranı) 1 MALİYET MUHASEBESİ TÜM FORMÜLLER MALİYET MUHASEBESİ SİSTEMLERİ Tam Maliyet Sistemi: (DİMMG+DİG+DEĞİŞKEN GÜG+SABİT GÜG) Değişken Maliyet Sistemi: (DİMMG+DİG+DEĞİŞKEN GÜG) Normal Maliyet Sistemi: DİMM+DİS+DGÜG+(SGÜG

Detaylı

BMÜ-421 Benzetim ve Modelleme Kesikli Olay Benzetimi. İlhan AYDIN

BMÜ-421 Benzetim ve Modelleme Kesikli Olay Benzetimi. İlhan AYDIN BMÜ-421 Benzetim ve Modelleme Kesikli Olay Benzetimi İlhan AYDIN KESİKLİ-OLAY BENZETİMİ Kesikli olay benzetimi, durum değişkenlerinin zaman içinde belirli noktalarda değiştiği sistemlerin modellenmesi

Detaylı

İstatistik ve Olasılık

İstatistik ve Olasılık İstatistik ve Olasılık Ders 8: Prof. Dr. Tanım Hipotez, bir veya daha fazla anakütle hakkında ileri sürülen, ancak doğruluğu önceden bilinmeyen iddialardır. Ortaya atılan iddiaların, örnekten elde edilen

Detaylı

BENZETİM. Prof.Dr.Berna Dengiz. 4. Ders Modelleme yaklaşımları Benzetim yazılımlarında aranan özellikler M/M/1 Kuyruk Sistemi benzetimi

BENZETİM. Prof.Dr.Berna Dengiz. 4. Ders Modelleme yaklaşımları Benzetim yazılımlarında aranan özellikler M/M/1 Kuyruk Sistemi benzetimi Prof.Dr.Berna Dengiz 4. Ders Modelleme yaklaşımları Benzetim yazılımlarında aranan özellikler M/M/1 Kuyruk Sistemi benzetimi BENZETİM DİLLERİNDE MODELLEME YAKLAŞIMLARI Tüm benzetim dilleri; ya olay-çizelgeleme

Detaylı

Aktüerlik Sınavları I. Seviye / Olasılık-İstatistik Örnek Sorular I

Aktüerlik Sınavları I. Seviye / Olasılık-İstatistik Örnek Sorular I Aktüerlik Sınavları I. Seviye / Olasılık-İstatistik Örnek Sorular I S1. Cep telefonu üreten bir fabrikada toplam üretimin % 30 u A, % 30 u B ve % 40 ı C makineleri tarafından yapılmaktadır. Bu makinelerin

Detaylı

Yeşilalım Projesi. Eğiticilerin Eğitimi. 12-14 Şubat 2013 Ankara

Yeşilalım Projesi. Eğiticilerin Eğitimi. 12-14 Şubat 2013 Ankara Yeşilalım Projesi Eğiticilerin Eğitimi 12-14 Şubat 2013 Ankara 1 Öğrenme Hedefleri Yetişkin öğrenenlerin özelliklerini öğrenmek; Yetişkinlere uygun çeşitli eğitim yöntemleri ile yaklaşımlarını uygulamak;

Detaylı

DEHA EĞİTİM KURUMLARI

DEHA EĞİTİM KURUMLARI 1 2 CEVAP 1: 1) Standart birim maliyetler = 100+ 250 +250 = 600TL/birim Toplam Maliyet = 600TL/birim x 9.000 birim= 5.400.000 TL Fiili maliyete göre birim maliyetlerin hesaplanması; Direkt İlk Madde ve

Detaylı

IENG 227 Modern Üretim Yaklaşımları

IENG 227 Modern Üretim Yaklaşımları IENG 227 Modern Üretim Yaklaşımları Pamukkale Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü IENG 227 Modern Üretim Yaklaşımları Dr. Hacer Güner Gören Esnek Üretim Sistemleri Esnek Üretim Sistemleri Bir esnek

Detaylı

RASSAL SAYI ÜRETİLMESİ

RASSAL SAYI ÜRETİLMESİ Dr. Mehmet AKSARAYLI Ekonometri Böl. Simülasyon Ders Notları Rassal Sayı Üretilmesi RASSAL SAYI ÜRETİLMESİ Simülasyon analizinde kullanılacak az sayıda rassal sayı üretimi için ilkel yöntemler kullanılabilir.

Detaylı

KAPSAMINA GÖRE MALİYETLER

KAPSAMINA GÖRE MALİYETLER BÖLÜM-01 KAPSAMINA GÖRE MALİYETLER Kapsamına Göre Maliyetler a. Asal Maliyet Yöntemi b. Değişken Maliyet Yöntemi c. Normal Maliyet Yöntemi d. Tam Maliyet yöntemi Üretilen mamullerin maliyeti üç ana unsurdan

Detaylı

EME Sistem Simülasyonu. Girdi Analizi Prosedürü. Olasılık Çizgesi. Dağılıma Uyumun Kontrol Edilmesi. Dağılıma İyi Uyum Testleri Ders 10

EME Sistem Simülasyonu. Girdi Analizi Prosedürü. Olasılık Çizgesi. Dağılıma Uyumun Kontrol Edilmesi. Dağılıma İyi Uyum Testleri Ders 10 EME 35 Girdi Analizi Prosedürü Sistem Simülasyonu Modellenecek sistemi (prosesi) dokümante et Veri toplamak için bir plan geliştir Veri topla Verilerin grafiksel ve istatistiksel analizini yap Dağılıma

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Bilgisayar Mühendisliğine Giriş BIL151 1. 3+0 3 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu / Yüz

Detaylı

Kuyruk Teorisi Ders Notları: Bazı Kuyruk Modelleri

Kuyruk Teorisi Ders Notları: Bazı Kuyruk Modelleri Kuyruk Teorisi Ders Notları: Bazı Kuyruk Modelleri Mehmet YILMAZ mehmetyilmaz@ankara.edu.tr 0 KASIM 207 0. HAFTA 5.7 M/M/K/ / sistemi için Bekleme süresinin dağılımı j ( ) T j rastgele değişkeni j. birimin

Detaylı

Olasılık ve İstatistik (IE 220) Ders Detayları

Olasılık ve İstatistik (IE 220) Ders Detayları Olasılık ve İstatistik (IE 220) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Olasılık ve İstatistik IE 220 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin

Detaylı

Kuyruk Teorisi Ders Notları: Bazı Kuyruk Modelleri

Kuyruk Teorisi Ders Notları: Bazı Kuyruk Modelleri Kuyruk Teorisi Ders Notları: Bazı Kuyruk Modelleri Mehmet YILMAZ mehmetyilmaz@ankara.edu.tr 0 KASIM 207 8. HAFTA.7 M/M//N/ sistemi için Bekleme zamanının dağılımı ( ) T j rastgele değişkeni j. birimin

Detaylı

EME Sistem Simülasyonu. Giriş. Olasılık Dağılımı. Rassal Degiskenler

EME Sistem Simülasyonu. Giriş. Olasılık Dağılımı. Rassal Degiskenler EME 3105 1 Giriş Sistem Simülasyonu Önümüzdeki hafta simulasyon girdilerinin modellenmesinde kullanılan kesikli ve sürekli Simulasyonda İstatistiksel Modeller-I Ders 4 dağılımlar hatırlatılacaktır. Rassal

Detaylı

HİPOTEZ TESTLERİ ANADOLU ÜNİVERSİTESİ. Hipotez Testleri ENM317 Mühendislik İstatistiği Doç. Dr. Nihal ERGİNEL 2014

HİPOTEZ TESTLERİ ANADOLU ÜNİVERSİTESİ. Hipotez Testleri ENM317 Mühendislik İstatistiği Doç. Dr. Nihal ERGİNEL 2014 ANADOLU ÜNİVERSİTESİ Hipotez Testleri ENM317 Mühendislik İstatistiği Doç. Dr. Nihal ERGİNEL 2014 HİPOTEZ TESTLERİ Pek çok problemde bazı parametrelere bağlı bir ifadeyi kabul yada red etmek için karar

Detaylı

BSM 532 KABLOSUZ AĞLARIN MODELLEMESİ VE ANALİZİ OPNET MODELER

BSM 532 KABLOSUZ AĞLARIN MODELLEMESİ VE ANALİZİ OPNET MODELER BSM 532 KABLOSUZ AĞLARIN MODELLEMESİ VE ANALİZİ OPNET MODELER Yazılımı ve Genel Özellikleri Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Kablosuz Ağların Modellemesi ve Analizi 1 OPNET OPNET Modeler, iletişim sistemleri ve

Detaylı

ÜRETİM YÖNETİMİ VE SİSTEMİ

ÜRETİM YÖNETİMİ VE SİSTEMİ ÜRETİM YÖNETİMİ VE SİSTEMİ İŞLETMELERDE ÜRETİM SİSTEMLERİ VE TÜRLERİ Basit olarak, girdileri mal ve hizmetlere dönüştüren sisteme üretim sistemi adı verilmektedir. Sistemin temel elemanları olan girdi,

Detaylı

Veritabanı Tasarımı. Değişimi Modelleme: Ücret

Veritabanı Tasarımı. Değişimi Modelleme: Ücret Veritabanı Tasarımı Değişimi Modelleme: Ücret Amaç Bu ders aşağıdaki hedefleri kapsamaktadır: Tarihsel varlıkları kullanan modelleri oluştururken ücret ve değerdeki değişiklikleri izlemede iş gereksinimini

Detaylı

Envanter Politikası Belirlemede Benzetim Uygulaması

Envanter Politikası Belirlemede Benzetim Uygulaması Envanter Politikası Belirlemede Benzetim Uygulaması Hayrettin Kemal Sezen Prof.Dr. Uludağ Üniversitesi İİBF Yöneylem Anabilimdalı kemal@uludag.edu.tr Şenol Erdoğmuş Y.Doç.Dr. Osmangazi Üniversitesi İstatistik

Detaylı

Gazi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. ENM 307 Mühendislik Ekonomisi. Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Zülal GÜNGÖR

Gazi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. ENM 307 Mühendislik Ekonomisi. Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Zülal GÜNGÖR Gazi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü ENM 307 Mühendislik Ekonomisi Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Zülal GÜNGÖR Oda No:850 Telefon: 231 74 00/2850 E-mail: zulal@mmf.gazi.edu.tr Gazi Üniversitesi Endüstri

Detaylı

IE 303T Sistem Benzetimi DERS 4 : O L A S I L I K T E K R A R

IE 303T Sistem Benzetimi DERS 4 : O L A S I L I K T E K R A R IE 303T Sistem Benzetimi DERS 4 : O L A S I L I K T E K R A R Geçen Ders Envanter yonetımı: Gazetecı problemı Rastsal Rakamlar Üret Talebi hesapla Geliri hesapla Toplam maliyeti hesapla Günlük ve aylık

Detaylı

RÜZGAR ENERJİSİ KAYNAĞI VE BELİRSİZLİK

RÜZGAR ENERJİSİ KAYNAĞI VE BELİRSİZLİK 4. İzmir Rüzgâr Sempozyumu // 28-30 Eylül 2017 // İzmir RÜZGAR ENERJİSİ KAYNAĞI VE BELİRSİZLİK Prof. Dr. Barış Özerdem İzmir Ekonomi Üniversitesi Havacılık ve Uzay Mühendisliği Bölümü baris.ozerdem@ieu.edu.tr

Detaylı

AKT 418 Aktüeryal Sistem Benzetimi

AKT 418 Aktüeryal Sistem Benzetimi AKT 418 Aktüeryal Sistem Benzetimi Ders 1 Sistem, model, Monte Carlo simülasyonu Dr. Murat BÜYÜKYAZICI muratby@hacettepe.edu.tr Hacettepe Üniversitesi Aktüerya Bilimleri Bölümü Anlamlı bir söz! Sadece

Detaylı

KAPSAMINA GÖRE MALİYET SİSTEMLERİ

KAPSAMINA GÖRE MALİYET SİSTEMLERİ SMMM YETERLİLİK / KAPSAMINA GÖRE LEME KAPSAMINA GÖRE SİSTEMLERİ Üretilen mamullerin maliyeti üç ana unsurdan oluşmaktadır 1. Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 2. Direkt İşçilik Giderleri 3. Genel Üretim

Detaylı

Devre Analizi (EE 134) Ders Detayları

Devre Analizi (EE 134) Ders Detayları Devre Analizi (EE 134) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Devre Analizi EE 134 Bahar 2 2 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili Dersin Türü Dersin

Detaylı

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU. İşletme Yönetimi Programı. Kredisi AKTS Eğitim Dili Tipi: Zorunlu/ Saat

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU. İşletme Yönetimi Programı. Kredisi AKTS Eğitim Dili Tipi: Zorunlu/ Saat İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU DERSİN KODU VE ADI: 236 GİRİŞİMCİLİK VE KÜÇÜK İŞLETME YÖNETİMİ BÖLÜM/PROGRAM Yönetim ve Organizasyon Bölümü İşletme Yönetimi Programı Eğitim-Öğretim

Detaylı

HDL ile Gelişmiş Sayısal Tasarım (EE 425) Ders Detayları

HDL ile Gelişmiş Sayısal Tasarım (EE 425) Ders Detayları HDL ile Gelişmiş Sayısal Tasarım (EE 425) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS HDL ile Gelişmiş Sayısal Tasarım EE 425 Her İkisi 2 2 0 3 5 Ön Koşul

Detaylı

Deney Dizaynı ve Veri Analizi Ders Notları

Deney Dizaynı ve Veri Analizi Ders Notları Deney Dizaynı ve Veri Analizi Ders Notları Binom dağılım fonksiyonu: Süreksiz olaylarda, sonuçların az sayıda seçenekten oluştuğu durumlarda kullanılır. Bir para atıldığında yazı veya tura gelme olasılığı

Detaylı

Matematiksel Finansın Hesaplama Yöntemleri (MATH 417) Ders Detayları

Matematiksel Finansın Hesaplama Yöntemleri (MATH 417) Ders Detayları Matematiksel Finansın Hesaplama Yöntemleri (MATH 417) Ders Detayları Ders Adı Matematiksel Finansın Hesaplama Yöntemleri Ders Kodu MATH 417 Dönemi Ders Uygulama Saati Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati

Detaylı

RADYOLOJİDE YALIN İYİLEŞME. Yük. End Müh: Reşan ARLIER Adana Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Ar-ge Ve Proje Birim Sorumlusu

RADYOLOJİDE YALIN İYİLEŞME. Yük. End Müh: Reşan ARLIER Adana Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Ar-ge Ve Proje Birim Sorumlusu RADYOLOJİDE YALIN İYİLEŞME Yük. End Müh: Reşan ARLIER Adana Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Ar-ge Ve Proje Birim Sorumlusu SUNUM PLANI Yalın Hastane yolculuğu Radyoloji mevcut durum analizi

Detaylı