PROGRAM 1- AÇILIŞ KONUŞMASI Dr. Oğuz CAN - Genel Müdür 2- YERLİ AKSAM YÖNETMELİĞİ BİLGİLENDİRME SUNUMU Zafer KARAYILANOĞLU Proje Daire Başkanı 3- SORU CEVAP
YERLİ AKSAM YÖNETMELİĞİ BİLGİLENDİRME TOPLANTISI T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü 25/4/2018
MİLLİ ENERJİ VE MADEN POLİTİKASI Sayın Bakanımız tarafından 6 Nisan 2017 tarihinde kamuoyuna sunulan Milli Enerji ve Maden Politikası Türkiye nin ilerleyen döneme yönelik enerji vizyonunu ortaya koyması açısından son derece önemlidir.
5346 SAYILI KANUN YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ AMAÇLI KULLANIMINA İLİŞKİN KANUN Kanun Numarası : 5346 Kabul Tarihi : 10/5/2005 Yayımlandığı R.Gazete : 18/5/2005 Sayı : 25819 Amaç: Yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik enerjisi üretimi amaçlı kullanımının yaygınlaştırılması, Bu kaynakların güvenilir, ekonomik ve kaliteli biçimde ekonomiye kazandırılması, Kaynak çeşitliliğinin artırılması, Sera gazı emisyonlarının azaltılması, Atıkların değerlendirilmesi, çevrenin korunması ve bu amaçların gerçekleştirilmesinde ihtiyaç duyulan imalat sektörünün geliştirilmesidir.
5346 SAYILI KANUN Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynakları: Rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dâhil), dalga, akıntı enerjisi ve gel-git ile kanal veya nehir tipi veya rezervuar alanı onbeş kilometrekarenin altında olan hidroelektrik üretim tesisi kurulmasına uygun elektrik enerjisi üretim kaynakları dır.
5346 SAYILI KANUN YEK Destekleme Mekanizması (YEKDEM): 31/12/2020 tarihine kadar işletmeye girmiş veya girecek YEK Destekleme Mekanizmasına tabi üretim lisansı sahipleri için, bu Kanuna ekli I sayılı Cetvelde yer alan fiyatlar, on yıl süre ile uygulanır. YEK Destekleme Mekanizmasına bir sonraki takvim yılında tabi olmak isteyenler YEK Belgesi almak ve 31 Ekim tarihine kadar EPDK ya başvurmak zorundadır. YEKDEM, Piyasa İşletmecisi tarafından takvim yılı bazında işletilir. YEKDEM e bir takvim yılı için tabi olan üretim lisansı sahipleri, uygulamaya dahil oldukları takvim yılı içerisinde YEKDEM den çıkamaz.
5346 SAYILI KANUN I Sayılı Cetvel (YEKDEM Baz Fiyatlar) (29/12/2010 tarihli ve 6094 sayılı Kanunun hükmüdür.) Yenilenebilir Enerji Kaynağına Dayalı Üretim Tesis Tipi Uygulanacak Fiyatlar (ABD Doları cent/kwh) a. Hidroelektrik üretim tesisi 7,3 b. Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi 7,3 c. Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi 10,5 d. Biyokütleye dayalı üretim tesisi (çöp gazı dahil) 13,3 e. Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi 13,3
5346 SAYILI KANUN Tesis Tipi II Sayılı Cetvel (Yerli Aksamlar) (29/12/2010 tarihli ve 6094 sayılı Kanunun hükmüdür.) Yurt İçinde Gerçekleşen İmalat Yerli Katkı İlavesi (ABD Doları cent/kwh) A-Hidrolelektrik üretim tesisi B- Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi 1- Türbin 1,3 2- Jeneratör ve güç elektroniği 1,0 1- Kanat 0,8 2- Jeneratör ve güç elektroniği 1,0 3- Türbin kulesi 0,6 4- Rotor ve nasel gruplarındaki mekanik aksamın tamamı (Kanat grubu ile jeneratör ve güç elektroniği için yapılan ödemeler hariç.) 1,3 C- Fotovoltaik güneş enerjisine dayalı üretim tesisi D- Yoğunlaştırılmış güneş enerjisine dayalı üretim tesisi 1- PV panel entegrasyonu ve güneş yapısal mekaniği imalatı 0,8 2- PV modülleri 1,3 3- PV modülünü oluşturan hücreler 3,5 4- İnvertör 0,6 5- PV modülü üzerine güneş ışınını odaklayan malzeme 0,5 1- Radyasyon toplama tüpü 2,4 2- Yansıtıcı yüzey levhası 0,6 3- Güneş takip sistemi 0,6 4- Isı enerjisi depolama sisteminin mekanik aksamı 1,3 5- Kulede güneş ışınını toplayarak buhar üretim sisteminin mekanik aksamı 2,4 6- Stirling motoru 1,3 7- Panel entegrasyonu ve güneş paneli yapısal mekaniği 0,6
5346 SAYILI KANUN II Sayılı Cetvel (Yerli Aksamlar) (29/12/2010 tarihli ve 6094 sayılı Kanunun hükmüdür.) Tesis Tipi E- Biyokütle enerjisine dayalı üretim tesisi F- Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi Yurt İçinde Gerçekleşen İmalat Yerli Katkı İlavesi (ABD Doları cent/kwh) 1- Akışkan yataklı buhar kazanı 0,8 2- Sıvı veya gaz yakıtlı buhar kazanı 0,4 3- Gazlaştırma ve gaz temizleme grubu 0,6 4- Buhar veya gaz türbini 2,0 5- İçten yanmalı motor veya stirling motoru 0,9 6- Jeneratör ve güç elektroniği 0,5 7- Kojenerasyon sistemi 0,4 1- Buhar veya gaz türbini 1,3 2- Jeneratör ve güç elektroniği 0,7 3- Buhar enjektörü veya vakum kompresörü 0,7
DESTEKLEME FİYATLARI Tesis türü Taban fiyat (I) Sayılı Cetvel (USD-cent/kWh) Yerli katkı en fazla fiyat (II) Sayılı Cetvel (USD-cent/kWh) Desteklenen en fazla fiyat (USD-cent/kWh) Hidrolik 7,3 9,6 +2,00 Rüzgâr 7,3 11,0 +1,40 Jeotermal 10,5 13,2 +1,30 Biyokütle (çöp gazı dahil) 13,3 18,9 +1,70 Güneş-FV 13,3 20,0 +0,44 Güneş-CSP 13,3 22,5 +0,00
DESTEKLENEN AKSAM VE/VEYA BÜTÜNLEŞTİRİCİ PARÇALAR HES için salyangoz, çark, ayar kanatları, servomotor, governor, emme borusu, jeneratör GES için taşıyıcı yapı JES için türbin RES için kule, kanat ve bağlantı elemanları BES için ise türbin, gazlaştırma ve gaz temizleme grubu ve akışkan yataklı buhar kazanıdır.
5346 SAYILI KANUN Yerli ürün kullanımı: Lisans sahibi tüzel kişilerin bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ve 31/12/2020 tarihinden önce işletmeye giren üretim tesislerinde kullanılan mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamın yurt içinde imal edilmiş olması halinde; bu tesislerde üretilerek iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi için, I sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlara, üretim tesisinin işletmeye giriş tarihinden itibaren beş yıl süreyle; bu Kanuna ekli II sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlar ilave edilir. II sayılı Cetvelde yer alan yurt içinde imalatın kapsamının tanımı, standartları, sertifikasyonu ve denetimi ile ilgili usul ve esaslar, Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle (YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINDAN ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETEN TESİSLERDE KULLANILAN YERLİ AKSAMIN DESTEKLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK) düzenlenir.
YERLİ AKSAM YÖNETMELİĞİ YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINDAN ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETEN TESİSLERDE KULLANILAN YERLİ AKSAMIN DESTEKLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK Amaç: Yurt içinde imal edilerek yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten tesislerde kullanılan aksamın ve/veya aksamı oluşturan bütünleştirici parçaların, 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunun ekinde yer alan II sayılı Cetvele göre ilave fiyatın uygulanabilme koşulları ile her bir başvuru kapsamında uygulanacak ilave fiyat miktarının belirlenmesi, belgelendirilmesi ve denetlenmesi ile ilgili usul ve esasların belirlenmesidir.
YERLİ AKSAM YÖNETMELİĞİ Aksam : 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanuna ekli II Sayılı Cetvelde yer alan mekanik ve/veya elektromekanik teçhizatı, Bütünleştirici parça: Aksam imalatında kullanılan ve bu Yönetmeliğin Ek-1 inde belirtilen temel parçaları, Yerli aksam: Elektrik üretim tesisinde kullanılan aksama ait yurt içinde imal edilen bütünleştirici parçaların aksam içindeki oranlarının toplamının en az % 55 olduğu aksamı, (Aksamın Bütünleştirici parçalarının yerliliği ayrı ayrı değerlendirildikten sonraki şarttır) Yerli katkı ilave fiyatı: Bu Yönetmeliğin Ek-1 indeki Yurt İçinde İmal Edilen Aksam ve Bütünleştirici Parçalar Listesinde yer alan bir aksamı oluşturan bütünleştirici parçaların yerli aksam içindeki oranlarının ayrı ayrı toplanması sonucu elde edilen oranın, Kanuna ekli II sayılı Cetvelde belirtilen yerli katkı ilavesi ile çarpımı sonucunda elde edilen fiyatı
YERLİ AKSAM YÖNETMELİĞİ Yerli katkı ilave fiyatı başvurusunun yapılması: İlk kez yararlanmak isteyen lisans sahibi tüzel kişiler, içinde bulunulan yılın 1 Ağustos tarihine kadar Bakanlık ve/veya Bakanlığın görevlendirdiği kuruluşa başvurmak zorundadır. Başvuru sahipleri, başvuru dilekçeleri ekinde aşağıdaki belgelerin asıllarını veya Bakanlıkça onaylanmış örneğini ya da noter onaylı suretini sunmak zorundadır: 1) Başvuru Formu, 2) Yerli İmalat Durum Belgesi, 3) Yerli İmalat Kullanım Belgesi, 4) Sertifika Uygunluk Belgesi.
YERLİ AKSAM YÖNETMELİĞİ Yerli katkı ilave fiyatı başvurusunun yapılması: Halihazırda Jeneratör ve Güç Elektroniği için Yerli Malı Belgesi verilmesi zorunludur. Diğer bütünleştirici parçalar için 1/11/2018 tarihinden sonra Yerli Malı Belgesi verilmesi zorunludur. 1/11/2018 tarihinden önce Yerli İmalat Durum Belgesi (EK-8) verilmesi zorunludur.
YERLİ AKSAM YÖNETMELİĞİ Yurt içi imalatın denetlenmesi: 5346 sayılı Kanunun 6/B maddesinde yer alan hükümden yararlanmak isteyen lisans sahibi tüzel kişilere ait elektrik üretim tesislerinde kullanılan aksam/bütünleştirici parçaların üretimi ve/veya montajına ilişkin denetimler, gerekli görülmesi halinde, Yerli İmalat Tespit Heyeti tarafından yapılabilir veya yaptırılabilir.
BEKLENTİLERİMİZ Yerli İmalat Kullanım Belgesi (EK-4) : Söz konusu belgede; İşbu belge ile Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Yerli Aksamın Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik kapsamındaki aksam ve bütünleştirici parçalara ait fatura, irsaliye vb. belgeleri esas alarak yerinde yapılan inceleme neticesinde, adı geçen aksamın/aksama ait.adlı bütünleştirici parçanın. elektrik üretim tesisinin tüm ünitelerinde kullanıldığını beyan ederiz. Denilmektedir. Dolayısıyla Bu Belge ilgili kişiler tarafından imzalanırken aksam/bütünleştirici parçaların sahadaki durumlarına ve verilen evraklar ile uyumlu olup olmamasına dikkat edilmelidir! Belgeyi Hazırlayan: Yeminli Mali Müşavir İmza Ad-Soyad Mühür Tarih
BEKLENTİLERİMİZ Yerli İmalat Durum Belgesi (EK-8) : Söz konusu belgede; Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Yerli Aksamın Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik kapsamında../../... tarihinde düzenlenmiş olup, adı geçen aksamın/aksama ait. adlı bütünleştirici parçanın yurt içi katma değerle üretildiğini göstermektedir. Denilmektedir. Dolayısıyla Bu Belge Basit Birleştirme yoluyla oluşturulan aksam/bütünleştirici parçalar için düzenlenmemelidir! Belgeyi Hazırlayan: Yeminli Mali Müşavir Parça İmalatçı Firma Onaylayan: Sanayi Odası veya Ticaret ve Ticaret Odası
BEKLENTİLERİMİZ Yerli Malı Belgesi : Söz konusu belge verilirken aşağıdaki şartlara çok dikkat edilmelidir: a) Bakanlık tarafından düzenlenen Sanayi Sicil Belgesine sahip sanayi işletmeleri tarafından üretilmesi ve Sanayi Sicil Belgesindeki Üretim Konusu içeriğinde yer alması. b) Tamamen Türkiye de üretilen veya elde edilen ürünler ile üretim sürecinin önemli aşamalarının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin Türkiye de yapılmış olması. c) Ürünün yerli katkı oranının en az %51 olması. Sanayi odalarındaki uygulama birliğinin ve hassasiyetin aynı olması büyük önem arz etmektedir. Yurt dışından parça olarak ithal edilen ve yurtiçinde basit birleştirme ile oluşturulan ürünler için yerli malı belgesi düzenlenmez (Yerli Malı Tebliği).
BEKLENTİLERİMİZ Saha kontrollerinde dikkat edilmesi gerekenler: Başvuruda yer alan bütünleştirici parçaların sahada kullanılıp kullanılmadığı Başvuruda sunulan bütünleştirici parçaların seri numaralarının, sahada yerinde kullanılan parçaların seri numaraları ile aynı olması Başvuruda belirtilen fatura-irsaliye bilgileri için elektrik üretim tesisinde fiziki fatura ve irsaliye istenerek bilgilerin karşılıklı kontrol edilmesi
BEKLENTİLERİMİZ Yerli Aksam Yönetmeliği İle İlgili Aksam Tanımlarında: Tarafınızca anlaşılamayan durumlarda Kurumumuzla istişare edilmesi büyük önem arz etmektedir.
BEKLENTİLERİMİZ Yerli Aksam Yönetmeliği İle İlgili Aksam Tanımları (Güç elektroniği) Örnek durum: FİRMA TALEBİ "Jeneratörlerden üretilen elektrik enerjisi karakteristiğinin, tesisin şebekeye bağlantı noktasındaki elektriksel karakteristikler ile uyumlu hale getirilmesinde kullanılan elektrik/elektronik donanım ve bu donanıma ait yazılım (trafo ve şalt ekipmanları hariç)" olarak Genel Müdürlüğünüzce tariflendiği ve tarifin kapsamına giren "Güç Elektroniği"ne ilişkin ekipman ve hizmetlerin kapsamı tarafınızca net olarak anlaşılamadığından "Güç Elektroniği" adlı bütünleştirici parçasının hangi alt sistemler ve/veya ekipmanlar ile hizmetleri içerdiğinin, mümkünse yüzde kırılımları ile birlikte, tarafımıza bildirilmesi talep edilmektedir.
YÖNETMELİKTEKİ YAPTIRIMLAR Söz konusu Yönetmelik kapsamında işlem yapan Yeminli Mali Müşavir, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu çerçevesinde sorumludur. Söz konusu Yönetmelik hükümleri uyarınca Bakanlık ve/veya Bakanlığın görevlendirdiği kuruluşa sunulan belgelerde, yanıltıcı bilgi ve/veya belge verildiğinin/düzenlendiğinin tespiti halinde, üretim lisansı sahibi tüzel kişiler bu Yönetmelik kapsamındaki haklardan yararlandırılmaz ve ödenmiş tutarların yasal faizleri ile birlikte geri alınması ve bu kapsamdaki ilgili tüzel kişiler hakkında 6446 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi hükümleri kapsamında gerekli işlemlerin yapılması amacıyla konu Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna bildirilir.
YÖNETMELİKTEKİ YAPTIRIMLAR Başvuruda sunulan belgeler tam olsa dahi Yerli İmalat Tespit Heyeti tarafından gerçekleştirilen denetimler sonucu bazı yatırımcılarımız ağır cezalar ile karşı karşıya kalmışlardır!!!
YERLİ AKSAM DESTEKLERİ Destek verilen santral sayıları ve TL miktarları: Yıllar HES RES JES BES TOPLAM TESİS SAYISI Toplam Yerli Katkı Tutarı (TL) Toplam YEKDEM Tutarı (TL) 2014 1 15 0 0 16 42.307.873,85 1.198.406.203,59 2015 4 31 0 0 35 91.389.517,25 3.986.621.191,51 2016 8 51 3 1 63 196.797.056,07 10.558.757.597,26 2017 12 77 7 3 99 234.025.641,06 10.810.334.202,65 Genel Toplam 564.520.088,23 26.554.119.195,00 İlk yerli aksam desteğinin verildiği 2014 ilâ 2017 yılları arası yenilenebilir enerji santrallerine yaklaşık olarak toplamda 565 milyon TL yerli aksam desteği ödenmiştir.
Tüm bu İşlemler Sonucunda: Verilen Yerli Aksam Desteklerinin Bedelini Kim Ödüyor??? 565 milyon TL Türkiye Hane Halkı Elektrik Üretim Tesisi Yatırımcısı
Teşekkürler Sorular?