Ö RENME FAAL YET -3 AMAÇ Ö RENME FAAL YET -3 Bu faaliyette verilen bilgiler do rultusunda slaytlar n görünüm ayarlar n de i tirmeyi, slaytlara resim, nesne, sayfa numaras, üst-alt bilgi eklemeyi ö renecek ve bu bilgileri sunumlarda uygulayabileceksiniz. ARA TIRMA Sunu tasar mlar n zda kullanaca n z resim ve clipartlar (küçük resim) bulabilece iniz internet adresleri, resim ar ivleri hakk nda ara t rma yap n z. Buralardan buldu unuz resimleri ve clipartlar di er arkada lar n zla payla mak amac ile CD ortam nda ö retmeninize sununuz. 3. GÖRÜNÜM AYARLARI 3.1. Sunu Görünümünü De i tirme Sununuza slayt ekledikçe ayn anda birden fazla slayt ekranda görmek isteyebilirsiniz veya sununuzun nas l oldu unu görmek için Slayt gösterisini ba latmak isteyebilirsiniz. Bu i lemler Görünüm menüsündeki seçeneklerle gerçekle tirilir. Görünüm menüsüne t klad n zda ekil 3.1 deki seçeneklerle kar la r z. ekil 3. 1: Görünüm menüsü Sunu program n çal t rd n zda, sunu Normal görünüm tipindedir. Bu görünüm tipi tasar m yapt m z görünüm tipidir. Slayt s ralay c s n seçti inizde slaytlar küçük sayfac klar halinde görünür. Böylece tüm slaytlar n za genel olarak bakabilirsiniz. ( ekil 3.2) Slaytlar n z n yerlerini bu görünümden kolayca sürükle b rak yöntemi ile de i tirebilirsiniz. 25
Slayt Gösterisini seçti inizde sununuz çal maya ba lar, ayn i lemi F5 tu una basarak da yapabilirsiniz. Slayt gösterisinden ç kmak için klavyeden ESC tu una basabilirsiniz. ekil 3. 2 : Slayt s ralay c görünümü Slaytlar n görünüm tipini sol panelin alt ndaki Slayt görünüm seçicileri ile de yapabilirsiniz. ekil 3.3 te bu seçicileri görebilirsiniz. ekil 3. 3 : Slayt görünüm seçicileri 3.2. Sunuya Üstbilgi veya Altbilgi Ekleme Haz rlad n z sunuya, tüm slaytlarda görünecek ekilde üstbilgi ya da altbilgi ekleyebiliriz. Meselâ haz rlad n z sunuyu sunacak ki inin ad n, her slayt n altk sm na ekleyebiliriz, sununun yap laca tarihi ya da sununun aç klamas n (Digital Dünya Bayii Toplant s, Akçaabat ÇPL Okul Tan t m ) slaytlarda gösterebiliriz. 26
Bunun için Görünüm menüsünden Üstbilgi ve Altbilgi komutu verilir. Bu komut verildi inde kar n za ekil 3.4 teki pencere gelir. ekil 3. 4: Üstbilgi ve altbilgi penceresi imdi bu pencerede bulunan ö elerin ne i e yarad klar n ö renelim. 1: Her slayt n sol alt taraf na tarih-saat ekler, slayt n çal t r ld andaki tarihe ve saate göre günceller. 2: Eklenen tarih ve saatin sabit olmas n istiyorsan z, bu k sma o tarihi yazmal s n z. 3: Her slayt nsa alt taraf na slayt numaras yerle tirilir. 4: Her slayt n alt orta k sm na aç klama yaz s eklenir. 5: Tüm bu aç klamalar (1,2,3,4) ba l k slayt nda göstermek istemiyorsan z, bu k sm i aretlemelisiniz. 6: Girilen bilgilerin tüm slaytlarda geçerli olmas isteniyorsa bu butona bas l r. 7: Girilen bilgilerin sadece aktif slâytta geçerli olmas isteniyorsa bu butona bas l r. ekil 3.4 teki örnekte Altbilgi olarak Dr. Ahmet Kaan EN girilmi tir. Bu bilgiyi tüm slaytlarda sayfan nalt nda görebilirsiniz. Görünüm olarak Not Sayfas seçildi inde slaytlar n her sayfaya küçültülerek s d r ld n hat rlay n z. Bu sayfan n sunu d ndaki bo k s mlar, sunuyu yapacak ki inin hat rlatma notlar, üstbilgi, altbilgi, sayfa numaras vs için kullan l r. Üstbilgi ve Altbilgi penceresinde Notlar ve Dinleyici Notlar k sm na geçti inizde girilecek Üstbilgi ve Altbilgi, ancak Görünüm tipi Not Sayfas seçildi i zaman görünecektir. ekil 3.5 te sunuya Tarih, Altbilgi, sayfa numaras eklenmi tir. ekli inceleyerek ayr nt lar anlamaya çal n z. 27
ekil 3.5: Tarih, altbilgi ve sayfa numaras n n slaytta görünümü 3.3. Sunuya Aç klama Ekleme Altbilgi ve Üstbilgi ekleme penceresinde, Altbilgi k sm na yaz lan bilgi ayn zamanda, sunu hakk nda aç klama içeren bir metin de olabilir. Örnek olmas aç s ndan a a daki metinleri inceleyiniz. D G TAL DÜNYA F RMASI 2005 YILI B LG LEND RME TOPLANTISI AKÇAABAT TL ve ÇPL YILSONU Ö RETMENLER KURUL TOPLANTISI MEGEP / SVET PROJES - MODÜL TANITIM SUNUSU 3.4. Sunuya Sayfa Numaralar Ekleme Altbilgi ve Üstbilgi ekleme penceresinde, Slayt numaras ( ) yazan k sm i aretler ve Tümüne Uygula butonuna basarsan z, ilk slayttan ba layarak son slayta kadar tüm slaytlara sayfa numaralar ekler ( ekil 3.5 i inceleyiniz). 3.5. Sunuya Tarih ve Saat Ekleme Dosya menüsünden Altbilgi ve Üstbilgi ekleme penceresini açt n zda kar n za gelen seçeneklerden Tarih ve Saat ( ) yazan k sm i aretlerseniz slayt n sol alt taraf na tarih ve saat eklenir. Tarih ve saatin biçimi ayn pencere üzerinde aç lan liste kutusu alt ndaki biçimlerden birinin seçilmesi ile belirlenir. ( ekil 3.6) 28
ekil 3. 6 : Tarih-saat biçiminin belirlenmesi Bu k s mdan seçilen Tarih-saat biçimi sabit bir tarih-saat de ildir. Slayt her çal t r ld nda o anki tarih ve saat slaytta görünür. E er sabit bir tarihin görünmesini istiyorsan zsabityazank sm i aretleyip alt ndaki k sma istenen tarihi yazmal s n z. 3.6. Sunu çin Haz r ablonlar Kullanma Sunu program bize slaytlar m z düzenleyebilece iniz birçok haz r ablon sunar. Bu ablonlardan istedi inizi seçerek slayt tasar mlar n daha kolay gerçekle tirebilirsiniz. Bu i lem için Biçim menüsünden Slayt Düzeni komutunu veririz. Bu komutu verdi inizde ekran nsa ndaki Görev bölmesi penceresinde Slayt düzenleri görülür ( ekil 3.7). Bu düzenlerden herhangi biri seçildi inde slayt üzerinde bu düzen için bize yard mc olacak nesneler otomatik olarak yerle ir. (Ba l kveaç klama için metin kutusu, resim, ses, tablo ve görüntü için içerik sembolleri gibi ) ekil 3.7: Slayt düzeni penceresi 29
Slayt düzeni seçildi inde sayfaya eklenen nesne bir metin kutusu ise içerisine aç klama yaz s yaz labilir. Bu nesne bir içerik nesnesi ise buraya resim, küçük resim (clipart), grafik, tablo, ses, görüntü ekleyebilirsiniz. Ayn anda birden fazla slaytta ayn tipi kullanmak istedi inizde, o slaytlarda ayn düzeni kullanarak i inizi kolayla t rabilirsiniz. Yeni bir sayfa açt n zda kar n za gelen ablon, slayt düzenleri içerisinde ilk kullan lan düzendir (Ba l k Slayt ). ekil 3.8 te seçilen ablonlar n slaytanas l yans d n göreceksiniz. ekil 3.8: Seçilen ablonun slayt düzeninde yapt de i iklik Bu düzenlerden içerik düzeni seçildi inde kar n za gelen simgede alt tane içerikten birini seçmeniz gerekmektedir. Bu simgelerin hangi amaçla kullan ld klar ekil 3.9 da belirtilmi tir. 3.7. Sunuya Resim Ekleme ekil 3.9: çerik simgeleri ve görevleri Sunular n z n daha dikkat çekici olmas için sayfalar n za resimler ekleyebilirsiniz. Eklenen resimler izleyicilerin dikkatini çekecek ve konunun ak lda kalmas n kolayla t racakt r. Slaytta resim eklemenin birçok yolu vard r. E er slayt düzenindeki ablonlardan içerik düzenini seçmi seniz, resim eklemek için simgeler zaten slayt üzerinde bulunur ( ekil 3.9 a bak n). Bunun d nda Ekle menüsünde Resim komutundan istenen resim türü seçilebilir. Ayr ca Çizim Araç Çubu u üzerindeki simgelerden de slayta resim, küçük resim, 30
geometrik ekiller, Otomatik ekiller, Word Art vs eklenebilir. ekil 3.10 da Çizim Araç Çubu undaki simgelerden Resim ve ekil ekleme ile ilgili olanlar gösterilmi tir. ekil 3.10: Çizim araç çubu u ve görevleri 1: Slayta Otomatik ekil (çizgiler, oklar, eylem dü meleri) eklemek için kullan l r. 2: Slayta s ra ile çizgi, ok, dikdörtgen ve daire eklemek için kullan l r. 3: Slayta Word Art nesnesi eklemek için kullan l r. 4: Slayta Diyagram veya Ak emas eklemek için kullan l r. 5: Slayta küçük resim (Clipart) eklemek için kullan l r. 6: Slayta Dosyadan resim eklemek için kullan l r. 7: Slayta eklenen çizgi veya oklar biçimlendirmek için kullan l r. 8: Eklenen nesnenin gölge ayarlar ve 3-Boyut ayarlar için kullan l r. imdi s ra ile bu resimlerin Slâyta nas l eklendi ini ö renelim. Önce slayta bilgisayar m zda kay tl olan bir resmin nas l eklendi ini ö renece iz. Çizim Araç Çubu undan Resim Ekle ( ) simgesine t klan r, kar n za dosya açarken kulland n z pencereye benzer bir pencere ç kar ( ekil 3.11). Bu pencerede resmin bulundu u dizin ve dolay s yla resim dosyas bulunur ve Ekle butonuna bas l r, seçilen resmin slayt üzerine eklendi i görülür. ekil 3.11: Slaytta dosyadan resim eklenmesi 31
Normal resim formatlar na göre (JPEG, TIFF, BMP, GIF vs ) haf zada çok az yer kaplayan küçük resim (Clipart ) olarak adland r lan resimleri slâyta eklemek için Çizim Araç Çubu undan Küçük Resim Ekle ( ) simgesine t klan r. Simgeye t kland nda sa taraftaki Görev bölmesi küçük resim eklemek için haz r hale gelir. Sunu program n n kurulumu s ras nda örneklerde kullanmak amac yla az say da da olsa küçük resimler bilgisayar n za yüklenir. Bunlar görebilmek için görev bölmesinin en alt nda Küçük resimleri düzenle linkine t klar z vekar m za Clipart organizasyonu yapan Clip Organizer penceresi ç kar ( ekil 3.12). ekil 3.12: Küçük resim (clipart) organizasyon penceresi Bu pencerede Koleksiyonlar mdan, Office Koleksiyonlar seçilir, bu koleksiyonun alt k sm nda clipartlar n grupland dizinlerden aranan clipartla ili kili dizin seçilir. ( ekilde Bilim dizini seçilmi tir). Sa taraftaki pencerede clipartlar n ön izlemesi görülür. Buradan istenen resim fare ile seçilir ve sürüklenerek slayt üzerine b rak l r yadaclipartseçilirve Kopyala komutu verilir, slayt üzerinede Yap t r komutu uygulan r. böylece clipart slayt üzerine yerle ir. Çizim çubu u üzerindeki otomatik ekil bölümünden slayt n za birçok haz r ekil ekleyebilirsiniz. Otomatik ekil butonuna t kland nda yukar do ru bir pencere aç l r. Bu penceredeki bölümlerden istenen k s m seçilir ( ekil 3.13). Bu pencerede herhangi bir bölüme gidildi inde o bölümle ilgili ekillerin oldu u alt pencere aç l r. Buradan ekil seçilir. Fare i aretçisi (+) ekline dönü ür. Fare ile slayt üzerinde bir kö eden di er kö eye diktörtgen çizildi inde seçti imiz eklin slayt üzerinde olu tu unu görürüz. Çizim araç çubu u üzerindeki çizgi, ok, dikdörtgen ve daire gibi nesneler de ( ekil 3.10) ayn ekilde slayta eklenebilir. 32
ekil 3.13: Slaytta otomatik ekil eklenmesi Di er Office programlar nda da kullan lan Word Art (Yaz Sanat ) nesnesi sunu program nda da kullan labilmektedir. Bu nesne ile slayt n za güzel görünümlü yaz lar ekleyebilirsiniz. Çizim araç çubu undan Word Art ( ) simgesine t klad n zda kar m za Word Art galerisi ç kar, bu pencereden istenen yaz biçimi seçilir ve Tamam butonuna bas l r. Kar n za yaz n z yazaca n z bir pencere ç kar. Bu pencereye istenen yaz yaz ld ktan sonra Tamam butonuna bas l r. Yazd n zyaz slayt üzerine eklenir. ekil 3.14: Slaytta word art eklenmesi ekil 3.15 te bir slayt üzerine eklenmi 9 tane nesne görülmektedir. Bu ekli inceleyerek konuyu daha iyi kavramaya çal n z. 33
ekil 3.15: Slayt üzerine eklenmi nesneler Dosyadan Resim : 5 Küçük Resim (Clipart) : 7 Otomatik ekil : 1, 3, 6, 8, 9 Word Art nesnesi : 2 Ok nesnesi : 4 Grafikler, birden fazla de i kenin birbirine göre durumunu k yaslamak için kullanabilece iniz etkin yollardan biridir. Sunular n zda gerek duydu unuzda Grafik nesnelerine yer verebilirsiniz. Slâyta grafik eklemek için Ekle menüsünden Grafik komutunu verebilece iniz gibi Standart araç çubu undan Grafik Ekle ( ) simgesine de t klayabilirsiniz. Bu komutu verdi inizde kar n za ekil 3.16 daki grafik olu turma ekran gelir. Bu ekranda geçerli olan de i kenlerin hepsini de i tirerek, yerlerine istedi iniz yeni verileri yazabiliriz. Grafi in d nda bir yere t klad n zda grafik olu turma ekran kendili inden kaybolur ve grafik nesnesi slayt üzerine otomatik olarak eklenir. 34
ekil 3.16: Grafik nesnesi eklemek için grafik olu turma ekran n n kullan lmas Grafik nesnesi üzerindeki verilerde de i iklik yapmak için grafik nesnesine fare ile çift t klan r, grafik olu turma ekran tekrar kar n za gelir. Grafi in türünü, yani tipini de i tirmek istersek grafik olu turma ekran nda, grafik alan na farenin sa tu u ile t klan r, aç lan pencereden grafik türü seçilir, kar n za Grafik Türü penceresi gelir. Bu pencerede istenen grafik türü seçilir.( ekil 3.17) ekil 3.17: Grafik Türü ve Grafik Seçenekleri pencereleri Slayt sayfalar üzerine tablo da eklemek mümkündür. Ekle menüsünden Tablo komutunu verebilece iniz gibi Standart Araç Çubu undan Tablo Ekle ( )simgesinede t klayabilirsiniz. Kar n za tablo ekleme penceresi ç kar, bu pencerede tablonun sat r ve sütün say s n girmenizi ister, bu bilgiler girildikten sonra Tamam butonuna bas l r, tablo kendili inden slayt sayfas üzerine yerle ir. 35
Slaytta eklenen nesnelerin renklerini, çizgi kal nl klar n de i tirebilirsiniz. Bunun için nesneye çift t klayabilirsiniz ya da nesneye sa t klay p aç lan pencerede Otomatik ekil biçimlendir / Nesne biçimlendir komutunu verebilirsiniz, kar n za ç kan pencerede istenen de i iklikler yap larak nesnenin biçimi de i tirilir. 3.8. Sunuya Nesne Ekleme Slaytlara isterseniz di er programlar n dosyalar n ekleyebilirsiniz. Böylece kopyalayap t r veya ba ka bir yöntemle sayfaya ekleyemeyece iniz nesneleri slaytlara ekleyebilirsiniz. Bu i lem için Ekle menüsünden Nesne komutu verilir, kar n za Nesne Ekle penceresi ç kar, bu pencerede istenen nesne türü seçildikten sonra Tamam butonuna bas l r. Seçilen nesneye göre ya nesne sayfa üzerine eklenir ya da nesnenin ait oldu u program aç l r. Nesne düzenlendikten sonra slâyta eklenir ( ekil 3.18). 3.9. Ba lant lar Olu turma ekil 3. 18 : Slayta nesne ekleme Her biriniz mutlaka internet sayfalar aras nda dola m t r. Bu sayfalar üzerinde herhangi bir linke t klad n zda o linkle ilgili sayfaya gitti inizi an msay n z. Sunu program da bildi iniz gibi slaytlardan olu maktad r. Sunu çal t r ld nda slaytlar s ra ile ekrana gelmektedir. Ancak bazen sunular n ekrana gelme s ras kullan c n n iste inegörefarkl l k gösterebilir. Mesela bir Co rafi bölgenin tan t m n yapt m z sunuda resimler, tarihi yerler, oteller, vs gibi bölümler olsun. Kullan c bu konulardan hangisini izlemek istiyorsa o konuyu seçebilmelidir derseniz, slayttaki nesnelerle di er slayt sayfalar aras nda ba lant kurmal s n z. Slayttaki bir nesneye ba lant eklemek için Köprü Düzenle penceresi kullan l r. Bu pencereyi açmak için nesneyi ya da yaz y fare ile seçeriz, Ekle menüsünden Köprü komutu verilir. Bu i lemin di er bir yöntemi de öyledir; nesneye farenin sa tu u ile t klan r, aç lan pencereden en altta Köprü komutu verilir, kar m za Köprü Ekle penceresi ç kar ( ekil 3.19). 36
ekil 3.19: Nesneye köprü düzenleme Bu pencere üzerinde yapaca n z ba lant türüne göre sol taraftaki bölümlerden biri seçilir. Sa taraftaki bölümden de ba lant yap lacak dosya, slayt, web adresi vs belirlenir ve tamam butonuna bas l r. Sunuyu çal t rd n zda ba lant yap lan nesne üzerine fare ile geldi inizde, farenin i aretçisi el ( ) ekline dönü ür. Nesneye t kland nda kurulan köprüye göre i lem gerçekle ir. 37