İstihdam Sosyal Koruma İlişkisinin Güçlendirilmesi



Benzer belgeler
Kalkınma Bakanlığı, Orta Vadeli Program ( ), Ekim Kalkınma Bakanlığı, 10. Kalkınma Planı ( ), Ankara 2014

ULUSAL İSTİHDAM STRATEJİSİ EYLEM PLANI ( ) İSTİHDAM-SOSYAL KORUMA İLİŞKİSİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ

İSTİHDAM FAALİYETLERİ

İŞKUR DESTEKLERİ NEVŞEHİR TİCARET VE SANAYİ ODASI

İŞSİZLİK SİGORTASI. İşsizlik Sigortası Ödemeleri

AiLE VE SOSYAL POLiTİKALAR BAKANLIGI ile ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIGI

İŞSİZLİK SİGORTASI HİZMETLERİ

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ. Hazine Müstaşarlığı Kalkınma Bakanlığı Maliye Bakanlığı Sosyal Taraflar

Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü

İŞSİZLİK SİGORTASI HİZMETLERİ. İşsizlik Sigortası Ödemeleri

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ. Hazine Müstaşarlığı Kalkınma Bakanlığı Maliye Bakanlığı Sosyal Taraflar

Başarılı Mesleki Beceri ve İstihdam Politikaları

İŞGÜCÜ PİYASASINDA GÜVENCE VE ESNEKLİĞİN SAĞLANMASI İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ SÜRE SGK. Sosyal Taraflar

Sosyal Yardım Sisteminin İstihdam Bağlantısının Kurulması ve Etkinleştirilmesi Eylem Planı. Yusuf Yüksel

EYLEM PLANI ÖNCELİK 1 TOPLUMDA HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ VE FARKINDALIĞININ OLUŞTURULMASI. Sorumlu İşbirliği Yapılacak Kurum/lar ve Kuruluş/lar

KAMU-ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ (KÜSİ) FAALİYETLERİ

ÇALIŞMA HAYATINDA DEZAVANTAJLI GRUPLAR. Şeref KAZANCI Çalışma Genel Müdür Yardımcısı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı MART,2017

ĠġSĠZLĠK SĠGORTASI HĠZMETLERĠ. ĠĢsizlik Sigortası Ödemeleri

ULUSAL İSTİHDAM STRATEJİSİ TARIM SEKTÖRÜ TEKNİK KOMİTE TOPLANTISI TOPLANTI TUTANAĞI

Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Yalın Altı Sigma Konferansı-5 / 7-8 Kasım 2014

İŞGÜCÜ PİYASASINDA GÜVENCE VE ESNEKLİĞİN SAĞLANMASI İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ SÜRE. İŞKUR SGK Sosyal Taraflar

TÜRK İŞGÜCÜ PİYASASI MESLEKİ EĞİTİM İSTİHDAM İLİŞKİSİ VE ORTAKLIK YAKLAŞIMI

İşsizlikle ilgili işlemler

T.C ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI ÇALIŞMA VE İŞ KURUMU KIRIKKALE İL MÜDÜRLÜĞÜ

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ SÜRE. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sosyal Taraflar. İçişleri Bakanlığı ÇSGB

Kadın İstihdamı: Sorun Alanları, Çözüm Önerileri. Ülker Şener

Program Koordinatörü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Turizm Sektörü 1. MEVCUT DURUM

BELGESİ. YÜKSEK PLANLAMA KURULU KARARI Tarih: Sayı: 2009/21

Türkiye İş Kurumu İşverenlere Sunulan Hizmetler Kadri KABAK İzmir Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürü

YÖNETMELİK. SOSYAL YARDIM YARARLANICILARININ İSTİHDAMINA İLİŞKİN YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) İŞKUR VE İSTİHDAM TEŞVİKLERİ

ULUSAL İSTİHDAM STRATEJİSİ İNŞAAT SEKTÖRÜ TEKNİK KOMİTE TOPLANTISI TOPLANTI TUTANAĞI

Sivil Yaşam Derneği. 4. Ulusal Gençlik Zirvesi Sonuç Bildirgesi

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

PROJE BÜTÇESİ. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca il özel idarelerine aktarılan ödenek ile, Diğer yerel katkılar:

ULUSAL İSTİHDAM STRATEJİSİ EĞİTİM- İSTİHDAM İLİŞKİSİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ TEMEL POLİTİKA EKSENİ TEKNİK KOMİTE TOPLANTISI TOPLANTI TUTANAĞI

Başarılı E-Devlet Projelerinin Değerlendirmesi Bütünleşik Projesi

KAYIT DIŞI İSTİHDAMLA MÜCADELEDE SOSYAL DİYALOG GAZİANTEP HAK-İŞ,DİSK,TÜRK-İŞ,TİSK ve SOSYAL ORTAKLAR

MFİB Tarafından Açılan Üç Yeni Hibe Programının Tanıtımı. 6 Temmuz yılı 2. ABUDYK Toplantısı Antalya

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) İŞKUR VE İSTİHDAM TEŞVİKLERİ

2015 YILI İŞSİZLİK MAAŞLARI SANILDIĞI GİBİ HEMEN ARTMAZ KADEMELİ ARTAR

TÜRKİYE İŞ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Tarımın Anayasası Çıktı

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ. SGK İŞKUR Maliye Bakanlığı Dışişleri Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı Hazine Müsteşarlığı TMB. ÇSGB Maliye Bakanlığı

ÇARŞAMBA TİCARET BORSASI 2016 YILI YILLIK İŞ PLANI

UNDP İspanya BinyılKalkınma Hedefleri Fonu BM Ortak Programı ILO, UNDP, IOM, FAO

KAYIT DIŞI İSTİHDAM İLE MÜCADELE Ağustos 2017

İşgücü Uyum Faaliyetleri (Aktif İstihdam Politikaları)

HAK-İŞ KONFEDERASYONU

ULUSLARARASI İŞGÜCÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ T.C. AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI

Onuncu Kalkınma Planı ( ) İŞGÜCÜ PİYASASININ ETKİNLEŞTİRİLMESİ PROGRAMI. eylem planı

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

ÇALIŞMA HAYATINDA MİLLİ İSTİHDAM SEFERBERLİĞİ

KALKINMA KURULU TOPLANTISI UŞAK

BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ...

ALMANYA DA 2012 ARALIK AYI İTİBARİYLE ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK ALANINDA MEYDANA GELEN ÖNEMLİ GELİŞMELER

Türkiye de Sosyal Koruma Harcamaları:

C.Can Aktan (ed), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, 2002.

YENİ İSTİHDAM TEŞVİKLERİ BİLGİ NOTU

ÇARŞAMBA TİCARET BORSASI 2015 YILI YILLIK İŞ PLANI

EVDE ÇOCUK BAKIMI PROJESİ İLE KAYITLI KADIN İSTİHDAMI ARTMAYA DEVAM EDİYOR

trafikte bilinçli bir nesil için

İSTİHDAM SEFERBERLİĞİ 2019 T.C. A LE, ÇALI MA VE SO SYAL H ZMETLE R BAKA

SOKAKTA YAŞAYAN VE/VEYA ÇALIŞAN ÇOCUKLARA YÖNELİK HİZMET MODELİ BURSA İL EYLEM PLANI

Orta Karadeniz Bölgesel İnovasyon Stratejisi

EKONOMİK VE SOSYAL GÖSTERGELER TEMMUZ 2010 RAPORU

PLATFORM TOPLANTISI EKONOMİK KRİZ KOŞULLARINDA ŞİRKETLERİN İŞ HUKUKU ÇERÇEVESİNDE ALABİLECEKLERİ TEDBİRLER. Prof. Dr.

SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ VE İHRACAT STRATEJİK PLANI

TEKSTİL VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜ

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ. Maliye Bakanlığı Hazine Müsteşarlığı ASPB SGK KOSGEB. Maliye Bakanlığı SGK KOSGEB

Ekonomik Rapor Kaynak: TÜİK. Grafik 92. Yıllara göre Doğuşta Beklenen Yaşam Süresi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği /

Uzmanlaşmış Meslek Edindirme Merkezleri (UMEM) Projesi / Beceri'10

Avrupa Birliğine Uyum Danışma ve Yönlendirme Kurulu Toplantısı

İşsizlik sigortası nedir, nasıl alınır?

EĞİTİM İSTİHDAM İLİŞKİSİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ 2

Türkiye de Erken Çocukluk Eğitimi. Temel Eği)m Genel Müdürlüğü. Funda KOCABIYIK Genel Müdür

KAMU POLİTİKASI BELGELERİ

İşletmelerin Karşılaştığı Tehdit Nedir? Zafer-İn Operasyonu nun Hedefleri Nedir?

TÜRKİYE DE KOBİLERDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ PROJESİ

Türkiye İş Kurumu nun adresinden alınmıştır.

KADIN DOSTU KENTLER - 2

İstihdam Seferberliği Ekrem GÜLCEMAL Sosyal Güvenlik İl Müdürü

DİYARBAKIR DA İŞGÜCÜ YETİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK DESTEKLER

İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ GAZİEMİR SONUÇ RAPORU

İŞ VE MESLEK DANIŞMANLIĞI HİZMETLERİ

MUKAYESELİ HUKUK VE TÜRK HUKUKUNDA İŞSİZLİK SİGORTASI İÇİNDEKİLER ÖZET KISALTMALAR TABLO LİSTESİ ŞEKİL LİSTESİ BÖLÜM I İŞSİZLİK

TÜRKİYE İŞ KURUMU İŞ VE MESLEK DANIŞMANLIĞI DAİRESİ BAŞKANLIĞI

İşbirliği Yapılacak Kurum/Kuruluş. Hazine Müstaşarlığı Kalkınma Bakanlığı Maliye Bakanlığı Sosyal Taraflar. GTHB Meslek Kuruluşları Üniversiteler

Türkiye de Stratejik Çevresel Değerlendirme: İhtiyaçlar, Zorluklar ve Fırsatlar

İŞSİZLİKLE İLGİLİ İŞLEMLER

İSVEÇ ÇALIŞMA ZİYARETİ RAPORU

İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ. Maliye Bakanlığı Hazine Müsteşarlığı SGK KOSGEB. Maliye Bakanlığı SGK KOSGEB İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM/KURULUŞ

GENEL SAĞLIK SİGORTASI KAPSAMINDA GELİR TESPİTİNE ESAS ALINACAK AİLE BİREYLERİ VE GELİR TESPİTİNE ESAS VERİLER

ULUSAL İSTİHDAM STRATEJİSİ TURİZM SEKTÖRÜ TEKNİK KOMİTE TOPLANTISI TOPLANTI TUTANAĞI

SAĞLIK SEKTÖRÜNE YÖNELİK FAALİYETLERİMİZ ARALIK 2018

Kadın Dostu Kentler Projesi. Proje Hedefleri. Genel Hedef: Amaçlar:

21- BÖLGESEL POLİTİKA VE YAPISAL ARAÇLARIN KOORDİNASYONU

e-dönüşüm Türkiye Projesi 2005 Eylem Planı İlerleme Raporu Sunuşu

Mehmet ORDUKAYA. Mesleki Yeterlilik Kurumu Sınav ve Belgelendirme Dairesi Başkanı ANTALYA

Transkript:

5.3 İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Sektörel Operasyonel Programı (İKGSOP) ile AB fonları etkin bir şekilde kullanılacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: ÇSGB - Avrupa Birliği ve Mali Yardımlar Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, İŞKUR, SGK, MEB, ASPB c) Süre: Sürekli d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Kadınların işgücüne katılımı, AB ve Mali Yardımlar Dairesi Başkanlığı tarafından IPA I Bileşen IV kapsamında yürütülen İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Operasyonel Programı nın öncelikleri arasında yer almaktadır. Program, AB fonlarını kullanarak hibe, hizmet ve mal alımı sözleşmeleri yoluyla çalışmalar yapmaktadır. Program, cinsiyet eşitliğini iki öncelik ekseni dahilinde doğrudan ele almakta ve diğer öncelikler arasında da bu yöndeki faaliyetlere yer vermektedir: 4. KAYNAKLAR Kalkınma Bakanlığı, Orta Vadeli Program (2015-2017), Ekim 2014 Kalkınma Bakanlığı, 10. Kalkınma Planı (2014-2018), Ankara 2014 İnternet Kaynakları: www.aile.gov.tr www.tuik.gov.tr www.iskur.gov.tr www.girisimcidestekleri.com www.tobb.org.tr - İstihdam Önceliği Tedbir 1.1: Önceden tarımda çalışanlar dahil olmak üzere, kadınların işgücüne katılımlarının teşvik edilmesi ve kadın istihdamının artırılması - Eğitim Önceliği Tedbir 2.1: Eğitimin önemi hakkında bilincin arttırılması ve başta kız çocukları olmak üzere insan kaynaklarının geliştirilmesi ve kadınların iş piyasasına girişi için okullaşmanın arttırılması Türkiye de Şartlı Nakit Transferi Programının Desteklenmesi Operasyonu, Evde Çocuk Bakım Hizmetleri Yoluyla Kayıtlı Kadın İstihdamının Desteklenmesi Operasyonu, Dezavantajlı Kişilerin Entegrasyonu için İstihdam ve Sosyal Destek Hizmetleri Koordinasyon ve Uygulama Modeli Operasyonu için Teknik Yardım Projesi nin hibe sözleşmeleri imzalanmıştır. Özellikle Kız Çocuklarının Okula Katılım Oranlarının Arttırılması Projesi nin hizmet ve mal alımı sözleşmeleri imzalanmıştır. www.kosgeb.gov.trhttp://www.kalkinma.gov.tr/lists/yaynlar/attachments/518/onuncu%20 Kalk%C4%B1nma%20Plan%C4%B1.pdf http://statik.iskur.gov.tr/tr/rapor_bulten/... http://www.strateji.gov.tr/default_b0.aspx?id=391 http://kadininstatusu.aile.gov.tr/ulusal-eylem-planlari/toplumsal-cinsiyet-esitligi-ulusaleylem-plani http://www.oecd-ilibrary.org/sites/empl_outlook-2014-sum-tr 92 İstihdam Sosyal Koruma

1. MEVCUT DURUM Türkiye de ekonomik politikanın en önemli sorunlarından biri işgücüne katılım ve kayıtlı istihdam düzeyinin düşük olması nedeniyle, çalışma çağındaki nüfusun önemli bir kısmının sosyal sigorta sistemi dışında kalmasıdır. Kayıt dışı, istihdamın planlanmasının önündeki en önemli engellerdendir. Kayıt dışı istihdam sorunu çözümlenmedikçe işgücü piyasasında önemli yapısal sorunların çözümlenmesi çok zordur. İşgücü piyasasında esnekleştirme çalışmalarından yapılan politikaların etki analizinin yapılabilmesine, sosyal güvenlik sorunundan sosyal korumaya kadar birçok politika önlemi, mevcut kayıt dışı olgusu karşısında başarısız olabilecektir. İşgücü piyasasında yer alan uzun süreli işsizler ile yüksek işsizlik riskiyle karşı karşıya olanlar, sosyal korumaya duyulan ihtiyacı artırmaktadır. Türkiye de kırsal alanda istihdam, çoğunlukla kişi başı katma değeri düşük olan tarım sektöründedir. Bunun yanı sıra, tarımdan kopan nüfusun çok büyük bir bölümü kentteki işlere göre niteliklerinin yetersiz kalması nedeniyle işgücü piyasası dışına çıkmakta veya düşük ücretlerle geçici ve güvencesiz olarak çalışmaktadırlar. Tarımın istihdam içindeki payı ile gelirden aldığı pay arasındaki dengesizlik ve tarımdan kopan nüfusun kentteki işgücü durumu, gerek kentte gerekse kırda sosyal korumaya olan ihtiyacı artırmaktadır. Temel nedenleri yoksulluk ve yetişkin işsizliği olan çocuk işçiliği, tüm önleme çalışmalarına rağmen önemli bir sorun olma özelliğini sürdürmektedir. Yoksulluğu azaltmayı amaçlayan kamu sosyal yardım harcamalarının, ülkemizde Gayrısafi Yurtiçi Hasılaya (GSYH) oranı AB ortalamasının gerisinde olmasına rağmen 2002 yılından beri artış göstermektedir. Onuncu Kalkınma Planı kapsamında hazırlanan ve genel koordinatörlüğü ÇSGB tarafından yürütülen İşgücü Piyasasının Etkinleştirilmesi Öncelikli Dönüşüm Programı nın dördüncü bileşeni Sosyal Yardım İstihdam Bağlantısının Güçlendirilmesi dir. 2014-2018 dönemini kapsayan eylem planları yürürlüğe girmiştir. 1.2. Kayıt Dışı İstihdam Sosyal güvenlik sisteminin mali ve sosyal açıdan sürdürülebilir, tüm nüfusa etkin ve eşit biçimde hizmet verecek bir yapıda olması, uzun vadede temel hedeftir. Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğine yönelik olarak Onuncu Plan dönemi sonu olan 2018 yılı için iki hedef belirlenmiştir. Bunlardan birincisi, 2012 yılında yüzde 1,4 olan sosyal güvenlik sistemi gelir-gider farkının GSYH ye oranının yüzde 1 e düşürülmesi, ikincisi ise 2012 yılında yüzde 1,4 olan bireysel emeklilik fonlarının büyüklüğünün GSYH ye oranının yüzde 4 e yükseltilmesidir. 2013 yılında yüzde 13,8 olarak gerçekleşen Türkiye de sosyal harcamaların GSYH ye oranı AB ortalamalarına göre oldukça düşüktür. Bunun yanı sıra yoksulluğun azaltılmasında sosyal transferlerin etkisi beklenen düzeyde değildir. Yoksulluğu azaltmayı amaçlayan sosyal koruma harcamalarının ülkemizde GSYH ye oranı AB ortalamasının gerisinde olmasına rağmen 2002 yılından bu yana artış göstermektedir. Söz konusu oran 2002 yılında yüzde 11,59 iken, 2013 yılında yüzde 13,8 e yükselmiştir. 1.1. Yoksulluk Günümüz dünya nüfusunun yüzde 14,5 i günlük 1,25 dolardan daha az bir gelirle yaşamaktadır. Yoksulluk, tüm dünyada yaygın bir problem olarak kendini gösterse de, önemli ölçüde geri kalmış, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde yoğunlaşmıştır. Yoksulluk, Türkiye de de uzun yıllardan beri var olan ve birçok kurum ve kuruluş tarafından mücadele edilen ve negatif etkileri azaltılmaya çalışılan bir sorundur. Kayıt dışı istihdam Türkiye işgücü piyasasının geleceğini belirleyecek temel değişkenlerin başında yer almaktadır. TÜİK Hane Halkı İşgücü Anketi 2015 yılı Şubat ayı sonuçlarına göre 8 milyon 103 bin kayıt dışı çalışan bulunmaktadır. Kayıt dışı çalışanların 2 milyon 874 bini ücretli veya yevmiyeli, 174 bini işveren, 2 milyon 679 bini kendi hesabına çalışan ve 2 milyon 413 bini ücretsiz aile işçisidir. Kayıt dışı istihdamın yıllara göre durumunu incelediğimizde ise azalma eğilimi görülmektedir. TÜİK 2013 yılı verilerine göre, eşdeğer hane halkı kullanılabilir medyan gelirin yüzde 50 si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre yoksulluk oranı yüzde 14,9 dur. Yoksul nüfusa dahil çalışabilir durumdaki nüfusun önemli bir bölümü istihdamda olmasına rağmen, bu kesim gerek nitelik düzeylerinin düşük olması gerekse yoğunlukla çalıştıkları tarım sektörü ile kentlerdeki marjinal sektörlerin özellikleri itibarıyla geçici ve güvencesiz işlerde düşük ücretlerle çalışmaktadırlar. Kayıt dışı çalışan kesimin yanı sıra, özellikle asgari ücret ile çalışan ve hanede tek gelir kaynağının bu ücret olduğu çocuklu hanelerde de yoksulluk riski yüksektir. Dolayısıyla sosyal sigorta kapsamında, özellikle asgari ücretle çalışan veya kayıt dışı çalışan yoksul kesimler, sosyal korumaya olan ihtiyacı artırmaktadır. Ayrıca, sosyal yardımlar çoğunlukla sosyal sigorta kaydı olmayanlara yapılmakta ve bu durum da hem bireyleri kayıtlı çalışmaktan caydırabilmekte hem de kayıtlı çalışan ancak muhtaç durumdaki kişilerin sosyal yardımlardan daha az yararlanabilmesine neden olmaktadır. Yoksullukla mücadele çalışmaları kapsamında ASPB tarafından hazırlanan Ulusal Yoksullukla Mücadele Stratejisi tamamlanmış ve yayınlanması beklenmektedir. Bu kapsamda, yoksul hanelerin diğer kamu hizmetlerine yönelik ihtiyaçları için Vaka Yönlendirme Sistemi uygulamaya geçirilerek, kurumların yoksul hanelere yönlendirilmesi sağlanacak ve sonuçlar takip edilebilecektir. Her yıl 6 büyükşehirde mahalle bazlı olarak Sosyal (Risk) Uyum Analizi yapılacak, sosyal yardımlarda Merkezi Risk Tespit ve Teftiş Sistemi kurularak Sosyal Yardım Afet Yönetim Planı tamamlanacak ve Temel Sosyal Yardım Kanunu üzerinde çalışmalar yürütülecektir. Gösterge 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Kayıt Dışı İstihdam Oranı (%) 48,2 47,0 45,4 43,5 43,8 43,3 42 39,0 36,7 34,9 Tarım 88,2 87,8 88,1 87,8 85,7 85 83,8 83,6 83,3 82,3 Tarım Dışı 34,3 34,1 32,3 29,8 30,1 29 27,8 24,5 20,9 22,3 Ücretlilerde Kayıt Dışı Oranı 32,0 31,5 29,4 26,4 26,2 25,7 25,1 22,0 19,9 19,5 KAYNAK: TÜİK Türkiye işgücü piyasasının en temel yapısal sorunlarından biri kayıt dışı istihdamdır. 2005-2014 döneminde kayıt dışı istihdamın payı yüzde 50 seviyelerinden yüzde 35 seviyelerine gerilemiştir. Bu dönemde kayıt dışı istihdam oranı tarım sektöründe yüzde 90 lardan yüzde 82 lere, tarım dışı sektörlerde ise yüzde 34 ten yüzde 22,3 e düşmüştür. Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi çerçevesinde kurumlar arası koordinasyon ve işbirliğinin güçlenmesi, denetimlerin ve çapraz kontrollerin artması, vergi ve prim teşvikleri ile ekonomik gelişmenin getirdiği kurumsallaşma gibi faktörler kayıt dışılığın azalmasında etkili olmuştur. Ancak, halen Türkiye de kayıt dışı istihdam oranı diğer ülkelerle karşılaştırıldığında oldukça yüksektir. Kayıt dışılık tarım, inşaat, toptan/perakende ticaret, otel ve lokantacılık ile ulaştırma sektörlerinde yaygındır. Ayrıca gençler, yaşlılar ve eğitim seviyesi düşük olanlar arasında kayıt dışı istihdam oranı yüksektir. Diğer 94 95

önemli bir husus da işyeri büyüklüğü arttıkça kayıt dışılığın azalmasıdır. Yabancı kaçak işçilik de kayıt dışı istihdam içinde ele alınması gereken ve gittikçe daha da önem kazanan bir sorun alanı olmaya devam etmektedir. Ülkemiz yabancı kaçak işçiler için transit ülke konumundayken son yıllarda hedef ülke konumuna gelmiştir. 2015-2017 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Programda, kayıt dışı istihdam ve kayıt dışı ücretle mücadele edilerek kayıtlı çalışan sayısının artırılması ve prim tabanının genişletilmesi hedefi yer almıştır. 16.09.2014 tarihinde Etkin Rehberlik ve Denetim Yoluyla Kayıtlı İstihdamın Teşviki Operasyonu (KİT-UP II) teknik destek bileşeni başlamıştır. Proje, SGK nın rehberliğe dayalı denetim anlayışını merkez ve taşra düzeyinde yaygınlaştırmak, denetim ve rehberlik hizmetlerinde teknolojinin kullanımını artırmak, personel kapasitesini geliştirmek ve hibe bileşeniyle alanda proje üreten paydaşları desteklemek amacını taşımaktadır. Projenin faaliyet dönemi Eylül 2014 - Eylül 2016 olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda, farkındalık artırma faaliyetleri, eğitim faaliyetleri, sosyal güvenlik faaliyetleri gibi etkinliklerin yapılması planlanmaktadır. 2014-2018 Öncelikli Dönüşüm Programları çerçevesinde Gelir İdaresi Başkanlığının koordinasyonunda Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması Programı Eylem Planı yürütülmeye başlanmıştır. Programın hedefleri; kayıt dışı ekonominin GSYH ye oranının beş puan azaltılması ve tarım dışı sektörlerde kayıt dışı istihdam oranının beş puan azaltılmasıdır. İlgili Öncelikli Dönüşüm Programı kapsamında aşağıda yer alan bileşenler yürtülmektedir: 1. Bileşen: Kayıt Dışı Ekonominin Boyutunun Belirlenmesi ve Ekonomi Üzerindeki Etkilerinin Analizi 2. Bileşen: Gönüllü Uyumun Teşvik Edilmesi ve Uyum Seviyesinin Yükseltilmesi 3. Bileşen: Denetim Kapasitesinin Güçlendirilmesi ve İlgili Mevzuatın Gözden Geçirilmesi 4. Bileşen: Eğitici ve Kapsayıcı Yöntemlerle Toplumun Tüm Kesimlerinde Farkındalığın Artırılması 5. Bileşen: Kurumlar Arası Veri Paylaşımının Geliştirilmesi ve Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunların Giderilmesi 1.3. Çocuk İşçiliği Ülkemizde çocuk işgücünün boyutlarını ortaya koymak amacıyla 2006 ve 2012 yıllarında Çocuk İşgücü Anketi yapılmıştır. Anket sonuçlarına göre, ülkemizde 6-17 yaş grubundaki çocukların istihdam oranı yüzde 5,9 dur. 2012 yılı verilerine göre, 6-17 yaş grubundaki ekonomik işlerde faaliyet gösteren çocukların yüzde 41,4 ü hanehalkı gelirine katkıda bulunmak amacıyla çalışmakta olduğunu ifade etmiştir. Dünya genelinde çocuk işçiliği yıllar itibarıyla düşüş göstermesine rağmen, ülkemizde iki anket arasında çocuk istihdam oranında düşüş olmaması çocuk işçiliği konusunda daha ayrıntılı araştırmaların ve politikaların oluşturulmasını gerekli kılmaktadır. Özellikle çalışmak zorunda bırakılan çocukların ailelerinin istihdama erişimini arttırmak önemli bir sosyal politika konusudur. 2014 yılı içerisinde çocuk işçiliğinin önlenmesine yönelik olarak Çocuk İşçiliğinin Önlenmesi İçin Zamana Bağlı Politika Program Çerçevesi nin etkin olarak uygulanması, öncelikle en kötü biçimleri olmak üzere çocuk işçiliğinin ortadan kaldırılmasına katkı sağlamak amacıyla Çocuk İşçiliğinin Önlenmesinde Yerel Kaynakların Etkinleştirilmesi Projesi yürütülmüştür. Proje kapsamında beş pilot ilde (Adana, Şanlıurfa, Gaziantep, Kocaeli ve Ordu) ÇSGB Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri bünyesinde çocuk işçiliği izleme birimleri oluşturulmuştur. Bu birimler 96 97 aracılığıyla etkin bir izleme sistemi kurularak, ildeki diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamak suretiyle çocuk işçiliğini önlemeye yönelik çalışmalar yürütülmektedir. Proje kapsamında 2204 çalışan ve çalışma riski bulunan çocuğa ulaşılmış, 795 aile ile görüşmeler yapılarak 793 çocuk ve aileye rehberlik hizmetleri verilmiştir. Ayrıca pilot illerde 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü etkinlikleri organize edilmiştir. Çocuk işçiliğinin önlenmesi konusunda yürütülen bir başka çalışma ise, ÇSGB ve ILO ile Ordu da yürütülen Fındık Tarımında Çocuk İşçiliğinin Önlenmesi Projesi dir. Proje kapsamında fındık üretiminin yapıldığı illerde mevsimlik tarım işçiliğinin yoğun olmasından dolayı ailelerle birlikte gelen çocukların tarladan uzak tutulmasına yönelik çalışmalar yürütülmekte, fındık üretilen illerin çocuk işçiliğiyle mücadele kapasitesini ve toplumsal farkındalığı artırmak amacıyla çalışmalar yapılmakta, hasat sezonlarında valilikler tarafından çocuklara yönelik eğitimi destekleyici etkinlikler düzenlenmektedir. Ordu da ÇSGB-Çalışma Genel Müdürlüğü ile ILO ortaklığında yürütülen Fındık Tarımında Çocuk İşçiliğinin Önlenmesi Projesi kapsamında farkındalığı artırmak ve yapılan çalışmaların tanıtımını sağlamak amacıyla 2013-2014 yıllarında Pikolo: Daha iyi bir geleceğe yürümek ve Pikolo II: Bir yaş daha büyümek isimli iki belgesel film hazırlanmıştır. Bahse konu projenin Ordu ilinde elde ettiği başarının diğer mevsimlik tarım işçiliğinin yoğun olarak görüldüğü illere de yaygınlaştırılması için Fındık Tarımında Mevsimlik Çocuk İşçiliği ile Mücadele Projesi Çok Taraflı Değerlendirme ve Çalışma Grubu Toplantısı 21-22.05.2015 tarihinde geniş bir katılımcı profili ile İstanbul da yapılmıştır. Projenin 2015-2017 yılları arasında Ordu, Düzce, Sakarya ve Şanlıurfa illerinde de uygulanmasına karar verilmiştir. 1.4. İşsizlik Sigortası İşsizlik sigortası; bir işyerinde çalışırken, çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybedenlere, uğradıkları gelir kayıplarını kısmen de olsa karşılayarak kendilerinin ve aile fertlerinin zor duruma düşmelerini önleyen, sigortacılık tekniği ile faaliyet gösteren, devlet tarafından kurulan zorunlu bir sigorta koludur. İşsizlik sigortası kapsamında; işsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği ve ücret garanti fonu ödemeleri gerçekleştirilmektedir. Yapılan bu ödemelerden biri olan işsizlik ödeneğinden, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybedenler, hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak kaydıyla, son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak ve hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurarak iş almaya hazır olduğunu bildirmek koşulu ile yararlandırılmaktadır. Ödenek iş akdinin feshinden önce çalışılan süreye göre 6, 8 veya 10 ay boyunca ödenmektedir. Ödenek miktarı sigortalı işsizin son 4 aylık kazancına göre hesaplanmakta olup, 2015 yılının ilk altı aylık döneminde 476,95 TL ile 953,90 TL arasında değişmektedir. İşsizlik sigortası prim kesintileri 01.06.2000 tarihinde başlamış olup, sigortalı işsizlere ilk ödeme Mart 2002 ayında yapılmıştır. İşsizlik sigortası kapsamında yapılan bir başka ödeme türü de kısa çalışmadır. Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azaltılması veya işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durdurulması hallerinde kısa çalışma ödeneği ödenmektedir.

Azami 3 ay olarak ödenen kısa çalışma ödeneğinin miktarı, sigortalı işsizin son 12 aylık kazancına göre hesaplanmakta olup, 2015 yılının birinci altı aylık döneminde 715,43 TL ile 1.788,57 TL arasında ödeme yapılmaktadır. Pasif istihdam politikalarının bir diğeri ücret garanti fonu ödemesidir. Bu ödeme; konkordato, aciz vesikası, iflas veya iflasın ertelenmesi sebebiyle işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde, çalışanların üç aylık ödenmeyen ücretlerini garanti altına alan bir uygulamadır. 2003 yılında mevzuatımıza girmiş olmakla birlikte ilk ödemesi 2005 yılında gerçekleştirilmiştir. Ücret garanti fonu ödemesinde, 2015 yılının birinci altı aylık dönemi için üst sınır 5.675 TL seviyesindedir. İşsizlik Sigortası Ödemeleri Kısa Çalışma Ödemeleri Ücret Garanti Fonu Ödemeleri Ödeme Yapılan Kişi (Hak Eden) Ödeme Miktarı (Milyon TL) Ödeme Yapılan Kişi (Hak Eden) Ödeme Miktarı (Milyon TL) Ödeme Yapılan Kişi (Hak Eden) Ödeme Miktarı (Milyon TL) 2002 82.877 46,81 - - - - 2003 130.272 125,98 - - - - 2004 147.266 199,89 - - - - 2005 186.600 270,07 21 0,01 1.269 3,4 2006 199.608 316,99 217 0,1 1.134 1,6 2007 221.512 351,91 40 0,02 2.223 3,6 2008 331.496 517,05 - - 827 1,1 2009 473.302 1.114,27 190.071 162,47 12.371 22,3 2010 331.258 807,41 27.156 39,14 12.905 22,1 2011 322.209 791,05 5.814 4,24 5.807 9,4 2012 370.974 966,18 2.855 3,01 3.210 8,7 2013 430.332 1.272,49 970 0,82 5.668 15 KAYNAK: İŞKUR *30.04.2015 tarihi itibarıyla 2. EYLEM PLANLARI GÜNCEL DURUMLARI 1. Sosyal yardımlar hak temelli ve önceden belirlenmiş objektif kriterlere dayalı olarak sunulacaktır. 1.1 Benzer nitelikteki sosyal yardım programları bir araya getirilerek gruplandırılacaktır. b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Maliye Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, SGK c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Konuya ilişkin kanuni düzenleme yapılması kısa vadede planlanmamaktadır. Ulusal yoksullukla mücadele planı çalışmaları çerçevesinde sosyal yardım sisteminin bütüncül şekilde tasarlanması ve hak-sorumlulukların belirlenmesine yönelik hukuki alt yapı oluşturulması ve mali projeksiyonların hazırlanması çalışmaları yapılmaktadır. Yapılacak sınıflandırma ile çocuk yardımı, yaşlı yardımı, engelli yardımı gibi sosyal yardımların hak temelli yapılmasını ilke olarak esas alan bir düzenleme ile hayata geçirilmesi yönünde çalışmalar yapılacaktır. 1.2 Sosyal Yardım Yararlanıcılarının Belirlenmesine Yönelik Puanlama Formülü Geliştirilmesi Projesi tamamlanıp, tüm sosyal yardım programlarında uygulanacaktır. b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Puanlama formüllerine ilişkin gerçek hane incelemeleri üzerinden testler devam etmektedir. Bu testler çerçevesinde 1 milyonu aşkın hanenin puanlama denemesi yapılmış olup, hak sahipliği için kesme noktalarının tespiti çalışmaları sürmektedir. 98 99

2. Sosyal koruma hizmeti, hane halkı kompozisyonu da dikkate alınarak kişilerin ihtiyaçlarına göre çalışmayı teşvik edici şekilde tanımlanacak ve sınıflandırılacaktır. 2.1 Sosyal yardım sistemi yardımlardan yararlanan kişilerin en kısa sürede kendi imkânları ile geçinebilecekleri ve sosyal yardım almadan yaşayabilecekleri bir duruma gelmesini sağlayacak şekilde yapılandırılacak, bu kişilerin meslek edinebilmeleri için çalışmalar yapılacaktır. daha düzenlenmesi üzerinde mutabakata varılmıştır. Ayrıca 3 er aylık dönemlerle Kalkınma Bakanalığı nın da katılımıyla izleme toplantısı düzenlenmesi veya izleme raporu oluşturulması yönünde fikir birliğine varılmıştır. Tedbirle ilgili olarak 14.04.2015 tarihinde İŞKUR da ASPB nin de katılımıyla bir toplantı düzenlenmiştir. Söz konusu toplantıda ASPB Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü, İstihdam Dairesi Başkanlığı tarafından sosyal yardımlar ile istihdam bağlantısının etkinleştirilmesi kapsamında yapılan çalışmalardaki hedef kitlenin İŞKUR il müdürlükleri ve hizmet merkezlerinin bulunduğu il ve ilçelerdeki sosyal yardım yararlanıcıları esas alınarak daraltılıp, 631.288 kişiye indirilmesi önerilmiştir. Söz konusu öneri İŞKUR İstihdam Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından uygun bulunmuştur. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR - İstihdam Hizmetleri Daire Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ASPB, Maliye Bakanlığı c) Süre: Sürekli d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Tedbirle ilgili olarak önceki dönemde yapılan çalışmalarla: 1. Sosyal Yardım-İstihdam Bağlantısı Bilgi Sisteminin geliştirilmesine yönelik çalışmalar başlatılmıştır. 2. Tüm vakıflarda İŞKUR hizmet noktaları kurulmuştur. 3. Vakıf görevlilerine İŞKUR portalının kullanımı ve iş arayan kaydı yapabilmeleri için eğitimler verilmiştir. 4. Ailesinde çalışanı olmayan ve 18-45 yaş arasında ferdi bulunan 1,7 milyon hanelik hedef kitlede yer alan sosyal yardım yararlanıcılarından çalışmak isteyenlerin vakıf görevlilerince İŞKUR sistemine kayıt edilmesine başlanılmıştır. ASPB Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü İstihdam Dairesi Başkanlığı tarafından söz konusu hedef kitlede yer alan 631.288 sosyal yardım yararlanıcısının doğrudan İŞKUR a yönlendirilmesi ve İŞKUR a kayıt, işe yönlendirme ve benzeri işlemlerinin doğrudan İŞKUR İş ve Meslek Danışmanları tarafından yapılması önerilmiştir. Söz konusu öneri İŞKUR İstihdam Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından uygun bulunmamış; sosyal yardımlar ile istihdam bağlantısının etkinleştirilmesi çalışmalarının Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarıyla birlikte yürütülmesi gerekliliği vurgulanmıştır. 2.2 Sosyal yardım ve hizmet alanında Sosyal Destek Danışmanı modeli çerçevesinde aile odaklı bir sistem kurulacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: ASPB - Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, İŞKUR, Yerel Yönetimler, Sivil Toplum Kuruluşları 5. Vakıflardaki görevliler tarafından İŞKUR a kayıt edilen sosyal yardım yararlanıcılarına İŞKUR hizmetleri ile ilgili bilgilendirme ve danışmanlık hizmetleri verilerek bu kişilerin durumlarına uygun işgücü taleplerine ve aktif işgücü programlarına yönlendirilmesine başlanılmıştır. 6. Vakıflardaki görevliler tarafından İŞKUR a kayıt edilen sosyal yardım yararlanıcılarına iş görüşmesine gitmeleri halinde 40 ila 100 TL arasında, işe girmeleri ve çalışmaya devam etmeleri halinde ise brüt asgari ücretin 1/3 ü tutarında ilave sosyal yardım verilmeye başlanılmıştır. 7. Sosyal yardım alanlardan çalışabilecek durumda olanların geçerli bir sebep olmaksızın teklif edilen işleri kabul etmemesi halinde, merkezi ve ayni yardımlarına dokunulmaksızın başvuru yaptığı nakdi yardımların olumsuz değerlendirilmesi suretiyle aldığı sosyal yardımların azaltılmasına başlanılmıştır. d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Aile Sosyal Destek Programının (ASDEP) hayata geçirilmesi çalışmaları kapsamında Kırıkkale, Rize ve Sakarya illeri ile Altındağ (Ankara) ilçesinde Ocak 2015 sonu itibarıyla pilot uygulama başlatılmıştır. Bu çerçevede sahada kendileri için belirlenmiş bölgelerde çalışan Aile Sosyal Destek Görevlileri, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarından son bir yılda yardım almış olan kişi ve aileler başta olmak üzere ihtiyacı olan tüm kesimlere ulaşarak, sorunlarının yerinde tesbiti ve daha hızlı çözümüne yönelik çalışmalara başlamışlardır. 22.05.2015 itibarıyla 39.103 hane ziyaret edilmiş, 1.426 sı İŞKUR a olmak üzere 9.427 si için ilgili kurum ya da kuruluşa yönlendirme yapılmış, destek süreci başlatılmış ve bunlardan 2.153 ailenin sorunu çözülmüştür. 2015 yılı içerisinde: Tedbirle ilgili olarak 12.03.2015 tarihinde ASPB de Kalkınma Bakanlığı ve İŞKUR un da katılımıyla bir toplantı düzenlenmiştir. Yapılan toplantıda hali hazırda gelinen nokta değerlendirilmiş, önümüzdeki ay için bilgi işlem birimlerinin de katılımıyla bir toplantı 100 101 Aşamalı olarak ülke geneline yaygınlaştırılması planlanan ASDEP uygulamasının yılın ikinci yarısından sonra 15 ilde sürdürülmesine dair hazırlık çalışmaları devam etmektedir.

2.3 Sosyal yardımlar hanede yer alan bireylerin nitelik ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak verilecektir. b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: İçişleri Bakanlığı, İŞKUR, Maliye Bakanlığı d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Yardım programlarında hane yaklaşımı yaygınlaştırılmıştır. Puanlama formülleri hane bireylerinin özelliklerini değerleyerek hane muhtaçlığını tespit etmektedir. Puanlama formüllerine ilişkin testler devam etmektedir. Bu kapsamda yapılan çalışmalara ilişkin veriler aşağıdaki gibidir: 14.07.2014-30.04.2015 İŞKUR a Kaydedilen / Güncellenen Kişi Sayısı 34,330 İşe Yönlendirilen Kişi Sayısı 7,777 İşe Yönlendirme Yardımı Verilen Kişi Sayısı 987 İşe Yönlendirme Yardımı Ödeme Tutarı - TL 71,980 Kursa Yönlendirilen 405 İşe Yerleştirilen 1,347 İşe Başlama Yardımı Verilen Kişi Sayısı 278 İşe Başlama Yardımı Ödeme Tutarı - TL 109,561 TYP ye Yönlendirilen Kişi Sayısı 2,074 2.4 Mevcut durumda çalışabilir yoksul vatandaşlara verilen nakdi yardımlar işsizlik yardımı adı altında ve çalışmayı teşvik edecek şekilde şartlı olarak verilecektir. b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, İŞKUR Çalışmaktan İmtina Eden Kişi Sayısı 6,122 İstihdam Kapsamında ŞESY Kesilmeyen Fayda Sahibi Sayısı 22,518 İstihdam Kapsamında ŞESY Kesilmeyen Hak Sahibi Sayısı 17,175 İstihdam Kapsamında ŞESY Kesilmeyen Kaynak Tutarı - TL 1,738,735 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: İstihdamı teşvik yardımları ve müeyyide aşağıdaki şekilde uygulanmaktadır: 2.5 Romanların yaşadıkları bölgelerde istihdama yönelik eğitim ve danışmanlık faaliyetleri için bir alt stratejik plan hazırlanacaktır. 1- Kişinin iş görüşmesine gitmesi ve işe kabul edilmesi durumunda gereken yol masrafı, sağlık raporu, fotoğraf vb. giderler için, bir yıl içinde; azami üç kere olmak üzere 40 TL ile 100 TL arası İşe Yönlendirme Yardımı verilir. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: ASPB - Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, MEB, İŞKUR 2- İşe yönlendirilen kişilerin, işe yerleşmesi durumunda, aynı yıl içinde bir defaya mahsus olmak üzere, aylık brüt asgari ücretin 1/3 ü kadar tutar, İşe Başlama Yardımı olarak verilir. 3- İşine düzenli olarak devam eden kişiler; kömür, eğitim ve gıda yardımlarında öncelikli olarak değerlendirilir. 4- Şartlı Eğitim ve Sağlık Yardımlarından (ŞESY) faydalananların, işe yerleşmeleri halinde 12 ay boyunca ŞESY leri kesilmeyecektir. 5- Müeyyide: Sosyal yardım yararlanıcısının, istihdama ve istihdam kazandırıcı faaliyetlere haklı bir neden olmadan katılım sağlamaması durumunda, düzenli merkezi yardımlar ve aynî yardımlar dışında, mütevelli heyetince herhangi bir nakdî yardım yapılamaz. d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Roman yurttaşların karşı karşıya olduğu yoksulluk ve sosyal dışlanmışlıkla daha etkin mücadele edebilmek amacıyla 2015-2020 dönemini kapsayacak bir ulusal strateji belgesi hazırlanmaktadır. Daha önce hazırlanmış olan taslak üzerinde çalışmalar devam etmektedir. Diğer kamu kurumlarından alınan görüşler, Roman sivil toplum örgütlerinin görüşleri ve Avrupa Komisyonu tarafından yayınlanan tebliğler ışığında içeriği değiştirilen taslağa son hali verilmektedir. Nihai taslağın Mayıs 2015 sonuna kadar bitirilmesi hedeflenmektedir. 102 103

3. İşsizlik sigortası daha fazla sosyal koruma sağlayacak şekilde yeniden düzenlenecektir. 3.1 İşsizlik sigortasının kapsamı, ödeme miktarı ve süresi ile hak kazanma koşulları, çalışmayı teşvik edici şekilde iyileştirilecektir. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR - İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Hazine Müsteşarlığı, ASPB, ÇSGB, Maliye Bakanlığı, Sosyal Taraflar 2) Mevcut şartlar altında işsizlik ödeneğine hak kazanabilecek şekilde hizmet akdi sona eren, ancak Kurumumuza başvuruda bulunmayanların tespiti ve bilgilendirilmeleri hakkında çalışma yapmak için Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığıyla irtibata geçilmiştir. Bilgi İşlem Daire Başkanlığınca bu durumda olanların tespitine ilişkin taslak liste gönderilmiş ve Başkanlığımızca kontroller gerçekleştirilmiştir. Çalışmalar devam etmektedir. 3.3 İşsizlik sigortası hak kazanma koşulları ödeme miktarı ve süresi, uzun süreli işsizler ile yüksek işsizlik riskiyle karşı karşıya olan özel politika gerektiren gruplar dikkate alınarak belirlenecektir. d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR - İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığı 1) İşsizlik sigortası koşullarının iyileştirilmesine yönelik çalışmaların yapılabilmesi için 23.02.2015 tarihli ve 6953 sayılı yazı ile SGK dan 2013-2014 yıllarına ilişkin talep edilen veriler 16.03.2015 tarihli ve 4257551 sayılı yazı ile Kurumumuza gönderilmiştir. Veriler üzerinde çalışmalar devam etmektedir. 2) Mevcut şartlar altında işsizlik ödeneğine hak kazanabilecek şekilde hizmet akdi sona eren, ancak Kurumumuza başvuruda bulunmayanların tespiti ve bilgilendirilmeleri hakkında çalışma yapmak için Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığıyla irtibata geçilmiştir. Bilgi İşlem Daire Başkanlığınca bu durumda olanların tespitine ilişkin taslak liste gönderilmiş ve Başkanlığımızca kontroller gerçekleştirilmiştir. Çalışmalar devam etmektedir. b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Hazine Müsteşarlığı, ÇSGB, Sosyal Taraflar c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: 1) İşsizlik sigortası koşullarının iyileştirilmesine yönelik çalışmaların yapılabilmesi için 23.02.2015 tarihli ve 6953 sayılı yazı ile SGK dan 2013-2014 yıllarına ilişkin talep edilen veriler 16.03.2015 tarihli ve 4257551 sayılı yazı ile Kurumumuza gönderilmiştir. Veriler üzerinde çalışmalar devam etmektedir. 2) Mevcut şartlar altında işsizlik ödeneğine hak kazanabilecek şekilde hizmet akdi sona eren, ancak Kurumumuza başvuruda bulunmayanların tespiti ve bilgilendirilmeleri hakkında çalışma yapmak için Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığıyla irtibata geçilmiştir. 3.2 İşsizlik ödeneğinin süresi, ulusal düzeydeki yıllık işsizlik oranlarına duyarlı hale getirilecek şekilde yeniden belirlenecektir. Bilgi İşlem Daire Başkanlığınca bu durumda olanların tespitine ilişkin taslak liste gönderilmiş ve Başkanlığımızca kontroller gerçekleştirilmiştir. Çalışmalar devam etmektedir. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR - İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Hazine Müsteşarlığı, ÇSGB, Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Sosyal Taraflar d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: 1) İşsizlik sigortası koşullarının iyileştirilmesine yönelik çalışmaların yapılabilmesi için 23.02.2015 tarihli ve 6953 sayılı yazı ile SGK dan 2013-2014 yıllarına ilişkin talep edilen veriler 16.03.2015 tarihli ve 4257551 sayılı yazı ile Kurumumuza gönderilmiştir. Veriler üzerinde çalışmalar devam etmektedir. 104 105

4. Kayıt dışı çalışan yoksullara ve yoksulluk riski altında olan kişilere yönelik faaliyetler artırılacaktır. 4.1 Kayıt dışılığın önemli bir parçasını oluşturan ve geniş kapsamlı istihdam yaratan küçük işletmelerin kayıtlı sektöre geçişini özendirici program ve uygulamalar düzenlenecektir. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: SGK - Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Maliye Bakanlığı, ÇSGB, İŞKUR, KOSGEB 4.3 Sosyal yardım alan kesime yönelik kayıtlı çalışmaya yönlendirici bilinçlendirme faaliyetleri gerçekleştirilecektir. b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Maliye Bakanlığı, ÇSGB, İŞKUR, SGK d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: 2015 yılında SGK Kayıtdışı İstihdam ile Mücadele Dairesi Başkanlığı ile birlikte bir broşür hazırlanmış, 500.000 adet basılarak hedef kitlesi çok yüksek olan 502 Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı aracılığıyla sosyal yardım yararlanıcılarına ulaştırılmıştır. d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: 10.09.2014 tarihinde kabul edilen 6552 sayılı Kanun çerçevesinde, 5510 sayılı Kanuna eklenen ve 01.04.2015 ten itibaren yürürlüğe giren Ek 9 uncu madde ile sigortalılık işlemleri kolaylaştırılmıştır. Ayrıca KOSGEB tarafından küçük ve orta büyüklükteli işletmelere her ay düzenli olarak gönderilen e-bültenlerde kayıt dışılığa yönelik bilgilendirme yapılarak, küçük işletmelerin bilinçlendirilmesi sağlanacaktır. 5. Yoksul veya yoksulluk riski altında olan hanelerin, kayıtlı çalışanları olsa dahi, hane halkı özellikleri dikkate alınarak, sosyal yardımlardan faydalanma imkanları artırılacaktır. 4.2 Tarım gibi kayıt dışılığın yaygın olduğu sektörler başta olmak üzere tüm sektörlerde kayıt dışı çalışan ve çalıştıranların sorunlarının ve çözüm önerilerinin temsilciler düzeyinde ele alındığı ve ortak paydaların birlikte belirlendiği çalıştaylar gerçekleştirilerek kayıtlı istihdam konusunda farkındalık yaratılacaktır. 5.1 Sosyal yardımlar kayıtlı çalışanları da içerecek şekilde daha kapsayıcı bir yaklaşımla ele alınacak, tüm hane halkı şartları gözetilerek, bireylerin yoksulluk riskini azaltacak şekilde nesnel ölçütler çerçevesinde verilecektir. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: SGK - Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Maliye Bakanlığı, ÇSGB, İŞKUR c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: KİT-UP II Projesi kapsamında özellikle tarıma yönelik 30 ilde muhtarlara ve yerel medyaya bilgilendirme yapılarak kayıt dışılık ve sosyal güvenlik bilinci hakkında farkındalık yaratılacaktır. Projenin illerde hedef kitlelere yönelik farkındalık toplantıları şimdiye kadar Muğla, Manisa, Çorum, Bolu, Edirne, Konya, Bursa ve Malatya da gerçekleştirilmiş olup, bu faaliyetlere katılan çok sayıda muhtar ve medya mensubu, kayıt dışı çalışmanın kişiye ve ülkeye verdiği zararlar, sigortalı çalışmanın kişinin ve ailesinin geleceğine yaptığı katkı konusunda uzmanlar tarafından bilgilendirilmiştir. Ayrıca Kurumumuzca kayıt dışılığın yoğun olduğu sektörlerde Haziran ayı içerisinde bir çalıştay yapılarak sosyal tarafların görüşlerinin alınması planlanmaktadır. d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: 04.07.2012 tarihli ve 6353 sayılı Kanun ile 3294 sayılı Kanun un 2 nci maddesine eklenen hüküm çerçevesinde sosyal güvenceli kişilere ve hanelerine yardım yapılabilmesi sağlanmıştır. Puanlama formüllerine ilişkin testler devam etmektedir. Gerek kayıtlı çalışmayı özendirmek gerekse hakkaniyeti sağlamak adına kayıtlı çalışan ancak yoksul veya yoksulluk riski altında olan çalışanları da (özellikle çocuk sahibi olanlar) içerecek şekilde sosyal yardımlardan yararlanma ölçütleri geliştirilecek ve hazırlanan puanlama formülünün tüm yardımlarda kullanılması amacıyla çalışmalarda bulunulacaktır. 106 107

6. Kamu tarafından uygulanan sosyal korumaya yönelik programların koordineli bir şekilde yürütülmesi sağlanacaktır. 6.1 Bütünleşik Sosyal Yardım Hizmetleri Projesi bitirilecektir. b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, İŞKUR, SGK 7. Çocuk İşçiliğinin Önlenmesinde Zamana Bağlı Politika ve Program Çerçevesi etkin olarak tüm illerde uygulanacaktır. 7.1 Çocuk işçiliği konusunun yılda en az bir kez İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurullarının toplantı gündemine alınması sağlanacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR - İstihdam Hizmetleri Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, ASPB, MEB, Valilikler, Belediyeler, Sosyal Taraflar, Sivil Toplum Kuruluşları d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Proje, 2015 yılı Kasım döneminde tamamlanacaktır. Proje kapsamında kamu kurumları ile entegrasyon sağlanmış olup yerel yönetimler ile veri paylaşımı hususunda pilot uygulama bilgi işlem altyapısının tamamlanmasına müteakip başlatılacaktır. c) Süre: Sürekli d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Konu ile ilgili olarak 81 il Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri bilgilendirilmiştir. 6.2 Sosyal yardım - istihdam ilişkisinin güçlendirilmesine yönelik olarak ilgili kurumlar arasındaki mevcut protokoller gözden geçirilerek ihtiyaca göre yeni protokoller düzenlenecektir. b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, Maliye Bakanlığı, İŞKUR 7.2 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü nde farkındalık artırmaya yönelik etkinlikler yapılacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: ÇSGB - Çalışma Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ASPB, MEB, İçişleri Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Kuruluşları, Sivil Toplum Kuruluşları c) Süre: Sürekli d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: 17.02.2012 tarihinde ASPB ile ÇSGB arasında imzalanmış olan işbirliği protokolü devam etmekte olup yakın zamanda imzalanması düşünülen bir protokol bulunmamaktadır. d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü kapsamında toplumsal farkındalığı artırmak amacıyla ILO ortaklığında afiş, broşür ve kitap ayracı bastırılarak 81 ile dağıtımı yapılmıştır. Ayrıca ulusal kanallara yazı yazılarak 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü temalı yayın ve haber yapmaları talep edilmiştir. 108 109

7.3 Çocuk İşçiliğinin Önlenmesi için Zaman Bağlı Politika ve Program Çerçeve Belgesi güncelleme çalışmaları başlatılacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: ÇSGB - Çalışma Genel Müdürlüğü b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, ASPB, MEB, İçişleri Bakanlığı, GTHB, ILO, Sosyal Taraflar, Sivil Toplum Kuruluşları, Üniversiteler c) Süre: 2015 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: Birim bünyesinde güncelleme çalışmalarına başlanmıştır. ILO Türkiye Temsilciliği ile görüşme yapılmıştır. Teknik güncelleme tamamlandıktan sonra tüm ilgili tarafların dahil edildiği çalışma grubu kurularak belge, çalışma grubunun katkılarıyla tamamlanacaktır. 7.4 İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Sektörel Operasyonel Programı (İKGSOP) ile AB fonları etkin bir şekilde kullanılacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: ÇSGB - Avrupa Birliği ve Mali Yardımlar Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, İŞKUR, SGK, MEB, ASPB c) Süre: Sürekli d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları: İKGSOP un istihdam önceliği altında İnsana Yaraşır İş başlıklı bir tedbir maddesi belirlenmiştir. Bu tedbir kapsamında çocuk işçiliği tematik olarak ele alınacaktır. Önümüzdeki dönemde bu yöndeki çalışmaların paylaşılması mümkün olacaktır. 110 111