İŞLETME BİLİMİ AÇISINDAN İHRACAT KAVRAMI, İHRACAT DAVRANIŞI MODELLERİ VE TARIMSAL FİRMALAR İÇİN GEÇERLİLİKLERİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İŞLETME BİLİMİ AÇISINDAN İHRACAT KAVRAMI, İHRACAT DAVRANIŞI MODELLERİ VE TARIMSAL FİRMALAR İÇİN GEÇERLİLİKLERİ"

Transkript

1 İŞLETME BİLİMİ AÇISINDAN İHRACAT KAVRAMI, İHRACAT DAVRANIŞI MODELLERİ VE TARIMSAL FİRMALAR İÇİN GEÇERLİLİKLERİ Şafak AKSOY ( filen Ö Z D E M İR Okan GAYTANCIOĞLU 23 Ahmet KUBAŞ 4 1. G iriş Geride kalan birkaç yüzyıl boyunca dünya ticareti, çeşitli uluslar, firmalar ve bireyler için oldukça düşük düzeyde öneme sahip bir konu olarak algılanmıştır. Ancak, özellikle son yirmi yıllık dönemde dünya ticaret hacminin 200 milyar dolandan 4 trilyon dolara ulaşması ve önceleri küçük birer paya sahip olan ülkelerin büyük birer ekonomik güç haline gelmeleri ile dünya pazarlarının görüntüsü değişmiştir. Artan ticaret, firmaları ve insanları iç pazarın yanısıra dış pazarlarda da yeni fırsatlar ve hatta tehditlerle karşı karşıya getirmiştir. Dünya pazarlarında, hızla artan üretim, yükselen hayat standartlan ve gelir düzeyi ve büyüyen rekabet şeklinde ortaya çıkan bu süreç, sosyal bilim dallarını da etkileyerek bir çeşitlilik ve zenginliği beraberinde getirmiştir. Uluslararası pazarlama kavramı ve bunun içerisinde yer alan diğer alt disiplinler yukarıda özetlenen gelişmelere paralel olarak, insanların ve firmaların gereksinmelerini karşılamak için ortaya çıkmışlardır. 4 Uluslararası pazarlama kavramı, kendine yakın gibi görünen bir diğer kavram olan uluslararası ticaret ile zaman zaman karıştırılmaktadır. Bu nedenle uluslararası ticaret ve uluslararası pazarlama kavramlarını ayırmak gerekmektedir. Bu karşılaştırma, her iki kavramın değişik yönlerini vurgulayarak Tablo 1'de yapılmıştır. 2 Yrd. Doç. Dr., Trakya Ü niversitesi, Tekirdağ Ziraat Fakültesi, T an m Ekonom isi Bölümü 3>3 4Araş Gör., Trakya Üniversitesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi, Tanm Ekonomisi Bölümü 9

2 Tablo 1: Uluslararası ticaret ve uluslararası pazarlama kavramlarının karşılaştırılması N itelik ler U luslararası ticaret H u şla r a rast pazarlam a A ktörler Ö lk eler Firm alar M o tiv a sy o n k a y n a ğ ı M al v eh İ7 m eü crin fizik sel ola ra k sınır ö te s in e ta şın m a sı D a y a n a k sa ğ la y a n esa s b ilim N isb i avantajlar G erek li Kâr v e d iğ er firm a h e d efleri y o lu y la tü k etici tatm in i Şart d e ğ il d a lla n E k o n o m i, siy a sa l b ilim ler D a v ra n ış b ilim leri, işle tm e P azarlam a araştırm a lan Şart d eğil G erek li T a lep yaratm a fa a liy etleri Şart d e ğ il G ere k li Ö rün g eliştirm e Şart d e ğ il G erek li D a ğ ıtım kanalı y ö n etim i Şart d e ğ il G erek li Kaynak: Terpstra (1978)'den derlenmiştir Görüldüğü gibi uluslararası pazarlama, kendisini gerçekleştirenler, hedefleri ve ilgilendiği konular açısından uluslararası ticaretten aynimaktadjr. Bununla birlikte, zaman zaman bu ayrımı güçleştiren gelişme ve araştırmaların varlığı da bilinmektedir, örneğin son yıllarda inceleme konusu olan "çokuluslu firmalar arası ticaret" (Casson ve Pearce, 1988) ve nisbi avantaj teorisine alternatif olarak ileri sürülen "yarışmacı avantaj" (Porter, 1990) kavramı gibi. Uluslararası pazarlama, pekçok pazarlama fonksiyonunun (pazarlama araştırmaları, fiyatlandırma, talep yaratma, dağıtım yönetimi vb. gibi) karşılıklı tatmin sağlamak amacıyla ulusal sınırların ötesine taşınarak kültür, zaman dilimi ve para birimi gibi farklı özellikler gösteren ortamlarda icra edilmesini kapsar. Uluslararası pazarlama aslında çok geniş bir kavram olup, en basit form olan ihracat pazarlaması ile başlar, dıs pazarlama ve çokuluslu pazarlama ile devam ederek küresel pazarlama ile sona erer (Kaynak, 1984). Bu kapsam içerisinde ayrıca lisans anlaşmaları, ortak girişimler, yap-işlet-devret tipi girişimler ve yönetim anlaşmaları gibi bazı kavramlar da yer almaktadır (Czinkota ve Ronkainen, 1990). İhracat pazarlamasından küresel pazarlamaya doğru gidildikçe firmalar iç, dış ve uluslararası çabalarını birleştirerek bir tek hedefe yani dünya pazarındaki fırsatları değerlendirmeye yönelirler İhracat Pazarlam asının Boyutları Uluslararası pazarlamanın ihracat pazarlamasını kapsamı içinde bulundurmasına paralel olarak, uluslararası ticaret de ihracat kavramını makro düzeyde ele almaktadır. Ancak uluslararası ticaret kapsamında sözü edilen ihracat, daha ziyade ekonomik büyümeye (El-Agraa, 1989), gelişme ve kalkınmaya (Greenaway, 1983) olan katkıları açısından ele alınm aktadır 10

3 Makro düzeydeki bu yaklaşımlann firma düzeyinden çok ülkesel düzeyde olduğu ve pazarlama ve işletmecilik kavramlarına fazlaca yer verilmediği gözlemlenmektedir. Uluslararası pazarlamanın bir kolu olan ihracat pazarlaması konusundaki bilgi birikimi 1970'li yıllarda başlamış ve 1980'li yıllarda yoğunlaşmıştır. Bunun başlıca nedeni, giriş bölümünde kısaca değinildiği gibi, daha fazla sayıda ülke ve firmanın ihracata gittikçe artan önem vermesidir. Bu şekilde, işletme ve pazarlama alanlarındaki araştırmacılar ihracatın aşağıda özetlenen yönlerini anlamaya çalışarak ihracat pazarlaması teorisinin belkemiğini oluşturm uşlardır Firmaların uluslararası pazarlara açılması (örneğin, Johanson ve VViedersheim-Paul, 1975; Johanson ve Vahine, 1977; Çavuşgil, 1980; VVortzel ve VVortzel, 1981). Firmaların ihracat öncesi dönemleri ve ihracat davranışları (VViedersheim-Paul, Olson ve VVelch, 1978; Bilkey ve Tesar, 1977; Çavuşgil ve Nevin, 1981; Reid, 1981). İhracatçı firmaları ihracatçı olmayanlardan ayıran özellikler. Firmaların ihracatla ilgilenme dereceleri naktif/ilgili/agresif ihracatçılar ve inaktif/düşük düzeyde ilgili/pasif ihracatçılar (Piercy, 1981; Diamântopoulos ve Inglis, 1988):]. İhracatı başlatan, teşvik eden ve engelleyen faktörler. İhracatta başarı kavramı ve bunu etkileyen etmenler (Bilkey, 1985, Madsen, 1989; Lee ve Young, 1990; Gemünden, 1991). 3. İhracat D avranışı ve U luslararası Pazarlara Açılm a M odelleri Bu bölümde açıklanacak olan modeller, serbest pazar ekonomisine sahip olan pekçok ülkenin değişik endüstriyel sektörlerinde faaliyet gösteren firmalardan posta anketi veya yüzyüze görüşme yoluyla toplanmış olan veriler kullanılarak hazırlanmıştır. Bazı modeller bir tek ülkeden, bazıları ise birkaç ülkeden elde edilen bulgulardan hareket etmektedir. Sonuçta bütün modeller firmaların uluslararası pazarlara nasıl açıldığını ve nasıl bir ihracat davranışı gösterdiklerini açıklamaya çalışmaktadırlar. Konunun genişliği nedeniyle modeller çok kısa olarak özetlenmiş ve benzer özellikte olanlardan sadece bir adet örnek verilmiştir. Modellerden üç tanesine ait açıklayıcı diyagramlar topluca Şekil 1'de verilm iştir 3.1. Model 1 (Johanson ve Vahine, 1977) Isveçteki dört büyük endüstri devi firmanın monogramlarından hazırlanan bu ihracat modeli dairesel bir hareketle açıklanmadadır. Modelde ihracat pazarına olan taahhüt derecesi firmanın o pazar için yaptığı yatırım miktarı ile ölçülmektedir. İhracat pazarındaki alıcı firmaların özelliklen 11

4 pazarlama sistemi, iş ortamı ve kültürel faktörler gibi pazar bilgileri ihracatçı firmanın alacağı ihracat kararlarında etkilidirler. Alınan bu kararlar ise üretim ve pazarlama faaliyetlerinin yönlendirilmesini sağlarlar. 8u şekilde dairesel bir etkileşim ortaya çıkar ve firma, ihraç pazarı hakkında bilgisini arttırdıkça ihracat kararlan ve faaliyetlerini de ona göre ayarlamaktadır Model 2 (VVelch ve VViedersheim-Paul, 1980) Bu model, ayni yazarlar tarafından 1978 yılında ortaya konmuş bir başka modelin biraz daha geliştirilmiş şeklidir. Modele göre firma yöneticisi üzerine iki grup faktör etkide bulunur ve firmayı ihracata yönlendirir. Birinci grupta, firmanın yakın çevresi, amaçları, kapasite fazlası üretimi, rekabet ortamının etkisi, hükümet teşvikleri, firmanın geçmişi, kendiliğinden gelen ihracat teklifleri, benzersiz bir ürüne sahip olma gibi faktörler yer almaktadır. İkinci grup faktör ise, firmanın ihracat öncesi faaliyetleri ve bilgi birikimi ile ilgilidir. Bu iki grup faktörün etkisi ile ihracat yapan firma elde ettiği sonuçlara göre ya aktif olarak ihracata devam eder veya ihracattan vazgeçer Model 3 (Çavuşgil ve Nevin, 1981) Bu model A.B.D.'nin VVisconsin eyaletindeki çeşitli endüstrilerden 816 firmanın ankete tabi tutulması sonucu hazırlanmıştır. Modelde firmaya farklılık kazandıran avantajlar ürünün benzerinin olmayışı, firma ölçeği ve firmanın teknoloji düzeyidir. Firma yöneticilerinin beklentileri ise ihracatın firmanın büyümesi üzerine yapacağı olası etkileri içerir. Sonuçta meydana gelebilecek olan isteksizliğin, firma üst yönetiminin kararsızlığından ileri gelebileceği belirtilmiş ve ihracat başansı için uzun vadeli ve istikrarlı bir çaba gösterilmesi gerektiği vurgulanmıştır. 12

5 MoCM 2 MoM3 Şekil 1: Firmaların ihracat davranışım açıklayan çeşitli modeller 3.4. M odel 4 (Vtfortzel ve VVortzel, 1981) Bu model, Uzak Doğu'daki yeni sanayileşmiş üç ülkenin giyim, spor ayakkabısı ve elektronik endüstrilerindeki firmalardan elde edilen verilere dayanılarak geliştirilmiştir. Firmaların uluslararası pazarlara açılmasının birbirini izleyen beş aşamada gerçekleştiği ileri sürülmektedir. Birinci aşamada ihracatçı firma ihracat yapma konusunda kesin karar sahibi değildir ve tam am en ithalatçısının güdümü altındadır. İkinci aşamada ise üretimde bazı atılım tar gerçekleştirilmece birlikte firmanın asıl gücü ucuz fiyatta ihracat yapmaktan kaynaklanmaktadır. Üçüncü aşam adaki firmanın ürettiği m allar tüketiciyi tatm in etmeye başlamış ve firm a, pazarlam a karışım ı faktörleri üzerinde kontrolü ete geçirmeye başlamıştır. Dördüncü aşam adaki firm alar ithalatçılarından daha güçlü bir pozisyona ulaşm ışlar ve pazarlam a kararlarına tam bir şekilde hakim duruma gelmişlerdir. Firm anın düşük ihraç fiyatı halen önem li bir silah niteliğinde olup, firm alar rakiplerinin teknolojilerini elde etm e olanağına da sahiptirler. Bu aşam adaki firm a ihracat pazanndaki ürünlerini rahatlıkla itebilecek güce ulaşm ıştır. Son aşam a olan beşinci aşam ada ise fiyatın bir önemi kalm am ıştır, asıl önem li olan ürünlerin nitelikleridir. 13 A rtık firm anın

6 ürününü pazarlama kanalı boyunca İtmesine gerek yoktur, zira tüketici talebi diğer uçtan çekmektedir. Bu aşamada pazarlamanın tüm fonksiyonları tam anlamıyla yerine getirilmekledir Diğer Modeller Yukanda özetlenen dört model dışında sınırlı sayıda başka modeller de geliştirilmiştir (Bilkey ve Tesar, 1977; Çavuşgil, 1980; Reid, 1981). Ancak bu modeller de 4 numaralı modeldeki gibi aşamalı bir yapıya sahip olduklarından (genellikle 4 ila 6 aşama arasında) birbirlerine benzerlik arz etmektedirler. Genellikle ilk aşamalar ihracatın deneysel basamaktan, son aşamalar ise uzmanlık basamaktandır. 4. ihracata Gösterilen ilgi Düzeyi ve Firmalar Arasındaki Farklar Bu ^başlık altında özellikle ihracatçı firmaları ihracatçı olmayan firmalardan ayıran özellikler İncelenmektedir. Bu farldar, yöneticilerin ihracatı algılama şekilleri, yönetim kalitesi ve firma' karakteristikleri açılarından İncelenmektedir. Bu konudaki literatürün kısa bir özeti Tablo 2'de verilmiştir. 14

7 Tablo 2: İhracatçı firmalar ile ihracatçı olmayan firmaların özellikleri Ö z e lik le r th r a a t ç ılf lf ih racatçı olm a y a n la r K aynaklar Y S n e ti e tle r in b e k le n t ile r i ih racatla ilg ili m a sra f v e risk O gram ( ); R rooka v e b ek len tileri daha düşü k daha yüksek R om en ( ); Rcom ih racat e n g e lle r i h akkın d ala ( ) b ek len tiler fa rk lılık yok R oy v e Sim paon ( ) H ü k ü m et d ü ren la m el eri v e bürokratik e n g e lle r fâzla fazla Ö fpısnı ( ) Firm a Üst y ö n â iır u n d e n d a h i fa zla o m n ta leb i daha fa zla daha a z O gram ( ) Firm a diam dan yard ım atm a ih tiyacı daha az daha fa zla Y aprak ( ); A aby v e S later ( ) ihracatın k â rlılığ ı fa rk lılık y e k B rook s v e R o m en ( ) daha y ü k sek daha düşük R o u z ( ) Y fi n e tim in I c a U th v e t u t a n ın Y u rtd ışı m ü şte r ile r le h a b erleşm e d aha fazla daha a z R o tıı ( ) H ü k ü m etin ihracat te ş v ik le n n d a ı haberdar olm a daha a z az K edia v e C hhokar ( ) P azar fırsatlarını aram a daha a k tif daha a z a k tif Ö rookj v e R nason ( ) A raştırm a v e g e liştir m e y e v erilen ö n em daha fazla daha a z B urton v e S d n leg eim ılch ( ) ih racat k o n u su n d a k en d in e g ü v en daha yü k sek daha düşük Y aprak ( ) Y e m ürün g e liştir m e y e v e r ilo ı ö n em d aha fa zla daha a z B urton v e S ttleg elm il ch ( ) P otan siyel pazarlara b akış açısı daha g e n iş daha dar O gron ı ( ) D in a m ik v e sü rek li d e ğ işim e a çık olm a daha fazla daha az C h ristcjıstn R ocha v e G ertn er ( ) F ir m a k a r a k lf r h t ik f e r i Firm a ö lç e ğ i daha b üyük daha k ü çü k Ç a v u şg ıl v e N a o r ( ) Firm aya yab an cı serm a y e K en g v e Jiuan ( ); G ripsrud ( ) katkısı d aha fa zla daha az K en g v e Jiuan ( ) Tablo 2'deki bilgilere ek olarak firmaların ihracata gösterdikleri iigi derecesine göre de sınıflandırmalar yapılmaktadır. Çeşitli araştırmalarda, "aktif/ilgi düzeyi yüksek/agresif ihracatçıların" genellikle firmalarının büyümesinde ihracatı en ön planda tuttukları, buna karşılık "inaktif/düşük düzeyde ilgili/pasif ihracatçıların" ise iç pazara yöneldikleri ve zaman zaman kendiliğinden gelen ihracat tekliflerine cevap verdikleri bildirilmektedir (Piercy, 15

8 1981). Buna göre l.grup ihracatçı firmalar, 2. grup firmalarla karşılaştırıldığında aşağıdaki özelliklere sahiptirler Genellikle daha büyük ölçeğe sahiptirler (Tesar ve Tarlelon, 1982). Genellikle aracısız (direkt) ihracatı tercih ederler (Rocha, Christensen ve Cünha, 1990) veya daha az aracı yardımına gerek duyarlar (Diamantopoulos ve Inglis, 1988). Çok çeşitli pazarlara ihracat yaparlar (Diamantopoulos ve Inglis, 1986) ancak en önemli bir kaç tanesinin üzerinde yoğunlaşırlar (Piercy, 1981). İhracat olanaklarını araştırmaktan vazgeçmezler (Tesar ve Tarleton, 1982). Ürünlerinin kalitesine daha fazla önem verirler (Piercy, 1983) ve fiyat farklılaştırmasına giderler (Piercy, 1981). Satışlarının daha büyük bir yüzdesi az gelişmiş pazarlara aittir (Rocha, Christensen ve Cünha. 1990). Gerek ihracat gerekse endüstride daha deneyimlidirler, yöneticileri yurtdışında daha fazla zaman harcamıştır (Rocha, Christensen ve Cünha, 1990; Tesar ve Tarleton, 1982). Uzun vadeli düşünür ve daha gelişmiş teknikler kullanırken, modem işletmecilik Jalgisi (Rocha, Christensen ve Cünha, 1990) ve pazar sinyallerine (Johnston ve Czinkota, 1982) daha fazla önem verirler. 5. ihracatı Başlatan ve H ızlandıran F aktö rler Daha önceki bölümlerde açıklanan ihracat davranışı modelleri ihracatı başlatan bazı faktörleri kapsamlarına almışlardır. Bu faktörler ihracatı hızlandıran diğer faktörlerle birlikte Tablo 3 de topluca verilm iştir. Tablo 3: İhracatı başlatan ve hızlandıran faktörler F a k t A r i e» K a y n n k l a t D a h f l y f t k s e k k i t b e k ' e r i t i l e n K a y n a k v e K n t h f t r i ( 1 S M ] F t m ı a n ı r f a 7 J * «ı ( İ n l i m i K a y n a k v e S l e v c n f u n r ı ( 1 ( > 1 B o ı z e r ^ i / h ı r f i r ü r e t u t l î j ı e l m a J o h n r f a n v e C z m k n t A ( 1 K f r f F 1 f e n i h n n u l t e i t l ı f l i T i R m n k < v e P r e s m ( 1 7 ) F i r m a r ı r U k r r r i i k i v f t t r t u t nmh t j r İ m a s ı J n h n d j m v e C T T r k n t ı ( 1 F a z l a û ı t i i m r r a y m a ğ ı r \ ç c k e k o n o m i l e r i S u I İ İ v a t v e R a u e r s e l i m i r k ( F t r m ı y A r t ^ i r r r r n î r a r z u, F e v t! * v e h i n i S l i 1 J i v a r ı v e H a t i f t ^ u + i m ı r h ( 1 Ç f l > ' Y t i r i d i ^ m r i a k ı r l a h a y ı f ı r r j f t ' a f K a y n a k v e K r k F a r i E r 4 r * h t T m K m J c ı s ı H ı n n k ü i v e ( 1 İ ç p a z j r m r t e y u m f l v j 1 * ı j m A < i ı e d f t ş t v t t u ı l i j l f l i S u l l i v u n v e R a n e r v r f c m i r i l { 1 Ç f i f i ^ F i y a t n w ı r r t A i r i s a h f p o l m a 7 v e T A r e * n n ( 1 L c f l v ı k l t s r i K i y t ı a k v e S t e v c n s r» ı ( 1 ) T V v i? k u n t n r L a k r l n ı ^ j r m i r < t ü ğ a r i g ı a v m ı t ı ı j S u 1 1 İ v f t n v e R a ı ı e r ^ r T ı n ı i r k ( 1 S S S "] t k i n c a l D f l 7 a r m ı r y a k ı r l ı f r S ı ı! 1 i \ u n v e R a ı ı t r v i ı m ı r h { 1 S f i f i 'J 16

9 6. İhracatı Engelleyen Faktörler Tablo 4: İhracat pazarlamasında fiım alann karşılaştığı engeller F n k lö r lu Kavn aklar İhracat h a k k m d a k ı b ilg i ek sik liğ i K edi a v e C hhokar ( ) Y e r li v e y a b a n a firm aların rekabeti R au ersch m id t, S u lliv a n v e O ille sp ie ( ) Y a b a n a k üftürler h akkında ki b ilgi ek sik liğ i R ahm e ( ) Y e r li para b irim in in y abancı paralar karşısındaki k u v v d li p o z isy o n u K edia v c C hhokar ( ) Y ö n e tim in ilg is iz liğ i S u lliv a n v e B auerschnnidl ( ) Y erli v e y a b a n a h ü k ü m etlerin k ısıtla m a la rı, d ü zen lem eleri (g ü m rü k v e r g ile n vb d a h il) K aynak v e Kothari ( ) T a şım a m a liy e tle r i, d a ğıtım kanalların d ak i p ro b lem ler, farklı R ahtno ( ); T esar v e T arleton ( ); ürün istek leri, kültür fa rk lı!ık la n K aynak v e S teven so n ( ); S u lliv a n v e B a u ersd ım id t ( ) G ü v e n ilir ara a v e d ağıtıcıların e k sik liğ i K aynak v e S tc v tn so n ( ) A lıcılard an para tah sila tın ın g ü çlü ğ ü T esa r v e T arleton ( ) B ü rok rasi v c evraklarla ilg ili p ro b lem ler R ahıno ( ) İhracata başlam an m g e tir e c e ğ i ağır m ali yük T esa r v e T ar 1et on ( ) 7. İhracat B aşarısını Ölçm ede K ullanılan Kriterler İhracatta başarı kavramı çok yaygın olarak kullanılmasına rağmen kesin bir tanımı yoktur. Değişik araştırıcılar ihracat başarısını ölçmede değişik kriterler kullanmaktadırlar. Bunlardan en sık kullanılanları "ihracat kârlılığı", ihracat yoğunluğu", ve "ihracatın büyüme hızı"dır İhracat kârlılığı, ihracattan elede edilen firma kârının iç pazardan elde edilene oranıdır. İhracat yoğunluğu, toplam satışlar içerisinde ihracatın değer olarak payıdır İhracatın büyüme hızı ise," ihracatın değer olarak trendini ifade etmektedir Daha nadiren kullanılmakla birlikte diğer bazı kriterler de literatürde yer almaktadır. Tüm kriterler topluca Tablo 5'de verilmiştir Bu kriterlerin tamamı kantitatif nitelikte olup, amaca göre bazı kalitatif ölçülerin kullanıldığı da olmaktadır (örneğin, girilmesi çok zor bir ihraç pazarına girmeyi başarmak ve ihracat artışının devamlılığını sağlamak gibi). Tablo S: ihracat başarısını ölçmede kullanılan kriterler K ullanılan kriterler İhracat k â rlılığ ı İhracat yoğu n lu ğu İhracatın b ü y ü m e hızı N isb i ihracat h iiy ü m esi N isb i ihracat kârlılığı P ersonel b aşın a düşesi ihracat m i klan Hırım ) atın ın baş m a dü şen ihracat m ık tınm an m hayatla kalm a süresi Dıg pazar payı K aynaklar B ilk ey ( ) ; M a d sen ( ); G em ftn d en ( ) A xin n ( ): B o n a co o rsi ( ); G öm ü n d en ( ) D o ıis v e D e p e lte a u ( ); N a m ik i ( ) L e e v e Y m ıg ( ) 1>ee v e Y a n g ( ) A yal v e H irscfı ( ) A yal v e H ırsd ı ( ) C zın k ota v e Johnston ( ) Johansson v e N o n a k a (1983) 17

10 8. İhracat Pazarlamasının Tarımsal Firm alar İçin G eçerliliği Buraya kadar genel çerçevesi çizilerek özetlenen konuların tarım ürünlerini ve tanmsal firmaları dışanda bıraktığı önemle vurgulanmalıdır. İhracat pazarlaması üzerine yapılan yayınların hemen tamamı endüstri ve imalat sanayii sektörlerini kapsamakta ve sanayii ürünü ihraç eden Tırmalan hedef almaktadır. Hatta bazı yayınlarda tarım ürünlerinin özellikle dışarıda bırakıldıöı vurgulanmaktadır. Buna karşılık, tanm ürünlerinin ihracatı ile ilgili olarak yapılan araştırmalar oldukça dağınık olup uluslararası pazarlama konulanna fazlaca girilmemektedir. Tanmsal ürünler için ihracat kavramı daha ziyade makro düzeyde İncelenmekte ve uluslararası ticaret olgusuna daha yakın bir çizgi takip etmektedir. Tanm ürünleri ihracatı genellikle ülkesel düzeyde ele alınırken bu konuda geliştirilen ekonometrik modellerde arz ve talep esnekliği, fiyat, GSMH, ülke ekonomisinin dışa dönüklüğü, genel eğitim düzeyi, döviz kuru pozisyonu ve altyapı olanakları gibi değişkenler ele alınmaktadır. Bu değişkenler genel karakterde olup, firma düzeyinde gerçekleşen pazarlama yönetimi ile ilgili faaliyetleri, yöneticilerin tutum ve beklentilerini ve firmaların farklılık özelliklerini yansıtmaktan uzaktır. Buraya kadar açıklanmaya çalışılan ihracat pazarlaması konusu tarım ürünlerini kapsamadığı gibi tanm ürünleri için bu bilgilerin ne dereceye kadar geçerli olduğunu irdeleyen fazla bir çalışma da yapılmamıştır. Bu noktadan hareketle, yığın halinde ticareti yapılan tahıl, şeker pancarı, pamuk ve diğer tanmsal hammaddeler gibi mallar dışında kalan ve kendilerine bazı özellikler kazandınlabilen taze sebze ve meyve gibi ürünler ihracat pazarlaması olgusuna son derece uygundur. Bu tip tarım ürünlerini ihraç eden firmalar üzerinde yapılacak araştırmalar özellikle tarımsal pazarlama konusunda çalışan araştırmacılar için iyi bir fırsattır. Bu makalede özetlenilmeye çalışılan ihracat pazarlaması teorisinden yararlanarak tanmsal ihracat pazarlaması için de benzer bir birikimin oluşturulmasına gerek vardır. Dünya yaş meyve ve sebze ihracatçılanndan yararlanılarak yapılan uluslararası bir araştırma (Aksoy ve Kaynak, 1994) bu birikim için iyi bir örnek teşkil etmekte ve ihracat pazarlaması açısından sanayi ürünleri ve bazı tanm ürünleri arasında büyük benzerlikler olduğunu ortaya koymaktadır. 18

11 Kaynaklar Aaby, N E. ve Slater, S.F. (1989). Management influences on export performance: A review of the empirical literatüre International M arketing Review, 6(4), Aksoy, Ş. ve Kaynak, E. (1994). Export behaviour of fresh produce marketers: Tovvards a co-ordination with general theory of exporting. International M arketing Review, 11 (2), Ayal, I. ve Hirsch, S. (1982). Marketing factors in small country manufactured exports: A re market share and market growth rate really important? Journal o f International Business 13(2), Bauerschmidt, A., Sullivan, D. ve Gillespie, K. (1985). Common factors underiying barriers to export: Studies in the US paper industry Journal o f International Business Studies, 16(3), Bilkey, W. ve Tesar, G. (1977). The export behaviour of smaller-sized VVisconsin manufacturing firms. Journal o f International Business Studies, 8(1), Bilkey, W. (1985). Development of export marketing guidelines. International M arketing Review, 2(1), Bilkey, W. (1987). Profîtable export marketing practices: An exploratory inquiry P.J. Rosson ve S.D. Reid (Eds.), Managing Export Entry and Expansion (s ). New York: Praeger. Bonaccorsi, A. (1990). Transaction characteristics an A com parison between the results o f an Italian and Canadian research. Unpublished paper presented at the 6th I.M.P. Conference, September, Milan. Brooks, M.R ve Rosson, P.J. (1982). A study of export behaviour of small- and medium-sized manufacturing firm s in three Canadian provinces. M.fi. Czinkota ve G. Tesar (Eds ), Export M anagem ent: An International Context (s ). New York: Praeger. Burton, F.N. ve Schlegelmilch, B.B. (1987). Profile analyses of nonexporters versus exporters grouped by export involvement. M anagem ent International R e v i e w, 27(1), Casson, M ve Pearce, R.D. (1988). Intra-fimn trade and the developing countries. D. Greenavvay (Ed.), Economic Developm ent and International Trade (s ). London: Macmillan. Christensen, C.H., Rocha, A. ve Gertner, R.K. (1987). An empirical investigation of the factors influencing the success of Brazilian firms. Journal o f International Business Studies, 18(3), Çavuşgil, S.T. (1980). On the intemationalization of firms. European Research, (1980) Kasım, Çavuşgil, S.T. ve Naor, J. (1987). Firm and management characteristics as discriminators of export marketing activity. Journal o f Business Research, 15,

12 Çavuşgil, S.T. ve Nevin, J.R. (1981). Intemal determinants of export marketing behaviour: An empirical investigation. Journal o f Marketing Research, 18(1), Czinkota, M.R. ve Ronkainen, I.A. (1990). International Marketing, 2nci baskı. Illinois: The Dryden Press. Deniş, J.E. ve Depelteau, D. (1985). Market knowledge, divensifıcation and export expansion. Journal of International Business Studies, 16(3), Diamantopoulos, A. ve Inglis, K. (1988). Identfying differences between high- and low-involvement exporters. International Marketing Review, 5(2), El-Agraa, A.M. (1989). International Trade, 2nci baskı. London: Macmillan. Gemünden, H.G. (1991). Success factors for export marketing: A meta analytic critique of the empirical studies. S.J. Palıwoda (Ed.), New Perspectives on International Marketing. (s.33-62). New York: Routledge. Gripsmd, G. (1990). The determinants of export decision and attıtudes to a distant market: Norwegian fıshery exports to Japan. Journal o f International Business Studies, 21(3), Johanson, J. ve Vahine, J. (1977). The intemationalization process of the firm: A model of knowledge development and increasing foreign market commitment. Journal of International Business Studies, 8(1), Johanson, J. ve Wiedersheim-Paul, F. (1975). The intemationalization process of the firm. Journal of Management Studies, 12(3), Johansson, J.K. ve Nonaka, i. (1983). Japanese export marketing: Stmctures, strategies and counterstrategies. International Marketing Review, 1(2), Johnston, W.J. ve Czinkota, M.R. (1982). Managerial motivations as determinants of industrial export behaviour. M.R. Czinkota ve G. Tesar (Ed.), Export Management: An International Context (s. 3-17). New York: Praeger. Kaynak, E. (1984). Current status of intemational marketing. E. Kaynak (Ed.), International Marketing Management (s. 3-21). New York: Praeger. Kaynak, E. ve Stevenson, L. (1982). Export orientation of Nova Scotia manufacturers. M.R. Czinkota ve G. Tesar (Ed.), Export Management: An International Context (s ). NewYork: Praeger. Kaynak, E. ve Kothari, V. (1984). Export behaviour of small- and medium-sized manufacturers: Some policy guidelines for intemational marketers. Management International Review, 24(2), Kedia, B.L. ve Chhokar, J.S. (1986). An empirical investigation of export promotion programmes. Columbia Journal o f Worid Business, 21(4), Keng, A K. ve Jiuan, T.S. (1989). Differences between small and medium sized exporting and non-exporting firms: Nature or nurture. International Marketing Review, 6(4), Lee, C.S. ve Yang, Y.S. (1990). Impact of market expansron strategy on export performance. International Marketing Review, 7(4),

13 Madsen, T.K. (1989). Successful export marketing management: Some empirical evidence. International Marketing Re6(4), Namiki, N. (1988). Export strategy forsmall business. Journal ofsmah Business Management, 26(2), Ogram, E.W. (1982). Exporters and non-exporters: A profile of small manufacturing flıms in Georgia. M.R. Czinkota ve G. Tesar (Ed.), Export M anagem ent: An International Context (s ). New York: Praeger. Piercy, N. (1981). Company intemationalization: Active and re-active exporting. European Journal o f Marketing, 15(3), Piercy, N. (1983). Export marketing management. European Journal o f Marketing, 17(1), Porter, M.E. (1990). The competitive advantage of nations. Business Review, 1990 (Mart-Nisan), Rabino, S. (1980). An examination of barriers to exporting encountered by small manufacturing companies. Management International Review, 20(1), Reid, S. (1981). The decision-maker and export entry and expansion. Journal o f International Business Studies, 12(2), Rocha, A., Christensen, C.H. ve Cünha, C.E. (1990). Aggressive and passive exporters: A study in the Brasilian fumiture industry. International Marketing Review, 7(5), Roux, E. (1987). Managers' attitudes towards risk among determinants of export entry of small and medium-sized firms. P. J. Rosson ve S.D. Reid (Eds.), Managing Export Entry and Expansion (s ). New York: Prae Roy, D.A. ve Simpson, C.L. (1981). Export attitudes of business executives in the smaller manufacturing firm. Journal o f Small Business Management, 19(2), Sullivan, D. ve Bauerschmidt, A. (1988). Common factors underlying incentive to export: Studies in the European forest industry. European Journal of Marketing, 22(10), Sullivan, D. ve Bauerschmidt, A. (1989). Common factors underlying barriers to export: A comparative study in the European and US paper industry. Management International Review,29(2), Terpstra, V. (1978). International Marketing. 2nd ed. Illinois: Dryden Press. Tesar, G. ve Tarleton, J.S. (1982). Comparison of Wisconsin and Virginia small- and medium-sized exporters: Aggressive and passive exporters. M.R. Czinkota ve G. Tesar (Eds ), Export Management An International Context(s ). New York: Praeger. Wiedersheim-Paul, F., Olson, H.C. ve Welch L.S. (1978). Pre-export activity: The first step in intemationalization. Journal o f International Business Studies, 9(1), VVortzel, L.H. ve VVortzel, H.V. (1981). Export marketing strategies for NIC- and LDC-based firms. Columbia Journal o f Wortd Business, 16(1),

14 Yaprak, A. (1985). A empirtcal study ofthe differences between small expoıting and non-exporting U.S. firma. International M arketina Review ' 2(2)

Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi

Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi Cilt:11. Sayı:1.Haziran 2007 ss.40-62 Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin İhracat Pazarlaması Davranışını Etkileyen Faktörler ile İhracat Performansı Arasındaki İlişkilere

Detaylı

GİRİŞİMCİ ÖZELLİKLERİ VE FİRMA NİTELİKLERİNİN İHRACAT PERFORMANSINA ETKİSİ: KOBİ LER ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

GİRİŞİMCİ ÖZELLİKLERİ VE FİRMA NİTELİKLERİNİN İHRACAT PERFORMANSINA ETKİSİ: KOBİ LER ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA GİRİŞİMCİ ÖZELLİKLERİ VE FİRMA NİTELİKLERİNİN İHRACAT PERFORMANSINA ETKİSİ: KOBİ LER ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA Yrd. Doç. Dr. Ali DANIŞMAN Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme

Detaylı

İHRACAT PERFORMANSINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER (ZEYTİNYAĞI SEKTÖRÜNDE BİR ARAŞTIRMA) ÖZET

İHRACAT PERFORMANSINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER (ZEYTİNYAĞI SEKTÖRÜNDE BİR ARAŞTIRMA) ÖZET İHRACAT PERFORMANSINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER (ZEYTİNYAĞI SEKTÖRÜNDE BİR ARAŞTIRMA) Öğr.Gör.İsmail ATABAY* ÖZET İhracat yapan işletmeler arasında bazıları yüksek performans gösterirken, bazıları bunlar kadar

Detaylı

GELECEĞİ DÜŞÜNEN ÇEVREYE SAYGILI % 70. tasarruf. Sokak, Park ve Bahçelerinizi Daha Az Ödeyerek Daha İyi Aydınlatmak Mümkün

GELECEĞİ DÜŞÜNEN ÇEVREYE SAYGILI % 70. tasarruf. Sokak, Park ve Bahçelerinizi Daha Az Ödeyerek Daha İyi Aydınlatmak Mümkün www.urlsolar.com S L D-S K -6 0 W ile 1 5 0 W St an d art S o kak L a m ba sı F iya t K arşılaşt ırm a sı kw h Ü c reti Yıllık Tü ke tim Ü cre ti Y ıllık T ü ketim Fa rkı kw Sa at G ü n A y Stan d art

Detaylı

3-P C ile h a b e r le şm e y e u y g u n b ir a r a b ir im. (IS A, P C I, U S B g ib i )

3-P C ile h a b e r le şm e y e u y g u n b ir a r a b ir im. (IS A, P C I, U S B g ib i ) M O D E M N E D İR : M o d u la to r -D e m o d u la to r k e lim e le r in in k ıs a ltm a s ı M O D E M. Y a n i v e r ile r i s e s s in y a lle r in e s e s s in y a lle r in i v e r ile r e d ö n

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (9) 2005 / 1 : 139-155

Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (9) 2005 / 1 : 139-155 Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (9) 2005 / 1 : 139-155 İhracat Performansını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi ve Firmaların İhracat Performans Ölçülerine Göre Sınıflandırılmasındaki

Detaylı

H A S T A N E E N F E K S İY O N L A R IN I Ö NLEM E. E L İF C O Ş K U N E n fe k s iy o n K o n tr o l H e m ş ir e s i

H A S T A N E E N F E K S İY O N L A R IN I Ö NLEM E. E L İF C O Ş K U N E n fe k s iy o n K o n tr o l H e m ş ir e s i H A S T A N E E N F E K S İY O N L A R IN I Ö NLEM E E L İF C O Ş K U N E n fe k s iy o n K o n tr o l H e m ş ir e s i H ip o k r a t (M.Ö. 4 6 0-3 7 0 ) Ö n c e lik le z a r a r v e r m e 2 F lo r e

Detaylı

İHRACAT AŞAMA MODELİ ÇERÇEVESİ DE KRİZ DÖ EMİ DE İHRACAT FAALİYETİ A ALİZİ: AFYO DAKİ İŞLETMELER ÜZERİ E BİR ARAŞTIRMA

İHRACAT AŞAMA MODELİ ÇERÇEVESİ DE KRİZ DÖ EMİ DE İHRACAT FAALİYETİ A ALİZİ: AFYO DAKİ İŞLETMELER ÜZERİ E BİR ARAŞTIRMA İHRACAT AŞAMA MODELİ ÇERÇEVESİ DE KRİZ DÖ EMİ DE İHRACAT FAALİYETİ A ALİZİ: AFYO DAKİ İŞLETMELER ÜZERİ E BİR ARAŞTIRMA Yrd.Doç.Dr. Veysel KULA * Arş.Grv. Letife MÜHSÜRLER ** ÖZET Bu çalışma kriz döneminde

Detaylı

ĠġÇĠ SAYISI VE CĠRO OLARAK FĠRMA BÜYÜKLÜĞÜNÜN ĠHRACATÇI OLMAYA ETKĠSĠ: AYDIN ĠLĠ ÖRNEĞĠ

ĠġÇĠ SAYISI VE CĠRO OLARAK FĠRMA BÜYÜKLÜĞÜNÜN ĠHRACATÇI OLMAYA ETKĠSĠ: AYDIN ĠLĠ ÖRNEĞĠ ĠġÇĠ SAYISI VE CĠRO OLARAK FĠRMA BÜYÜKLÜĞÜNÜN ĠHRACATÇI OLMAYA ETKĠSĠ: AYDIN ĠLĠ ÖRNEĞĠ Mehmet AYDINER* ÖZ Bu çalışmanın amacı firma büyüklüğü ile ihracatçı olma arasında ilişkinin olup olmadığı araştırmaktır.

Detaylı

Yar. Doç. Dr. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi

Yar. Doç. Dr. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yar. Doç. Dr. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi TR-06590 Cebeci, Ankara Tel.: (0312) 319 77 20 den 340 Faks: (0312) 319 77 36 E-posta: kibritci@dialup.ankara.edu.tr URL: http://dialup.ankara.edu.tr/~kibritci/

Detaylı

Kırsal Kesimde Kadınlar Arası Yardımlaşma ve Bunu Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma (Niksar Ovası Örneği)

Kırsal Kesimde Kadınlar Arası Yardımlaşma ve Bunu Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma (Niksar Ovası Örneği) Türkiye V. T arım Eko nom isi Kongresi 18-20 E y lü l 2002 Erzurum Kırsal Kesimde Kadınlar Arası Yardımlaşma ve Bunu Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma (Niksar Ovası Örneği) A. Ahmet Yl'CER1 Nurettin

Detaylı

Adnan Menderes Üniversitesi, Nazilli İİBF, İşletme Bölümü,

Adnan Menderes Üniversitesi, Nazilli İİBF, İşletme Bölümü, AYDIN İLİNDE KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ TARIMA DAYALI SANAYİ İŞLETMELERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE İHRACAT SORUNLARI Dr. Ece Aksu ARMAĞAN* ÖZET Bu çalışmanın temel amacı, Aydın ilinde tarıma dayalı sanayi sektöründe

Detaylı

ÖĞRETİM) PROGRAMI, (ÖRGÜN ÖĞRETİM) (ÖRGÜN ÖĞRETİM) 9 A Na*** Va*** PAZARLAMA ,000 88,0350 Kazandı

ÖĞRETİM) PROGRAMI, (ÖRGÜN ÖĞRETİM) (ÖRGÜN ÖĞRETİM) 9 A Na*** Va*** PAZARLAMA ,000 88,0350 Kazandı İŞLETME YÖNETİCİLİĞİ, TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI, (İKİNCİ 1-19 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI YERLEŞTİRME RAPORU 1 A71 *******9 İKTİSAT, LİSANS PROGRAMI, (ÖRGÜN EC*** EK*** 9.9 1, 95,5 Kazandı A139

Detaylı

STAJ ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ AYRINTILI SINAV KONULARI

STAJ ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ AYRINTILI SINAV KONULARI 22 STAJ ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ AYRINTILI SINAV KONULARI 406 A GRUBU STAJ ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ AYRINTILI SINAV KONULARI 22 A GRU BU STAJ ARA DÖ NEM DE ER LEN D R ME S AY RIN TI LI SI NAV KO NU LA

Detaylı

AĞUSTOS / 2017 AYI İTİBARİYLE K TÜRÜ YETKİ BELGESİ SÜRESİ BİTECEK FİRMALAR

AĞUSTOS / 2017 AYI İTİBARİYLE K TÜRÜ YETKİ BELGESİ SÜRESİ BİTECEK FİRMALAR AĞUSTOS / 2017 AYI İTİBARİYLE K TÜRÜ YETKİ BELGESİ SÜRESİ BİTECEK FİRMALAR SIR A NO U -N ET NO FİRM A Ü N VANI BELGE TÜ RÜ BELG E G E Ç ER LİLİK TA R İH İ 1 47894 E R H A LLA R D.Ç SA N. T İC.A.Ş K İ 2

Detaylı

empozuumu D üretmen en d Okulları / lo^emo 7er: ' STE< Özel AuUem Iar\V\ ' 'İİ+ Nisan 00?- ~ ~ e,

empozuumu D üretmen en d Okulları / lo^emo 7er: ' STE< Özel AuUem Iar\V\ ' 'İİ+ Nisan 00?- ~ ~ e, Iar\V\ ' 'İİ+ Nisan 00?- 7er: ' STE< Özel AuUem Okulları ~ ~ e, ve / lo^emo D üretmen en d empozuumu İSTEK Ö/el Acıbadem Okulları İbrahımaga Mah. Bag.Sok No: 4 34718 Acıbadem/İSTANBUL Tel: 0216 325 30

Detaylı

HALKLARIN YASASI VE. 2. Baskı İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI

HALKLARIN YASASI VE. 2. Baskı İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI Jo h n R a v v l s HALKLARIN YASASI VE Ka m u s a l A kil D ü ş ü n c e s İn İn Y e n İde n Ele A l in m a s i 2. Baskı İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI J O H N R A W L S John Rawls 1921 yılında

Detaylı

PROGRAMI, (ÖRGÜN ÖĞRETİM) NEW PALTZ) (ÜCRETLİ) ÖĞRETİM) ÖĞRETİM)

PROGRAMI, (ÖRGÜN ÖĞRETİM) NEW PALTZ) (ÜCRETLİ) ÖĞRETİM) ÖĞRETİM) 1 A377 13******* ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ, LİSANS MU*** SÜ*** PROGRAMI, (ÖRGÜN 91. 1, 95, Kazandı A373 *******1 EKONOMİ PR. (İNGİLİZCE) (UOLP-SUNY FE*** KA*** NEW PALTZ) (ÜCRETLİ).3 1, 9,15 Kazandı 3 A3797

Detaylı

T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı

T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı Evrak Tarih ve Sayısı: 17/06/2015-26320 T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı *BEACS1FR* Sayı :83768245/300/ Konu :Felsefe Yaz Okulu FELSEFE BÖLÜM BAŞKANLIĞINA Fakültemiz

Detaylı

B T A n a l o g T r a n s m i t t e r. T e k n i k K ı l a v u z u. R e v 1. 2

B T A n a l o g T r a n s m i t t e r. T e k n i k K ı l a v u z u. R e v 1. 2 B T - 111 A n a l o g T r a n s m i t t e r T e k n i k K ı l a v u z u R e v 1. 2 1. Ö N G Ö R Ü N Ü M, Ü S T Ü N L Ü K L E R İ VE Ö Z E L L İ K L E R İ M i k r o k o n t r o l ö r t a b a n l ı BT- 111

Detaylı

Gü ven ce He sa b Mü dü rü

Gü ven ce He sa b Mü dü rü Güvence Hesabı nın dünü, bugünü, yarını A. Ka di r KÜ ÇÜK Gü ven ce He sa b Mü dü rü on za man lar da bi lin me ye, ta nın ma ya S baş la yan Gü ven ce He sa bı as lın da ye - ni bir ku ru luş de ğil.

Detaylı

Yar. Doç. Dr. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi

Yar. Doç. Dr. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ! Yar. Doç. Dr. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi TR-06590 Cebeci, Ankara Tel.: (0312) 319 77 20 den 340 Faks: (0312) 319 77 36 E-posta: kibritci@dialup.ankara.edu.tr URL: http://dialup.ankara.edu.tr/~kibritci/

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Doktora İşletme Selçuk Üniversitesi Yüksek Lisans İşletme Selçuk Üniversitesi Lisans Eğitim Selçuk Üniversitesi

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Doktora İşletme Selçuk Üniversitesi Yüksek Lisans İşletme Selçuk Üniversitesi Lisans Eğitim Selçuk Üniversitesi ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı : Haşmet Sarıgül Doğum Yeri Tarihi: Eyüp 23.06.1963 Birim: : İstanbul Esenyurt Üniversitesi, İşletme ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası Ticaret Bölümü ÜAK Temel Alanı : Sosyal,

Detaylı

ersitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maslak Kampüsü, Derece Bölüm/Program Üniversite

ersitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maslak Kampüsü, Derece Bölüm/Program Üniversite 14 Eylül 1973 FMV, k. misra.gul@isikun.edu.tr, 0216 528 7209 ersitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maslak Kampüsü, 0212 286 4911-4158 Derece Bölüm/Program Üniversite Lisans 1995 Y. Lisans Georgia State

Detaylı

ÖĞRETİM) İŞLETME (İNGİLİZCE), LİSANS Bİ*** KA*** PROGRAMI, (ÖRGÜN ÖĞRETİM)

ÖĞRETİM) İŞLETME (İNGİLİZCE), LİSANS Bİ*** KA*** PROGRAMI, (ÖRGÜN ÖĞRETİM) MUHASEBE VE DENETİM,TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI, (İKİNCİ 17-1 EĞİTİM-ÖĞTETİM YILI BAHAR YARIYILI YERLEŞTİRME RAPORU 1 A17 1******* ES*** FE*** İŞLETME PR. (AÇIK 7.9 1, 9,5 Kazandı A 1*******3 BÜ*** Şİ***

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Mustafa Cem KIRANKABEŞ Doğum Tarihi: 19 Aralık 1971 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Elektronik ve Bilgisayar Eğitimi Marmara

Detaylı

İslam da İhya ve Reform, çev: Fehrullah Terkan, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2006.

İslam da İhya ve Reform, çev: Fehrullah Terkan, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2006. Faz lur Rah man: 21 Ey lül 1919 da Pa kis tan n Ha za ra şeh rin de doğ du. İlk öğ re ni mi ni Pa kis tan da Ders-i Niza mî ola rak bi li nen ge le nek sel med re se eği ti mi şek lin de biz zat ken di

Detaylı

İHRACAT PERFORMANSININ BELİRLEYİCİSİ OLARAK İŞLETME YÖNETİCİLERİNİN İHRACATA YAKLAŞIMI

İHRACAT PERFORMANSININ BELİRLEYİCİSİ OLARAK İŞLETME YÖNETİCİLERİNİN İHRACATA YAKLAŞIMI İHRACAT PERFORMANSININ BELİRLEYİCİSİ OLARAK İŞLETME YÖNETİCİLERİNİN İHRACATA YAKLAŞIMI Şuayıp ÖZDEMİR Veysel Kula** ÖZET Bu araştırmada Türkiye deki işletme yöneticilerinin 1998-2002 yılları arasında ihracata

Detaylı

T.C. Sıra No Aday No Kimlik No Ad Soyad Lisans Lisans Puanı Mülakat Puanı Nihai Ortalama

T.C. Sıra No Aday No Kimlik No Ad Soyad Lisans Lisans Puanı Mülakat Puanı Nihai Ortalama T.C. Sıra No Aday No Kimlik No Ad Soyad Lisans Lisans Puanı Mülakat Puanı Nihai Ortalama 1 A370094 58*******92 MU*** KA*** SAĞLIK YÖNETİMİ, LİSANS TAMAMLAMA 94.50 94,5 PROGRAMI, 2 A372539 71*******12 NU***

Detaylı

GENÇLER ÜRETİYOR SANAYİ GELİŞİYOR

GENÇLER ÜRETİYOR SANAYİ GELİŞİYOR GENÇLER ÜRETİYOR SANAYİ GELİŞİYOR Bu proje, T.C. Ankara Kalkınma Ajansı tarafından finanse edilmektedir. Bu araştırmada kullanılan veri toplama araçları ve raporu Sn. Dr. Özgür Dirim Özkan ve Sn. Oğuzhan

Detaylı

KÜRESEL AYNALAR BÖLÜM 26

KÜRESEL AYNALAR BÖLÜM 26 ÜRESE AYNAAR BÖÜ 6 ODE SORU DE SORUARN ÇÖZÜER d d noktası çukur aynanın merkezidir ve ışınlarının izlediği yoldan, yargı doğrudur d noktası çukur aynanın odak noktasıdır d olur yargı doğrudur d + d + dir

Detaylı

KÜÇÜK ÖLÇEKLİ FİRMALARIN DIŞA AÇILMA SÜREÇLERİ: DENİZLİ ÖRNEĞİ

KÜÇÜK ÖLÇEKLİ FİRMALARIN DIŞA AÇILMA SÜREÇLERİ: DENİZLİ ÖRNEĞİ Sosyal Bilimler Dergisi Sayı: 20 2008 KÜÇÜK ÖLÇEKLİ FİRMALARIN DIŞA AÇILMA SÜREÇLERİ: DENİZLİ ÖRNEĞİ Yrd. Doç. Dr. Aydın SARI Pamukkale Üniversitesi İ.İ.B.F İktisat Bölümü, Denizli /TURKİYE asari@pamukkale.edu.tr

Detaylı

I. Dünya Savaşı öncesi dağıtım ve satış yönlü

I. Dünya Savaşı öncesi dağıtım ve satış yönlü I. Dünya Savaşı öncesi dağıtım ve satış yönlü Ürünlerin üreticilerden tüketiciye doğru akışını sağlayan eylemler II. Dünya Savaşından sonra tüketicinin önemi Tüketici tatminin değer kazanması Pazarlama,

Detaylı

TÜRK İŞLETMELERİNİN İHRACAT PERFORMANSI BELİRLEYİCİLERİ

TÜRK İŞLETMELERİNİN İHRACAT PERFORMANSI BELİRLEYİCİLERİ Gazi Üniversitesi İktisadi ve idari Bilimler Fakültesi Dergisi 9/1 (2007). 103-114 TÜRK İŞLETMELERİNİN İHRACAT PERFORMANSI BELİRLEYİCİLERİ Ömer TORLAK* Veysel KULA*" Şuayıp ÖZDEMİR** Öz: Bu araştırmada

Detaylı

-gi de ra yak- se ve bi lir sin... Öl mek öz gür lü ğü de ya şa mak öz gür lü ğü de önem li dir. Be yoğ lu nda ge zer sin... Şöy le di yor du ken di

-gi de ra yak- se ve bi lir sin... Öl mek öz gür lü ğü de ya şa mak öz gür lü ğü de önem li dir. Be yoğ lu nda ge zer sin... Şöy le di yor du ken di -gi de ra yak- se ve bi lir sin... Öl mek öz gür lü ğü de ya şa mak öz gür lü ğü de önem li dir. Be yoğ lu nda ge zer sin... Şöy le di yor du ken di ne: Sen gü neş li so kak lar da do laşı yor sun, is

Detaylı

İnşaat Sektöründe Eğitim Başarı / Başarısızlık İlişkisinin İncelenmesi

İnşaat Sektöründe Eğitim Başarı / Başarısızlık İlişkisinin İncelenmesi İnşaat Sektöründe Eğitim Başarı / Başarısızlık İlişkisinin İncelenmesi Gökhan Arslan, Serkan Kıvrak Anadolu Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü İki Eylül Kampüsü 26555 Eskişehir Tel: (222) 321 35 50

Detaylı

U MK E K A MP Ç IL IK E Ğ T İ M İ İ 2008

U MK E K A MP Ç IL IK E Ğ T İ M İ İ 2008 U MK E K A MP Ç I L I K E ĞİT İMİ 2008 K A MP Y E R İ S E Ç İMİ V E Ö ZE L L İK L E R İ (Y A Z OP E R A S Y ON L A R I ) U L A Ş I M İÇ İN A R A Ç V E Y A Y A Y A Y OL U N A Y A K I N OL MA L I D I R.

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Adı Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Sağlık Kurumlarında Yönetim ve Organizasyon HST

DERS BİLGİLERİ. Ders Adı Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Sağlık Kurumlarında Yönetim ve Organizasyon HST DERS BİLGİLERİ Sağlık Kurumlarında Yönetim ve Organizasyon HST901 3+0 6.0 6.0 Öğrencilerin yönetim ve organizasyon kavramlarını anlamaları, sağlık hizmetleri ve sağlık kurumlarının değerlendirmeleri, sağlık

Detaylı

T.C. EBELİK, LİSANS PROGRAMI, (ÖRGÜN ÖĞRETİM) EBELİK, LİSANS PROGRAMI, (ÖRGÜN ÖĞRETİM)

T.C. EBELİK, LİSANS PROGRAMI, (ÖRGÜN ÖĞRETİM) EBELİK, LİSANS PROGRAMI, (ÖRGÜN ÖĞRETİM) T.C. Sıra No Aday No Kimlik No Ad Soyad Lisans Lisans Puanı Mülakat Puanı Nihai Ortalama BHP EBELİK, TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI, (İKİNCİ (* Bu programda mülakat sınavını kazanan öğrenci sayısı 7'nin

Detaylı

ORGANİZASYONEL ÖZELLİKLERİN KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASI UYGULAMA BAŞARISINA ve ALGILANAN ORGANİZASYONEL PERFORMANSA ETKİSİ

ORGANİZASYONEL ÖZELLİKLERİN KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASI UYGULAMA BAŞARISINA ve ALGILANAN ORGANİZASYONEL PERFORMANSA ETKİSİ 11. Ulusal İşletmecilik Kongresi 10-12 Mayıs 2012 - Konya 1005 ORGANİZASYONEL ÖZELLİKLERİN KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASI UYGULAMA BAŞARISINA ve ALGILANAN ORGANİZASYONEL PERFORMANSA ETKİSİ Yrd. Doç. Dr.Yaşar

Detaylı

Sağlık Hizmetlerinde Pazarlamaya Neden İhtiyaç Duyulmaktadır?

Sağlık Hizmetlerinde Pazarlamaya Neden İhtiyaç Duyulmaktadır? Sağlık Hizmetlerinde Pazarlamaya Neden İhtiyaç Duyulmaktadır? Alvin Toffler in endüstrinin gelişmesi yaklaşımı Pazarlama nedir? Kullanımı neden önemlidir? Pazarlama olanaklarının kullanımı, eğitim ve geliştirme

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Halil Seyidoğlu Doğum Tarihi: 28 Ağustos 1943 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Uluslararası İlişkiler Ankara Siyasal Bilgiler

Detaylı

ÇİN ÜLKE RAPORU 15.12.2014

ÇİN ÜLKE RAPORU 15.12.2014 ÇİN ÜLKE RAPORU 15.12.2014 ÇİN ÜLKE RAPORU 17.12.2014 YÖNETİCİ ÖZETİ BTSO Dış Ticaret Müdürlüğü nün kayıtlarına göre, Bursa dan Çin e ihracat yapan 86 firma bulunmaktadır. 31.12.2013 tarihi itibariyle

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: MUHİTTİN KAPLAN Doğum Tarihi: 16 ARALIK 1969 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans İKTİSAT (İNG) MARMARA ÜNİVERSİTESİ 1992 Y. Lisans

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: Lale Aslan 2. Doğum Tarihi: Unvanı: Dr. Öğretim Üyesi (2017) 4. Öğrenim Durumu:

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: Lale Aslan 2. Doğum Tarihi: Unvanı: Dr. Öğretim Üyesi (2017) 4. Öğrenim Durumu: ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Lale Aslan 2. Doğum Tarihi: 22.01.1983 3. Unvanı: Dr. Öğretim Üyesi (2017) 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Çevre Mühendisliği İstanbul Üniversitesi 20002004

Detaylı

T.C. ERZURUM TEKNİK ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı REKTÖRLÜK MAKAMINA

T.C. ERZURUM TEKNİK ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı REKTÖRLÜK MAKAMINA Evrak Tarih ve Sayısı: 28/10/2015-6400 A t ERZURUM Tf K-NİK UN İVERSI I ISI T.C. ERZURUM TEKNİK ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı B E K A Sayı :78096178-100/ Konu :Eğitim REKTÖRLÜK

Detaylı

ÖZET Aynı endüstri grubu içinde tanımlanan malların bir ülke tarafından eşanlı olarak ihraç ve ithal edilmesi şeklinde tanımlanan endüstri-içi

ÖZET Aynı endüstri grubu içinde tanımlanan malların bir ülke tarafından eşanlı olarak ihraç ve ithal edilmesi şeklinde tanımlanan endüstri-içi ÖZET Aynı endüstri grubu içinde tanımlanan malların bir ülke tarafından eşanlı olarak ihraç ve ithal edilmesi şeklinde tanımlanan endüstri-içi ticaret, son yıllarda iktisat literatüründe geniş bir yer

Detaylı

TÜRKİYE DE GIDA SANAYİİNİN FİNANSAL YAPISININ ANALİZİ, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

TÜRKİYE DE GIDA SANAYİİNİN FİNANSAL YAPISININ ANALİZİ, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ TÜRKİYE DE GIDA SANAYİİNİN FİNANSAL YAPISININ ANALİZİ, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Prof. Dr. Mehmet BÜLBÜL * Dr. Erdoğan GÜNEŞ * 1. GİRİŞ Günümüzde hızlı bir değişim içinde bulunan dünyanın en önemli

Detaylı

Türkiye Et Fiyatlarındaki Değişimin Avrupa Birliği İle Mukayeseli Analizi

Türkiye Et Fiyatlarındaki Değişimin Avrupa Birliği İle Mukayeseli Analizi T Ü R K İY E VII. TARIM EKONOM İSİ KONGRESİ A N TALYA. % Türkiye Et Fiyatlarındaki Değişimin Avrupa Birliği İle Mukayeseli Analizi Fahri YAVUZ1 fyavuz@ atauni edu.tr Atilla KESKİN' akeskin@atauni.edu.tr

Detaylı

Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - Kotler, Philip & Armstrong, Gary (2014), Principles of Marketing,

Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - Kotler, Philip & Armstrong, Gary (2014), Principles of Marketing, Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - Kotler, Philip & Armstrong, Gary (2014), Principles of Marketing, Prentice Hall, Inc., New Jersey, 15 th Edition Bölümlendirme

Detaylı

DERS PROFİLİ. Pazarlama İlkeleri MAN 341 Güz Yrd. Doç. Dr. Mısra Gül

DERS PROFİLİ. Pazarlama İlkeleri MAN 341 Güz Yrd. Doç. Dr. Mısra Gül DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS Pazarlama İlkeleri MAN 341 Güz 5 3+0+0 3 6 Ön Koşul Yok Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı İngilizce Zorunlu Prof. Dr.

Detaylı

DERS ÖĞRETİM PLANI. Tarım Piyasalarının Analizi. Dersin Kodu Dersin Türü. Seçmeli Lisans

DERS ÖĞRETİM PLANI. Tarım Piyasalarının Analizi. Dersin Kodu Dersin Türü. Seçmeli Lisans Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Türü DERS ÖĞRETİM PLANI Dersin Seviyesi Dersin AKTS Kredisi 5 Haftalık Ders Saati 3 Haftalık Uygulama Saati - Haftalık Laboratuar Saati - Tarım Piyasalarının Analizi Seçmeli

Detaylı

İMALAT SANAYİİNDE KAPASİTE KULLANIM DURUM RAPORU 2018/I

İMALAT SANAYİİNDE KAPASİTE KULLANIM DURUM RAPORU 2018/I İMALAT SANAYİİNDE KAPASİTE KULLANIM DURUM RAPORU 2018/I Mayıs 2018 AÇIKLAMA Ege Bölgesi Sanayi Odası olarak; 1980 yılından bu yana «İmalat Sanayiinde Kapasite Kullanım Durumu» çalışmasını yürütüyoruz.

Detaylı

DÜZLEM AYNALAR BÖLÜM 25

DÜZLEM AYNALAR BÖLÜM 25 DÜZE AAAR BÖÜ 5 DE SRU 1 DE SRUAR ÇÖZÜER 4 1 A B C D E F ışık ışını B noktasından geçer ışık ışını E noktasından geçer 5 ESE AAR ışını ve düzlem aynalarında yansıdığında, n = 3 ve n = 1 olur Bu durumda

Detaylı

Pazarlama Giriş. Altunışık, Özdemir, Torlak - Modern Pazarlama

Pazarlama Giriş. Altunışık, Özdemir, Torlak - Modern Pazarlama Pazarlama Giriş Tipik sorular Aspirin satabilmek için ne gerekir? Renault Clio mu yoksa Mercedes Benz 200 mü daha kolay satılır? Bir fincan Nescafe yi 12 YTL ye nasıl satarsınız? Bayanlar mı yoksa erkekler

Detaylı

FİRMA BÜYÜKLÜĞÜNÜN İHRACAT ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASINA DÖNÜK BİR ÇALIŞMA: DENİZLİ ÖRNEĞİ ÖZET

FİRMA BÜYÜKLÜĞÜNÜN İHRACAT ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASINA DÖNÜK BİR ÇALIŞMA: DENİZLİ ÖRNEĞİ ÖZET 1160 FİRMA BÜYÜKLÜĞÜNÜN İHRACAT ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASINA DÖNÜK BİR ÇALIŞMA: DENİZLİ ÖRNEĞİ ÖZET Aydın SARI * Ahmet BARDAKCI ** Uluslararasılaşma literatürü firma büyüklüğünün hem ihracatçı

Detaylı

Tedarik Zinciri Yönetimi

Tedarik Zinciri Yönetimi Tedarik Zinciri Yönetimi Arş.Gör. Duran GÜLER Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Tedarik Zinciri Yönetimi Tedarik zinciri boyunca tedarik ve zinciri içinde müşteri tatmin düzeyini

Detaylı

TÜRKİYE DE YAZILIM SEKTÖRÜ KONFERANSI

TÜRKİYE DE YAZILIM SEKTÖRÜ KONFERANSI TÜRKİYE DE YAZILIM SEKTÖRÜ KONFERANSI Derya FINDIK Bilim ve Teknoloji Politikası Çalışmaları Anabilim Dalı 29 Aralık 2011 TEKPOL ün Tanıtımı Bilim ve Teknoloji Politikası Çalışmaları (TEKPOL) 1 Ocak 1998

Detaylı

GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE SANAYİLEŞMENİN DİNAMİKLERİ VE TEKNOLOJİNİN ETKİNLİĞİNDE SANAYİLEŞME

GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE SANAYİLEŞMENİN DİNAMİKLERİ VE TEKNOLOJİNİN ETKİNLİĞİNDE SANAYİLEŞME T.C. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE SANAYİLEŞMENİN DİNAMİKLERİ VE TEKNOLOJİNİN ETKİNLİĞİNDE SANAYİLEŞME Betül BÜYÜKÇIVGIN Yüksek Lisans Tezi

Detaylı

TEST 1. Hareketlilerin yere göre hızları; V L. = 4 m/s olarak veriliyor. K koşucusunun X aracına göre hızı; = 6 m/s V X.

TEST 1. Hareketlilerin yere göre hızları; V L. = 4 m/s olarak veriliyor. K koşucusunun X aracına göre hızı; = 6 m/s V X. TEST 1 ÇÖZÜER BAĞI HAREET 1 40m a =3m/s 4m/s 3 1m/s 6m/s 4m/s ere göre yüzücünün hızı: = 5 m/s olur I yargı doğrudur a =3m/s y =4m/s + Hareketlilerin yere göre hızları; = 1 m/s = 6 m/s = 4 m/s olarak veriliyor

Detaylı

36. AVRUPA BRİÇ ŞAMPİYONASI WIESBADEN / ALMANYA

36. AVRUPA BRİÇ ŞAMPİYONASI WIESBADEN / ALMANYA 36. AVRUPA BRİÇ ŞAMPİYONASI WIESBADEN / ALMANYA 1983 MİL Lİ TA IM SEÇ ME LE Rİ Al man ya, Wi es ba den 1983 Av ru pa Şam pi yo na sı için mil li ta kım seç me le ri, yi ne ba zı yö ne ti ci le rin is te

Detaylı

Gök ler. Uçak lar la gi di lir an cak ora la ra. İn san gök ler de do la şa bil se. Bir ak şa müs tü, ar ka daş la rıyla. Bel ki ora la ra uçak lar

Gök ler. Uçak lar la gi di lir an cak ora la ra. İn san gök ler de do la şa bil se. Bir ak şa müs tü, ar ka daş la rıyla. Bel ki ora la ra uçak lar Gök ler. Uçak lar la gi di lir an cak ora la ra. İn san gök ler de do la şa bil se. Bir ak şa müs tü, ar ka daş la rıyla. Bel ki ora la ra uçak lar la da gi di le mez. Çün kü uçak lar çok ya kın dan geçi

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. : Evli - 1 çocuklu : YRD. DOÇ. DR. 5. İletişim Bilgileri : gulcinelifyucel@gmail.com gulcinelif.yucel@yeniyuzyil.edu.tr

ÖZGEÇMİŞ. : Evli - 1 çocuklu : YRD. DOÇ. DR. 5. İletişim Bilgileri : gulcinelifyucel@gmail.com gulcinelif.yucel@yeniyuzyil.edu.tr ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : GÜLÇİN ELİF YÜCEL 2. Doğum Tarihi : 05.02.1984 3. Medeni Hali 4. Unvanı : Evli - 1 çocuklu : YRD. DOÇ. DR. 5. İletişim Bilgileri : gulcinelifyucel@gmail.com gulcinelif.yucel@yeniyuzyil.edu.tr

Detaylı

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN BANKALAR KANUNU NUN 46 NCI MADDESİNE GÖRE YAPACAKLARI TASDİKE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN BANKALAR KANUNU NUN 46 NCI MADDESİNE GÖRE YAPACAKLARI TASDİKE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN BANKALAR KANUNU NUN 46 NCI MADDESİNE GÖRE YAPACAKLARI TASDİKE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK 13 298 YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN BANKALAR KANUNU NUN 46 NCI MADDESİNE

Detaylı

TEPGE BAKIŞ Aralık 2011 / ISSN: / Nüsha: 10

TEPGE BAKIŞ Aralık 2011 / ISSN: / Nüsha: 10 TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ TEPGE BAKIŞ Aralık 2011 / ISSN: 1303 8346 / Nüsha: 10 KOBİ LERİN TÜRKİYE VE DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ YERİ İlkay Uçum TEPGE 1. Giriş Küçük ve Orta Büyüklükteki/Ölçekli

Detaylı

Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - Altunışık, R., Özdemir, Ş. & Torlak, Ö. (2012). Modern Pazarlama.

Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - Altunışık, R., Özdemir, Ş. & Torlak, Ö. (2012). Modern Pazarlama. Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - Altunışık, R., Özdemir, Ş. & Torlak, Ö. (2012). Modern Pazarlama. Değişim Yayınları. - Eser, Z. & Korkmaz, S. (2011). Pazarlamaya

Detaylı

30 MALİ BORÇLAR *** En çok bir yıl içinde ödenmesi gereken ve ödenmeleri dönen varlıklarla gerçekleştirilecek

30 MALİ BORÇLAR *** En çok bir yıl içinde ödenmesi gereken ve ödenmeleri dönen varlıklarla gerçekleştirilecek 30 MALİ BORÇLAR *** 3.. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR En çok bir yıl içinde ödenmesi gereken ve ödenmeleri dönen varlıklarla gerçekleştirilecek olan borçlardır. 30 Mali Borçlar 14 32 Ticari Borçlar 33

Detaylı

mer can or ma nı için de do laş mak tay dı. Ka ya la rın ara sın da ki ya rık lar da on la rın yu va la rıy dı. Ha nos de lik ler den bi ri ne bil gi

mer can or ma nı için de do laş mak tay dı. Ka ya la rın ara sın da ki ya rık lar da on la rın yu va la rıy dı. Ha nos de lik ler den bi ri ne bil gi mer can or ma nı için de do laş mak tay dı. Ka ya la rın ara sın da ki ya rık lar da on la rın yu va la rıy dı. Ha nos de lik ler den bi ri ne bil gi al mak için ka fası nı sok tu. Ama içer de ki za rif

Detaylı

7. Sınıf MATEMATİK TAM SAYILARLA ÇARPMA VE BÖLME İŞLEMLERİ 1. I. ( 15) ( 1) 5. ( 125) : ( 25) 5 6. (+ 9) = (+ 14)

7. Sınıf MATEMATİK TAM SAYILARLA ÇARPMA VE BÖLME İŞLEMLERİ 1. I. ( 15) ( 1) 5. ( 125) : ( 25) 5 6. (+ 9) = (+ 14) 7. Sınıf MATEMATİK TAM SAYILARLA ÇARPMA VE BÖLME İŞLEMLERİ TEST 1 1. I. (15) (1) II. (1) (6) III. (+8) (1) IV. (10) (1) Yukarıda verilen işlemlerden kaç tanesinin sonucu pozitiftir? A) 4 B) 3 C) 2 D) 1

Detaylı

T.C. Sıra No Aday No Kimlik No Ad Soyad Lisans Lisans Puanı Mülakat Puanı Nihai Ortalama

T.C. Sıra No Aday No Kimlik No Ad Soyad Lisans Lisans Puanı Mülakat Puanı Nihai Ortalama T.C. Sıra No Aday No Kimlik No Ad Soyad Lisans Lisans Puanı Mülakat Puanı Nihai Ortalama 1 A367828 43*******70 EM*** EK*** MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ PR. 86.40 100 93,2 2 A372569 24*******68 SE*** ŞA*** SİYASET

Detaylı

İŞ PLANI İÇİNDEKİLER. I. Özet. Mevcut Durum Analizi. Yatırım Teklifi Analizi. Beklenen Proje Çıktıları, Sonuçları ve Etkileri

İŞ PLANI İÇİNDEKİLER. I. Özet. Mevcut Durum Analizi. Yatırım Teklifi Analizi. Beklenen Proje Çıktıları, Sonuçları ve Etkileri İÇİNDEKİLER I. Özet II. Mevcut Durum Analizi III. Yatırım Teklifi Analizi IV. Beklenen Proje Çıktıları, Sonuçları ve Etkileri V. Proje İçin Pazarlama Stratejisi VI. Ekonomik Varsayımlar ve Riskler 1 I.

Detaylı

MESLEK HUKUKU. Yahya ARIKAN Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

MESLEK HUKUKU. Yahya ARIKAN Serbest Muhasebeci Mali Müşavir MESLEK HUKUKU Yahya ARIKAN Serbest Muhasebeci Mali Müşavir İSMMMO Mevzuat Yayınları 1 Grafik ve Uygulama: Evren Günay Bask ve Cilt TOR OFSET SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ Hadımköy Yolu Akçaburgaz Mah.

Detaylı

DERS KODU DERS ADI İÇERİK BİLİM DALI T+U+KR AKTS

DERS KODU DERS ADI İÇERİK BİLİM DALI T+U+KR AKTS İŞLETME İ ANABİLİM DALI, BİLİM DALI DERS HAVUZU DERS KODU DERS ADI İÇERİK BİLİM DALI T+U+KR AKTS 345000000000506 Çokuluslu Şirket Stratejileri Dersin amacı, katılımcılarla çokuluslu şirketlerin küresel

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. M. Arcan TUZCU

Yrd. Doç. Dr. M. Arcan TUZCU Yrd. Doç. Dr. M. Arcan TUZCU Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Öğretim Üyesi EĞİTİM Doktora Yüksek Lisans Lisans Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Bölümü 1999 2003 Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme

Detaylı

ISL 201 Pazarlama İlkeleri. Doç. Dr. Hayrettin ZENGİN

ISL 201 Pazarlama İlkeleri. Doç. Dr. Hayrettin ZENGİN ISL 201 Pazarlama İlkeleri Doç. Dr. Hayrettin ZENGİN Pazarlama - Marketing Pazarlama faaliyetleri pazar adı verilen ve çeşitli öğelerdenoluşan bir pazarlama sistemi içinde gerçekleşir. Bu sistemde EN

Detaylı

Adres : Atılım Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü C Blok No:216 06836 İncek Ankara

Adres : Atılım Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü C Blok No:216 06836 İncek Ankara UĞUR BAÇ YARDIMCI DOÇENT E-Posta Adresi : ugur.bac@atilim.edu.tr Telefon (İş) : 3125868759- Telefon (Cep) : Faks : 3125868091 Adres : Atılım Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü

Detaylı

KÜMELENME TEORİSİ VE PORTER ELMAS MODELİ

KÜMELENME TEORİSİ VE PORTER ELMAS MODELİ KÜMELENME TEORİSİ VE PORTER ELMAS MODELİ Hazırlayan: Zeynep HAS İZMİR KASIM 2013 PORTER ELMAS MODELİ Giriş Günümüz ekonomi dünyasında, gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkelerde kümelenme ve kümelenme

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii İçindekiler... v Giriş... 1 BİRİNCİ BÖLÜM DIŞ TİCARET TEORİLERİ

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii İçindekiler... v Giriş... 1 BİRİNCİ BÖLÜM DIŞ TİCARET TEORİLERİ İÇİNDEKİLER Önsöz... iii İçindekiler... v Giriş... 1 BİRİNCİ BÖLÜM DIŞ TİCARET TEORİLERİ 1. KLASİK DIŞ TİCARET TEORİLERİ... 4 1.1. Merkantilizm... 4 1.2. Fizyokrasi... 5 2. NEO KLASİK DIŞ TİCARET TEORİLERİ...

Detaylı

KÜRESEL PAZARLAMA Pzl-402u

KÜRESEL PAZARLAMA Pzl-402u KÜRESEL PAZARLAMA Pzl-402u KISA ÖZET www.kolayaof.com DİKKAT Burada ilk 4 sayfa gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 2 İÇİNDEKİLER Ünite 1: Küresel Pazarlama: Temel Kavramlar

Detaylı

KÜMELER KÜMELER Kümeler Konu Özeti Konu Testleri (1 6) Kartezyen Çarpım Konu Özeti Konu Testleri (1 6)...

KÜMELER KÜMELER Kümeler Konu Özeti Konu Testleri (1 6) Kartezyen Çarpım Konu Özeti Konu Testleri (1 6)... Sayfa No....................................................................9 - Kümeler Konu Özeti.......................................................... 9 Konu estleri ( 6)...........................................................

Detaylı

TARIM EKONOMİSİ. Prof. Dr. Göksel Armağan 2017

TARIM EKONOMİSİ. Prof. Dr. Göksel Armağan  2017 TARIM EKONOMİSİ Prof. Dr. Göksel Armağan garmagan@adu.edu.tr www.gokselarmagan.com 2017 İçindekiler 1. Tarım Ekonomisinin ve Tarımın Tanımı 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı 3. Tarımsal Üretim Ekonomisi

Detaylı

Ulaştırma ve Lojistik Üniversitesi

Ulaştırma ve Lojistik Üniversitesi 1.Adı Soyadı: GÖZDE YANGINLAR 2. Doğum Tarihi: 19.08.1985.Unvanı: Yrd.Doç.Dr. 4.Öğrenim Durumu: Doktora 5. Çalıştığı Kurum: Beykent Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Yüksek lisans Ulaştırma ve Lojistik

Detaylı

10. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 4. Konu MANYETİZMA ETKİNLİK ve TEST ÇÖZÜMLERİ

10. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 4. Konu MANYETİZMA ETKİNLİK ve TEST ÇÖZÜMLERİ 10. IIF KOU ALATIMLI 2. ÜİTE: ELEKTRİK VE MAYETİZMA 4. Konu MAYETİZMA ETKİLİK ve TET ÇÖZÜMLERİ 2 Ünite 2 Elektrik ve Manyetizma 2. Ünite 4. Konu (Manyetizma) A nın Çözümleri 3. 1. Man ye tik kuv vet ler,

Detaylı

İŞLETME ORTAK DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ GÜZ DÖNEMİ DERS PROGRAMI

İŞLETME ORTAK DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ GÜZ DÖNEMİ DERS PROGRAMI İŞLETME ORTAK DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ GÜZ DÖNEMİ DERS PROGRAMI Dersin Kodu Kredisi Dersin Niteliği İŞL 601 Pazarlama Teorileri 3 Zorunlu İŞL 603 Finansman Teorisi 3 Zorunlu İŞL 605 Uluslararası

Detaylı

Tekstil Sektöründe Uluslararası Rekabetin Koşulları Paneli

Tekstil Sektöründe Uluslararası Rekabetin Koşulları Paneli Tekstil Sektöründe Uluslararası Rekabetin Koşulları Paneli İlhami Öztürk Coats Türkiye İplik Sanayii A.Ş. 7.11.2014 SPAC Danışmanlık 7-8 Kasım 2014 5. Yalın Altı Sigma Konferansı WOW Topkapı Palace Lara-Antalya

Detaylı

DERS BİLGİLERİ ULUSLARARASI İKTİSAT TPB 215 3 2+ 0 2 4

DERS BİLGİLERİ ULUSLARARASI İKTİSAT TPB 215 3 2+ 0 2 4 DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS ULUSLARARASI İKTİSAT TPB 215 3 2+ 0 2 4 Dersin Dili Türkçe Dersin Seviyesi Önlisans Dersin Türü Zorunlu Dersin Koordinatörü Öğretim Görevlisi Serkan

Detaylı

Derece Alan Üniversite Yıl Lisans (B.Sc.)

Derece Alan Üniversite Yıl Lisans (B.Sc.) ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Dilek Sağlık Özçam 2. Doğum Tarihi: 06.04.1966 3. Ünvanı: Yrd.Doçent.Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans (B.Sc.) Gıda Müh. ODTÜ 1989 Y. Lisans (MBA) İşletme

Detaylı

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU: 0207

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU: 0207 İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU: 0207 01.Yarıyıl Dersleri Ders Kodu Ders Adı İngilizce Ders Adı TE PR KR AKTS IKT105 İktisada Giriş Introduction to Economics 3 0 3 4 ISL101

Detaylı

İÇİNDEKİLER YAZARLAR HAKKINDA...VII. ÖNSÖZ (Av. Hakan BEZGİNLİ)... XIII. ÖNSÖZ (Dr.Jur. Tuııay KOKSAL)...XV İÇİNDEKİLER...XVII GİRİŞ...

İÇİNDEKİLER YAZARLAR HAKKINDA...VII. ÖNSÖZ (Av. Hakan BEZGİNLİ)... XIII. ÖNSÖZ (Dr.Jur. Tuııay KOKSAL)...XV İÇİNDEKİLER...XVII GİRİŞ... r İÇİNDEKİLER YAZARLAR HAKKINDA...VII ÖNSÖZ (Av. Hakan BEZGİNLİ)... XIII ÖNSÖZ (Dr.Jur. Tuııay KOKSAL)...XV İÇİNDEKİLER...XVII GİRİŞ...1 Birinci Böliim KARAYOLU TAŞIMACILIĞI İLE İLGİLİ TEMEL KURALLAR 1.

Detaylı

Firmanın İhracat Yetkinliklerinin İhracat Performansına Etkisi

Firmanın İhracat Yetkinliklerinin İhracat Performansına Etkisi Yayın Geliş Tarihi: 15.05.2014 Dokuz Eylül Üniversitesi Yayın Kabul Tarihi: 14.08.2014 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Online Yayın Tarihi: 23.12.2014 Cilt:29, Sayı:2, Yıl:2014, ss. 1-31 Firmanın

Detaylı

YANSIMA VE DÜZLEM AYNALAR

YANSIMA VE DÜZLEM AYNALAR Tİ 45 75 75 4 5 5 80 80 6 5 7 8 0 0 70 70 80 0 0 80 9 0 50 0 40 40 50 0 BÖÜ ASA VE DÜZE AAAR ansıma ve Düzlem Aynalar ÇÖZÜER Alıştırmalar 5 9 6 0 7 4 8 46 Tİ 5 9 6 0 7 4 8 Tİ 47 4 6 7 8 4 9 5 0 48 Tİ a)

Detaylı

SOFTWARE ENGINEERS EDUCATION SOFTWARE REQUIREMENTS/ INSPECTION RESEARCH FINANCIAL INFORMATION SYSTEMS DISASTER MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS

SOFTWARE ENGINEERS EDUCATION SOFTWARE REQUIREMENTS/ INSPECTION RESEARCH FINANCIAL INFORMATION SYSTEMS DISASTER MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS SOFTWARE REQUIREMENTS/ INSPECTION SOFTWARE ENGINEERS EDUCATION RESEARCH FINANCIAL INFORMATION SYSTEMS DISASTER MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS SOFTWARE REQUIREMENTS/ INSPECTION Ö. Albayrak, J. C. Carver,

Detaylı

HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015

HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Hollanda ya ihracat yapan 361 firma bulunmaktadır. 30.06.2015 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı

Detaylı

BAĞIL HAREKET. 4. kuzey. Şekilde görüldüğü gibi, K aracındaki gözlemci L yi doğuya, M yi güneye, N yi güneybatıya doğru gidiyormuş gibi görür.

BAĞIL HAREKET. 4. kuzey. Şekilde görüldüğü gibi, K aracındaki gözlemci L yi doğuya, M yi güneye, N yi güneybatıya doğru gidiyormuş gibi görür. AIŞTIRAAR BÖÜ BAĞI HAREET ÇÖZÜER BAĞI HAREET 1 4 N N =v =0 Şekilde görüldüğü gibi, aracındaki gözlemci yi doğuya, yi e, N yi batıya doğru gidiyormuş gibi görür = = = 0 olur ( aracı duruyor) =v = aracı

Detaylı

GRAFİK 1 : ÜRETİM ENDEKSİNDEKİ GELİŞMELER (Yıllık Ortalama) (1997=100) Endeks 160,0 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0. İmalat Sanayii

GRAFİK 1 : ÜRETİM ENDEKSİNDEKİ GELİŞMELER (Yıllık Ortalama) (1997=100) Endeks 160,0 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0. İmalat Sanayii TÜTÜN ÜRÜNLERİ İMALAT SANAYİİ Hazırlayan Ömür GENÇ ESAM Müdür Yardımcısı 78 1. SEKTÖRÜN TANIMI Tütün ürünleri imalatı ISIC Revize 3 sınıflandırmasına göre, imalat sanayii alt ayrımında 16 no lu gruplandırma

Detaylı

Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN

Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN BİLİMSEL ÇALIŞMALARI Bilimsel Yayınları Uluslararası Dergilerde Yayımlanan Makaleler *Cemal Yükselen, Emel Gönenç Güler, R. Ayşen Wolff, The Process of Branding a City, International

Detaylı

Borç İlişkisi: Borsa İstanbul İmalat Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Analiz

Borç İlişkisi: Borsa İstanbul İmalat Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Analiz İşletme Bilimi Dergisi Cilt:2 Sayı:2 2014 İmalat Sanayi Doç. Dr. Hakan TUNAHAN Sakarya Üniversitesi İşletme Fakültesi htunahan@sakarya.edu.tr Doç. Dr. Nihal SÜTÜTEMİZ Sakarya Üniversitesi İşletme Fakültesi

Detaylı

DERS PROFİLİ. B2B Pazarlama MAN 411 Güz 7 3+0+0 3 6

DERS PROFİLİ. B2B Pazarlama MAN 411 Güz 7 3+0+0 3 6 DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS B2B Pazarlama MAN 411 Güz 7 3+0+0 3 6 Ön Koşul Yok Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı İngilizce Seçmeli Yrd Doç. Dr. Mısra

Detaylı

L BERAL MARX STE FAfi ST NASYONAL SOSYAL ST VE SOSYAL DEVLET

L BERAL MARX STE FAfi ST NASYONAL SOSYAL ST VE SOSYAL DEVLET Prof. Dr. AYFER GÖZE L BERAL MARX STE FAfi ST NASYONAL SOSYAL ST VE SOSYAL DEVLET Yedinci Basım Yay n No : 2328 Hukuk Dizisi : 1153 5. Bas m - Eylül - stanbul 2009 T pk 6. Bas m - Ekim - stanbul 2010 7.

Detaylı

Modern Pazarlama Anlayışındaki Önemli Kavramlar

Modern Pazarlama Anlayışındaki Önemli Kavramlar Modern Pazarlama Anlayışındaki Önemli Kavramlar Müşteri Değeri: Bir değişim işleminde müşterinin elde ettiği yararların katlandığı veya ödediği bedele oranı Müşteri Tatmini: Mal veya hizmetin, müşteri

Detaylı