Yıl: 3, Sayı: 7, Haziran 2016, s. 164-175 Nazike KARAGÖZOĞLU 1 ÖĞRENCĠLERĠN ATATÜRK ĠLKELERĠ VE ĠNKILÂP TARĠHĠ DERSĠNDE KULLANDIKLARI ÖĞRENME STRATEJĠLERĠ VE ZAMAN YÖNETĠMĠ BECERĠLERĠNĠN AKADEMĠK BAġARI ÜZERĠNDEKĠ ETKĠSĠ 2 Özet Öğrencilerin biliģsel, sosyal ve duyuģsal açıdan baģarılı olabilmeleri için zamanlarını iyi yönetmeyi ve öğrenmeyi öğrenmeleri gereklidir. AraĢtırmada 8. sınıf öğrencilerinin Atatürk Ġlkeleri ve Ġnkılap Tarihi dersini çalıģırken kullandıkları öğrenme stratejilerini ve zaman yönetimi beceri düzeylerini belirlemek, öğrenme stratejileri ile zaman yönetimi becerileri arasındaki iliģkileri ortaya koymak, zaman yönetimi becerilerinin ve öğrenme stratejilerinin, öğrencilerin akademik baģarıları üzerindeki etkisini belirlemek amaçlanmıģtır. Bu çalıģmada iliģkisel tarama modeli kullanılmıģtır. AraĢtırmanın evrenini 8. sınıf öğrencileri, örneklemini Adapazarı Serdivan ilçesindeki tesadüfi yöntemle seçilmiģ dört okuldaki 8. sınıf öğrencileri oluģturmaktadır. AraĢtırmada Öğrenme Stratejileri Ölçeği ve Zaman Yönetimi Ölçeği uygulanmıģtır. Akademik baģarı değiģkeni için TEOG sınavından aldıkları puanlar kullanılmıģtır. Verilerin analizinde ortalama, standart sapma, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve ANOVA teknikleri kullanılmıģtır. AraĢtırmada öğrencilerin TEOG baģarı düzeylerinin, zaman yönetimi değiģkenine göre anlamlı farklılık gösterdiği ve öğrencilerin öğrenme stratejilerini kullanma durumları ile zaman yönetimi becerileri arasında pozitif yönde anlamlı bir iliģki olduğu sonucuna ulaģılmıģtır. Anahtar Sözcükler: Atatürk Ġlkeleri ve Ġnkılap Tarihi, öğrenme stratejisi, zaman yönetimi, akademik baģarı 1 Yrd.Doç.Dr., Bozok Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilgiler Eğitimi., nazike.karagozoglu@bozok.edu.tr 2 Bu makale 8-10 Mayıs 2015 tarihleri arasında NevĢehir de düzenlenen VII. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi nde sunulmuģ olan bildirinin düzenlenerek geniģletilmesi ile meydana getirilmiģtir.
Öğrencilerin Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Dersinde Kullandıkları Öğrenme Stratejileri ve Zaman Yönetimi Becerilerinin Akademik Başarı Üzerindeki Etkisi THE IMPACT OF LEARNING STRATEGIES AND TIME MANAGEMENT SKILLS USED BY STUDENTS ĠN ATATÜRK'S PRINCIPLES AND HISTORY OF TURKISH REVOLUTION COURSE ON ACADEMIC ACHIEVEMENT Abstract Students cognitive, social and emotional perspective to be successful they'll have to learning to learn and to manage their time beter. In research 8th grade students learning strategies that they use when working with in the course of Atatürk's principles and history of Turkish revolution and their time-management skill levels, to reveal the relationships between learning strategies and time management skills, time management skills and learning strategies on students academic achievement is intended to determine the impact. Relational scanning model was used in this study. The population of the study consisted of 8th students, the sample constitutes 8th grade students in four schools selected by random method in Adapazarı Serdivan district. In research Learning Strategies Scale and Time Management Scale was applied. TEOG exam scores were used for the variable of academic achievement. In analyzing the data mean, standard deviation, Pearson Product Moment Correlation Coefficient and ANOVA techniques were used. The study concluded that students TEOG the level of success, time management according to the variable showed significant differences and there was a significant relationship in the positive direction between students ' learning strategies use cases with time management skills. Keywords: Atatürk's principles and history of Turkish revolution, learning strategy, time management, academic achievement 165 GĠRĠġ Sürekli değiģim içinde olan günümüz dünyasında bireylere kazandırılmak istenen özellikler de değiģime uğramaktadır. Bireylere, hızla artan bilgiyi ezberletmeye çalıģmak yerine bilgiye ulaģma yolarının öğretilmesine önem verilmektedir. Bireylerin her yaģta biliģsel, sosyal ve duyuģsal açıdan baģarılı olabilmeleri için zamanlarını iyi yönetmeyi ve öğrenmeyi öğrenmeleri gereklidir. ÇalıĢma zamanının ne kadar uzun olduğu değil iyi planlanması ve öğrenme stiline uygun stratejiler kullanılması önemlidir. Kendi öğrenme stiline uygun olarak nasıl ders çalıģacağını ve nasıl daha iyi öğrendiğini belirleyememiģ öğrenciler zamanı verimli kullanamayacaktır. Zamanını iyi planlamayan, verimli kullanamayan öğrenci derslerinde ve sosyal yaģamında sıkıntılar yaģayacaktır. Öğrenciler nasıl daha iyi öğrendiğini öğrendiklerinde ve zaman yönetim becerilerini geliģtirdiklerinde ders çalıģmak için gerekenden fazla zaman harcamayacak böylece sinema, müzik, tiyatro veya spor gibi sosyal uğraģlara da vakit ayırarak sosyal-duygusal alanlarda da kendini geliģtirebilecektir. Öğrencilere nasıl öğreneceğini öğretme, eğitimin en temel iģlevlerinden biridir. Öğrencilerin baģarıları büyük ölçüde kendi öğrenme yollarının farkında olmalarına ve kendi öğrenmelerini yönlendirebilmelerine bağlıdır. Durkin (1978-1979), ilkokul öğretmenlerinin Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı:7, Haziran 2016, s. 164-175
Nazike Karagözoğlu öğrencilerini iyi ödevler verdiklerini ancak öğrencilerin nasıl çalıģacaklarını ya da nasıl öğreneceklerini çok az açıkladıklarını belirtmektedir (Senemoğlu, 1997:559). Yapılan araģtırmalar, öğrenme stratejilerinin öğrenciler tarafından kullanılmasının akademik baģarıyı olumlu yönde etkilediğini göstermiģtir: Akınoğlu O. ve Sarıbayraktar S., 2007; Çiftçi, Ö.,1998; Duban. N. Y., 2006; Özkan, F.,2005; Erden, M.& Demirel,M.,1993; Tay, B., 2002; vb. Öğrencilere öğrenme stilleri fark ettirilerek buna uygun öğrenme stratejileri öğretilmelidir. Her insanın etkin bir öğrenme stratejisi vardır. Zihinsel potansiyeli yüksek birçok öğrenci öğrenme stratejilerini yeterli ve verimli kullanamamaları nedeniyle baģarılı olamamaktadır. Öğretilen konu ne kadar ilginç olursa olsun veya ne kadar farklı anlatılırsa anlatılsın eğer öğrenci bir konuyu kendisi için anlamlı hale getirmez ise öğrenmenin gerçekleģmesinden söz edilemez (Akınoğlu ve Sarıbayrakdar, 2007:277-278). Riding ve Rayner a (1998) göre öğrenme stratejileri, bireyin sahip olduğu öğrenme stilini en etkili Ģekilde kullanma yöntemidir. Zhang ve Sternberg (2001) e göre, öğrenme stratejileri, bireyin etkili karar alma sürecinde kullandığı iģlem basamaklarıdır (Ġflazoğlu Saban & Tümkaya, 2008:3). Weinstein ve Mayer (1986) tarafından öğrenme stratejileri; yineleme, anlamlandırma, örgütleme, anlamayı izleme ve duyuģsal stratejiler olarak sınıflandırılmıģtır. Akınoğlu & Sarıbayrakdar (2007) öğrenme stratejilerinin; dikkat stratejileri, tekrar stratejileri, anlamlandırma stratejileri, zihne yerleģtirme stratejileri, hatırlama stratejileri, biliģi yönetme stratejileri, duyuģsal stratejileri olarak da sınıflandırılabildiğini ifade etmektedirler. Senemoğlu (1997) ise öğrenme stratejilerini; dikkat stratejileri; kısa süreli bellekte depolamayı artıran stratejiler; anlamlandırmayı (kodlamayı) güçlendirici stratejiler; geri getirmeyi (hatırlamayı) artırıcı stratejiler; güdüleme stratejileri; yürütücü biliģ stratejileri olarak 6 grupta sınıflandırmıģtır (Senemoğlu, 2007, s.558). 166 Öğrenme stratejilerinin bilinmesi kadar bu stratejilerin nerede, ne zaman, ne kadar süreyle ve nasıl kullanılacağı da önemlidir. Bu nedenle öğrencilerin zaman yönetim becerilerini de kazanmıģ olmaları gerekmektedir. Günümüzde zamanı etkili ve verimli kullanabilmek bir zorunluluk haline gelmiģtir. Zaman yetersizliği giderek çağımız insanının önemi artan bir sorunu ve zaman yönetimi, yönetim biliminin ilgi çeken bir alanı haline gelmektedir. Zamanı etkili yönetebilmek, kiģisel ve örgütsel baģarı ve verimlilik için bir gerekliliktir (Koch & Kleinmann, 2002). Zaman yönetimi, kiģinin özel ve iģ hayatında amaçlarına etkili ve verimli bir Ģekilde ulaģabilmesi için planlama, organize etme ve kontrol etme gibi yönetim fonksiyonlarını kendi faaliyetlerine uygulama süreci (Erdem, 1999: 27) olarak ifade edilmektedir. Zaman yönetimi, aslında zaman içinde, insanın kendini, iģlerini, örgütünü ve diğer faaliyetlerini yönetmesidir. BaĢarıya giden yol etkili çalıģmaktan geçmektedir. Etkili çalıģmak zamanı, belirlenmiģ öncelikler doğrultusunda programlı olarak kullanmakla mümkündür (Tutar, 2003:34). Sosyal Bilgiler, Tarih, Coğrafya gibi sözel dersler yoğun ve soyut içerikleri nedeni ile öğrenciler bu dersleri öğrenilmesi zor olarak görmekte ve derse karģı olumsuz tutum içinde olmaktadırlar. Bu derslere çalıģırken zamanının çoğunu harcayan öğrencinin, ezberlenen Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı: 7, Haziran 2016, s. 164-175
Öğrencilerin Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Dersinde Kullandıkları Öğrenme Stratejileri ve Zaman Yönetimi Becerilerinin Akademik Başarı Üzerindeki Etkisi bilginin uzun süreli belleğe aktarılamaması nedeni ile bir süre sonra bu bilgileri unutmuģ olduğunu fark etmesi ile bu olumsuz tutum daha da artmaktadır. Zamanı kullanmada plansız programsız olma, bireyde zaman baskısı yaratmaktadır. Bir iģi zamanında yetiģtirememe, sınava çok az zaman kala hazırlanmaya çalıģma, iģleri biriktirerek sürenin bitmesine yakın, hızla yapmaya kalkıģma gibi durumlarda zaman baskısı yaģarız. Zaman baskısı bizi gerilime, huzursuzluğa, aceleciliğe, paniklemeye itmekte ve sonunda davranıģımızı da olumsuz yönde etkilemektedir (Balcı, 1991). Bu araģtırmada 8. sınıf öğrencilerinin Atatürk Ġlkeleri ve Ġnkılap Tarihi dersini çalıģırken kullandıkları öğrenme stratejileri ve zaman yönetimi beceri düzeyleri ile akademik baģarı arasında anlamlı bir iliģki var mıdır? problem cümlesinden hareketle aģağıdaki alt problemler ele alınmıģtır: 1) Öğrencilerin Atatürk Ġlkeleri ve Ġnkılap Tarihi dersini çalıģırken öğrenme stratejilerini kullanma düzeyleri nedir? 2) Öğrencilerin zaman yönetimi beceri düzeyleri nedir? 3) Öğrencilerin kullandıkları öğrenme stratejileri ile zaman yönetimi beceri düzeyleri arasında anlamlı bir iliģki var mıdır? 4) Öğrencilerin kullandıkları öğrenme stratejileri ile akademik baģarıları arasında anlamlı bir iliģki var mıdır? 5) Öğrencilerin zaman yönetimi beceri düzeyleri ile akademik baģarıları arasında anlamlı bir iliģki var mıdır? Alan yazın incelendiğinde olumlu zaman yönetimi davranıģlarının öğrencilerin akademik baģarısını etkilediği ortaya koyan ve zaman yönetimi becerilerinin çeģitli değiģkenler açısından incelendiği araģtırmaların yapılmıģ olduğu görülmüģtür; Misra and McKean, 2000; Campbell and Svinson, 1992; Britton and Tesser, 1991; Macan et al., 1990; Erdul, G., 2005; Trueman & Hartley,1996; vb. Ancak ülkemizde zaman yönetimi ile ilgili çalıģmaların daha çok öğretmenlerin, öğretmen adaylarının veya yöneticilerin zaman yönetim becerilerini belirlemeye yönelik olduğu görülmüģtür. Öğrencilerin Atatürk Ġlkeleri ve Ġnkılap Tarihi dersini çalıģırken kullandıkları öğrenme stratejileri ve zaman yönetim becerilerinin iliģkisini inceleyen her hangi bir araģtırmaya rastlanmamıģtır. Bu araģtırma sonuçlarının, öğrenme stratejileri ve zaman yönetimine iliģkin yapılacak araģtırmalara ıģık tutacağı düģünülmektedir. Yöntem ÇalıĢmanın bu bölümünde araģtırma modeli, katılımcılar, veri toplama araçları ve verilerin analizi kısımlarına yer verilmiģtir. AraĢtırma Modeli AraĢtırma iliģkisel tarama modeliyle yapılmıģtır. Karasar a (1991: 81) göre iki ve daha çok sayıdaki değiģken arasında birlikte değiģim varlığını ve/veya derecesini belirlemeyi amaçlayan araģtırma modelleri iliģkisel tarama modelleridir. 167 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı:7, Haziran 2016, s. 164-175
Nazike Karagözoğlu Katılımcılar (Evren ve Örneklem) AraĢtırmanın evrenini 8. sınıfta öğrenim görmekte olan öğrenciler, örneklemini ise 2014 2015 eğitim-öğretim yılında Adapazarı ili Serdivan ilçesinde bulunan tesadüfi yöntemle seçilmiģ dört okulda öğrenim görmekte olan 8. sınıf öğrencileri oluģturmaktadır. Tablo 1. Öğrencilerin Cinsiyete Göre Dağılımı Cinsiyet N % Erkek 27 45,0 Kadın 33 55,0 Toplam 60 100,0 AraĢtırmaya 60 öğrenci (8. sınıf) katılmıģ olup bunların 27 si (%45) erkek, 33 ü (%55) bayandır. Tablo 2. Öğrencilerin TEOG BaĢarı Düzeylerine Göre Dağılımı TEOG BaĢarı Düzeyi N % 45-54 16 26,7 55-69 19 31,7 70-84 14 23,3 168 85-100 11 18,3 Toplam 60 100 AraĢtırmaya katılan öğrencilerin TEOG puanları incelendiğinde %26.7 si 45-54 puan aralığında, %431.7 si 55-69 puan aralığında, %23.3 ü 70-84 puan aralığında, %18.3 ü de 85-100 puan aralığında olduğu görülmüģtür. Veri Toplama Araçları AraĢtırmada kullanılan Zaman Yönetimi Ölçeği (ZYÖ), Britton ve Tesser (1991) tarafından geliģtirilmiģ, Türkiye ye uyarlaması Alay ve Koçak (2002) tarafından yapılmıģtır. Zaman yönetimi ölçeğinde toplam 27 madde bulunmaktadır. Ölçek, zaman planlaması (16 madde), zaman tutumları (7 madde) ve zaman harcattırıcılar (4 madde) olmak üzere üç alt bölümden oluģmaktadır. Ölçekte "her zaman, sık sık, bazen, nadiren ve hiç" seçeneklerinden oluģan beģli derecelendirme kullanılmıģtır. Ölçekten elde edilen yüksek puanlar zaman yönetimi uygulamalarının daha iyi olduğunu göstermektedir. Ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlılık güvenirlik katsayısı 0.87 olarak bulunmuģtur. AraĢtırmada Çelikkaya (2010) tarafından geliģtirilen Öğrenme Stratejileri Ölçeği kullanılmıģtır. Ölçek toplam 41 maddeden oluģmaktadır. Bu maddelerin; 18 i sosyo-duyuģsal stratejisine, 13 ü anlamlandırma stratejisine, 6 sı tekrar stratejisine ve 4 ü de dikkat stratejisine Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı: 7, Haziran 2016, s. 164-175
Öğrencilerin Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Dersinde Kullandıkları Öğrenme Stratejileri ve Zaman Yönetimi Becerilerinin Akademik Başarı Üzerindeki Etkisi aittir. Ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı 0.86 olarak bulunmuģtur. Ölçekte her zaman, sık sık, ara sıra, nadiren ve hiçbir zaman seçeneklerinden oluģan beģli derecelendirme kullanılmıģtır. Öğrencilerin akademik baģarı düzeylerini belirlemek amacıyla bir ölçme aracı geliģtirilmemiģ olup, birinci yarıyılda yapılan TEOG baģarı puanları kullanılmıģtır. Uygulama Süreci Uygulamalar için belirlenen okullara gidilmiģ, Öğrenme Stratejileri Ölçeği ve Zaman Yönetimi Ölçeği araģtırmacı tarafından okul idaresinin uygun gördüğü zamanlarda birebir uygulanmıģtır. Gerekli açıklamalar yapıldıktan sonra öğrencilere cevaplamaları için yeterli zaman verilmiģtir. Ölçekler, gönüllü olan öğrencilere uygulanmıģtır. Verilerin Analizi Öğrencilerin, öğrenme stratejileri ölçeğine ve zaman yönetimi ölçeğine verdikleri yanıtlar analiz edilmek üzere SPSS 16.0 programına aktarılmıģtır. Öğrencilerin öğrenme stratejileri ile zaman yönetim beceri düzeyleri arasındaki iliģkinin belirlenmesi için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı hesaplanmıģtır. Öğrencilerin zaman yönetimi becerileri ile akademik baģarıları arasındaki iliģkinin belirlenmesi ve öğrenme stratejileri ile akademik baģarıları arasındaki iliģkinin belirlenmesi için de Tek Faktörlü Varyans Analizi (One-Way Anova) uygulanmıģtır. Bulgular ÇalıĢmanın bu bölümünde alt problemlere iliģkin bulgulara yer verilmiģ ve elde edilen veriler tablolar halinde sunulmuģtur. 169 1) Öğrencilerin Atatürk Ġlkeleri Ve Ġnkılap Tarihi Dersi Ġçin Kullandıkları Öğrenme Stratejilerine ĠliĢkin Bulgular Tablo 3. Öğrencilerin Atatürk Ġlkeleri Ve Ġnkılap Tarihi Dersinde Öğrenme Stratejilerini Kullanma Düzeyleri N X S Sosyo-DuyuĢsal Stratejiler 60 3,28,61 Anlamlandırma Stratejileri 60 3,12,72 Tekrar Stratejileri 60 3,14,99 Dikkat Stratejileri 60 3,08,99 Genel Ortalama 60 3,19,69 ÇalıĢmada, öğrencilerin öğrenme stratejilerini kullanma durumlarını belirlerken 3,4 puan sınır değer olarak kabul edilmiģ, bu değerin üstünde olanlar en çok kullanılan, bu değerin altında olanlar en az kullanılan olarak kabul edilmiģtir. Tablo 3 incelendiğinde genel olarak öğrencilerin öğrenme stratejilerinin tüm alt boyutlarında alınan puanların 3 ün üzerinde olduğu görülmüģtür. Akınoğlu ve Sarıbayrakdar (2007) tarafından yapılan araģtırmada ise Tarih Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı:7, Haziran 2016, s. 164-175
Nazike Karagözoğlu derslerini çalıģırken öğrencilerin en çok kullandığı strateji tekrar stratejisi, en az baģvurulan stratejinin ise anlamlandırma stratejisi olduğu belirlenmiģtir. 2) Öğrencilerin Sahip Olduğu Zaman Yönetimi Becerilerine ĠliĢkin Bulgular Tablo 4. Öğrencilerin Zaman Yönetimi Beceri Düzeyleri N X S Zaman Tutumları 60 3,19,43 Zaman Planlama 60 2,94,97 Zaman Harcattırıcılar 60 2,86,61 Genel Ortalama 60 3,00,62 Tablo 4 incelendiğinde öğrencilerin genel olarak Zaman Tutumları boyutunda yüksek, Zaman Planlama ve Zaman Harcattırıcılar boyutlarında düģük puan aldıkları görülmüģtür. 3) Öğrencilerin Kullandıkları Öğrenme Stratejileri Ġle Zaman Yönetimi Beceri Düzeyleri Arasındaki ĠliĢkiye Dair Bulgular Tablo 5. Öğrencilerin Öğrenme Stratejilerini Kullanma Durumları Ġle Zaman Yönetimi Beceri Düzeyleri Arasındaki Korelasyon Sonuçları Zaman Yönetimi Öğrenme Stratejileri 170 Zaman Yönetimi r 1,00,91 p,00 N 60 60 Öğrenme Stratejileri r,91 1,00 p,00 N 60 60 p<0.5 Tablo 5 incelendiğinde öğrencilerin öğrenme stratejilerini kullanma durumları ile zaman yönetimi becerileri arasında, pozitif yönde anlamlı bir iliģki olduğu görülmektedir (r= 0.916, p<.01). 4) Öğrencilerin Kullandıkları Öğrenme Stratejilerinin Akademik BaĢarıya Göre KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin Bulgular Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı: 7, Haziran 2016, s. 164-175
Öğrencilerin Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Dersinde Kullandıkları Öğrenme Stratejileri ve Zaman Yönetimi Becerilerinin Akademik Başarı Üzerindeki Etkisi Tablo 6. Öğrencilerin Kullandıkları Öğrenme Stratejilerinin Akademik BaĢarıya Göre KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin One Way ANOVA Sonuçları TEOG BaĢarı puanı N X S 45-54 16 2,34,25 55-69 19 3,03,22 70-84 14 3,58,26 85-100 11 4,21,21 Toplam 60 3,1962,69 Varyansın Kaynağı Kareler Toplamı sd Kareler Ortalaması Gruplar arası 25,56 3 8,52 F p 147,20,000 Gruplar içi 3,24 56,058 Toplam 28,80 59 171 p<0.5 Tablo 6 daki veriler incelendiğinde öğrencilerin TEOG baģarı düzeylerinin, öğrenme stratejileri değiģkenine göre anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaģılmıģtır (p=.000). 5) Öğrencilerin Zaman Yönetimi Beceri Düzeylerinin Akademik BaĢarıya Göre KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin Bulgular Tablo7. Öğrencilerin Zaman Yönetimi Beceri Düzeylerinin Akademik BaĢarıya Göre KarĢılaĢtırılmasına ĠliĢkin One Way ANOVA Sonuçları TEOG Puanı N X SS 45-54 16 2,23,22 55-69 19 2,83,16 70-84 14 3,41,17 85-100 11 3,87,18 Toplam 60 3,00,62 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı:7, Haziran 2016, s. 164-175
Nazike Karagözoğlu Varyansın Kaynağı Kareler Toplamı sd Kareler Ort. F p Gruplar arası 20,74 3 6,91 Gruplar içi 2,02 56,036 Toplam 22,76 59 p<0.5 191,11,000 Tablo 7 deki veriler incelendiğinde öğrencilerin TEOG baģarı düzeylerinin, zaman yönetimi değiģkenine göre anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaģılmıģtır (p=.000). TartıĢma, Sonuç ve Öneriler Bu araģtırma, 8. sınıf öğrencilerin Atatürk Ġlkeleri ve Ġnkılap Tarihi dersine yönelik olarak kullandıkları öğrenme stratejileri ve zaman yönetimi becerileri ile akademik baģarıları arasında bir iliģki olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmıģtır. AraĢtırmada öğrencilerin ilgili derste öğrenme stratejilerini dört alt boyutta (Sosyo-duygusal, anlamlandırma, tekrar, dikkat stratejileri) kullanma durumları ve zaman yönetimi beceri düzeyleri üç alt boyutta (Zaman planlaması, zaman tutumları, zaman harcattırıcılar) belirlenmeye çalıģılmıģtır. Bu kapsamda elde edilen bulgulara göre, öğrencilerin sosyo-duygusal boyutta öğrenme stratejilerini kullanma durumlarının bütün gruplarda genel olarak iyi düzeyde olduğu belirlenmiģtir. Ancak diğer boyutlarda (Anlamlandırma, tekrar, dikkat stratejileri) TEOG baģarı puanlarına göre 45-54 ve 55-69 puan aralığında olan öğrencilerin öğrenme stratejilerini kullanma düzeylerinin düģük, 70-84 ve 85-100 puan aralığında olan öğrencilerin ise yüksek düzeyde olduğu belirlenmiģtir. 172 Öğrencilerin sahip olduğu zaman yönetimi becerilerine iliģkin yapılan incelemede, öğrencilerin genel olarak Zaman Tutumları boyutunda yüksek, Zaman Planlama ve Zaman Harcattırıcılar boyutlarında düģük puan aldıkları görülmüģtür. Zaman yönetimi becerileri ile akademik baģarı arasındaki iliģkiye bakıldığında ise öğrencilerin TEOG baģarı düzeylerinin, zaman yönetimi değiģkenine göre anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaģılmıģtır. Buna göre baģarı grupları karģılaģtırıldığında 45-54 ve 55-69 puan aralığında olan öğrencilerin zaman yönetimi becerilerinin düģük, 70-84 ve 85-100 puan aralığında olan öğrencilerin ise yüksek düzeyde olduğu belirlenmiģtir. AraĢtırmada öğrencilerin öğrenme stratejilerini kullanma durumları ile zaman yöntemi becerileri arasındaki iliģkiye bakılmıģtır. Bu kapsamda elde edilen bulgulara göre, öğrencilerin öğrenme stratejilerini kullanma durumları ile zaman yönetimi becerileri arasında, pozitif yönde anlamlı bir iliģki olduğu sonucuna ulaģılmıģtır. Bu bulgudan hareketle öğrenme stratejilerinin kullanılma durumu arttıkça zaman yönetim becerilerinin de geliģtiği söylenebilir. Günümüzde sürekli bir sınav maratonu içinde olan öğrencilerin baģarılı olabilmeleri için zamanı verimli kullanabilmeleri gerekmektedir. Dostoyevski, Hayata yeniden baģlasaydım, saniyelerin nabzını tutardım derken zaman yönetiminin bireyin yaģamındaki önemini vurgulamaktadır. Yapılan araģtırmalarda da zaman yönetim becerilerine sahip olan bireylerin daha baģarılı olduğu ve derse yönelik tutularının olumlu olduğu vurgulanmaktadır (Misra & Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı: 7, Haziran 2016, s. 164-175
Öğrencilerin Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Dersinde Kullandıkları Öğrenme Stratejileri ve Zaman Yönetimi Becerilerinin Akademik Başarı Üzerindeki Etkisi McKean, 2000; Campbell and Svinson, 1992; Britton & Tesser, 1991; Macan et al., 1990; ĠĢcan, 2008; Andıç, 2009). Bireyin zamanı verimli kullanabilmesi, öncelikle en iyi ve en kısa zamanda kalıcı olarak nasıl öğrenebildiğini keģfetmesi ile mümkündür. Bu durum öğrenme stratejilerini akla getirmektedir. Öğrenci kendi özelliklerine uygun öğrenme stratejilerini uyguladığında ders dinleme veya çalıģma daha zevkli hale gelecektir. Adams (1838-1918) ın dediği gibi Nasıl öğreneceğini bilenler, yeterince biliyorlardır. Yapılan araģtırmalarda öğrenme stratejilerinin akademik baģarı üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu belirtilmektedir (Özkal ve Çetingöz, 2006; Tunçer ve Güven, 2007; Bengiç, 2008; Çelikkaya ve KuĢ, 2010 vd.). Akınoğlu ve Sarıbayrakdar (2007) tarafından yapılan çalıģmada, öğrencilerin aslında tarihi sevdikleri ancak tarihi nasıl çalıģması gerektiğini bilmedikleri ve bu sebeple tarih öğrenmekten sıkıldıkları belirtilmektedir. Sözel bilginin yoğun olduğu Atatürk Ġlkeleri ve Ġnkılâp Tarihi dersinde bilginin kalıcı olası için yalnızca okumak yetmez. Okunan metnin ayrıntılı incelenmesi, kiģinin ön bilgileri ile bütünleģtirilmesi, sorgulanması, görsel öğelerle desteklenmesi, öğrenen tarafından yeniden yapılandırılması ve belli aralıklarla tekrar edilmesi gerekir. Bireyin ders kitabı veya farklı yazılı kaynaklardaki bilgiyi yapılandırması kendisi için anlamlı hale getirebilmesi için öğrenme stratejilerini fark etmesi ve gerektiğinde kullanabilmesi sıkılmadan okuma ve öğrenmeyi kolaylaģtıracaktır. AraĢtırma sonuçlarından hareketle öğrencilere zaman yönetimi becerilerinin ve öğrenme stratejilerinin kazandırılması veya geliģtirilmesi amacıyla 5. sınıfta yer alan seçmeli dersler listesine Zaman Yönetimi Dersi ve Öğrenme Stratejileri Dersi eklenmesi önerilebilir. Öğrencilerin iyi birer zaman yönetimcisi olmalarını sağlamak ve kendi öğrenme yollarını fark ettirmek amacıyla okul rehber öğretmenlerinin 4. sınıftan itibaren aģamalı olarak bir program doğrultusunda öğrenme stratejileri ve zaman yönetimi konusunda öğrencileri bilgilendirme çalıģmaları yapmaları önerilebilir. Sosyal Bilgiler ve Tarih öğretmenlerinin öğrencilerini öğrenme stratejilerini kullanmaya yönlendirebilmeleri ve gerektiğinde öğretim sırasında sınıf içi etkinliklerde bu stratejilerden yararlanabilmeleri için öğretmenlerin de bu konuda bilinçli olmaları gerekmektedir. Öğrenme stratejileri konusunda kuram ve uygulama bağlamında oluģturulacak hizmet içi programları ile öğretmenlerin mesleki geliģimlerine katkıda bulunulabilir. AraĢtırma 2014-2015 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören 8. sınıf 60 öğrenci ve TEOG değiģkeni ile sınırlıdır. Örneklem sayısının arttırılarak farklı sınıf düzeyi, cinsiyet, sosyoekonomik düzey, öğretme stratejileri vb. değiģkenlerin öğrenme stratejilerini kullanma durumlarının ve zaman yönetimi becerilerinin üzerindeki etkisinin incelendiği yeni araģtırmalar yapılması önerilebilir. 173 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı:7, Haziran 2016, s. 164-175
Nazike Karagözoğlu KAYNAKLAR AKINOĞLU O. & Sarıbayrakdar S. (2007). Ortaöğretim Tarih Derslerinde Öğrencilerin Kullandıkları Öğrenme Stratejileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7 (1), 269-312. ANDIÇ, H. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Zaman Yönetimi Becerileri İle Akademik Başarıları Arasındaki İlişki, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi. BALCI, Ali. (1991). Zaman Yönetimi. A. U. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 23 (1): 95-102. ÇELĠKKAYA, T. (2008). Yapılandırmacı Yaklaşımın Sosyal Bilgiler Öğretiminde Başarı, Tutum ve Kalıcılığa Etkisi (5.Sınıf Örneği), YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi. ELDELEKLĠOĞLU, J. (2008). Ergenlerin Zaman Yönetimi Becerilerinin Kaygı, YaĢ, Cinsiyet DeğiĢkenleri Açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 7(3), 656-663, 2008. http://ilkogretim-online.org.tr (17.12.2014). ERDEM, R. (1999).Yöneticiler Ġçin Zaman Yönetimi. Modern Hastane Yönetimi, 3(7), 26-31. ERDEN, M. ve Demirel, M. (1993). Ġlkokul BeĢinci Sınıf Öğrencilerinin Kullandıkları Öğrenme Stratejilerinin Etkiliği, İzmir 1. Eğitim Kongresi Bildirileri, 254-261. ĠFLAZOĞLU Saban A. ve Tümkaya S. (2008). Öğretmen Adaylarının Öğrenme Stratejileri ile Sosyo - Demografik Özellikler ve Akademik BaĢarıları Arasındaki ĠliĢkinin Ġncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, (9) 1, 1 22. ĠġCAN, S. (2008). Pamukkale Üniversitesi Öğrencilerinin Zaman Yönetimi Becerilerinin Akademik Başarıları Üzerindeki Etkisi, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi. KARASAR N, (1991). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Sanem Matbaacılık. KOCH, C. J., & Kleinmann, M. (2002). A Stitch Ġn Time Saves Nine: Behavioural Decision Making Explanations For Time Management Problems. European Journal of Work and Organizational Psychology, 11 (2), 199 217. ÖZKAL, N. ve Çetingöz, D. (2006). Akademik BaĢarı, Cinsiyet, Tutum ve Öğrenme Stratejilerinin Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 46, 259-275. SARIBAYRAKDAR, S. (2006). Ortaöğretim Tarih Derslerinde, Öğrencilerin Kullandıkları Öğrenme Stratejileri, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul: Marmara Üniversitesi. SENEMOĞLU, N. (1997). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Ertem Matbaacılık. SENEMOĞLU, N. (2007). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Gönül Yayıncılık. TAY, B. (2002). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Sınıf Ortamında Kullandıkları Öğrenme Stratejileri, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi. 174 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı: 7, Haziran 2016, s. 164-175
Öğrencilerin Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Dersinde Kullandıkları Öğrenme Stratejileri ve Zaman Yönetimi Becerilerinin Akademik Başarı Üzerindeki Etkisi TUNÇER, B. K. ve Güven, B. (2007). Öğrenme Stratejileri Kullanımının Öğrencilerin Akademik BaĢarıları, Hatırda Tutma Düzeyleri Ve Derse ĠliĢkin Tutumları Üzerindeki Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2), 1-20. TUTAR, H. (2003). Zaman Yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. 175 Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 3, Sayı:7, Haziran 2016, s. 164-175