Organik asitlerin yem kalitesi ve ekonomisi üzerindeki etkileri Evelien van Donselaar. 30 August 2017

Transkript

1 Organik asitlerin yem kalitesi ve ekonomisi üzerindeki etkileri Evelien van Donselaar 30 August 2017

2 Evelien van Donselaar, BSC Eğitim: Hayvan Yetiştiriciliği, Hayvan Sağlığı Ana Bilim Dalı, Van Hall Enstitüsü, Hollanda Hayvan Denemeleri hakkındaki Md. 12, Rotterdam Üniversitesi, Hollanda MSc: Yem Teknolojisi, Wageningen Üniversitesi, Hollanda İş deneyimi: 11 yıl Süt Sığırcılığı Deneysel Ürünler Müdürü (Mucovax B.V.) Biyoteknisyen / deneysel hayvan bakıcısı (KNWA) Besleme Müdürü (Protix biosystems) Sağlık ve Koruma Teknik Müdürü (Selko FA) Koruma global ürün müdürü (Selko FA) Yem güvenliği program müdürü (Selko FA) Kişisel: Hayat arkadaşım Maarten ve oğlum Mats Doğa sporları 2

3 FAO ya göre hedefimiz güvenli gıda üretimini arttırmak ve hayvanlar açısından riskleri azaltmaktır Hayvansal ürünlere talebin 2050 ye kadar %62 artacağı beklenmektedir. hedef Güvenli gıda üretmek ve hayvanlar için riski azaltmak Sonuçlar Yem güvenliğini arttırmak suretiyle riski azaltıyor ve gıda güvenliği konusundaki ortak sorumluluğumuzu yerine getiriyoruz ye kadar yem üretimini güvenli ve kontaminasyondan ari olarak iki katına çıkarmamız gerekiyor. Source: FAO (Food & Agriculture Organization) 3

4 FEFAC a göre bir taraftan riskleri yönetirken diğer taraftan daha az kaynakla daha çok yem üretmemiz gerekiyor İklim değişikliği yem ve yem hammaddelerinin risk profilinde değişikliklere yol açacaktır. (Sosyal) medyada giderek artan şeffaflık 0-tolerans politikasını beraberinde getirmektedir. Yem ve gıda güvenliğini sağlamak amacıyla yasal düzenlemeler sıkılaştırılmaktadır. Mahsul kayıplarını gidererek kaynak ziyanını azaltmaya mecburuz!! Kaynak: Fefac 4

5 Hedef yem güvenliği Bölüm 1: Mikrobiyal orijinli riskleri tartın ve tanımlandırın Resmi mevzuata uyum Yem veya nihai üründe Entero/Salmonella görülme sıklığı ile ilgili düzenlemeler Şirket içi ürün spesifikasyon şartlarına uyum Kalitesi bozulmuş besinler hayvan performansını düşürür Piyasadan toplama / geri çağırmaları engelleme Müşterilere (mikrobiyal) kontaminasyonlu hammadde veya yem gitmesi riskini kontrol altına alın Formaldehit işlemi Karsinojen / yem fabrikası çalışanları için ideal değildir

6 Yem Güvenliğine Genel Bakış Yem Güvenlik Programı kimlerin yararınadır? Hammadde işlemecileri (Soya / Et Kemik Unu) Mikrobiyal risk yönetimi Yem imalatçıları (Ticari / Entege) Mikrobiyal risk yönetimi Proses rutubet yönetimi Mikotoksin risk yönetimi

7 Yemdeki mikro-organizmalar Küfler: Rutubetli ortamlarda ve hammaddelerin üst yüzeyinde gelişirler. Yem materyallerindeki besinleri tüketir ve mikotoksin üretirler. Maya: Hammaddelerde gelişen fakültatif anaerobik mikro-organizmalardır Yem materyallerindeki besinleri tüketir ve gaz üretirler. Enterobakteriler: Soya, kanola et-kemik unu gibi proteince zengin materyallerde üreyen Salmonella ve E.coli gibi geniş bir familyası vardır. Yem materyallerindeki besinleri tüketirler. Bağırsak mikrofloranın unsurlarıdır. Normal şartlar altında zararsızdırlar. Ama stres koşullarında mikrobiyal dengeye ve intestinal çepere zarar verebilirler.

8 Yem güvenliğini etkileyen faktörler Zarar görmüş daneler / kırık partiküller Hammadde ve yemlerdeki rutubet düzeyi Oksijen Sıcaklık Nispi nem ph Su aktivitesi düzeyi [Aw: > 0,60 küf gelişimi başlar] TOTAL MOISTURE CONTENT IN COMPOUND FEED Bağlı su Serbest su Risk: Küflenme

9 Su Aktivitesi Düzeyi (AW) Su aktivitesi x rutubet düzeyi Küf gelişimi düşük rutubet düzeylerinde bile başlar Gram pozitif bakteriler Gram negatif bakteriler Maya 0.60 Küfler 14% 13% 12% 11% 15% 16% Yemin rutubet düzeyi % Kaynak: Selko Avrupa verileri

10 Küf önleyiciler besin kayıplarını önler Küfler yem materyallerinin besin değerini düşürür. Depolama ve rutubet şartları bir koruma stratejisini gerektirir. Küf mücadelesi ileride oluşabilecek mikotoksin problemlerini önler. Hammaddede mantar Kalite spor CFU/gram: e kadar Mükemmel İyi Orta Düşük Korunmuş Dikkat: CFU/ gramın üzerindeki miktarlarda küfler gözle görülebilir dan fazla Bozulmuş Korunmamış 10

11 Tohum kabuğu, sağlam kaldığı sürece küflere karşı doğal korunma sağlar! Tohum kabuğunun hasar görmesi: İnce partikül ve kırık dane miktarını arttırır. Küf oluşumu ve buna bağlı mikotoksin gelişim ihtimalini arttırır. Mısır danesi İnce partikülleri ayıklayın, zira kırık daneler küflenmeye karşı sağlamlara nazaran 3-4 kat daha duyarlıdır. 11

12 Mısırın besin düzeyinin düşmesi Küf kontaminasyonunun depolanmış mısırın besin değerine üzerindeki etkileri ME (Kcal/Kg) HP% Yağ (%) İyi mısır ,9 4,0 Küflü mısır 3,.252 8,3 1,5 Besin kaybı 158 0,6 2,5 % Besin kaybı 4,6 6,7 62,5 ME = Metabolik enerji CP = Ham protein Source: O Keeffe (2003).

13 Küflenmenin yarattığı ekonomik kayıplar Dünya genelinde: Buğday Arpa Mısır Küflerin sebep olduğu ortalama besin değeri kaybı* %7 %7 %6 Hammaddenin ortalama maliyeti / ton (Kaynak: LEI 2017) $ 200,- $ 175,- $ 200,- Hammaddede ton başına değer kaybı $ 14,- $ 12,25 $ 12 Yem fabrikasına yansımaları: Yıllık toplam yem üretimi Ortalama mısır kullanımı (yaklaşık %40) stokta / formülasyonda / bütün yem üretiminde Yıllık kâr kaybı (12,- $/Ton üzerinden) 100,000 ton 40,000 ton $ ,- bu zarardan kaçınılabilir! [Küf inhibitorü kullanımı kârlıdır!] *Kaynak: Alfredo DiCostanzo, Extension Animal Scientist, Animal Science, University of Minnesota, 2009

14 Bozulmuş mısır= İYİLEŞTİRİLEMEZ CHO CO 2 + H 2 O + sıcaklık+ toksin

15 ph ve micro-organizma ilişkisi Asit Nötr Baz Küf (Mikotoksinler) Maya (CO 2 / Alkol) Asit üreten bakteriler Lactobacillus acidóphilus gibi aside dayanıklı mikroorganizmalar Patojen bakteriler - E. Coli - Salmonella - Clostridium - Campylobacter - vs. Lactobacilli (konak için faydalı) tarafından karbonhidrat fermantasyonu

16 Sorununuz varsa çözümü doğru seçin Muhtelif organik asitlerin seçici anti-mikrobiyal etkileri Asit Küf Maya Salmonella/ E.Coli Formik Propiyonik Asetik Laktik Sorbik Sitrik Benzoik Fumarik Fosforik Laboratory tests Selko

17 Aktive edilmiş propiyonatlar sayesinde etkin küf önleme Aktive edilmiş propiyonatlar misel oluşturur Propiyonik Asit C 2 H 5 COOH Misel: Amonyum Hidroksit NH 4 OH Hidrofil kafa Hidrofob kuyruk Aktive edilmiş propiyonatlar: misel oluşumu

18 Fylax Forte nin etki mekanizması Aktive propiyonatlar 1) Hücre çeperinin porozitesini arttırır. 2) Hücre zarının destabilize (bozma) eder. 3) Organik asitlerin hücreye girişini kolaylaştırır. 4) Hücre içinde ph düşer gelişim baskılanır küf ölür 18

19 part 2: Nem yönetim prosesi

20 Yem fabrikasının ihtiyaçları 1. Hammadde ve yem kalitesi Uzun raf ömrü, yem fiyatı = Mâliyetin %80 ini hammadde oluşturur. 2. Üretimde rutubet kaybından kaçınmak Hammadde kabulden nihai ürüne kadar 3. Nihai yemde sabit rutubet düzeyi 4. Üretim kapasitesini arttırmak / enerji mâliyetlerini düşürmek Mâliyetin %50 si peletleme sürecinde oluşur. 5. Stabil pelet kalitesi Tekrar işleme ihtiyacı azalır / hayvan performansı artar 6. Katma değer yaratan partnerler ile çalışın Ar-Ge hizmetleri gibi

21 % Rutubet Standart peletleme prosesi 15 Hammadde Öğütme Karıştırma Kondisyoner + Peletleme Soğutma Buhar Başa baş noktası %1 kayıp Nihai yem İşlem yok 10 12% 12% 14% 11% Kaynak: Ian Buick UK

22 Sorun: Proses kayıplarının iyileştirilmesi (Nem ) ' mt / yıl kapasiteli bir fabrika 1% İşlem kaybı iyileştirmesi = 2 kamyon ekstra yem/hafta Yılda ton yem kabı/52 hafta= 38 ton / hafta = 2 kamyon. Sonuç; Çok fazla para kaybı!

23 Yem Fabrikasında Kritik Kontrol Noktaları Çekiçli değirmen Mikser Kondisyoner Pelet pres Soğutucu

24 Peletleme prosesi / pelet kalitesini etkileyen başlıca faktörler Yem bileşenlerini istenen şartlara uygun şekilde bir pelet içinde sıkıştırmak için proses ve ekipman en temel faktörlerdir. Soğutma %5-10 Makine %15-20 Formülasyon %40-50 Kondisyonlama %15-20 Hazırlama %15-20 Kaynak: Kansas State University 24

25 % Rutubet Aktive dilmiş propiyonat ihitiva eden çözelti ile nem optimizasyonu 15 Ham madde Öğütme Karıştırma Kondisyoner + Peletleme Soğutma Buhar Nem Kazanımı Nem çözeltisi Başa baş Noktası Nihai yem İşlem yok 10 12% 12% 14% 12% 25

26 Optimal şartlarda üretim yapmayan bir fabrikada, yatırım dönüşüm oranı olumsuz yönde etkilenecektir. 1. Raf ömrü / Küf problemleri İptaller, şikayetler ve kötü imaj $$??? 2. Nem kayıplarının telafisi (1% )Maliyet kaybı : yem fiyatı $ ±3,00 /ton 3. Toz yemlerde standart olmayan % rutubet, pelet prese girişte değişkenliğe neden olur bunun sonucunda enerji kullanımı önemli düzeyde artar. (5%-10%) Sonuç: ekonomik kayıp: $ ±0,40 /ton 4. Yetersiz üretim kapasitesi(10-15% ) Sonuç: ekonomik kayıp: $ ±1,50 /ton 5. Pelet kalitesinde düşme (1% - 8% PDI) Peletlerde kırılma ve taşıma esnasında daha fazla toz oluşumu Hayvan performansında gerileme

27 Hidratasyon solüsyonu ilavesi proses verimliliğini arttırır. Value (euro) 4 3,5 Fylax Forte HC dozajı: 0.75 kg/t Kaynak: Selko field trials 3,34 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0-1,16 2,50 1,50 0,50 Rutubetten %1 fire yem fabrikası açısından önemli hacim kaybına yol açar. Hidratasyon solüsyonu ilavesi bu fireyi telafi ederken proses verimliliğine de ek bir değer kazandırır. -0,5-1 -1,5 Selko Fylax inclusion 1% moisture 10% capacity increase 2% PDI improvement Net customer benefit 27

28 Özet (Yem) güvenliğinin sağlanması hammaddede mikrobiyal kontrolle başlar. Organik asitler yemlerin raf ömrünü uzatabilir. Spesifik bir hidratasyon solüsyonu ilavesi rutubet yönetimini, kapasite artışını ve pelet kalitesini destekleyebilir. Her yem fabrikasının kendine özgü şartları vardır ve fiili faydaları görebilmek için deneme yapmak lazımdır.

29 İlginize teşekkür ederiz 29