KAPSAMINA GÖRE MALİYETLER

BÖLÜM-01 KAPSAMINA GÖRE MALİYETLER

Kapsamına Göre Maliyetler a. Asal Maliyet Yöntemi b. Değişken Maliyet Yöntemi c. Normal Maliyet Yöntemi d. Tam Maliyet yöntemi Üretilen mamullerin maliyeti üç ana unsurdan oluşmaktadır: 1. Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 2. Direkt İşçilik Giderleri 3. Genel Üretim Giderleri Bunlardan ilk ikisi üretim hacmine bağlı değişken giderlerdir. Direkt işçilik giderleri kimi zaman üretimde harcanan süre karşılığı ödenen ücretler şeklinde belirlenirken, bazı uygulamalarda ise esas üretim yerlerinde çalışan işçilerin ücret ve diğer ödemeleri şeklinde tanımlandığından, kısmen veya tümüyle sabit olabilmektedir. Böyle bir durumda, direkt işçilik giderlerinin bir kısmı kimi zaman sabit kimi zaman ise değişken nitelik kazanabilmektedir. Genel üretim giderleri ise kapsamında hem enerji gibi değişken, hem de amortisman gibi sabit giderleri barındıran yarı değişken bir gider grubudur. Bu bakımdan söz konusu giderler iki alt gruba ayrılabilir; a. Değişken Genel Üretim Giderleri b. Sabit Genel Üretim Giderleri Üretim maliyetlerinin kapsamını belirleyen ve mamul için ne kadar kısmının kullanıldığının tespitinde uygulanan yöntemler şunlardır; 1. Asal Maliyet Yöntemi 2. Tam Maliyet Yöntemi 3. Normal Maliyet Yöntemi 4. Değişken Maliyet Yöntemi Not : Asal Maliyet Yöntemi endüstri öncesi toplumlarda üretimin el emeği ve küçük aletler kullanılarak mamule dönüştüğü zamanlardan kalma bir yöntem olup, günümü zün makineleşmiş üretim ortamıyla bağdaşmamaktadır. f u a t h o c a. n e t Bu konu ile ilgili olarak hazırlanmış kalıp tablo aşağıdaki gibidir. Birçok soru bu tablodaki kurallara uyularak rahatlıkla yapılabilmektedir. Gider Türleri Kapsamına Göre Maliyetler Asal Değişken Normal Tam 710 Direkt İlk Md. Mlz. XX XX XX XX 720 Direkt İşçilik XX XX XX XX 730 GÜG (Değişken) -- XX XX XX 730 GÜG (Sabit) -- -- KKO* XX TOPLAM MALİYET XXX XXX XXX XXX Üretim Miktarı ADET ADET ADET ADET BİRİM MALİYET XXX XXX XXX XXX *KKO: Kapasite Kullanım Oranı www.fuathoca.net DEĞİŞKEN MALİYET YÖNTEMİ Brüt Satışlar Satışların Maliyeti (-) BRÜT KATKI PAYI Dönemin Değişken Giderleri(-) - Arge Gideri - Pasadağ Gideri - G.Yönetim Gideri - Finansman Gideri NET KATKI PAYI Dönemin Sabit Giderleri (-) - İşçilik Giderleri - GÜG - Arge Gideri - Pasadağ Gideri - G.Yönetim Gideri - Finansman Gideri KARA/ZARARA KATKI Diğer Faal. Olağan Gelir ve Karlar Diğer Faal. Olağan Gider ve Zararlar OLAĞAN KAR/ZARAR D. Faal. Olağandışı Gelir ve Karlar D. Faal. Olağandışı Gider ve Zararlar DÖNEM KARI / ZARARI KATKI TİPİ GELİR TABLOSU Not: Tam Maliyet ve Normal Maliyet Yöntemlerinden farklı olarak Değişken maliyet yönteminde Katkı tipi gelir tablosu kullanılmaktadır. 1

1. Yıllık üretim kapasitesi 1.500 Adet mamul olan bir işletme, 2011 yılında 900 Adet mamul üretmiştir. 2011 yılı üretim giderleri aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir: (Aralık 2011 tarihli SMMM Yeterlilik Sınavı Sorusu) Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri : 20.000 TL Direkt İşçilik Giderleri : 10.000 TL Genel Üretim Giderleri : 15.000 TL - Değişken GÜG 6.000 TL - Sabit GÜG 9.000 TL Yukarıdaki bilgilere göre ve işlemleri açıkça göstererek; işletmenin 2011 yılındaki; (a) Değişken maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (b) Normal maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (c) Tam maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. 2. Bir çimento fabrikasının aylık üretim kapasitesi 80.000 tondur. Şubat ayında 20.000 ton üretim ve 15.000 top satış yapmış H. Kamil BÜYÜKMİRZA; Maliyet ve Yönetim Muhasebesi s. 269 olan bu fabrikanın aynı aya ait giderleri aşağıdaki gibidir: Direkt ilk Md. ve Mlz. Gid. : 200.000 TL Direkt İşçilik Gid. : 800.000 TL Genel Üretim Gid. : 1.000.000 TL Pazarlama, satış ve dağıtım Gid. : 40.000 TL Genel Yönetim Gid. : 160.000 TL Yapılan incelemeler, direkt işçilik ve genel yönetim giderlerinin tamamının, genel üretim giderlerinin %80 inin ve pazarlama, satış ve dağıtım giderlerinin %50 sinin sabit; geri kalan giderlerin ise değişken nitelik taşıdığını ortaya koymuştur. Yukarıdaki bilgilere göre ve işlemleri açıkça göstererek; (a) Değişken maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (b) Normal maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (c) Tam maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. 3. Tek tip mamul üreten A İşletmesinin yıllık üretim kapasitesi 10.000 adettir. İşletme ürettiği ürünlerin bir adedini 240 TL ye 3 Mart 2010 tarihli satmaktadır. İşletmenin 2009 yılına ait; üretim-satış hacmi ve bazı gider kalemlerinin dökümü aşağıdaki gibidir. SMMM Yeterlilik Sınavı Sorusu Dönem Başı Yarı Mamul Miktarı Dönem İçinde Üretilen Mamul Miktarı 8.000 adet Dönem İçinde Satılan Mamul Miktarı 6.500 adet Dönem Sonu Yarı Mamul Miktarı Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri 284.000 TL Direkt İşçilik Gideri 339.200 TL Genel Üretim Giderleri (Sabit) 472.000 TL Genel Üretim Giderleri (Değişken) 408.800 TL Genel Yönetim Giderleri (Sabit) 100.000 TL Genel Yönetim Giderleri (Değişken) 80.000 TL Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri (Sabit) 56.000 TL Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri (Değişken) 32.000 TL (a) Değişken Maliyet Yöntemine göre, (b) Normal Maliyet Yöntemine, (c) Tam Maliyet Yöntemine, İşletmenin 2009 yılına ait BİRİM ve TOPLAM ÜRETİM MALİYETİNİ hesaplayınız. Dönemin gelir tablosunu düzenleyiniz. 2

4. Tüpsan Üretim A.Ş. kapsamına göre maliyetlendirme yöntemlerinden normal maliyet yöntemini kullanmaktadır. İşletmenin kapasitesi yılda 5.000 adet mamuldür. 2008 yılında fiilen 4.000 adet mamul üretilmiş olup bunlardan 3.000 adedi satılmıştır. İşletmede dönem başı mamul stoku bulunmamaktadır. İşletme birim mamul maliyetini normal maliyet yöntemine göre 500 TL/adet olarak hesaplamıştır. Değişken maliyet yöntemine göre hesaplama yapıldığında bir mamulün maliyeti 360 TL/adet 4 Kasım 2008 tarihli SMMM Yeterlilik Sınavı Sorusu çıkmaktadır. Üretilen mamuller piyasada 600 TL/adet fiyattan satılmaktadır. (a) İşletmenin 2008 yılı Sabit Genel Üretim Giderleri toplamı kaç TL dir. (b) İşletmenin tam maliyet yöntemine göre toplam maliyeti ve birim mamul maliyeti kaç TL dir. (c) İşletmenin normal maliyet yöntemine göre hesapladığı brüt satış karı rakamı ile tam maliyet yöntemine göre hesapladığı brüt satış karı arasındaki fark kaç TL dir. 5. KARSAN İşletmesinin yıllık üretim kapasitesi 180.000 adettir. İşletmenin Haziran ayı üretim ve satış bilgileri aşağıdaki gibidir. Temmuz 2011 tarihli SMMM Yeterlilik Sınavı Sorusu Gider Türü Tutar Değişkenlik Oranı Sabitlik Oranı Direkt İlk Madde Mlz. Gid. 25.000 TL %100 - Direkt İşçilik Gid. 30.000 TL %20 %80 Genel Üretim Gid. 50.000 TL %40 %60 Araştırma Geliştirme Gid. 8.000 TL - %100 Pazarlama Satış ve Dağ. Gid. 5.000 TL %50 %50 Genel Yönetim Gid. 10.000 TL - %100 Üretim Miktarı 7.500 adet Satış Miktarı 6.000 adet Birim Satış Fiyatı 15 TL/adet Mayıs Ayı Sonu Stok Miktarı - (a) Tam Maliyet Yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (b) Normal Maliyet Yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (c) Değişken Maliyet Yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayarak, Haziran ayı Katkı Tipi Gelir Tablosunu düzenleyiniz. 6. Kalkersan A.Ş. nin 201X yılı verileri aşağıdaki gibidir: Mamul ve yarı mamul stokları (DB ve DS) : -- Satışlar : 4.000.000.TL Direkt İlk Madde Malzeme Giderleri : 1.800.000.TL Direkt İşçilik Giderleri : 700.000.TL Değişken Genel Üretim Giderleri :? Toplam net katkı payı : 650.000.TL Değişken Paz. Sat. Ve Dağ. Gid. : 250.000.TL Sabit Paz. Sat. Ve Genel Yönet. Gid. :? Sabit Genel Üretim Gideri :? Brüt satış karı : 700.000.TL Faaliyet karı : 300.000.TL (a) Tam maliyet yöntemine göre satışların maliyetini hesaplayınız. (b) Değişken maliyet yöntemine göre satışların maliyetini hesaplayınız. (c) Toplam Brüt Katkı payını hesaplayınız. 3

7. Maliyetleri aylık olarak hesaplayan Dal üretim işletmesi, Haziran 2014 döneminde aşağıdaki giderlere katlanmıştır: Gider Çeşitleri Sabit Giderler Değişken Giderler İlk Madde Malzeme Giderleri - Direkt İlk Madde Malzeme - Endirekt Malzeme İşçi Ücret Giderleri - Direkt İşçilik Giderleri - Endirekt İşçilik 8.000 - - - - 8.000 22.500 20.000 Dışarıdan Sağ. Fayda ve Hizmetler 12.000 18.000 Vergi, Resim ve Harçlar 4.500 - Amortisman ve Tükenme Payları 30.500 - Çeşitli Giderler 5.000 6.000 TOPLAM 60.000 66.500 18.000 4.500 20.000 - Yıllık üretim kapasitesi 144.000 adet ürün olan Dal işletmesi, Haziran ayında 10.200 adet mamulün üretimine başlamış ve 8.200 adedini tamamlamıştır. Üretimi tamamlanan mamullerin 7500 adedi %40 karla peşin satılmıştır. Dönem başı yarı mamul ve dönem başı mamul stokları bulunmayan işletmede, dönem sonu yarı mamullerin tüm üretim Haziran 2014 tarihli SMMM Yeterlilik Sınavı Sorusu faktörleri açısından tamamlanma derecesi %60 tır. Normal maliyet yöntemini uygulayan Dal işletmesinin: (a) Kapasite kullanım oranını ve kapasite sapmasını bulunuz. Kapasite sapması Gelir Tablosunda hangi hesapta raporlanır açıklayınız. (b) Tamamlanan mamullerin ve dönem sonu yarı mamul stoklarının toplam ve birim maliyetlerini bulunuz. (c) Satışların Maliyeti Tablosu ve Gelir Tablosunun Brüt Satış kar/zararına kadar olan bölümü düzenleyiniz. 8 Temmuz 2009 ve Haziran 8. Maliyetlerini aylık olarak belirleyen bir işletmenin Temmuz ayına ilişkin üretim maliyetleri aşağıdaki gibidir: 2013 tarihli SMMM Yeterlilik Sınavı Sorusu Gider Çeşitleri Sabit Giderler Değişken Giderler İlk Madde Malzeme Giderleri - Direkt İlk Madde Malzeme - Endirekt Malzeme İşçi Ücret Giderleri - Direkt İşçilik Giderleri - Endirekt İşçilik - - - 125.000 125.000-150.000 120.000 30.000 60.000-60.000 Dışarıdan Sağ. Fayda ve Hizmetler 70.000 100.000 Amortisman ve Tükenme Payları 165.000 - Çeşitli Giderler 15.000 10.000 TOPLAM 375.000 320.000 İşletmenin yıllık kapasitesi 300.000 adet olup Temmuz ayında işletme 20.000 adet mamul üretmiştir. Ay sonunda yarı mamul bulunmamaktadır. Üretilen malların % 75 i 600.000 TL ye satılmıştır. Fiili maliyet yöntemini uygulayan bu işletmenin, Normal Maliyet Yöntemine göre, toplam ve birim maliyetlerini bularak; satılan mamul maliyetini, brüt satış karını, oluşan kapasite sapmasının tutarını ve dönem sonu mamul tutarını hesaplayınız. 4

9. Termosan A.Ş. değişik tip ve boyutlarda termosifon üretmektedir. Şirketin öngörülen aylık kapasitesi 2.400 makine saatidir. Ekim başında mamul ve yarı mamul bulunmamaktadır. Ekim ayı Genel Üretim Giderleri 6.000 TL değişken, 18.000 TL sabit olmak üzere 24.000 TL dir. Ekim sonu itibariyle, üretimi halen devam eden Model 401 partisi dışında yarı mamul H. Kamil bulunmamaktadır. Ekim ayında üç değişik termosifon partisi üzerinde çalışılmış olup, ilgili veriler aşağıdaki gibidir: BÜYÜKMİRZA; Maliyet ve Yönetim Muhasebesi s. xxx MODEL101 MODEL201 MODEL401 Direkt İlk Madde ve Malzeme 10.000 TL 40.000 TL 60.000 TL Direkt İşçilik Gideri 6.000 TL 20.000 TL 12.000 TL Üretim partisindeki miktarı 400 adet 800 adet 600 adet Harcanan makine saati 200 saat 600 saat 400 saat Satılan miktar 200 adet 700 adet - Satış fiyatı (ad.) 100 TL 150 TL 250 TL İşletmede sabit GÜG leri mamullere eşit olarak dağıtılmakta, değişken GÜG nin dağıtımında ise makine saati ölçüsü kullanılmaktadır. (a) Tam maliyet yöntemine göre Ekim ayı brüt satış karını hesaplayınız. (b) Normal maliyet yöntemine göre Ekim ayı brüt satış karını hesaplayınız. (c) Değişken maliyet yöntemine göre Ekim ayı brüt katkı payını hesaplayınız. 10. Aylık maksimum üretim kapasitesi 90 bin adet olan bir tuğla fabrikasında, Mart ayı faaliyet sonuçlarının saptanabilmesi için gerekli bilgiler aşağıda verilmiştir. Miktarlar Adet Dönem içi üretimine başlanan 50 000 DB Yarı Mamul -- Dönem içi üretimi tamamlanan 40 000 DS Yarı Mamul (%50 Tam. Derecesi) 10 000 Satılan Mamul Miktarı 25 000 GİDERLER TL D.İlk Md. Malzeme Gideri 100 000 D. İşçilik Gideri 135 000 Genel Üretim Gideri Değişken 45 000 Genel Üretim Gideri Sabit 90 000 Pasadağ Değişken 20 000 Pasadağ Sabit 15 000 Genel Yönetim Gideri Sabit 40 000 Finansman Gideri Değişken 10 000 Finansman Gideri Sabit 25 000 Diğer Bilgi: İlk madde (taşeron tarafından çıkartılıp getirilen killi toprak) bütünüyle üretimin başlangıcında kullanılmaktadır. Mart ayında tuğla birim satış fiyatı 20 TL/adet olmuştur. (a) Değişken maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (b) Normal maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (c) Tam maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. 5

11. Güney ayakkabı üretim işletmesinin yıllık üretim kapasitesi 10.000 çifttir. İşletme 2014 yılında 8.000 çift ayakkabı üretmiş ve satmıştır. Üretim maliyetlerine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir. Direkt İlk Madde ve Malzeme Gid. 230.000 Direkt İşçilik Giderleri 170.000 Genel Üretim Giderleri 160.000 (%25 değişken, %75 Sabit) Genel Yönetim Giderleri 65.000 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Gid. 40.000 Finansman Giderleri 25.000 (a) Normal Maliyet Yöntemini uygulayan bu işletmenin ayakkabılara ilişkin toplam ve birim üretim maliyetini hesaplayınız. (b) Boş kapasiteye ilişkin sabit GÜG` ün tutarını hesaplayarak Gelir Tablosunda hangi hesapta raporlandığını belirtiniz. (c) Gelecek dönemde satış miktarlarında önemli bir değişiklik olmayacağını öngören işletmeye ertesi dönem için 1.500 çift ek üretim siparişi gelmesi ve müşteri tarafından teklif edilen fiyatın 65 TL/çift olması durumuna göre işletmenin teklifi kabul ya da ret kararını tartışınız. Gerekli hesaplamalarla destekleyiniz. Teklifi kabul etmesi durumunda ortaya çıkacak ek kar / zararı hesaplayınız. 12. Yıllık üretim kapasitesi 200.000 metre kumaş olan bir dokuma fabrikasında 2016 yılında tam kapasitede çalışılmış ve üretilen kumaşın tamamı satılmıştır. Dönem başı ve dönem sonu mamul ve yarı mamul stoğu bulunmayan işletmede gelir-gider H. Kamil BÜYÜKMİRZA; Maliyet ve Yönetim Muhasebesi s.555 bilgileri aşağıdaki gibidir: Satış fiyatı Birim değişken maliyet Birim Başına Değişken Pazarlama Gideri Toplam Sabit Genel Üretim Gideri Toplam Sabit Genel Yönetim Gideri 5 TL/mt 3 TL/mt 1 TL/mt 50.000 TL/yıl 10.000 TL/yıl (a) Tam maliyet yöntemine göre toplam ve birim maliyetleri bulup, gelir tablosunu düzenleyiniz. (b) Değişken maliyet yöntemine göre gelir tablosunu düzenleyiniz. 6

13. Tek bir mamulün üretim ve satışını yapan, yıllık üretim kapasitesi 100 ton mamul olan bir işletmede, 2015 yılında 50 ton H. Kamil mamul üretilmiş ve 40 tonu satılmıştır. İşletmede söz konusu döneme ilişkin gelir-gider bilgileri aşağıdaki gibidir: BÜYÜKMİRZA; Maliyet ve Yönetim Muhasebesi s.555 Gelirler Satışlar Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlar Olağandışı Gelir ve Karlar Gelirler Direkt İlk Madde ve Malzeme Direkt İşçilik Genel Üretim Gideri - Değişken 4.500 - Sabit 8.000 Pazarlama Satış Dağıtım Gideri - Değişken 2.000 - Sabit 1.000 Genel Yönetim Gideri - Sabit 4.500 Finansman Gideri - Sabit 1.500 Tutar 40.000 TL 800 TL 200 TL 14.000 TL 5.000 TL 12.500 TL 3.000 TL 4.500 TL 1.500 TL (a) Değişken maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayıp, gelir tablosunu düzenleyiniz. (b) Normal maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayınız. (c) Tam maliyet yöntemine göre birim üretim maliyetini hesaplayıp, gelir tablosunu düzenleyiniz. 7

CEVAP(1) Üretim Maliyetleri (a) (b) (c) Değişken Maliyet Normal Maliyet Tam Maliyet Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri 20.000 TL 20.000 TL 20.000 TL Direkt İşçilik Gideri 10.000 TL 10.000 TL 10.000 TL Genel Üretim Giderleri (Değişken) 6.000 TL 6.000 TL 6.000 TL Genel Üretim Giderleri (Sabit) 5.400 TL 9.000 TL x %60 (KKO) 9.000 TL (Tamamı) Toplam Üretim Maliyeti 36.000 TL 41.400 TL 45.000 TL Üretim Miktarı 900 Adet 900 Adet 900 Adet Birim Maliyetler 40,00 TL 46,00 TL 50,00 TL Bu yöntemde üretim unsurları olan - DİMM - DİG ve - GÜG nin sadece değişken kısımları maliyetlere dahil edilir. Bu yöntemde üretim unsurları olan - DİMM - DİG ve - GÜG nin değişken kısımları maliyetlere eklenirken, bununla beraber sabit giderlerin kapasite kullanım oranına isabet eden kısmı maliyetlere ilave edilir. Bu yöntemde üretim unsurları olan - DİMM - DİG ve - GÜG nin Tamamı üretim maliyeti olarak kabul edilir. Kapasite Kullanım Oranı : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 900 adet / 1.500 adet : % 60 CEVAP(2) Giderlerin Sabit ve Değişken Kısımlarına Ayrılması Şubat Ayı Maliyetleri Değişken Sabit Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri 200.000 TL Direkt İşçilik Gideri 800.000 TL Genel Üretim Giderleri 200.000 TL 800.000 TL Genel Yönetim Giderleri 160.000 TL Pazarlama Satış Dağıtım Gideri 20.000 TL 20.000 TL Üretim Maliyetleri (a) (b) (c) Değişken Maliyet Normal Maliyet Tam Maliyet Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri 200.000 TL 200.000 TL 200.000 TL Genel Üretim Giderleri (Değişken) 200.000 TL 200.000 TL 200.000 TL Direkt İşçilik Gideri (Sabit) 200.000 TL 800.000 TL x %25 (KKO) 800.000 TL Genel Üretim Giderleri (Sabit) 200.000 TL 800.000 TL x %25 (KKO) 800.000 TL Toplam Üretim Maliyeti 400.000 TL 800.000 TL 2.000.000 TL Üretim Miktarı 20.000 Adet 20.000 Adet 20.000 Adet Birim Maliyetler 20,00 TL 40,00 TL 100,00 TL Bu yöntemde üretim unsurları olan - DİMM - DİG ve - GÜG nin sadece değişken kısımları maliyetlere dahil edilir. Bu yöntemde üretim unsurları olan - DİMM - DİG ve - GÜG nin değişken kısımları maliyetlere eklenirken, bununla beraber sabit giderlerin kapasite kullanım oranına isabet eden kısmı maliyetlere ilave edilir. Bu yöntemde üretim unsurları olan - DİMM - DİG ve - GÜG nin Tamamı üretim maliyeti olarak kabul edilir. Kapasite Kullanım Oranı : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 20.000 adet / 80.000 adet : % 25 8

CEVAP(3) Üretim Maliyetleri (a) (b) (c) Değişken Maliyet Normal Maliyet Tam Maliyet Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri 284.000 TL 284.000 TL 284.000 TL Direkt İşçilik Gideri 339.200 TL 339.200 TL 339.200 TL Genel Üretim Giderleri (Değişken) 408.800 TL 408.800 TL 408.800 TL Genel Üretim Giderleri (Sabit) 377.600 TL 472.000 TL x %80 (KKO) 472.000 TL Toplam Üretim Maliyeti 1.032.000 TL 1.409.600 TL 1.504.000 TL Üretim Miktarı 8000 Adet 8000 Adet 8000 Adet Birim Maliyetler 129 TL 176,2 TL 188 TL * Pazarlama Satış ve Dağıtım giderleri ile Genel Yönetim Giderleri üretim maliyetlerine dahil edilmezler. Bu giderler dönemin kar/zarar hesaplarından mahsup edilirler. Kapasite Kullanım Oranı : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 8000 adet / 10.000 adet : % 80 Gelir Tablosu Normal Maliyet Tam Maliyet 60.Brüt Satışlar 1.560.000 TL (6500 x 240 TL) 1.560.000 TL (6500 x 240 TL) 61.Satış İndirimleri NET SATIŞLAR 1.560.000 TL 1.560.000 TL 62.Satışların Maliyeti 1.145.300 TL (6500 x 176.20 TL) 1.222.000 TL (6500 x 188 TL) BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI 414.700 TL 338.000 TL 63.Faaliyet Giderleri 268.000 TL 268.000 TL Arge Giderleri (Sabit+Değişken) Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Sabit+Değişken) (88.000 TL) (88.000 TL) Genel Yönetim Gideri (Sabit+Değişken) (180.000 TL) (180.000 TL) FAALİYET KARI / ZARARI 146.700 TL 70.000 TL 64.Diğer Faal. Olağan Gelir 65.Diğer Faal. Olağan Gider 66. Finansman Giderleri OLAĞAN KAR / ZARAR 146.700 TL 70.000 TL 67.Diğer Faal. Olağandışı Gelir 68.Diğer Faal. Olağandışı Gider 94.400 TL (94400 TL) Çalışmayan Ksm Gid. Ve Zararları (472.000 x %20) DÖNEM KARI / ZARARI 52.300 TL 70.000 TL Katkı Tipi Gelir Tablosu Değişken Maliyet Satışlar 1.560.000 TL (6500 x 240 TL) Satışların Maliyeti 838.500 TL (6500 x129 TL) BRÜT KATKI PAYI 721.500 TL Değişken Faaliyet Giderleri 112.000 TL Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Değişken) (32.000 TL) Genel Yönetim Gideri (Değişken) (80.000 TL) NET KATKI PAYI 609.500 TL Sabit Faaliyet Giderleri 628.000 TL Genel Üretim Giderleri (Sabit) (472.000 TL) Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Sabit) (56.000 TL) Genel Yönetim Gideri (Sabit) (100.000 TL) Finansman Giderleri ZARARA KATKI (18.500 TL) Olağandışı Gelir ve Karlar Olağandışı Gider ve Zararlar DÖNEM ZARARI (18.500 TL) 9

CEVAP(4) Üretim Maliyetleri Değişken Maliyet Normal Maliyet Tam Maliyet DİMM GİD. XX XX XX DİG XX XX XX GÜG (Değişken) XX XX XX GÜG (Sabit) -- KKO 700.000*** Toplam Üretim Maliyeti 1.440.000* 2.000.000** 2.140.000**** Üretim Miktarı 4000 ad 4000 ad 4000 ad Birim Maliyetler 360 TL 500 TL 535 TL***** Nereden Bulduk? * 1.440.000 = 360 x 4000 ** 2.000.000 = 500 x 4000 *** Normal Maliyet yöntemi ile değişken maliyet yönteminin arasındaki fark sabit maliyetlerin tamamını değil, Kapasite kullanım oranına denk düşen payının baz alınmasıdır. Aşağıdaki hesaplamalarda bu tutar 560.000 TL dir. Yani Sabit maliyetlerin Kapasite kullanım oranına (%80) denk düşün kısmı 560.000 TL dir. Bu durumda Sabit Maliyetler 700.000 TL olarak bulunur. **** Değişken maliyet yöntemine göre hesaplanan tutar 1440.000 TL idi. Buna sabit maliyetleri eklediğimizde Tam maliyet yöntemine göre toplam maliyeti bulmuş oluruz. 1440.000 + 700.000 = 2.140.000 TL dir. ***** Bu durumda tam maliyet yöntemine göre birim maliyetler 2.140.000 / 4000 adet = 535 TL dir. Kapasite Kullanım Oranı : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 4000 / 5000 : % 80 Kullanılan Kapasitedeki Sabıt Maliyetler = 2000.000 1440.000 = 560.000 TL Kullanılan Kapasitedeki Sabıt Maliyetler = Sabit Maliyetler x Kapasite Kullanım Oranı 560.000 = Sabit Maliyetler x %80 Sabit Maliyetler = 700.000 TL Normal Tam Maliyet Karşılaştırması Brüt Satışlar Satışların Maliyeti Brüt Satış Karı Normal Maliyet 3000 ad X 600 TL = 1.800.000 TL 3000 ad X 500 TL = 1.500.000 TL 300.000 TL Tam Maliyet 3000 ad X 600 TL = 1.800.000 TL 3000 ad X 535 TL = 1.605.000 TL 195.000 TL FARK 105.000 TL 10

CEVAP(5) Üretim Maliyetleri Değişken Maliyet Normal Maliyet Tam Maliyet Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri 25.000 TL 25.000 TL 25.000 TL Direkt İşçilik Gideri (Değişken) 6.000 TL 6.000 TL 6.000 TL Genel Üretim Giderleri (Değişken) 20.000 TL 20.000 TL 20.000 TL Direkt İşçilik Gideri (Sabit) 12.000 TL 24.000 TL x %50 (KKO) 24.000 TL Genel Üretim Giderleri (Sabit) 15.000 TL 30.000 TL x %50 (KKO) 30.000 TL Toplam Üretim Maliyeti 51.000 TL 78.000 TL 105.000 TL Üretim Miktarı 7500 Adet 7500 Adet 7500 Adet Birim Maliyetler 6,80 TL 10,40 TL 14,00 TL * Araştırma Geliştirme gideri, Pazarlama Satış ve Dağıtım giderleri ve Genel Yönetim Giderleri üretim maliyetlerine dahil edilmezler. Bu giderler dönemin kar/zarar hesaplarından mahsup edilirler. Aylık Ortalama Kapasite Kapasite Kullanım Oranı : 180.000 / 12 ay : 15.000 adet : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 7.500adet / 15.000 adet : % 50 Katkı Tipi Gelir Tablosu Değişken Maliyet Satışlar 90.000 TL (6000 x 15 TL) Satışların Maliyeti 40.800 TL (6000 x 6,80 TL) BRÜT KATKI PAYI 49.200 TL Değişken Faaliyet Giderleri (2.500 TL) Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Değişken) (2.500 TL) NET KATKI PAYI 46.700 TL Sabit Faaliyet Giderleri 74.500 TL Direkt İşçilik Gideri (Sabit) (24.000 TL) Genel Üretim Giderleri (Sabit) (30.000 TL) Araştırma Geliştirme Gideri (Sabit) (8.000 TL) Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Sabit) (2.500 TL) Genel Yönetim Gideri (Sabit) (10.000 TL) ZARARA KATKI (27.800 TL) Olağandışı Gelir ve Karlar Olağandışı Gider ve Zararlar DÖNEM ZARARI (27.800 TL) 11

CEVAP(6) Bu soruda öncelikli olarak verilen bilgilerden yola çıkarak söz konusu tabloların oluşturulması ve eksik verilerin analiz edilerek tespit edilmesi esastır. Bu soru konunun özünü anlama ve tabloları analiz edebilme amaçlı hazırlanmış bir sorudur. DEĞİŞKEN MALİYET YÖNTEMİ KATKI TİPİ GELİR TABLOSU TUTAR TAM MALİYET YÖNTEMİ GELİR TABLOSU TUTAR Satışlar 4.000.000.TL Brüt Satışlar 4.000.000.TL Satışların Maliyeti - D. İlk Madde ve Malz. - D. İşçilik Gideri - Değiş. Genel Üretim Gid. 1.800.000 700.000? (3) (?) (2) Satış indirimleri NET SATIŞLAR Satışların Maliyeti - D. İlk Madde ve Malz. - D. İşçilik Gideri - Değişken GÜG - Sabit GÜG 1.800.000 700.000?? (4) 4.000.000.TL BRÜT KATKI PAYI? (1) BRÜT SATIŞ KARI 700.000.TL Değişken Faaliyet Giderleri - Arge Gideri - Paz. Sat. Dağ. Gid. - Genel Yönetim Gid 250.000 (250.000 TL) Faaliyet Giderleri - Arge Gideri - Değ. Paz. Sat. Dağ. Gid. - Sab. Paz. Sat. Dağ. Gid. - Değ. Genel Yön. Gid. - Sab. Genel Yön. Gid 250.000? (5) NET KATKI PAYI 650.000 TL FAALİYET KARI 300.000.TL Sabit Faaliyet Giderleri - Genel Üretim Gid. - Arge Gideri (?) - Paz. Sat. Dağ. Gid. - Genel Yönetim Gid? KARA / ZARARA KATKI (?) (6) Olağandışı Gelir ve Karlar Olağandışı Gider ve Zararlar DÖNEM KARI / ZARARI (1) Brüt Katkı Payı : Tablodan da anlaşılacağı üzere Brüt Katkı Payından dönemin değişken faaliyet giderlerini düşünce Net Katkı Payına ulaşmış oluruz. Bu durumda Net katkı Payı 650.000 TL olduğuna ve değişken faaliyet giderleri 250.000 TL olduğuna göre Brüt Katkı Payının 900.000 TL olması gerekir. (2) Satışların Maliyeti : Birinci kısımda bulduğumuz Brüt Katkı Payından yola çıkarak Satışların Maliyetinin 3.100.000 TL olması gerektiğini gözlemleyebiliriz. (3) Değişken GÜG : İkinci kısımdan yola çıkarak bu giderin 600.000 TL olacağını göreceğiz. (4) Sabit GÜG : Bu kısımda Satışların Maliyetinin 3.300.000 TL olması gerektiği açıktır. Üçüncü kısımda bulunan değişken GÜG yerine yerleştirdiğimizde Sabit GÜG düşen payın 200.000 TL olacağını görmek kaçınılmazdır. (5) Sabit Genel Yönetim Gideri: Bu kısımda faaliyet gideri başlığı ile verilen giderlerin toplamı 400.000 TL olmak zorundadır. Çünkü Brüt Satış karından söz konusu faaliyet giderlerini düştükten sonra faaliyet karı olarak 300.000 TL kalmaktadır. Bu durumda da faaliyet giderleri toplamı 400.000 olmak zorundadır. Bu püf noktayı yakaladığımızda ise Sabit Genel Yönetim Giderlerinin 150.000 TL olacağını görmek kaçınılmazdır. (6) Kara/Zarara Katkı: Bu kısımda sabit faaliyet giderlerini tespit etmek esastır. Beşinci kısımda Sabit genel yönetim giderlerini 150.000 TL olarak bulmuştuk. Buradaki bilgiden yola çıkıp, verileri yerine yerleştirdiğimizde 650.000 150.000= 500.000 TL kara katkı bulacağımızı görebiliriz. 12

CEVAP(7) Aylık Ortalama Kapasite Kapasite Kullanım Oranı : 144.000 / 12 ay : 12.000 adet : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 10.200 adet / 12.000 adet : %85 Kullanılmayan Kapasite : %15 Kapasite Sapması : Sabit Maliyetler x Kullanılmayan Kapasite : 60.000 x %15 : 9000 TL Raporlama : Kapasite sapması tutarı Gelir Tablosunda 680 Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları hesabında raporlanır. Değişken Maliyetler NORMAL MALİYET 66.500 Dönemde üretilen Eşdeğer Üretim Miktarı Sabit Maliyetler 51.000 60.000 x %85 (KKO) Tamamlanan Mamuller Toplam Üretim Maliyeti 117.500 TL DSYM DİMM + DİG + GÜG 8200 adet 1200 adet 2000 x %60 Tam. Derecesi Üretim Miktarı 9.400 adet 9400 adet Birim Maliyetler 12,50 TL Tamamlanan Mamul Maliyeti = 12,50 TL X 8200 adet : 102.500 TL DSYM Maliyetleri = 12,50 TL x 1200 adet : 15.000 TL SATIŞLARIN MALİYETİ GELİR TABLOSU DİMM 18.000 DİG 20.000 Brüt Satışlar 131.250.TL (7500 X 17,50) GÜG 79.500 Satış İndirimleri TOP. ÜRETİM MALİYETİ 117.500 NET SATIŞLAR 131.250. TL (+) DBYM Maliyeti 0 Satışların Maliyeti 93.750 TL (7500 X 12,5) (-) DSYM Maliyeti (15.000) BRÜT SATIŞ KARI 37.500 TL ÜRETİLEN MAMUL MALİYETİ 102.500 (+) DB Mamul Maliyeti 0 (-) DS Mamul Maliyeti 8.750 SATILAN MAMUL MALİYETİ 93.750 13

NORMAL MALİYET CEVAP(8) DEĞİŞKEN MALİYET TAM MALİYET Değişken Maliyetler 320.000 320.000 320.000 Sabit Maliyetler 300.000 375.000 x %80 (KKO) -- 375.000 Toplam Üretim Maliyeti 620.000 TL 320.000 TL 695.000 TL Üretim Miktarı 20.000 adet 20.000 adet 20.000 adet Birim Maliyetler 31 TL 16 TL 34,75 TL Soruda istenilmemesine rağmen bu yönteminde sorulma ihtimali göz önüne alınarak hesaplanmıştır. Soruda istenilmemesine rağmen bu yönteminde sorulma ihtimali göz önüne alınarak hesaplanmıştır. Aylık Ortalama Kapasite Kapasite Kullanım Oranı : 300.000 / 12 ay : 25.000 adet : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 20.000adet / 25.000 adet : %80 Gelir Tablosu NORMAL MALİYET Brüt Satışlar (20.000x%75 = 15000 adet) 600.000 TL Satış İndirimleri (-) (--) Net Satışlar 600.000 TL Satışların Maliyeti (15.000 adet x 31 TL ) (465.000 TL) Brüt Satış Karı/Zararı Kapasite Sapması : Sabit Maliyetler x Kullanılmayan Kapasite Oranı : 375.000 TL x %20 : 75.000 TL 135.000 TL DSYM Maliyetleri Toplam Üretim Maliyeti Satışların Maliyeti = 620.000 465.000 = 155.000 TL 14

CEVAP(9) MODEL 101 MODEL 201 MODEL 401 Direkt İlk Madde ve Malzeme 10.000 TL 40.000 TL 60.000 TL Direkt İşçilik Gideri 6.000 TL 20.000 TL 12.000 TL Değişken GÜG 1.000 TL 3.000 TL 2.000 TL Sabit GÜG (6000/1200 sa.) x200 sa. (6000/1200 sa.) x600 sa. 6.000 TL 6.000 TL (18.000/3) (18.000/3) Kapasite Kullanım Oranı = Aylık Çalışma Saati / Aylık Toplam Kapasite = 1200 saat / 2400 saat = %50 MODEL 101 Tam Maliyet Yöntemi DİMM + DİG + Değ GÜG+ Sab. GÜG Normal Maliyet Yöntemi DİMM + DİG + Değ GÜG+ (Sab. GÜG X Kap. Kull. Or.) (6000/1200 sa.) x500 sa. 6.000 TL (18.000/3) Değişken Maliyet Yöntemi DİMM + DİG + Değ GÜG Direkt İlk Md. ve Mlz. 10.000 TL 10.000 TL 10.000 TL Direkt İşçilik Gideri 6.000 TL 6.000 TL 6.000 TL Değişken GÜG 1.000 TL 1.000 TL 1.000 TL Sabit GÜG 6.000 TL 3.000 TL (6000X0,50) - TOPLAM MALİYET 23.000 TL 20.000 TL 17.000 TL ÜRETİM MİKTARI 400 adet 400 adet 400 adet BİRİM MALİYET 57,50 TL/ad 50,00 TL/ad 42,50 TL/ad Satış Miktarı 200 ADET 200 ADET 200 ADET Satış Fiyatı 100 TL 100 TL 100 TL Brüt satışlar 20.000 TL 20.000 TL 20.000 TL Satış İndirimleri - - - NET SATIŞLAR 20.000 TL 20.000 TL 20.000 TL Satışların Maliyeti 11.500 TL (200 X 57,50) 10.000 TL (200 X 50,00) 8.500 TL (200 X 42,50) BRÜT SATIŞ KARI 8.500 TL 10.000 TL 11.500 TL MODEL 201 Tam Maliyet Yöntemi DİMM + DİG + Değ GÜG+ Sab. GÜG Normal Maliyet Yöntemi DİMM + DİG + Değ GÜG+ (Sab. GÜG X Kap. Kull. Or.) Değişken Maliyet Yöntemi DİMM + DİG + Değ GÜG Direkt İlk Md. ve Mlz 40.000 TL 40.000 TL 40.000 TL Direkt İşçilik Gideri 20.000 TL 20.000 TL 20.000 TL Değişken GÜG 3.000 TL 3.000 TL 3.000 TL Sabit GÜG 6.000 TL 3.000 TL (6000X0,50) TOPLAM MALİYET 69.000 TL 66.000 TL 63.000 TL ÜRETİM MİKTARI 800 adet 800 adet 800 adet BİRİM MALİYET 86,25 TL/ad 82,50 TL/ad 78,75 TL/ad Satış Miktarı 700 ADET 700 ADET 700 ADET Satış Fiyatı 150 TL 150 TL 150 TL Brüt satışlar 105.000 TL 105.000 TL 105.000 TL Satış İndirimleri - - - NET SATIŞLAR 105.000 TL 105.000 TL 105.000 TL Satışların Maliyeti 60.375 TL (700 X 86,25) 57.750 TL (700 X 82,50) 55.125 TL (700 X 78,75) BRÜT SATIŞ KARI 44.625 TL 47.250 TL 49.875 TL TOPLAM 8.500 + 44.625 = 53.125 TL 10.000 + 47.250 = 57.250 TL 11.500+49.875 =61.375 TL * Model 401 Ekim sonu itibariyle tamamlanmadığından ve soruda tamamlanma yüzdelerine yer verilmediğinden dolayı maliyet hesaplaması yapılmamıştır. Ayrıca satışı gerçekleşmeyen model 401 in Brüt Satış Karı kalemine de bir etkisi olmayacaktır. 15

EŞDEĞER ÜRÜN MİKTARI Maliyet Muhasebesi -01- Kapsamına Göre Maliyetler CEVAP(10) DİMM+DİG+GÜG Tamamlanan Mamul 40 000 DS Yarı Mamul (10 000 x %50) 5 000 Toplam Eşdeğer Birim Sayısı 45 000 Kapasite Kullanım Oranı : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 45.000adet / 90.000 adet : %50 ÜRETİM MALİYETLERİ a) DEĞİŞKEN MALİYET b) NORMAL MALİYET c) TAM MALİYET Direkt İlk Madde ve Mlz. Gideri 100.000 TL 100.000 TL 100.000 TL Direkt İşçilik Gideri 135.000 TL 135.000 TL 135.000 TL Genel Üretim Giderleri (Değişken) 45.000 TL 45.000 TL 45.000 TL Genel Üretim Giderleri (Sabit) 7.500 TL 15.000 TL x %50 (KKO) 15.000 TL Toplam Üretim Maliyeti 280.000 TL 287.500 TL 295.000 TL Üretim Miktarı 45000 Adet 45000 Adet 45000 Adet Birim Maliyetler 6,22 TL 6,39 TL 6,55 TL 16

CEVAP(11) Üretim Maliyetleri Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Direkt İşçilik Gideri Genel Üretim Giderleri (Değişken) Genel Üretim Giderleri (Sabit) Toplam Üretim Maliyeti Üretim Miktarı Birim Maliyetler (a) Normal Maliyet 230.000 TL 170.000 TL 40.000 TL (160.000x%25) 96.000 TL (160.000 TL x %75) x %80 (KKO) 536.000 TL 8000 Adet 67,00 TL Kapasite Kullanım Oranı : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 8.000adet / 10.000 adet : % 80 (b) Kullanılmayan Kapasite : 1- Kullanılan Kapasite(%80) : %20 Kapasite Sapması : Sabit Maliyetler x Kullanılmayan Kapasite : 120.000 x %20 : 24.000 TL Raporlama : Kapasite sapması tutarı Gelir Tablosunda 680 Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları hesabında raporlanır. (c) İşletmede mevcut kapasitenin 10.000 adet, kullanılan kapasitenin 8.000 adet olduğunu düşündüğümüzde işletmeye ek olarak gelen 1.500 adet sipariş işletmeyi kapasite anlamında sıkıntıya sokmayacaktır. Yani işletmenin bunu mevcut kapasite sınırları içinde üretme imkanı mevcuttur. Üstelik bunun içinde ek olarak sabit masraflara katlanmayacaktır. İşletmenin burada yeni sipariş için katlanacağı maliyetler; Direkt İlk Madde ve Malzeme Maliyeti Direkt işçilik Maliyeti Genel Üretim Maliyetlerinin değişken kısımlarının ibaret olacaktır. Sorumuzda bu maliyetleri 8.000 adet için toplamda 440.000 olarak verilmiştir. Buda işletmenin 1 adet ayakkabı üretimi için birim olarak 45 TL masraf yaptığını göstermektedir. Bu koşullarla işletmenin sadece birim başına 45 TL masraf yaparak, mevcut kapasiteyi aşmadığı için sabit unsurlara katlanmadan siparişe yanıt verebileceği anlamını taşımaktadır. Bu durumda teklif edilen 1.500 adet siparişi üretmesi halinde; 1500 adet X 45 TL : 67.500 TL maliyet 1500 adet X 65 TL : 97.500 TL satış fiyatı ile 30.000 TL ek kar elde edeceği anlamına gelir. Not: İşletme mevcut kapasiteyi aşmadığı için ek olarak sabit giderlere katlanmayacağı için siparişi kabul etmelidir. 17

ÜRETİM MALİYETLERİ CEVAP(12) DEĞİŞKEN MALİYET (a) TAM MALİYET Direkt İlk Madde ve Mlz. Gideri XXX XXX Direkt İşçilik Gideri XXX XXX Genel Üretim Giderleri (Değişken) XXX XXX Genel Üretim Giderleri (Sabit) 50.000 TL Toplam Üretim Maliyeti 600.000 TL (1) 650.000 TL (2) Üretim Miktarı 200.000 metre 200.000 metre Birim Maliyetler 3 TL 3,25 TL (1) Değişken Maliyet Yöntemine Göre Toplam Üretim Maliyeti : Soruda verilmiş olan 3 TL lik birim maliyet ile 200.000 metre üretim miktarını çarptığımızda değişken maliyet yöntemine göre toplam maliyetin 600.000 TL olacağını görebiliriz. Bilindiği gibi değişken maliyet yöntemi; Direkt İlk Madde ve Malzeme Maliyeti Direkt işçilik Maliyeti Genel Üretim Maliyetlerinin değişken kısımlarını maliyet unsuru olarak görmektedir. Bu durumda bu üç unsurun tutarının 600.000 TL olduğunu bulmuş olduk. (2) Tam Maliyet Yöntemine Göre Toplam Üretim Maliyeti : Birinci kısımda belirttiğimiz unsurlara ilaveten tam maliyet yönteminde GÜG lerin sabit kısımları eklenmektedir. Soruda bu veri hali hazırda verilmiş olup, yerine yerleştirildiğinde tam maliyet yöntemine göre toplam maliyetlerin 650.000 TL olacağını görmek kaçınılmaz olur. Bu tutarı da üretim miktarına böldüğümüzde birim maliyetlerin 3,25 TL olacağını görürüz. Gelir Tablosu Tam Maliyet 60.Brüt Satışlar 1.000.000 TL (200.000 x 5 TL) 61.Satış İndirimleri NET SATIŞLAR 1.000.000 TL 62.Satışların Maliyeti 650.000 TL (200.000 x 3,25 TL) BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI 350.000 TL 63.Faaliyet Giderleri 210.000 TL Arge Giderleri () Pazarlama Satış Dağ. Gid. (1 TL X 200 000 mt) Genel Yönetim Gideri ( 10 000 TL) FAALİYET KARI / ZARARI 140.000 TL 64.Diğer Faal. Olağan Gelir 65.Diğer Faal. Olağan Gider 66. Finansman Giderleri OLAĞAN KAR / ZARAR 140.000 TL 67.Diğer Faal. Olağandışı Gelir 68.Diğer Faal. Olağandışı Gider DÖNEM KARI / ZARARI 140.000 TL 18

(b) DEĞİŞKEN MALİYET YÖNTEMİ KATKI TİPİ GELİR TABLOSU Satışlar Satışların Maliyeti (200.000 mt X 3 TL) - D. İlk Madde ve Malz. - D. İşçilik Gideri - Değiş. Genel Üretim Gid. BRÜT KATKI PAYI TUTAR 1.000.000 TL (200.000 x 5 TL) 600.000 TL 400.000 TL Değişken Faaliyet Giderleri - Arge Gideri (-) - Paz. Sat. Dağ. Gid. (200 000 mt X 1 TL) - Genel Yönetim Gid (-) NET KATKI PAYI Sabit Faaliyet Giderleri - Genel Üretim Gid. - Arge Gideri - Paz. Sat. Dağ. Gid. - Genel Yönetim Gid KARA KATKI 50.000 TL 10.000 TL (200.000 TL) 200.000 TL (60.000 TL) 140.000 TL Olağandışı Gelir ve Karlar Olağandışı Gider ve Zararlar DÖNEM KARI 140.000 TL 19

CEVAP(13) Üretim Maliyetleri (a) (b) (c) Değişken Maliyet Normal Maliyet Tam Maliyet Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri 14.000 TL 14.000 TL 14.000 TL Direkt İşçilik Gideri 5.000 TL 5.000 TL 5.000 TL Genel Üretim Giderleri (Değişken) 4.500 TL 4.500 TL 4.500 TL Genel Üretim Giderleri (Sabit) 4.000 TL 8.000 TL x %50 (KKO) 8.000 TL Toplam Üretim Maliyeti 23.500 TL 27.500 TL 31.500 TL Üretim Miktarı 50 Ton 50 Ton 50 Ton Birim Maliyetler 470 TL/Ton 550 TL/Ton 630 TL/Ton * Pazarlama Satış ve Dağıtım giderleri, Genel Yönetim Giderleri ve Finansman Giderleri üretim maliyetlerine dahil edilmezler. Bu giderler dönemin kar/zarar hesaplarından mahsup edilirler. Kapasite Kullanım Oranı : Üritem Miktarı / Toplam Kapasite : 50 Ton / 100 Ton : % 50 Katkı Tipi Gelir Tablosu Satışlar (40 Ton) Satışların Maliyeti BRÜT KATKI PAYI Değişken Faaliyet Giderleri Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Değişken) NET KATKI PAYI Sabit Faaliyet Giderleri Genel Üretim Giderleri (Sabit) Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Sabit) Genel Yönetim Gideri (Sabit) Finansman Giderleri KARA KATKI D. Faal. Olağan Gelir ve Karlar 800 TL D. Faal. Olağan Gider ve Zararlar OLAĞAN KAR (a) Değişken Maliyet 40.000 TL (18.800 TL) (40 Ton X 470 TL) 21.200 TL (2.000 TL) (2.000 TL) 19.200 TL (15.000 TL) (8.000 TL) (1.000 TL) (4.500 TL) Olağandışı Gelir ve Karlar 200 TL Olağandışı Gider ve Zararlar DÖNEM KARI (1.500 TL) 4.200 TL 5.000 TL 5.200 TL Gelir Tablosu (b) Normal Maliyet (c) Tam Maliyet 60.Brüt Satışlar (40 Ton) 40.000 TL 40.000 TL 61.Satış İndirimleri NET SATIŞLAR 40.000 TL 40.000 TL 62.Satışların Maliyeti (22.000 TL) (40 Ton X 550 TL) (25.200 TL) (40 Ton X 630 TL) BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI 18.000 TL 14.800 TL 63.Faaliyet Giderleri (7.500 TL) (7.500 TL) Arge Giderleri (Sabit+Değişken) Pazarlama Satış Dağ. Gid. (Sabit+Değişken) (3.000 TL) (3.000 TL) Genel Yönetim Gideri (Sabit+Değişken) (4.500 TL) (4.500 TL) FAALİYET KARI / ZARARI 10.500 TL 7.300 TL 64.Diğer Faal. Olağan Gelir 800 TL 800 TL 65.Diğer Faal. Olağan Gider 66. Finansman Giderleri (1.500 TL) (1.500 TL) OLAĞAN KAR / ZARAR 9.800 TL 6.600 TL 67.Diğer Faal. Olağandışı Gelir 200 TL 200 TL 68.Diğer Faal. Olağandışı Gider (4.000 TL) (4000 TL) Çalışmayan Ksm Gid. Ve Zararları (8.000 x %50) DÖNEM KARI / ZARARI 6.000 TL 6.800 TL 20