www.lean.org.tr Eğitimin Amacı Sabri Deniz: sabrideniz@lean.org.tr Güçlü şirket rekabeti (maliyeti) yönetebilmelidir? Yalın düşünce, yalın yaklaşım hakkında genel bilgi, Yalın düşüncenin temel prensipleri, İş süreçlerimize farklı bir gözle bakabilmek, Şirketimizdeki israfları görebilmek, Değer akış örneği uygulama, Sistemi yeniden değerlendirmek ve israflardan arındırmak, Şirketimizin yalın düşünceden nasıl yararlanabileceğini görmek Başlıca Yalın Üretim teknikleri nelerdir? Yalın düşüncenin hangi temel prensiplerini destekler? 2 1
Mevcut Durum Küresel Rekabet Ürün ömrü kısalıyor Ürün geliştirme Ürün çeşitliliği artıyor Kişiye özel Ürün kalitesi olmazsa olmaz Regülasyonlar Servis, hizmet kalitesi Sunulan değer Fiyatlar düşüyor Rekabet Teslimat esnekliği ve hızı Değişim Belirsizlik artıyor HIZ ve BİLGİ 3 Küresel Rekabet FİYAT =? 4 2
Nasıl Rekabet Edeceğiz? Yönetebilmelidir. Güçlü Şirket Maliyetini Piyasa Fiyatı Düştü! 5 Kâr Maliyet Fiyat Maliyet Üstüne Kâr Mantığı Tüm hakları ye aittir. Lean Academy Müşteri Ne Bekliyor? Yeni Fiyat İsraf Maliyet İsraf Kâr Yeni Maliyet «Kâr Marjını Düşürmemek İçin Maliyetini Düşür» Mantığı Müşterinin istediği çeşitli ürünlerden azar azar üretmek. 1. Tam zamanında 2. Beklenen Kalitede 3. Uygun Fiyatta Nasıl olacak bu? 6 3
Yalın Ev Amaç ve Hedef Ne? Müşterimize Hangi Değeri Sunuyoruz? Hangi Problemleri Çözmeye Çalışıyoruz? 7 İşi İyileştirme, Operasyonel İyileştirme Yalın Liderlik Yönetim Sistemi İş Yapanı İyileştirmek, Çalışanı İyileştirmek, Geliştirmek Şirket Kültürü, Zihniyet, Alışkanlıklar, Haziran Uygulama 2018 Sürekli İyileştirme, Hizalanma (Takım), Problem Çözme, PUKÖ, Gemba, Sabri Deniz; sabrideniz@lean.org.tr Yalın Düşünce; Olmazsa Olmaz 5 Kural Doğru işi yapmak Müşteri için değer Ortak amaçlar Tüm paydaşlar için karlılık ve gelişme İşi doğru Az ile çoğu İnsan odaklı Sürekli yapmak elde etmek yönetim iyileştirmek Süreçleri İsrafları yok Yetkinlik Problemleri görmek etmek gelişimi fırsat bilmek Tavizsiz Kalite, İş yükünü Çalışan katılımı Suçlamadan nedenleri Hız, Esneklik, dengelemek Git-gör-anla araştırmak Güvenlik Karmaşıklığı prensibi Süreç İlk seferde azaltmak Karşılıklı saygı performans doğru takibi Baştan sona tüm süreçlerde müşteri ve değer odaklılık 8 4
Yalın Sözcüğü 9 Yalının Kazandırdıkları KALİTE yükselir HIZ artar MALİYET düşer İŞ GÜVENLİĞİ Lean (Yalın) kelimesi İngilizce de yağı olmayan insan, et Türkçe de Yalın : Gösterişsiz, süssüz, sade MORAL,MOTİVASYON yükselir Yalın Düşünce, sisteme yük getiren tüm israflardan (yağlardan) arınmayı hedef alan bir yaklaşımdır. ilk seferde doğru hızlı çalışmak DEĞİL israfları önle çalışan sağlığı, iş güvencesi takım çalışması, işini iyileştirmek kendini geliştirmek, problem çözmek 5
Yalın Yaklaşım Yalın Yaklaşım Önemli olan tüm çalışanların düşünmesini ve inisiyatif almasını sağlamaktır Doğru süreçler doğru sonuçları doğurur Her problem iyileşme için bir fırsattır Yalın Müşteri açısından değer yaratmayan işleri yapmamak, bunlara ayrılan süreyi azaltmak Küçük partiler halinde üretmek, ürün dönüş kayıplarını azaltmak Farklı ürünlerin akış yollarını ayırmak Ürünleri bir işlemden diğerine bekletmeden akıtmak, prosesleri yakınlaştırmak Malzemenin, bilginin ve çalışanın müşteri talep hızında akışını sağlamak Talebi zamana düzgün yaymak, talep olmadan iş / üretim yapmamak Doğru işi yapmak İşi doğru yapmak Az ile çoğu elde etmek Sistematik olarak iyileştirmek Enstitü 6
Yalın Yaklaşım İşi ilk defada hatasız yapmak Problemleri çabuk görünür kılmak Değişkenlikleri azaltmak Problemlerin kök nedenini ortadan kaldırmak Yerinde gözlem yapmak Çalışanların çok yönlü becerilerini geliştirmek Hızlı problem çözme yeteneğini geliştirmek (PUKÖ) Resmin bütününü görebilmek İletişim araçlarını geliştirmek Yalın Yaklaşım Problem = İdealle mevcut durum arasındaki sapmadır. HEDEF (İDEAL) Toyota yöneticileri başarılarının ardındaki neden sorulduğunda bir çok problem yanıtını veriyorlar. SAPMA MEVCUT 7
Yalın Yaklaşım Problemlere Yaklaşım Gelecek durum (standart veya hedef) Çözümün ne tarafındasınız? Mevcut durum PROBLEM Yalın düşüncenin temel prensipleri Değeri Tanımla Akışı Tanımla Sürekli Akış Yarat X Çekme Sistemlerini kur. Sürekli İyileştir. 16 8
Değer Müşteriye sunulan fayda İhtiyaca getirilen eksiksiz bir çözüm Müşterinin Talep ettiği Yapılmazsa mutsuz olacağı Bedelini ödemeyi kabul ettiği İşlemler, ürünler, özellikler Değer mi? - Alışveriş Aradığınız ürün yok Ürünlerin tarihi eski Kasada barkod okunamadı Yazarkasa kağıdı bitti Raftaki etiket farklı Bozuk para üstü yok POS çalışmıyor Torba kalmamış Otoparkda yer yokyalın Enstitü 18 9
İsraflar Ürüne / müşteriye hiçbir değer katmayan iş elemanları ve nitelikler Maliyeti artırır ve zamanı uzatır Enstitü 19 Toplam iş süresinin küçük bir bölümünde değer yaratılır Değer Yaratan Müşterinin istediği yönde İş dönüşüm sağlayan faaliyetler İsraf Boyamak, dikmek, kesmek, Müşteri ve iş açısından pişirmek, tanıtım yapmak gereksiz faaliyetler Zorunlu İsraf arama, aktarma,yalın sıralama, Değer ve İsraf tamir, taşıma, onay,.. Müşteriye açısından anlamlı olmayan fakat iş için gerekli faaliyetler Kalıp bağlamak, alet değiştirmek, temizlik, sipariş girmek,. 20 10
8 İsraf - (1) Aşırı Üretim (Overproduction) Üretim Hizmet Müşterinin veya sonraki iş adımının istediğinden fazla veya erken üretmek Sevkiyat kapasitesi yokken satış yapmak 21 8 İsraf - (2) Stok (Inventory) Üretim Gerekenden fazlasını içeren rapor bilgi ve doküman hazırlamak Sonraki iş adımının işleyemeyeceği kadar çok veya erken iş yapmak Hizmet Değere dönüşmeyen, ara stok, yarı mamul, hammadde ve bitmiş ürünlerin tümü Şu anda gerekli olmayan her şey Ofiste bulunan şu an için gereksiz her türlü malzeme ve doküman Bekleyen işler kutusu STOK AŞIRI ÜRETİM İSRAFININ DOĞAL BİR SONUCUDUR! 11
8 İsraf (3) Bekleme (Waiting) Üretim Hizmet Arıza, enerji kesintisi gibi problemler nedeniyle iş yapılamayan zaman Ürünün, makinaların, insanların birbirini beklemesi 8 İsraf - (4) Fazladan İşlem (Overprossesing) Üretim Ofisteki ekipmanların (fotokopi makinası, server vb.) işlemini beklemek Kuyrukta sıra beklemek Onay, bilgi beklemek Hizmet Müşterinin talep etmediği işleri yapmak Üründe gereğinden fazla işlem veya özellik İhtiyaç duyulmayan bilgiyi üretmek İstenmeyen pazarlama e- postaları Gereğinden fazla detay hazırlamak 12
8 İsraf - (5) Hata/Fire (Defects) 8 İsraf (6) Gereksiz Hareket (Motion) Üretim Hizmet İnsanların gereksiz hareketi Makinaya, parça kasasına, alet dolabına yürümek Yürüme mesafeleri İnsanların gereksiz hareketi Ofisler arasında yürüme mesafeleri Yazılımlardaki gereksiz tıklamalar 13
8 İsraf (7) Gereksiz Taşıma (Transportation) Üretim Hizmet Ürünleri, malzemeleri bir yerden bir yere taşımak Gereksiz transfer ve aktarmalar 8 İsraf - (8) Kullanılmayan Yetenek (Underutilized People) İşimizi yapmamız için gereken malzemelerin lokasyonlar arası gereksiz transferi Elektronik veya kağıttaki bilgileri fiziksel veya sistemsel olarak bir ortamdan diğerine nakletmek Herkesin zekasını sürekli gelişim için kullanın! Tüm çalışanların tüm yetenek ve tecrübelerini kullanmamak Çalışanların görüş ve önerilerini dikkate almamak (işi en iyi yapan bilir!) Çalışanlara kapasitelerinin altında işler vermek Çalışanlara gelişimleri için fırsat tanımamak 14
3M: Kayıplarımız MUDA (İsraf) Değer yaratmaksızın maliyet ekleyen her şey Hatalar Beklemeler Taşımalar Stoklar Gereksiz hareketler Gereksiz işlemler Aşırı üretim Kullanılmayan yetkinlik Muda Muri Yalın düşüncenin temel prensipleri X Mura MURİ (Zorlama) Bakalım ne zaman kopacak? Kapasite aşımı Aşırı Yükleme MURA (Düzensizlik) Düzensiz iş planları Değişken iş yükleri Miktarsal dalgalanmalar Kararsız prosesler 30 15
Yalın Üretim Teknikleri Değer akışı KANBAN SMED TPM POKA YOKE GÖRSEL YÖNETİM JIT MİLK RUN DEĞER AKIŞ HARİTASI KAIZEN HEIJUNKA TEK PARÇA AKIŞ TAKT JIDOKA Değer sunma sürecindeki, değer yaratan veya yaratmayan faaliyetlerin bütünü Ürün / hizmet odaklı Birçok şirket Bir şirket Bir süreç işlem işlem işlem işlem işlem 16
Değer Akışı Tipik bir üretim şirketi Zaman 99 % 1% Geleneksel metodlarla üretim iyileştirme sonuçları 99.5 % 0.5 % Yalın Üretim Yaklaşımı Zaman 90 % 10 % Fabrika içi değer akışı Katma Değer İsraf (Muda) Zaman 17
Kayıplarımız Değer akış süresi Ürünün değer akışı boyunca proseslerden geçerken harcadığı toplam süre 1 3 2 2 3 2 12 4 4 1,5 3 2,5 1 ODAK Değer yaratan işlere harcanan zaman, Value Added Time = VAT Zorunlu israflar için harcanan zaman, Esential Not Value Added İsraflar için harcanan zaman, Not Value Added = ENVA =NVA AZALT YOK ET Ana gösterge : Akış süresi içinde değer yaratılan süre oranı 18
Değer Akış Örneği, Uygulama Self-servis bir restoranda süreç adımları ve zamanları verilen aşağıdaki süreç için değer oranını hesaplayınız? 1- Önce yandaki boş hücrelere en uygun faaliyet türünü belirleyerek, Z, İ ve D olarak yazın. 2- Her faaliyet türünün topladığı toplam zamanı hesaplayın. 3- En son % olarak süreç değer oranını hesaplayın ve iyileştirmeleri tartışınız. 1. Müşteri tepsi alarak açık büfelerinönüne gelir. 2. Tüm büfelerin önünden geçerek yiyeceklere bakar, bir büfenin önüne gelir. 3. Önünde biriken diğer müşterilerin hizmet almasını bekler. 4. Sıra kendisine gelince siparişini verir. 5. Siparişindeki bir garnitür azaldığı için görevli mutfaktan tazeleme yapar. 6. Müşteri siparişi hazırlanır ve müşteri ödemeye yönelir. 7. Müşteri ödeme kasasında sıradaki diğer müşterileribekler. 8. Sıra gelince kasadaki görevli ödemeyi alır ve müşteri masalara yönelir. 9. Masalar dolu olduğu için masa boşalmasını bekler. 10. Boşalan ilk masaya oturur, masadaki tepsiler alınmadığı için görevli bekler. 11. Görevli gelir ve tepsileri alır, masayı temizler. 12. Müşteri yemeğini yer, tepsiyi masada bırakarak kalkar. 15 sn. 65 sn. 220 sn. 20 sn. 65 sn. 135 sn. 90 sn. 30 sn. 150 sn. 140 sn. 20 sn. 550 sn. Zorunlu İsraf Değer : Z : İ : D Süreç Değer % si hesaplama 19
Değer Akış Örneği, Uygulama Self-servis bir restoranda değer adımları 1. Müşteri tepsi alarak açık büfelerin önüne gelir. 2. Tüm büfelerin önünden geçerek yiyeceklere bakar, bir büfenin önüne gelir. 3. Önünde biriken diğer müşterilerin hizmet almasını bekler. 4. Sıra kendisine gelince siparişini verir. 5. Siparişindeki bir garnitür azaldığı için görevli mutfaktan tazeleme yapar. 6. Müşteri siparişi hazırlanır ve müşteri ödemeye yönelir. 7. Müşteri ödeme kasasında sıradaki diğer müşterileri bekler. 8. Sıra gelince kasadaki görevli ödemeyi alır ve müşteri masalara yönelir. 9. Masalar dolu olduğu için masa boşalmasını bekler. 10. Boşalan ilk masaya oturur, masadaki tepsiler alınmadığı için görevli bekler. 11. Görevli gelir ve tepsileri alır, masayı temizler. 12. Müşteri yemeğini yer, tepsiyi masada bırakarak kalkar. Değer Zorunlu İsraf Değer akışı örneği, Endüstriyel Homojenize Yoğurt Üretimi 1-Çiğ sütün işletmeye alınması ana süreci - alt süreçler - alt süreç adımları - İş elemanları Toplam süre (25 dakika) Müşteriye değer yaratan faaliyetler (10 dakika) Değer oranı 2-Standardizasyon işlemi, 3-Termizasyon işlemi, 4-Evaporasyon ve Konsantre Tanka Alma, 5-Homojenizasyon, 6-Pastörizasyon, 7-Proses Tanka Dolum ve Kültür İlavesi, Karıştırma, 8-Dolum, Paketleme, İnkübasyon, 9-Soğutma ve Soğuk Havada Muhafaza, 10-Nihai Ürün Kontrolü 11-Sevkiyat 15 sn. 65 sn. 220 sn. 20 sn. 65 sn. 135 sn. 90 sn. 30 sn. 150 sn. 140 sn. 20 sn. 550 sn. 1500 sn 600 sn. % 40 1-1.Sütün çiftliklerden süt tankerlerine alınması alt süreci, 1-2.Sütlerin 4-6 ⁰C ye ayarlı soğutma tanklar bulunan kamyonlar ve tırlar ile süt işletmesine taşınması, 1-3.Süt işletmesine gelen süt tanklarının her birinden toplam sütü temsil edecek şekilde numune alınarak analizlerinin yapılması, Yağ Oranı Tayini, SH ile Asitlik Tayini, PH ile Asitlik Tayini, Kuru Madde Tayini, Soda Testi, Peroksit Kontrolü, Antibiyotik Tayini, Aflatoksin Testi, Toplam Bakteri Sayısı Testi, 20
Yalın Değer Akışının Hedefi Yalın düşüncenin temel prensipleri X 42 21
Sürekli Akış... eğer makinanın biri bozulursa?... eğer ürünler arasında hatalılar varsa?... eğer sevkiyatlar gecikirse? Bayi Kaynak Montaj Ana dağıtıcı Boya Pres İlk Seviye Yan Sanayi HER ŞEY DURUR!! Sürekli Akışı Nasıl Sağlarız? yetkin - her defada doğru 2. Seviye Yan Sanayi (POKA-YOKE, JIDOKO, YERİNDE KALİTE, 6 SIGMA) hazır - her an çalışabilir durumda (TPM) Sizce Risk Var mı? esnek farklı iş tipleri arasında geçiş (SMED, HEIJUNKA,KANBAN) uygun - yeterli ölçekte (dar boğaz yok) 22
Yalın Üretim Teknikleri, TPM & 8 Modül Amaç: Maksimum kalitede, maksimum hızda çalışan, plansız duruşlar Operasyonel yaşamayan ve mükemmel işleyen makinalar oluşturmak Mükemmellik Odaklanmış İyileştirmeler Otonom Yönetim 1. Odaklanmış İyileştirme & 8 Modül Faaliyet Önce-Sonra Kaizen (Ö/S) Odaklanmış İyileştirmeler Profesyonel Bakım Kalite Yönetimi Amacı İnsan ve makine veriminin sürekli yükseltilmesi Eğitim & Yetkinlik Geliştirme Süreçlerin Yönetimi Erken Ürün & Ekipman Yönetimi İçeriği Sağlık, Emniyet & Çevre Maliyet yapısının izlenmesi Maliyet/ Kayıp matrisinin hazırlanması Kaizen görevlerinin tanımlanması 23
2. Otonom Yönetim & 8 Modül Faaliyet Amacı İçeriği Önce- Sonra Kaizen Odaklanmış İyileştirmeler Makine operatörlerinin kullandıkları makineleri iyi tanımalarını sağlamak Benim Makinem prensibini benimsetmek. 2. Otonom Yönetim & 8 Modül Otonom yönetim uygulamasında beklenen sonuçlar Otonom bakımın 7 adımının sırasıyla uygulanması. Operatörlerin bakım becerilerinin geliştirilmesi. Operatörlerin operasyonel becerilerinin geliştirilmesi. 24
3. Profesyonel Bakım & 8 Modül Faaliyet Amacı İçeriği Planlı Bakım Keikaku Hozen Arızaları önlemek Ekipman Etkinliğini düşüren faktörlere karşı faaliyetleri yürütmek 3. Profesyonel Bakım & 8 Modül Planlı Bakım Sisteminin oluşturulması OB ın desteklenmesi Bakım Veri Toplama Sisteminin oluşturulması Bakım Maliyetlerinin izlenmesi ve iyileştirilmesi 25
4. Kalite Yönetimi & 8 Modül Faaliyet Amacı İçeriği Kalite Bakım Hinshitsu Hozen Kalite Yönetimini yürütmek Kalite Kayıplarını önlemek 5. Eğitim, Yetkinlik Geliştirme & 8 Modül Faaliyet Eğitim & Öğretim Amacı Tüm çalışanların bilgi ve yetkinlik düzeyinin yükseltilmesi Kalite Yönetim Sürecini geliştirmek Müşteri şikayetlerini azaltmak Hurda ve yeniden işlemi azaltmak Poka Yoke yi yaygınlaştırmak İçeriği Yetkinlik ihtiyacının belirlenmesi Eğitim politikalarının oluşturulması Eğitim mekanlarının oluşturulması Eğitim planlarının yapılması ve uygulanması 26
İnsanlardan kaynaklanan hataları nasıl önleriz? Altı temel çözüm Eğitim Tekrar Kontrol Faaliyetlerin basitleştirilmesi Yanılmaya izin vermeyen ekipmanlar Mekanizasyon Yok etmek Yalın düşüncenin temel prensipleri X 54 27
Çekme Her aşamanın bir öncekinden talep etmesi Çekme Bir sonraki prosesin (müşteri) istediği ürün tipini, istenen miktarda (daha çok değil) ve istediği zamanda (daha önce değil) üretmek. Nihai müşterinin talebinden tüm aşamaları geriye doğru izlemek Değer akışının hızını müşteri talebine göre ayarlamak Her prosesin müşteri talebi ile uyumlu hızda ve yönde çalışabilmesi Üretimin müşteri prosesin talebi ile tetiklenmesi 28
Çekme Sistemi Değer, müşterinin istediği zamanda, istediği ürünler için ve talep ettiği hızda üretilmeli ve akmalıdır. Şimdi bir tane istiyorum MÜŞTERİ Buyrun Bir tane daha lazım Buyrun Bir tane daha lazım Buyrun Bir tane daha lazım Yalın düşüncenin temel prensipleri Buyrun HAMMADDE X 58 29
Mükemmellik YALIN TEKNİKLER Mükemmellik kaikaku : radikal iyileştirmeler kaizen : sürekli küçük iyileştirmeler Kaizen 5S Standart İş Yerinde Kalite Görsel Yönetim SMED Mükemmellik resmi Her zaman hatasız İlk seferde doğru En kısa sürede Dengeli, kesintisiz Güvenli En az kaynakla Her zaman hedefte Mevcut Durum 30
Kaizen Problem çözme araçlarının sistematik kullanımı ile iyileşme sağlamak Küçük adımlarla fakat sürekli olarak iyileştirmek Herkesin katılımını sağlamak Anormali normalden hızla ayırmak! GÖRSEL YÖNETİM 31
Andonlar Durumu haber veren sesli, ışıklı uyarılar Normal ve anormal durumu ayırt etmek Anında bilgi iletimi Görsel Kalite Kontrol Jidoka Kaliteyi Kaynağında Yaratmak Poka- Yoke Hata yapmamak Hatayı erken yakalamak Hata sebeplerini bulmak Çözümleri izlemek Hatayı Alma Yapma Verme Andonlar (Hatayı haber veren ışıklar) Hata Kataloğu 32
STANDART İŞ Standart İş yaklaşımı Değişkenlik kararsız iş sonuçları yaratır Standart iş ile süreç kararlılığını sağla İş Talimatı - Bir standart yaratır - Herkes bu standardı öğrenmelidir Kararlı durumu daha yüksek performans için iyileştir ve yeni standardı oluştur STANDART İŞ İş Metodları - Her detayı tartış - Standardı yükselt İş İlişkileri - Yaratıcılığı teşvik et - Problemleri çöz 33
Standart İş Nedir? İşin kalitesini, iş güvenliğini ve işin süresini garanti altına alan, en düşük maliyetli ve etkin yöntemdir. Her defasında ve herkes için aynı biçimde tekrarlanacak iş yapış biçimidir İşlemlerin yapılışını adım adım gösteren bir klavuzdur İnsan ve insan hareketlerine odaklıdır Standart İş Oluşturma Adımları 34
Standart Operasyon Formu İşlem adımları İş istasyonu krokisi İşlem sırası Malzeme yerleri İş yükü dengeleme İş adımları formu İşlem süreleri Güvenlik ekipmanları Değer yaratan ve yaratmayan süreler Takım üyeleri Çevrim ve takt 35
YERİNDE KALİTE KALİTEYİ ÜRETİRKEN SAĞLAMAK Yerinde kalite prensipleri Anormal bir durum oluştuğunu fark etmek ve işlemi durdurmak Anormal durumları ve hataları kaynağında farkedebilmek İşlem içi muayene Hatalı işi bir sonraki adıma göndermek yerine yardım çağırmak Hataların giderilmesi ve önlenmesi için hızla eyleme geçmek Önceki işlem adımına zamanında geri bildirim vermek 36
Geleneksele karşı yalın yaklaşım Geleneksel İşi durdurma! Hedefi tuttur! Yalın İşin bir daha durmaması için işi durdur! Müşterini koru! Kalite kontrolü Teslimat öncesi kontrol Müşteri kontrolu Hatasız tasarım (Poka-Yoke) İşlem içinde kendini kontrol Bir sonraki adımda kontrol 37
Hatasızlaştırma stratejileri Önleme - En iyi Hatanın ortaya çıkışını imkansız hale getirir Hata ve hatalı! Tespit etme - Daha iyi Hatayı tespit eder ve uyarır Karantina İyi Hatayı bir sonraki süreç adımına ilerlemeden önce fark eder Yalın Üretim Teknikleri, Poka Yoke Ürettiğimiz ürün ne olursa olsun... Müşteriye tek bir kusurun kaçırılmaması gerekir. 38
Yalın Üretim Teknikleri, Poka Yoke Eğer hata yapma olasılığımız daima varsa; hataların kusurlu ürünlere dönüşmesi % 100 engelenemeyecek ise; müşterilerimize daima kusursuz ürünleri göndermeyi nasıl garanti edeceğiz? İlk olarak hatanın hiç oluşmamasını sağlamalıyız... Eğer kusur, bir türlü ortaya çıkmışsa bunun iş akışı yönünde ilerlemesine mani olmalıyız Yalın Üretim Teknikleri, Poka Yoke İki Farklı Yaklaşım 39
Yalın Üretim Teknikleri, Poka Yoke Poka Yoke araçları insanların dikkatsizce ve kusurlu hareket yapmasını önleyen ya da hata oluşmadan kusurlarını fark etmelerini sağlayan aygıtlardır. Dikkatsiz Hareket ve Kusurlar Kaçınmak Herkes kusurlu veya dikkatsiz hareketlerde bulunabilir. Poka Yoke de amaç hataya dönüşmeden engellemektir. Yalın Üretim Teknikleri, Poka Yoke Otellerde kapı anahtarlarının elektriği aktif hale getirmesi Ketçabın kapağındaki küçük çıkıntının fazla dökülmeyi engellemesi Poka Yoke yerinde kalite çözümüdür 40
Yalın Üretim Teknikleri, Poka Yoke Ocağın üzerinden çaydanlığı veya tencereyi aldığınızda kapanan elektrikli ocak Metal veya kabloya rastladığında duran matkap Poka Yoke yerinde kalite çözümüdür 41
Model dönüşlerinde israflar Yürüme Alet, malzeme arama Bekleme Taşıma Aktarma, sayma Ayar denemeleri Aktarma, Standart sayma metot olmaması Ayar denemeleri Standart metot olmaması Yalın Üretim Teknikleri, SMED SMED : Single Minute Exchange of Dies SMED : 10 dakikanın altında, tek haneli sayı ile ifade edilebilecek sürelerde kalıp değişimi (Bir dakikada kalıp değişimi). SMED : Uzun ayar ve kalıp değiştirme (Set-up) sürelerini düzenlemek 84 42
Yalın Üretim Teknikleri, SMED Beklenen iyileşme boyutu İç setup ile dış setup ı birbirinden ayırd ederek dış setup ta yapılması gerekenleri makina çalışırken yapmakla % 50 ler seviyesinde setup kısalması hemen sağlanır İç setup tan bazı faaliyetleri dış setup a itmekle ilave % 25 daha kazanabiliriz Yaratıcılığımızı ve teknolojiyi kullanarak bir % 15 daha iyileştirme yapabilmemiz olasıdır Yalın Üretim Teknikleri, SMED SMED aşamalarına toplu bakış 85 86 43
Yalın Üretim Teknikleri, KANBAN Stok miktarı Stok miktarı Gerçek Seviye İdeal Seviye Gerçek Seviye Stok miktarı Stok miktarı İTME SİSTEMİ Zaman ÇEKME SİSTEMİ Yalın Üretim Teknikleri, KANBAN KANBAN Kuralları Üretim Temel Kurallar Müşteri üretimi başlatır KANBAN kartı gelmeden imalat yapılmaz Zaman reaksiyon süresi uzun aşırı stok var ve miktarı sabit değil teslimat süresi değişken tahmine dayalı planlama merkezi planlama ve üretim kontrolü sık sık üretim planı değişiklikleri reaksiyon süresi kısa sabit stok seviyesi sabit teslimat süresi müşteri odaklı Müşteri Üretilen mal KANBAN kartı ile birlikte sonraki işleme gönderilir KANBAN kartı üzerinde yazılı miktarda üretim ve sevkiyat yapılır Sonraki işleme ve süpermarketlere hatalı parça gönderilemez Kapasite veya talep değişmedikçe KANBAN kart sayıları değiştirilemez. NOT: Kart sayıları KANBAN formülü ile hesaplanır. 44
Yalın Üretim Teknikleri, KANBAN Süpermarket Üretim ve müşteri arasındaki FIFO prensibine uygun parça saklama alanlarıdır. Amacı üretimde problem olsa da müşterinin parçasız kalmasını önlemektir. Üretim Süpermarket kuralları: Müşteriye parça sağlar. Müşteri Müşterinin talebini karşılamaya yeterli sayıda parça bulundurur. Üretimin ve stokların görselleştirilmesini sağlar. Yalın Üretim Teknikleri, KANBAN KANBAN Çevrimi 4. Üretim Kanban Kartlarına göre üretim yapılır 1. Kullanılan parçanın Taşıma Kanban kartı kart kutusuna bırakılır. 1 1 2. Taşıma Kanban kartı alınır TK 1 1 1 Üretim Max. Min. TK Müşteri 3. Getirilen Taşıma Kanban kartına göre gerekli malzemeler süpermarketten alınır. 5. Taşıma Kanban Kartı takılı kutular getirilir. 45
Teşekkürler... 46