Trakeotomi. Ömer Bayir, Güleser Saylam, Mehmet Hakan Korkmaz. 82 Derman Tıbbi Yayıncılık 1
|
|
- Canan Kılıç
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Ömer Bayir, Güleser Saylam, Mehmet Hakan Korkmaz Giriş Trakeotominin geçmişi endotrakeal entübasyondan binlerce yıl öncesine dayanmaktadır. M.Ö. II. yy da Asclepiades ilk trakeotomiyi gerçekleştirmesinden dolayı ödüllendirilmiştir. 18. yy dan önce gerçekleştirilmiş ve bildirilmiş çok az sayıda trakeotomi kaydı bulunmaktadır. İlk pediatrik trakeotomi ise Caron tarafından, 1776 yılında, 7 yaşındaki bir çocuğun havayolundan fasulye tanesini çıkartmak amaçlı uygulanmıştır. 17. yy da şimdiki trakeotomi pozisyonunu ilk tanımlayan Moreau olmuştur. DeGarengeot 17. yy da tiroid isthmusunun kesilmesi gerektiğini ortaya koyan ilk hekimdir ki daha önceki cerrahlar bu durumdan kanama nedeniyle korkarlardı. Ayrıca ilk trakeotomi uygulamaları horizontal insizyonla yapılırken ana vasküler yapılara zarar vermesinden ve kanamadan dolayı Fabricius 16. yy da vertikal insizyonu önermiştir ve ilk kanül kullanımını öneren hekimdir [1,2]. Tanım Trakeotomi ve trakeostomi tanımlamalarında günümüzde de devam eden bir karışıklık bulunmaktadır. Trakeotomi, trakeaya cerrahi olarak ventilasyon amaçlı bir açıklık oluşturması, trakeostomi ya da stoma ise açıklığın kendisi anlamına gelir. Bu açıklıktan içeriye doğru uygulanan tüpe ise trakeostomi tüpü veya kanülü denir [2]. Genel bilgiler Trakeotomi yoğun bakım üniteleri ve ventilasyon cihazlarındaki gelişmeler nedeniyle yoğun bakımlarda yapılan en sık cerrahi işlem olmaya başlamıştır. Uzun süreli endolaringeal entübasyon sonrası oluşan trakeal komplikasyonlar on günü geçen entübasyon olgularında ortaya çıkmaktadır. Uzamış entübasyon; laringeal travmalara sekonder glottik ve subglottik stenozlara, üst ve alt havayolu enfeksiyonlarına, ağız ve oral kavitede basıya bağlı yaralara, trakeal basıya bağlı trakeomalazi veya trakeal stenozlara neden olmaktadır. Bu nedenle özellikle 10 günü aşacak veya aşmış endolaringeal entübasyonlarda trakeotomi uygulanması önerilmektedir [3-5]. Ayrı- 82 Derman Tıbbi Yayıncılık 1
2 ca bu hastalarda solunum eforu, yutma fonksiyonları, konuşma daha erken dönemde geri dönmektedir. Trakeotomi havayolu rezistansını ve ventilasyon için ölü boşluk alanını azaltarak daha fizyolojik bir solunumun sağlanmasını kolaylaştırır [5]. Genellikle geçici bir işlem olup üst solunum yolu obstrüksiyonunun veya akciğer kapasitesinin düzelmesi gibi trakeotomi endikasyonunun ortadan kalkması halinde trakeostoma kapatılabilir. Endikasyonlar Genel olarak trakeotomi endikasyonları hekimin deneyimlerine göre farklılık göstermesine rağmen aslında 3 ana grupta incelenebilir; 1. Üst solunum yolu obstrüksiyonu: Travma: Lefort 3 gibi havayolu obstrüksiyonu yapabilen ileri maksillofasiyal fraktürler havayolunda ödem, hematom ve özellikle hemoraji nedeniyle trakeotomi gerektirebilmektedir. Larinks ve trakeaya olan hem internal (hava yolu cerrahisi, endotrakeal entübasyon gibi) hem de eksternal travmalar sonrasında veya sırasında ödem, hemoraji veya hematom gelişebilir. Bu durumlarda da trakeotomi ihtiyacı doğabilir [1]. Enfeksiyonlar: 1950 lerden önce trakeotominin en önemli endikasyonu polio, Ludwing anjini, difteri tetanoz ve laringotrakeobronşit gibi enfeksiyonlara bağlı üst havayolu obstrüksiyonları idi. Günümüzde tedavi yöntemlerinin ve antibiyotiklerin gelişmesi sonucu enfeksiyon nedeni ile trakeotomi uygulaması oldukça azalmıştır. Özellikle çocuklarda krup nedeniyle solunum sıkıntısının artması, substernal ve subkostal çekilmelerde belirginleşme hekimin ivedilikle hareket etmesi gerektiğini gösterir. Bu durumda antibiyotik ile birlikte steroid, adrenalinli soğuk buhar uygulamaları trakeotomi gerekliliğini ortadan kaldırabilir [1,5]. Korozif ve irritan maddeler: Yangında ortaya çıkan gazlar ve sıcak hava, irritan gazlar, çamaşır suyu gibi korozif maddelerin solunması veya içilmesi ile üst havayolu mukozasında oluşan hasar ve ödem trakeotomi uygulamasını gerektirebilir. Aynı şekilde özellikle baş boyunun ve göğüsün ciddi yanıklarında da gelişebilecek kontraktüre ve kompartman problemlerine bağlı olarak trakeotomiye ihtiyaç duyulabilir [5]. Yabancı cisimler: Genellikle çocuklarda fasülye, çerezler, düğme, boncuk, oyuncak parçaları gibi yabancı cisimlerin aspire edilmesi nedeniyle bu cisimlerin havayolu hasarının ciddiyetine bağlı olarak trakeotomiye ihtiyaç olabilir. Erişkinlerde nadiren görülse de et parçası, balık kılçığı veya ülkemiz için toplu iğne gibi yabancı cisim aspirasyonları sonrasında trakeotomiye gerek duyulabilir [1]. Romatolojik patolojiler: Anjionörotik ödem veya ilaç allerjisi gibi vazomotor olaylarda üst havayolu ödemine bağlı ciddi solunum sıkıntısı görülebilir. Aynı şekilde relapsing polikondiritis, sistemik lupus eritematosus gibi romatolojik kökenli kıkırdakları ilgilendiren hastalıklarda da solunum sıkıntısı olabilir. Günümüzde hastaneye ve ilaçlara kolay ulaşım nedeniyle bu tür hastaların müdahalesi daha kolay olmakla birlikte trakeotomi gerekliliği de gittikçe azalmaktadır [5]. Larinks disfonksiyonu: Bilateral n.laringeus rekurrens paralizisine bağlı vokal kordların abduksiyon bozukluklarında ciddi solunum sıkıntısı gelişebilir. Özellikle bu paraliziye eklenen üst solunum yolu enfeksiyonlarında tablo daha ciddi bir hal alabilir. Daha önceki dekatlarda bu durumda trakeotomi uygulaması yapılırken son yıllarda trakeotomi uygulanmadan sütür laterofiksasyon, kordotomi gibi yöntemler ile havayolunun güvenliği sağlanmaktadır [1,6]. 2 Derman Tıbbi Yayıncılık 83
3 Trakeotomi Kist ve tümörler: Her yaşta görülebilen hava yolu kist ve tümörleri çocukluk çağında oral-orofarengeal-subglottik hemanjiomlar, faringeal teratomlar ya da ranula olarak karşımıza çıkabilir [5,7]. Erişkinlerde ise ileri evre farinks ve larinks kanserlerinde ise solunum sıkıntısı ile gelen hastalarda trakeotomi düşünülmelidir [1]. Konjenital anomaliler: Laringeal web, laringeal ve trakeal atrezi (yaşamla bağdaşmaz), konjenital paralizi, konjenital trakeal ve subglottik stenozlar, subglottik hemanjiom gibi doğuştan olan patolojilerde hekimin değerlendirmesi ve tecrübesi ışığında trakeotomi uygulanmasını gerektirebilir [1,5]. 2. Akciğer sekresyonlarının temizlenmesi Akciğer sekresyonlarında retansiyon daha çok yaşlı ve ağır sistemik hastalıklar, bakımsız hastalar, ağır KOAH ve bronkopnomoni varlığında alveolar hipoventilasyona neden olur. Bununla birlikte aspirasyon ve yetersiz öksürük reflekslerinin de olması bu durumu kötüleştirir. Gerekli medikal tedavilere rağmen bu durumun uzun süre devam etmesi halinde trakeotomiye başvurulabilir. Ayrıca toraks ve batın cerrahilerinden sonra solunum kaslarının güçsüzlüğü nedeniyle yetersiz öksürük ve yüzeyel solunum gelişmesi sonrasında da trakeotomi uygulanması gerekebilir [1,5]. 3. Santral veya nöromüsküler sebepli solunum yetmezlikleri Solunum depresyonuna neden olan ağır serebrovasküler olay, kranial travma sonrası intrakranial hemoraji, subdural hematom ve servikal vertebral fraktür sonrasında endotrakeal entübasyon acil bir çözüm olabilir. Fakat bu hastaların entübasyon süreleri özellikle 10 günden fazla sürecek ise laringeal ve trakeal stenozlara ve malazilere neden olacağı için trakeotomi yapılmalıdır. Trakeotomi hem solunuma yardımcı olmak ve sürdürmek hem de hava yolu direncini ve ölü boşluğu azaltmada önemli katkı sağlar. Meningomyelit, Guillain Barre Sendromu, Musküler atrofi gibi meninks, nöron, nöromusküler kavşak ve progresif kas patolojilerinde de solunum depresyonu gelişebilir ve trakeotomiye ihtiyaç duyulabilir [1,2,5]. Cerrahi Teknik Dünyada genellikle trakeotominin Kulak Burun Boğaz uzmanları tarafından yapıldığı bilinmektedir. Fakat bu bölümün yazarları trakeotomiyi tüm cerrahi girişim yapan uzmanların bilmesi, acil durumlarda ve Kulak Burun Boğaz hekimine ulaşılamadığında uygulaması gerektiğine inanmaktadırlar. Cerrahi tekniği iki farklı şekilde inceleyebiliriz: Elektif trakeotomi: Elektif trakeotomi ameliyathane personeli, cerrahi ekip, anestezi ekibi ve cerrahi ekipmanların hazırda bulunduğu en iyi ameliyathane koşullarında yapılmalıdır. Amaç solunum yolu güvenliğini sağlamaktır. Hastanın endotrakeal entübasyon sonrasında cerrahisinin yapılması uygun olan yöntemdir. Aslında bu hastaların çoğu uzun süredir entübe olan yoğun bakım hastalarıdır. Hasta ameliyat masasına yatırıldığında boynun hiperekstansiyona getirilmesi ve trakeayı göğüs kafesinden yukarı doğru çekilmesi amacıyla sırt altına yastık gibi bir yükselti konulmalıdır (Resim 1-a). Cerrahi için steril koşullar oluşturulur. Tüm anterior boyun mandibuladan memelere kadar batikon ile boyanır. Cerrahi setle birlikte uygun trakeostomi tüpleri hazırlanır ve balonları kontrol edilir (Resim1-b). Ardından krikoid kartilaj ve sternal çentik belirlenir, her iki anatomik yapının arasındaki bölgenin orta kesiminden ve trakea üzerinden yaklaşık 2-3 cm uzunluğunda horizontal insizyon yapılır (Re- 84 Derman Tıbbi Yayıncılık 3
4 Resim 1. Hastanın sırtaltına yükselti konularak boynun hiperekstansiyona getirilmesi(a). Cerrahi aletler ve trakeostomi kanülü(b). Resim 2. Anatomik değerlendirme. Krikoid kartilaj ve sternal çentik arasındaki bölgenin orta kesiminden orta hatta yapılan 2-3 cm uzunluğunda horizontal insizyon. M; mandibula, H; hyoid kemik, T; tiroid kartilaj, İ, insizyon hattı, J; sternal çentik çentik(a). Cilt-cilt altı geçildikten sonraki strep kasların görülmesi. S; sternal çentik, Beyaz ok; bağlanan anterior juguler ven(b). Klemp yardımıyla strep kasların orta hattan diseksiyon(c). sim 2-a). Cilt-cilt altı geçilerek strep kaslar üzerine düşülür (Resim 2-b). Klemp yardımıyla strep kaslar orta hattan diseke edilerek her açılan fasya sonrasında karşılıklı tutulan Farabeuf ya da benzeri ekartörlerle strep kaslar ve yumuşak dokular laterale doğru ekarte edilir (Resim 2-c). Bu işlem sternohyoid ve sternotiroid kasları geçerek tiroid isthmus görülene kadar devam edilir (Resim 3-a). Bazen ekartörlerin eşit kuvvette çekilmemesi ya da entübe olan hastada endolaringeal entübasyon tüpüne bağlı trakea laterale doğru kayar. Bu nedenle diseksiyonlar arasında trakeanın yerini görebilmek amacıyla ekartörlerin arasından trakeanın palpasyonu çok önemlidir. Bu aşamada diseksiyon alanında anterior juguler venler ile karşılaşılır ise kesilerek bağlanması postoperatif yaşanabilecek hemorajiyi engeller. Tiroid isthmusu görüldüğünde iki farklı işlem yapılabilir; ilkinde tiroid isthmusu kolay ekarte edilebilecek ya da krikoid kartilaj hizasında ve trakeal insizyonun üzerinde kalacak ise bir farabeuf ekartör ile superiora doğru ekarte edilir ki bu işlem ile trakea da süperiora doğru eleve olur. İkinci yöntemde, trakea önünde kanamasız bir plan bulunarak tiroid isthmusu diseke edilir, iki kaba klemp yardımıyla isthmus tutulur, kesilir ve her iki taraf 2/0 ipek sütür ile torba şeklinde bağlanır (Resim 3-b). Uzun boyunlu veya küçük tiroid dokusu olduğunda bazen tiroid ile bu aşamada karşılaşılmadan trakea üzerine dü- 4 Derman Tıbbi Yayıncılık 85
5 Trakeotomi Resim 3. Orta hat diseksiyonu sonrasında tiroid isthmusun görülmesi(a). Avasküler planda tiroid istmusun kesilerek bağlanması(b). Trakeal halkaların ortaya konulması(c). şülür. Trakea antreriorundaki fasyalar açılır. Sonrasında palpasyon ve inspeksiyonla krikoid, ve ilk üç trakeal halka tespit edilir (Resim 3-c). Bu aşamada anestezi ekibine trakea önünde olunduğu haber verilir ve eğer varsa endolaringeal entübasyon tüpünün bandajlarının açılması istenir. Trakeaya uygulanacak işlem iki farklı teknikle yapılır. İlkinde trakea halkalar arasına pencere şeklinde eksizyon, H insizyonla ya da tek trakeal halkanın anteriorunun yuvarlak pencere şeklinde eksizyonu yapılabilir. Diğer teknik ise Björk flebi tekniği denilen trakeal halkada inferior bazlı fleb yöntemidir. Björk ün 1960 da tanımladığı bu yöntem trakeotomi için en güvenli trakeal insizyon olarak bilinir. İnferior bazlı insizyon yapıldıktan sonra bu flepten 2/0 ya da 3/0 ipek sütür geçirilerek cilde dikilir (Resim 4-a). Bu yöntemde kanül dislokasyonu sonrasında rekanülasyon işlemi daha kolay gerçekleştirilebilir. Kanülün disloke olduğu durumlarda bu sütür anteroinferiora çekildiği takirde trakea öne doğru eleve olur, trakeal pencere daha kolay görünür ve rekanülasyon gerçekleştirilir. Trakeal insizyon yapıldıktan sonra hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın geride kalan işlemler aynıdır. Trakeal pencere açıldıktan sonra entübasyon tüpü görünür hale gelir. Kanül ipleri bağlanarak ve ucuna antibiyotikli kayganlaştırıcı krem sürülür ve kanülasyon işlemine hazır olunur. Ardından anestezi ekibinden trakea posterior duvarı görülene kadar endolaringeal entübasyon tüpünün yavaşça çekilmesi istenir. Entübasyon tüpünün tam olarak trakeadan çekilmemesi kanülasyon işleminde problemler olduğu zamanlarda akciğerlerin havalanmasına yardımcı olur. Ayrıca bu aşamada trakeal irritasyona bağlı postoperatif erken dönemde öksürük ataklarının önlenmesi amacıyla lidokainli yıkamalar yapılabilir. Entübasyon tüpü çekildikten sonra kanül tatbik edilir ve kanül rehberi çıkarılır (Resim 4-b). Hemen anestezi ekibine akciğer oskültasyonun yapılarak akciğerlerin eşit havalanması kontrol edilir veya mekanik ventilatörün end-tidal değerleri kontrol edilir. Bu değerlerde patoloji varsa kanülün pozisyonu değerlendirilir veya kanülün bir ana bronşu havalandırdığı düşünülür. Tüm bunlar yapılamıyorsa aspirasyon sondasının kanül içinden ilerletilebilmesi veya sekresyon aspirasyonu kanülün trakea içinde olduğunu gösterir. Hasta stabil olduktan sonra kanül tespiti yapılır. İp ile boyuna tespit edilebir. İpler arasında bir parmak boşluk kalacak şekilde bağlanır. Cerrahi kesi genellikle kapatılmaz. İnsizyonun büyük olduğu vakalarda kanül sıkışmayacak şekilde kesiye sütür konabilir. Kanülün çok sıkı olarak insizyonun kapatılması cilt altı amfizeme neden olabilir. En son olarak trakeostomi tüpünün altına kare gazlı bezin orta kısmı kesilerek yerleştirilir (pantolon pansuman) ve işlem sonlandırılır (Resim 4-c) [2,5,8,9]. 86 Derman Tıbbi Yayıncılık 5
6 Resim Trakeal halkalar arasından oluşturulmuş Björk flebi. Trakea içerisindeki entübasyon tüpü görülmektedir(a). Entübasyon tüpü çekilmiş ve kanül tatbik ediliyor(b). Trakeostomi tüpünün altına pantolon pansuman yapılmış, tüp cilde süture edilmiş ve kanülün tespit ipleri bağlanmış(c). Acil trakeotomi: Bu işlem deneyim gerektirir. Hipoksik olarak geçecek 4-5 dakika özellikle beyinde geri dönüşümsüz hasara neden olabileceği göz önünde bulundurularak acil trakeotomi işlemi yaklaşık 3 dakika içerisinde yapılması gerekmektedir. Acil trakeotomi, bu cerrahiyi gerçekleştiren hekimler için oldukça stresli bir işlemdir. Her ne kadar acil olsa da mümkünse bir anestezi ekibi ile birlikte olabildiğince steril koşullarda çalışmak, lokal anestezi ve maskeleme altında trakeotomi yapılması daha iyidir. Mümkünse omuz altına hiperekstansiyon amaçlı yükselti konulmalıdır. Bu yapılamıyor ise bir asistan eli ile larinksi ve boynu ekstansiyona getirir. En iyi insizyon, hızlı hareket ederken ana vasküler yapıları hasarlamamak amacıyla orta hatta krikoidin inferiorundan yaklaşık 3 cm inferiora uzanan vertikal cilt insizyonu ile işleme başlanmalıdır. Eğer hastanın oksijenizasyonu yapılamıyor ise cilt-ciltaltı-strep kaslar ve tiroid direkt kesilerek trakeaya ulaşılır. Bu sırada ekartörler ile açılan dokular laterale ekarte edilir. Kanamalar aspiratör yardımıyla temizlenir. Trakeaya ulaşıldığında cerrah krikoid kartilajı bir eliyle hisseder ve halkaların anterioruna vertikal insizyon yapılır. Trakeal insizyon trakeal dilatatör ile açılarak hazırda bulundurulan entübasyon tüpü trakeaya tatbik edilerek hasta buradan solutulur. Bu aşamada uygulanabileceğinden emin olunur ise trakeostomi tüpü tatbik edilebilir. Fakat bunun için fazla zamanın olmadığı bilinmelidir. Bilinci açık bir hastada trakeal insizyon bile hayat kurtarıcı olabilir. Hastanın oksijenizasyonunun sağlandığından emin olunur ise kanama kontrolü yapılır ve gerekirse sonrasında revizyon cerrahi uygulanarak dokuların güvenliği sağlanır. Bazen acil koşullarda trakea tam olarak seçilemez. Bu durumda serum dolu enjektör kullanılarak anlaşılamayan doku aspire edilir ve hava gelişi görülüyor ise bu dokunun trakea olduğu anlaşılır. Eğer hastanın kısmen de olsa oksijenizasyonu sağlanıyor ise cilt-cilt altı geçildikten sonra klemp yardımı ile strep kaslar eleve edilerek tiroid isthmus üzerine düşülür ve bu aşamada isthmus klempler yardmıyla tutulur ve kesilir. Fakat tiroid isthmus bağlanması vakit kazanmak amaçlı kanülasyon işleminden sonraya bırakılır. Bu aşamadan sonra eğer entübasyon tüpü uygulandıysa tüpün cilde sütürasyonu ve boyna iplerle bağlanarak tespit edilmesi gerekir. Trakeostomi tüpünün tespiti ise elektif trakeotomi kısmında anlatılmıştır [1,2]. Pediatrik trakeotomi Erişkin trakeotomi ile benzer noktaları olsa da pediatrik trakeotomi bazı farklılıklar gösterir. Mümkün olduğunca endotrakeal entübasyon, bronkoskopi ile havalandırma ya da maskeleme yöntemleriyle hava yolu garantiye alınarak trakeotomi gerçekleşti- 6 Derman Tıbbi Yayıncılık 87
7 Trakeotomi rilmelidir. Pediatrik hastalarda trakeanın daha süperior yerleşimli, küçük çapta, daha kısa ve daha az stabilize olması ile karinanın daha üst yerleşimli olması gibi anatomik özellikleri unutulmamalıdır. Trakeomalazi veya trakeal gelişimi bozabileceği için Björk flebi ve trakea ön duvar rezeksiyonu pediatrik hastalarda yapılmaz. Trakeotomi insizyonu ana vasküler yapıların trakeaya yakınlığı nedeniyle horizontal yapılmaz. Krikoid kartilajın inferioruna yapılacak olan vertikal insizyonla işleme başlanır. Strep kasların elevasyonundan sonra trakeal halkalar görülür ve Trakeal halkalara kanülün geçebileceği kadar vertikal insizyon yapılır. Bundan sonraki aşamalar ciddi öneme sahiptir. Kanül dislokasyonu veya kanül değişiminde trakeayı daha rahat görmek için rehber amaçlı trakeal kesinin her iki dudağına mümkünse 3/0 nylon sütürler geçirilir ve her iki yana sarkıtılır. Bu sütürler acil durumda her iki yana ve dışarı doğru çekilerek trakea cilde doğru eleve edilir, trakeal pencerede açıklık sağlanır. Bu sayede kanül uygulaması daha kolay hale gelir. Hastanın bakımını yapan ekibe bu sütürlerin önemi mutlaka anlatılmalıdır. Björk flebi pediatrik hastalarda trakeoözofageal fistül oluşumu ve trakeal stenoz riskleri nedeniyle uygulanmaz. Trakeal insizyon sonrası kanül tatbik edilir ve ekartörler çıkarılmadan anestezi ekibinin akciğer oskültasyon yapması istenir. Sonrasında ekartörler çıkarılır ve kanül altı pansumanı yapılarak kanül ipleri dikkatlice bağlanır. Özellikle pediatrik hastalarda kanül cilde her iki yanından sütüre edilir ve bu sütürler ilk kanül değişimine kadar alınmaz [2,5]. Postoperatif Bakım Trakeotominin en önemli kısmını postoperatif bakım oluşturmaktadır. Yetersiz ya da uygunsuz trakeotomi bakımı özellikle çocuklarda ölümlere neden olabilmektedir. Trakeotomi sonrasında trakeal irritasyon nedeniyle trakeobronşial sekresyon ilk günlerde artmaktadır. Bu nedenle ilk gün saatlik, sonraki iki gün 2-3 saatte bir trakeal aspirasyon yapılmalıdır. Trakeal aspirasyonlar, trakeal hasara neden olmayacak şekilde kibarca yapılmalıdır. Aspirasyon yumuşak bir aspirasyon kateteri ile, trakeaya itilirken kapalı, geri çekilirken açılarak ve hafifçe döndürerek yapılmalıdır. Düzenli aspirasyon yapılmadığı taktirde sekresyonlar birikerek katılaşır ve tıkaçlara neden olarak ciddi sonuçlara neden olabilir. Sekresyonların koyulaştığı durumlarda serum fizyolojik ile irrigasyon-aspirasyon yapılabilir. Bunun yanı sıra mukolitik ajanlarla irrigasyon-aspirasyon da yapılabilir. Aspirasyonnun uzun sürdüğü durumlarda hipoksiye ve kardiyopulmoner arreste neden olabileceği için olabildiğince hızlı yapılmalıdır [2,5]. Sekresyonun azalması ve trakeal ödemi azaltmak amacıyla oda sıcaklığının 25 0, nemin %90 civarında tutulması gerektiğini belirten yazarlar vardır. Aynı amaçla soğuk buhar veya adrenalinli nebulizasyonda uygulanabilir. Ventilatöre bağlı veya oksijen ihtiyacı olan hastalarda kurutlanma daha çok olur [1]. Trakeostoma günlük batikon ile temizlenmelidir. Trakeostomadan özellikle ilk günlerde minimal hemoraji ve sekresyon akışı olabilir. Bu nedenle trakeostomi tüpünün altına pantolon denilen ve gazlı bezden hazırlanan yara yeri kapama yapılmalıdır. Bu gazlı bez ilk günlerdeki kirlenmeye bağlı gün içerisinde birkaç kez değiştirilebilir. Aksi taktirde drenajın kolonizasyonuna bağlı yara yeri enfeksiyonu görülebilir. Yara yeri enfeksiyonu geliştiğinde bu alandan kültür için sürüntüler alınarak uygun i.v. ve pomad antibiyotikler uygulanmalı ve yara yerinin temizliği titizlikle sağlanmalıdır. Enfeksiyon geliştiği durumlarda trakeotominin kapatılmasına gerek yoktur. Bunun haricinde hastaya profilaktik antibiyoterapiye gerek yoktur. Kanül değişimi: Trakeostomi tüplerinde gelişebilecek kolonizasyonlar, temizlenemeyen tıkaçlar nedeniyle kanülün değiştirilmesi gerekmektedir. Farklı görüşler olsa da 88 Derman Tıbbi Yayıncılık 7
8 genellikle ilk kanül değişimi 1. haftada önerilmektedir. Daha önce değiştirilmesi sakıncalı olup en deneyimli ellerde bile risk taşımaktadır. İlk haftadan sonra belirgin bir traktus oluşması nedeniyle kanül değişimi daha güvenlidir. Pediatrik trakeostomi tüpünün değiştirilmesi özellik taşımaktadır. Bu bölümün yazarları pediatrik kanülün ilk değiştirilmesini ameliyathane koşullarında yapılmasını önermektedir. Ayrıca kanül bakımı ve değiştirilmesi uzun süreli trakeostoması olacak hastaların kendisine ve/veya yakınlarına öğretilmelidir. Bu durum, acil durumlarda hastaneye ulaşamayacak hastalarda kritik öneme sahiptir. Kanül değişiminin ilk aşaması kullanılacak malzemelerin temini ve kontrolü ile başlar. Değiştirecek kişide mutlaka alın ışığı ya da tepe aydınlatması olmalıdır. Bir burun spekulumu veya aspirasyon sondası bulundurulmalıdır. Kullanılacak malzemeler ve ortam olabildiğince steril olmalıdır. Eldiven mutlaka kullanılmalı, trakeal sekresyonlara karşı mümkünse gözlük ve önlük kullanılmalıdır. Hastanın ilk kanül değişiminde, traktusun solunumsal ya da boyun anatomisinin farklılığı nedeniyle kapanmasına ya da kanülün takılamaması gibi durumlara önlem amaçlı mutlaka bir trakeotomi seti ile endotrakeal entübasyon seti hazırda bulundurulmalıdır. Hastaya uygun supin pozisyonu verilir. Özellikle ilk birkaç kanül değişiminde hastanın sırt altına yastık gibi bir yükselti koyarak baş ekstansiyona getirilir. Yeni takılacak kanülün balonu enjektör ile hava verilerek kontrol edilir. Trakeotomin boyun tespit ipinin çözülmesi ve var ise kanül tespit sütürlerinin alınması gerekir. Ardından hasta mekanik ventilatöre bağlı ise kanül cihazdan ayrılır ve trakeal aspirasyon yapılır. Sonrasında aspirasyon sondası kanül içerisinden geçirilir ve burada bırakılır. Kanülün balonu indirilir ve aspirasyon sondası içeride kalacak şekilde trakeostomi kanülü öne ve aşağıya doğru çekilerek çıkarılır. Sonrasında hiç vakit kaybetmeden yeni kanül aspirasyon sondası içinde kalacak şekilde önce posteriora sonra inferiora itilerek trakeaya sokulur. Bu bölümün yazarları, Björg flebi tekniği kullanılarak yapılan trakeotomi sonrasında bu işlemin daha kolay olduğuna inanmaktadırlar. Björk flebinin sütürü çekilerek trakeal pencere ve stoma daha rahat görülmekte ve yeni kanül daha kolay uygulanmaktadır. Sonrasında eğer hasta mekanik ventilatöre bağlı ise kanülün balonu şişirilir ve kanül mekanik ventilatöre bağlanır. Ardından ivedilikle hastanın akciğerleri mutlaka dinlenir ve cihazın end-tidal değerlerine bakılır. Her iki akciğer eşit havalanıyor ise işlem doğru yapılmış demektir. Kanül değişimi sırasında en sıkıntılı sorun yanlış pasaja kanülün yerleştirilmesidir. Trakea ve göğüs ön duvarı arasına mediastene doğru kanül ilerlemesi anlamına gelir. Kanül altına steril gaz tampon konulur ve hastanın kanül tespit ipleri bağlanır. Kanül ipleri bağlanırken dikkat edilmeli, acil bir durumda hızla çıkarılabilecek şekilde bağlanmalı, bağlama sırasında cilt bağlama arasında kalmamalıdır. Kanül ipleri gevşek bağlanırsa istenmeyen dekanülasyon gelişebilir, sıkı bağlanırsa ana vasküler yapılara bası nedeniyle senkop, hipotansiyon gibi problemler gelişebilir. İple boyun arasında bir parmak girecek kadar sıkılması uygundur. İşlem tamamlanınca sırt altı alınır ve hasta normal pozisyona getirilir [1,2,5]. Özellikle ilk kanül değişimlerinde eski kanül çıkarıldıktan sonra pasajın kapatılması ya da trakeal pencerenin görülmemesi durumu özellikle pediatrik hastalarda yaşanabilir. Bu durumda trakeotomi seti kullanılır, yara dudakları trakeaya kadar ekartör ve klempler yardımıyla açılarak trakeal pencere görülür ve yeni kanül tatbik edilir. Halen başarılı olunamazsa endolaringeal entübasyonun yapılması hayat kurtarıcıdır. Komplikasyonlar Trakeotominin komplikasyonları, komplikasyonun gelişme süresine göre erken, in- 8 Derman Tıbbi Yayıncılık 89
9 Trakeotomi termediate ve geç dönem olarak incelenebilir [2,5]. Trakeotomi sonrasında gelişen komplikasyonlar %4-40 arasında değişmekte iken mortalite oranı %1 in altındadır [5,10]. Acil trakeotomilerde ise elektif trakeotomilere göre daha fazla komplikasyon görülme insidansı vardır. En sık hemoraji, tüpte tıkanıklık ve tüpün yer değiştirmesi görülür. Daha az sıklıkla (<%1) pnömotoraks, trakeal stenoz ve trakeoözofageal fistül görülür [5]. Erken komplikasyonlar: Cerrahi işlem sırasında veya postoperatif ilk birkaç saatte görülebilmesine rağmen ilk günlerde de gelişebilen komplikasyonlardır. Trakeotomi sırasında veya postoperatif dönemde görülen kanama hastada kanama bozukluğu oluşturacak bir neden yok ise çoğunlukla cerrahi sırasında fark edilmemiş damar hasarından kaynaklanır. Tiroid, anterior juguler ven, vena tiroidea ima veya karotid arter, internal juguler ven gibi majör vaskuler yapıların hasarlanması sonucu görülebilir. En sık tiroid dokusundan ve anterior juguler ven hasarı nedeniyle oluşan kanamalar görülür. Bu nedenle bu bölümün yazarları yapılabiliyorsa rutin olarak tiroid isthmusun klemplenerek bağlanmasını önermektedirler. Trakeotomi işlemi sırasında büyük venöz yapıların hasarlanması sonucu hava embolisi görülebilir. Monitörize halde izlenen hastalarda vital bulguların ani değişiminde uyanık olunmalı ve hasta hemen Trendelenburg pozisyonuna ve sol yana yatar pozisyona getirilmelidir. Bu şekilde hava sol atriuma hapsedilerek sistemik dolaşıma hava girişi önlenir. 100 ml üzerinde olan hava embolilerinin ciddi problemlere neden olacağı bilinmektedir. Hava embolisi ciddi ise intrakardiak kateter yardımıyla alınabilir. Özellikle kronik üst havayolu obstrüksiyonu olan hastalarda trakeotomi sonrasında hızla PCO2 düşerek PO2 artar. Solunum ve bu nedenle solunum merkezinde depresyonu ile birlikte apne gelişir. Bu durum iki farklı şekilde çözülür; kısmen trakeotomi kanülünü tıkayarak gaz değişimini kademeli olarak gerçekleştirmek veya hastanın solunumunu mekanik ventilatör yardımıyla gerçekleştirmektir. Ek olarak, trakeotomi sırasında ve sonrasında kan ya da diğer yabancı cisimlerin aspire edilmesi ya da kanül ucunun ana bronşlara gitmesi nedeniyle atelektazi gelişebilir. Sık aspirasyonlar ve doğru kanül seçimi bu durumu engelleyebilir [1]. Lokal anestezi altında yapılan trakeotomilerde özellikle anksiyöz hastalarda aşırı adrenalin deşarjı ve sık soluma sonrasında solunumsal alkoloz nedeniyle hipotansiyon ve kardiak arrest gelişebilir. İnferior trakeotomi açılması halinde plevranın kupulasına hasar verilerek pnömotoraksa neden olabilir. Çocuklarda plevra daha yüksek yerleşimli olduğu için erişkinlere göre daha sık pnömotoraks görülür. Pnömomediastinum ise işlem sırasında ya da sonrasında kuvvetli öksürük sonrasında havanın dokular arasından mediastene ulaşması ile gerçekleşir. Trakeotomi sırasında kanülün trakea önüne gelecek şekilde hatalı yerleştirilme sonucunda eğer hasta mekanik ventilatörle solutulursa tüm hava cilt altına ve mediastene dolacaktır. Bu durumda da pnömomediastinum görülebilir. Ayrıca tüm vücuda dağılabilen ciddi cilt altı amfizem olabilir. Pnömotoraks geliştiğinde toraks tüpleri uygulanabilir. Erişkinler subkutan amfizem insidansı %0-9, pnömotoraks ise %0-4 arasında bildirilmiştir [5]. İntraoperatif dönemde krikoid kartilajda oluşacak bir hasar yüksek olasılıkla subglottik stenoza neden olacaktır. trakeoözofageal oluğa doğru aşırı diseksiyon N.laryngeus inferior hasarına ve dolayısıyla vokal kord paralizisine neden olabilir. Trakeal pencerenin gereğinden fazla açılması ise trakeal seperasyon ile sonuçlanabilir. Bunun yanı sıra trakeal insizyonun derin yapılması ve kanül tatbikinin uygunsuz olması da trakeoözofageal fistüle neden olabilir. Eğer cerrahi sırasında monopolar koter trakea in- 90 Derman Tıbbi Yayıncılık 9
10 sizyonu sonrasında kullanılırsa oksijenizasyon yapılan hastada patlamalara ve ciddi yanıklara neden olabilir. İntermediate komplikasyonlar: İlk 3 gün içerisinde olan komplikasyonlardır. İlk sırayı yine kanamalar almaktadır. Kanama günler geçse de trakeotomi sonrasında görülebilir. Az miktarda kanamalar cerrahi alana baskı yapacak antibiyotikli tamponlar, traneksamik asit emdirilmiş tamponlar veya jetokainli oksidize sellülöz ile çözülebilir. Trakeit-trakeobronşit ya da cerrahi sahanın sellüliti nekrotizan trakeobronşite ve nekrotizan fasciite dönüşerek ciddi sonuçlara neden olabilir. Bu nedenle trakeotomi işlemi ve kanül değişimleri olabildiğince steril koşullarda yapılmalıdır. Bu durum özellikle çocuklar ve yaşlılar için mortal seyredebilir. Trakeanın iyi nemlendirilmesi, düzgün postoperatif yara bakımı bu komplikasyonu önler. Postoperatif erken dönemde subkutan amfizem ilerler ise pnömotoraks ve pnömomediastinuma neden olur. Cilt altı amfizem gelişmesi halinde öncelikle kanülün doğru yerde olduğu kontrol edilmeli ve insizyon hattını daraltan süturler var ise alınmalıdır. Amfizemin olduğu alana iğne batırılması da havanın dışarı çıkmasını sağlayabilir. Sekresyonların katılaşması veya pıhtı nedeniyle kanül tıkanıklıkları görülebilir. Bu durumda yukarıda da belirtilen irrigasyon-aspirasyon işlemi uygulanabilir. Çok zorda kalınmadığı sürece kanül değişimi yapılmaz. Kanül boyutunun uygun seçilmiş olmaması, yanlış şekilde kanül tatbiki veya uygun kanül tespitinin yapılmaması kanülün yer değiştirmesine ya da yerinden çıkmasına neden olabilir. Bu durum özellikle çocuklarda, kısa ve kalın boyunlu hastalarda görülür. Böyle bir durumda malzeme hazırlığı yok ise bir elle trakea ve trakeal pencere bulunarak diğer elle kanül tatbik edilebilir. Kanülün yer değişimini engellemek amacıyla cerrahi sırasında kanül iplerinin doğru bağlanması gerekir. Ayrıca tüpün kenarlarını cilde sütüre etmek oldukça faydalıdır [5]. Mide içeriği veya faringeal sekresyonlar aspirasyona neden olabilirler. Böyle bir durumda hasta oturur pozisyona alınmalı ya da kanülün balonu şişirilmelidir. Geç dönem komplikasyonlar: Üç günden sonra görülen komplikasyonlardır. Geç dönemde granülasyon dokusundan kanama görülebilmekle birlikte en önemli komplikasyon innominate fistülüdür. İnnominate arter fistülü bu arterin duvarının kanül baskısı, sekresyon veya enfeksiyonun irritasyonu nedeniyle hasarlanması sonucunda gelişebilir. İnsidansı %0.4, mortalitesi ise %85-90 oranında bildirilmiştir [5,8-10]. Fistül postoperatif ilk iki haftada görülmektedir. İntermediate dönemde görülebilse de uzun süreli trakeostoma olgularında da gelişebilir. Alçak yerleşimli yapılan trakeotomiler, kanül ucu trakea ön duvara bası yapan trakeotomiler ve yüksek seyirli innominate arter olan hastalar daha çok risk altındadır. En önemli ve bazen tek bulgusu küçük veya büyük miktarlarda olan haberci kanamalardır. Bu kanamalar öncü kanamalardır ve en nihayetinde abondan kanamayla hasta kaybedilir. Tanı için hastaya acilen fiberoptik trakeal inceleme yapılmalıdır. Trakea ön duvarında defekt, granülasyon veya pulsasyonla beraber kanama önemli muayene bulgusudur. Bu bulgunun görülmemesi innominate arter fistülünü ekarte ettirmez. Hasta hemen ameliyathaneye alınmalı ve genel anestezi altında cerrahi alanın ve hatta mümkünse mediasten eksplore edilmeli gerekirse torakotomi yapılarak innominate arter değerlendirilmelidir. Eğer masif kanama var ise trakeostomanın posterioruna doğru el ile bası yapılarak ameliyathanede yukarıda belirtilen işlemler yapılmalıdır. Günümüzde anjiografik ve invaziv endovasküler girişimlerin gelişmesi ile farklı tedaviler uygulanabilir [2,5]. Bu bölümün yazarları bu tür bir durumda girişimsel radyoloji uzmanları ile birlikte çalışmaktadır ve haberci kanamaları başlayan hastalara mümkünse hızla kontrast- 10 Derman Tıbbi Yayıncılık 91
11 Trakeotomi lı ince kesit boyun ve toraks bilgisayarlı tomografisi çekilip hastanın anjiografik değerlendirilmesinin yapılarak innominate arterin stentlenmesini önermektedir. Stentlemeye rağmen halen kanamalar devam ediyor ise eksplorasyon düşünülmelidir. Trakeoözofageal fistül cerrahi sırasında trakea posterior duvarın yaralanması, hastaya uygun olmayan, kendisinin veya balonunun trakea posterioruna fazla bası yapan kanül kullanılması nedeniyle gerçekleşebilir. Ayrıca nazogastrik sonda uygulanan hastalarda trakea posterior duvarının kanül balonu ve nazogastriğin arasında basıya maruz kalması sonucuda trakeoözefageal fistül gelişebilir. Sık öksürük, aspirasyonlar ve buna bağlı pnömoni durumlarında trakeoözofageal fistülden şüphelenilmelidir. Hastanın kanülü çıkarılarak stomadan ve endolaringeal yapılan fiberoptik muayene ile fistül görününtülenebilir. Ayrıca baryumlu özofagogram veya metilen mavisi yutturularak trakeal aspirasyonun incelenmesi tanıda yardımcıdır. Tedavide kanül pozisyonu düzeltilmeli, varsa nazogastrik daha yumuşak materyalli olanlarla değiştirilmeli veya çekilmeli, rekonstrüksiyon cerrahileri yapılmalıdır [5,10]. Yüksek açılmış trakeotomi, krikoid kartilaj hasarı nedeniyle subglottik stenoz görülebilir. Uzun süreli balon hasarı nedeniyle de trakeal stenozlar görülebilir. Trakeal strenozu engellemek amacıyla bu bölümün yazarları hastaların gün içerisinde balonun 2 yada 3 saatte 5 er dakika indirilmesini (kaf egzersizi) önermektedirler. Trakeal ve subglottik stenoz durumunda balon dilatasyon, lazer dilatasyon veya rezeksiyon-uc uca anastomoz yöntemleri kullanılabilir [2,5]. Kanülün çıkarılmasından sonra (dekanülasyon) kısa süreli trakeotomisi olan hastalarda stoma çoğunlukla kendiliğinden kapanır. Bu kapanma ilk birkaç hafta içerisinde gerçekleşir. Fakat özellikle uzun süreli trakeostomili hastalarda trakeostoma traktı epitelize olarak dekanülasyon işlemi sonrasında trakeokutanöz fistül oluşur. Bu tür durumlarda traktusun dezepitelize edilip cildin avive edilmesi sonrasında sütürasyon uygulanması çoğunlukla yeterli olabilir. Sıkıntılı vakalarda kutanöz veya muskulokütanöz flepler kullanılabilir. Trakeotomi uygulanan hastalarda larinks by-pass edildiği için desensitizasyon gelişebilir ve bu nedenle aspirasyon problemleri oluşabilir. Ayrıca trakeostomi kanülünün larinksi ve trakeayı kısmen stabilize etmesi nedeniyle yutma sırasında larinks elevasyonu kısıtlanır ve disfaji gelişebilir. Trakeostomi kanülünün balonu trakeaya ve dolayısı ile özofagusa bası yapması nedeniyle de disfaji oluşabilir. Dekanülasyon işlemi sonrasında insizyon hattında keloid gelişebilir. Tedavide steroid injeksiyonları, steroidli pomad uygulamaları veya Z plasti ile onarım yapılabilir [1]. Dekanülasyon Dekanülasyon uygulanmadan önce trakeotomi endikasyonunun ortadan kalmış olması şarttır. Bu işlem iki farklı şekilde uygulanabilir. Her iki yöntemde aşamalar halinde kanülden geçen hava akımını azaltmaya yöneliktir. İlk yöntemde enjektör ucunun korumasının etrafına kanül ağzına oturacak şekilde flasterlerin sarılması ile kanül ağzı daraltılarak yapılabilir. Aşamalı olarak daraltılan kanül ağzı en sonunda kapatılır ve hastanın üst hava yolundan güvenli bir şekilde solumasının gözlenmesinin ardından dekanülasyon gerçekleştirilir. Diğer yöntemde ise gittikçe küçülen boylarda kanül tatbiki yapılarak en sonunda kanülün kapatılması ve hastanın üst hava yolundan güvenli bir şekilde solumasının gözlenmesinin ardından dekanülasyon gerçekleştirilir. Bu işlem birkaç gün sürebilir. Hasta dekanülasyon sonrası en az saat kadar gözlenmelidir. Eğer hasta dekanülasyon sürecini tolere edemez ise işlem sonlandırılır ve bir süre daha beklenmesi gerekebilir. Dekanülasyon işlemi süresince has- 92 Derman Tıbbi Yayıncılık 11
12 ta hospitalize edilmeli ve özellikle çocuklarda acil girişim setlerinin ulaşılabilecek bir konumda olması önemlidir [1,2]. Krikotirotomi (Koniotomi) Krikoid ve tiroid kartilaj arasında bulunan membran cilde oldukça yakın bu bölgeden geçerek hava yoluna ulaşım trakeotomiye göre daha kısadır. Krokotirotomi işlemi ise krikotiroid membranın geçilerek havayolunun buradan sağlanmasına denir. Bu işlem tümör içerisinden geçecek bir girişim ise, larinks travması veya enfeksiyon olan hastalarda ve 12 yaşından küçük hastalarda göreceli olarak kontrendikedir. Krikotirotomi kısıtlamaları ise işlemin larinkse veya subglottik alana hasar vermesi sonucu özellikle uzun süreli uygulamalarda laringeal veya subglottik stenozlara neden olabilmesidir. İşleme cerrah bir elinin parmakları ile krikoid ve tiroid kartilajı palpe ederek başlar, diğer eli ile bu iki kartilajın arasına orta hatta 1-2 cm uzunluğunda horizontal insizyon yapar. İnsizyon sırasında krikotiroid arter hasarı olmaması için krikoid kıkırdak asılabilir. Bistüri olması şart değildir, kesici bir alet olması yeterlidir. İnsizyon sonrasında bistüri sapı gibi bir alet ile bu insizyon hattı genişletilebilir. Ardından ince bir entübasyon ya da trakeostomi tüpü bu insizyondan tatbik edilir. Bu aşamada tiroid kartilajın ve krikoidin hasarlanmamasına dikkat edilmelidir. Özellikle 5 günü geçen krikotirotomi olgularında elektif trakeotomi uygulanması önerilmektedir [1,2,5,9]. Dilatasyonel Perkutan Trakeotomi Dilatasyonel perkutan trakeotomi (DPT) özellikle yoğun bakım ünitesindeki hastalar için cerrahi trakeotomiye alternatif bir yöntem olarak geliştirilmiş olup yıllar içerisinde farklı yöntemler kullanılmaya başlanmıştır. Bu işlem için hazırlanmış özel setler bulunmaktadır. DPT için endikasyonlar cerrahi trakeotomiye göre daha katıdır. İşlem sırasında endolaringeal entübasyon tüpü larinksten çıkabilme ihtimaline karşı kolaylıkla entübasyon sağlanabilmeli ve hastanın boynu rahatlıkla ekstansiyona gelebilmelidir. Ayrıca obez, kısa ve kalın boyunlu hastalar bu işlem için uygun değildir. Hastanın krikoid kartilaj ve trakeası kolaylıkla palpe edilebilir olmalıdır. Acil durumlar, entübe olmamış hastalar, boyun orta hat kitlesi, büyümüş tiroid bezi, laringeal tümörler ve pediatrik hastalar kesin kontrendikasyonları oluşturmaktadır. Düzeltilememiş kanama bozukluğu ve 20 cm H2O dan daha fazla pozitif ekspiratuvar ventilatör desteği olan hastalar göreceli kontrendikasyonları oluşturur. DPT prosedürü için hastalar genellikle endolaringeal entübe halde, devamlı monitörizasyon ve anestezi altında yapılmalıdır. Baş hiperekstansiyona getirildikten sonra krikoid kartilajın 2 cm inferiorundan orta hatta yaklaşık 2 cm horizontal insizyon yapılır. Tiroid istmusa kadar vertikal ve horizontal orta hat diseksiyonu yapılır. Trakea ve krikoid kartilaj parmak diseksiyonu ile hissedilir. Bu sırada fleksible bronkoskop entübasyon tüpü içerisinden geçirelerek subglottik alan ve trakea görüş altına alınır. Endolaringeal entübasyon tüpü endoskopik görüş altında subglottik alana kadar çekilir. Ardından endoskopik görüş yardımıyla cerrah iğne ile perkütanöz trakeotomi kitinin içinden geçerek trakeanın halkaları arasını deler. Ardından rehber tel değiştirilerek delinen trakeal halkalar arası genişletilir ve uygun trakeostomi tüpü sonrasında çekilecek rehber bir tel yardımı ile trakeaya yerleştirilir. Sonrasında bronkoskop ve endolaringeal entübasyon tüpü çekilir, trakeostomi tüpü tespit edilerek işlem sonlandırılır. DPT için ekibin deneyimli, malzemeler eksiksiz, acil trakeotomiye dönülme ihtimali- 12 Derman Tıbbi Yayıncılık 93
13 Trakeotomi ne karşı hazırlıklı olunması gerekmektedir. Ameliyathane transferinin olmaması, düşük maliyet, azalmış yara yeri enfeksiyonu gibi durumlar bu tekniğin avantajlarını oluşturmaktadır. Yetersiz ışık altında yetersiz görüş alanı ise en önemli dezavantajlarını oluşturmaktadır. Bu nedenlerle hasta seçimi DPT için en kritik noktayı oluşturmaktadır [2,5]. Kaynaklar 1. Montgomery WW. Trakea cerrahisi. In: Montgomery WW, Cheney ML, Lazor JB, Montgomery SK, Randolph GW, Varvares MA, Weber AL editors. Surgery of the larynx, trachea, esophagus and neck. Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri; p Weisler MC, Couch ME. Trakeotomi ve entübasyon. In: Bailey BJ, Johnson JT, Newlands SD editors. Head & Neck Surgery Otolaryngology. 4th ed. Ankara: Lippincott Williams & Wilkins; p Walsh ME, Shorten GD. Preparing to perform an awake fiberoptic intubation. Yale J Biol Med. 1998;71: Whited RE. A prospective study of laryngotracheal sequelae in long-term intubation. Laryngoscope 1984;94: Goldenberg D, Bhatti N. Erişkinlerde yetersiz havayolunun kontrolü. In: Cummings CW, Flint PW, Harker LA, Haughey BH, Richardson MA, Robbins KT, Schuller DE, Thomas JR editors. Cummings Otolaryngology - Head & Neck Surgery. 4th ed. Ankara: Elsevier Mosby; p Oysu C, Yılmaz AS, Uslu C. Emergency endoscopic vocal cord lateralization as an alternative to tracheotomy for patients with bilateral abductor vocal cord paralysis. Eur Arch Otorhinolaryngol. 2012;269: Bayır O, Güneri EA, Dilek M, Özer E, Çakmakçı H, Erdağ TK. Yenidoğanda nazofarengeal matür teratom. Turk Arch Ped 2014 (Basım aşamasında). DOI: /tpa Loré JM, Medina JE. Tracheostomy. In: Loré JM, Medina JE editors. An Atlas of Head & Neck Surgery. 4th ed. Philadelphia, Pennsylvania: Elsevier Saunders; p Myers EN. Tracheostomy. In: Myers EN, Carrau RL, Cass SP, Eibling DE, Hirsch BE, Janecka IP, Johnson JT, Kamerer DB, Synderman CH editors. Operative otolaryngology head and neck Surgery. Philedelphia: Saunders; p Goldenberg D, Ari Eg, Golz A et al. Tracheotomy complications: a retrospective study of 1130 cases. Otolaryngol Head Neck Surg 2000;123: Derman Tıbbi Yayıncılık 13
Cerrahi Hava Yolu. Dr.Ferudun Koyuncu Mevlana Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD
Cerrahi Hava Yolu Dr.Ferudun Koyuncu Mevlana Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD Plan Giriş Endikasyon Kontrendikasyon Anatomi Uygulama Komplikasyon Giriş Entübasyonların yaklaşık %3 ü zor entübasyon
DetaylıGöğüs Cerrahisi Sedat Gürkok. Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi
Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Göğüs Cerrahisi Sedat Gürkok Bölüm 1: Trakeostomi Giriş: Trakeostomi cerrahi pratikte en çok uygulanan prosedürlerden birisidir. Bu kadar sık
DetaylıHava Yolu ve Solunum Sistemi İnvaziv Girişimler. Doç Dr Evvah Karakılıç MD, PhD Ankara Numune E&A Hastanesi Acil Tıp Kliniği
Hava Yolu ve Solunum Sistemi İnvaziv Girişimler Doç Dr Evvah Karakılıç MD, PhD Ankara Numune E&A Hastanesi Acil Tıp Kliniği Zor entübasyon Birçok başarısız entübasyon denemesi olarak tanımlanabilir. (ASA)
DetaylıGöğüs Cerrahisi Onur Genç. Göğüs Cerrahisi. Journal of Clinical and Analytical Medicine
Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Onur Genç Göğüs Cerrahisi Trakeal Stenoz Giriş Trakeal stenozis en sık görülen cerrahi trakeal problem olmaya devam etmektedir. Düşük basınçlı
DetaylıEndotrakeal Entübasyon
Endotrakeal Entübasyon Hazırlayan Doç. Dr. Erkan GÖKSU Yönetiminin amacı Primer amaçlar: bütünlüğünü korumak Oksijenizasyonu sağlamak Ventilasyonu sağlamak Aspirasyonu engellemek Sekonder Resüsitasyon
DetaylıSunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV
Sunu planı NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON DOÇ. DR. HAKAN TOPAÇOĞLU İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Neden Endikasyonlar Kontrendikasyonlar Hasta seçilmesi Komplikasyonlar Solunum yetmezliği IMV
DetaylıAKCİĞER APSESİNDE CERRAHİ TEDAVİ
AKCİĞER APSESİNDE CERRAHİ TEDAVİ TTD 10. Yıllık Kongresi Antalya 2007 Dr. S.Ş. Erkmen GÜLHAN Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Akciğer apsesi, parankim destrüksiyonu
DetaylıPediatrik Havayolu Yönetimi
Plan Giriş Pediatrik Havayolu Yönetimi Anatomik farklılıklar Anormal pediatrik havayolu Pediatrik havayolunun değerlendirilmesi Havayolu ekipmanları Akdeniz Üni. Tıp Fak. Acil Tıp A.B.D. Dr. Murat BERBEROĞLU
DetaylıTRAKEOTOMİ DR.FATİH YÜCEDAĞ
TRAKEOTOMİ DR.FATİH YÜCEDAĞ 1 CERRAHİ ANATOMİ 2 3 4 5 6 7 8 TANIMLAMA Havayolu temin etmek amacıyla trakea ön duvarının ğeçici olarak açılması işlemidir. İlk kez MÖ civarında eski mısırlılar tarafından
DetaylıKlinik olarak huzursuzluk ve hipotansiyonun eşlik ettiği olgularda perikardial tamponad kuvvetle düşünülmelidir
Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Göğüs Cerrahisi Hasan Çaylak Penetran Toraks Travmaları Göğüs Duvarı Yaralanmaları: Bıçak ya da düşük kalibreli silah yaralanmalarında göğüs
DetaylıToraks Travmalarında Hasar Kontrol Cerrahisi Teknikleri
Doç. Dr. Onur POLAT Toraks Travmalarında Temel kuralın tanı ve tedavinin aynı anda başlaması olduğu gerçeği hiçbir zaman unutulmamalıdır. Havayolu erken entübasyon ile sağlanmalı, eğer entübasyonda zorluk
DetaylıÖğrenim Hedefleri; Havayolu tıkanıklığının nedenleri ve ne şekilde havayolunun açılabileceğini. Havayolunu açma manevralarını
Doç. Dr. Onur POLAT Bu Ünitede; Havayolu Tıkanıklığı Havayolu Tıkanıklığının Tanınması Havayolu Açma Yöntemleri İleri Havayolu Sağlama Yöntemleri Laringeal Maske (LM) Kombitüp Trakeal Entübasyon anlatılacaktır.
DetaylıREVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Enfeksiyon Kontrol Kurulu Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5 1. AMAÇ Hastanede
Detaylıİnvaziv Girişimler. Sunum Planı. SANTRAL VENÖZ KATETER Endikasyonlar. SANTRAL VENÖZ KATETER İşlem öncesinde
Sunum Planı İnvaziv Girişimler Santral Venöz Kateter Uygulamaları Kardiyak Pacemaker Arteriyel Kanülasyon SANTRAL VENÖZ KATETER Endikasyonlar iv yol Uzun süreli iv yol ihtiyacı Hemodinamik monitorizasyon
DetaylıTRAKEOTOMİ. Prof.Dr. İrfan Papila İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi KBB ABD
TRAKEOTOMİ Prof.Dr. İrfan Papila İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi KBB ABD TANIMLAMA Havayolu temin etmek amacıyla trakea ön duvarının geçici olarak açılması işlemidir. İlk kez M.Ö. 3500 civarında eski Mısırlılar
DetaylıKalıcı Yara Kapatma Yöntemleri KALICI YARA KAPATMA YÖNTEMLERİ : 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği
Kalıcı Yara Kapatma Yöntemleri 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 5.Hafta (13-17 / 10 / 2014) 1.KALICI YARA KAPATMA YÖNTEMLERİ 2.)YARA KAPATMADA GEÇİCİ ÖRTÜLER 3.)DESTEK SAĞLAYAN YÖNTEMLER Slayt No: 7
DetaylıREVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Hazırlama Komitesi Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5
Detaylı17.02.2015 NAZOGASTRİK (TÜP) SONDA UYGULAMASI. Nazogastrik Sonda Uygulaması. 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği. Nazogastrik Sonda Uygulaması
10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 32.Hafta ( 04 08 / 05 / 2015 ) NAZOGASTRİK SONDA UYGULAMASI Slayt No : 44 Nazogastrik Tüp Uygulama Amaçları Zehirlenmelerde zararlı ve toksik maddeleri boşaltmak, Mide
DetaylıGöğüs Cerrahisi Alkın Yazıcıoğlu. Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi
Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Künt Toraks Travmaları Ülkemizde künt toraks travmaları trafik kazalarına ve yüksekten düşmelere bağlı daha sıklıkla ortaya çıkmaktadır. Travmaya
DetaylıLokal Hastalıkta Hangi Hasta Opere Edilmeli? Doç. Dr. Serdar Akyıldız E ge Ü n i v e r sitesi Tı p Fakültesi K B B Hastalıkları Anabilim D a l ı
Lokal Hastalıkta Hangi Hasta Opere Edilmeli? Doç. Dr. Serdar Akyıldız E ge Ü n i v e r sitesi Tı p Fakültesi K B B Hastalıkları Anabilim D a l ı Genel olarak; Tümör hacmi arttıkça Evre ilerledikçe Kombine
DetaylıPEDİATRİK YAŞ GRUBUNDA EPİFORA VE ENDOSKOPİK DAKRİYOSİSTORİNOSTOMİ
PEDİATRİK YAŞ GRUBUNDA EPİFORA VE ENDOSKOPİK DAKRİYOSİSTORİNOSTOMİ Dr. Fulya YAYLACIOĞLU TUNCAY Doç. Dr. Onur KONUK GÜTF GÖZ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI İÇERİK NAZOLAKRİMAL SİSTEM -ANATOMİSİ -EMBRİYOLOJİSİ
DetaylıHASTALIKLARINDA. Dr.Gürsu Kıyan PhD. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı
ÇOCUK GÖĞÜS G HASTALIKLARINDA CERRAHİ ACİLLER Dr.Gürsu Kıyan PhD Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı Türk Toraks Derneği 11. yıllık kongresi Antalya 2008 Bronkoskopi gerektiren
DetaylıREVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Adem Aköl Sinan Özyavaş Hazırlama Komitesi Kalite Konseyi Başkanı Kalite Koordinatörü 1/5
DetaylıTEMEL YAŞAM DESTEĞİ. Dr. Ayşegül Bayır Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D.
TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Dr. Ayşegül Bayır Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D. AMAÇ Hastane dışında gelişen kardiyo-pulmoner arrest durumunda TYD ilkelerini bilmek. Recovery (iyileşme) pozisyonunu
DetaylıAÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ
AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ SUNU PLANI Açık ve kapalı cerrahide hemşirelik bakım amacı Açık ve kapalı cerrahide hemşirelik
DetaylıÇOCUKLARDA UZUN DÖNEM MEKANİK VENTİLASYON. Doç Dr Demet Demirkol İstanbul Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD Yoğun Bakım BD
ÇOCUKLARDA UZUN DÖNEM MEKANİK VENTİLASYON Doç Dr Demet Demirkol İstanbul Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD Yoğun Bakım BD Teknoloji Bağımlı Çocuk Teknoloji Değerlendirme Ofisi Tanımlaması
DetaylıSolunum Sistemine Ait Tıbbi Terimler. Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire
Solunum Sistemine Ait Tıbbi Terimler Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire Solunum sistemi kan ile atmosfer havası arasında gaz değişimini oluşturabilecek şekilde özelleşmiş bir sistemdir. Solunum sistemindeki
DetaylıSağlık Bülteni İLK YARDIM BÖLÜM III TEMEL YAŞAM DESTEĞİ
Sağlık Bülteni İLK YARDIM ODTÜ G. V. ÖZEL MERSİN İLKÖĞRETİM OKULU Ocak 2014 SOLUNUM ve KALP DURMASI NEDİR? BÖLÜM III TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Solunum durması: Solunum hareketleri durunca, vücuda yaşamak için
DetaylıPediatrik Temel ve İleri Havayolu Uygulamaları
Pediatrik Temel ve İleri Havayolu Uygulamaları Prof. Dr. Murat Duman Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Çocuk Acil Bilim Dalı Dr.E.Ulaş Saz Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
DetaylıACİL HAVA YOLU YÖNETİMİ. İnt. Dr. NUMAN TALHA GÜRDAL
ACİL HAVA YOLU YÖNETİMİ İnt. Dr. NUMAN TALHA GÜRDAL ACİL HAVAYOLU YÖNETİMİ Acil Hastaya Yaklaşım Havayolu Solunum Dolaşım-Kalp (Airway) (Breathing)(Circulation) A B C OKSİJEN Üst Havayolu Anatomisi Nazofarenks
DetaylıREVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 1/5 1. AMAÇ: Bu talimatın amacı kan gazı alımında standart bir yöntem belirlemektir. 2. KAPSAM: Bu talimatın amacı kan gazı almaya yönelik tüm faaliyetleri
DetaylıNAZOTRACHEAL ENTÜBASYON ALTERNATİF HAVA YOLU YÖNTEMLERİ NAZOTRACHEAL ENTÜBASYON NAZOTRACHEAL ENTÜBASYON. Dr.DİLEK DURMAZ 21/09/2010 AÜTF ACİL TIP ABD
NAZOTRACHEAL ENTÜBASYON ALTERNATİF HAVA YOLU YÖNTEMLERİ Dr.DİLEK DURMAZ 21/09/2010 AÜTF ACİL TIP ABD Laringoskopi,krikotiroidotomi ve NM ajan kullanımı tehlikeli olduğunda kullanılabilir Supin pozisyonunu
DetaylıREVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Adem Aköl Sinan Özyavaş Hazırlama Komitesi Kalite Konseyi Başkanı Kalite Koordinatörü 1/7
DetaylıİLK YARDIM DENEME SINAVI Aşağıdakilerden hangisi yaşam bulgusu değildir? A) Bilinç. B) Solunum ve dolaşım. C) Vücut ısısı kan basıncı
İLK YARDIM DENEME SINAVI 4 1. Aşağıdakilerden hangisi yaşam bulgusu değildir? A) Bilinç B) Solunum ve dolaşım C) Vücut ısısı kan basıncı D) Boşaltım 2. Aşağıdaki hastalardan hangisine ilk önce ilkyardım
DetaylıREVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Hazırlama Komitesi Şerife Selcen Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü
DetaylıAKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015
AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 Nonkardiyojenik Akciğer Ödemi Şok Akciğeri Travmatik Yaş Akciğer Beyaz Akciğer Sendromu
DetaylıAnestezi Uygulama II Bahar / Ders:9. Anestezi ve Emboliler
Anestezi Uygulama II 2017-2018 Bahar / Ders:9 Anestezi ve Emboliler Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI Emboli Nedir? Damarlarda dolaşan kan içerisine hava ya da yabancı cisim girişine bağlı olarak, dolaşımı engelleyen
DetaylıAspirasyon Uygulama AMAÇ TEMEL İLKELER. Tanımlar
AMAÇ Üst solunum yollarındaki sekresyonun, solunum yollarından doğru ve uygun teknikle atılması, akciğerlerin yeterli havalanması ve hastanın daha rahat/ etkin solunum yapabilmesidir. TEMEL İLKELER Aspirasyon
DetaylıPROSTAT BÜYÜMESİ VE KANSERİ
PROSTAT BÜYÜMESİ VE KANSERİ PROSTAT BÜYÜMESİ Prostat her erkekte doğumdan itibaren bulunan, idrar torbasının hemen altında yer alan bir organdır. Yaklaşık 20 gr ağırlığındadır ve idrar torbasındaki idrarı
DetaylıKaç çeşit yara vardır? Kesik Yaralar Ezikli Yaralar Delici Yaralar Parçalı Yaralar Enfekte Yaralar
YARALANMALAR YARA NEDİR? Bir travma sonucu deri yada mukozanın bütünlüğünün bozulmasıdır. Aynı zamanda kan damarları, adale ve sinir gibi yapılar etkilenebilir. Derinin koruma özelliği bozulacağından enfeksiyon
DetaylıHisar Intercontinental Hospital
Varisler BR.HLİ.92 Venöz Hastalıklar (Toplardamarlar) Varis Hastalığı: Bacaklarımızda kirli kanı yukarı taşımak üzere görev alan iki ana ven sistemi bulunur. Yüzeyel ve derin ven sistemi olarak adlandırılan
DetaylıHİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM
HİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM Nadirdir!!! Üst aerodijestif sistem malinitelerinin % 5-10 u, tüm malinitelerin ise %0.5 i hipofarinks kanserleridir. Kötü seyirlidir!!! İleri evrede başvurmaları ve
DetaylıYENİDOĞANDA MEKANİK VENTİLASYON KURSU OLGU SUNUMU-1
YENİDOĞANDA MEKANİK VENTİLASYON KURSU OLGU SUNUMU-1 BAŞVURU ÖZELLİKLERİ 28 yaşındaki gebe suyunun gelmesi nedeniyle acil servise başvurdu. İlk gebelik, gebelik takipleri yok Gebelik yaşı 39 hafta Amniyon
DetaylıÖğrenim Hedefleri. Önceden Gözden Geçirilmesi Gereken Dersler. Ders İçeriği KULAK BURUN BOĞAZ YABANCI CİSİMLERİ
Prof. Dr. Onur Çelik Sayfa 1 Öğrenim Hedefleri Kulak yabancı cisimlerinin kliniğini anlatabilmelidir ve bu durumda hastaya nasıl yaklaşılabileceğini anlatabilmeli ve hasta üzerinde uygun bir olgu ise yabancı
DetaylıT.C ÇANAKKALE ONSEKİZMART ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA HASTANESİ İLAÇ UYGULAMA TALİMATI
T.C ÇANAKKALE ONSEKİZMART ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA HASTANESİ İLAÇ UYGULAMA TALİMATI KODU: KLN.TL.12 YAYINLAMA TARİHİ: 21.04.2014 REVİZYON TARİHİ: 00 REVİZYON NO: 00 SAYFA SAYISI:05 1. AMAÇ: Bu
DetaylıFLEKSİBL FİBEROPTİK BRONKOSKOPİ
FLEKSİBL FİBEROPTİK BRONKOSKOPİ DOÇ. DR. ARİF DURAN ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Bronkoskopi nedir? Solunum yollarının endoskopik olarak incelenmesi Bronkoskop çeşitleri
DetaylıHASTALIKLARINDA. Dr.Gürsu Kıyan. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı
ÇOCUK GÖĞÜS G HASTALIKLARINDA CERRAHİ ACİLLER Dr.Gürsu Kıyan Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı Türk Toraks Derneği 9. yıllık kongresi Antalya 2006 Bronkoskopi gerektiren
DetaylıKALICI ÜRETRAL KATATER UYGULAMA (takılması-çıkarılması) PROTOKOLÜ REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Adem Aköl Sinan Özyavaş Hazırlama Komitesi Kalite Konseyi Başkanı Kalite Koordinatörü 1/5
DetaylıEntübasyon sonrası trakeal rüptür: 5 olgu Gönül Sağıroğlu*, Tamer Sağıroğlu**, Burhan Meydan*, Çağatay Tezel*
Entübasyon sonrası trakeal rüptür: 5 olgu Gönül Sağıroğlu*, Tamer Sağıroğlu**, Burhan Meydan*, Çağatay Tezel* * SB Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi-İstanbul
DetaylıT.C. ŞİŞLİ ETFAL EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ II. KULAK BURUN BOĞAZ VE BAŞ BOYUN CERRAHİSİ KLİNİĞİ
T.C. ŞİŞLİ ETFAL EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ II. KULAK BURUN BOĞAZ VE BAŞ BOYUN CERRAHİSİ KLİNİĞİ TRAKEOTOMĠ HAZIRLAYAN : Dr. H. DENİZ TANSUKER TANIMLAR Trakeotomi; hava yolunun sağlanması amacıyla trakea
DetaylıSUTURASYON UMKE.
SUTURASYON UMKE Katlarına uygun olarak kapatılmalı. * Acil serviste kapatılan yaralarda genellikle 3 tabaka vardır. Fasia, ciltaltı doku ve cilt. * Kat kat kapatma: Scalp, parmak, el,ayak, tırnak, burun
DetaylıYabancı Cisim Aspirasyonları. Dr. Arif KUT Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Kliniği
Yabancı Cisim Aspirasyonları Dr. Arif KUT Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Kliniği Epidemiyoloji Klinik Tanı Yöntemleri Tedavi Korunma Yabancı cisim aspirasyonu (YCA)
DetaylıOlgu Sunumu. Tromboze Eksternal. Hemoroidlerin Boşaltılması. 27 yaşında erkek hasta. Anal bölgede ağrı ve şişkinlik. İki gün önce aniden başlamış
Olgu Sunumu 27 yaşında erkek hasta Anal bölgede ağrı ve şişkinlik A.B.D BERBEROĞLU AÜTF AcilTıp Dr.Murat 16.03.2010 İki gün önce aniden başlamış Kanama yok ele gelen şişlik mevcutmuş Son altı aydır vücut
DetaylıUFUK ÜNİVERSİTESİ ANESTEZİ TEKNİKERLİĞİ PROGRAMI UYGULAMA DOSYASI
UFUK ÜNİVERSİTESİ ANESTEZİ TEKNİKERLİĞİ PROGRAMI UYGULAMA DOSYASI TÜRKİYE CUMHURİYETİ UFUK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU MESLEKİ UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMU FOTOGRAF Öğrencinin Adı
DetaylıPankreas Tümörü Ameliyatı Bilgilendirilmiş Onam Formu
Tarih :././20 Hastanın adı ve soyadı: Protokol numarası: Pankreas Tümörü Ameliyatı Bilgilendirilmiş Onam Formu Bana yapılan muayene ve tetkikler sonucunda doktorlarım tarafından, pankreasımda tümör olduğu
Detaylıİnfiltratif aciller. Dr. V. Canfeza Sezgin Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tülay Aktaş Onkoloji Hastanesi
İnfiltratif aciller Dr. V. Canfeza Sezgin Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tülay Aktaş Onkoloji Hastanesi Lökostaz Karotis arter erozyonu İlk başvuru 25 yaşında kadın hasta; ilerleyici yorgunluk, nefes darlığı,
DetaylıASPİRASYON UYGULAMA TALİMATI
SAYFA NO 1/6 1. AMAÇ: Aspirasyon uygulamaları ile ilişkili enfeksiyonların gelişimini önlemeye yönelik standart bir yöntem belirlemektir. 2. KAPSAM: Solunum yolu sekresyonlarının aspirasyonu ile ilgili
DetaylıNECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ ÇOCUK ENFEKSİYON YOĞUN BAKIM İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
Sayfa No 1 / 5 1.AMAÇ: Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Enfeksiyon yoğun bakım ünitesinde yatmakta olan her hastanın vital organ fonksiyonlarının desteklenmesi; organ
DetaylıSes Kısıklığı Nedenleri:
Sesin oluşumunda temel olarak üç sistem rol oynamaktadır. Bu sistemlerden birincisi jeneratör sistemdir. Jeneratör sistem basınçlı hava çıkışını sağlayan akciğerler tarafından oluşturulur. İkincisi vibratuar
DetaylıEndobronşiyal Brakiterapi
Endobronşiyal Brakiterapi Doç. Dr. Tuncay Göksel Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Brakiterapi Braki: Kısa mesafe (Yunanca) Radyoaktif kaynakların doğrudan tümör içine veya
DetaylıKRİTİK HASTANIN HASTANELER ARASI TRANSPORTU PRM. MUSTAFA YILDIZ İSTANBUL 112 ASH
KRİTİK HASTANIN HASTANELER ARASI TRANSPORTU PRM. MUSTAFA YILDIZ İSTANBUL 112 ASH İhtiyaç Kaynakların maksimum verimlilikle kullanılabilmesi Sağlık hizmetleri sunumunda özelleşmiş merkezlerin bölgesel olarak
DetaylıKVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM
KVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM YOĞUN BAKIMA HASTANIN KABULÜ Açık kalp ameliyatı yapılan hastaların ameliyathaneden yoğun bakıma transferi entübe
DetaylıPankreas Kisti Ameliyatı Bilgilendirilmiş Onam Formu
Tarih :././20 Hastanın adı ve soyadı: Protokol numarası: Pankreas Kisti Ameliyatı Bilgilendirilmiş Onam Formu Bana yapılan muayene ve tetkikler sonucunda doktorlarım tarafından, pankreasımda iltihabi kist
DetaylıHazırlayan Kontrol Eden Onaylayan
KODU: SYB.PR.76 YAYIN TA: 10.10.2017 REVİZYON TA:-- REVİZYON NO:00 Sayfa 1 / 5 1. AMAÇ: Yoğun Bakım da hastaların güvenli bir şekilde kabul edilmesinden, Yoğun Bakım da hastanın çıkışına kadar olan sürede
Detaylı33. İKYD: Hava Yolu Yönetimi. 17-02-2012 İzmir
33. İKYD: Hava Yolu Yönetimi 17-02-2012 İzmir Havayolu girişimleri Ambu-valf-maske Endotrakeal entubasyon [Yardımcı cihazlar] Transtrakeal iğne ile oksijenasyon Krikotirotomi (travmasız, bilinçsiz hastalar
DetaylıKADAVRADAN ORGAN ALINMASI. Özlem ERGİNBAŞ Ameliyathane Hemşiresi
KADAVRADAN ORGAN ALINMASI Özlem ERGİNBAŞ Ameliyathane Hemşiresi KADAVRADAN ORGAN ALINMASI Beyin ölümü kararı verilmiş donörlerden (vericilerden) usulüne uygun olarak başka kişiye nakledilmek üzere organların
DetaylıKORONER BY PASS CERRAHİSİNDE AMELİYATHANE HEMŞİRELİĞİ
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ AMELİYATHANE HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU KORONER BY PASS CERRAHİSİNDE AMELİYATHANE HEMŞİRELİĞİ M.EBRU TANGİ 2014 KDC majör cerrahi girişimleri kapsayan bir branştır.
DetaylıAmeliyat Sırası Hasta Bakımı
Ameliyat Sırası Hasta Bakımı AMAÇ Hastanın ameliyat sırası hemşirelik bakımının sürdürülmesi ve karşılaşabileceği komplikasyonların önlenmesidir. TEMEL İLKELER Ameliyat sırası dönemde hemşirelik bakımı;
DetaylıPostüral Drenaj Uygulama
Postüral Drenaj Uygulama AMAÇ Akciğerlerdeki sekresyonun yer çekimi yardımıyla drenajının gerçekleştirilmesidir. TEMEL İLKELER Spontan solunumda veya ventilatöre bağlı hastada akciğerlerin tüm bronş ve
DetaylıSüperior Laringeal Sinir Monitorizasyonu Tekniği. Doç. Dr. Mehmet Uludağ Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği
Süperior Laringeal Sinir Monitorizasyonu Tekniği Doç. Dr. Mehmet Uludağ Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği Herhangi bir medikal veya ilaç firması ile finansal ilişkim
DetaylıSolunum ve Kalp Durması Nedir? Solunum Durması: Kalp Durması: Temel YaĢam Desteği Nedir? ilaçsız 112 112 Hayat Kurtarma Zinciri Nedir?
Temel Yaşam Desteği Solunum ve Kalp Durması Nedir? Solunum Durması: Solunum hareketlerinin durması nedeniyle vücudun, yaşamak için ihtiyacı olan oksijenden yoksun kalmasıdır. Hemen yapay solunuma başlanmaz
DetaylıHedefler : Havayolu kapalı olan hastada uygulanması gereken havayolu açma manevralarını ve temel yapay hava yolu araçlarını tanıtmaktır.
Dönem Adı Dilim Adı Ders Adı : 2. Dönem : Solunum Dilimi : Yapay Solunum Yolu Sorumlu Öğretim Üyesi : Mukadder Orhan Sungur- Kemalettin Koltka Sorumlu Öğretim Üyesi ABD, BD : Anesteziyoloji AD. Hedefler
DetaylıPatogenez Bronşektazi gelişiminde iki temel mekanizma rol oynar
Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Bronşektazi Giriş Subsegmental solunum yollarının anormal ve kalıcı dilatasyonu şeklinde tanımlanır Hastalık olmaktan çok çeşitli patolojik süreçlerin
DetaylıPediatrik hasta tanımı 0 ile 18 yaş arası tüm hasta popülasyonunu kapsamaktadır. Ancak bu kadar geniş bir yelpazeyi kapsayacak tek bir yaklaşım da
Doç. Dr. Onur POLAT Bu Ünitede; Pediatrik Temel Yaşam Desteğine Giriş Yaş Tanımı Pediatrik Temel Yaşam Desteği Algoritması Recovery Pozisyonu Çocuklarda Otomatik Eksternal Defibrilatör Kullanımı anlatılacaktır.
DetaylıTİROİD CERRAHİSİNDE İNTRAOPERATİF SİNİR MONİTÖRİZASYONU PRENSİPLERİ
TİROİD CERRAHİSİNDE İNTRAOPERATİF SİNİR MONİTÖRİZASYONU PRENSİPLERİ Dr. Mehmet Uludağ Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği Herhangi bir medikal veya ilaç firması ile
DetaylıKAPAK HASTALIKLARINDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
KAPAK HASTALIKLARINDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR? Prof.Dr. Batuhan Özay İstanbul MedicineHospital, Kalp ve Damar Cerrahisi Kliniği Kapak hastalıkları hastalığın başvuru anındaki ciddiyeti ve hasta profiline
DetaylıTEMEL YAŞAM DESTEĞİ. Bebek -Çocuk-Erişkin
EĞİTİM BİRİMİ TEMEL YAŞAM DESTEĞİ Bebek -Çocuk-Erişkin 2 HEDEFLER İnfant, çocuk ve erişkin hasta ayırımı yapabilmek Temel yaşam desteği(tdy) basamaklarını uygulayabilmek İnfant, çocuk ve erişkin hastalarda
DetaylıSantral Venöz Kateter. Hem. Güliz Karataş Hacettepe Ped KİT Ünitesi
Santral Venöz Kateter Hem. Güliz Karataş Hacettepe Ped KİT Ünitesi 8 yaşında ALL VAKA sürecinde SVK TANI : 8/2010 RELAPS 1/2011 KİT 6/2011 7/2011 3/2013 +55.gün +13.ay hafif kgvhh Santral venöz Port kateter
DetaylıREVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Adem Aköl Sinan Özyavaş Hazırlama Komitesi Kalite Konseyi Başkanı Kalite Koordinatörü 1/5
DetaylıMEKANİK VENTİLASYON - 2
MEKANİK VENTİLASYON - 2 DR. M. ŞÜKRÜ PAKSU ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ ÇOCUK YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ Endotrakeal entübasyon endikasyonları Tüp seçimi Başlangıç ayarları Mod seçimi Özele durumlarda mekanik
DetaylıKırık, Çıkık ve Burkulmalar
Kemik bütünlüğünün bozulmasına kırık denir. Kırıklar darbe sonucu veya kendiliğinden oluşur. Kapalı ve açık kırık çeşitleri vardır. Kapalı Kırık: Kemik bütünlüğü bozuktur, ancak deri sağlamdır. Açık Kırık:
DetaylıGöğüs Cerrahisi Anabilim Dalı 5. Sınıf ders programı:
Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı 5. Sınıf ders programı: Amaç: Göğüs Cerrahisi stajı sonunda 5.sınıf öğrencileri, bir tıp fakültesi mezunu pratisyen hekimin bilmesi gereken konulara hakim olacak, gerekli
DetaylıTrakea Rüptürü. Nadir Bir Entübasyon Komplikasyonu. Doç. Dr. Aydın KARAKUZU Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Lefkoşe, KKTC Nisan 2011
Trakea Rüptürü Nadir Bir Entübasyon Komplikasyonu Doç. Dr. Aydın KARAKUZU Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Lefkoşe, KKTC Nisan 2011 1 Klinik Öykü Ş.Ş., 75 yaş, erkek, Asenden Aort Anevrizması
DetaylıKBB-BBC DERNEĞĠ 2016-2017 DÖNEMĠ BAġ BOYUN - TĠROĠD CERRAHĠSĠ, LARĠNKS CERRAHĠSĠ, LARĠNGOLOJĠ TAZE DONMUġ KADAVRA DĠSEKSĠYON KURSU EĞĠTĠM PROGRAMI Kurs Direktörü Kurs Direktör Yardımcısı Prof. Dr. ġefik
DetaylıNoninvazif Mekanik Ventilasyon Kime? Ne zaman?
Noninvazif Mekanik Ventilasyon Kime? Ne zaman? Dr.Y.Kemal GÜNAYDIN Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği Sunum Planı Tanım Tarihçe Kullanım yerleri Hasta seçimi Uygulama NIMV tipleri Kontrendikasyonlar
DetaylıSÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS CERRAHİSİ ANABİLİM DALI 2012-2013 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DÖNEM-V DERS PROGRAMI
DÖNEM-V DERS PROGRAMI TEORİK DERSLER: 1- Toraksın cerrahi anatomisi (Yrd.Doç.Dr.Rasih YAZKAN) 2- Göğüs cerrahisinde invaziv tanı yöntemleri (Yrd.Doç.Dr.Rasih YAZKAN) 3- VATS (Video yardımlı torakoskopik
DetaylıVENTİLATÖR İLE İLİŞKİLİ PNÖMONİNİN Revizyon Tarihi: ÖNLENMESİ TALİMATI Sayfa: 1/5. Hazırlayan
Yürürlük i: 29.05.2014 VENTİLATÖR İLE İLİŞKİLİ PNÖMONİNİN Revizyon i: ÖNLENMESİ TALİMATI Sayfa: 1/5 Revizyon Açıklaması Madde No - Revize edildi - 1.7.8 KAPSAM: Yoğun Bakımlar Hazırlayan Güler DEMİRCİ
DetaylıDOĞRU BASI UYGULAMA TEKNİĞİ VE KANAMA KONTROLÜ. Nevriye Dağlı Tekirdağ Devlet Hastanesi
DOĞRU BASI UYGULAMA TEKNİĞİ VE KANAMA KONTROLÜ Nevriye Dağlı Tekirdağ Devlet Hastanesi Amacımız fistül iğnelerini damar duvarını zedelemeden çıkartmak ve komplikasyonsuz olarak kanamayı kısa sürede durdurmaktır.
DetaylıTravma. Ülkemizde travma nedeniyle ölümlerde trafik kazaları birinci sırada yer alırken; iş kazaları 2. sırada yer almaktadır.
Doç. Dr. Onur POLAT Travma Ülkemizde travma nedeniyle ölümlerde trafik kazaları birinci sırada yer alırken; iş kazaları 2. sırada yer almaktadır. 2 Altın Saat Ölümlerin yaklaşık %30 u ilk birkaç saat içinde
DetaylıII. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR:
II. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR: I- TEMEL BİLİMLER Anesteziye Giriş: Anestezide Fizik Kurallar Temel Monitörizasyon Medikal Gaz Sistemleri Anestezi Cihazı Vaporizatörler Soluma sistemleri,
DetaylıTKD/TKYK KORONER BAKIM İLERİ KLİNİK UYGULAMALAR SERTİKASYON PROGRAMININ ÇEKİRDEK EĞİTİM PROGRAMI
TKD/TKYK KORONER BAKIM İLERİ KLİNİK UYGULAMALAR SERTİKASYON PROGRAMININ ÇEKİRDEK EĞİTİM PROGRAMI Kardiyovasküler olaylar tüm dünyada en önemli ölüm nedenidir. İnsan ömrünün uzaması kardiyak sorunu olan
DetaylıGöğüs Cerrahisi Kuthan Kavaklı. Göğüs Cerrahisi. Journal of Clinical and Analytical Medicine
Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Kuthan Kavaklı Göğüs Cerrahisi Akciğer Kanserinde Anamnez ve Fizik Muayene Bulguları Giriş Akciğer kanseri ülkemizde 11.5/100.000 görülme sıklığına
DetaylıHASTAYA POZİSYON VERME TALİMATI
SAYFA NO 1/5 1. AMAÇ: Hastanın mevcut anatomik pozisyonunu koruyarak günlük yaşam aktivitelerini sağlamak ve olası komplikasyonları önlemeye yönelik standart bir yöntem belirlemektir. 2. KAPSAM: Bu protokol,
DetaylıECMO TAKİP. Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Perfüzyonist Birol AK
ECMO TAKİP Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Perfüzyonist Birol AK ECMO NEDİR Kardiyak yetmezliği olan hastalarda gereken desteğin sağlanmasında konvansiyonel tedavi yöntemlerinin
DetaylıTemel Yaşam Desteği. Yetişkinlerde, çocuklarda ve bebeklerde farklı uygulamalar yapılır.
Hayat kurtarmak amacıyla, bilinç kontrolü yapılıp hava yolu açıklığı sağlandıktan sonra solunumu ve kalbi durmuş kişiye suni solunum ile akciğerlere oksijen gitmesini, dış kalp masajı ile de kalpten kan
DetaylıDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
08/11/2018 00:00:00 Döner Sermaye İşletmesi Teklif No: 20186048 İLAN HASTANEMİZİN İHTİYACI OLAN AŞAĞIDA YAZILI MALZEME(LER) TEKLİF ALMA SURETİYLE SATIN ALINACAKTIR. İLGİLENEN FİRMALARIN 14/11/2018 TARİHİ,
DetaylıAstım hastalarının hava yollarındaki aşırı hassasiyet, hava akım kısıtlanması ve aşırı mukus salgılanması
Bölüm 11 Astım ve Cerrahi İşlemler Astım ve Cerrahi İşlemler Dr. Gözde KÖYCÜ ve Dr. Ferda Öner ERKEKOL Astım hastalarının hava yollarındaki aşırı hassasiyet, hava akım kısıtlanması ve aşırı mukus salgılanması
DetaylıDIŞ KULAK YOLUNDAN YABANCI CİSİM / POLİP ÇIKARTILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU
DIŞ KULAK YOLUNDAN YABANCI CİSİM / POLİP ÇIKARTILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU Hastanın Adı, Soyadı: TC Kimlik No: Baba adı: Ana adı: Doğum tarihi: Sayın Hasta, Sayın Veli/Vasi,
DetaylıMESLEK ESASLARI VE TEKNİĞİ KONU : OKSİJEN TEDAVİSİ
DERS : MESLEK ESASLARI VE TEKNİĞİ KONU : OKSİJEN TEDAVİSİ 1.) Aşağıdaki cümlelerin başında boş bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler ) Oksijenin kimyasal simgesi O2 dir. ) Oksijen, canlıların
Detaylı