OBEZİTENİN YOL AÇTIĞI SAĞLIK SORUNLARI Hazırlayan: Uzm. Hem. Emine Üstünova Acıbadem Atakent Hastanesi 6. Kat Sorumlu Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 16.08.2018 https://hakansevgi.com/cocuklarda-obezite-yapilmasi-gerekenler/ https://www.guncelpsikoloji.net/psikopatoloji/obezite-belirtileri-ve-tedavisi-h1558.html
SUNU PLANI Obezite Obezitenin Neden Olduğu Sağlık Sorunları Ruhsal Sorunlar Hipertansiyon Kalp Yetmezliği Diyabet Apne Kanser Nörolojik Problemler
Obezite Obezite; vücut sistemleri (endokrin sistem, kardiyovasküler sistem, solunum sistemi, gastrointestinal sistem, deri, genitoüriner sistem, kas iskelet sistemi) ve psikososyal durum üzerinde yarattığı olumsuz etkilerden dolayı pek çok sağlık sorunlarına neden olmaktadır. http://umutbarbaros.com/obezite-tanimi-ve-cerrahi-tedavisi/ :
Obezitenin çeşitli hastalıklarla ilişkisi bilinmekte olup morbidite ve mortaliteyi artırıcı etkisi de ortaya konulmuştur. Fazla kilolu olma Avrupa Bölgesinde her yıl 1 milyondan fazla ölümün ve hasta olarak geçirilen 12 milyon yaşam yılının sorumlusudur. http://www.halilcoskun.com/wp-content/uploads/2014/04/fotolia_27996009_subscription_monthly_xxl-1050x700.jpg
https://www.dostor.org/upload/photo/gallery/44/3/348.jpg Obezite ve neden olduğu hastalıklar sonucunda sağlık hizmetleri daha çok kullanılmakta, dolayısıyla sağlık harcamaları artmaktadır. ABD de yaygın bir problem olan obezite ile doğrudan ilgili harcamalar ulusal giderlerin %5.7 sini oluşturmaktadır. Obeziteye bağlı morbidite ve mortalite nedeniyle oluşan dolaylı harcamalar ise 47.6 milyar dolar olup doğrudan obezite nedeniyle yapılan harcamalardan daha fazla olduğu bildirilmiştir.
Obezitenin Neden Olduğu Sağlık Sorunları/Risk Faktörleri : İnsülin direnci Hiperinsülinemi Tip 2 Diabetes Mellitus (Şeker Hastalığı) Hipertansiyon( Yüksek Tansiyon) Koroner arter hastalığı Hiperlipidemi Hipertrigliseridemi (Kan Yağlarının Yükselmesi) Metabolik sendrom Safra kesesi hastalıkları Bazı kanser türleri (kadınlarda safra kesesi, endometriyum, yumurtalık ve meme kanserleri, erkeklerde ise kolon ve prostat kanserleri ) Osteoartrit Felç Uyku apnesi Karaciğer yağlanması Astım http://www.feelfittr.com/obezite-sikligi-ve-riskleri-nelerdir
Obezitenin Neden Olduğu Sağlık Sorunları/Risk Faktörleri : Solunum zorluğu Gebelik komplikasyonları Menstruasyon düzensizlikleri Aşırı kıllanma Ameliyat risklerinin artması Ruhsal sorunlar (Anoreksiya nevroza (yemek yememe) veya Blumia nevroza (kusarak yediği besinlerden yararlanmama), Binge eating (tıkınırcasına yeme), gece yeme sendromu gibi ortaya çıkabilir veya bir şeyi daha fazla yiyerek psikolojik doyum sağlamaya çalışma) Toplumsal uyumsuzluklar Özellikle sık aralıklarla ağırlık kaybetme ve kazanma sonucunda deri altı yağ dokusunun fazla olması nedeniyle deri enfeksiyonları, kasıklarda ve ayaklarda mantar enfeksiyonları Kas-iskelet sistemi problemleri http://www.diabetcemiyeti.org/var/cdn/1/1/obezite.png
Ruhsal Sorunlar Obezite 21. yüzyılın en önemli sağlık problemi olup, sıklıkla sosyal önyargı oluşturan ve bireyin kilosundan utanmasına yol açan bir olgudur. Gelişmiş ülkelerde yapılan çalışmalarda obez kişilerin günlük yaşamında sosyal açıdan birçok engelle ve zorlukla karşılaştıklarını, bu kişilerin depresif moda sahip oldukları ve majör depresif hastalıklar açısından risk taşıdıkları bilinmektedir. https://static.politico.com/dims4/default/8184096/2147483647/legacy_thumbnail/1200x800%3e/quality/90/?url=https%3a%2f%2fstatic.politico.com%2f96%2fcb%2ffee05fbb43a584e81697af428a59%2fobesity-bymichellethompson.jpg http://jamaica-gleaner.com/sites/default/files/styles/jg_article_image/public/media/article_images/2017/11/28/fatshamingbb112017.jpg?itok=gsxfz7ap
Hipertansiyon Obeziteyle Hipertansiyon ve kalp hastalığı riski artmaktadır. Dolaşan kan hacminin artması, artmış vazokonstrüksiyon ve kalp atım hacmindeki artış obezitede hipertansiyon gelişiminde rol oynamaktadır. https://slideplayer.com/5708078/18/images/1/hypertension.jpg
Kalp Yetmezliği Kilolu kişilerde HT varlığında ventriküler duvar kalınlığı, kalp boşluklarının hacmi ve bunun sonucunda kalp yetmezliği riski artmaktadır. https://www.justforhearts.org/obesity-and-heart-disease-facts/ https://s-i.huffpost.com/gen/1244311/images/h-measuring-a-heart-628x314.jpg
Diyabet Kilo alımının diyabet riskini artırdığı bilinmektedir ve tip 2 diyabet riski obezitenin derecesi, süresi ve abdominal obezite varlığı ile artmaktadır. Tip 2 diyabetli hastaların %65'inde etiyolojide obezite yer almaktadır. https://www.journalagent.com/tkd/pdfs/tkda_45_3_286_296.pdf
Apne Ciddi obez kişilerde uyku apne sendromu sıklıkla görülmektedir. Nedeni üst havayolunun yumuşak dokunun artması ve uyku sırasında üst havayolunun kollaps olmasıdır. Uyku apne sendromu HT, pulmoner hipertansiyon ve sağ kalp yetmezliği gelişiminde rol oynamaktadır. http://www.ipcra.org/images/obesitysleepapnea.jpg
Kanser Obezite bazı kanser türleri ile ilişkili bulunmuştur. Obezite ile erkeklerde kolon, rektum, prostat kanseri artarken kadınlarda ise rahim, safra yolları, meme ve yumurtalık kanseri sıklığı artmaktadır. https://www.amberusa.com/blog/despite-cancer-rates-declining-obesity-related-cancer-continues-rise
Nörolojik Problemler Obezite pek çok nörolojik hastalıkla da ilişkilidir. Obezite hastalıkların patofizyolojisinde etkili olabileceği gibi, komplikasyon gelişimine de neden olabilir. Bunlar başlıca, başağrısı, inme, demans, idiyopatik intrakraniyal hipertansiyon, epilepsi, nöropati ve multipl skleroz olarak sayılabilir. http://www.bloodsugarbattles.com/what-causes-diabetes.html
Obez kişilerde alt ektremite dejeneratif eklem hastalığı sıklığı artmakta ve erken yaşta ostreoartrit gelişmektedir. http://2.bp.blogspot.com/-pixutce-bgi/vjb0sw4imci/aaaaaaaaap0/7bmdcafhdk8/s1600/doctor121_obesity%2blead%2bto%2bosteoarthritis.png http://4.bp.blogspot.com/_7o9rca8mqao/tnctpcg45li/aaaaaaaabbg/fjod8ohu2om/s1600/b_16_2_1b.jpg
Gebelikte maternal obezite hem anne hem de bebek sağlığını olumsuz etkilemektedir. Obezite gebelikte spontan düşük, gestasyonel diyabet, hipertansif hastalıklara neden olmaktadır. Obezite nedeniyle doğum sezaryen ile olabilmekte, bu durumda enfeksiyon, tromboembolitik durumlar gibi risklerin artışına yol açabilmektedir. https://www.medindia.net/images/common/patientinfo/950_400/obese-during-pregnancy-linked-to-birth-defect.jpg
Taşdemir ve arkadaşlarının, normal vücut kitle indeksi olan gebeler ile obez gebelerin karşılaştırıldığı bir çalışmada, obez gebeler gestasyonel diyabet (p=0,044), hipertansiyon (p=0,0001), sezaryen sıklığı (p=0,001), sefalopelvik uygunsuzluk veya ilerlemeyen eylem nedeniyle sezaryen (p=0,001), hastanede kalış süresi (p=0,01), iri bebek (p=0,01), bebeklerin servis izlemine alınması (p=0,025) ve maternal-fetalneonatal istenmeyen sonuçlarda (p=0,001) istatiksel olarak anlamlı bir artışa sahip olduğu belirtilmiştir.
Sonuç; Obezite tedavisi birinci basamak aile hekimliğinin en önemli yaklaşımlarındandır. Tedavi yönetimi multidisipliner olmalı ve monoterapi yerine tüm tedavi seçenekleri bireye özgü değerlendirilerek kombine edilmelidir. Kısa dönem yaklaşımlar yerine uzun dönem, gerçek, rasyonel hedefler konularak bir kilo verme programı hazırlanmalıdır. Programa alınan bireyin uyumu, beklentisi ve devamlılığı sağlanmalı ve bir takip oluşturulmalıdır. https://im.haberturk.com/2014/12/31/ver1420015554/1025445_940x531.jpg
KAYNAKLAR 1. Akman M, Budak Ş, Kendir M. Genel dahiliye polikliniğine başvuran hastalarda obezite sıklığı ve ilişkili sağlık problemleri. Marmara Medical Journal 2004;17(3):113-120. 2. Kahraman SM, Güriz SO, Özdel K. Yetişkinlerde obezite: Biyolojik ve psikolojik tedaviler için genel bir gözden geçirme. Klinik Psikiyatri Dergisi 2014;17:28-40. 3. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/obezite/obezitenin-yol-actigi-saglik-problemleri.html Erişim Tarihi:16.08.18. 4. www.dergiayrinti.com/index.php/ayr/article/download/796/1436 Erişim Tarihi:16.08.18. 5. Türkiye Obezite (Şişmanlık) ile Mücadele ve Kontrol Programı (2010-2014). T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara,2010. http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/sb/halksag/belge/mevzuat/turkiye_obezite_muca dele_kontrol_prg.pdf Erişim Tarihi:16.08.18. 6. Taşdemir D, Karaman E, Yıldız A, Han A, Karaman Y, Talay H. Obezitenin term gebelerde maternal ve fetal sonuçlara etkisi: Bir olgu kontrol çalışması. İKSST Derg 2015; 7(2):73-78. 7. Altuntaş Y, Batman A. Mikrobiyota ve metabolik sendrom. Turk Kardiyol Dern Ars 2017;45(3):286 296. 8. Baltacı D, Ünalacak M, Kara İH, Sarıgüzel YC. Birinci basamakta obezite tedavisi. Turkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topics 2015;6(3):96-102.