Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Projesi (EuropeAid/131352/D/SER/TR)

Transkript

1 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Bu prje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti Tarafından finanse edilmektedir. Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi (EurpeAid/131352/D/SER/TR) Çıktı 6.2 Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 23 Ekim 2015

2 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ DİREKTİFİNİN UYGULAMA KAPASİTESİ İÇİN TEKNİK YARDIM PROJESİ EurpeAid/131352/D/SER/TR Çıktı 6.2 AG03 Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Sürüm 2.0

3 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Sözleşme N Sözleşme Makamı Faydalanıcı / İş sahibi Rapr Adı Belgenin Dsya Adı TR2009/ /001 Merkezi Finans ve İhale Birimi (MFİB) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çıktı 6.2 AG03 Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Çıktı_6.2_Stratejik_Gürültü_Haritalama_Rapru_AG03_Bursa_v2.0 Yayın Tarihi Hazırlayan Eur Ing Simn Shiltn, Anahtar Uzman 2 Saul Davies, Anahtar Uzman 4 İnceleyen Dr Vlker Irmer, Takım Lideri Esther Valdivia, Prje Müdürü Belge Geçmişi Revizyn N Revizyn Tarihi Revizynu Yapan Değişikliklerin Özeti Danışman Taslak Danışman ÇŞB ve belediyeden gelen yrumların dahil edilmesi Danışman Türkçe Çeviri

4 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru İdari Özet Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi ile ilgili AK 2002/49/EC sayılı direktifi, yaygın kullanılan ismi ile Çevresel Gürültü Direktifi (END), tplumu çevresel gürültünün etkilerine karşı kruma amacıyla tesis edilmiştir. Tadil edilmiş haliyle Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDYY) 2010 (bundan snra Yönetmelik larak adı geçen), END esaslarını Türk mevzuatına aktarmaktadır. 2002/49/EC sayılı direktifin başlıca ilkeleri aşağıdaki gibidir: Çevresel srunun izlenmesi, Halkın bilgilendirilmesi ve görüşünün alınması, Yerel gürültü srunlarının tespiti, Uzun vadeli bir stratejinin geliştirilmesi. Bu ilkeler dğrultusunda üç aşama tanımlanmıştır: Stratejik gürültü haritalama ile çevresel gürültü maruziyet seviyelerinin belirlenmesi; gözlemleme ve veri tplama yluyla çevresel srunun izlenmesi, Aarhus Sözleşmesi ilkeleri ile uyumlu larak, çevresel gürültü ve etkileri hakkında halk ile bilgi paylaşımının temin edilmesi, Özellikle çevresel gürültü maruziyet seviyelerinin insan sağlığı üzerinde zararlı etkilere sebep labileceği ve çevresel gürültü kalitesini krumanın gerekli lduğu yerlerde, gürültüyü önleme ve azaltmaya yönelik gürültü haritalaması çıktılarına dayanan eylem planlarının kabul edilmesi. Her beş yılda bir stratejik gürültü haritası hazırlanması gerekmektedir. Yönetmelik gereğince; 2013 yılının Haziran ayı snuna kadar Mevzuatla belirlenen kriterleri sağlayan birinci kısım alanlar için (250,000 kişiden fazla yerleşik nüfusu lan yerleşim alanları, yılda 6,000,000'dan fazla aracın geçtiği ana karaylları, yılda 60,000'den fazla trenin geçtiği ana demirylları, yılda 50,000'den fazla hareketin gerçekleştiği ana havaalanları) gürültü haritalarının ve 2018 yılının Haziran ayı snuna kadar ikinci kısım alanlar için (100,000 kişiden fazla yerleşik nüfusu lan yerleşim alanları, yılda 3,000,000'dan fazla aracın geçtiği ana karaylları, yılda 30,000'den fazla trenin geçtiği ana demirylları) gürültü haritalarının hazırlanması zrunlu kılmaktadır. Belirtilen bu tarihlerden itibaren en geç altı ay içinde stratejik gürültü haritalarından alınan bilgiler, örneğin gürültü maruziyeti, ilgili istatistikler ve kalite bilgisi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına (ÇŞB) gönderilmelidir. END ve Yönetmelik, başlıca çevresel gürültü kaynaklarının, örneğin ana kara ylları, ana demir ylları, ana hava limanlıları ve 100,000 den fazla yerleşik nüfusu lan yerleşim alanlarının stratejik gürültü haritalarının belirlenmiş yetkili kurumlarca hazırlanmasını zrunlu kılmaktadır. Yaklaşım Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi EurpeAid/131352/D/SER/TR kapsamında, Bursa Büyükşehir Belediyesinde karaylu, demirylu ve endüstri kaynaklarının değerlendirilmesi amacıyla bir stratejik gürültü haritası hazırlanmıştır.

5 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Bursa Büyükşehir Belediyesi gürültü haritalamasının başlıca hedefleri: Bursa Büyükşehir Belediyesinde stratejik gürültü haritalama knusunda uzmanlığın geliştirilmesi, Bursa stratejik gürültü haritalamasında gerekli veri kaynaklarının belirlenmesi, Stratejik gürültü haritalama süreci, görevler ve çıktılarını detaylandıran eksiksiz bir çalışmanın teslim edilmesi, Bursa Büyükşehir Belediyesinde mevzuatın gereklerini karşılayabilecek bir kurumsal yapı luşturmak amacıyla kapasite geliştirilmesi. Bursa Büyükşehir Belediyesi stratejik gürültü haritalaması aşağıda tanımlanan dört aşamada gerçekleştirilmiştir: 1. Gürültü haritalaması için gerekli girdi verisinin tplanması ve düzenlenmesi, 2. Bursa Büyükşehir Belediyesi stratejik gürültü haritalaması için gerekli mdelin hazırlanması, 3. Karaylu, demirylu ve endüstri kaynakları için stratejik gürültü haritalaması, 4. Gürültü haritalama snuçlarının analiz edilerek Bursa Büyükşehir Belediyesi dâhilinde karaylu, demirylu, endüstri ve birleştirilmiş kaynakların sebep lduğu gürültü maruziyetinin değerlendirilmesi. Bu rapr, veri tplamak ve sn mdel girdi verisi (Final Mdel Data Input - FMDI) CBS dsyalarını geliştirmek için gerçekleştirilen işlere, ÇŞB ve Avrupa Kmisynuna rapr edilecek gürültü hesaplama snuçlarına ve gürültü maruziyeti istatistikleri özetine ilişkin bir inceleme sunmaktadır. Bu rapr, Bursa Büyükşehir Belediyesi dâhilinde karaylu, demirylu, endüstri kaynaklarının stratejik gürültü haritalamasını içermektedir ve prje kapsamında sunulan diğer raprlarla bağlantılı larak kunmalıdır. Bu raprlar: Çıktı 1.1 Veri mevcudiyeti ile ilgili rapr Çıktı 1.2 Stratejik Gürültü Haritalaması için kullanılacak eksiksiz girdi veri setleri Snuçlar Bu rapr ile Bursa Büyükşehir Belediyesi stratejik gürültü haritalaması kapsamında gerçekleştirilen işlerin genel açıklaması yapılmıştır. Gürültü haritalaması için veri gereksinimleri yanında, belirlenen ve kullanılan veri kaynakları tartışılmıştır. Gürültü değerlendirme mdelinin geliştirilmesi ve akabinde gürültü seviyelerinin hesaplanması ele alınmıştır. Prje alanı dâhilinde gürültü maruziyeti tahmini değerlerini içeren, kaynakların gürültü haritalaması snuçlarının bir özeti sunulmuştur. Gürültü haritalaması ve snuçların analizi END ve Yönetmeliğe uygun larak gerçekleştirilmiş ve Bursa Büyükşehir Belediyesi için ileride yürütülebilecek stratejik gürültü haritalamalarına örnek teşkil edecek kapsamlı bir çalışma sağlanmıştır.

6 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru

7 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru İÇİNDEKİLER TABLOSU 1. GİRİŞ Genel Bilgiler Çevresel Gürültü Direktifi Amaç ve Kapsamı Yönetmelik Amaç ve Kapsamı Gürültü Haritalamasına Genel Bakış Rapr Ana Hatları HARİTALANAN ALANIN TANIMI AG03 Bursa Büyükşehir Belediyesi Prje Alanının Tanımı AG03 Bursa Yerleşim Alanı Sınırları AG03 Bursa Birleştirilmiş Hesaplama ve Mdel Alanları Srumlu İdare Gürültü Kaynağı Tanımı AG03 Bursa Büyükşehir Belediyesinde Haritalanacak Endüstri Kaynakları AG03 Bursa Büyükşehir Belediyesinde Haritalanacak Ana Karaylları AG03 Bursa Büyükşehir Belediyesinde Haritalanacak Ana Demirylları GÜRÜLTÜ HESAPLAMA YÖNTEMİ Endüstriyel Gürültünün Değerlendirilmesi Demirylu Trafik Gürültüsünün Değerlendirilmesi Karaylu Trafik Gürültüsünün Değerlendirilmesi GÜRÜLTÜ MODELİ VERİ TOPLAMA Veri Tplamaya Genel Bakış Sınır Verisetleri Mdel Alanı Hesaplama Alanı Prje Sınırı Mdel Altlığı Sayısal Zemin Mdeli Yükseklik Nktaları Eşyükselti Eğrileri Kırılma Hatları Dik Şevler Köprüler Mdel Altlığı - Bariyerler 47

8 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 4.5 Mdel Altlığı - Binalar Bina İzdüşümü Bina Türü Bina Yüksekliği Bina Sakin Sayısı ve Bina Hane Sayısı Mdel Altlığı Zemin Türü Endüstriyel Gürültü Kaynakları Demirylu Gürültü Kaynakları Karaylu Gürültü Kaynakları Meterlji verisi Teslim Edilen Gürültü Mdeli Verisetleri GÜRÜLTÜ SEVİYESİ HESAPLAMALARI Gürültü Hesaplamalarına Genel Bakış Gürültü Haritalama Yazılım Sistemi Hesaplama Yaklaşımı Gürültü Hesaplamaları Snuçları SONUÇLARIN İŞLENMESİ VE ANALİZİ Analiz Yöntemine Genel Bakış Birleştirilmiş Gürültü Seviyeleri Alan Maruziyet Değerlendirmesi Hassas Binalar Maruziyet Değerlendirmesi Nüfus Maruziyet Değerlendirmesi Gürültü Aşım Değerlendirmesi ÖZET VE SONUÇLAR 99 EK-1: AKUSTİK VE TEKNİK TERİMLER LİSTESİ 101 EK-2: KAYNAKÇA 103 EK-3: GÜRÜLTÜ HARİTALAMA SONUÇLARI 104 Şekil Listesi 104 EK 4: BURSA ARAZİ KULLANIM HARİTASI 130 EK 5: GÜRÜLTÜ ÖLÇÜMLERİNDEN CADNAA GÜRÜLTÜ MODELLERİNE 131

9 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru EK 6: BURSA DAKİ TRENLERİN RMR 96 İLE EŞLEŞTİRİLMESİ 143 EK 7: KARAYOLU TRAFİK VERİ RAPORU 146 EK 8: ALAN MARUZİYET DEĞERLENDİRMESİ SONUÇLARI 147 EK 9: HASSAS BİNALAR MARUZİYET DEĞERLENDİRMESİ SONUÇLARI 152 EK 10: NÜFUS MARUZİYET DEĞERLENDİRMESİ SONUÇLARI 167

10 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru KISALTMALAR MFİB : Merkezi Finans ve İhale Birimi END : Çevresel Gürültü Direktifi 2002/49/EC ÇŞB : Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇGDYY Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, 2010 TAT : Teknik Yardım Ekibi TR : İş Tanımı TCDD Gen. Müd. : Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demirylları Genel Müdürlüğü AV : Ağır Vasıta ÇED : Çevresel Etki Değerlendirmesi

11 1. GİRİŞ EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 1.1 Genel Bilgiler Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi EurpeAid/131352/D/SER/TR kapsamında, AK 2002/49/EC sayılı Çevresel Gürültü Direktifi (END) ve Türk Gürültü Mevzuatına uyumlu larak muhtelif belediyelerin stratejik gürültü haritaları hazırlanmıştır. Stratejik gürültü haritalama aşağıda belirtilen dört aşamada gerçekleştirilmiştir: 1. Gürültü haritalaması için gerekli girdi verisinin tplanması ve düzenlenmesi, 2. Stratejik gürültü haritalaması için gerekli mdelin hazırlanması, 3. Stratejik gürültü haritalaması hesaplamalarının gerçekleştirilmesi, 4. Gürültü haritalama snuçlarının analiz edilerek gürültü maruziyetinin değerlendirilmesi. Belirtilen bu dört aşamada, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın yardımı ile ilgili idarelerden elde edilen verisetlerinin geliştirilmesi için CBS, haritalama ve ulaştırma uzmanlarının ve daha snra gürültü seviyesi hesaplamaları için gürültü haritalama uzmanlarının çalışmalarına başvurulmuştur. 1.2 Çevresel Gürültü Direktifi Amaç ve Kapsamı Çevresel gürültünün değerlendirilmesi ve yönetimi ile ilgili AK 2002/49/EC sayılı direktifi, yaygın kullanılan ismi ile Çevresel Gürültü Direktifi (END), tplumu çevresel gürültünün etkilerine karşı kruma amacıyla tesis edilmiştir. Tadil edilmiş haliyle Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDYY) 2010 (bundan snra Yönetmelik larak adı geçen), END esaslarını Türk mevzuatına aktarmaktadır. 2002/49/EC sayılı direktifin amacı: çevresel gürültü maruziyeti nedeniyle luşan, gürültü rahatsızlığını da içeren her türlü zararlı etkiden sakınmak, bu zararlı etkileri önlemek veya azaltmak dğrultusunda genel bir yaklaşım tanımlamak. Başlıca ilkeleri: Çevresel srunun izlenmesi, Halkın bilgilendirilmesi ve görüşünün alınması, Yerel gürültü srunlarının tespiti, Uzun vadeli bir stratejinin geliştirilmesi. Bu ilkeler dğrultusunda üç aşama tanımlanmıştır: Stratejik gürültü haritalama ile çevresel gürültü maruziyeti seviyelerinin belirlenmesi; gözlemleme ve veri tplama yluyla çevresel srunun izlenmesi, Aarhus Sözleşmesi ilkeleri ile uyumlu larak, çevresel gürültü ve etkileri hakkında halk ile bilgi paylaşımının temin edilmesi, Özellikle çevresel gürültü maruziyet seviyelerinin insan sağlığı üzerinde zararlı etkilere sebep labileceği ve çevresel gürültü kalitesini krumanın gerekli lduğu yerlerde, gürültüyü önleme ve azaltmaya yönelik gürültü haritalaması çıktılarına dayanan eylem planlarının kabul edilmesi. S a y f a 8

12 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Her beş yılda bir, 100,000 den fazla yerleşik nüfusu lan yerleşim alanları ve yerleşim alanları dışında kalan ana gürültü kaynakları için stratejik gürültü haritalaması gerekmektedir. Yerleşim alanı dışında kalan ana gürültü kaynakları, yılda 3 milyndan fazla aracın geçtiği ana kara yllarını, yılda 30,000 den fazla trenin geçtiği ana demir yllarını ve yılda 50,000 den fazla hareketin gerçekleştiği ana hava alanlarını içermektedir. 1.3 Yönetmelik Amaç ve Kapsamı 2002/49/EC sayılı direktif esasları, AB üye devletleri yerel mevzuatlarına ayrı ayrı aktarılmıştır. Türkiye de, tadil edilmiş haliyle Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDYY) 2010 (bundan snra Yönetmelik larak adı geçen), END esaslarını Türk mevzuatına aktarmaktadır. Bu Yönetmelik ile END dâhilinde tanımlanan tüm maddeler ve ekler Türk mevzuatına aktarılmış, yetkili idareler belirlenmiş, muhtelif ek gereksinimler tanımlanmış ve öngörülen faaliyetler için END dâhilinde tanımlanmış lan zaman çizelgesi tadil edilerek uyumlaştırılmıştır. Stratejik gürültü haritalamaya ilişkin Yönetmeliğin END esaslarına ek larak sunduğu başlıca yenilikler aşağıdaki gibidir: Birleştirilmiş gürültü haritasının hazırlanması Kara ylu, demir ylu, hava alanı ve endüstri gürültü haritalarının yerleşim alanı gürültü haritaları ile birleştirilmesi. Gürültü seviyesi aşım haritalarının hazırlanması ÇGDYY EK-VII dâhilinde tanımlanan sınır gürültü değerleri üzerindeki bir gürültü seviyesine maruz kalan hassas kullanımların değerlendirilmesi. 1.4 Gürültü Haritalamasına Genel Bakış Stratejik gürültü haritaları, karaylları, demirylları, hava alanları ve endüstri faaliyetleri gibi stratejik gürültü kaynaklarını ele alarak belirli bir alandaki gürültü maruziyeti seviyesini değerlendirmek üzere tasarlanır. Gürültü haritaları belirli bir alan içinde çevresel gürültü seviyelerinin değişimini gösterir. Şekil 1.1 de örnek bir stratejik gürültü haritası grafik gösterimi sunulmaktadır (kaynak: Çalışma Grubu - Gürültü Maruziyeti Değerlendirmesi, Gürültü Haritalama Bilgisinin Halka Sunumu üzerine Makale). Stratejik gürültü haritaları genellikle, belirli kaynaklardan yayılan sesin belirli nktalarda yarattığı gürültü seviyesini hesaplayan bilgisayar mdelleme teknikleri ile hazırlanır. Mdelleme yazılımı trafik akışı, kara ylu ve demir ylu türü, araç türü ve endüstriyel faaliyetlerin özelliklerini kaynak verisi larak kullanır. Bu kaynak verileri, değerlendirilecek alanın üç byutlu (3D) bilgisayar mdeline aktarılır. Bu üç byutlu mdel, bariyerler, binalar, tpğrafya, hava kşulları ve muhtelif yüzeylerin yansıtıcılığı ve yutuculuğu gibi sesin yayılımını dğrudan etkileyen özellikleri içermektedir. Hesaplamalar, bina cephelerinde knumlandırılan alıcı nktalarındaki veya 10 metrelik ızgara üzerinde yerden 4 metre yükseklikte tanımlanmış alıcı nktalarındaki (her 1 km 2 alan için yaklaşık 10,000 alıcı nktası) gürültü seviyesini rtaya çıkarmaktadır. Bursa Büyükşehir Belediyesi gürültü haritalaması işi, daha önce birçk ülkede ve çk sayıda prjede başarıyla kullanılmış lan aşamalı yaklaşıma uygun larak gerçekleştirilmiştir. Uygulanan bu yaklaşım, Şekil 1.2 de gösterildiği gibi yedi aşamalı bir süreç larak özetlenebilir. S a y f a 9

13 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil 1.1 : Bir stratejik gürültü haritalaması snuçlarının grafik gösterimi Şekil 1.2: Gürültü haritalama süreci S a y f a 10

14 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Sürecin her bir aşaması önceki aşamalar tarafından tanımlanır. Örneğin ilgili gereksinim ve şartlar, verisetlerinin luşturulmasından önce gelen veriseti spesifikasynu aşamasında belirlenir. Daha snra bu verisetleri, mdel verisetlerini geliştirmek üzere işlenir ve düzenlenir. Bu mdel verisetleri gürültü seviyelerinin değerlendirilmesi öncesi kntrl ve test edilir. Veri işleme CBS rtamında gerçekleştirilir ve snrasında gürültü seviyelerinin değerlendirilmesi için CadnaA gürültü haritalama yazılımına aktarılır. Gürültü hesaplamalarının snuçları daha snra tekrar CBS rtamına aktarılır ve burada işlenerek (pstprcessing), analiz ve haritalama gerçekleştirilir. Şekil 1.2 de belirtilen beşinci adım lan Gürültü Mdeli Verisetlerinin Geliştirilmesi, CBS rtamında başlar ve gürültü mdelleme yazılımı rtamında sn bulur. 1.5 Rapr Ana Hatları Bu rapr, Şekil 1.2 de sunulan akış şemasındaki aşamaları takip ederek her bir aşamada yer alan faaliyetleri ve çıktıları aşağıda belirtildiği gibi sunmaktadır: Bölüm 2 Haritalanan Alanın Tanımı Aşama 1 Haritalanacak Alanın Tanımlanması Bölüm 3 Gürültü Hesaplama Yöntemi Aşama 2 Gürültü Haritalama Yöntemlerinin Tanımlanması Bölüm 4 Gürültü Mdeli Veri Tplama Aşama 3 Veriseti Spesifikasynunun Geliştirilmesi Aşama 4 Verisetlerinin Oluşturulması Aşama 5a Gürültü Mdeli Verisetlerinin Geliştirilmesi (CBS) Bölüm 5 Gürültü Seviyesi Hesaplamaları Aşama 5b Gürültü Mdeli Verisetlerinin Geliştirilmesi (CadnaA) Aşama 6 Gürültü Seviyesi Hesaplamaları Bölüm 6 Snuçların İşlenmesi ve Analizi Aşama 7 Snuçların İşlenmesi ve Analizi Detaylı bilgi ve snuçların haritaları raprun snundaki eklerde sunulmaktadır. S a y f a 11

15 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 2. HARİTALANAN ALANIN TANIMI 2.1 AG03 Bursa Büyükşehir Belediyesi Türkiye nin büyük şehirlerinden lan Bursa, Anadlu nun kuzey batısında, Marmara Bölgesinde yer almaktadır. Bursa Türkiye nin en yüksek nüfusa sahip dördüncü şehridir ve ülkenin sanayileşme düzeyi en yüksek metrpllerinden biridir. Bursa ilinin knumu aşağıdaki Şekil 2.1 de gösterilmiştir. Şekil 2.1: Bursa ilinin knumu 2.2 Prje Alanının Tanımı AG03 Bursa Büyükşehir Belediyesinin gürültü haritalaması, kabul edilen Bursa Belediyesi yerleşim alanı ve bu yerleşim alanı dışında kalan bazı ana karaylları ile demiryllarını (daha önce ÇŞB tarafından belirlenen yerleşim bölgeleri içindeki) içerecek şekilde gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda haritalanan ana karaylları ve ana demirylları, bu işin srumlusu larak belirlenmiş lan Devlet Karaylları Genel Müdürlüğü ve Devlet Demirylları tarafından henüz haritalanmamış lan hatlardır AG03 BURSA YERLEŞİM ALANI SINIRLARI Prje kapsamında, yerleşim alanı sınırları Bursa Büyükşehir Belediyesi ve ÇŞB tarafından kabul edilmiştir. Yerleşim alanı sınırları, belediye tarafından mevcut kentsel alan sınırları kullanılarak tanımlanmıştır. Belirlenen bu sınır TÜİK nüfus değerleri atanmış mahalle sınırları kullanılarak dğrulanmıştır. Her bir mahalleye 2013 TÜİK nüfus verisi atanmış ve daha snra her bir mahalle için yğunluk hesaplanmıştır. Daha snra bu veriler ile kentsel alan sınırının Türk mevzuatında yerleşim alanı için tanımlanan kriterlere uyumlu lduğu dğrulanmıştır. S a y f a 12

16 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Yönetmelik, gürültü haritası hazırlanacak yerleşim alanını, nüfusu yüz binden fazla lan, şehirleşmiş alan larak kabul edilen ve nüfus yğunluğunun kilmetre kare başına 1000 kişiden fazla lduğu alanlar larak tanımlamaktadır. Belediye tarafından sağlanan kentsel alan sınırının gürültü haritalaması için uygun lduğu belirlenmiş ve bu sınırın stratejik gürültü haritalamasında kullanılmasını Belediye ve ÇŞB naylamıştır. Aşağıda yer alan Şekil 2.2 ve 2.3 mahalle nüfus yğunluklarını ve nihai yerleşim alanı sınırlarını göstermektedir. Şekil 2.2: Mahalle nüfus yğunluğu (>1000 kişi/km 2 kşulunu sağlayan mahalleler kırmızı ile gösterilmiştir) Şekil 2.3: Yerleşim alanı sınırları S a y f a 13

17 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Belirlenen yerleşim alanı dâhilinde END ve Yönetmelik şartlarına uygun larak aşağıda verilen kaynaklar için stratejik gürültü haritalaması gerçekleştirilmiştir. Karaylları Ana Karaylları Demirylları Ana Demirylları Endüstri Ek larak, yerleşim alanı dışında lup daha önce ÇŞB tarafından belirlenen yerleşim bölgeleri içinde kalan ana karaylları ve ana demirylları kaynakları da gürültü haritalamasına dahil edilmiştir. Bu kapsamda haritalanan ana karaylları ve ana demirylları, bu işin srumlusu larak belirlenmiş lan Devlet Karaylları Genel Müdürlüğü ve Devlet Demirylları tarafından henüz haritalanmamış lan hatlardır. Yerleşim bölgeleri Şekil 2.4 de turuncu renkte gösterilmiştir. Bu bölgeler, yerleşim alanları dışında kalan ana kaynaklar için gürültü haritalaması knusunda srumlulukları tanımlamak amacıyla daha önce ÇŞB tarafından belirlenmiştir. Bu bağlamda, bu yerleşim bölgeleri dışında kalan ana karayllarının ve ana demiryllarının gürültü haritalarının Mevzuat kapsamında srumlu trite larak belirlenmiş lan Karaylları Genel Müdürlüğü ve T.C. Devlet Demirylları tarafından hazırlanması gerekmektedir. Şekil 2.4: ÇŞB tarafından tanımlanmış yerleşim bölgeleri (turuncu renkte gösterilmiştir) AG03 BURSA BİRLEŞTİRİLMİŞ HESAPLAMA VE MODEL ALANLARI S a y f a 14

18 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Mdelin ve hesaplama alanlarının luşturulma sürecine dair detaylı bilgi bu raprun ileriki bir bölümünde, gürültü veri mdellerinin luşturulmasına ilişkin bilgiler ile birlikte verilmiştir. Kullanılan nihai mdel ve hesaplama alanları Şekil 2.5 ve 2.6 da gösterilmektedir. Şekil 2.5: Mdel alanı Şekil 2.6: Hesaplama alanı AG03 Bursa stratejik gürültü haritalama alanı ile ilgili genel bilgilerin bir özeti Tabl 2.1 de sunulmaktadır. S a y f a 15

19 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Tabl 2.1: AG03 Bursa stratejik gürültü haritalama alanı özeti. Mdel alanı (MAR) 487 km 2 Hesaplama alanı (CAR) 353 km 2 Yerleşim alanı 246 km 2 Tplam nüfus 1,854,446 Tplam bina sayısı 251,610 Tplam hassas kullanım içeren bina sayısı 222,484 Tplam hane sayısı 672,583 Tplam kul / eğitim binaları sayısı 1,008 Tplam hastane binaları sayısı 113 Nt: Tüm tplam değerler Hesaplama Alanı sınırları içinde elde edilmiştir. 2.3 Srumlu İdare Bursa stratejik gürültü haritalaması knusunda, Yönetmeliğe uygun larak belirlenmiş srumlu idare Bursa Büyükşehir Belediyesidir. Belediye temsilcileri Hülya Öztürk ve Gülşah Karakullukçu dur. CBS biriminden Esra Yılmaz Mutlu veri temini knusunda diğer ilgili kişidir. İletişim bilgileri aşağıdaki gibidir: Bursa Büyükşehir Belediyesi Çevre Kruma ve Kntrl Dairesi Başkanlığı Adres: Acemler Hizmet Binası: Bursa Büyükşehir Belediyesi Acemler / BURSA Telefn: (1530 ve 1536) gurultu@bursa.bel.tr 2.4 Gürültü Kaynağı Tanımı Aşağıdaki tabl AG03 Bursa Büyükşehir Belediyesi için haritalanan gürültü kaynaklarının bir özetini sunmaktadır. Belirtilen kaynaklar Belediye, ÇŞB ve Danışmanlar tarafından seçilmiş ve naylanmıştır. Tabl 2.2: Gürültü kaynaklarının özeti. Yerleşim alanındaki gürültü kaynaklarının özeti Karaylu kaynaklarının tplam uzunluğu İstatistikler 734 km S a y f a 16

20 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru (taşıt şeritlerinin uzunluğu) Ana karaylu kaynaklarının tplam uzunluğu (taşıt şeritlerinin uzunluğu) Demirylu kaynaklarının tplam uzunluğu (ray hatlarının uzunluğu) Ana demirylu kaynaklarının tplam uzunluğu (ray hatlarının uzunluğu) 309 km 76 km 76 km Endüstri kaynaklarının tplam sayısı 1 Liman kaynaklarının tplam sayısı 0 Havaalanı kaynaklarının tplam sayısı AG03 BURSA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNDE HARİTALANACAK ENDÜSTRİ KAYNAKLARI Endüstri alanlarının işlenmesi ve seçimi 4. bölümde ve Ek 5 dâhilinde detaylı larak anlatılmaktadır. Prje alanında 1 endüstriyel faaliyet bulunmaktadır: B1 - Bursa Çiment Bu tesisin knumu Şekil 2.7 de gösterilmektedir. S a y f a 17

21 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil 2.7: Endüstriyel gürültü kaynakları AG03 BURSA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNDE HARİTALANACAK ANA KARAYOLLARI Haritalanacak karayllarının işlenmesi ve seçimi 4. bölümde detaylı larak anlatılmaktadır. Ana karaylları, yıllık trafik akışının 3,000,000 taşıtı aştığı karaylları larak tanımlanmaktadır. Şekil 2.8 de ana karaylları verilmektedir. Şekil 2.8: Ana karaylları gürültü kaynakları (ana karaylları kırmızı renkte gösterilmiştir) AG03 BURSA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNDE HARİTALANACAK ANA DEMİRYOLLARI S a y f a 18

22 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Haritalanacak demiryllarının işlenmesi ve seçimi 4. bölümde detaylı larak anlatılmaktadır. Ana demirylları, yıllık tren hareketlerinin 30,000 i aştığı demirylları larak tanımlanmaktadır. Şekil 2.9 da ana demirylları verilmektedir. Şekil 2.9: Ana demirylları gürültü kaynakları 3. GÜRÜLTÜ HESAPLAMA YÖNTEMİ 3.1 Endüstriyel Gürültünün Değerlendirilmesi Endüstriyel gürültü kaynaklarının değerlendirilmesi için kullanılacak yöntem, Çevresel Gürültü Direktifi 2002/49/EC (END) ve Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDYY) 2010 kapsamında tanımlanmıştır. Tanımlanan bu yönteme göre: Endüstri: AK Önerilen Geçici Yöntem ISO 9613 Geçici Yöntemi aşağıda belirtilen kaynaklarda tanımlanmıştır: ISO : Akustik Sesin dışarıda yayılırken azalması Bölüm 2: Genel hesaplama yöntemi Avrupa Birliği Resmi Gazetesi (OJEU) 6 Ağusts 2003, Kmisyn Tavsiye Kararları 2003/613/EC Hesaplamalarda kullanılan kaynak gürültü seviyeleri Avrupa Kmisynu Çalışma Grubu Gürültü Maruziyeti Değerlendirmesi (WG-AEN) İyi Uygulamalar Kılavuzu - Çözüm Önerileri ile uyumlu bir yöntem ile elde edilmelidir. Endüstriyel gürültünün hesaplanmasında kullanılan zaman dilimleri aşağıdaki gibidir: Gündüz den a kadar Akşam dan e kadar Gece den ye kadar S a y f a 19

23 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 3.2 Demirylu Trafik Gürültüsünün Değerlendirilmesi Demir ylu gürültüsü kaynaklarının değerlendirilmesi için kullanılacak yöntem, Çevresel Gürültü Direktifi 2002/49/EC (END) ve Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDYY) 2010 kapsamında tanımlanmıştır. Tanımlanan bu yönteme göre: Demirylları: AK Önerilen Geçici Yöntem Hllanda ulusal hesaplama yönteminin adapte edilmiş versiynu aşağıdaki kaynaklarda açıklandığı gibi uygulanacaktır: Reken- en Meetvrschrift Railverkeerslawaai 96, Ministerie Vlkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, 20 Kasım 1996 Avrupa Birliği Resmi Gazetesi (OJEU) 6 Ağusts 2003, Kmisyn Tavsiye Kararları 2003/613/EC Hesaplamalarda kullanılan kaynak gürültü seviyeleri Avrupa Kmisynu Çalışma Grubu Gürültü Maruziyeti Değerlendirmesi (WG-AEN) İyi Uygulamalar Kılavuzu - Çözüm Önerileri ile uyumlu bir yöntem ile elde edilmelidir. Demir ylu gürültüsünün hesaplanmasında kullanılan zaman dilimleri aşağıdaki gibidir: Gündüz den a kadar Akşam dan e kadar Gece den ye kadar 3.3 Karaylu Trafik Gürültüsünün Değerlendirilmesi Kara ylu trafik gürültüsü kaynaklarının değerlendirilmesi için kullanılacak yöntem, Çevresel Gürültü Direktifi 2002/49/EC (END) ve Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDYY) 2010 kapsamında tanımlanmıştır. Tanımlanan bu yönteme göre: Karaylları: AK Önerilen Geçici Yöntem Fransız ulusal hesaplama yönteminin adapte edilmiş versiynu aşağıdaki kaynaklarda açıklandığı gibi uygulanacaktır: NMPB-Rutes-96 (SETRA-CERTU-LCPC-CSTB), refere edilmiş Arrêté du 5 mai 1995 relatif au bruit des infrastructures rutières, Jurnal Officiel du 10 mai 1995, Article 6 ; XPS Fransız standardı Avrupa Birliği Resmi Gazetesi (OJEU) 6 Ağusts 2003, Kmisyn Tavsiye Kararları 2003/613/EC Hesaplamalarda kullanılan kaynak gürültü seviyeleri Avrupa Kmisynu Çalışma Grubu Gürültü Maruziyeti Değerlendirmesi (WG-AEN) İyi Uygulamalar Kılavuzu - Çözüm Önerileri ile uyumlu bir yöntem ile elde edilmelidir. Kara ylu trafik gürültüsünün hesaplanmasında kullanılan zaman dilimleri aşağıdaki gibidir: Gündüz den a kadar S a y f a 20

24 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Akşam dan e kadar Gece den ye kadar S a y f a 21

25 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 4. GÜRÜLTÜ MODELİ VERİ TOPLAMA 4.1 Veri Tplamaya Genel Bakış Prjeye veri temini belediyenin yakın işbirliği ile krdine edilmiştir. Verinin sağlanabilirliğini tartışmak üzere Aralık 2013 tarihinde belediye ile yapılan başlangıç tplantısı ile veri tplama işlemi başlamıştır. Snrasında, belediye temsilcileri, prje TAT ve Bilgi GIS in katılımlarıyla çk sayıda tplantı, tartışmalar, veri işleme ve karar verme süreçleri gerçekleştirilmiştir. Belediye ve belediyenin çeşitli birimleri yanında, ulusal veri sağlayıcıları da prjede yer alarak gerekli veriyi sağlamıştır. Bu kurumlar ÇŞB CBS ekibini, Karaylları Genel Müdürlüğünü, TC Devlet Demiryllarını, Meterlji Genel Müdürlüğünü, TÜİK ve Gazi Üniversitesini içermektedir. Stratejik gürültü haritalama için gerekli veri mdellerinin çeşitli girdi verisetleri kullanılarak luşturulmasına ilişkin teknik sürecin bir özeti aşağıda detaylandırılmıştır. 4.2 Sınır Verisetleri Sınır verisetleri Mdel Alanı, Hesaplama Alanı ve Prje Sınırından luşmaktadır. Sınırlar için veri tplama, işleme ve kalite kntrl süreçleri aşağıdaki bölümlerde açıklanmıştır MODEL ALANI Mdel alanı, gürültü hesaplamaları için gerekli mdel verilerinin tümünü içinde bulunduran plign larak tanımlanmaktadır. Girdi verisinin tanımı a. Yerleşim alanı sınırı Sınırlar belediye tarafından sağlanmıştır ve nihai yerleşim sınırları belediye, Danışmanlar ve ÇŞB tarafından kabul edilmiştir. D1.2 Girdi verisi: yerleşim alanı sınırı Bursa yerleşim alanı sınırı için girdi verisi shape dsyası frmatında ED_1950_TM30 Gauss Kruger prjeksiynu ile temin edilmiştir (Bursa_Agglmeratin_v1.shp). b. Kabul edilen yerleşim alanı dışında kalan ana karaylları ve ana demirylları için tanımlanan prje srumluluğu cğrafi sınırları ÇŞB, kabul edilen yerleşim alanına ek larak, ana karaylları ve ana demirylları haritalanmasında dikkate alınacak bir yerleşim bölgeleri listesi sağlamıştır. Bu bölgeler ÇŞB CBS biriminin sağladığı bölge sınırları ile haritalanmıştır (AG03_SUP_DISTRICT_MIN_V1.shp). D1.2 Girdi verisi: prje srumluluğu cğrafi sınırları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından tanımlanan bölge sınırları, ÇŞB den WGS- 84 prjeksiynu ile temin edilmiştir (AG03_SUP_DISTRICT_MIN_V1.shp). S a y f a 22

26 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru c. Ana karaylları (yıllık trafik akışı > 3 milyn) Karaylları Genel Müdürlüğü (KGM) srumluluğundaki yllar Yıllık rtalama günlük trafik (YOGT) akış verilerini içeren yl ağı KGM den temin edilmiştir. KGM yl ağı shape dsya frmatında, trafik akış verisi ise excel sayfaları larak temin edilmiştir. Her bir yl parçası, trafik akış verisi ile eşleşen özel bir KKN parça numarasına sahiptir. İlk adım larak excel tabllarında yer alan trafik akış bilgisi yl parçalarına bağlanmıştır (Bursa.shp). Verinin prjeksiynu Eurpean Datum 1950 UTM Zne 35N larak dönüştürülmüş ve Rads_ED50 klasörüne kpyalanmıştır (Rads_ED50\ Bursa.shp). KGM verisinde günlük taşıt sayısını içeren Ttal_Dens isimli bir alan bulunmaktadır. Günlük 8219 taşıttan (yıllık 3 milyna eşit) yüksek bir değere sahip yl parçaları bir SQL srgusu (veri tablsunda Select by Attributes (önitelik ile seç) aracı kullanılmış ve SQL srgusu larak SELECT*FROM Bursa WHERE "Ttal_Dens" >=8219 yazılmıştır) kullanılarak seçilmiştir. Bu işlem ile ana karaylu larak sınıflandırılacak yl parçaları tespit edilmiştir. Seçilen ana karaylları yeni bir detay sınıfı (feature class) larak bir cğrafi veri tabanı dsyasına dışa aktarılmıştır, Bursa_Agglmeratin_Bundary.gdb Bursa_MajrRads larak (Bursa_Agglmeratin_Bundary.gdb\Bursa_MajrRads). Belediye srumluluğundaki ana karaylları Bursa Büyükşehir Belediyesi, Bursa yerleşim alanı dışında kalan, Belediyenin srumluluğunda lan ve ana karaylu kşulunu (yıllık >3 milyn taşıt) sağlayan başka karayllarının bulunmadığını teyit etmiştir. D1.2 Girdi verisi: ana karaylları KGM ylları (Bursa.shp) d. Ana demirylları (kridr üzerinde yıllık > 30,000 tren hareketi) Belediye ve TCDD mevcut durumda Bursa da herhangi bir devlet demirylunun bulunmadığını teyit etmişlerdir. Bursa Büyükşehir Belediyesi, Bursa yerleşim alanı dışında kalan, Belediyenin srumluluğunda lan ve ana demirylu kşulunu sağlayan başka demiryllarının bulunmadığını teyit etmiştir. Yerleşim alanı içinde 3 tip demirylu bulunmaktadır Bursaray: 2 kısımdan luşan bir hafif raylı sistem: Arabayatağı ndan Kestel e kadar lan yeni kısım ve mevcut kısım. Her gün 07:00 den 24:00 e kadar çalışmakta. S a y f a 23

27 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Gündüz (06:00 dan 19:00 a) trenleri her 10 dakikada bir. Akşam (20:00 den 24:00 e) trenleri her 12 dakikada bir. Tramvay (T1): Her gün 07:00 den 23:00 e kadar çalışmakta 07:00-08:00 arası trenler her 15 dakikada bir arası trenler her 12 dakikada bir arası trenler her 9 dakikada bir arası trenler her 15 dakikada bir arası trenler her 12 dakikada bir arası trenler her 15 dakikada bir Nstaljik Tramvay (T3): Her gün 07:00 den 23:00 e kadar çalışmakta Günlük tren hareketleri belediyenin sağladığı bilgiler kullanılarak hesaplanmıştır, snuçlar aşağıdaki gibidir: Bursaray: Bir yönde hareket eden 103 tren, bir gün için 206 tren Tramvay (T1): Günde 84 tramvay hareketi Nstaljik Tramvay (T3): Günde 71 tramvay hareketi Bursaray ana demirylu larak sınıflandırılmıştır. Belediye, Tramvay (T1) ve Nstaljik Tramvay (T3) ın gürültü haritalamasına dâhil edilmemesini teyit etmiştir. Yeni Bursaray ın (Arabayatağı ndan Kestel e) gemetrisi DGN dsyalarından dışa aktarılarak yeni bir shape dsyası luşturulmuş ve prjeksiynu Eurpean Datum 1950 UTM Zne 35N larak tanımlanmıştır. Mevcut Bursaray hattının gemetrisi shape dsyasından dışa aktarılmış ve prjeksiynu Eurpean Datum 1950 UTM Zne 35N larak tanımlanmıştır. Bu iki dsya tek bir shape dsyasında birleştirilmiş ve Bursa_MajrRailways larak cğrafi veri tabanına dışa aktarılmıştır (Bursa_Agglmeratin_Bundary.gdb\Bursa_MajrRailways). D1.2 Girdi verisi: ana demirylları Bursaray İki farklı dsya ile temin edilmiştir: shape dsya frmatında metrnun mevcut kısmı ve DGN dsya frmatında yeni kısım. RAYLI SISTEM.shp BURSARAY 3\BHRS-III-V2.dgn S a y f a 24

28 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Gürültü veri mdelinin luşturulması Yerleşim alanı sınırı girdi verisinin prjeksiynu Eurpean Datum 1950 UTM Zne 35N larak tanımlanmış ve cğrafi veri tabanı dsyasına dışa aktarılmıştır (Bursa_Agglmeratin_Bundary.gdb\Bursa_Agglmeratin_v1). Yerleşim alanı sınırından 1km lik bir tampn (buffer) luşturulmuş ve aynı cğrafi veri tabanı içinde Bursa_Agglmeratin_withBuffer larak adlandırılmıştır (Bursa_Agglmeratin_Bundary.gdb\Bursa_Agglmeratin_withBuffer). KGM ana karaylları cğrafi veri tabanına Bursa_MajrRads adı ile dışa aktarılmıştır (Bursa_Agglmeratin_Bundary.gdb\Bursa_MajrRads). Cğrafi veri tabanında Bursa_MajrRads ana karaylları katmanında 1km lik bir tampn (buffer) luşturulmuştur. Bu yeni tampn katmanı Bursa_MajrRads_withBuffer adı ile luşturulmuştur (Bursa_Agglmeratin_Bundary.gdb\Bursa_MajrRads_withBuffer). Cğrafi veri tabanında Bursa_MajrRailways ana demirylları katmanında 1km lik bir tampn (buffer) luşturulmuştur. Bu yeni tampn katmanı Bursa_MajrRailways_withBuffer adı ile luşturulmuştur (Bursa_Agglmeratin_Bundary.gdb\Bursa_MajrRailways_withBuffer). Yerleşim alanı, ana karaylları ve ana demirylları için tampnlu sınırları birleştirilerek yeni bir katmanda tek bir mdel alanı plignu veriseti luşturulmuş ve Bursa_Agglmeratin_MdelArea larak adlandırılmıştır. (Bursa_Agglmeratin_Bundary.gdb\Bursa_Agglmeratin_MdelArea). Mdel alanında tplam köşe nktaları sayısının kntrl edilmesi gerekmektedir. Köşe nktalarının 10,000 i aşması durumunda genelleme yapılmalıdır. En küçük yatay uzaklık tleransı kullanılarak köşe nktaları sayısı 10,000 in altına çekilmelidir. Bursa için mdel alanı nkta sayımları sınır değerleri aşmamış, bu nedenle genellemeye gerek kalmamıştır. Mdel alanı sınırı için, bş öznitelik tablları içeren ve veri spesifikasynu ile tamamen uyumlu bş bir şabln shape dsyası luşturulmuş ve AG03_MAR_ADMIN_L1_V1.shp larak adlandırılmıştır. ArcGIS yazılımında Append (ilave) aracı kullanılarak Bursa_Agglmeratin_MdelArea detay sınıfı veri mdeli şabln shape dsyasına içe aktarılmıştır. D3.2 Gürültü Veri Mdeli Nihai mdel alanı veriseti AG03_MAR_ADM_L1_V1.shp dsyasıdır HESAPLAMA ALANI Hesaplama alanı gürültü değerlendirme nktaları ızgarasının sınırlarını belirleyen bir pligndur. Bu plign, içinde gürültü seviyesi hesaplamaları gerçekleştirilecek alanı tanımlamakla birlikte Yönetmeliğe ve sözleşmeye ilişkin kşullara uyumluluğu temin eder. Girdi verisinin tanımı Hesaplama alanı mdel alanı ile aynı girdi verisini kullanmaktadır. S a y f a 25

29 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Gürültü veri mdelinin luşturulması Karayllarının CAR isimli yeni bir öznitelik içeren yeni bir versiynu luşturulmuştur. Tüm karaylları ÇŞB nin tanımladığı bölge sınırlarında bölünmüş ve ÇŞB bölge sınırları içinde kalan karayllarının CAR özniteliğine MEU değeri atanmıştır. Tüm karaylları yerleşim alanı sınırlarında bölünmüş ve sınırlar içinde kalan karayllarının CAR özniteliğine Agglmeratin değeri atanmıştır. CAR = MEU veya CAR = Agglmeratin kşulunu sağlayan tüm ana karayllarına tampn (buffer) atanmıştır. Demiryllarının CAR isimli yeni bir öznitelik içeren yeni bir versiynu luşturulmuştur. Tüm demirylları ÇŞB nin tanımladığı bölge sınırlarında bölünmüş ve ÇŞB bölge sınırları içinde kalan demiryllarının CAR özniteliğine MEU değeri atanmıştır. Tüm demirylları yerleşim alanı sınırlarında bölünmüş ve sınırlar içinde kalan demiryllarının CAR özniteliğine Agglmeratin değeri atanmıştır. CAR = MEU veya CAR = Agglmeratin kşulunu sağlayan tüm ana demiryllarına tampn (buffer) atanmıştır. Şekil 4.1: Ana karaylları,ana karaylu tampnları, ana demiryllar ve ana demirylları tampnları Yerleşim alanı sınırından 8.5 lik tampn luşturulmuştur. S a y f a 26

30 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil 4.2: Tampnlu yerleşim alanı ile çakıştırılan ana karaylları,tampnlu ana karaylları, ana demirylları ve tampnlu ana demirylları. 8.5m lik tampn alanı içeren yerleşim alanı tampnlu karaylları ve demirylları ile birleştirilmiştir. Hesaplama alanı MAR ile kesilmiştir (CAR alanı MAR alanı dışına çıkamaz). Hesaplama alanının ÇŞB bölge sınırı dışına çıkan kısımları kesilmiştir. Kaynağın yerleşim alanı sınırları içinde kaldığı yerlerde kesilmemiştir (sadece kırımızı çemberlerle işaretlenen alanlar). Şekil 4.3: Hesaplama alanı ÇŞB bölge sınırlarında kesilmiştir. Veri yüklenmiş ve öznitelikler cğrafi veri tabanındaki esas hesaplama alanı dsyasına AG03_CAR_ADMIN_L1_V1 girilmiştir. Hesaplama alanı sınırı için, bş öznitelik tablları içeren ve veri spesifikasynu ile tamamen uyumlu bş bir şabln shape dsyası luşturulmuş ve AG03_CAR_ADMIN_L1_V1.shp larak adlandırılmıştır. S a y f a 27

31 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru ArcGIS yazılımında Append (ilave) aracı kullanılarak AG03_CAR_ADMIN_L1_V1 detay sınıfı veri mdeli şabln shape dsyasına içe aktarılmıştır. Yerleşim alanı içindeki tüm ana karaylu ve demirylu kaynaklarının sınıflandırılması tamamlandıktan snra, yerleşim alanı sınırında lan ana karaylu/demirylu bulunması halinde hesaplama alanı genişletilebilir. D3.2 Gürültü Veri Mdeli Nihai hesaplama alanı veriseti AG03_CAR_ADM_L1_V1.shp dsyasıdır PROJE SINIRI Prje sınırı, içinde tüm prje alanının işleneceği krdinat sisteminin dış sınırını tanımlayan ve bütün mdel verilerini içeren pligndur. Girdi verisinin tanımı Prje sınırı, mdel alanı plignunu (AG03_MAR_ADM_L1_V1) girdi verisi larak kullanmaktadır. Gürültü veri mdelinin luşturulması Prje sınırı katmanı Veri Spesifikasynu Dkümanında tanımlanan kurallara uyularak hazırlanmıştır: Mdel alanı plignunu çevreleyen en küçük dikdörtgen plign luşturulmuştur (AG03_MAR_ADM_L1_V1). Bu belirlenen dikdörtgen plign çevresinde 1 km genişliğinde bir tampn (buffer) luşturulmuştur. X ve Y krdinatları en yakın km ye yuvarlanmıştır. Veri yüklenmiş, cğrafi veri tabanındaki esas prje sınırı dsyasına AG03_PEX_ADMIN_L1_V1 öznitelikler girilmiştir. Prje sınırı için, bş öznitelik tablları içeren ve veri spesifikasynu ile tamamen uyumlu bş bir şabln shape dsyası luşturulmuştur. ArcGIS yazılımında Append (ilave) aracı kullanılarak AG03_PEX_ADMIN_L1_V1 detay sınıfı veri mdeli şabln shape dsyasına içe aktarılmış ve AG03_PEX_ADMIN_L1_V1.shp larak adlandırılmıştır. D3.2 Gürültü Veri Mdeli: Nihai prje sınırı veriseti AG03_PEX_ADM_L1_V1.shp dsyasıdır. S a y f a 28

32 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 4.3 Mdel Altlığı Sayısal Zemin Mdeli Gürültü haritalama yazılım sistemi 3D arazi veya zemin mdellemesi için beş farklı nesne türü kullanmaktadır. Bu nesne türleri: Yükseklik nktaları (2.5D nktalar) Eşyükselti eğrileri (2.5D devamlı çizgiler) Kırılma hatları (breaklines) (3D devamlı çizgiler) Dik şev (fault lines) (2D devamlı çizgiler) Köprüler (2.5D veya 3D plignlar) Girdi verisi Belediye ile yapılan görüşmelerde, BUSKİ nin yerleşim alanı tampnu için kullanılabilecek xyz metin dsyalarına (2009) sahip lduğu belirlenmiştir. Temin edilen veri.dtm ve.dgn uzantılı iki dsya türünü içermekte fakat xyz metin dsyalarını içermemektedir. Veri 18 klasör halinde temin edilmiştir. DTM dsyaları ArcMap veya NetCAD yazılımlarında açılamamıştır. DGN dsyalarının 1/1000 ölçekli hâlihazır haritalardan türetildiği görülmüştür. Temin edilen DGN dsyalarının 3D (3 byutlu) lduğu tespit edilmiştir (tüm nesneler Z değeri taşımaktadır). Belirli katmanlar seçilmiştir. Verinin içerdiği katmanlar: Tabl 4.1: DGN katman listesi EGRI_1M EGRI_5M EGRI_ARA HID_DERE_KURU HID_DERE_KURU_YAT_GE HID_DERE_SULU HID_DERE_SULU_YAT_GE HID_GECICIGOL HID_GOLET N_NIRENGI SEMBOL SEV_HENDEK_Ö_SIGAN SEV_HENDEK_Ö_SIGMAYA SEV_SEVALTI SEV_SEVUSTU Y_KOT_NOKTASI YOL_PATIKA YOL_SOSE YOL_TOPRAK_DUZ 1m lik eşyükselti eğrisi 5m lik eşyükselti eğrisi Ara eşyükselti eğrileri Kuru dere Kuru dere yatağı Dere Dere yatağı Geçici göl Gölet Nirengi / üçgenleme / sınır taşı Sembl Hendek Hendek Şev alt ktu Şev üst ktu Kt / yükseklik nktası Patika Şse yl Tprak yl S a y f a 29

33 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru YOL_TOPRAK_KESIK YOL_KOP_VIYA Tprak yl Köprü D1.2 Girdi verisi: belediye büyük ölçekli haritalama 2015_02_05\DTM\BLOK_08\BLOK8_DTM.dgn 2015_02_05\DTM\BLOK_09\BLOK_09_DTM.dgn 2015_02_05\DTM\BLOK_16\BLOK16_DTM.DGN 2015_02_05\DTM\BLOK_17\BLOK_17_DTM.dgn 2015_02_05\DTM\BLOK_18\BLOK18_DTM.DGN 2015_02_05\DTM\BLOK_19\BLOK19_DTM.DGN 2015_02_05\DTM\BLOK_24\BLOK24_DTM.DGN 2015_02_05\DTM\BLOK_25\BLOK_25_DTM.dgn 2015_02_05\DTM\BLOK_26\BLOK_26_DTM.DGN 2015_02_05\DTM\BLOK_27\BLOK_27_DTM.dgn 2015_02_05\DTM\BLOK_28\BLOK_28_DTM.dgn 2015_02_05\DTM\BLOK_29\BLOK29_DTM.DGN 2015_02_05\DTM\BLOK_33\BLOK33_DTM.DGN 02015_02_05\DTM\BLOK_34\BLOK34_DTM.DGN 2015_02_05\DTM\BLOK_35\BLOK35_DTM.DGN 2015_02_05\DTM\BLOK_36\BLOK36_DTM.DGN 2015_02_05\DTM\BLOK_37\BLOK37_DTM.DGN 2015_02_05\DTM\BLOK_38\BLOK_38_DTM.dgn YÜKSEKLİK NOKTALARI Gürültü veri mdelinin luşturulması Yükseklik nktaları da temin edilen DGN dsyalarından elde edilmiştir. Bu katmanda yer alan nesnelerin gemetri türü nkta değil metindir. NetCAD yazılımı ile 18 parçanın hepsi birleştirilmiştir. Kullanılacak katmanlar (Y_KOT_NOKTASI) yükseklik nktaları larak dışa aktarılmıştır. Bir NetCAD Mekansal Veri Tabanı luşturulmuştur (mevcut bir veri tabanı da kullanılabilir). S a y f a 30

34 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Güncelleme Kdu na nesnenin MAXZ değerini atayarak ve shape dsyasına aktarma işleminde veri kaybını engellemek için veri türünü karakter dizisi (string) larak tanımlayarak, C_HA alanı içeren yeni bir nkta türü tablsu luşturulmuştur. S a y f a 31

35 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Tüm metin nesnelerine Tplu Obje Değiştir aracı kullanılarak GIS sınıfı tanımlanmıştır. S a y f a 32

36 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Düzenlemeyi Bitir kmutu kullanılarak nktalar veri tabanına aktarılmıştır. Prje/Yardımcı İşlemler/Yaz menüsü ile tabl shape dsyası larak dışa aktarılmıştır. S a y f a 33

37 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Veri, mdel alanına uygun larak kesilmiştir. Kaynakların (karaylu, demirylu ve endüstri) 75m çevresinde yer alan yükseklik nktaları ArcMap yazılımında Erase (sil) aracı kullanılarak temizlendi. ArcMap rtamında, luşturulan shape dsyası tplji kntrlü için cğrafi veri tabanına dışa aktarılmıştır. Veriseti için yeni tplji luşturulmuştur. Cluster tlerance (küme tleransı), birbirine 5cm den daha yakın lan nktaları silmek için 0.05 m larak tanımlanmıştır. S a y f a 34

38 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Tekrar eden nesneleri tespit etmek için Must Be Disjint (ayrık lmalı) tplji kuralı tanımlanmıştır. Tplji dğrulanmıştır. Katman üzerinde düzenleme başlatılmış ve mevcut tplji hataları düzeltilmiştir. Veri, çalışma rtamından, tüm alanların eklendiği esas shape dsyasına aktarılmış, geri kalan alanlar girilmiştir. Yükseklik nktaları için, bş öznitelik tablları içeren ve veri spesifikasynu ile tamamen uyumlu bş bir şabln shape dsyası luşturulmuştur. ArcGIS yazılımında Append (ilave) aracı kullanılarak yükseklik nktaları katmanı cğrafi veri tabanından şabln shape dsyasına aktarılmış ve AG03_PRP_TERRAIN- SPOT_L1_V.shp larak adlandırılmıştır. S a y f a 35

39 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru D3.2 Gürültü Veri Mdeli: YÜKSEKLİK NOKTALARI AG03_PRP_TERRAIN-SPOT_L1_V.shp EŞYÜKSELTİ EĞRİLERİ Gürültü veri mdelinin luşturulması Eşyükselti eğrileri de temin edilen DGN dsyalarından elde edilmiştir. NetCAD yazılımı ile 18 parçanın hepsi birleştirilmiştir. Kullanılacak katmanlar (EGRI_5M) dışa aktarılmıştır. Bir NetCAD Mekansal Veri Tabanı luşturulmuştur (mevcut bir veri tabanı da kullanılabilir). Güncelleme Kdu na nesnenin MAXZ değerini atayarak ve shape dsyasına aktarma işleminde veri kaybını engellemek için veri türünü karakter dizisi (string) larak tanımlayarak, C_HA alanı içeren yeni bir devamlı çizgi (plyline) türü tablsu luşturulmuştur. Tüm eşyükselti eğrisi nesnelerine Değiştir - Tplu Obje Değiştir aracı kullanılarak GIS sınıfı tanımlanmıştır. Düzenlemeyi Bitir kmutu kullanılarak eşyükselti eğrileri veri tabanına aktarılmıştır. Prje/Yardımcı İşlemler/Yaz menüsü ile tabl shape dsyası larak dışa aktarılmıştır. Veri, mdel alanına uygun larak kesilmiştir. Kaynakların (karaylu, demirylu ve endüstri) 75m çevresinde yer alan eşyükselti eğrileri ArcMap yazılımında Erase (sil) aracı kullanılarak temizlendi. Explde Multi-part feature (çk parçalı nesneyi patlat) aracı kullanılarak çk parçalı nesneler bölünerek tek parçalı hale getirilmiştir. ArcMap rtamında, luşturulan shape dsyası tplji kntrlü için cğrafi veri tabanına dışa aktarılmıştır. Veriseti için yeni tplji luşturulmuştur. Cluster tlerance (küme tleransı), birbirine 5cm den daha yakın lan köşe nktalarını silmek için 0.05 m larak tanımlanmıştır. Must Nt Overlap (çakışmamalı), Must Nt Intersect (kesişmemeli), Must Nt Self- Overlap (kendisi ile çakışmamalı) ve Must Nt Self-Intersect (kendisi ile kesişmemeli) tplji kuralları tanımlanmıştır. Tplji dğrulanmıştır. Katman üzerinde düzenleme başlatılmış ve mevcut tplji hataları düzeltilmiştir. Veri, çalışma rtamından, tüm alanların eklendiği esas shape dsyasına aktarılmış, geri kalan alanlar girilmiştir. Eşyükselti eğrileri için, bş öznitelik tablları içeren ve veri spesifikasynu ile tamamen uyumlu bş bir şabln shape dsyası luşturulmuş ve AG03_PRP_TERRAIN- CONTOUR_L1_V1.shp larak adlandırılmıştır. ArcGIS yazılımında Append (ilave) aracı kullanılarak eşyükselti eğrileri katmanı cğrafi veri tabanından şabln shape dsyasına aktarılmıştır. S a y f a 36

40 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru D3.2 Gürültü Veri Mdeli: EŞYÜKSELTİ EĞRİLERİ AG03_PRP_TERRAIN-CONTOUR_L1_V1.shp KIRILMA HATLARI Kırılma hatları temin edilen DGN dsyalarından elde edilmiştir. Gürültü veri mdelinin luşturulması Kırılma hatları Micrstatin yazılımında, belediyenin 1:1000 haritalarla sağladığı arazi verisinden elde edilen yl kenarlarının, eğim kenarlarının ve istinat duvarlarının düzenlenmesi ile luşturulacaktır. (NB kırılma hatlarını düzenlemeye başlamak için köprüler luşturulmuş lmalıdır) Micrstatin yazılımı ile 18 parçanın hepsi birleştirilmiştir. Kırılma hatları larak kullanılacak nesneler element selectin (eleman seçme) aracı kullanılarak nesne türüne veya katmana göre seçilmiştir. Seçim tersine çevrilmiş ve kullanılmayacak veri temizlenmiştir. Oluşturulan köprüler arazi verisi dsyasına referans larak eklenmiştir. S a y f a 37

41 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Köprülerin başlangıç ve bitişlerindeki çizgiler 0.9m uzaklığa (0.05m ile 0.9m arasında değişebilir) paralel larak kpyalanmıştır. Yl kenarları paraleller arasında kırpılmıştır (trim). S a y f a 38

42 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Daha önce luşturulan paraleller silinmiştir. Yl kenarlarının iki ucu çizgiye yaslayarak (bu sayede yükseklik bilgisi rijinal 3D çizgiden elde edilmiştir) birleştirilmiştir. Bu çizgi kırılma hattının üst ktu larak kullanılmıştır. Alt ktta kırılma hattını luşturmak için köprü altındaki yl kenarları çizgileri yaslayarak birleştirilmiştir. S a y f a 39

43 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Köprülerin çevresindeki tüm yl kenarları düzenlendikten snra dsya kaydedilmiştir. Bu dsya ArcMap rtamında ArcTlbx>Cnversin>CAD t gedatabase aracı kullanılarak cğrafi veri tabanına aktarılmıştır. Eşyükselti eğrileri, yükseklik nktaları ve kırılma hatlarından TIN luşturularak köprüler arazi ile kntrl edilmiştir. S a y f a 40

44 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru ArcScene yazılımında 3D görünümde kntrl ederken bazı kırılma hatlarının eksik lduğu görülebilir. Yeni 3D kırılma hatları eklemek için ArcMap rtamında Interplate Line (çizgi aradeğerle) aracı TIN ile kullanılabilir. Tüm kırılma hatlarını köprülere, karayllarına ve demiryllarına göre düzenledikten snra 0.5m yatay tlerans ve 0.1m dikey tlerans değerleri ile çizgiler üzerinde genelleme yapılmıştır. Veri yüklenmiş, cğrafi veri tabanındaki hazırlanan çalışma kırılma hatları detay sınıfına öznitelikler girilmiştir. Veriseti için yeni tplji luşturulmuştur. Cluster tlerance (küme tleransı), birbirine 5cm den daha yakın lan nktaları silmek için 0.05 m larak tanımlanmıştır. S a y f a 41

45 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Must Nt Overlap (çakışmamalı), Must Nt Intersect (kesişmemeli), Must Nt Self- Overlap (kendisi ile çakışmamalı) ve Must Nt Self-Intersect (kendisi ile kesişmemeli) tplji kuralları tanımlanmıştır. Tplji dğrulanmıştır. Katman üzerinde düzenleme başlatılmış ve mevcut tplji hataları düzeltilmiştir. Veri, mdel alanına uygun larak kesilmiştir. Düzenleme başlatılmış ve tüm nesneler seçilmiştir. Explde Multi-part feature (çk parçalı nesneyi patlat) aracı kullanılarak çk parçalı nesneler bölünerek tek parçalı hale getirilmiştir. Veri, çalışma rtamından, tüm alanların eklendiği esas shape dsyasına aktarılmış, geri kalan alanlar girilmiştir. Kırılma hatları için, bş öznitelik tablları içeren ve veri spesifikasynu ile tamamen uyumlu bş bir şabln shape dsyası luşturulmuş ve AG03_PRP_TERRAIN- BREAKLINE_L1_V1.shp larak adlandırılmıştır. ArcGIS yazılımında Append (ilave) aracı kullanılarak kırılma hatları katmanı cğrafi veri tabanından şabln shape dsyasına aktarılmıştır. D3.2 Gürültü Veri Mdeli: KIRILMA HATLARI AG03_PRP_TERRAIN-BREAKLINE_L1_V1 S a y f a 42

46 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru DİK ŞEVLER Bu prjede dik şevler kullanılmamıştır KÖPRÜLER Girdi verisinin tanımı Karaylları Genel Müdürlüğü, hassas veri lması nedeniyle, knum bilgileri dâhil karaylu köprülerine ilişkin bilgileri prje ekibine sağlayamayacaklarını bildirmiştir. Belediye, karaylu köprülerinin knum verilerini, Burulaş ise demirylu köprülerine ilişkin verileri sağlayamayacaklarını belirtmişlerdir. Köprü nesneleri hazırlanan arazi verisi kullanılarak ve haritalamanın cğrafi veri tabanı versiynundan luşturulmuş köprü knumları tespit edilerek luşturulmuştur. Köprülerin knumlarını belirlemede, AG03_PRP_TERRAIN-BREAKLINE_L1_V1, AG03_SRC_ROAD_L1_V1 ve AG03_SRC_RAILWAY_L1_V1 katmanları kullanılmış fakat genellikle prje ekibi tarafından tespit edilmiştir. Gürültü veri mdelinin luşturulması Köprülerin sayısallaştırılmasında aşağıdaki kurallara uyulmalıdır: Sayısallaştırma, altlık luşturan zemin mdelini dikkate alarak yapılmalıdır. Aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi köprü, üzerine turduğu arazi ile her iki uçta en fazla 1m lacak şekilde çakışmalıdır. Köprü başlangıç nktası arazi üzerinde lmalıdır; bir snraki köşe nktası köprünün genişliğince uzakta (ylun karşı tarafında) lmalı ve saat yönünde devam etmelidir. Köprünün her iki tarafında aynı sayıda köşe nktası bulunmalıdır. Köprü plignu diğer mdel nesneleri (örneğin karaylu merkez hatları veya demirylları) ile kesiştiği durumlarda köşe nktaları köprü plignuna eklenmemelidir. Köprüler 2.5D veya 3D plignlar larak luşturulabilir. 2.5D köprüler için veriseti, Z değerleri lmadan ve yükseklik değeri C_HA alanına girilerek 2D larak luşturulmalı. 3D köprü nesnesi luştururken ise veriseti, Z değerleri ile ve arazi (kırılma hatları) ile çakışan köşe nktaları kırılma hatları ile aynı yükseklik değerine sahip lmalıdır ve C_HA alanı girilmemelidir. S a y f a 43

47 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil 4.4: Köprü ve kırılma hatları için sayısallaştırma ilkeleri. Kaynak verisi dikkate alındığında, köprü nesnelerini elde etmek için tercih edilen yazılım NetCAD dir. Dsya NetCAD yazılımında açılmıştır. Karaylları ve demirylları, luşturulacak köprülerin knumlarını belirlemek için referans larak eklenmiştir. Ayrıca Yl_Kp_Viyaduk katmanı köprü knumlarını belirlemede kullanılmıştır. Yl kenarı, paralel larak köprünün bulunduğu 0.9m (0.05m ile 0.99m arasında değişebilir) uzaklığına kpyalanmıştır. S a y f a 44

48 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Köprü nesnesi, sayısallaştırma ilkeleri dğrultusunda, çizgiden yükseklik bilgisinin elde edilmesi için nktaya veya kpyalanan çizginin kenarına yaslayarak bir plign larak luşturulmuştur. Tüm köprüler luşturulduktan snra, NetCAD rtamında seçimi kaydet (katmana göre seç) kmutu kullanılarak sadece köprü plignları kaydedilmiştir. NetCAD rtamında luşturulan köprü dsyasını açılmış ve bş katmanlar silinmiştir. Dsya dgn frmatında (Micrstatin yazılımında kırılma hatlarını düzenlemek ve bir ArcGIS cğrafi veri tabanına aktarmak için) kaydedilmiştir. Veri, ArcMap rtamında ArcTlbx>Cnversin>CAD t gedatabase aracı kullanılarak cğrafi veri tabanına aktarılmıştır. S a y f a 45

49 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Köprüler için, bş öznitelik tablları içeren ve veri spesifikasynu ile tamamen uyumlu bş bir şabln shape dsyası luşturulmuş ve AG03_PRP_BRIDGE_L1_V1.shp larak adlandırılmıştır. ArcGIS yazılımında Append (ilave) aracı kullanılarak veri esas shape dsyasından şabln shape dsyasına aktarılmıştır. Daha snra, ArcScene rtamında köprü nesneleri lası hataları için görsel larak kntrl edilmiştir. D3.2 Gürültü Veri Mdeli: KÖPRÜLER AG03_PRP_BRIDGE_L1_V1.shp S a y f a 46

50 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 4.4 Mdel Altlığı - Bariyerler Belediye, mdel alanı içinde demirylları ve karaylları üzerinde mevcut gürültü bariyeri bulunmadığını teyit etmiştir. D3.2 Gürültü Veri Mdeli: BARİYERLER Bursa da gürültü bariyeri bulunmuyr. S a y f a 47

51 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 4.5 Mdel Altlığı - Binalar Bina katmanına ilişkin veriler, bina izdüşümü, bina türü, bina yüksekliği, bina sakin sayısı ve bina hane sayısı lmak üzere 5 alt bölümde detaylandırılacaktır. Bina izdüşümü (gemetri) Bina türü Bina yüksekliği Bina sakin sayısı Bina hane sayısı Girdi verisinin tanımı Bina verisi büyükşehir belediyesinde bulunmamaktadır. Bu nedenle, bu verilerin ilçe belediyelerinin CBS/Numarataj birimlerinden temin edilmesi kararlaştırılmıştır. Belediye temsilcileri ve Danışmanlar ilçeleri ziyaret etmiş ve her birinden sahip ldukları verileri talep etmiştir. Verilerin eksik lduğu yerlerde kullanılmak üzere ek larak arazi kullanım verisi temin edilmiştir. Aşağıda belirtilenler bina veri mdeli için verisi larak kullanılmıştır. D1.2 Girdi verisi: binalar Osmangazi İlçesi tarihinde teslim alınmıştır. Tplam bina ( bina mdel alanı içinde) bulunmaktadır. 304 bina 10m 2 den küçüktür. mdb dsya frmatında Gauss Kruger ED 1950 prjeksiynu ile temin edilmiştir. Bina türleri için POI - Pint f Interest (ilgi çekici nkta) Verisi 2015_01_08\nemli_yer\New File Gedatabase.gdb\nemli_yer Bina İzdüşüm Gemetrisi 2014_12_18\Bursa_Osmangazi_MAKS\BursaOsmangaziMAKS.mdb\YAPI Dış Kapı Numaraları 2014_12_18\Bursa_Osmangazi_MAKS\BursaOsmangaziMAKS.mdb\NUMARATA J Nilüfer İlçesi tarihinde teslim alınmıştır. Tplam bina (43115 bina mdel alanı içinde) bulunmaktadır. 218 bina 10m 2 den küçüktür. NC_OID alanı dış kapı numarası nktalarına bağlıdır. İç kapılar, dış kapı nktalarına kapi_id alanı ile bağlıdır. S a y f a 48

52 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Sağlanan shape dsyası ve excel dsyasında birim numaraları. Teslim alınan ilk veride kat sayıları eksikti, daha snra kat sayıları tekrar talep edildi. Bina İzdüşüm Gemetrisi 2015_01_14\nilüfer\yapi\nc_x_yapi.shp Hane birimleri 2015_01_14\nilüfer\bblum_s.xlsx Yıldırım İlçesi tarihinde teslim alınmıştır bina syut_yapi katmanında bulunmaktadır. 2015_01_14\yıldırım\BBSB_VERILER\shape\syut_yapi.shp Kestel İlçesi tarihinde teslim alınmıştır. Tplam bina (4185 bina mdel alanı içinde) bulunmaktadır. 26 bina 10m 2 den küçüktür. Numarataj (adres) verisi 2015_01_12\stratejik\KESTEL.mdb Bina İzdüşüm Gemetrisi 2015_01_12\stratejik\KESTEL_GIS.NCZ Gürsu İlçesi tarihinde teslim alınmıştır. Tplam 8414 bina (7243 bina mdel alanı içinde) bulunmaktadır. 115 bina 10m 2 den küçüktür. 2014_12_18\numarataj bilgileri\gürsu (DGN ve NetCAD frmatında dsyalar) 2014_12_18\numarataj bilgileri\gürsu\gursu_numarataj.ncz 2014_12_18\numarataj ilgileri\gürsu\mapinfomap\binalar.tab Mudanya İlçesi tarihinde teslim alınmıştır. Mudanya İlçesi binaları yerleşim alanı sınırları içinde değildir. Fakat Çağrışan Mahallesi ndeki bazı binalar mdel alanı sınırları içinde kaldığı için Mudanya belediyesinden veri talep edilmiştir. S a y f a 49

53 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 2015_05_22\MUDANYA \YAPI.shp Şekil 4.5: Çağrışan Mahallesi binaları Bursa Arazi Kullanım Verisi 2014_12_18\Arazi kullanim\arazikullanim_27_08_2007 (DGN dsyaları) BİNA İZDÜŞÜMÜ Girdi verisinin tanımı Bina verisini, Kestel Belediyesi NetCAD dsyası frmatında, Osmangazi Belediyesi mdb dsyası frmatında ve geri kalan diğer ilçe belediyeleri shape dsyası frmatında sağlamıştır. Her bir ilçenin bina izdüşümü katmanı ayrı dsyalarda luşturulmuştur. Daha snar bu dsyalar cğrafi veri tabanına aktarılmış ve Eurpean Datum 1950 UTM Zne 35N prjeksiynu tanımlanmıştır. 5 cm ile sadeleştirilmiştir. Advanced editr (gelişmiş düzenleyici) menüsünde bulunan Explde (patlat) aracı kullanılarak çk parçalı nesnelerden tek parçalı nesneler luşturulmuştur. Explde (patlat) aracı kullanıldıktan snra, çk parçalı nesnelerden geriye bazı küçük bina parçaları kalmıştır. Bu nesneler, nesne alanı ve ID si kullanılarak tespit edilmiş ve silinmiştir. Repair Gemetry (gemetri nar) aracı kullanılarak negatif alan değerleri düzeltilmiş ve kendisi ile kesişen nesnelerin bir listesi alınarak bu nesneler tespit edilmiştir (ArcTlbx>Data Management Tls>Features>Repair Gemetry). S a y f a 50

54 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Kendileri ile kesişen binalar bulunmuş be düzeltilmiştir. Daha snra Repair Gemetry (gemetri nar) aracı tekrar uygulanmıştır. 5 cm tlerans ile Near (yakın) aracı uygulanarak hatalar düzeltilmiştir. Aşağıdaki ilkeler dğrultusunda tplji kntrlleri yapılmıştır: Cluster tlerance (küme tleransı), birbirine 5cm den daha yakın lan köşe nktalarını ve çakışmaları silmek için 0.1 m larak tanımlanmıştır. Must Nt Overlap (çakışmamalı) tplji kuralı larak seçilmiştir. Tplji dğrulanmış, snrasında katmanda düzetme başlatılmış ve mevcut tplji hataları düzeltilmiştir. Katman shape dsyası larak dışa aktarılmış ve Veri Spesifikasynuna uygun larak gerekli bina katmanı alanları eklenmiştir. Tüm binalar katmanı, tek bina katmanı larak birleştirilmiştir BİNA TÜRÜ Girdi verisinin tanımı Osmangazi Dış kapı verisi nkta verisi larak sağlanmıştır. Aşağıdaki bina türü sınıfları Numarataj içinde UAVTNITELIKAD alanında bulunmaktadır, fakat hastane, kul ve knut sınıflarını içermemektedir: Arsa Bina Diğer Geçici Numaralama İmara Açılan Arsalar İnşaat Kamu İşyeri Özel İşyeri Tahsis Yazlık /Mevsimlik İç kapı verisi de temin edilmiş fakat bağlantı alanı bulunmamaktadır. Bağlantı alanı ve bina türü bilgisi talep edilmiştir. İç kapı numarası ve bina izdüşümü arasındaki bağlantı alanı sağlanmamıştır. Bunlar yerine bina türleri için POI - Pint f Interest (ilgi çekici nkta) verisi sağlanmıştır. Belediyeden sağlanan POI verisi shape dsyası frmatındadır. Bu veri kulların, hastanelerin, dini tesis, parklar ve yönetim binalarının bina türünün tespiti için kullanılmıştır. (Z:\EU_Nise\00_Turkey_Nise_Prject_Data\01_Agglmeratin\03_Bursa\04_Pr S a y f a 51

55 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru pagatin_data\02_buildings\02_supply\supply02_2015_01_08\nemli_yer\new File Gedatabase.gdb\nemli_yer). POI verisinde yer alan bina türü bilgisi C_BEZ alanına atanmıştır. Kamu İşyeri ve Özel İşyeri, Numarataj katmanından alınmış ve Admin- Cmmercial (İdari-Ticari) larak tanımlanmıştır. Hane numaraları lan binalar knut larak tanımlanmıştır. Bu işlemlerden snra hala bina türü belirlenmemiş lan binalar için arazi kullanım verisi kullanılmıştır. Arazi kullanım türüne göre bina türleri atanmıştır. Nilüfer Bina izdüşüm verisi, bina türlerini gösteren KULL isimli alanı içermektedir. Bu veride 5770 adet binanın türü bş bırakılmıştır. Eğitim tesisi/kul türü bulunmamaktadır. Bina türü belirlenmemiş lan binalar için arazi kullanım verisi kullanılmıştır. Arazi kullanım türüne göre bina türleri atanmıştır. Tabl 4.2: Arazi kullanım türüne göre bina türü atamaları - Nilüfer. Bina türü KULL alanındaki değer Bina sayısı Residential (Knut) KONUT 16,225 Hspital (Hastane) SAĞLIK 10 Admin_cmmercial (İdari Ticari) ÖZEL İŞYERİ and KAMU İŞYERİ 16,256 Sprts (Spr) SPOR 24 Religius (Dini) DİNİ 223 OTHER (Diğer) DİĞER 2,390 TEMPORARY (Geçici) GEÇİCİ 10 UNDEFINED (Belirtilmemiş) BELİRTİLMEMİŞ 88 NULL (Bş) NULL 5,770 Tplam 49,692 Yıldırım Bina türü verisi bulunmamaktadır. Arazi kullanım verisi kullanılmıştır. Arazi kullanım türüne göre bina türleri atanmıştır. Kestel Mdel alanı içinde 4185 adet bina bulunmakta, 141 inin bina türü belirli değildir. S a y f a 52

56 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru İç kapı numarası tablsu binalara BINA_NO alanı ile bağlıdır. Bu veri kullanılarak bazı binaların türü elde edilebilir. Bina türleri, sağlanan verideki BINA_BB_KU alanında verilmiştir. Bu alandaki değerler C_BEZ alanına girilmiştir. Aşağıdaki tabl BINA_BB_KU alanındaki değerlerle bina türü sınıflarının nasıl eşleştirildiğini göstermektedir. Tabl 4.3: Bina türüne göre atamalar - Kestel. Bina türü BINA_BB_KU alanındaki değer Bina sayısı Residential (Knut) Mesken Binaları 5,082 Drmitries (Yatakhaneler) Yurt Binaları 1 Schl (Okul) Okul Binaları 7 Hspital (Hastane) Hastah.-Klinik, 1 Admin_cmmercial (İdari Ticari) Ahır, Banka Sig.Bina, Ben.İst.Yık.Yag, Dep, Kurutma Yerler, Otel Binalari, Sguk Hava Dep, Ticari İşyeri, İdare Binalar, Ssyal Tesis 307 Sprts (Spr) - Garages (Garajlar) Mustakil Garaj, Çk Katlı Garaj 2 Entertainment (Eğlence) - Industrial (Endüstriyel) Fab.Im.İd.Ss., Fab.İmal.Bina, 237 Religius (Dini) - Small (Küçük) 30 NULL (Bş) NULL 6,521 Tplam 12,165 Gürsu MapInf dsyaları shape dsyası larak dışa aktarılmıştır. (Z:\EU_Nise\00_Turkey_Nise_Prject_Data\01_Agglmeratin\03_Bursa\04_Pr pagatin_data\02_buildings\02_supply\supply01_2014_12_18\numarataj bilgileri\gürsu\mapinfomap\binalar.tab). FONKSIYON alanından bina türü bilgisi elde edilmiştir fakat çğu bina için bu bilgi tanımlı değildir (bina türü 8414 binanın sadece 247 si için tanımlıdır). FONKSIYON alanında verilen değerler C_BEZ değerleriyle eşleşmemektedir. Aşağıdaki tabl eşleşme değerlerini göstermektedir. Tabl 4.4: Bina türüne göre atamalar Gürsu. Bina türü FONKSIYON alanındaki değer S a y f a 53

57 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 'AHIR' 'ATATÜRK İLKÖÐRETİM OKULU' 'BELEDİYE HİZMET BİNASI' 'CAMİ' 'CAMİ VE ŞADIRVAN' 'CAMİİ LOJMANI' 'DEPO' 'ESTU BRODE FABRİKA' 'FABRİKA' 'FUTBOL SAHASI' 'GERBOY DEPO' 'GÜRSU ANAOKULU' 'GÜRSU BEL.SPOR KULÜBÜ' 'GÜRSU BELEDİYESİ TAMİR HANESİ' 'GÜRSU EMNİYET AMİRLİÐİ' 'GÜRSU ORG.SAN.BÖLG.MÜD.' 'GÜRSU TARIM KOOPERATİFİ' 'GÜRSU TARIM KREDİ KOOPERATİFİ' 'HALK KÜTÜPHANESİ' 'KAYMAKAM LOJMANI' 'KERESTECİ' 'KONTEYNIR' 'KURTULUŞ MAHALLE MUHTARLIÐI' MEHMET AKİF ERSOY İLKÖÐRETİM' 'MERKEZ CAMİİ' 'MÜSTAKİL' 'ODUN KÖMÜR DEPOLARI' 'OKUL BİNASI' 'OKUL İNŞAATI' 'ORTA CAMİİ' Admin_cmmercial (İdari Ticari) Schl (Okul) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Religius (Dini) Religius (Dini) Residential (Knut) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Industrial (Endüstriyel) Industrial (Endüstriyel) Sprts (Spr) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Schl (Okul) Sprts (Spr) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Residential (Knut) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Schl (Okul) Religius (Dini) Residential (Knut) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Schl (Okul) Bş Religius (Dini) S a y f a 54

58 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 'ORTAK KULLANIM' 'P.T.T' 'PARK' 'SAÐLIK OCAÐI' 'SAÐLIK OCAÐI LOJMANI' 'SOMUNCU BABA CAMİİ' 'TEDAŞ' 'TİCARET MESLEK LİSESİ' 'YILDIZ CAMİİ' 'ÇİÇEKÇİ' 'ÖZEL YURT' 'ÖÐRETMENLER LOKALİ' 'İTFAİYE' Bş Admin_cmmercial (İdari Ticari) Park Admin_cmmercial (İdari Ticari) Residential (Knut) Religius (Dini) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Schl (Okul) Religius (Dini) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Drmitries (Yatakhaneler) Entertainment (Eğlence) Admin_cmmercial (İdari Ticari) Bina türü belirlenmemiş lan binalar için arazi kullanım verisi kullanılmıştır. Arazi kullanım türüne göre bina türleri atanmıştır. Gürültü veri mdelinin luşturulması Temin edilen veriye dayanarak esas dsyadaki Yapi_Tipi1 alanı girilmiştir. Eksik değerler için arazi kullanım verisi kullanılmıştır. Arazi kullanımdan gelen bina türleri Yapi_Tipi2 alanına girilmiştir. Endüstriyel tesis ve knut lduğu açıkça görülen alanlar için ayrı bir arazi kullanım verisi luşturulmuştur. Yeni luşturulan bu plignlar içinde kalan binalara industry (endüstri) ve residential (knut) değerleri atanmıştır. Bu işlemler snrasında hala bina türü eksik lan binalar için belediyeden veri talep edilmiştir. Belediye eksik lan değerlerin hepsi için Residential (knut) varsayılan değerinin girilmesini kararlaştırmıştır. Bu nedenle, bina türü belirsiz lan binalara Yapi_Tipi3 alanında Residential (knut) değeri girilmiştir. Yapi_Tipi4 alanında aşağıdaki işlemler uygulanmıştır: Bu alanda, daha önce Yapi_Tipi1 alanına Residential (knut) girilmiş ve hane numarası bulunan, fakat gerçekte knut lmadığı tespit edilen binalar işaretlenmiştir. Bunlar internetten kntrl edilmiş ve hane numaraları silinmiştir. Hane numaraları bulunan binalar kntrl edilmiş, Yapi_Tipi2 alanına Residential (knut) girilmemiş ise, bu binalar Residential (knut) larak tanımlanmıştır. Yapi_Tipi3 alanına arazi kullanım verisine dayanarak giriş yapılmış hane numarası bulunan binalar kntrl edilmiş, knut lmayanların hane numaraları silinmiş ve arazi kullanım değeri bina türü larak atanmıştır. S a y f a 55

59 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Yapi_Tipi5 alanında, 2000 m2 üzerinde taban alanına sahip binalar kntrl edilmiş, bina türleri internet araştırmasına dayanarak değiştirilmiştir. Nilüfer İlçesi için Yapı_Tipi6 alanında, sağlanan veride bina türü bilgisi daha önce ulaşılamamıştır. Veri tekrar kntrl edilmiş ve bina türü bilgisi elde edilmiştir. Yapi_Tipi7 alanı internet araştırmalarına dayalı bina türü düzeltmeleri içindir. Düzeltmeler yüksek hane sayısı veya yüksek kat sayısı bulunduğu durumlar içindir. C_BEZ ve C_WG bina öznitelikleri (Veri Spesifikasynundan veri çıkarımına bakınız) kaynak verisi ile güncellenmiştir. Tabl 4.5: C_BEZ ve C_WG arasındaki fnksiynel bağımlılık. Açıklama C_BEZ C_WG Knut Yatakhaneler Okullar ve diğer eğitim kurumları Yataklı tedavi hizmeti sunan hastaneler İdari ve ticari yapılar Spr tesisleri Garajlar Eğlence yerleri Endüstri tesisleri Dini tesisler Küçük yapılar (10m 2 den küçük tüm yapılar) Building_25D_residential Building_25D_drmitries Building_25D_schl Building_25D_hspital Building_25D_admin_cmmercial Building_25D_sprts Building_25D_garages Building_25D_entertainment Building_25D_industrial Building_25D_religius Building_25D_small x x x x BİNA YÜKSEKLİĞİ Girdi verisinin tanımı Osmangazi Bina plign verisi kat adedini içermektedir (4 farklı kat adedi - BODRUMKATSAYISI, ZEMINKATSAYISI, NORMALKATSAYISI, ZEMINUSTUKATSAYISI ). Nilüfer Ayrıca kullanım türüne göre (knut, ticari) tplam bina sayısı 6235 adet bina 0 kat larak tanımlanmış (ilçe belediyesi bu binaların 1 katlı larak tanımlanması gerektiğini bildirmiştir) 239 adet bina için NULL (bş) değer tanımlanmış. S a y f a 56

60 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Yıldırım Kestel Gürsu Mudanya İlk sağlanan verisetinde bina yüksekliği veya bina kat adedine ilişkin herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Belediyenin internet sitesinde yapılan araştırma ile daha önce yayınlanmış şehir rehberinin kat adedi bilgisini içerdiği tespit edilmiştir. Bunun üzerine kat adedi değerlerini içeren veri tekrar talep edilmiştir. Teslim alınan ikinci verisetinde kat adedini gösteren KATADET isimli bir alan bulunmaktadır. Verisetinde bulunan tplam binanın ü için kat adedi bilgisi tanımlanmamıştır. Kat adedi bilgisi bulunmamaktadır. Kat adedi, iç kapı numaraları tablsu kullanılarak hesaplanabilir. Farklı kat türleri içermektedir, 271 bina için herhangi bir kat adedi bilgisi bulunmamaktadır. İç kapı numarası tablsu BINA_NO alanı ile binalara bağlıdır. Bazı bina türü bilgileri bu veriden elde edilebilir. Mdel alanı içinde kalan 140 bina bu tablda bulunmamaktadır. Mdel alanı içinde kalan 27 bina için kat adedi bilgisi bulunmamaktadır. Sağlanan veride kat adedi için Nrmal_Kat isminde bir alan bulunmaktadır. Gürültü veri mdelinin luşturulması Osmangazi Nilüfer Yıldırım Kestel ZEMINUSTUKATSAYISI alanında bulunan kat adedi değerleri kullanılmıştır. (Z:\EU_Nise\00_Turkey_Nise_Prject_Data\01_Agglmeratin\03_Bursa\04_Pr pagatin_data\02_buildings\02_supply\supply01_2014_12_18\bursa_osmanga zi_maks\bursaosmangazimaks.mdb\yapi). Eksik değerler için, belediyenin nayı ile varsayılan kat adedi larak 2 değeri girilmiştir. KATADET alanında bulunan kat adedi değerleri kullanılmıştır. (Z:\EU_Nise\00_Turkey_Nise_Prject_Data\01_Agglmeratin\03_Bursa\04_Pr pagatin_data\02_buildings\02_supply\supply04_2015_01_14\nilüfer\yapi\nc_x _yapi.shp) Eksik değerler için, belediyenin nayı ile varsayılan kat adedi larak 2 değeri girilmiştir. Bina verisi kat adetlerini içermemektedir ve kapı numaraları kullanarak bunların hesaplanması mümkün değildir. Belediyenin nayı ile varsayılan kat adedi larak 2 değeri girilmiştir. NORMAL_KAT alanında bulunan kat adedi değerleri kullanılmıştır. S a y f a 57

61 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Gürsu Mudanya (Z:\EU_Nise\00_Turkey_Nise_Prject_Data\01_Agglmeratin\03_Bursa\04_Pr pagatin_data\02_buildings\02_supply\supply01_2014_12_18\numarataj bilgileri\stratejik gürültü haritaları KESTEL\Stratejik gürültü haritaları KESTEL\BINA.shp) Eksik değerler için, belediyenin nayı ile varsayılan kat adedi larak 2 değeri girilmiştir. KATSAYISI alanında bulunan kat adedi değerleri kullanılmıştır. Z:\EU_Nise\00_Turkey_Nise_Prject_Data\01_Agglmeratin\03_Bursa\04_Pr pagatin_data\02_buildings\02_supply\supply01_2014_12_18\numarataj bilgileri\gürsu\mapinfomap\binalar.tab\binalar Plygn Eksik değerler için, belediyenin nayı ile varsayılan kat adedi larak 2 değeri girilmiştir. nrmal_kat alanında bulunan kat adedi değerleri kullanılmıştır. Z:\EU_Nise\00_Turkey_Nise_Prject_Data\01_Agglmeratin\03_Bursa\04_Pr pagatin_data\02_buildings\02_supply\supply05_2015_05_22\mudanya \YAPI.shp Bina kat adedi bilgisini kullanarak bina yüksekliği değerlerinin hesaplanmasında kullanılan ilkeler aşağıdaki gibidir: Eğer kat adedi < 4 ise "bina yüksekliği = (kat adedi x 3) + 2" Eğer kat adedi >= 4 ise "bina yüksekliği = (kat adedi x 3) + 0" Bina kat adedi değeri bulunmayan binalar için belediyenin nayı ile varsayılan değer atanmıştır. Belediye, bu binalara varsayılan kat adedi larak 2 değerinin girilmesini kararlaştırmıştır. Belirtilen bu ilkeler dğrultusunda elde edilen bina yükseklik değerleri bina katmanındaki C_HA alanına girilmiştir BİNA SAKİN SAYISI VE BİNA HANE SAYISI Girdi verisinin tanımı İlçe belediyelerinin hiçbiri bina sakin sayısı (her bir bina için ikamet eden kişi sayısı) bilgisini sağlamamıştır. Bu nedenle bina sakin sayısını elde etmek amacıyla TÜİK 2013 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde bulunan mahalle nüfusları verisi ve her binada bulunan hane sayısı (eğer temin edilen bina plign verisinde bulunuyrsa) kullanılmıştır. Girdi verisi Osmangazi (2014_12_18\Bursa_Osmangazi_MAKS\BursaOsmangaziMAKS.mdb\YAPI) Verisetinde bulunan binanın ü için bina hane sayısı tanımlanmamıştır. S a y f a 58

62 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Nilüfer Yıldırım Kestel Gürsu Mudanya İç kapı numaraları tablsundan hesaplanmıştır. 2015_01_14\nilüfer\bblum_s.xls İç kapı numaraları tablsundan hesaplanmıştır. 2015_01_14\yıldırım\BBSB_VERILER\shape\bagimsiz_blum_nne.shp 2015_01_14\yıldırım\BBSB_VERILER\shape\numarataj_pint.shp Binalardaki birim sayılarını gösteren excel dsyası kullanılarak hesaplanmıştır. 2015_01_12\stratejik\B.BÖLÜM.xls Mdel alanı içinde kalan 388 bina için hane sayısı tanımlanmamıştır (bazıları knut lmayabilir). BINALAR.TAB\BINALAR Plygn Hane sayısını gösteren DAIRESAYISI alanı bulunmaktadır. 2015_05_22\MUDANYA \YAPI.shp TÜİK verisi her bir mahalle için rtalama hane halkı (hane başına düşen rtalama sakin sayısı) TÜİK 2013 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde bulunan mahalle nüfusları verisi ve mahalledeki tplam hane sayısı kullanılarak hesaplanmıştır. Mahalle nüfusu; TUIK\Supply02_ _BELEDİYE_MAHALLE_2013 ADNKS_TOPLAM NÜFUS.XLSX Mahalledeki tplam hane sayısı; TUIK\Supply02_ BELEDIYE_MAHALLE_HHS Mahalle sınırları belediye tarafından sağlanmıştır. mahalle_sinir.shp Gürültü veri mdelinin luşturulması Mdelin luşturulması sürecinin ilk kısmında sağlanan veriden hane sayılarının nasıl elde edileceği açıklanacaktır. İkinci kısımda ise hane sayısı eksik binalara hane sayılarının atanması anlatılacaktır. Osmangazi İlçesi: Hane sayısı için NORMALDAIRESAYISI alanı kullanılmıştır. Nilüfer İlçesi: Binaların özel ID numaralarına göre binalardaki her bir kapı numarası sayılarak Excel tablsundan hane sayıları elde edilmiştir ( ic_kapi_n ve Kapi_id alanları kullanılmıştır). S a y f a 59

63 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Yıldırım İlçesi: Bagımsız_blum_nne katmanı bagımsız_b alanındaki değerler syut_yapi alanındaki özel ID ler baz alınarak sayılmış ve numarataj_pint verisi tablsu ile bağlanmıştır. Daha snra numarataj_pint ve syut_yapi katmanları mekânsal bağ ile bağlanmıştır. Kestel İlçesi: Binaların özel ID numaralarına göre binalardaki her bir kapı numarası sayılarak Excel tablsundan hane sayıları elde edilmiştir ( Daire_N ve Bina_N alanları kullanılmıştır). Gürsu İlçesi: DAIRESAYISI alanı kullanılmıştır. Mudanya İlçesi: Hane sayısı için daire_sayisi alanı kullanılmıştır. Aşağıdaki kısımda hane sayısı bulunmayan binalara hane sayılarının atanması işlemi açıklanmaktadır. TÜİK verisinde, her bir Mahalle, Mahalle Kdu isminde özel bir ID ye sahiptir. TÜİK verisi ile mahalle sınırlarını bağlamak için en iyi yl bu özel ID leri kullanmaktır. Çünkü aynı isimde birden fazla mahalle bulunabilir ve mahalle isimleri büyük/küçük harf duyarlı değildir. İlk adımda mahalle numaraları, belediye tarafından sağlanan mahalle sınırlarına atanmıştır. Mahalle kdları tanımlanmış mahalle sınırlarını elde ettikten snra, Unin (birleştirme) aracı kullanılarak mahalle adı, ilçe kdu ve mahalle kdu her bir knut binası plignuna atanmıştır (C_BEZ= Building_25D_residential ). Daha snra, TUIK 2013 Ppulatin ve TUIK 2013 Mahalle Dwelling Numbers verilerini içeren TÜİK ten temin edilmiş excel sayfaları, bina plign shape dsyası ile bağlanmak üzere DBF tabllarına dönüştürülmüştür. (TUIK 2013 Ppulatin = tuik2013, TUIK 2013 Mahalle Dwelling Numbers= tuikdwell). TÜİK hane sayısı verisi, nüfusu 250 nin altında lan mahalleleri diğer mahalle larak sınıflandırdığı, 10 kişiden az nüfusu lan ve 15 den az hane sayısı lan mahalleleri içermediği için TÜİK verisinde eksik mahalleler bulunmaktadır. Mdel alanı sınırları içinde, Mudanya İlçesinden prje kapsamında sadece bir kısmı çalışılan bir mahalle bulunmaktadır. Bu nedenle bu mahallede yer alan binalara ilişkin veri belediyeden talep edilmiştir. Bu mahallenin mdel alanı içinde kalan kısmında 121 bina bulunmaktadır. Bu nedenle bu binalar için gerçek hane sayıları kullanılmıştır (klaylıkla bulabilmek için, esas dsyaya Dwell_TypeCde alanı eklenmiş, bu binalar için Dwell_TypeCde alanına 1 değeri girilmiştir). Tabl 4.6: Kısmi mahallelere hane sayısı atanması Kısmi Mahalleler Dwell_Typ e Cde Bina sayısı Sağlanan veride binalar için hane sayısı mevcut ise C_DWELL alanına lduğu gibi atanmıştır Kısmi lmayan mahalleler için S a y f a 60

64 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Eğer mahallede hane sayısı eksik bina bulunmuyrsa, belediye verisindeki hane sayısı bilgisi dğrudan atanmıştır (bina esas dsyasında Dwell_TypeCde= 2 larak bulunmaktadırlar). Eğer mahalle kısmi değil fakat hane sayısı bilgisi eksik bina içeriyrsa: Her bir mahalle için, TÜİK verisinden temin edilen tplam hane sayısı ile belediye verisinde binalara atanmış hane sayısı tplamı arasındaki fark hesaplanmıştır (Mahalle shape dsyasında DWEL_DIFF alanı hesaplanan bu farkı göstermektedir). TÜİK verisinden temin edilen tplam hane sayısının belediye verisinde binalara atanmış hane sayısı tplamından fazla lması durumunda (TÜİK Hane Sayısı > sağlanan verideki Tplam Hane Sayısı), bir hane tplam alanı 100m 2 larak kabul edilmiş ve binaların alanına göre kat başına düşen hane sayıları hesaplanmıştır. Daha snra, kat adedi ile çarparak her bir bina için tplam hane sayısı bulunmuştur. Bina alanının 100m 2 den az lduğu durumlarda hane sayısı 1 larak kabul edilmiştir (Dwell_TypeCde= 3). TÜİK verisinden temin edilen tplam hane sayısının belediye verisinde binalara atanmış hane sayısı tplamından az lması durumunda (TÜİK Hane Sayısı < sağlanan verideki Tplam Hane Sayısı), her bir mahalle için belediyece hane sayısı tanımlanmamış tplam bina sayısı hesaplanmıştır (Mahalle shape dsyasında BUILD_MISS alanı göstermektedir) Her bir mahallede, knut lan fakat hane sayısı tanımlanmamış lan binalar için kat başına düşen rtalama hane sayısı hesaplanmıştır. Bu nedenle, mahalledeki hane sayısı eksik knutların tplam kat adetleri hesaplanmış ve kat başına düşen rtalama hane sayısını hesaplayabilmek için aşağıdaki frmül kullanılmıştır: (DWELL_DIFF / Bm_Flr= Rati) ve kaydedilmiştir. (RATIO - ran) Her bir mahallede, her bir bina için, RATIO bina kat adedi ile çarpılarak aşağıdaki ilkelere göre hane sayısı larak atanmıştır (belediyece hane sayısı atanmamış binalara): RATIO 1 den az ise, her kat için hane sayısı 1 larak atanmıştır (Dwell_TypeCde= 4). RATIO 1 ile 15 arasında ise, hane sayısı kat adedi ile RATIO nun çarpımı ile elde edilmiş ve atanmıştır (Dwell_TypeCde= 5). RATIO 15 in üzerinde ise (bir knut binasında bir katta 15 in üzerinde hane lması mümkün değildir), veri tekrar kntrl edilmiş ve binaya hatalı kat adedi değeri tanımlandığı görülmüştür. Bu bina yakın çevresindeki binalar ile aynı gemetriye sahip lduğu tespit edilmiş ve düzeltilmiştir. TÜİK verisinin bulunmadığı durumda, binaların alanları hesaplanmıştır. Hane başına rtalama 100 m 2 bina alanı kabul edilmiştir. Bina alanının 100m 2 den az lduğu durumlarda hane sayısı 1 larak kabul edilmiştir. Bu kat adedi ile çarpılmıştır (Dwell_TypeCde= 6). Aşağıdaki tabl hane sayısı atama kurallarını özetlemektedir. Tabl 4.7: Hane sayısı atama kuralları. S a y f a 61

65 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Kısmi lmayan mahalleler Dwell_ Type Cde Bina sayısı Binada tanımlanmış hane sayısı VAR ise Veriden gelen bina hane sayıları lduğu gibi kullanılmıştır ,792 Binada tanımlanmış hane sayısı YOK ise TÜİK verisi VAR ise TÜİK verisi < Tplam Hane Sayısı (belediyeden sağlanan veri) ise Binaların alanları hesaplanmıştır. Hane başına rtalama 100 m2 bina alanı kabul edilmiştir. Bina kat adedi ile çarpılmıştır. Bina alanının 100m2 den az lduğu durumlarda hane sayısı 1 larak kabul edilmiştir. 3 11,019 TÜİK verisi > Tplam Hane Sayısı (belediyeden sağlanan veri) ise TÜİK verisinden temin edilen tplam hane sayısı ile belediye verisinde binalara atanmış hane sayısı tplamı arasındaki fark hesaplanmıştır. Fark, tplam bina (hane sayısı bulunmayan binalar) kat adedine bölünmüştür ve snuç RATIO larak kaydedilmiştir. RATIO 1 den az ise her bir kata 1 hane atanmıştır. 4 17,290 RATIO binaların kat adedine dayanarak hesaplanmıştır. RATIO 1 ile 15 arasında ise, hesaplanan RATIO ve kat adedinin çarpını hane sayısı larak atanmıştır. 5 7,026 TÜİK verisi YOK ise Binaların alanları hesaplanmıştır. Hane başına rtalama 100 m2 bina alanı kabul edilmiştir. Bina alanının 100m2 den az lduğu durumlarda hane sayısı S a y f a 62

66 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 1 larak kabul edilmiştir. Bina katmanının C_DWELL alanına elde edilen bina hane sayıları girilmiştir. İlçe belediyelerinin hiçbiri bina sakin sayısı (her bir bina için ikamet eden kişi sayısı) bilgisini sağlamamıştır. Bu nedenle bina sakin sayısını elde etmek amacıyla TÜİK 2013 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde bulunan mahalle nüfusları verisi kullanılmıştır. Kısmi mahalleler için Her bir mahalle için, TÜİK 2013 nüfus verisi TÜİK 2013 hane sayısına bölünerek rtalama hane halkı büyüklüğü bulunmuştur. Bina hane sayısı ile hesaplanan rtalama hane halkı çarpılarak her bir binadaki sakin sayısı elde edilmiştir. Kısmi lmayan mahalleler için Her mahalle için rtalama hane halkı büyüklüğünü bulmak üzere, TÜİK 2013 nüfus verisi, belediye verisinden temin edilen tplam hane sayısına bölünmüştür. Bina hane sayısı hesaplanan rtalama hane halkı ile çarpılarak her bir bina için sakin sayısı elde edilmiştir. Tüm atamalar tamamlandığında, tutarlılık kntrlleri yapılmış ve veriseti aşağıda belirtilen bazı mantıksal kurallarla analiz edilmiştir: Bir bina için hane sayısı 300 den büyük lamaz (C_DWELL<300). Bir bina için hane sayısının kat adedine bölümü 15 den büyük lamaz (C_DWELL/C_FLOOR<15). Bir bina için sakin sayısı 600 den büyük lamaz (C_EINW<600). Her bir knut binasında en az 1 sakin bulunmalıdır (C_EINW>=1). Her bir hanede en az 1 sakin bulunmalıdır (C_EINW/C_DWELL >= 1). Bina alanları kntrl edilmiştir. 2000m 2 üzerinde alana sahip binalar internet araştırması ile hatalı bina türü ve hane sayısına karşı kntrl edilmiştir. Bina katmanının C_EINW alanına elde edilen bina sakin sayıları girilmiştir. Nihai bina gürültü veri mdeli katmanının luşturulması Tüm girdi verisi ve gürültü veri mdeli luşturma adımları 5 bina alt kategrisi için uygulandıktan snra binalar için nihai gürültü veri mdeli luşturulmuş ve şabln shape dsyası teslim frmatına aktarılmıştır. D3.2 Gürültü Veri Mdeli: BİNALAR S a y f a 63

67 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru AG03_PRP_BUILDING_L1_V1.shp S a y f a 64

68 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 4.6 Mdel Altlığı Zemin Türü Hazırlanacak gürültü mdelinde, sesin zemin yüzeyinden yansımalarını hesaplayabilmek için akustik yutucu veya yansıtıcı alanlar tanımlanmalıdır. Bu nedenle zemin yüzeyinin akustik karakterini tanımlamak üzere Crine 2006 verisi ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (GTHB) verileri kullanılmıştır. Buna ek larak belediye, şehir içindeki zemin yüzeyinin tanımlanmasında kullanılabilecek bir arazi kullanım veriseti sağlamıştır. Girdi verisinin tanımı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (GTHB) verisi Tprak katmanı Su kütlesi Bu katman tprak türü bilgisini içermektedir. Bu veride ayrıca dcv alanı ile belirtilen su kütlesi da bulunmaktadır. dcv alanında GL ve IR seçilmiş ve yeni bir katmana aktarılmıştır. Çk parçalı nesneler, Explde (patlat) aracı kullanılarak tek parçalı nesnelere dönüştürülmüştür. Tarım katmanı Parseller Bu katman, kullanım türünü (11 farklı tür) gösteren tarım parselleri bilgisini içermektedir. Bu verisetinden alınıp kullanılan sınıflar: kuru tarım, sulu tarım, bağ/bahçe, zeytinlik ve çayır/mera. Her bir değer seçilerek yeni bir katmana aktarılmıştır. Tüm parseller, tek bir nesne luşturacak şekilde ArcGIS yazılımında Disslve (çöz) aracı kullanılarak birleştirilmiştir. Tarım parselleri bazı bşluklar içermektedir. Bu bşlukların giderilmesi için Tplgy (tplji) aracı kullanılarak ve Cluster tlerance (küme tleransı) 7m tanımlanarak bşluklar dldurulmuştur. Çk parçalı nesneler, Explde (patlat) aracı kullanılarak tek parçalı nesnelere dönüştürülmüştür. Belediye arazi kullanım katmanı Endüstri alanları Crine 2006 Bu katman, 76 farklı değer bulunduran KATMAN özniteliği ile arazi kullanım bilgisini içermektedir. Bu katman için KSS (küçük sanayi sitesi), Mevcut Sanayi Ala (mevcut endüstriyel alan), OSB (rganize sanayi bölgesi) ve Sanayi (endüstriyel) değerleri kullanılmıştır. Bu sınıflar seçilerek yeni bir katmana aktarılmıştır. Tüm nesneler, tek bir nesne luşturacak şekilde ArcGIS yazılımında Disslve (çöz) aracı kullanılarak birleştirilmiştir. Endüstri alanları bazı bşluklar içermektedir. Bu bşluklar Aggregate Plygn (plign tpla) aracı kullanılarak ve aggregate distance (tplama uzaklığı) 40m tanımlanarak dldurulmuştur. Çk parçalı nesneler, Explde (patlat) aracı kullanılarak tek parçalı nesnelere dönüştürülmüştür. S a y f a 65

69 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Bu veri, ÇŞB den temin edilmiş zemin yüzeyi bilgisini içermekte ve Zemin Türü veriseti için kullanılmış başlıca veridir. Veri prjeksiynu WGS84 den ED50 3 e dönüştürülmüştür. Katman MAR katmanına göre kesilmiştir. Çk parçalı nesneler, Explde (patlat) aracı kullanılarak tek parçalı nesnelere dönüştürülmüştür. Generalise (genelle) aracı kullanılarak 5cm den yakın köşe nktaları silinmiştir. Plignlar arasında çakışma hatalarını bulmak için Tplgy (tplji) aracı kullanılmıştır. Veri Spesifikasynu dkümanına uygun larak yeni alanlar eklenmiş ve değerleri girilmiştir. Gürültü Ekibi tarafından sağlanan Crine Kdları Arama Tablsu kullanılarak Crine kdları zemin yutuculuğu G değerleri ile eşleştirilmiş ve elde edilen bu veriler C_BABS alanına girilmiştir. Sn adımlar Su kütlesi katmanı ile Crine katmanı birleştirilmiş ve öznitelik alanları güncellenmiştir. Tarım katmanı ile Crine/su kütlesi katmanı birleştirilmiş ve öznitelik alanları güncellenmiştir. Arazi kullanım katmanı ile yeni Crine/su kütlesi/tarım katmanı birleştirilmiş ve öznitelik alanları güncellenmiştir. Aynı BABS değerine sahip nesneler tek bir nesne lacak şekilde Disslve (çöz) aracı kullanılarak birleştirilmiştir. Çk parçalı nesneler, Explde (patlat) aracı kullanılarak tek parçalı nesnelere dönüştürülmüştür. Veri Spesifikasynu dkümanına uygun larak yeni alanlar eklenmiş ve değerleri girilmiştir. QA checker uygulanmış ve birçk kendi ile kesişme hatası bulunmuştur (786 hata). Bu hatalar daha snra manuel larak düzeltilmiştir. D3.2 Gürültü Veri Mdeli: ZEMİN TÜRÜ AG03_PRP_GROUND_L1_V1.shp S a y f a 66

70 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 4.7 Endüstriyel Gürültü Kaynakları Danışmanlar 2014 ün Eylül ayında, stratejik gürültü haritasına dâhil edilecek endüstriyel tesisleri tespit etmek, bu tesisleri ziyaret edip daha önce peratörlerce tamamlanmış, belediye ve ÇŞB ye teslim edilmiş gürültü ölçüm raprlarını almak amacıyla Bursa Büyükşehir Belediyesine saha ziyareti gerçekleştirmişlerdir. Bu saha ziyareti ile, belirlenen Bursa yerleşim alanına etki eden, stratejik gürültü haritalamasına dâhil edilecek bir endüstriyel tesis (Bursa Çiment Fabrikası A.Ş.) bulunduğu kararlaştırılmıştır. Girdi verisinin tanımı Belediye ile Anahtar Uzman 1 in (Vlker Irmer) kararı üzerine haritalamaya dâhil edilen endüstriyel alanlar/tesisler listesi aşağıda sunulmuştur. Tesis adı / adres Bursa Çiment Fabrikası Yeni Mahalle Uludağ Caddesi N:170 Kestel / BURSA Endüstriyel alan sınırı belediye tarafından sağlanmıştır. Saha ölçümleri raprları ile birlikte alan seçiminde kullanılan belirli bir sınır pdf frmatında temin edilmiştir. Aşağıdaki şekilde 5 numaralı plign seçilen alanı göstermektedir. Şekil 4.6: Endüstri faaliyetleri Belediye ayrıca, endüstriyel tesisin hâlihazır haritalarda bulunan parsel alanı bilgisini DGN frmatında göndermiştir. Sağlanan bu plign, aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi iyi kalite değildir. S a y f a 67

71 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil 4.7: Sağlanan endüstriyel alan sınırı Bu nedenle kullanılacak plign sınırının PDF dsyasından sayısallaştırılmasına karar verilmiştir. Aşağıdaki şekilde yeşil renkte gösterilen plign elde edilmiştir ve bu plignun dğruluğu belediye tarafından naylanmıştır. Şekil 4.8: Sayısallaştırılmış endüstriyel alan sınırı D1.2 Girdi verisi: Endüstriyel gürültü kaynağı S a y f a 68

72 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru PDF File _04_02\cevresanayisn.pdf DGN Fİle (Supplied frm Municipality, but nt used) 15_04_15\kestel_ciment.dgn Gürültü veri mdelinin luşturulması Endüstri alanı plignu temin edilen PDF dsyası kullanılarak yukarıda belirtildiği gibi elde edilmiştir. Daha snra CBS Veri Spesifikasynu dkümanına uygun larak nihai gürültü mdeli shape dsyası luşturulmuştur. Sağlanan akustik rapr dâhilindeki ölçümler genellikle ISO 8297 standardında tanımlanan yöntem dğrultusunda, END Ek II ve WG-AEN GPGv2 Tlkit 10.5 önerilerine uygun larak gerçekleştirilmiştir. Sağlanan akustik raprlardaki ölçülen ses gücü seviyeleri Şekil 4,9 dakine benzer bir CadnaA gürültü kaynakları kütüphanesi luşturmak için kullanılmıştır. Tplam SWL değeri, sağlanan raprlarda belirtilmiş gürültü yayan alanlara göre luşturulmuş CadnaA mdelindeki alansal kaynağa atanmıştır. Bir gürültü kaynağını temsil etmek için bir yatay alansal kaynak seçildiğinde CadnaA tmatik larak plignun alansal büyüklüğüne dayanarak SWL/m 2 değerini belirler. Şekil 4.9: CadnaA kütüphanesindeki ses gücü seviyeleri Bursa daki endüstriyel faaliyet için akustik rapr ile belgelenen gürültü kaynağı CadnaA mdelinde bir alansal kaynak ile temsil edilmiştir. Daha snra kütüphanedeki gürültü seviyesi verisi bu alansal gürültü kaynağına atanmıştır. S a y f a 69

73 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil 4.10: CadnaA rtamında endüstriyel kaynağın knumu CadnaA rtamında alansal kaynağa ilişkin değişkenler aşağıdaki gibi tanımlanmıştır: Ad: Tesis adı Tür: Spektrum Düzeltme: Yıllık rtalamanın hesaplanması için her bir zaman diliminde (gündüz, akşam ve gece) tesisin bir yıl içinde faal lduğu tplam gün sayısı dikkate alınarak düzeltme faktörü girilebilir. İşletim süresi: Emisyn seviyelerinin gerçek duruma uygunluğunu sağlamak için, bu seçeneği etkinleştirerek tesisin 12 saat gündüz, 4 saat akşam ve 8 saat gece zaman dilimlerinde faal lduğu süreler girilebilir. Gemetri: Kaynağın yüksekliği: Gürültü kaynağının yüksekliği bilgisi sağlanan akustik raprda yer alan detaylı verilerden elde edilmiştir. S a y f a 70

74 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil 4.11: Bir alansal gürültü kaynağı luşturma örneği. Stratejik gürültü haritalama amaç ve kapsamı göz önüne alındığında, gürültü kaynağının alansal kaynak (Lw/m 2 ) larak tanımlanmasının uygun bir yaklaşım lduğu kabul edilmiştir. Gürültü hesaplama mdeli içinde alansal kaynağın knumu, sağlanan akustik raprlara dayanarak gürültü ekibi tarafından CadnaA gürültü mdelleme yazılımında hazırlanmıştır. Bu işlemin detayları Ek 5 de sunulmuştur. D3.2 Gürültü Veri Mdeli: ENDÜSTRİYEL GÜRÜLTÜ KAYNAĞI AG04_SRC_INDUSRTY_L1_V1.shp 4.8 Demirylu Gürültü Kaynakları TCDD, hâlihazırda Bursa da faaliyet gösteren devlet demirylu bulunmadığını bildirmiştir. S a y f a 71

75 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Bursa da 2 tramvay hattı ve 1 metr/hafif raylı sistem (Bursaray) bulunmaktadır. Hafif raylı sistemin işletiminden srumlu Burulaş demiryllarına ilişkin verileri sağlamıştır. Belediye, sadece Bursaray hattının haritalanması, T1 ve T3 tramvay hatlarının haritalama dışında bırakılmasını kararlaştırmıştır. Girdi verisinin tanımı Bursaray hafif raylı sistem / metr Merkez hat gemetrisi Burulaş, metr (Bursaray) merkez hat gemetrisini eski hattın lduğu kısım (31 istasyn) için shape dsya frmatında, yeni kısım (Arabayatağı ndan Kestel e - 7 istasyn) içinse DGN dsya frmatında sağlamıştır: RAYLI_SISTEM.shp BHRS-III-V2.dgn Tünellerin knumu da ayrıca bir shape dsyası larak sağlanmıştır: TUNELLER.shp İstasyn knumları: BOI.db.BURSARAYDURAK.shp Tren türlerine ilişkin diğer bilgi, ray yapısı, tren sayısı excel frmatında sağlanmıştır: tüm raylı sistemler bilgi.xlsx Tren sefer saatleri ve ilgili veri Burulaş resmi web sitesinden elde edilmiştir. BURSARAY_Timetable_n_website.xlsx BURSA_METRO_TRAINS.dcx Gürültü veri mdelinin luşturulması Yeni Bursaray hattının (Arabayatağı ndan Kestel e) gemetrisi DGN dsyalarından dışa aktarılmış, yeni bir shape dsyası luşturulmuş ve prjeksiynu Eurpean Datum 1950 UTM Zne 35N larak tanımlanmıştır. Eski Bursaray hattının gemetrisi shape dsyasından dışa aktarılmış ve prjeksiynu Eurpean Datum 1950 UTM Zne 35N larak tanımlanmıştır. Elde edilen bu iki dsya tek bir shape dsyasında birleştirilmiş ve Bursa_MajrRailways adı ile cğrafi veri tabanına aktarılmıştır. (Bursa_Agglmeratin_Bundary.gdb\Bursa_MajrRailways). Demirylu hattı istasyn knumlarına göre parçalara bölünmüştür (istasyn knumları BOI.db.BURSARAYDURAK.shp dsyasından elde edilmiş ve prjeksiynu Eurpean Datum 1950 UTM Zne 35N larak tanımlanmıştır). Metr hatlarında makas bulunmadığından demirylu hattının bu nedenle bölünmesine gerek lmamıştır. ArcGIS rtamında tplji luşturularak aşağıdaki kntrller gerçekleştirilmiştir: Demirylu devamlı çizgileri (plyline) diğer demirylu devamlı çizgileri ile kesişmemeli, kesişme nktasında bölünmüş lmalıdır. S a y f a 72

76 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Demirylu devamlı çizgileri kendileri ile kesişmemelidir. Kmşu demirylu hatları arasında asgari uzaklık 5.0 cm lmalıdır. Kmşu köşe nktaları arasında en az 5.0 cm bulunmalıdır. Devamlı çizgilerin uzunluğu en az 5.0 cm lmalıdır. Metr trenleri için öznitelikleri aşağıdaki bölümlerde anlatıldığı gibi girilmiştir. Tren Tiplerinin Tanımlanması Danışmanlara metr trenleri ile ilgili sağlanan bilgiler gözden geçirilmiş ve Hllanda RMR yöntemi taşıt kategrileri ile eşleştirilmiştir. Snuç larak, metr trenleri RMR kategrisi C07 larak tanımlanmış ve C_C10_TYP CadnaA değeri atanmıştır. Demirylu taşıtları ve eşleştirmelere ilişkin detaylar Ek 6 da verilmiştir. Tren Sayısı Tren sayısı, Bursaray web sayfasında bulunan sefer saatleri tablsu verisi kullanılarak gündüz, akşam ve gece zaman dilimleri için hesaplanmış, aşağıda verilen değerler elde edilmiştir (BURSARAY_Timetable_n_website.xlsx). Tabl 4.8: Bursaray sefer sayıları (Pazartesi Cumartesi) Kalkış Varış 07:00-19:00 19:00-23:00 23:00-07:00 Tplam Üniversite- Acemler 144,0 37,0 21,5 202,5 Acemler- Üniversite 144,0 37,0 23,0 204,0 Kestel- Arabayatağı 132,0 41,5 18,0 191,5 Arabayatağı- Kestel 144,0 37,0 23,0 204,0 Emek- Acemler 144,0 37,0 21,5 202,5 Acemler- Arabayatağı 288,0 74,0 43,0 405,0 Arabayatağı- Acemler 288,0 76,0 46,0 410,0 Acemler- Emek 144,0 39,0 23,0 206,0 Tabl 4.9: Bursaray sefer sayıları (Pazar) Kalkış Varış 07:00-19:00 19:00-23:00 23:00-07:00 Tplam Üniversite- Acemler 108,0 31,5 18,0 157,5 Acemler- Üniversite 108,0 31,5 19,5 159,0 Kestel- Arabayatağı 99,0 33,0 15,0 147,0 S a y f a 73

77 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Arabayatağı- Kestel 108,0 31,5 19,5 159,0 Emek- Acemler 108,0 31,5 18,0 157,5 Acemler- Arabayatağı 216,0 63,0 36,0 315,0 Arabayatağı- Acemler 216,0 64,5 39,0 319,5 Acemler- Emek 108,0 33,0 19,5 160,5 Pazartesi den Cumartesi ye kadar lan günlük değerler 6 ile çarpılmış, ardından Pazar günü tplamları eklenerek haftalık tplam değer elde edilmiştir. Haftalık tplam = (Pazartesi den Cumartesi ye x 6 ) + (Pazar x 1) Daha snra yıllık rtalama günlük tplamı bulmak için: Yıllık rtalama günlük tplam = Haftalık tplam / 7 Hesaplanan değerler gündüz için C_C10_ND, akşam için C_C10_NE ve gece için C_C10_NN alanlarına girilmiştir. Ortalama hız Metr trenleri için rtalama hız bilgisi belediye tarafından sağlanmıştır. Temin edilen hız bilgisi C_C10_V alanına 70 km/saat larak atanmıştır. İstasynlardan önceki bölümlerde tren frenleme yüzdesi (% breaking) nedeniyle WG-AEN GPGv2 de önerildiği gibi 40 km/saat değeri tanımlanmıştır (tren frenleme yüzdesi aşağıdaki bölümde açıklanmıştır). Hat tipi Hat tipi, belediyeden alınan veriye dayanarak çakıl üzerinde betn travers larak tanımlanmıştır. Bu değer C_FB alanına atanmıştır. Bunu baz alarak ve aşağıdaki bağımlılık tablsu kullanılarak C_FBNR alanı girilmiştir. C_FBNR > > > > > > > > C_FB çakıl üzerinde betn travers çakıl üzerinde ahşap travers çakıl blk blk ve çakıl kntrl ray yerleştirme kntrl ray yerleştirme ve çakıl dökme demirylu hattı S a y f a 74

78 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Tren kategrisi başına % breaking (frenleme yüzdesi) WG-AEN GPGv2 e uygun larak, frenleyen trenler için istasynlardan önce 60m lik bir frenleme mesafesi uygulanmıştır. İstasyn knumları belediyeden temin edilmiştir (BURSARAYDURAK.shp). Demirylu hattı istasynlardan 60m önce bölünmüş ve bu parçalarda her bir tren için % breaking (frenleme yüzdesi) larak C_C10_P alanına 100% değeri girilmiştir. Frenleme lan hat parçalarında hız 40 km/saat larak tanımlanmıştır. Ray devamsızlıkları Ray devamsızlıklarına ilişkin metr hatları için jintless rails (derzsiz/eksiz raylar) atanmıştır. Metr hattında makas bulunmamaktadır. Ana Demirylu Tanımlamaları Ana demirylu tanımlamaları kridr seviyesinde yapılmalıdır bu nedenle kridr üzerindeki tüm hatlardaki tren sayıları tplanmalıdır. Öncelikle "kridr" tanımlanmalıdır. Bir demirylunun ana demirylu larak tanımlanabilmesi için bu kridr üzerinde yıllık 30,000 in veya günlük 82 in üzerinde tren hareketi lması gerekmektedir. Bursa da demirylu üzerinde bir yönde günlük 150 nin üzerinde hareket lduğu için Bursaray ın tamamı ana demirylu larak tanımlanmış ve C_MAJOR alanına 1 değeri girilmiştir (0 = Ana lmayan demirylu, 1= Ana demirylu). Tüneller Bursaray için tünel knumları belediye tarafından shape dsya frmatında sağlanmıştır (TUNELLER.shp). Knum ve sınırlar uygu görüntüleri ile kntrl edilmiş, tünel kesitleri buna uygun larak bölünmüş ve C_MARK alanına - değeri girilmiştir. Köprü knumları Bursaray köprü knumları belediye tarafından sağlanmamıştır. Köprü knumlarını tespit etmek için, belediyenin 1:5000 ölçekli halihazır haritaları kullanılmıştır (köprü kesitleri için Yl_Kp_Viyaduk isimli bir katman bulunmaktadır). Bazı köprü knumları 1:5000 ölçekli haritalardan elde edilebilmiştir. Eksik lanlar için uydu görüntüleri kullanılmıştır. Demirylu ve demirylu-karaylu kavşaklarında köprü knumlarını belirlemek için özel bir çaba sarf edilmiştir. Köprü nesnesi luşturma işlemine ilişkin detaylar bu raprda Köprü başlığı altında verilmiştir. Demirylunun binalar ile etkileşimi Demirylunun bina izdüşümleri ile lan etkileşimi kntrl edilmiştir. Yerüstünde kalan demirylu kesitlerine (C_MARK <> - ) 4.5m tampn (buffer) uygulanmıştır. Bu tampn ile kesişen binalar bulunduğu durumlarda uygu görüntüleri kullanılarak bina/demirylu gemetrileri dğrulanmıştır. Bu kntrllerde gerçekte binanın rada lmadığı görüldüğünde bina verisine silinecek yazılarak işaretlenmiştir (bina esas dsyasında, bunlar Railway_In alanında 1 değeri ile işaretlenmiştir). Bina gerçekte rada ise fakat gemetrisinde hata bulunuyrsa, düzenlenerek knumları güncellenmiştir. S a y f a 75

79 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru D3.2 Gürültü Veri Mdeli: DEMİRYOLLARI AG04_SRC_RAILWAY_L1_V1.shp 4.9 Karaylu Gürültüsü Kaynakları Girdi verisinin tanımlanması Belediye ylları Karaylu merkez hatları ve trafik verisi Bursa Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Dairesi Başkanlığı tarafından sağlanmıştır. Veri, belediyenin mevcut TransCAD trafik mdelinden hazırlanarak elde edilmiştir. Merkez hat gemetrisi TransCAD mdelinde bulunmaktadır (TmTm güzergah verisine dayanmaktadır). S a y f a 76

80 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Yıllık rtalama günlük trafiği (YOGT) >= 2 milyn lan yllar seçilmiş ve güzergahlar kntrl edilerek gürültü haritalama için önemli lduğu düşünülen ylların dahil edildiği dğrulanmıştır. Bunlar daha snra gürültü haritalamada kullanılacak karaylları larak sağlanmıştır. Ulaşım Dairesi Başkanlığı trafik mdelinin kalibre edilmiş lduğunu ve %88 kesinlik payı bulunduğunu bildirmiştir. Mdel verisi yön, hız, hız sınırları, hafif ve ağır taşıt sayımlarını içermektedir. Tüm ylların yüzey türünün düz asfalt lduğu belediye tarafından naylanmıştır. Sağlanan verinin gemetri ve öznitelikleri kalite kntrlünden geçirilmiştir. İlk teslimat ( ) belediye tarafından eksik veya fazla yllar için kntrl edilmemiştir. Bu nedenle veri üzerinde bu kntrller yapılmış ve tarihinde belediye tarafından tekrar sağlanmıştır. D1.2 Girdi verisi: belediye ylları BUAP_2010.db.view_links_flw.shp Karaylları Genel Müdürlüğü (KGM) ylları KGM ylları tek çizgi gemetrisi larak ulusal ölçekte tüm prje alanları için sağlanmıştır. ESRI shape dsyası frmatı Belediye ayrıca, tüm KGM yllarını içeren ve her bir şeridi ayrı gemetri ile temsil eden karaylları ağı verisini sağlamıştır. Bu veri mekânsal açıdan daha kesin lduğundan karaylları gemetrisi için bunun kullanılmasına karar verilmiştir. KGM yl verisi, KGM srumluluğu altındaki karayllarındaki trafik akışı ve hız bilgisi için kullanılmıştır. KGM, trafik akışı ve taşıt sınıflarına göre hız bilgisini ham veri larak sağlamıştır. Ham veri dsyaları xml frmatındadır ve her bir ölçüm knumu için ayrı bir dsya bulunmaktadır. Her bir xml dsyası, KGM ylları üzerindeki bir ölçüm nktası için mevsimlere göre düzenlenmiş ham veriyi içermektedir. Bu veri ylun KKN numarası ile bağlıdır ve KKN numarası dsya isimlerinde mevsimlerle birlikte verilmiştir. Her bir xml dsyasında 6 sayfa bulunmaktadır. İlk sayfa tmbiller, rta büyüklükteki ticari yük taşıtları, tbüsler, kamynlar ve tırlar için saatlik trafik akışını içermektedir. Gündüz, akşam ve gece zaman dilimlerine göre taşıt sayısı hesaplanmalıdır. Diğer 5 sayfa taşıt sınıflarına göre hız bilgisini içermektedir. Her bir taşıt tipi ayrı sayfada verilmiştir. Otmbiller için ikinci sayfadaki değerler kullanılmalıdır. Ağır taşıt yüzdesini bulmak için diğer sayfalardaki taşıtlar için rtalama değer hesaplanmalıdır (üçüncü sayfa tbüsler, dördüncü sayfa kamynlar ve beşinci sayfa uzun taşıtlar). S a y f a 77

81 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Karaylu / şerit genişliği, KGM verisindeki merkez hattı gemetrisi ile birlikte sağlanmamıştır. Bu veri belediye ylları ile manuel larak atanmalıdır. Karaylu yüzey bilgisi belediye tarafından sağlanmıştır. Bu veri yl adlarına göre atanmıştır. Trafik akış yönü sağlanmamıştır, bu veri belediye verisinden atanmalıdır. Tüm KGM ylları için yl adları bulunmaktadır. Trafik akış türü temin edilen veride bulunmamaktadır, fluid cntinuus (sürekli akış) değeri varsayılan değer larak kullanılmaktadır. D1.2 Girdi verisi: KGM ylları Merkez hattı gemetrisi ve trafik akışı; bursa.shp Taşıt sınıflarına göre saatlik trafik akışı verisi ve hız bilgisi; Bursa xml dsyaları Gürültü veri mdelinin luşturulması Karaylu merkez hattı gemetrisi S a y f a 78

82 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Ulaşım Dairesi Başkanlığı nın sağladığı TransCAD trafik mdelinden elde edilen karaylu merkez hattı gemetrisi dğrudan kullanılmıştır. Sağlanan verinin prjeksiynu tanımlanmamıştır. Bu nedenle, verinin prjeksiynu gegraphical WGS84 larak tanımlanmış ve UTM ED50 6 derece krdinat sistemine prjeksiynu yapılmıştır. Gemetri, arazi verisi ile kntrl edilmiş ve yl genişliği dikkate alınarak yl kenarındaki kırılma hattının hizalanması dğrulanmıştır, gerektiğinde manuel larak tekrar hizalanmıştır. Görece küçük yl parçaları ve gereksiz bağlantılar bu işlemin bir dâhilinde silinmiştir. Yl genişliği Sağlanan veri yl genişliğini içermemesine karşın genişlik bir öznitelik larak mevcuttur. Temin edilen veride şerit sayısı bilgisi bulunmaktadır. Bu nedenle yl genişliği şerit sayısına dayalı larak hesaplanmıştır. Bu hesaplamada standart şerit genişliği 3.5m kabul edilmiştir. Atanan genişlikler daha snra yl kenarlarındaki kırılma hatlarına göre ve bina etkileşimine göre kntrl edilmiştir. Birçk ylun genişliği arazi, yl kenarları ve uydu görüntülerine göre düzeltilmiştir. Bina etkileşimi Yl gemetrisi bina etkileşimi için atanan yl genişliği baz alınarak yl merkez hattına uygulanan tampn (buffer) ile kntrl edilmiştir. Yl merkez hattı tampnunun binalarla kesiştiği durumlarda düzeltmeler uygulanmıştır. Bazı durumlara, çğunlukla yeni yllarda, binalar yl üzerinde görünmektedir, bu binalar mevcut durumda bulunmadıkları için belediyeden izin alınarak silinmiştir. Arazi etkileşimi Yl adları Akış yönü Yllar, hizalanma ve yl genişliklerinin yl kenarı kırılma hatları arasındaki knumları dikkate alınarak kntrl edilmiştir. Yllar ayrıca köprüler ve tüneller göz önünde bulundurularak kntrl edilmiştir. Köprü nesnesi üzerindeki yl kesitleri kesilerek ayrılmış ve yükseklik öznitelikleri (C_HA_ATT alanı) g larak girilmiştir. Bu değer, CadnaA rtamında seçilen yl kesitlerinin köprü nesnesi üzerine turmasını sağlamaktadır. Ylun tünele girdiği durumlarda C_MARK alanına - değeri girilerek seçilen yl kesiti etkisiz hale getirilmiştir. Köprü ve tünellerin knumları hâlihazır haritalar ve uydu görüntüleri kullanılarak tespit edilmiştir. Yl adları, yl gemetrisinin bir özniteliği larak sağlanmıştır. Eksik yl adları, veri bulunmaması durumunda kmşu yllardan faydalanılarak varsayılan değer larak girilmiştir. Akış yönü bilgisi, yl gemetrisinin bir özniteliği larak sağlanmıştır. Akış yönü, ylun sayısallaştırma yönüne göre -1, 0 ve 1 değerleri ile S a y f a 79

83 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru tanımlanmıştır. Yl hatları snuna k işareti eklenerek akış yönleri kntrl edilmiş, yanlış yön tespit edildiğinde düzeltilmiştir. Hız / hız ataması Akış türü Hız verisi, şerit hızı ve hız sınırı bilgilerini içeren yl gemetrisinin bir özniteliği larak sağlanmıştır. Kamyn hızına ilişkin veri bulunmamaktadır. Belediye kendi kamynları üzerinde bulunan GPS izleme sistemlerinden elde ettikleri rtalama hız bilgisini sağlamıştır. Bu veri, bulunduğu yl kesitleri için kullanılmıştır. Diğer yllar için, hafif taşıtların hızları kullanılarak tahmini kamyn hızı elde edilmiştir. Sağlanan veride akış türüne ilişkin bilgi bulunmamaktadır. Bu nedenle varsayılan değer lan Fluide cntinu (sürekli akış) kullanılmıştır. Trafik akış verisi Trafik akış verisi için, %88 dğruluk payı lduğu dğrulanan belediyenin sağladığı trafik mdeli kullanılmıştır. KGM ylları için bu veriler KGM verileri ile kntrl edilmiş ve tutarlılığı dğrulanmıştır. Aşağıda temin edilen trafik mdelinden alınan anahtar alanların bir özeti verilmiştir: Tabl 4.10: Bursa trafik mdeli alanları AB_H BA_H AB_P BA_P ABSAY BASAY TOTAL Yearly AB yönündeki ağır taşıt sayısı pik saatler 18:00-19:00 (günün %13.7 si) BA yönündeki ağır taşıt sayısı pik saatler 18:00-19:00 (günün %13.7 si) AB yönündeki nrmal taşıt sayısı pik saatler 18:00-19:00 (günün %13.7 si) BA yönündeki nrmal taşıt sayısı pik saatler 18:00-19:00 (günün %13.7 si) AB yönündeki taşıt sayısı pik saatler 18:00-19:00 (günün %13.7 si) BA yönündeki taşıt sayısı pik saatler 18:00-19:00 (günün %13.7 si) Her iki yöndeki tplam taşıt sayısı pik saatler 18:00-19:00 (günün %13.7 si) Yıllık taşıt sayısı her bir tip tplamı: (günlük ağır taşıt + nrmal taşıt)*365 Her bir kesit için tplam hafif ve ağır taşıtlar için yeni alanlar luşturulmuştur: Ttal_H (AB_H ve BA_H tplamı) her iki yöndeki tplam ağır taşıt sayısı Ttal_P (AB_P ve BA_P tplamı) her iki yöndeki tplam hafif taşıt sayısı Mdel verisinden Gündüz, Akşam ve Gece zaman dilimleri tplamları luşturulmuştur: Gazi Üniversitesi nin geçekleştirdiği önceki çalışmadan elde edilen trafik sayımları ve ham KGM verisi kullanılarak aşağıdaki veriler elde edilmiştir: Hafif - Gündüz 72%, Akşam 21%, Gece 7% S a y f a 80

84 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Ağır - Gündüz 75%, Akşam 18%, Gece 7% Veri tabanında aşağıdaki alanlar luşturulmuş ve ilgili değerler girilmiştir. DL_Ttal Gündüz zaman dilimi, her iki yöndeki tplam hafif taşıt sayısı (Ttal_P * 0.72) EL_Ttal Akşam zaman dilimi, her iki yöndeki tplam hafif taşıt sayısı (Ttal_P * 0.21) NL_Ttal Gece zaman dilimi, her iki yöndeki tplam hafif taşıt sayısı (Ttal_P * 0.07) DH_Ttal Gündüz zaman dilimi, her iki yöndeki tplam ağır taşıt sayısı (Ttal_H * 0.75) EH_Ttal Akşam zaman dilimi, her iki yöndeki tplam ağır taşıt sayısı (Ttal_H * 0.18) NH_Ttal Gece zaman dilimi, her iki yöndeki tplam ağır taşıt sayısı (Ttal_H * 0.07) Bu hesaplamaların ardından karaylu ağı analiz edilmiş ve manuel larak mdel verisindeki lası hatalara karşı kntrl edilmiştir. Hatalı karaylu kesitleri (genellikle eksik veya çk düşük trafik akışı tanımlanmış), kmşu veya bitişik yl kesitlerinden alınan veri ile güncellenmiştir. Veri Spesifikasynuna uygun larak tplam saatlik trafik akışı ve ağır taşıt yüzdeleri nihai alanları aşağıdaki frmüller kullanılarak hesaplanmıştır: C_MT = (DL_Ttal + DH_Ttal) / 12 C_ME = (EL_Ttal + EH_Ttal) / 4 C_MN = (NL_Ttal + NH_Ttal) / 8 C_PT = DH_Ttal / (DL_Ttal + DH_Ttal) x 100 C_PE = EH_Ttal / (EL_Ttal + EH_Ttal) x 100 C_PN = NH_Ttal / (NL_Ttal + NH_Ttal) x 100 Ana karaylları yllar ile tespit edilmiş ve C_MAJOR alanı 1 değeri girilerek güncellenmiştir. Her bir yl kesitindeki tplam trafik akışı baz alınarak YOGT değerleri hesaplanmıştır. Ana karaylları, yıllık trafik akışı > 3 milyn (YOGT > 8219) kşulunu sağlayan yl kesitleridir. Tüm öznitelikler ve gemetri asıl veri tabanında tamamlandıktan snra veri, Veri Spesifikasynu ile uyumlu lan karaylları şabln shape dsyasına yüklenmiş ve nihai veri mdeli larak dışa aktarılmıştır. D3.2 Gürültü Veri Mdeli: KARAYOLLARI S a y f a 81

85 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru AG04_SRC_ROAD_L1_V1.shp 4.10 Meterlji verisi Girdi verisinin tanımlanması Girdi verisi Meterlji Genel Müdürlüğü nden temin edilmiştir. D1.2 Girdi verisi: Meterlji verisi MetOffice\ Çevre ve Şehircilik Bakanlığı\English\İstanbul, Kcaeli, Bursa ve İlçeleri Gürültü veri mdelinin luşturulması Meterlji Genel Müdürlüğünden temin edilen excel sayfaları lduğu gibi kullanılmıştır. S a y f a 82

86 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru D3.2 Gürültü Veri Mdeli: METEOROLOJİ VERİSİ AG03_PRP_WIND_DIRECTION_L1_V1 AG03_PRP_TEMPERATURE_L1_V1 AG03_PRP_HUMIDITY_L1_V Teslim Edilen Gürültü Mdeli Verisetleri Nihai veri mdelleri Tabl 4.3 de gösterilmektedir. Tabl 4.3: Nihai veri mdelleri tablsu. Veri Sınıfları Veri Dsyası Açıklama Sınırlar AG03_PEX_ADMIN_L1_V1.shp Prje Sınırı AG03_CAR_ADMIN_L1_V1.shp Hesaplama Alanı AG03_MAR_ADMIN_L1_V1.shp Mdel Alanı S a y f a 83

87 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Zemin Mdeli AG03_PRP_TERRAIN-SPOT_V1.shp AG03_OUT_TERRAIN-SPOT_V1.shp Yükseklik Nktaları AG03_PRP_TERRAIN-CONTOUR_V1 AG03_OUT_TERRAIN-CONTOUR_V1 Eşyükselti Eğrileri AG03_PRP_TERRAIN-BREAKLINE_V1.shp Kırılma Hatları AG03_PRP_BRIDGE_V1.shp AG03_OUT_BRIDGE_V1.shp Köprü Nesneleri Zemin Türü AG03_PRP_GROUND_L1_V1.shp AG03_OUT_GROUND_L1_V1.asc Zemin Türü Binalar AG03_PRP_BUILDING_L1_V1.shp AG03_OUT_BUILDING_L1_V1.shp Binalar Meterlji Verisi AG03_PRP_METEO_HUMIDITY_L1_V1 Nem AG03_PRP_METEO_TEMPERATURE_L1_V1 Sıcaklık AG03_PRP_METEO_WIND_SPEED_L1_V1 Rüzgâr Hızı Gürültü Kaynağı AG03_SRC_ROAD_L1_V1.shp AG03_OUT_ROAD_L1_V1.shp Karaylu gürültü kaynağı AG03_SRC_RAILWAY_L1_V1.shp AG03_OUT_RAILWAY_L1_V1.shp Demirylu gürültü kaynağı AG03_SRC_INDUSTRY_AREA_V1.shp AG03_OUT_INDUSTRY_AREA_V1.shp Endüstri gürültü kaynağı Arazi kullanım gürültü sınıfı AG03_LND_LANDUSE_L1_V1 ÇGDYY gürültü sınıfı S a y f a 84

88 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 5. GÜRÜLTÜ SEVİYESİ HESAPLAMALARI 5.1 Gürültü Hesaplamalarına Genel Bakış Gürültü haritalarının hesaplanmasında aşağıda tanımlanan aşamaları içeren bir Kalite Kntrl (KK) süreci izlenmiştir: Aşama 1 CBS rtamında kntrl: KK sürecinde öncelikle CBS dsyaları üzerinde veri bütünlüğü kntrlü yapılmıştır. Bu bağlamda gürültü mdeline girdi sağlayacak bu dsyaların adlandırma kurallarına uygunluğu ve her bir verisetinde bulunan nesne sayıları kntrl edilmiştir. Aşama 2 CadnaA yazılımına aktarma: Bu aşamada her bir veriseti ön tanımlı içe aktarma (imprt) düzeni kullanılarak CadnaA rtamına aktarılmıştır. Aşama 3 CadnaA rtamında kntrl: Bu aşamada her bir CadnaA veri katmanı üzerinde, kendiyle kesişen plignların tespitini (CadnaA rtamında PO_COMPLEX özniteliği) içeren tutarlılık ve içerik kntrlleri yapılmıştır. Tabl 5.1 aşama 3 kntrlleri ile elde edilen snuçları göstermektedir. S a y f a 85

89 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Tabl 5.1: Aşama 3 de kntrl snuçları. Katman Adı Kısa Dsya Adı CBS Ortamında Nesne Sayısı CadnaA Ortamında Nesne sayısı Prje sınırı PEX 1 1 Bariyer BARRIER 0 0 Köprü BRIDGE Bina BUILDING 256, ,846 Hesaplama Alanı CAR 1 1 Zemin Yüzeyi GROUND 1,433 1,433 Arazi (kırılma hatları) Arazi (eşyükselti eğrileri) TERRAIN- BREAKLINE TERRAIN- CONTOUR 49,014 49,014 86,796 86,796 Arazi (yükseklik nktaları) TERRAIN-SPOT 488, ,313 Aşama 4 CadnaA mdelinin tamamlanması: Bu aşamada, zemin altında kalan bina plign köşelerinin tespiti yapılmış (CadnaA rtamında PO_UNDRGRND özniteliği) ve bulunması halinde düzeltilmiştir. Mdellenen endüstri gürültü kaynaklarına ilişkin ses gücü seviyeleri içe aktarılmıştır. Sn larak, mdelin 2D ve 3D gösterimleri kntrl edilmiş ve tespit edilen srunlar (demirylu ve karaylu hizalanmaları, demirylu ve karayllarının köprüler ve kırılma hatları ile lan etkileşimi, arazi ve köprü üzerindeki bariyerler) düzeltilmiştir. Tanımlı hassas kullanım içeren binalara Bina Değerlendirme nktaları atanmıştır. Tabl 5.2: Aşama 4 de CadnaA tutarlılık kntrlleri snuçları. CadnaA tutarlılık kntrlleri İlk kntrl sayımı Sn kntrl sayımı PO_COMPLEX=1 Kşulunu sağlayan bina sayısı PO_UNDRGND=1 Kşulunu sağlayan bina sayısı 19 halka plign 19 halka plign Aşama 5 CadnaA yazılımında Alfa Kntrl Hesaplaması: Bu aşamada tamamlanmış lan CadnaA mdeli üzerinde kntrl amaçlı bir gürültü hesaplaması yapılmıştır. Bu hesaplamada kullanılan hesaplama ayarları asıl gürültü seviyesi hesaplama ayarlarıyla aynıdır. Fakat bu hesaplamanın kntrl amaçlı lmasından dlayı hızlıca gerçekleştirilebilmesi için 10m lik alıcı ızgarası yerine 100m lik alıcı ızgarası hesaplanmıştır. S a y f a 86

90 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Yapılan kntrl hesaplaması ile mdelin başarıyla tamamlandığı dğrulanmış, alınacak asıl snuçlara dair bir öngörü sağlanmış ve asıl gürültü hesaplamalarının ne kadar süre alacağına dair bir tahmin elde edilmiştir. Aşama 6 Asıl Hesaplamalar: Beş hesaplama senarysu için ayrı mdel hesaplama dsyalarının luşturulması: endüstri ana demirylları ana lmayan demirylları ana karaylları ana lmayan karaylları Beş hesaplama senarysunun her biri için asıl hesaplamaların geliştirilmesi: 10m ızgara hesaplamaları ile gürültü haritaları Cephe hesaplamaları Izgara ve cephe alıcıları için ana ve ana lmayan snuçların lgaritmik tplamı kullanılarak tüm karaylları ve tüm demirylları snuçları elde edilmesi. Izgara ve cephe alıcıları için karaylu, demirylu ve endüstri gürültü seviyelerinin ağırlıklı lgaritmik tplamı kullanılarak birleştirilmiş gürültü seviyesi snuçlarının elde edilmesi. Aşama 7 Snuçların işlenmesi (pst-prcessing) : CadnaA yazılımında elde edilen snuçlar ve mdel katmanları ASC ve SHP dsya frmatlarında dışa aktarılmıştır. Dışa aktarılan dsyaların her biri CBS yazılımında kntrl edilerek CadnaA verileri ile özdeş lduğu dğrulanmıştır. S a y f a 87

91 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil 5.1: Bursa gürültü hesaplama mdelinin CadnaA rtamında 3D görünümü. 5.2 Gürültü Haritalama Yazılım Sistemi Gürültü haritalama amacıyla DataKustik tarafından geliştirilen CadnaA (Bigisayar Destekli Gürültü Azaltımı) yazılımının sayılı sürümü kullanılmıştır. CadnaA uluslararası test edilmiş bir çevresel gürültü mdelleme, hesaplama ve değerlendirme yazılımıdır. Kara ylu, demir ylu, hava ylu trafik gürültüleri, endüstri ve eğlence gürültüsü alanlarında farklı ölçeklerde çeşitli kaynak türlerine yönelik çalışan CadnaA yazılımı, Çevresel Gürültü Direktifinin (2002/49/EC) gerektirdiği esasları karşılamaktadır. Gürültü hesaplamalarında kullanılan yazılım ayarları aşağıdaki gibidir: Genel Ayarlar: Maksimum Hata (db): 3.0 Maksimum Arama Yarıçapı (m): 1,250 Izgara Ara Değerleme (interplatin): Hiçbiri Hızlı görüntüleme: Evet S a y f a 88

92 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Bölümleme (partitin): Raster Faktörü: 0.50 Dğrusal kaynakların prjeksiynu: Etkin Alansal kaynakların prjeksiynu: Etkin Kaynak-Alıcı Maksimum Uzaklığı (m): 1,250 Kaynakta Arama Yarıçapı (m): 750 Alıcıda Arama Yarıçapı (m): 750 Referans Zaman ve Değerlendirme Parametreleri: END ve ÇGDYY ye uygun larak, L gündüz, L akşam, L gece ve L gag referansları: 12 saat gündüz zaman dilimi, 4 saat akşam zaman dilimi ve 8 saat gece zaman dilimi. Sayısal Zemin Mdeli: Yansıma: Arazinin mdeli: Üçgenleme (triangulatin) Maksimum Yansıma Dizisi: 1 Kaynakta Arama Yarıçapı (m): 75 Alıcıda Arama Yarıçapı (m): 75 Kaynak-Alıcı Maksimum Uzaklığı (m): 750 Endüstri: Karaylu: Demirylu: Meterlji Genel Müdürlüğü tarafından sağlanan meterlji verisine (Orman ve Su İşleri Bakanlığı istasyn adı/n: Bursa) dayanarak: Hava sıcaklığı (ºC): 18 Nem (%): 60 AB uygulama kılavuzlarına uygun larak Meterljik Düzeltme Faktörü: C0 (db) Gündüz/Akşam/Gece: 1.4/0.7/0 Dış şeritlerin ayrı ayrı hesaplanması 2013/613/EC a uygun larak emisyn hesaplamaları Varsayılan uygun (favurable) meterljik kşullar Standart dışı referans zaman dilimi kullanımı G/A/G = 12/4/8 ISO standardına göre hava ses yutuculuğu ISO standardına göre Meterljik Düzeltme C met Kabul edilen yazılım ayarları, gerekli hassas snuçların makul bir hesaplama süresi içinde elde edilmesini sağlayacak ptimal değerlerdedir. Cephe haritalarında gürültü hesaplamaları hassas kullanım içeren binaların cephelerinde sadece 4m yükseklikte yer alan alıcılar için tanımlanmıştır. S a y f a 89

93 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 5.3 Hesaplama Yaklaşımı Kalite Kntrl Sürecinin 5. Aşamasında iki farklı kntrl işlemi gerçekleştirilmiştir: Alıcı nktası kntrlü: Mdel alanı içerisinde bir alıcı nktası luşturulmuş ve gürültü seviyesi hesaplanmıştır. CadnaA, hesaplama işlemi öncesinde tmatik larak bir mdel tutarlılık kntrlü gerçekleştirir ve tespit ettiği srunları rapr eder. Gürültü seviyesi hesaplaması herhangi bir uyarı veya hata mesajı lmaksızın tamamlandığı kşulda veri dğrulanmış lmaktadır. Alfa ızgara kntrlü: Mdelin beklentiler dğrultusunda tutarlı snuçlar verip vermediğini kntrl etmek amacıyla düşük çözünürlüklü bir ızgara (100 x 100 m) hesaplaması yapılmıştır. Alfa ızgara snuçları danışman tarafından incelenmiş ve herhangi bir hata bulunmamıştır. Ayrıca, bu snuçlar CadnaA rtamında haritalandırılmış, tpğrafya ve engellerin gürültü seviyelerine etkileri görsel larak kntrl edilmiş ve tutarlı bulunmuştur. Alfa ızgara hesaplamasına (asıl hesaplamanın %1 i çözünürlükte) dayanarak, asıl hesaplamanın ne kadar süreceğine ilişkin tahminde bulunulabilir. Dört çekirdekli bir işlemciye sahip bilgisayarda asıl hesaplamalara ilişkin tahminler aşağıdaki gibidir: Endüstri yaklaşık 19 saat Demirylu yaklaşık 60 saat Karaylu yaklaşık 340 saat Asıl hesaplamalar için gerekli tahmini süre dikkate alınarak, endüstri hesaplamalarının iki bilgisayarda çalıştırılması (biri ızgara alıcıları diğeri cephe alıcıları için), karaylu ve demirylu için CadnaA çklu istemci (multiple client) hesaplaması veya PCSP (Prgram Denetli Bölünmüş İşlem) yönteminin kullanılmasına karar verilmiştir. S a y f a 90

94 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil 5.2: Bursa endüstri gürültüsü alfa ızgara snuçları Şekil 5.3: Bursa demirylu gürültüsü alfa ızgara snuçları Şekil 5.4: Bursa karaylu gürültüsü alfa ızgara snuçları 5.4 Gürültü Hesaplamaları Snuçları Mdelin tutarlılığı dğrulandıktan snra, asıl gürültü hesaplamaları başlatılmıştır. Gürültü haritaları danışmanların bilgisayar sistemi kullanılarak hesaplanmıştır. Ana gürültü kaynakları ile ana lmayan gürültü kaynakları için gerçekleştirilmiş hesaplamaların snuçları, tüm karaylları ve tüm demirylları snuçları lacak şekilde CadnaA rtamında birleştirilmiştir. Bu birleştirilmiş snuçlar maruziyet analizi ve raprlama için gerekmektedir. Daha snra tüm snuç verisetleri CadnaA rtamından CBS frmatlarına (ızgara snuçları ASC ASCII ızgara frmatına, cephe nktaları ve bina değerlendirme nktaları ESRI shape frmatına nkta veriseti larak) aktarılmıştır. Dışa aktarılan snuç dsyaları CBS rtamında kullanılarak Ek 3 de sunulan haritalar hazırlanmıştır. S a y f a 91

95 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil 5.5: Hesaplanan karaylu trafik gürültüsü seviyelerinin CadnaA rtamında 3D görünümü. Yönetmelikte tanımlanan gürültü sınır değerleri, cephe alıcı knumlarına dayanmakla birlikte cepheden yansıyan sesi dikkate almamaktadır. CadnaA rtamında cephe alıcı nktası gürültü seviyesi hesaplamaları da aynı şekilde gerçekleştirilmiştir. Bu sayede, gürültü seviyesi aşım haritalarının luşturulmasında, elde edilen snuçlar dğrudan kullanılabilmiştir. Her bir cephe alıcı nktasında, hesaplanan L gündüz, L akşam ve L gece gösterge değerleri ilgili gürültü sınır değeri ile karşılaştırılmış ve değerlendirilen alıcı nktasının zaman dilimlerine göre sınır değerleri aşıp aşmadığı tespit edilmiştir. Gürültü aşım haritalarının hazırlanmasında kullanılan, Yönetmeliğin belirlediği endüstri, demirylları ve mevcut karaylları için gürültü sınır değerleri Tabl 5.3 de listelenmektedir. Yönetmelikte belirtildiği gibi, Bursa Büyükşehir Belediyesinin belirlediği arazi kullanıma bağlı larak gürültü sınır değerleri haritalanan alan içerisinde farklılık göstermektedir. Bu durum aşağıdaki tablya ilişkin ntlarda açıklanmış ve Ek 4 de gösterilmiştir. Tabl 5.3: Aşım haritalarında kullanılan gürültü sınır değerleri. Gürültü kaynağı Arazi kullanım L gündüz (db(a)) L akşam (db(a)) L gece (db(a)) Tüm Karaylları Tüm Demirylları Endüstri ve Limanlar S a y f a 92

96 Ntlar: EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Yönetmelik L gag gürültü göstergesine dayanan gürültü sınır değerleri içermemektedir. Yönetmelik, birleştirilmiş gürültü seviyesi snuçları için gürültü sınırları içermemektedir. Arazi kullanım alanları ÇGDYY de Ek-VII dâhilinde tanımlanmıştır. Bu alanlar belediyeler tarafından belirlenmektedir. 1. Gürültüye hassas kullanımlar, eğitim, kültür veya sağlık alanları 2. Knut kullanımının yğun karma kullanımlı alanlar 3. Ticari kullanımın yğun karma kullanımlı alanlar 4. Endüstriyel alanlar Karaylu trafik gürültüsü sınır değerleri Ek VII Tabl 1 deki Mevcut karaylları sınır değerlerine dayanmaktadır. S a y f a 93

97 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 6. SONUÇLARIN İŞLENMESİ VE ANALİZİ 6.1 Analiz Yöntemine Genel Bakış Stratejik gürültü hesaplamalarının tamamlanmasıyla Bursa Büyükşehir Belediyesi için gürültü seviyesi snuçları veriseti elde edilmiştir. Bu veriseti daha snra haritalanmış ve ÇŞB na sunulacak raprlara bilgi sağlamak üzere ikincil analiz için kullanılmıştır. Bursa stratejik gürültü haritalaması için, gürültü haritalama hesaplamalarından elde edilen çıktılar aşağıdaki gibidir: Izgara gürültü seviyesi snuçları 10m ızgara gürültü seviyesi snuçları Endüstri, tüm demirylları, ana demirylları, tüm karaylları ve ana karaylları snuçları verisetleri ESRI ArcInf ASC ASCII ızgara frmatı L gündüz, L akşam, L gece ve L gag lmak üzere her bir gürültü kaynağı için dört snuç dsyası Hassas kullanım içeren binalar için cephe gürültü seviyesi snuçları Cephede belirli aralıklarla, cepheden 0.1m mesafede knumlandırılmış ve bina plignları ile aynı ID ye sahip alıcı nktaları Bina değerlendirmesi Endüstri, tüm demirylları, ana demirylları, tüm karaylları ve ana karaylları snuçları verisetleri ESRI nkta Shapefile frmatı L gündüz, L akşam, L gece ve L gag lmak üzere her bir gürültü kaynağı için dört snuç dsyası CNOSSOS-EU/Alman VBEB yöntemine uygun larak, knut binalarına sakin ve hane sayısı atayabilmek için knut binaları üzerindeki her bir cephe alıcı nktasına atanmış cephe uzunluğu verisi. Cephe gürültü seviyeleri değerlendirmesine dâhil edilmiş bina knum nktaları Mevzuatta tanımlanan hassas kullanımları içeren binalar Knutlar Okullar ve diğer eğitim kurumları Yataklı tedavi hizmeti sunan hastaneler Endüstri, tüm demirylları, ana demirylları, tüm karaylları ve ana karaylları snuçları verisetleri ESRI nkta Shapefile frmatı Bina ve cephe snuçları katmanlarına bağlı ID S a y f a 94

98 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Bina çevresinde, gürültü kaynağına göre her bir gösterge için (L gündüz, L akşam, L gece ve L gag ) maksimum ve minimum cephe gürültü değerleri Gürültüye maruz kalan alanları, hassas kullanım içeren binaları ve kişi sayısını değerlendirmek için snuçları içeren bu snuç verisetleri kullanılarak ikincil analizler geçekleştirilmiştir. 6.2 Birleştirilmiş Gürültü Seviyeleri Bu prjenin İş Tanımı (Terms f Reference - TR) stratejik gürültü haritalarında ele alınan gürültü kaynakları için birleştirilmiş gürültü haritalarının hazırlanmasını gerektirmektedir. Birleştirilmiş gürültü haritaları, yerleşim alanları içinde haritalanan havaalanları, endüstri ve limanlar, demirylları ve karaylları kaynakları için hazırlanmalıdır. Yerleşim alanları dışında birleştirilmiş gürültü haritaları hazırlanması zrunlu değildir. Bu yaklaşım, birleştirilmiş gürültü seviyelerine maruziyetin raprlanmasını isteğe bağlı larak tanımlayan EEA ENDRM 2012 ile aynı dğrultudadır: Yerleşim alanları içinde END e uygun stratejik gürültü haritaları için tüm gürültü kaynakları için glbal gürültü (gönüllülük esasına göre): L gag ve L gece Birleştirilmiş gürültü seviyeleri, gürültü haritalarının ve alan, hane, hastaneler, kullar ve nüfus maruziyet analizlerini desteklemek için ızgara ve cephe alıcı nktalarında gerekmektedir. Birleştirilmiş gürültü seviyelerini elde etmek için uygulanan yöntem ÇGDYY Ek II Bölüm 6 da tanımlanmıştır. Dört göstergeden (L gündüz, L akşam, L gece ve L gag) her biri için birleştirilmiş gürültü seviyesi her bir ızgara nktasında ve her bir cephe nktasında aşağıda gösterildiği gibi hesaplanmaktadır. denklemde: L karaylu ızgara nktası veya cephe alıcısındaki All_Rad (tüm karaylları) snucu L demirylu ızgara nktası veya cephe alıcısındaki All_Rail (tüm demirylları) snucu L endüstri ızgara nktası veya cephe alıcısındaki Industry (endüstri) snucu L havaalanı ızgara nktası veya cephe alıcısındaki All_Aircraft (tüm havaalanları) snucu Nt: Bir yerleşim alanını etkileyen birden fazla havaalanı bulunduğu durumlarda, ızgara nktaları ve cephe alıcıları için All_Aircraft (tüm havaalanları) snuçları verisetlerini luşturmak için bir ön işlem gerekmektedir. Bu ön işlemde lgaritmik tplam kullanılarak havaalanlarının snuçları tplanır. S a y f a 95

99 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 6.3 Alan Maruziyet Değerlendirmesi Gürültüye maruz kalan alanların belirlenmesi için ızgara snuçları kullanılmıştır. Tanımlanan 10m lik ızgara üzerinde alıcı nktaları 10 x 10m lik alanların merkezinde knumlanmaktadır. Bu nedenle her bir alıcı nktası 100 m 2 büyüklüğündeki bir alanı temsil etmektedir. Gürültüye maruz kalan alanların belirlenmesinde bu ızgara alanları 5 db lik gürültü seviyesi bantları (değer aralıkları) dikkate alınarak gruplanmış ve her bir değer aralığına düşen ızgara alanları tplamı km 2 ye yuvarlanmıştır. Örneğin, gürültüye maruz kalan alan tplamı km 2 larak elde edildiği takdirde, sunulan snuçlar tablsunun ilgili kısmında bu değer 24 larak gösterilmiştir. Başka örnekler vermek gerekirse: 24 = km 2 ile km 2 arası 1 = km 2 ile km 2 arası 0 = km 2 den küçük alanlar Alan gürültü maruziyeti analizinin snuçları Ek 8 de verilmiştir. 6.4 Hassas Binalar Maruziyet Değerlendirmesi Yönetmelikte tanımlanan gürültüye hassas kullanım içeren binalar aşağıdaki gibidir: Knutlar Okullar ve diğer eğitim kurumları Yataklı tedavi hizmeti sunan hastaneler Bu nedenle gürültüye hassas binalar için her bir gürültü kaynağı için üç grup maruziyet istatistikleri luşturulmuştur. Gürültü hesaplamalarıyla elde edilen bina değerlendirme snuçları, dört gürültü seviyesi göstergesinin her biri için hesaplanmış, her bir bina plignu çevresindeki minimum ve maksimum cephe gürültü seviyelerini içermektedir. Okullar ve diğer eğitim kurumları kategrisinde, bina değerlendirme nktalarındaki en fazla gürültüye maruz kalan cephe bilgisi dikkate alınarak, gürültü maruziyeti analizi yapılmıştır. Ayrı ayrı her bir gürültü göstergesi için 5 db lik değer aralıklarının her birine maruz kalan tplam bina sayıları belirlenmiş ve bu bina sayıları en yakın yüz rakamına yuvarlanmıştır. Yataklı tedavi hizmeti sunan hastaneler kategrisinde, kullar ve diğer eğitim kurumları için uygulanan yöntem kullanılarak gürültüye maruz kalan bina sayıları belirlenmiştir. Gürültü hesaplamalarıyla elde edilen cephe gürültü seviyesi snuçları, dört gürültü seviyesi göstergesinin her biri için hesaplanmış, knut binalarının her bir cephesi çevresindeki cephe gürültü seviyelerini içermektedir. Bu cephe alıcı nktalarının her biri, VBEB/CNOSSOS-EU yöntemine uygun larak temsil ettikleri hane ve sakin sayılarını öznitelik larak taşımaktadır. Knut larak tanımlanmış binalarda, ayrı ayrı her bir gürültü göstergesi için 5 db lik değer aralıklarının her birine maruz kalan tplam bina sayıları belirlenmiş ve bu bina sayıları en yakın yüz rakamına yuvarlanmıştır. Tek hane içeren veya kat başına bir hane düşen (örneğin, kat alanı<100m 2 ) knut kullanımlı binalarda, en fazla gürültüye maruz kalan cephede hesaplanan gürültü seviyesi dğrudan ilgili hane sayısı istatistiklerinde kullanılmıştır. Birden çk hane içeren veya kat başına S a y f a 96

100 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru birden fazla hane düşen (örneğin, kat alanı>100m 2 ) knut kullanımlı binalarda ise, cephe alıcı nktalarının temsil ettikleri hane sayıları kullanılmıştır. Daha snra, ayrı ayrı her bir gürültü göstergesi için 5 db lik değer aralıklarının her birine maruz kalan tplam hane sayıları belirlenmiş ve bu hane sayıları en yakın yüz rakamına yuvarlanmıştır. En yakın yüz rakamına yuvarlama işlemi ÇGDYY de Ek-VI nın 1.5 numaralı maddesinde aşağıdaki gibi örneklendirilmiştir: 5,200 = 5,150 ile 5,249 arası; 100 = 50 ile 149 arası; 0 = 50 den daha az Hassas binalar gürültü maruziyeti analizinin snuçları Ek 9 da verilmiştir. 6.5 Nüfus Maruziyet Değerlendirmesi Cephe gürültü seviyesi snuçları verileri, gürültü hesaplamalarının snuçlarını baz alan, knut binaları çevresinde dört gürültü göstergesi için hesaplanan cephe gürültü seviyelerini içermektedir. Her bir cephe alıcı nktası için temsil ettikleri hane ve sakin sayısı, VBEB/CNOSSOS-EU yöntemine uygun larak bu alıcı nktalarının özniteliklerine dayanarak hesaplanmıştır. Knut larak tanımlanmış binalarda, ayrı ayrı her bir gürültü göstergesi için 5 db lik değer aralıklarının her birine maruz kalan tplam sakin sayıları belirlenmiş ve bu sakin sayıları en yakın yüz rakamına yuvarlanmıştır. Tek hane içeren veya kat başına bir hane düşen (örneğin, kat alanı<100m 2 ) knut kullanımlı binalarda, en fazla gürültüye maruz kalan cephede hesaplanan gürültü seviyesi dğrudan ilgili sakin sayısı istatistiklerinde kullanılmıştır. Birden çk hane içeren veya kat başına birden fazla hane düşen (örneğin, kat alanı>100m 2 ) knut kullanımlı binalarda ise, cephe alıcı nktalarının temsil ettikleri sakin sayıları kullanılmıştır. Daha snra, ayrı ayrı her bir gürültü göstergesi için 5 db lik değer aralıklarının her birine maruz kalan tplam sakin sayıları belirlenmiş ve bu sakin sayıları en yakın yüz rakamına yuvarlanmıştır. En yakın yüz rakamına yuvarlama işlemi ÇGDYY de Ek-VI nın 1.5 numaralı maddesinde aşağıdaki gibi örneklendirilmiştir: 5,200 = 5,150 ile 5,249 arası; 100 = 50 ile 149 arası; 0 = 50 den daha az Nüfus maruziyet analizinin snuçları Ek 10 da verilmiştir. 6.6 Gürültü Aşım Değerlendirmesi Gürültü hesaplamaları ve Yönetmelikte belirlenen sınır değerler dikkate alınarak, gürültü sınır değerleri üzerindeki bir gürültü seviyesine maruz kalan gürültüye hassas binalar ve nüfus analiz edilebilmektedir. Bu değerlendirme yukarıda belirtilen yöntemin aynısı uygulanarak gerçekleştirilmiştir. Hesaplama alanı içinde kalan her bir bina cephe nktasına, Yönetmelikte tanımlandığı gibi bir arazi kullanım kategrisi atanmıştır. Arazi kullanım alanları ÇGDYY de Ek VII dâhilinde tanımlanmıştır ve belediyeler tarafından belirlenmektedir. S a y f a 97

101 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru 1. Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve sağlık alanları ile yazlık ve kamp yerlerinin ağırlıklı lduğu alanlar 2. Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan knutların yğun larak bulunduğu alanlar 3. Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan işyerlerinin yğun larak bulunduğu alanlar 4. Endüstriyel alanlar Bu kategriler, Ek 4 de verilen Arazi Kullanım Haritası verileri kullanılarak binalara atanmıştır. Her bir cephe alıcı nktasına arazi kullanım kategrisine ve bu kategri için Yönetmelikte tanımlanmış ve Tabl 5.3 de listelenmiş gürültü kaynağı sınır değerine göre gürültü sınır değeri atanmıştır. Daha snra her bir nkta için hesaplama yapılarak, her bir gürültü kaynağı için her bir gürültü göstergesi (Yönetmelikte sınır değer tanımlanmadığı için Lgag hariç) göre gürültü sınır değerin üzerinde ya da altında lduğu (aşım bulunup bulunmadığı) tespit edilmiştir. Aşım değerleri, üç gürültü kaynağı için (endüstri, tüm karaylları ve tüm demirylları) hesaplama alanının tamamında hesaplanmıştır. Bu işleme ilişkin özet istatistikler aşağıda verilmiştir. Tabl 6.1: Endüstri gürültü aşım snuçları Gürültü sınır değerleri üzerinde maruziyet L gündüz L akşam L gece Knut binaları sayısı Okul binaları sayısı Hastane binaları sayısı Hane sayısı Sakin sayısı Tabl 6.2: Tüm karaylları gürültü aşım snuçları Gürültü sınır değerleri üzerinde maruziyet L gündüz L akşam L gece Knut binaları sayısı Okul binaları sayısı Hastane binaları sayısı Hane sayısı Sakin sayısı Tabl 6.3: Tüm demirylları gürültü aşım snuçları Gürültü sınır değerleri üzerinde maruziyet L gündüz L akşam L gece Knut binaları sayısı Okul binaları sayısı Hastane binaları sayısı Hane sayısı S a y f a 98

102 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Sakin sayısı Nt: ÇGDYY de L gag gürültü göstergesi için gürültü sınır değerleri bulunmamaktadır. 7. ÖZET VE SONUÇLAR Avrupa Kmisynu 2002/49/EC sayılı direktifi, yaygın kullanılan ismi ile Çevresel Gürültü Direktifi (END), üye devletlere, kara ylu, demir ylu, hava ylu trafik ve endüstriyel gürültü kaynakları için uzun süreli gürültü maruziyet verilerini stratejik gürültü haritalama yluyla tplama gerekliliğini getirmiştir. Bu direktif, AB üye devletleri yerel mevzuatlarına ayrı ayrı aktarılmıştır. Türkiye de, tadil edilmiş haliyle Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve S a y f a 99

103 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDYY) 2010 END esaslarını Türk mevzuatına aktarmaktadır. Üç byutlu gürültü değerlendirme mdelleri ve gürültü haritalama yazılımları kullanılarak luşturulan stratejik gürültü haritaları ile çevresel gürültü srunu izlenmektedir. Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi EurpeAid/131352/D/SER/TR kapsamında, Bursa Büyükşehir Belediyesi için endüstriyel faaliyetler, karaylu ve demirylu trafiğinden kaynaklanan gürültünün değerlendirilmesi amacıyla bir stratejik gürültü haritası hazırlanmıştır. Bursa stratejik gürültü haritalamasının başlıca hedefleri: Bursa Büyükşehir Belediyesinde gürültü haritalama knusunda uzmanlığın geliştirilmesi, Bursa gürültü haritalamasında gerekli veri kaynaklarının belirlenmesi, Stratejik gürültü haritalamada haritalama süreci, görevler ve çıktılarını detaylandıran bir çalışmanın teslim edilmesi, Bursa Büyükşehir Belediyesinde mevzuatın gereklerini karşılayabilecek bir kurumsal yapı luşturmak amacıyla kapasite geliştirilmesi. Bursa stratejik gürültü haritalaması aşağıda tanımlanan dört aşamada gerçekleştirilmiştir: 1. Gürültü haritalaması için gerekli girdi verisinin tplanması ve düzenlenmesi, 2. Endüstri, demirylları ve karayllarını kapsayan Bursa stratejik gürültü haritalaması için gerekli mdelin hazırlanması, 3. Bursa da endüstri gürültüsü, demirylu trafik gürültüsü ve karaylu trafik gürültüsü için stratejik gürültü haritalamasının gerçekleştirilmesi, 4. Gürültü haritalama snuçlarının analiz edilerek Bursa da endüstri gürültüsü, demirylu trafik gürültüsü, karaylu trafik gürültüsü ve birleştirilmiş gürültü seviyeleri maruziyetinin değerlendirilmesi. Bu rapr ile Bursa Büyükşehir Belediyesi stratejik gürültü haritalaması kapsamında gerçekleştirilen işlerin genel açıklaması yapılmıştır. Gürültü haritalaması için veri gereksinimleri yanında, belirlenen ve kullanılan veri kaynakları tartışılmıştır. Gürültü değerlendirme mdelinin geliştirilmesi ve akabinde CadnaA yazılımı kullanılarak mdel alanındaki gürültü seviyelerinin hesaplanması ele alınmıştır. Bursa Büyükşehir Belediyesi dâhilinde gürültü maruziyeti tahmini değerlerini içeren endüstriyel faaliyetler, demirylları ve karaylları gürültü haritalaması snuçlarının bir özeti sunulmuştur. Gürültü haritalaması ve snuçların analizi END ve Yönetmelik dğrultusunda gerçekleştirilmiş ve ileride yürütülebilecek stratejik gürültü haritalamalarına örnek teşkil edecek bir çalışma sağlanmıştır. S a y f a 100

104 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Ek-1: Akustik ve Teknik Terimler Listesi Terim Yerleşim Alanı Öznitelik Verisi Bağlamak (Veri) Veri db DEM DSM DTM DVD AK END ESRI CBS INM ISO Yardımcı veri (İng. Metadata) NA Tanım ÇGDYY de tanımlandığı üzere; nüfusu yüz binden fazla lan, şehirleşmiş alan larak kabul edilen ve nüfus yğunluğunun kilmetre kare başına 1000 kişiden fazla lduğu alanlar Bir cğrafi detayı tanımlayan haslet, nitelik veya özellik, örneğin araç trafiği veya bina yüksekliği Öznitelik verisinin mekânsal gemetrik veriye bağlantısı Belirlenen çıktıları ve snuçları luşturmak için gerekli bilgi Desibel Sayısal Yükselti Mdeli (İng. Digital Elevatin Mdel) Sayısal Yüzey Mdeli (İng. Digital Surface Mdel) Sayısal Arazi Mdeli (İng. Digital Terrain Mdel) Sayısal Çkyönlü Disk (İng. Digital Versatile Disk) Avrupa Kmisynu Çevresel Gürültü Direktifi (2002/49/EC) Çevresel Sistemler Araştırma Enstitüsü (İng. Envirnmental Systems Research Institute) Cğrafi Bilgi Sistemi Entegre Gürültü Mdeli (İng. Integrated Nise Mdel) Uluslararası Standartlar Teşkilatı (İng. Internatinal Standards Organisatin) Verilerin özetini sağlayan tanımlayıcı bilgi Uygulanabilir değil Aşağıda belirtilen seviyelerin knturları arasında kalan alan (db): L gag <50, 50 54, 55 59, 60 64, 65 69, 70 74, >74 Gürültü Seviyesi Aralık Değerleri L gündüz <50, 50 54, 55 59, 60 64, 65 69, 70 74, >74 L akşam <50, 50 54, 55 59, 60 64, 65 69, 70 74, >74 L gece <45, 45 49, 50 54, 55 59, 60 64, 65 69, 70 74, >74 Gürültü Göstergeleri Lgag L gündüz, L akşam, L gece, ve LA10,18h için zeminden 4 m yükseklikte açık alan değerleri Gündüz gürültü göstergesi L gündüz L gündüz = L Aeq,12saat (07.00 den a kadar) S a y f a 101

105 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Terim Akşam gürültü göstergesi - L akşam Gece gürültü göstergesi - L gece Gündüz-Akşam-Gece Seviyesi L gag Gürültü Haritalama (Girdi) Verisi Gürültü Haritalama Yazılımı Gürültü Mdeli Gürültü Mdeli Dsyası Çıktı Verisi Veri İşlem KG Mekânsal (Girdi) Veri WG - AEN Tanım L akşam = L Aeq,4saat (19.00 dan e kadar) L gece = L Aeq,8saat (23.00 den ye kadar) L gündüz, L akşam ve L gece seviyelerinin kmbinasynu: L gag = 10 * lg 1/24 {12 * 10^((L gündüz )/10) + 4 * 10^((L akşam +5)/10) + 8 * 10^((L gece +10)/10)} İki genel kategri: (1) Mekânsal (örneğin, yl merkez dğrusu, bina plignu). (2) Öznitelik (örneğin, trafik akışı, bina yüksekliği belirli bir mekânsal veriye atanmış) Girdi verisine dayanarak gürültü seviyelerini hesaplayan bilgisayar prgramı Düzenlenmiş ve bir bilgisayar prgramı içinde tutulan, gürültü seviyelerini hesaplamayı sağlayan girdi verilerinin tümü Gürültü mdelini içeren (yazılıma özgü) prje dsya(ları) Gürültü mdeli tarafından luşturulan gürültü çıktısı Belirli bir amaca yönelik, veri üzerinde her türlü manipülasyn, düzeltme, ayarlama işi. (verinin temizlenmesi larak adlandırılan işlemleri içerir) Kalite Güvencesi Cğrafi detayların knumu, şekli ve aralarındaki ilişkilere ilişkin bilgi, örnek larak yl merkez dğrusu ve binalar. Çalışma Grubu - Gürültü Maruziyeti Değerlendirmesi S a y f a 102

106 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Ek-2: Kaynakça 1. Avrupa Tplulukları Resmi Gazetesi (OJEC), Avrupa Parlamentsu ve Knseyi 2002/49/EC sayılı Direktifi, 25 Haziran Avrupa Birliği Resmi Gazetesi (OJEU) 6 Ağusts 2003, Kmisyn Tavsiye Kararları 2003/613/EC 3. AK Akdi B4-3040/2001/329750/MAR/C1 Adaptatin and revisin f the interim nise cmputatin methds fr the purpse f strategic nise mapping 4. ISO Akustik Sesin dışarıda yayılırken azalması Bölüm 2: Genel hesaplama yöntemi 5. ECAC.CEAC Dc. 29 Reprt n Standard Methd f Cmputing Nise Cnturs arund Civil Airprts, Avrupa Kmisynu Çalışma Grubu Gürültü Maruziyeti Değerlendirmesi (WG-AEN), Makale, Sn Taslak, Stratejik Gürültü Haritalama ve Gürültü Maruziyet Verisinin Üretimi için İyi Uygulama Kılavuzu, 2. Sürüm, 13 Ocak Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDYY), Çevre ve Orman Bakanlığı, 4 Haziran 2010, sayılı Resmi Gazete S a y f a 103

107 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Ek-3: Gürültü Haritalama Snuçları Şekil Listesi Endüstriyel Gürültü Haritaları Şekil A3.1: Endüstriyel Gürültü Düzeyi Haritası L gündüz Şekil A3.2: Endüstriyel Gürültü Düzeyi Haritası L akşam Şekil A3.3: Endüstriyel Gürültü Düzeyi Haritası L gece Şekil A3.4: Endüstriyel Gürültü Düzeyi Haritası L gag Demirylu Trafik Gürültüsü Haritaları Şekil A3.5: Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L gündüz Şekil A3.6: Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L akşam Şekil A3.7: Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L gece Şekil A3.8: Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L gag Şekil A3.9: Ana Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L gündüz Şekil A3.10: Ana Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L akşam Şekil A3.11: Ana Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L gece Şekil A3.12: Ana Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L gag Karaylu Trafik Gürültüsü Haritaları Şekil A3.13: Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L gündüz Şekil A3.14: Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L akşam Şekil A3.15: Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L gece Şekil A3.16: Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L gag Şekil A3.17: Ana Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L gündüz Şekil A3.18: Ana Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L akşam Şekil A3.19: Ana Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L gece Şekil A3.20: Ana Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L gag S a y f a 104

108 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Birleştirilmiş Kaynaklar Gürültü Haritaları Şekil A3.21: Birleştirilmiş Gürültü Düzeyi Haritası L gündüz Şekil A3.22: Birleştirilmiş Gürültü Düzeyi Haritası L akşam Şekil A3.23: Birleştirilmiş Gürültü Düzeyi Haritası L gece Şekil A3.24: Birleştirilmiş Gürültü Düzeyi Haritası L gag S a y f a 105

109 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.1: Endüstriyel Gürültü Düzeyi Haritası L gündüz S a y f a 106

110 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.2: Endüstriyel Gürültü Düzeyi Haritası L akşam S a y f a 107

111 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.3: Endüstriyel Gürültü Düzeyi Haritası L gece S a y f a 108

112 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.4: Endüstriyel Gürültü Düzeyi Haritası L gag S a y f a 109

113 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.5: Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L gündüz S a y f a 110

114 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.6: Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L akşam S a y f a 111

115 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.7: Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L gece S a y f a 112

116 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.8: Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L gag S a y f a 113

117 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.9: Ana Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L gündüz S a y f a 114

118 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.10: Ana Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L akşam S a y f a 115

119 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.11: Ana Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L gece S a y f a 116

120 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.12: Ana Demirylları Gürültü Düzeyi Haritası L gag S a y f a 117

121 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.13: Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L gündüz S a y f a 118

122 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.14: Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L akşam S a y f a 119

123 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.15: Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L gece S a y f a 120

124 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.16: Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L gag S a y f a 121

125 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.17: Ana Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L gündüz S a y f a 122

126 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.18: Ana Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L akşam S a y f a 123

127 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.19: Ana Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L gece S a y f a 124

128 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.20: Ana Karaylları Gürültü Düzeyi Haritası L gag S a y f a 125

129 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.21: Birleştirilmiş Gürültü Düzeyi Haritası L gündüz S a y f a 126

130 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.22: Birleştirilmiş Gürültü Düzeyi Haritası L akşam S a y f a 127

131 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.23: Birleştirilmiş Gürültü Düzeyi Haritası L gece S a y f a 128

132 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A3.24: Birleştirilmiş Gürültü Düzeyi Haritası L gag S a y f a 129

133 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Ek 4: Bursa Arazi Kullanım Haritası S a y f a 130

134 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Ek 5: Gürültü Ölçümlerinden CadnaA Gürültü Mdellerine Prjenin bu kısmında başlıca hedef, Bursa da haritalanan endüstriyel faaliyet için sağlanan akustik raprun endüstriyel kaynakların CadnaA yazılımı ile stratejik gürültü haritalamasında ne şekilde kullanıldığını açıklamaktır. Girdiler Haritalanacak endüstriyel tesislerin listesi Final industry list xls Endüstriyel tesisler için akustik raprlar: Akustik rapr bursa çiment.pdf Endüstriyel tesislerin sınırları (CBS shape dsyası) Mdellenecek Endüstriyel Tesisler B1 - Bursa Çiment San, T. A. Ş S a y f a 131

135 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru B1 - Bursa Çiment San, T. A. Ş Gürültü ölçüm rapru Akustik rapr bursa çiment.pdf Tesisin ses gücü seviyesini tespit etmek için ISO 8297 standardı ile tanımlanan yaklaşım ile tesis sınırı çevresinde çk sayıda ölçüm kullanılmıştır. Akustik raprun 48 ve 49 numaralı sayfaları, gürültü yayan alanın çevresindeki gürültü ölçüm knumlarını ve tesis sınırları yakınındaki CadnaA hesaplamasının snuçlarını göstermektedir (aşağıda verilmiştir). S a y f a 132

136 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Tabl 9.1 ile tesisin gürültü yayan alanının tplam lineer ses gücü seviyesi hesaplanmıştır. Tabl 9.2 de emisyn değerlerindeki belirsizlik belirtilmiş ve A ağırlıklama uygulanmıştır. Sayfa 25 te yer alan Tabl 12 gürültü haritalama snuçlarında alıcı nktasındaki gündüz, akşam ve gece gürültü değerlerinin aynı lduğunu belirtmektedir. Maalesef raprda, gürültü ölçüm nktalarının knumları açıkça gösterilmemiştir, sadece sayfa 48 ve 49 da yer alan CadnaA snuçları haritalarında gösterilen ölçüm nktaları bulunmaktadır. S a y f a 133

137 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Hava görüntüsü Yandex haritaları Hava görüntüleri akustik raprdaki CadnaA haritası ile karşılaştırıldığında ölçüm nktalarının ana işlem alanının çevresinde lduğu ve taş cağı alanındaki faaliyetleri içermediği görülmüştür. S a y f a 134

138 CadnaA mdeli EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Faydalanıcıdan BilgiGIS CBS ekibi aracılığı ile temin edilen veri endüstriyel alanın sınırlarını içermektedir. Fakat bu sınırlar, gürültü yayan alanı tanımlayan akustik raprdaki ölçüm nktaları ile çakışmamaktadır. CadnaA rtamında biteşlem dsyalarını içe aktarmak ve mdel verisi ile hizalamak mümkündür. Calibrate Bitmap (biteşlemi hizala) aracı kullanılarak biteşlem görüntüsü için 4 nktaya kadar gerçek harita krdinatları girilmiştir. S a y f a 135

139 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Ardından aynı nktalar biteşlem görüntüsünde seçilmiştir. Dört nkta da seçildiğinde dönüştürme rapr edilmiştir. Daha snra biteşlem aynı isimle kaydedilerek rijinal dsyanın üzerine yazılmıştır. Biteşleme CadnaA rtamında bir isim ve ID verilmiştir. S a y f a 136

140 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Bu şekilde hava görüntüsünün biteşlemi CadnaA mdel verisi ile çakıştırılmıştır. Çakıştırılan mdel ve hava görüntüsüne bakıldığında endüstriyel alan içindeki bina verisinin hava görüntüsü ile tamamen tutarlı lmadığı görülmüştür. Bing, Yandex ve Ggle kaynaklarından alınan hava görüntülerinin benzer lması nedeniyle, bunlarla tutarlı lmayan bina verisinin endüstriyel alan içinde güncellenerek hava görüntüleri ile tutarlı hale getirilmesine karar verilmiştir. S a y f a 137

141 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Bir snraki adımda gürültü yayan endüstriyel alan akustik raprdan elde edilen gürültü ölçüm nktalarının belirlediği şekle uygun larak ve aynı tplam emisyn alanını (76,800 m2) sağlayacak şekilde tanımlanmıştır. Elde edilen emisyn alanı aşağıda gösterilmiştir. S a y f a 138

142 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru A ağırlıklı ses gücü seviyeleri veri tabanına girilmiştir. S a y f a 139

143 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Veri tabanı, luşturulan gürültü kaynağı için tplam ses gücü seviyesini (PWL dba) ve CadnaA nın kaynak alanına ( m 2 ) göre tmatik larak hesapladığı m 2 başına ses gücü seviyesini (PWL 70.6 dba) içermektedir. Akustik rapr gündüz, akşam ve gece zaman dilimlerinde aynı emisyn değerleri lduğunu belirttiği için zaman dilimlerine göre herhangi bir düzeltme yapılması gerekmemektedir. Endüstri gürültü kaynağı tanımlandıktan snra, akustik raprdaki gürültü haritasında tanımlanan alıcı nktası (gürültü yayan alan sınırından 296 m uzakta knumlanan) için bir test hesaplaması yapılmıştır. Bu alıcı nktası snuçlarla birlikte aşağıda gösterilmiştir. S a y f a 140

144 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Akustik raprda bu alıcı nktasında /3.7 db(a) belirsizlik ile 52.7 db(a) gürültü seviyesi tespit edilmiştir. Mdelden elde edilen değerler ile ölçümler arasındaki benzerlik, stratejik gürültü S a y f a 141

145 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru haritalaması amacı dikkate alındığında kabul edilebilirdir. Gündüz, akşam ve gece zaman dilimleri için hesaplanan snuçlar arasındaki farklılık, meterljik kşullar ve bu zaman dilimlerindeki farklı C0 değerlerinden kaynaklanmaktadır. L gündüz gürültü seviyeleri için hesaplanan ızgara aşağıda verilmiştir. Akustik rapr ile karşılaştırıldığında gürültü eğrileri arasında görülen farklılık hesaplamalarda daha detaylı bir mdelin kullanılmasından kaynaklanmaktadır. Akustik raprdaki gürültü eğrilerinin şekline bakıldığında kullanılan mdelin bina ve arazi verisi içermediği görülmektedir. Bu iki veri de uygulanan bu test hesaplamasında kullanılmıştır. Snuç Yukarıda açıklanan yönteme uygun larak Bursa endüstriyel alanı gürültü mdeli stratejik gürültü haritalama için hazırlanmıştır. S a y f a 142

146 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Ek 6: Bursa daki Trenlerin RMR 96 ile Eşleştirilmesi Bursa da demirylu gürültüsü stratejik gürültü haritasına, Bursa yer üstü demirylları ve metr hatlarının büyük bölümünü luşturan Bursaray hafif metr sistemi dahil edilmiştir. Bursa Büyükşehir Belediyesi ile yapılan görüşmeler ile nstaljik tramvay ve mdern tramvay hatlarının demirylları stratejik gürültü haritalamasına dahil edilmemesine karar verilmiştir. Şekil A6.1 mdellenen Bursa demirylu ağını göstermektedir. Şekil A6.1: Bursa demirylu ağı Mdellenen her bir demirylu hattı için bu hatlar üzerinde kullanılan demirylu taşıtlarına ilişkin veri temin edilmiştir. Bursa da kullanılan demirylu taşıtları ile uyumlu Hllanda RMR standardında tanımlanan tren kategrilerini seçmek için temin edilen bu veriler kullanılarak tren tipleri ve demirylu taşıtlarının teknik özelliklerine ilişkin analizler gerçekleştirilmiştir. Bursa da kullanılan demirylu taşıtlarına dair temin edilen teknik veriler, uygun demirylu taşıtı kategrilerini seçmek amacıyla RMR hesaplama yöntemine 1 ilişkin yayınlanmış kılavuzlarla karşılaştırılmıştır (Şekil A6.2). 1 AR-Geçici-Cm Stratejik Gürültü Haritalama için Geçici Gürültü Hesaplama Yöntemlerinin Adaptasyn ve Revizynu - WP 3.2.1: Demirylu Gürültüsü Hesaplama Yönteminin Tanımı S a y f a 143

147 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Şekil A6.2: END gereksinimlerine göre tanımlanan tren kategrileri. Uygun RMR kategrisini seçerken genellikle lkmtif güç ünitesi tipi, fren tipi ve bir trendeki demirylu taşıtı sayısı dikkate alınmaktadır. Bu kriterler dğrultusunda Hllanda RMR kategrilerine atanan trenler aşağıda gösterilmiştir. S a y f a 144

148 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru BURSARAY Bursa Hızlı Transit Sistem Elektrikli Hafif Metr Tramvay Tip ABB Çekiş veya CSR Zhuzhu hafif ray Siemens B80 Taşıt başına aks 3 sayısı Birim başına 2 ( birim başına 6 aks) taşıt sayısı Tren başına birim sayısı (ftğrafa dayalı larak tren başına 1 ila 4 birim) 3 ( tren başına 18 aks) Bmbardier B2010 Hat 1 4 ( tren başına 24 aks) - Hat 2 Azami hız 70 km/saat Güç? HP Şanzıman? kw Frenler Disk fren Bgie? CadnaA C07: Şehir Metrları Duewag SG2 rtamında RMR 96 kategrisi CadnaA rtamında RMR 96 birimi Hat 1 Emek ten Arabayatagi na 1 tren = 1.5 x C07 RMR 96 birim Hat 2 Universite den Arabayatagi na 1 tren = 2 x C07 RMR 96 birim S a y f a 145

149 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Ek 7: Karaylu Trafik Veri Rapru Bursa Büyükşehir Belediyesi, karaylu trafik gürültü kaynak mdelini luşturmak için kullanılan bir karaylu trafik mdeli sağlamıştır (bu raprda Bölüm 4 altında detaylı larak açıklanmıştır). S a y f a 146

150 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Ek 8: Alan Maruziyet Değerlendirmesi Snuçları 5 db(a) lık gürültü seviyesi bantlarına (değer aralıkları) göre gürültüye maruz kalan tplam alan (km 2 larak). Gürültüye maruz kalan alan L gündüz L gündüz gürültü seviyesi (db(a)) < >75 Maruz kalan alan (km 2 ) Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Maruz kalan alan (km 2 ) Yerleşim alanı dışında Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk - Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Maruz kalan alan (km 2 ) Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: Gürültüye maruz kalan alanların sunumunda, alan tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama (en yakın km 2 ye) nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. S a y f a 147

151 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Gürültüye maruz kalan alan L akşam L akşam gürültü seviyesi (db(a)) < >75 Maruz kalan alan (km 2 ) Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Maruz kalan alan (km 2 ) Yerleşim alanı dışında Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Maruz kalan alan (km 2 ) Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: Gürültüye maruz kalan alanların sunumunda, alan tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama (en yakın km 2 ye) nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. S a y f a 148

152 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Gürültüye maruz kalan alan L gece L gece gürültü seviyesi (db(a)) < >70 Maruz kalan alan (km 2 ) Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Maruz kalan alan (km 2 ) Yerleşim alanı dışında Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Maruz kalan alan (km 2 ) Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: Gürültüye maruz kalan alanların sunumunda, alan tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama (en yakın km 2 ye) nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. S a y f a 149

153 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Gürültüye maruz kalan alan L gag L gag gürültü seviyesi (db(a)) < >75 Maruz kalan alan (km 2 ) Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Maruz kalan alan (km 2 ) Yerleşim alanı dışında Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Maruz kalan alan (km 2 ) Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: Gürültüye maruz kalan alanların sunumunda, alan tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama (en yakın km 2 ye) nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. S a y f a 150

154 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru S a y f a 151

155 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Ek 9: Hassas Binalar Maruziyet Değerlendirmesi Snuçları 5 db(a) lık gürültü seviyesi bantlarına (değer aralıkları) göre gürültüye maruz kalan tplam gürültüye hassas bina sayısı (en yakın yüz rakamına yuvarlanmış). Hane sayısı L gündüz L gündüz gürültü seviyesi (db(a)) < >75 Hane sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Hane sayısı Yerleşim alanı dışında Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk 0 Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Hane sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: 1. Gürültüye maruz kalan hassas binaların sunumunda, bina/hane sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. 2. Okul, eğitim kurumları ve hastane sayılarına ilişkin verilen değerler, bu kategrilerdeki tplam bina sayısını yansıtmaktadır. Her bir kul veya hastane S a y f a 152

156 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru kuruluşu birden fazla binaya sahip labileceğinden ve tabldaki değerler en yakın yüz rakamına yuvarlandığı için verilen değerler mevcut kuruluş sayısını ifade etmemektedir. S a y f a 153

157 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Hane sayısı L akşam L akşam gürültü seviyesi (db(a)) < >75 Hane sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Hane sayısı Yerleşim alanı dışında Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Hane sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: 1. Gürültüye maruz kalan hassas binaların sunumunda, bina/hane sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. 2. Okul, eğitim kurumları ve hastane sayılarına ilişkin verilen değerler, bu kategrilerdeki tplam bina sayısını yansıtmaktadır. Her bir kul veya hastane kuruluşu birden fazla binaya sahip labileceğinden ve tabldaki değerler en yakın yüz rakamına yuvarlandığı için verilen değerler mevcut kuruluş sayısını ifade etmemektedir. S a y f a 154

158 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Hane sayısı L gece L gece gürültü seviyesi (db(a)) < >70 Hane sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Hane sayısı Yerleşim alanı dışında Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Hane sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: 1. Gürültüye maruz kalan hassas binaların sunumunda, bina/hane sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. 2. Okul, eğitim kurumları ve hastane sayılarına ilişkin verilen değerler, bu kategrilerdeki tplam bina sayısını yansıtmaktadır. Her bir kul veya hastane kuruluşu birden fazla binaya sahip labileceğinden ve tabldaki değerler en yakın yüz rakamına yuvarlandığı için verilen değerler mevcut kuruluş sayısını ifade etmemektedir. S a y f a 155

159 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Hane sayısı L gag L gag gürültü seviyesi (db(a)) < >75 Hane sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Hane sayısı Yerleşim alanı dışında Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Hane sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: 1. Gürültüye maruz kalan hassas binaların sunumunda, bina/hane sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. 2. Okul, eğitim kurumları ve hastane sayılarına ilişkin verilen değerler, bu kategrilerdeki tplam bina sayısını yansıtmaktadır. Her bir kul veya hastane kuruluşu birden fazla binaya sahip labileceğinden ve tabldaki değerler en yakın yüz rakamına yuvarlandığı için verilen değerler mevcut kuruluş sayısını ifade etmemektedir. S a y f a 156

160 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı L gündüz L gündüz gürültü seviyesi (db(a)) < >75 Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı Yerleşim alanı dışında Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: 1. Gürültüye maruz kalan hassas binaların sunumunda, bina/hane sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. 2. Okul, eğitim kurumları ve hastane sayılarına ilişkin verilen değerler, bu kategrilerdeki tplam bina sayısını yansıtmaktadır. Her bir kul veya hastane kuruluşu birden fazla binaya sahip labileceğinden ve tabldaki değerler en yakın yüz rakamına yuvarlandığı için verilen değerler mevcut kuruluş sayısını ifade etmemektedir. S a y f a 157

161 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı L akşam L akşam gürültü seviyesi (db(a)) < >75 Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı Yerleşim alanı dışında Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: 1. Gürültüye maruz kalan hassas binaların sunumunda, bina/hane sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. 2. Okul, eğitim kurumları ve hastane sayılarına ilişkin verilen değerler, bu kategrilerdeki tplam bina sayısını yansıtmaktadır. Her bir kul veya hastane kuruluşu birden fazla binaya sahip labileceğinden ve tabldaki değerler en yakın yüz rakamına yuvarlandığı için verilen değerler mevcut kuruluş sayısını ifade etmemektedir. S a y f a 158

162 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı L gece L gece gürültü seviyesi (db(a)) < >70 Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı Yerleşim alanı dışında Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: 1. Gürültüye maruz kalan hassas binaların sunumunda, bina/hane sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. 2. Okul, eğitim kurumları ve hastane sayılarına ilişkin verilen değerler, bu kategrilerdeki tplam bina sayısını yansıtmaktadır. Her bir kul veya hastane kuruluşu birden fazla binaya sahip labileceğinden ve tabldaki değerler en yakın yüz rakamına yuvarlandığı için verilen değerler mevcut kuruluş sayısını ifade etmemektedir. S a y f a 159

163 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı L gag L gag gürültü seviyesi (db(a)) < >75 Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı Yerleşim alanı dışında Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Okul ve eğitim kurumları binaları sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: 1. Gürültüye maruz kalan hassas binaların sunumunda, bina/hane sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. 2. Okul, eğitim kurumları ve hastane sayılarına ilişkin verilen değerler, bu kategrilerdeki tplam bina sayısını yansıtmaktadır. Her bir kul veya hastane kuruluşu birden fazla binaya sahip labileceğinden ve tabldaki değerler en yakın yüz rakamına yuvarlandığı için verilen değerler mevcut kuruluş sayısını ifade etmemektedir. S a y f a 160

164 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru S a y f a 161

165 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Hastane binaları sayısı L gündüz L gündüz gürültü seviyesi (db(a)) < >75 Hastane binaları sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Hastane binaları sayısı Yerleşim alanı dışında Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Hastane binaları sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: 1. Gürültüye maruz kalan hassas binaların sunumunda, bina/hane sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. 2. Okul, eğitim kurumları ve hastane sayılarına ilişkin verilen değerler, bu kategrilerdeki tplam bina sayısını yansıtmaktadır. Her bir kul veya hastane kuruluşu birden fazla binaya sahip labileceğinden ve tabldaki değerler en yakın yüz rakamına yuvarlandığı için verilen değerler mevcut kuruluş sayısını ifade etmemektedir. S a y f a 162

166 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Hastane binaları sayısı L akşam L akşam gürültü seviyesi (db(a)) < >75 Hastane binaları sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Hastane binaları sayısı Yerleşim alanı dışında Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Hastane binaları sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: 1. Gürültüye maruz kalan hassas binaların sunumunda, bina/hane sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. 2. Okul, eğitim kurumları ve hastane sayılarına ilişkin verilen değerler, bu kategrilerdeki tplam bina sayısını yansıtmaktadır. Her bir kul veya hastane kuruluşu birden fazla binaya sahip labileceğinden ve tabldaki değerler en yakın yüz rakamına yuvarlandığı için verilen değerler mevcut kuruluş sayısını ifade etmemektedir. S a y f a 163

167 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Hastane binaları sayısı L gece L gece gürültü seviyesi (db(a)) < >70 Hastane binaları sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Hastane binaları sayısı Yerleşim alanı dışında Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Hastane binaları sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: 1. Gürültüye maruz kalan hassas binaların sunumunda, bina/hane sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. 2. Okul, eğitim kurumları ve hastane sayılarına ilişkin verilen değerler, bu kategrilerdeki tplam bina sayısını yansıtmaktadır. Her bir kul veya hastane kuruluşu birden fazla binaya sahip labileceğinden ve tabldaki değerler en yakın yüz rakamına yuvarlandığı için verilen değerler mevcut kuruluş sayısını ifade etmemektedir. S a y f a 164

168 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Hastane binaları sayısı L gag L gag gürültü seviyesi (db(a)) < >75 Hastane binaları sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Hastane binaları sayısı Yerleşim alanı dışında Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Hastane binaları sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: 1. Gürültüye maruz kalan hassas binaların sunumunda, bina/hane sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. 2. Okul, eğitim kurumları ve hastane sayılarına ilişkin verilen değerler, bu kategrilerdeki tplam bina sayısını yansıtmaktadır. Her bir kul veya hastane kuruluşu birden fazla binaya sahip labileceğinden ve tabldaki değerler en yakın yüz rakamına yuvarlandığı için verilen değerler mevcut kuruluş sayısını ifade etmemektedir. S a y f a 165

169 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru S a y f a 166

170 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Ek 10: Nüfus Maruziyet Değerlendirmesi Snuçları 5 db(a) lık gürültü seviyesi bantlarına (değer aralıkları) göre gürültüye maruz kalan knutlarda yaşayan insan sayısı (en yakın yüz rakamına yuvarlanmış). Knutlarda yaşayan insan sayısı L gündüz L gündüz gürültü seviyesi (db(a)) < >75 Knutlarda yaşayan insan sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Knutlarda yaşayan insan sayısı Yerleşim alanı dışında Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Knutlarda yaşayan insan sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: Gürültüye maruz kalan nüfusun sunumunda, sakin sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama (en yakın yüz rakamına) nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. S a y f a 167

171 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Knutlarda yaşayan insan sayısı L akşam L akşam gürültü seviyesi (db(a)) < >75 Knutlarda yaşayan insan sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Knutlarda yaşayan insan sayısı Yerleşim alanı dışında Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Knutlarda yaşayan insan sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: Gürültüye maruz kalan nüfusun sunumunda, sakin sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama (en yakın yüz rakamına) nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. S a y f a 168

172 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Knutlarda yaşayan insan sayısı L gece L gece gürültü seviyesi (db(a)) < >70 Knutlarda yaşayan insan sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Knutlarda yaşayan insan sayısı Yerleşim alanı dışında Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Knutlarda yaşayan insan sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: Gürültüye maruz kalan nüfusun sunumunda, sakin sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama (en yakın yüz rakamına) nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. S a y f a 169

173 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Knutlarda yaşayan insan sayısı L gag L gag gürültü seviyesi (db(a)) < >75 Knutlarda yaşayan insan sayısı Yerleşim alanı içinde Endüstriyel Gürültü Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Karaylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Birleştirilmiş Gürültü Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Yerleşim alanı dışında ana demirylu yk Knutlarda yaşayan insan sayısı Yerleşim alanı dışında Ana Karaylu Trafik Gürültüsü Knutlarda yaşayan insan sayısı Yerleşim alanı içinde ve dışında Ana Demirylu Trafik Gürültüsü Ana Karaylu Trafik Gürültüsü NOT: Gürültüye maruz kalan nüfusun sunumunda, sakin sayısı tplamları üzerinde uygulanan yuvarlama (en yakın yüz rakamına) nedeniyle, her bir gürültü göstergesi için değer aralıklarındaki tplam her zaman aynı snucu vermeyebilir. S a y f a 170

174 EurpeAid/131352/D/SER/TR Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Prjesi, Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi Stratejik Gürültü Haritalama Rapru Bu dküman Avrupa Birliği nin mali desteğiyle hazırlanmıştır. Bu yayının içeriğinden yalnızca INERCO liderliğindeki Knsrsiyum srumlu lup, hiçbir şekilde Avrupa Birliği nin görüşlerini yansıtmamaktadır. S a y f a 171