Benzetim 9. Ders. Stok Yönetim Sistemlerinde Benzetim

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Benzetim 9. Ders. Stok Yönetim Sistemlerinde Benzetim"

Osman Güler
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Benzetim 9. Ders Stok Yönetim Sistemlerinde Benzetim

2 Giriş Stok; belirli bir yerde bulunan ve gelecekte kullanılacak olan malzemelerin tümüdür. Müşteriden bir talep geldiğinde, bu talebi karşılamak için gerekli malzeme her zaman mükemmel bir biçimde istenilen zaman ve miktarda sağlanamaz, bu yüzden stok kavramı önemlidir. Stokların pek çok tipi vardır; Hammaddeler Yarı-mamuller Mamuller (Bitmiş Ürünler) Ticari Ürünler Sarf malzemeleri Takım, tezgah, ve ekipmanlar Bakım ve Onarım malzemeleri

3 Stok Yönetimi -Temel Kavramlar Yöneticilerin karşılaştığı iki temel stok yönetimi kararı; 1. ne kadar ve 2. ne zaman sipariş edileceği veya azalmış olan stok kalemlerimiz için, 1. ne zaman ve 2. ne kadar miktarda üretimin yapılacağıdır. Bu zorluklara rağmen bu iki kararı da göz önünde bulundurarak mantıklı bir çıkarım yapmak mümkündür fakat ikisi de birbiriyle derinden ilişkili ve bağımlı oldukları için eşzamanlı bir çözüm gereklidir.

4 Stok Yönetimi -Temel Kavramlar Emniyet Stoku Gerçek hayatta talep genelde belirsizdir ve temin süresi değişken olabilir. Bu güvenilir olmayan durumlardan ötürü meydana gelebilecek stok eksikliğine karşı korunmak için genelde emniyet stoku bulundurulması öngörülür. Emniyet Stoku, stokta bekletilen ve planlanandan fazla kullanılan stoku rahatlatmak için bir kenarda tutulan stok miktarıdır.

5 Stok Yönetimi -Temel Kavramlar Bağımlı Talep - Bağımsız Talep Siparişi planlanacak olan malzemenin talep yapısı, envanter yönetimi sisteminin seçiminde rol alan en önemli faktörlerden birisidir. Talebin bağımsız olması, başka bir mamul veya malzeme talebine bağlı olmaması demektir. Bağımsız talep kesin olarak belli değildir, tahmin edilmesi gerekir. Bağımlı talep ise, bir başka stok elemanın talebine bağımlı olarak değişen, dolayısıyla bağlı olduğu talep yapısı tespit edildikten sonra, ihtiyaç miktarları kesin olarak hesaplanabilen malzemeler için geçerlidir.

6 Stok Yönetimi -Temel Kavramlar Stok Pozisyonu Stok Eldeki Miktar Açık Sipariş Pozisyonu = + - Rezerv Miktar

7 Stok Maliyetleri Toplam stok maliyeti dört unsuru içerir bunlar; Elde bulundurma maliyetleri Sipariş maliyetleri Elde bulundurmama maliyetleri Satın alma maliyetleri

8 Stok Yenileme Politikaları 1) Sürekli gözlem politikaları (Yeniden sipariş noktası) 2) Periyodik gözlem politikaları (Yeniden sipariş döngüsü) 3) Yeniden sipariş noktası ve döngüsünün birleşimi (Hibrid)

9 Stok Yenileme Politikaları 1. Sürekli Gözlem (Yeniden sipariş noktası) Stok pozisyonu R ile ifade edilen bir değere düşerse (buraya yeniden sipariş noktası denir.), Q birimlik bir sipariş açılır. Q = Sipariş Miktarı Stok Seviyesi R = Sipariş Seviyesi L = Tedarik Süresi Q Q R Emniyet Stoğu Sipariş Açılır L Teslim Alınır L Zaman

10 Stok Yenileme Politikaları 2. Periyodik Gözlem (Yeniden sipariş döngüsü) T Q 1 Q 2 Q 3 P = Periyot T = Hedef Stok Seviyesi I = Stok Poz. Q i = T - I i P P P

11 BENZETİM YOLU İLE STOK POLİTİKASI BELİRLEME Q 1, Q 2, Q 3,. Q n R 1, R 2, R 3,. R n En Küçük Maliyetli Konfigürasyon FARKLI Q VE R DEĞERLERİ İÇİN TOP. STOK MALİYET DEĞERLERİ Q \ R R 1 R 2 R R n Q 1 TM 11 TM 12 TM 13 TM 1n Q 2, R 3 Q 2 TM 21 TM 22 TM 23 TM 2n Q 3 TM 31 TM 32 TM 33 TM 3n... En Uygun Stok Politikası Parametreleri Q n TM n1 TM n2 TM n3 TM nn

12 TALEP DAVRANIŞLARI Stok Yenileme Politikalarında karşılaşılan iki farklı talep davranışı; 1. Kayıp Satışlı Durum (Lost Sales) 2. Gecikmeli Karşılamalı Durum (Back Order)

13 Başla SS=Q, SP=SS, Hafta=1 Gelen Sipariş Var mı? E SS=SS+Q Sürekli Kontrollü ve Kayıp Satışlı Stok Sistemi Benzetimi Akış Diyagramı H Haftalık Talebi (D) Tespit Et D<SS? H KayıpSat=D-SS SP=SP-SS SS=0 SP: Stok Pozisyonu E SS=SS-D SP=SP-D Kayıp Satışların Maliyetini Hesapla SS: Stok Seviyesi D: Talep SP<R? H E Sipariş Ver Sipariş Maliyetlerini Hesapla SP=SP+Q Q: Sipariş Miktarı R: Sipariş Noktası Elde Bulundurma Maliyetini Hesapla Tedarik Süresinden sonra Sip. Teslim Al Toplam Maliyeti Hesapla E Sonraki Haftanın Benzetimi? H STOP

14 Başla SS=Q, SP=SS, Hafta=1 Gelen Sipariş Var mı? H E SS=SS+Q Sürekli Kontrollü ve Gecikmeli Karşılamalı Stok Sistemi Benzetimi Akış diyagramı Haftalık Talebi (D) Tespit Et D<SS? E SS=SS-D SP=SP-D H Gecikmeli Karşılanacak Siparişler= D-SS Gecikmeli Karşılanacak Siparişlerin Maliyetini Hesapla SP: Stok Pozisyonu SS: Stok Seviyesi D: Talep SP<R? H E Sipariş Ver Sipariş Maliyetlerini Hesapla SP=SP+Q Q: Sipariş Miktarı R: Sipariş Noktası Elde Bulundurma Maliyetini Hesapla Tedarik Süresinden sonra Sip. Teslim Al Toplam Maliyeti Hesapla E Sonraki Haftanın Benzetimi? H STOP

15 Örnek : Sürekli Gözlemli ve Kayıp Satışlı Stok Kontrol Benzetimi TALEP DAĞILIMI Talep 80 ile 130 arasında Düzgün dağılıyor. TEDARİK SÜRESİ DAĞILIMI Peryot 2 3 % Başlangıç Stoğu: 224 MALİYETLER: Sipariş Maliyeti: 50 TL /sipariş Elde Bulundurma : 0.20 TL/Adet-peryot Kayıp Satış Maliyeti: 100 TL/Adet Sipariş Miktarı: Q = 224 Yeniden sipariş Noktası: R = 200 için Benzetim yolu ile Toplam Stok maliyetini bulalım.

16 Örnek : Sürekli Gözlemli ve Kayıp Satışlı Stok Kontrol Benzetimi-Çözüm Ben. Zam. 1 Baş. Stok Sev. 224 Talep Elde Kalan Kayıp Stok Pozis Açılan Sipariş Ted. Süresi Elde Bul. Kayıp Satış Sip. Toplam maliyet , , , , , ,6 Q = 224 R = 200 için Sip Mal: 50 TL /sipariş Elde Bul : 0.20 TL/Adet-peryot Kayıp Satış Mal: 100 TL/Adet

17 Örnek : Sürekli Gözlemli ve Kayıp Satışlı Stok Kontrol Benzetimi-Çözüm Ben Zam Baş. Env. Pos. Başl. Env. Gel Sip. Gel Br. Talep Son Env. Kayıp Satış Sip. Verildi mi? Bit. Env. Pos. Ted. Süre. Elde Bul. Sip. Elde Bulundu rmama Top EVET NO EVET ,200 6, EV ET NO NO EV ET EVET NO $ EVET ,800$ 8,850

18 Yeniden Sip. Noktası R Sipariş Miktarları Q ,405$ 56,571$ 112,212$ 44,366$ ,138 43,579 28,687 15, ,378 3,490 5,015 15, ,045 3,930 2,930 3, ,538 4,425 3,450 3,835 Q= 325 R = 275 için en düşük maliyat

Örnek: Talebin Gecikmeli Karşılanmalı Durumunda Stok Kontrol Benzetimi Talep Dağılımı Talep 1 2 3 4 5 % 15 25 30 20 10 Tedarik Süresi Dağılımı Tedarik Süresi 1 2 3 4 5 % 20 30 20 20 10

19 Örnek: Talebin Gecikmeli Karşılanmalı Durumunda Stok Kontrol Benzetimi Talep Dağılımı Talep % Tedarik Süresi Dağılımı Tedarik Süresi % MALİYETLER: Sipariş Maliyeti: 50 TL. Elde Bulundurma Maliyeti: 4 TL Gecikmeli Karşılama : 20 TL /adet-gün Başlangıç Stoğu = 5 Sipariş Miktarı: Q = 5 Yeniden Sipariş Noktası: R = 3 için el ile çalıştırılacak.

20 Örnek: Talebin Gecikmeli Karşılanmalı Durumunda Stok Kontrol Benzetimi El ile Çözüm Ben Zam Baş. Stok Baş. Stok Pos Talep Elde Kal. Gec Kar. Bit. Stok Pos. Sip Aç Ted Sür Elde Bul. Sip. Geç Kar. Top Başlangıç Stoğu = 5 Sipariş Miktarı: Q = 5 Yeniden Sipariş Noktası: R = 3 için el ile çalıştırılacak. MALİYETLER: Sip Maliyeti: 50 TL. Elde Bul Maliyeti: 4 TL Gecikmeli Kar : 20 TL /adet-gün

21 Teşekkürler..!

Benzer belgeler

cevap verebilmek için hazır olarak elinde bulundurduğu madde ve malzemelerin en genel

ÖZET Stok yönetimi İşletmelerin faaliyet alanına göre ya üretimi gerçekleştirmek için ya da müşterilerin isteğine cevap verebilmek için hazır olarak elinde bulundurduğu madde ve malzemelerin en genel adına