Sevgili Okuyucularımız, Bu sayımızda küresel ve yerel piyasalardaki gelişmelerin yatırım fonu piyasasına yansımalarını Piyasalardaki Gelişmeler ve Fon Piyasasına Yansıması kısmında bulabilirsiniz. Bu ayki Fon Analiz in konusu fon ratinglerinin alım satım kararlarına etkisi. Analizde ratingleri kullanarak alım satım kararı veren bir yatırımcının sağlayacağı kazancı bir örnek üzerinden inceledik. Ayrıca bültenimizde fonların kategori bazında getirilerini ve alternatif yatırım araçlarının getirilerini bulabilirsiniz. Tüm fonların güncel rating değerlerine www.ludens.com.tr adresinden ulaşabilirsiniz. Her türlü sorunuz için ludens@ludens.com.tr adresine e- posta yazabilir, internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz. Faydalı okumalar dileklerimizle, Dr. Nazlı Kalfa Baş PİYASALARDAKİ GELİŞMELER VE FON PİYASASINA YANSIMASI ALTERNATIF YATIRIM ARAÇLARININ GETİRİLERİ YATIRIM FONLARININ GETİRİLERİ FON ANALİZ
PİYASALARDAKİ GELİŞMELER VE FON PİYASASINA YANSIMALARI Geçtiğimiz Ekim ayında ABD de bakanlık seçimlerini Donald Trump ın kazanmasının ardından, küresel piyasalarda oldukça yüksek dalgalanmalar yaşanmıştır. ABD doları ve ABD hazine tahvili faizleri, Trump ın ekonomi politikalarına ilişkin beklenti nedeniyle hızlı bir şekilde yükselmiştir. Bu da Kasım ayında tüm piyasaları etkileyen önemli bir gelişme olarak tarihte yerini almıştır. Gerek enflasyonda artış beklentisi, gerekse de üçüncü çeyrekte ABD ekonomisindeki güçlü ve tahmin edilemeyen büyüme oranı, FED in Aralık ayında faiz arttırımına gidebileceği beklentilerini arttırmıştır. Brexit kararına rağmen, Euro Alanı ndan ekonomik verilerin iyi geldiğini söylemek mümkündür. Üçüncü çeyrekte %0,3 lük büyüme kaydeden Euro Alanı ülkeleri, istikrarlı konumlarını sürdürmektedir. Yıllık enflasyon oranı da Kasım ayında son 2 yılın en yüksek seviyesine çıkmıştır. Ayrıca Almanya da işsizlik oranı %6 ile 1990 yılından bu yana en düşük seviyeye gerilemiştir. Bizdeyse resim biraz daha karamsardır. Mevsimlik etkilerden arındırılmış işsizlik oranı % 11,4 e çıkarak, Mart 2010 dan bu yana en yüksek seviyeyi görmüştür. Sanayi üretimi ise çok uzun zamandır ilk defa azalarak, negatif değer almıştır (-%1,9). Ekim ayında olduğu gibi Kasım da da en çok kazandıran yatırım aracı ABD Doları olmuştur. Doların geçen ayki getirisi % 10 civarındadır. Euro geçtiğimiz ay % 7,4 lük bir yükseliş kaydederek ikinci en yüksek kazandıran yatırım aracı olmuştur. BIST100 Endeksi Kasım ayını 73,995 düzeyinde kapatarak aylık bazda % 5.8 kaybettirmiştir. Ekim ayında altının ons fiyatı 1,175 dolara gerilemiş ve bir önceki aya göre % 8,8 civarında değer kaybederek, yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı olmuştur. Geçtiğimiz ay yatırım fonları ortalama % 0,71 getiri sağlamıştır. Kategori bazında en yüksek getiriye sahip fonlar katılım, kıymetli maden ve fon sepeti fonlarıdır. Katılım fonlarında alt kategorilere baktığımızda, hisseye yatırım yapan katılım fonlarının %3,3 kaybettirdiğini; buna rağmen altın ve kira sertifikası katılım fonlarının ortalama % 2,5 kazandırdığını görüyoruz. Altındaki ciddi düşüşe rağmen, altın fonları doların değer kazanmasıyla katılımcısının yüzünü güldüren fonlar olmuştur. Emtia yabancı fonlara yatırım yapan fon sepeti fonları % 11,4 lük getiriyle rekor kırmıştır. Yılbaşından bu yana yatırımcısına % 9,5 lik getiri sağlayan hisse fonları bu ay, Borsa nın kötü gidişatına yenik düşmüş ve % 3,2 değer kaybetmiştir. Hisselerde, geçen aylarda olduğu gibi yabancıya yatırım yapan fonlar yaklaşık aylık % 13 lük getiri sağlamıştır. Dövizdeki artışa paralel olarak kamu dış borçlanma senetleri yatırım fonlarında geçtiğimiz ay % 5 lik bir getiri kaydedilmiştir. Yine aynı sebeple, uzun vadeli borçlanma araçları fonlarının negatif getiri yazdıklarını söyleyebiliriz.
15,00 10,00 5,00 0,00-5,00-10,00 Yatırım Fonlarının Kategori Bazında 1 Aylık Getirileri 10,3 7,4 8,8 3,62 2,61 2,70 0,71 0,81 0,56 0,66-1,98 1-5,78-8,8 Yatırım Fonları Borçlanma Araçları Fonları Fon Sepeti Fonları Hisse Senedi Fonları Karma ve Değişken Fon Katılım Fonları Kıymetli Madenler Fonları Para Piyasası Fonları BIST 100 Altın (USD/ons) TL/Dolar TL/Euro Döviz Sepeti Mevduat Faizi 0,61 Yatırım Aracı ALTERNATİF YATIRIM ARAÇLARININ GETİRİLERİ Son 1 Aylık Son 3 Aylık Son 6 Aylık Son 1 Yıllık 30.11.2016 BIST 100 73.995-5,78-2,60-4,89-1,65 Altın (USD/ons) 1.175-8,8% -10,2% -3,3% 8,4% TL/Dolar 3,4236 10,3% 15,7% 16,1% 17,5% TL/Euro 3,6430 7,4% 10,5% 10,7% 18,2% Döviz Sepeti (0,5 EUR +0,5 USD) 3,5333 8,8% 12,9% 13,2% 17,9% Gösterge Tahvil Faizi 10,46 TCMB Ağır.Ort.Fon.Mlyt 8,20 TÜFE 7,00 ÜFE 6,41
Kategori YATIRIM FONLARININ GETİRİLERİ Son 1 Aylık Son 3 Aylık Son 6 Aylık Son 1 Yıllık Yatırım Fonları 0,71 2,20 4,42 9,74 Borçlanma Araçları Fonları 0,81 2,25 4,52 9,47 Diğer Borçlanma Araçları 0,31 1,66 4,23 9,31 Kısa Vadeli Borçlanma Araçları Fonları 0,62 1,92 4,03 8,86 Orta Vadeli Borçlanma Araçları Fonları 0,03 1,04 3,18 8,44 Uzun Vadeli Borçlanma Araçları Fonları -1,75-1,20 1,47 6,93 Kamu Borçlanma Araçları Fonları -0,86-0,04 2,50 7,89 Kamu Dış Borçlanma Araçları Fonları 4,94 8,75 12,46 17,78 Yabancı Borçlanma Araçları Fonları 8,09 13,28 16,74 19,90 Özel Sektör Borçlanma Araçları Fonları 0,81 2,50 5,14 10,49 Fon Sepeti Fonları 3,62 6,12 8,94 11,92 Borçlanma Araçları Fon Sepeti 0,00 0,00 0,00 0,00 Diğer Fon Sepeti Fonlar 2,02 3,62 5,90 11,36 Emtia Yabancı Fon Sepeti Fonları 11,39 19,49 19,92 24,88 Hisse Senedi Fon Sepeti Fonları 0,00 0,00 0,00 0,00 Yabancı Fon Sepeti 7,37 11,90 15,84 21,04 Hisse Senedi Fonları -1,98-0,08-1,00 6,11 Endeks Hisse Senedi Fonları -3,77-1,23-2,94 3,80 Hisse Senedi Fonları -3,19-1,90-3,40 5,03 Yabancı Hisse Senedi Fonları 12,86 17,39 21,35 19,67 Karma ve Değişken Fon 0,56 2,31 3,98 9,33 Değişken Fonlar 0,95 2,72 4,64 10,02 Agresif Değişken Fonlar 2,65 6,71 6,52 12,54 Atak-Dinamik-Büyüme 0,12 0,98 1,74 6,68 Dengeli Değişken Fonlar 0,48 2,11 4,57 10,19 Diğer Değişken Fonlar 1,05 2,77 4,72 9,81 Muhafazakar-Temkinli Değişken Fonlar 0,82 2,24 4,72 10,05 Karma Fonlar -2,46-0,85-1,09 3,47 Katılım Fonları 2,61 5,04 7,79 15,52 Altın Katılım Fonları 2,59 4,05 11,82 28,59 Diğer Katılım Fonları 3,95 7,54 9,12 13,99 Hisse Katılım Fonları -3,35-1,40-5,12 1,10 Kira Sertifikası Fonları 2,36 4,35 6,51 10,76 Kıymetli Madenler Fonları 2,70 4,25 12,56 29,39 Altın Fonları 2,68 4,25 12,32 29,07 Kıymetli Madenler Fonları 2,90 2,85 19,72 37,53 Para Piyasası Fonları 0,66 2,06 4,32 9,48 Kaynak: www.finnet.gen.tr
FON ANALİZ RATİNGLERİN ALIM SATIM KARARLARINA ETKİSİ Fon ratinglerinin genel olarak incelendiğinde geçmiş veriyi kullanarak fonları değerlendirdiği görülmektedir. Bu bilgi hem dünya hem de ülkemiz için geçerlidir. Dolayısıyla, ratingler yatırımcıya fonların sadece geçmiş performansı üzerinden bir bilgi sağlar. Ancak, hemen eklemek gerekir ki ratinglerin kullanımına ilişkin yapılan çalışmalar yatırımcıların bu bilgiyi alım/satım kararlarında yoğun biçimde dikkate aldığını bulgulamaktadır. Ülkemizde yeni bir alan olması sebebiyle fon alım/satımında rating bilgisinin kullanımına dair veri yoktur. Bu ayki analiz yazımızda işte bu noktaya ışık tutmak amacındayız. Bir yatırımcının fon ratinglerini dikkate alarak alım/satım kararı vermesi durumunda elde edeceği getirinin ne olacağı sorusunu yanıtlamaya çalışacağız. Esas olarak böyle bir sorunun yanıtı oldukça geniş bir inceleme konusudur. Burada küçük bir örnek üzerinden değerlendirmelerde bulunacağız. Öncelikle belirtmek isteriz ki bu örnek tamamen gerçek değerler üzerinden çalışılmıştır. Ancak fon isimleri kapatılmıştır. Örnek çalışma, borçlanma araçları (TL) yatırım fonları üzerinden yürütülmüştür. Bir başka deyişle yatırımcının risk profilinin muhafazakar olduğu, yüksek risk almak istemeyen bir yapıda olduğu varsayılmıştır. Bu yatırımcı Ludens Fon Ratingleri nin yayınlanmaya başladığı tarih olan 2015 yılı Mayıs ayında kendi risk profiline denk düşen fonları incelemiş ve geçen ay (Nisan 2015) 5 yıldız alan fonlardan XYZ fonunu seçerek 1.000 TL yatırmıştır. Yatırımcı her ay rating sonuçlarını izlemeye devam etmiştir. XYZ fonunun bir yıl boyunca ratingleri aşağıdaki gibidir: Nis. May. Haz. Tem. Ağu. Eyl. Eki. Kas Ara Oca. Şub. Mar. Nis. May. Kod 15 15 15 15 15 15 15 15 15 16 16 16 16 16 XYZ 5 5 5 5 5 5 5 5 4 5 5 5 4 3 Fonun ratingleri görüldüğü üzere ilk aylarda 5 yıldızdır. Ancak Mayıs ayında 3 yıldıza düşmüştür. 3 yıldız ve üstünü başarılı olarak gören yatırımcı bu süre boyunca 1.000 TL sini fonda tutmaya devam etmiştir. Haziran 2016 ratingleri açıklandığında (bu rating Temmuz ayının ilk haftası açıklanmıştır) yatırımcı fonun ratinginin 2 yıldıza düştüğünü görmüştür. XYZ fonunun Haziran-Kasım 2016 dönemindeki aylık ratingleri aşağıda gösterilmiştir. Haz. Tem Ağu. Eyl.1 Eki. Kas Kod 16.16 16 6 16.16 XYZ 2 4 1 1 1 1
FON ANALİZ (devam) Temmuz ayının başında, XYZ fonunun Haziran ratingindeki düşüşü gören bu yatırımcının alım/satım tutumu ne olabilir? Biz örneğimizde ratingleri dikkate almanın etkisine yoğunlaştığımız için iki alternatif senaryo üzerinde çalıştık: 1. Senaryo: Ratingi dikkate almayan tutum, XYZ fonunda kalmaya devam Eğer yatırımcı ratingleri takip etmez ya da takip etse dahi rating düşüşünü bir alım/satım karar kriteri olarak dikkate almaz ise XYZ fonunu elde tutmaya devam edecektir. Bu durumda Kasım 2016 sonu itibariyle yatırımcının kazancını inceleyelim: Başlangıç Tutarı (TL) 1.000 Elde tutma dönemi getirisi (%) 10,1 Dönemsel getiri (TL) 101 Dönem sonu toplam para (TL) 1.101 2. Senaryo: Ratingi dikkate alan tutum, XYZ fonunu SAT kararı Yatırımcı ratingdeki düşüşü dikkate alarak fonunu satmaya karar verir. Bu durumda elde edeceği parayı yeniden risk profiline uygun fonlar arasından geçmiş rating verilerine bakarak 5 yıldızlı bir fonda değerlendireceğini düşünelim. Yatırımcı yaptığı incelemede geçmiş 14 ay boyunca yüksek rating değerlerine sahip (4 ve 5 yıldızlı) bir fon olan ABC yi farketmiştir. ABC fonunun Nisan 2015- Mayıs 2016 dönemindeki aylık rating değerleri aşağıdadır: Nis. May Haz. Tem Ağu. Eyl. Eki. Kas. Ara. Oca. Şub Mar. Nis. May. Haz. Kod 15.15 15.15 15 15 15 15 15 16.16 16 16 16 16 ABC 4 4 5 4 4 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 Yatırımcı Temmuz ayı başında elindeki XYZ fonunu sattığında 1122 TL elde eder. Bu parayı ABC fonuna yatırır. Yatırımcı bu kez ABC fonunun ratinglerini takip etmeye devam eder: Tem. Ağu Eyl. Eki. Kas. Kod 16.16 16 16 16 ABC 5 5 5 5 5
FON ANALİZ (devam) Görüldüğü üzere ABC fonu 2016 Temmuz ayından günümüze 5 ay boyunca düzenli biçimde 5 yıldız almıştır. Bu durumda Kasım 2016 sonu itibariyle yatırımcının kazancını inceleyelim: Başlangıç Tutarı (TL) 1.122 Elde tutma dönemi getirisi (%) 2,52 Dönemsel getiri (TL) 28 Dönem sonu toplam para (TL) 1.151 Peki, yatırımcının ratingleri kullanarak karar almasının yarattığı ek kazanç nedir? 1.151-1.101= 50 TL. Bu durumda dönemsel olarak bakılırsa ratingleri kullanan yatırımcı %4.5 lik bir ek getiri yaratmayı başarmıştır. Bu getiriyi yıllık olarak ifade edersek %3 yıllık ek getiri kazanılmıştır.
ÇEKİNCELER Bu bülten bağımsız bir derecelendirme kuruluşu olan Ludens İleri Finansal Hizmetler ve Danışmanlık Ltd. Şti. * tarafından bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu bülten kurumumuz uzmanları tarafından, geçmiş veriler kullanılarak bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, herhangi bir yatırım aracının alım/satım tavsiyesi veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak kullanılamaz. Veriler, güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan alınmıştır. Bu kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve bu bültendeki bilgilerin kullanılmasından doğabilecek doğrudan veya dolaylı zararlardan Ludens İleri Finansal Hizmetler ve Danışmanlık Ltd. Şti. sorumlu tutulamaz. Bu bültende yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir şekilde Ludens İleri Finansal Hizmetler ve Danışmanlık Ltd. Şti. nin kurumsal yaklaşımını yansıtmamakta olup, raporu kaleme alan uzmanların kişisel görüş ve değerlendirmeleridir. Ludens İleri Finansal Hizmetler ve Danışmanlık Ltd. Şti. bu raporda yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değişmez ve eksiksiz olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. Ludens İleri Finansal Hizmetler ve Danışmanlık Ltd. Şti. bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. İşbu bülten üzerinde Kurumumuzun telif hakkı olup, Kurumumuzun yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır. * Ludens İleri Finansal Hizmetler ve Danışmanlık Ltd. Şti., Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği nin notlandırma ve sıralama faaliyetinde bulunması uygun görülen kuruluşlar listesinde yer almaktadır. Ludens İleri Finansal Hizmetler ve Danışmanlık Ltd. Şti., Seri VII - 128.5 nolu Bireysel Portföylerin ve Kolektif Yatırım Kuruluşlarının Performans Sunumuna, Performansa DayalıÜcretlendirilmesine Ve Kolektif Yatırım Kuruluşlarını Notlandırma ve Sıralama Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ de yer alan esaslar çerçevesinde notlandırma ve sıralamala faaliyetinde bulunmaktadır. Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği nin, notlandırma ve sıralama faaliyetinde bulunması uygun görülen kuruluşu listeye alması; notlandırma, sıralama ve diğer faaliyetlerinin kefili olduğu anlamına gelmeyeceği gibi, söz konusu faaliyete ilişkin bir tavsiye olarak da kabul edilemez.