Dr. Bekir KESKİNKILIÇ
ÇALIŞMANIN AMAÇLARI; İLKÖĞRETİM OKULLARI 2. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN (7-8 YAŞ GRUBU); Beslenme durumlarının ve büyümelerinin değerlendirilmesi, Ailelerinin ifadelerine göre çocukların beslenme davranışları ve fiziksel aktivite düzeyleri ve okulların beslenme ve fizik aktivite ile ilgili uygulamaları hakkında bilgi elde edilmesi, Çocukların sağlıklı beslenme ve büyümesi için yürütülen programların başarısını değerlendirmek, Çocukların sağlıklı yaşam davranışları için yeni stratejiler ve müdahalelerin planlanmasına olanak sağlamak, Ülke düzeyinde çocukların büyüme durumlarının takip edilmesi, Uluslar arası karşılaştırılabilir verilerin temin edilmesidir.
EVREN-ÖRNEKLEM KENTSEL 11.026 33.923 955.250 İLKÖĞRETİM OKULU 2. SINIF 2.SINIF ÖĞRENCİSİ KIRSAL 8.691 11.159 223.593 KENTSEL n: 4.538 TOPLAM: 19.717 1.178.843 2. SINIF ÖĞRENCİ KIRSAL n: 1.062 n: 5.600 2. SINIF ÖĞRENCİSİ
ARAŞTIRICI n:5600 CEVAPLAMA %91,1 ANALİZ, %88,5 AİLE n:5600 OKUL n:216 CEVAPLAMA %89,6 %100 ANALİZ %86,7
ARAŞTIRMA GRUBUNUN YAŞ ve YERLEŞİM YERLERİNE GÖRE DAĞILIM
Okullarda Yemek ve İçeceklere Ulaşma Olanakları (%) Toplam Kent Kır Sayı Yüzde Yiyecek-İçecek 1,2-2 0,9 Otomatı Kantin 92,0 26,4 164 78,5 Yemekhane 17,8 26,4 43 20,6 Toplam 163 53 216 100,0
Okullarda Fizik Aktivite Olanak ve Uygulamaları Oyun Alanı Olma %96,3 Beden Eğitimi Dersi %97,2 Kentte: 89,87 ± 33,7 dakika / hafta Kırda: 81,51 ± 17,4 dakika / hafta Spor Etkinliği Olma Tüm Öğrencilere %87,2 Bazı Sınıflara %14,4 Yok %22,2 Sağlıklı Yaşam Aktivitesi %66,2
Çocukların Kahvaltı Yapma Sıklıkları (%) Kahvaltı Yapma Sıklığı Toplam Kent Kır Sayı Yüzde Hergün 85,1 82,2 4.053 84,6 Haftada 4-6 Gün 5,3 6,8 266 5,6 Haftada 2-3 Gün 7,6 9,2 379 7,9 Kahvaltı Yapmaz 2,0 1,8 95 1,9 Toplam 3.953 841 4.794* 100,0 *Bu soruya 62 aile yanıt vermemiştir.
Meyve, Sebze ve Bazı İçecekleri Tüketme Sıklığı (%)
Süt ve Süt Ürünlerini Tüketme Sıklığı (%)
Besin Değeri Düşük ve Yüksek Kalorili Yiyecek Tüketme Sıklığı (%)
Çocukların Spor Yapma Sıklıkları (%) Spor Yapma/Hafta Toplam Kent Kır Sayı Yüzde Gitmiyor 71,2 91,9 1.587 74,2 1 kez 11,5 2,9 219 10,2 2 kez 12,2 2,9 233 10,9 3-6 kez 4,6 0,9 86 4,0 Her gün 0,6 1,3 15 0,7 Toplam 1.833 308 2.141 100,0
* Ailelerden 95 i hafta içi ve 153 ü hafta sonu oyun oynama sorusuna yanıt vermemiştir. Çocukların Günlük Oyun Oynama Süreleri (%) Oyun Oynama Süresi Hafta İçi Hafta Sonu Hiç Oynamaz 2,6 0,7 Her Gün 1 Saatten Az 12,1 4,0 Her Gün 1 Saat 26,5 7,7 Her Gün 2 Saat 38,8 24,8 Her Gün 3 Saat ve Daha 19,6 62,8 Fazla Toplam 4.761 4.703
* Ailelerden 201 i hafta içi ve 239 u hafta sonu bilgisayarda oyun oynama sorusuna yanıt vermemiştir. Çocukların Bilgisayarda Oyun Oynama Süreleri (%) Oyun Oynama Süresi Hafta İçi* Hafta Sonu* Hiç Oynamaz 56,6 43,2 Her Gün 1 Saatten Az 22,4 19,7 Her Gün 1 Saat 12,0 15,6 Her Gün 2 Saat 6,4 13,6 Her Gün 3 Saat ve Daha 2,5 7,9 Fazla Toplam 4.655 4.617
Çocukların Televizyon Seyretme Süreleri (%) Televizyon Seyretme Hafta İçi* Hafta Sonu* Süresi Hiç Seyretmez 3,2 2,3 Her Gün 1 Saatten Az 22,3 10,7 Her Gün 1 Saat 28,0 14,4 Her Gün 2 Saat 33,3 35,4 Her Gün 3 Saat ve Daha 13,2 37,2 Fazla Toplam 4.776 4.731 * Ailelerden 80 i hafta içi ve 125 i hafta sonu televizyon seyretme sorusuna yanıt vermemiştir.
ŞİŞMANLIĞIN ÖNLENMESİ İÇİN GEBELİK-EMZİKLİLİK ve BEBEKLİK DÖNEMİNDE ; Gebe ve emziklilerin sağlıklı beslenmesinin sağlama Anne sütü emzirmenin desteklenme Doğru zamanda doğru ek gıdaya başlama Çocukların büyümelerinin izlenmesi Bebek beslenmesi ürünlerinin reklamlarında düzenleme
Yeterli ve Dengeli Beslenme Eğitimi Okullarda Sağlıklı Gıda Satışının Sağlanması (kalori içeriği yoğun şekerli ve tuzlu gıdalar, içeceklerin erişim kısıtlaması ) Beslenme dostu okul programının ülkedeki tüm okullarda uygulanması Gıda Reklamlarında Düzenleme Yapılması (reklam baskısının azaltılması) Fiziksel aktivitenin teşviki ve sürelerin artırılması
Okul Politikaları ve Uygulamaları Fiziksel Aktivite Okulların fizik aktivite olanakları iyi görülmektedir. Çocuklarda fiziksel aktivite süresi ve etkinliğini değerlendirmek için daha fazla araştırmaya gereksinim vardır. Beden eğitimi dersi ve fiziksel aktivite zamanının artırılması için okul politikalarının geliştirilmesi gerekmektedir.
Ailede Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite Aileler çocuklarının sağlıklı beslenmesi konusuna daha fazla önem vermeleri için desteklenmeli ve teşvik etmelidirler. Aileler çocuklarının spor aktivitelerini, dışarda oynamalarını, ev dışında beraber aktivitelerde bulunma gibi etkinliklerle fiziksel olarak aktif olmalarını teşvik etmelidirler. Yüksek kalorili ve düşük besin değerli yiyecek ve içeceklerin satışı ve reklamı sınırlandırılmalıdır. Aileler sağlıklı yaşam tarzı konusunda bilgilendirilmeli ve eğitilmelidirler.