TIBBİ HATA VE HEKİM SORUMLULUĞU AV. MEHMET ALİ AKGÜL MAA DANIŞMANLIK
SUNUŞ AKIŞ ŞEMASI Hukuk ve Tıpla İlişkisi Hasta Hakları Hekim Meslek Hatası Komplikasyon Hekim Sorumluluğu Aydınlatma ve Onam Alma Mesleki Sorumluluk Sigortası
HUKUK VE TIBBIN İLİŞKİSİ
HUKUK NEDİR? Hukuk, toplumun genel menfaatini veya fertlerin ve toplumun ortak iyiliğini sağlamak maksadıyla konulan ve kamu gücüyle desteklenen kaideler bütünüdür.,
HUKUK ADALET YASA YARGI
HASTA HAKLARI
Sağlık Hakkı Sağlık hakkı kişinin toplumdan devletten, sağlığının korunmasını, gerektiğinde tedavi edilmesini, iyileştirilmesini isteyebilmesi ve sağlığını sürekli geliştirebilmesi için toplumun sağladığı olanaklardan yararlanmasıdır.
2005 TARİHLİ HASTA HAKLARI YÖNERGESİ Hizmetten yararlanma Eşitlik içinde hizmete ulaşma Kuruluşu-personeli seçme ve değiştirme Bilgi isteme Mahremiyet Rıza ve izin Reddetme ve durdurma gibi
Burada Yer Alan Haklar Dışında Avrupa Birliğinin Kabul Ettiği 14 Hasta Hakkı Arasında Tanımlanmış Bazı Yeni Haklar da Vardır. Koruyucu Tedbirlerin Alınması Hakkı Özgür Seçim Hakkı Hastaların Vaktine Saygı Kalite Standartları Hakkı Yenilik Hakkı Gereksiz Ağrı/Acı Sıkıntıdan Sakınma Hakkı Kişisel Tedavi Hakkı Tazminat Hakkı
Yaşama Hakkı Sağlık Hakkı Hasta Hakları
HEKİM MESLEK HATASI
TIBBİ UYGULAMALARIN, BİLİMSEL, TEKNİK, YASAL STANDARTLARA UYGUN OLMAYAN ŞEKİLDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİDİR.
HACETTEPE SAĞLIK İDARESİ (2008) DERGİSİNDE YER ALAN MAKALEDEN EDİNİLEN BİLGİLERE GÖRE;
Türkiye de yapılan bir araştırmada Yüksek Sağlık Şurasında incelenen 1993-1998 dönemindeki 997 tıbbi hata vaka dosyası Araştırma sonucunda tıbbi hata vakalarının %47,7 sinin hekimlere ait olduğu ve tıbbi hataların daha çok Sağlık Bakanlığına bağlı devlet hastanelerinde görüldüğü (% 42,2)
Tıbbi hata dosyalarındaki tıbbi hata nedenleri; ihmal, yetersiz tedavi ve yanlış tanı
İSTATİSTİKLERLE MALPRAKTİS ARAŞTIRMAYA KATILAN HEKİM ÖZELİKLERİ ÖZELLİK SAYI YÜZDE KADIN 89 37,72 ERKEK 147 62,28 ÜNİVERSİTE HASTANESİ SAĞLIK BAKANLIĞI HASTANESİ 136 57,63 100 42,37 UZMAN HEKİM 175 74,20 PRATİSYEN HEKİM 61 25,80
BU ARAŞTIRMAYA GÖRE; TIBBİ HATAYA NEDEN OLAN EN ÖNEMLİ FAKTÖRLER Kısa zamanda çok sayıda hastayı tedavi etme Yoğun çalışmadan dolayı bitkinlik Komplex vakalar Personel azlığı Yanlış teşhis Ülkemizdeki mevzuat boşluğu
1982-1997 MALPRAKTİS 158 KİŞİ ŞİKAYET CEZA ALAN HEKİM SAYISI 27 (İSTANBUL TABİP ODASI VERİLERİ)
1998-2001 MALPRAKTİS 1375 ŞİKAYET SAYISI 411 TIBBİ HATA 35 MESLEKTEN MEN 7 HEKİM PARA CEZASI 24 HEKİM UYARI CEZASI CEZA ALAN HEKİM SAYISI 39
2001-2005 YILLARI ADLİ TIP KURUMU 1. VE 3. İHTİSAS DAİRESİ TIBBİ UYGULAMA HATASI İDDİASINDA BULUNAN YA DA ÖLÜMLE SONUÇLANAN OLGU SAYISI 525(Pakiş vd.)
KOMPLİKASYON
KOMPLİKASYON (KATLANILABİLİR RİSK) OLARAK TANIMLANAN SONUÇTAN HEKİMLERİN HUKUKEN SORUMLU TUTULMASI MÜMKÜN DEĞİLDİR.
k o m p l i k a s y o n T I B B İ S Ü R E Ç istenmeyen sonuç m a l p r a k t i s
VEKALET SÖZLEŞMESİ ESER SÖZLEŞMESİ KUSUR SORUMLULUK KUSURSUZ SORUMLULUK
Hasta-Hekim Sözleşmesi * VEKALET S * ESER S HİZMET S
K U S U R kast olası kast bilinçli taksir ağır hafif taksir
meslek kimliğine HEKİM SORUMLULUĞU meslek örgütüne İNZİBATİ SORUMLULUK kişiliğine kendisine karşı mesleğine karşı yasaya karşı çalıştığı kuruma İDARİ SORUMLULUK zarara uğrayana HUKUKİ SORUMLULUK kamuya CEZAİ SORUMLULUK
Hekimin hukuki sorumluluğu, tıbbi uygulama çerçevesinde zarara uğrattığı hastaya tazminat ödemesini gerektirir. Cezai sorumluluğu ise kusurlu eylemi nedeniyle TCK ifade edilen cezaya çarptırılmasını ifade eder. İki sorumlulukla ilgili yargı süreçleri birbirinden bağımsız olarak farklı mahkemelerde, farklı usullerle yürütülür
H e k i m i n H u k u k i s o r u m l u l u ğ u Hasta Hekim ilişkisi vekalet ilişkisi olup BK gereği 5 yıllık zamanaşımına tabidir. Hekim aleyhine açılacak davalarda hekimin devlet memuru olması halinde sadece devlet aleyhine tazminat davası açılabilir.
Şayet hekim devlet memuru değilse ya da özel hastane de tıbbi müdahale de bulunmuşsa bu durumda sadece hekim aleyhine dava açılabileceği gibi hekimle birlikte özel hastane aleyhine de birlikte dava açılabilir.
H e k i m ve Hastaneye Ayrı Ayrı Dava Açılabilir Kamu hastanesine karşı hizmet kusuru nedeniyle idari Yargıda dava açılırken, hekime karşı kişisel kusuru Nedeniyle adli yargıda dava açılır.
H e k i m ve Hastaneye Ayrı Ayrı Dava Açılabilir İdari yargıda dava açabilmek için İdari Yargılama Usulü Kanunu uyarınca zarar verici eylemin öğrenildiği tarihten itibaren en geç 1 yıl içinde dava açılmalıdır.
İNSAN HAKLARI VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ BAĞLAMINDA BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN (29 NİSAN 2013) Madde 4: Tam yargı davalarında dava dilekçesinde belirtilen miktar, süre veya diğer usul kuralları gözetilmeksizin nihai karar verilinceye kadar,harcı ödenmek suretiyle bir defaya mahsus olmak üzere artırabilir.
GEÇİCİ MADDE: KANUN YOLU AŞAMASI DAHİL YÜRÜLÜK TARİHİNDE DERDEST OLAN DAVALARDA DA UYGULANIR.
H e k i m Sorumluluğunda Görevli Mahkeme Hekim aleyhine açılan tazminat talepli davalar ASLİYE HUKUK MAHKEMELERİNDE görülmektedir.
H e k i m Sorumluluğunda Görevli Mahkeme HEKİM ALEYHİNE AÇILAN DAVALARDA HARÇ ORANI BİNDE 13,5 TİR.
H e k i m i n C e z a i S o r u m l u l u ğ u Hekimin tıbbi müdahalesi neticesinde hastanın yaralanması durumunda verilecek ceza 3 aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır. Hekimin müdahalesi durumunda hastanın ölümü halinde verilecek ceza 2 yıldan 6 yıla kadar hapistir.bilinçli taksire dair hükümlerin uygulanması halinde verilecek ceza 1/3 den yarısına kadar arttırılır.
A Y D I N L A T M A v e O N A M A L M A
Teşhise, tedaviye, takibe, korumaya yönelik tıbbi süreçlerin tümü hakkında hastaya veya onun adına karar verene tam-açık-anlaşılır bilgi verilmesi ve sürecin üzerinde yürütüleceği kişinin bilgilenmiş olarak vereceği onam ya da yapacağı seçim doğrultusunda gerçekleştirilmesidir
çağdaş tıbbın ve toplumun koşulları bu koşulların biçimlendirdiği hasta-hekim ilişkisi modeli bu model çerçevesinde iki aşamalı / unsurlu etkileşme bu etkileşmenin belgesi
AYDINLATMA ve ONAM H e
DEVLET MEMURU OLAN OLMAYAN HEKİM AYIRIMI RÜCU MESELESİ DAVAYA MÜDAHİL OLMA SİGORTA ŞİRKETİNE DAVANIN İHBAR EDİLMESİ
M ES L E K İ S O R U M L U L U K S İ G O R T A S I
Tıbbi hata sonucu zarara uğrayan kişinin kaybını bir ölçüde giderecek bir tazminat almasını sağlamaya ancak tazminat ödeyen hekimin de telafi edemeyeceği bir kayba uğramasını engellemeye yönelik olarak oluşturulmuş bir mekanizmadır
H e k i m M e s l e k H a t a s ı P o l i ç e s i İhtiyari poliçelerde zamanaşımı 2 yıl olarak düzenlenmektedir.oysa hekimler aleyhine açılacak davalarda zamanaşımı 5 yıl olup salt bir tek poliçe hekimi korumaz.bu nedenle poliçelerin aralıksız devam etmesi gerekmektedir. Hekim aleyhine dava açılması durumunda derhal yazılı olarak durum sigorta şirketine bildirilmelidir
Tıbbi Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ve Teminat Miktar Her bir olay için azami teminat tutarı 400.000 TL dir. Her durumda sözleşme kapsamında ödenecek tazminat miktarı 1.800.000 TL yi aşamaz.
İstatistiklere göre son 5 yılda Türkiye de: Tıbbi hataya neden olan hekim sayısı 282, Açılan dava sayısı 416, Hükmedilen tazminat 6 milyon 200 bin lira, Hakkında dava açılan doktorların kusurlu bulunma oranı%66
İ L G İ N İ Z İ Ç İ N T E Ş E K K Ü R L E R Av Mehmet Ali Akgül mehmetaliakgul@abhukuk.com