T I B B Ġ GÖRÜNTÜLEME-I. Kranyum-AP-Lateral, Towne Pozisyonu. Anatomik Pozisyon. Vücut Düzlemleri Anatomik Pozisyon ve Vücut Düzlemleri

Benzer belgeler
Kranium ve kranial garfiler

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI RADYOLOJĠ KAFA RADYOGRAFĠLERĠ 725TTT063

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI RADYOLOJĠ YÜZ RADYOGRAFĠLERĠ 725TTT064

RADYOLOJĠ ÇEKĠM PROTOKOL REHBERĠ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI RADYOLOJĠ GÖVDE RADYOGRAFĠLERĠ 725TTT066

SPOR BiYOMEKANiĞiNiN BiYOLOJiK TEMELLERi

18/11/2015. PA (posteroanterior) AKCİĞER. Önerilen pozisyonlar. Toraks grafileri Çekim teknikleri ve Radyografik Anatomi

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI RADYOLOJĠ ÜST EKSTREMĠTELER 2 RADYOGRAFĠSĠ 725TTT068

F.Ü. SHMYO Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Radyolojik İnceleme

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI RADYOLOJĠ ALT EKSTREMĠTE RADYOGRAFĠLERĠ-2 725TTT070

VÜCUT EKSENLERİ ve HAREKET SİSTEMİ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI RADYOLOJĠ COLUMNA (KOLUMNA) VERTEBRALĠS RADYOGRAFĠLERĠ 725TTT065

Anatomi Terminolojisi ve Temel Bilgiler

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI RADYOLOJĠ AKCĠĞER VE KALP RADYOGRAFĠLERĠ 725TTT071

Ders İzlencesi Eğitim Yılı ve Dönemi Program adı : TIBBİ GÖRÜNTÜLEME TEKNİKLERİ PROGRAMI. Elif TARIM

HASTAYA POZİSYON VERME TALİMATI

EKLEM HAREKET AÇIKLIĞI ÖLÇÜMÜ

Kinesiyoloji ve Bilimsel Altyapısı. Prof.Dr. Mustafa KARAHAN

EKSTRAORAL RADYOGRAFİ TEKNİKLERİ

EKLEM HAREKET AÇIKLIĞI MUAYENESİ (LOMBER VE ALT EKSTREMİTE) Dr. Arif GÜLKESEN

Dr. Murat DAŞ Çanakkale Onsekiz Mart Ünivetsitesi Acil Tıp AD.

Uzm. Dr. Haldun Akoğlu

Anatomik Pozisyon

Uzm. Dr. Haldun Akoğlu

PANORAMİK RADYOGRAFİ

Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. 12.Hafta ( / 12 / 2014 ) FETUS YÖNÜNDEN DOĞUM Slayt No: 16. Fetus Yönünden Doğum

DOĞUMDA ROL OYNAYAN FAKTÖRLER- FETÜS

C CADI CAHİL CAM CAMİ CAN

OMURGA Omurganın kavisleri Skolyoz Tipik Bir Vertebra da (Omur) Bulunan Anatomik Yapılar

Hareket Terimleri. Doç.Dr. Hayri Ertan. Hareketler ve!simleri

FTR 207 Kinezyoloji I. Dirsek ve Önkol Kompleksi. yrd. doç. dr. emin ulaş erdem

Postür Analizi. Prof. Dr. Reyhan Çeliker. Acıbadem Maslak Hastanesi

RADYOLOJİ RADYODİAGNOSTİK ANABİLİM DALI-DÜTF- DİYARBAKIR

Skinfold Ölçümleri (SÖ)

OMURGA Omurganın kavisleri Skolyoz Tipik Bir Vertebra da (Omur) Bulunan Anatomik Yapılar

Önsöz. Torsten B. Moeller Emil Reif

İSKELET SİSTEMİ EMBRİYOLOJİSİ DR. OKTAY ARDA

Çene Yüz Yaralanmaları

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ TÜRK İŞARET DİLİ

Kafa Kaidesi ve Kubbesinin Prenatal ve Postnatal büyüme - gelişimi. Prof. Dr. M. Okan Akçam

Dişlerin Ark İçerisindeki ve Karşılıklı İlişkileri. Prof. Dr. Mutahhar Ulusoy

RADYOLOJİDE KALİTE KONTROL VE KALİBRASYONUN ÖNEMİ ÖĞR. GÖR. GÜRDOĞAN AYDIN İLKE EĞİTİM VE SAĞLIK VAKFI KAPADOKYA MYO TIBBİ GÖRÜNTÜLEME PRG.

Sağlık Bülteni İLK YARDIM BÖLÜM III TEMEL YAŞAM DESTEĞİ

Anatomi ve Kinesiyoloji. Tanımlar ve Terminoloji

OMUZ EGZERSİZLERİ PASİF OMUZ HAREKETLERİ (ROM)

DEFORMİTE. Sagittal Plan Analizleri (Diz Kontraktürleri) DEFORMİTE (Tedavi Endikasyonlari) DEFORMİTE. Tedavi Endikasyonlari (klinik)

ÜST ÜYELER VE HAREKETLERİ. OMUZ KEMERİ: Kemikler ve Eklemler. OMUZ KEMERİ: Kemikler ve Eklemler. OMUZ KEMERİ: Hareketleri

OMUZ VE ÜST KOL BÖLGESİNE YÖNELİK KİNEZYOLOJİK BANTLAMA UYGULAMALARI

ÇOCUKLARDA ANTROPOMETRİK UYGULAMAR ANTROPOMETRİK ÖLÇÜMLER YUNUS PEKŞEN

KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ

Anatomi Ders Notları

Anatomi. Ayak Bileği Çevresi Deformitelerinde Tedavi Alternatifleri. Anatomi. Anatomi. Ardayak dizilim grafisi (Saltzman grafisi) Uzun aksiyel grafi

KBB de Görüntüleme. Yrd. Doç. Dr. Burak ÜLKÜMEN Celal Bayar Üniversitesi KBB Anabilim Dalı

I- VÜCUT DÜZLEMLERİ: Sagittal düzlem: Vücudu önden arkaya geçen düzlemdir. Ortadan geçene orta sagittal düzlem adı verilir. Sagittal stürden geçer.

POLİSOMNOGRAFİ İÇİN HASTANIN HAZIRLANMASI. Dr.Ender Levent Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları A.D. İstanbul

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI RADYOLOJĠ ALT EKSTREMĠTE RADYOGRAFĠLERĠ-1 725TTT069

AKCİĞER GRAFİLERİ. Dr. Özlem BİLİR RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP A.D.

AKCİĞER GRAFİSİ YORUMLAMA. Doç. Dr Bülent ERDUR PAÜTF Acil Tıp AD ATOK 2011

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELER KURUMU BURSA KAMU HASTANELER BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ ORHANELİ İLÇE DEVLET HASTANESİ

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK

MANDİBULA HAREKETLERİNİN OKLÜZAL MORFOLOJİYE ETKİLERİ

RÖNTGEN FİLMLERİ. Işınlama sonrası organizmanın incelenen bölgesi hakkında elde edilebilen bilgileri taşıyan belgedir.

SPORCU EĞİTİM MERKEZLERİ Eğitim ve Öğretim Yılı TEK AŞAMALI JUDO SINAV TALİMATI

V VAAT VAAZ VADE VADİ VAGON

1. ÜNİTE VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM

Temel Hareketler Kontrol Listeleri Yer değiştirme hareketleri: Gerçekleşti Gerçekleşmedi

ÖLÇÜ ALMA YÖNTEMLERİ, AYAK VE BACAKTAN ALINAN TEMEL ÖLÇÜLER ÖLÇÜ ALMA YÖNTEMLERİ

TERMİNOLOJİ SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİYOMEKANİK DERS NOTU. Doç.Dr. Akın Oğuz KAPTI

DİZ MUAYENESİ. Prof. Dr. Bülent Ülkar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı

Omuz kemeri kemikleri Clavicula (köprücük kemiği)

TIBBİ RADYOLOJİ LABORATUVARLARININ TASARIMINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR VE ZIRHLAMA KOŞULLARI 1. RADYOLOJİ ODASI SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Kırık, Çıkık ve Burkulmalar

Metal kalıplar Tabanı plastik enjeksiyonla üretilen, sayası ısı ile form alması istenilen (Rok ) ayakkabıların imalatında kullanılmaktadır.

Spondilolistezis. Prof. Dr. Önder Aydıngöz

ÜST TARAF KEMİKLERİ OSSA MEMBRI SUPERIORIS

Morita Panoramik / Sefalometrik Röntgen

Ç ÇABUK ÇAKI ÇALIŞMAK ÇAMAŞIR ÇAMUR

Otelimizde kullanılan iki tip tepsi çeşidi vardır. 1- Yuvarlak tepsi. 2- Dikdörtgen tepsi

Y YABANCI YAĞ YAĞMUR YAHUDİ YAKA SİLKMEK

D DAĞ DAKİKA DAKTİLO DALAK DALGA

O OBUR OCAK (AY) OCAK ODA OFSAYT

SERBEST ÇALIŞAN DİŞHEKİMLERİNİN KULLANDIKLARI RADYOGRAFİK TEKNİK VE EKİPMANLARI

DĠREK GRAFĠLER. Öğretim Görevlisi Rad.Dr. GÜRCAN ERBAY

2-KAPSAM Kahramanmaraş Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Baştabipliği nde verilen tüm görüntüleme hizmetlerini kapsar.

KASLAR (MUSCLE) 6. HAFTA. Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP Yrd. Doç. Dr. Önder AYTEKİN

Düzen Sağlık Grubu Polikliniği Çok Kesitli Bilgisayarlı Tomografi

G GAGA GALATASARAY GARSON GASP GAZ

Prof Dr Gökhan AKSOY

VÜCUDUN TEMEL PARÇALARI. 1) Baş-boyun 2)Gövde 3)Ekstremiteler (Kollar ve bacaklar)

Ö ÖDEMEK ÖDEŞMEK ÖDEV ÖDÜNÇ ÖFKE

ALT EKSTREMİTE SET 1 ( germe egzersizleri)

TEMEL TIBBİ CİHAZ KILAVUZU RADYOGRAFİK GÖRÜNTÜLEME

Dr. İlker Akbaş Bingöl Devlet Hastanesi Acil Servisi Antalya - Nisan 2018

BOYUN VE OMUZ SAĞLIĞI İÇİN ÖNERİLER

ANADOLU SAĞLIK MESLEK LİSESİ RADYOLOJİ ALANI RADYOLOJİ TEKNİSYENLİĞİ DALI BECERİ EĞİTİMİ DEĞERLENDİRME FORMU

Sabit gridler X-ışını ekspojuru sırasında hareket etmediklerinden film üzerinde çok ince de olsa çizgilenmelere yol açarlar. Bu olumsuzluğun önüne

Ş ŞAHİT ŞAKA ŞAM FISTIĞI ŞAMPİYON ŞAMPUAN

STEP HAREKETLERİ TABLO : (1x8) 8 defa adımlama yapılır (sağ adımla başlanır).

İSKELET SİSTEMİ GELİŞİMİ

Transkript:

T I B B Ġ GÖRÜNTÜLEME-I 2.Ders Çekim Teknikleri-1 Dr. Öğr.Üyesi Süreyya NUR Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Hatay Sağlık Hizmetleri MYO Tıbbi Görüntüleme Programı-II Kranyum-AP-Lateral, Towne Pozisyonu 2 Anatomik Pozisyon ve Vücut Düzlemleri Radyolojik inceleme yapmak amacı ile vücuda verilen pozisyonlarda; organ ve vücut bölümlerinin pozisyonu, yeri ve birbirleri ile olan ilişkileri değişiklik göstermektedir. Bu nedenle tanımlamalarda olabilecek karışıklıkları önlemek için anatomik Anatomik Pozisyon Baş ve omuzlar dik, yüz öne karşıya dönük, kollar yanda ve sarkık, avuç içleri öne dönük, ayaklar ve topuklar bitişik ayak başparmakları öne bakacak şekilde ayakta durulan pozisyondur. pozisyonun bilinmesi gerekir. 3 4 Vücut Düzlemleri Düzlemler, organların vücutta normal duruş şeklini ve komşularını anlatabilmek için kullanılır. Başlıca üç çeşit düzlem vardır. Bunlar: 5 Sagittal Düzlem (median düzlem): Vücudu, sağ ve sol olmak üzere ikiye ayıran düzlemdir. Koronal Düzlem (frontal düzlem): Vücudu Ön ve arka olmak üzere ikiye ayıran düzlemdir. Aksiyal Düzlem (transvers düzlem): Vücudu alt ve üst olmak Üzere ikiye ayıran düzlem. 6 1

Baştaki Anatomik işaretler ve Çizgiler Başta, radyolojik pozisyonları vermek için rehberlik edecek çeşitli işaret ve çizgiler bulunmaktadır. Baştaki Anatomik İşaretler Verteks: Kafatasında median Sagittal düzlem ile Koronal düzlemin kesiştiği en tepe noktadır. Nasion: Frontal kemik ile nazal kemiğin birleştiği noktadır. Glabella: Nasionun hemen üstündeki kemik çıkıntıdır. Gözün dış kontusu: Gözün üst ve alt kapaklarının dıştan birleştiği noktadır. infraorbital nokta: Göz çukuru alt kenarının en alt kesimidir. 7 8 Eksternal oksipital protuberens (inion): Oksipital kemiğin dışında bulunan çıkıntıdır. Dış kulak yolu: Dışarıdan kulak deliğine denk gelen noktadır. Gonion: Mandibulanın köşesine denk gelen noktadır. Baştaki Anatomik Çizgiler Auriküler çizgi: Dış kulak yolundan sagittal düzleme dik, koronal düzleme paralel olarak geçen çizgidir. Orbitomeatal bazal çizgi: Gözün dış kontusu ile dış kulak yolunu birleştiren çizgidir. İnfraorbitomeatal çizgi: Her iki orbita alt sınırından geçen çizgidir. 9 9 10 Baştaki Anatomik Çizgiler İnterorbital (interpupiller) çizgi: Gözler karşıya bakarken göz bebeklerinin içinden geçen çizgidir. İnfraorbital çizgi: Her iki orbita alt sınırından geçen çizgidir. 11 11 Radyolojik Terimler Radyolojide, anatomik terimlere ek olarak pozisyonlar için kullanılan terimler, vücut hareket terimleri ve X-ışınının filme ulaşma yolunu tanımlayan terimler vardır. Vücut Pozisyon Terimleri Erekt: Ayakta Semierekt: Yarı yatar Rekumbent: yatar Supin: Sırtüstü yatar pozisyon Pron: Yüzükoyun yatar pozisyon Trendelenburg: Baş aşağı 12 2

Vücut Hareket Terimleri Abduksiyon: Ekstremitenin vücudun merkezinden uzaklaşması. Adduksiyon: Ekstremitenin vücut merkezine yaklaşma. Fleksiyon: Eklemi oluşturan kemiklerin birbirine yaklaşması. Gergin durumdaki ön kolun, ön tarafa doğru bükülerek kola yaklaşması bir fleksiyon hareketidir. Ekstansiyon: Eklemi oluşturan kemiklerin birbirinden uzaklaşması. Öne doğru kıvrılmış kol, ters yönde açıldığında ekstansiyon hareketi yapılmış olur. İnversiyon: Ayak bileği ekleminde ayak tabanının içe doğru dönmesidir. Eversiyon: Ayak bileği ekleminde ayak tabanının dışa doğru dönmesidir. Supinasyon: Kolun, el ayası öne bakacak şekilde döndürülmesidir. Pronasyon: Kolun, el ayası arkaya bakacak şekilde döndürülmesidir. 13 14 Projeksiyon (yansıtım) Terimleri Işın demetinin tüpten çıktıktan sonra hastayı geçip filme ulaştığında, vücuda göre takip etiği yola projeksiyon denir. Bu projeksiyonlar; 1. Ekstansiyon 2. Fleksiyon 3. Eversiyon 4. Ġnversiyon Frontal projeksiyonlar: X ışını, vücudun ön yüzeyinden geçtikten sonra filme ulaşıyorsa ön-arka (anterior - posterior, A-P),vücudun arka yüzeyinden geçtikten sonra filme ulaşıyorsa, arka-ön (posterior - anterior, P-A) projeksiyon olarak tanımlanır. 15 16 Lateral projeksiyonlar: Burada temel nokta hastanın filme yakın olan tarafıdır. Hastanın sağ tarafı filme yakınsa sağ lateral projeksiyon, sol tarafı filme yakınsa sol lateral projeksiyon olarak tanımlanır. Oblik projeksiyonlar: Hastaya açı verilerek elde edilen projeksiyonlardır. Bu projeksiyon da hastanın filme yakın tarafı temel alınarak tanımlanır. Hastanın filme yakın olan tarafına göre sağ ön oblik, sol ön oblik, sağ arka oblik ve sol arka oblik olarak tanımlanır. Dekübitis projeksiyonlar: Hasta supin, pron veya lateral pozisyonda yatarken yere paralel (horizantal) X-ışını kullanılır. Projeksiyonlar A-P dekübitis, P-A dekübitis ve lateral dekübitis olarak tanımlanır. Bu tanımlamalar yapılırken hastanın yatış şekli de (supin, pron, sağ yan yukarıda ve sol yan yukarıda gibi) belirtilmelidir. Aksiyal projeksiyonlar: Bu projeksiyonlarda X-ışını aksiyal düzleme açılı verilir. Açılandırma ayağa doğru yapılıyorsa kranio kaudal, başa doğru yapılıyorsa kaudo - kranial projeksiyon olarak tanımlanır. Tanjansiyel projeksiyonlar: X-ışını demeti merkezinin radyografisi alınacak bölgeden teğet olarak geçtiği projeksiyonlardır. 17 17 18 3

Kafa PA Radyografisinin Amacı Kranyum-PA Radyografisi Kafa PA, radyografisi kafatasının özellikle anterior bölgesindeki anatomik yapılarda oluşan kırık enfeksiyon ve tümör gibi patolojileri görmek amacı ile çekilmektedir. 19 20 Hasta Hazırlığı Hasta, ismi okunarak radyografi çekimi için inceleme odasına alınır. Çekilecek radyografiyle ilgili bilgi verilir. Böylece, hastanın rahatlaması sağlanır. Unutulmamalıdır ki rahatlamış hastaya radyografi için pozisyon vermek her zaman daha kolaydır. Doğru verilmiş pozisyon ise doğru radyografinin temel şartlarından biridir. Hasta üzerinde bulunan radyografi çekimini zorlaştıracak kalın kıyafetler (ceket, palto, şapka ve başörtüsü gibi) ve artefakt oluşturabilecek nesnelerin kendisi veya refakatçisi tarafından çıkarttırılması sağlanır. Hamilelik durumu söz konusu olan hastalara radyografi çekimi yapılmaz. Radyasyondan koruyucu önlemler alınır. Bu önlemler teknisyenin kendine yönelik önlemler ve hastaya yönelik önlemlerdir. Radyoloji laboratuarında çalışan teknisyenin Dozimetre takması zorunludur. Ayrıca uygun doz ve diyafram ayarı yapılarak da radyasyon güvenlik önlemleri alınır. 21 22 Kaset Seçimi Hasta hazırlanırken radyografi için 24x30cm ebadındaki kaset ışınlanmamış film dolabından alınır ve bucky tepsisine boyuna yerleştirilir. Kasetin sağ tarafına R veya sol tarafına L işareti konur. Dijital röntgen cihazları ile yapılan radyografi çekimlerinde görüntü detektörler aracılığı ile elde edildiği için kaset kullanılmamaktadır. 23 Kafa PA Radyografisi Pozisyonu Radyografi için hazırlığı yapılmış hasta, hasta masasına pron (yüzükoyun) pozisyonda yatırılır. Baş ve vücudun orta hattı masa orta hattına denk gelecek şekilde ayarlanır. Baş, öne eğdirilerek alın ve burun masaya temas ettirilir. Bu durumda Orbitomeatal hat ve orta sagittal düzlem filme dik durumdadır. Başın pozisyonunun bozulmaması için hastanın elleri baş hizasında avuç içi masaya temas edecek şekilde yerleştirilir. Kaset radyografisi çekilecek bölgeyi ortalayacak şekilde ayarlanır. 24 4

Merkezi Işın Merkezi Işın, protuberentia (çıkıntı) oksipitalis eksternaya, filme dik olacak şekilde santralize edilir. Diyafram, radyografisi çekilecek bölgeyi içine alacak şekilde ayarlanır. Kafa PA Radyografisi Pozisyonu 25 25 26 Film Ebatları (cm) Teknik Faktör Ayarları Bucky Kv Ortalama mas Ortalama 24x30 Evet 65 120 100 FFM (cm) Teknisyen kurşun paravanın arkasına ya da kumanda odasına geçer, hastanın konumunu son bir kez daha gözler. Hastaya, hareket etme, nefes alma komutu verir. Exposure (ışınlama) düğmesine basarak radyografiyi çeker. Exposuredan sonra hastaya, rahat nefes al komutu verir. Çekilen bu radyografideki görüntü, film banyo ve baskı işlemlerinden sonra meydana gelir. Kafa PA Radyografisinde Görünen Yapılar Frontal kemik (oksipital kemikle süperpoze olarak) Paryetal kemik Gözü çevreleyen kemik kısım Maksilla Mandibula Her iki zigomatik kemik Süperior orbital fissür (Sfenoid kemiğin büyük ve küçük kanatları arasındaki, kafa boşluğu (cavitas cranii) nu orbita ya bağlayan -içinden bazı damar ve sinirlerin geçtiğiyarık; orbita üst yarığı) 27 28 Kafa P-A radyogramı Üst petröz kısmı orbitaların üst üçte birine süper poze olacak şekilde temporal kemiklerin petröz kısımları. 15-20 derecede kaudal açı ile çekilen grafilerde temporal kemik petröz kısımlarının üst kenarları orbita alt kenarlarına süperpoze olur ve kemik orbita süperpozisyonsuz görüntülenir. Kafa P-A anotomisi 29 30 5

Kafa-Lateral Radyografisi Kafa-P-A radyogramı ve radyolojik anotomisi 31 32 Kafa Lateral Radyografisinin Amacı Kafa lateral radyografisi, kafatasının lateral bölgesinde bulunan anatomik yapılarda oluşan patolojik durumları incelemek amacı ile çekilir. Bu radyografide dış kulak yolları üst üste gelmeli fakat süperpoze olmamalıdır. Hasta Hazırlığı Kafa Lateral radyografisinde hasta hazırlığı, Kranyum P-A çekimi ile aynıdır. Kaset Seçimi Kafa Lateral radyografisinde kaset seçimi, Kranyum P-A çekimi ile aynıdır. 33 33 34 Pozisyon Tekniği Radyografi için hazırlığı yapılmış hasta, hasta masasına pron yatırılır. Baş grafisi istenen taraf (belirtilmemiş ise sağ lateral çekilir) filme yakın olacak şekilde yan döndürülür. Aynı tarafın kolu vücuda paralel olarak aşağı doğru uzatılır. Diğer kola ise destek olacak şekilde dirsekten flersiyon yaptırılarak el masanın üzerine konur. Median sagital düzlem filme paralel, interorbital çizgi filme dik durumdadır. Kaset, radyografisi çekilecek bölgeyi ortalayacak şekilde ayarlanır 35 Kafa Lateral Radyografi Pozisyonu 36 36 6

Merkezi Işın Teknik Faktör Ayarları Merkezi Işın, dış kulak yolunun 2cm önü seviyesinden 2cm üste filme dik olacak şekilde santralize edilir. Diyafram, istenen radyografi bölgesini içine alacak şekilde ayarlanır. Film Ebatları (cm) Bucky Kv Ortalama mas Ortalama 24x30 Evet 70 120 100 FFM (cm) Kranyum P-A çekimindeki komutlar ve işlemler ile aynı 37 38 Kafa Lateral Radyografisinde Görünen Yapılar Paryetal kemik Oksipital kemik Kısmen frontal kemik Temporal kemik Sella tursika Sinüsler 39 40 1) KAFA KAĠDESĠ-KAFA AKSĠYEL A)submento-vertikal Radyografisi B)vertiko-submental Radyografisi Kafa lateral radyogramı ve radyolojik anotomi 41 42 7

Submento-Vertikal Radyografisinin Amacı A)SUBMENTO-VERTĠKAL Kafa tabanındaki anatomik yapıların görünüşünü ve burada oluşan patolojik durumları incelemek amacı ile çekilir. Bu pozisyonda ayrıca anterior etmoid hava hücreleri ve zigomatik kemikler de net görülmektedir. 43 44 Hastanın Hazırlığı Hasta masanın orta hattında sırtüstü uzanabilir veya ayakta,bucky sistemine sırtı dönük oturabilir. Sırtüstü pozisyonda hastanın omuzları alta konan destek yastıklarla yükseltilir. Boyun kafanın verteksinin masaya temas etmesini sağlayacak şekilde hiperfleksiyona getirilir. Yüzün orta hattı masanın orta hattına ve dış kulak delikleri masadan eşit uzaklığa getirilir. Bu orta sagital düzlemin masanın orta hattıyla dik açı yapmasını sağlar. Boyunun ekstensiyon yapabilme miktarına göre ; orbito-meatal düzlem,mümkün olduğunca, masa düzlemine paralel getirilmelidir. Dikey bucky düzeneğinde;hastanın oturur pozisyonda,verteksini düzeneğe temas edinceye kadar kafasını geriye atması yeterli olacaktır. 45 46 Merkezi Işın Santral ışın orbito-meatal düzleme dik açıyla,dış kulak deliklerinin ortasından geçecek şekilde yönlendirilir. Submento - vertikal radyografisinin pozisyonu 47 48 8

Film Ebatları (cm) Teknik Faktör Ayarları Bucky Kv Ortalama mas Ortalama 24x30 cm EVET 70 150 100 Teknisyen kurşun paravanın arkasına ya da kumanda odasına geçer, hastanın konumunu son bir kez daha gözler. Hastaya hareket etme, nefes alma komutu verir. FFM (cm) Exposure ( ışınlama) düğmesine basarak radyografiyi çeker. Exposuredan sonra hastaya rahat nefes al komutu verir. KAFA KAĠDESĠ (Submento-vertikal) GÖRÜLEBĠLEN YAPILAR Etmoid ve sfenoid sinüsler Foramen magnum Foramen spinozum, ovale, laserum Maksiller sinüsler orbita ile süperpoze Sella tursika, sfenoid sinüs içerisinde 49 50 Kafa Kaidesi radyogramı ve radyolojik anotomi Submento-vertikal radyogramı 51 52 B)VERTĠKO-SUBMENTAL Kafa Kaidesi radyogramı ve radyolojik anotomi 53 54 9

Vertiko-Submental Radyografisinin Amacı Yüz kemiklerinin aksiyal görünümünü ve buradaki patolojileri incelemek için çekilir. Bu radyografide, arka etmoid hava hücreler ve sphenoid sinüs net görülür. Hastanın Hazırlığı Radyografi için hazırlığı yapılmış hasta, hasta masasına pron pozisyonda yatırılır. Eller omuz hizasında avuç içi masaya temas edecek şekilde yerleştirilir. Çene altı masaya temas edecek şekilde ayarlanır. Çenenin altına 15cm yükseklikte sünger destek koyularak radyografik çizgiyle kasetin paralel olması sağlanır. 55 56 Kaset,radyografisi çekilecek bölgeyi ortalayacak şekilde ayarlanır. Merkezi Işın Merkezi ışın, radyografik temel çizginin ortasından geçecek şekilde kafanın ortasına santralize edilir. Diyafram, istenen radyografi bölgesini içine alacak şekilde ayarlanır. Vertiko-submental pozisyonu 57 58 Teknik Faktör Ayarları Film Ebatları (cm) Bucky Kv Ortalama mas Ortalama FFM (cm) 24x30 cm EVET 70 150 100 Teknisyen kurşun paravanın arkasına ya da kumanda odasına geçer, hastanın konumunu son bir kez daha gözler. Hastaya hareket etme, nefes alma komutu verir. Exposure ( ışınlama) düğmesine basarak radyografiyi çeker. Exposuredan sonra hastaya, rahat nefes al komutu verir. 59 60 10

Town Radyografisinin Amacı Town radyografisinde iç kulak kanalı, mastoid hava hücreleri Town Radyografisi semisirküler kanallar incelenmektedir. Ayrıca, kondil kırıklarının ve Zigomatik ark kırıklarının saptanmasında da ideal pozisyondur. Bu radyografide sella tursika, foramen magnum içinde görülmelidir. 61 62 62 Hasta Hazırlığı Town radyografisinde hasta hazırlığı, Kranyum P-A çekimi ile aynıdır. Kaset Seçimi Town radyografisinde kaset seçimi, Kranyum P-A çekimi ile aynıdır. Pozisyon Tekniği Radyografi için hazırlığı yapılmış hasta, hasta masasına supin pozisyonda yatırılır. Baş ve vücudun orta hattı, masa orta hattına denk gelecek şekilde ayarlanır. Orbitomeatal çizgi, filme dik olacak şekilde, baş öne eğdirilir. Bu durumda median sagittal düzlem filme dik olmalıdır. Kaset, radyografisi çekilecek bölgeyi ortalayacak şekilde ayarlanır 63 63 64 Merkezi Işın Merkezi ışın, tüpe 30 kranio-kaudal açı verilerek median sagittal düzlemde saç-alın sınırı hizasına santralize edilir. Diyafram, istenen radyografi bölgesini içine alacak şekilde ayarlanır. TOWN Radyografisi Pozisyonu 65 65 66 11

Film Ebatları (cm) Teknik Faktör Ayarları Bucky Kv Ortalama mas Ortalama 24x30 Evet 78 120 100 FFM (cm) Kranyum P-A çekimindeki komutlar ve işlemler ile aynı Town Radyografisinde Görünen Yapılar Oksipital, paryetal ve frontal kemikler Foramen magnum ve içinde sella tursika Mandibula kondilleri Petröz kemikler 67 68 69 Town radyogramı ve radyolojik anotomisi 70 Amaç SELLA TURSİKA RADYOGRAFİSİ Bu pozisyonda anterior ve posterior klinoidler, dorsum sella eksternal akustik kanal,hipofizeal fossa, tüberkülüm sella ve sfenoid sinüs gibi anatomik yapıların görüntülenmesi amaçlanmaktadır. 71 72 12

Hastanın Hazırlığı Sella Tursika Radyorafisindeki hasta hazırlığı, Orbita P-A çekimi ile aynı yapılmalı. Kaset Seçimi Sella Tursika Radyorafisinin kaset seçimi, Orbita P-A çekimi ile aynı yapılmalı. Pozisyon Tekniği Genellikle her iki sellayı kıyaslamak için iki taraflı yani sağ ve sol lateral pozisyonda her iki sella Tursika olarak çekilir. Radyografi için hazırlığı yapılmış hasta, hasta masasına pron pozisyonda yatırılır. Hastanın başı, filmi çekilecek taraf orta hatta temas edecek şekilde tam yan (lateral) yerleştirilir. Aynı taraftaki kol, vücuda paralel olarak aşağı doğru uzatılır. Diğer kol ise dirsekten bükülerek ön kol ve el masanın üstüne yerleştirilir. 73 74 -I/TıbbiGör- I.2.Ders(Çekim Tek-I) Merkezi Işın Merkezi ışın, dış kulak yolunun 2,5 cm önüne ve orbitomeatal çizginin 2,5 cm yukarısına gelecek şekilde dik olarak santralize edilir. Diyafram, sellayı içine alacak kadar daraltılır. Sella Tursika radyografisi pozisyonu 75 76 Teknik Faktör Ayarları Teknisyen kurşun paravanın arkasına ya da kumanda odasına geçer, hastanın konumunu son bir kez daha gözler. Hastaya,hareket etme, nefes alma komutu verir Exposure ( ışınlama) düğmesine basarak radyografiyi çeker. Exposuredan sonra hastaya, rahat nefes al komutu verir. Film banyo ve baskı işlemlerinden sonra aşağıdaki radyografi elde edilir 77 Sella tursika radyogramı ve radyolojik anotomisi 78 13

SCHÜLLER RADYOGRAFİSİ Sella tursika radyogramı ve radyolojik anotomisi 79 80 Amaç Hastanın Hazırlığı Mastoid hava hücrelerinin dağılımı ve havalanmasının incelenmesidir. Ayrıca bu radyografi; tempora mandibular eklem, kondiller çıkıntı, eksternal akustik kanal vb anatomik yapılarda oluşan potolojik durumları incelemek için çekilmektedir. Schüller grafisinin hasta hazırlığı, Mandibula P-A grafisindeki ile aynı yapılmalıdır. Kaset Seçimi Schüller grafisinin kaset seçimi, Mandibula P-A grafisindeki ile aynı yapılmalıdır. 81 82 Pozisyon Tekniği Radyografi için hazırlığı yapılmış hasta; hasta masasına pron pozisyonda yatırılır. Hastanın başı çekilecek taraf orta hatta temas edecek şekilde tam lateral (yan) yerleştirilir. Çekilecek tarafın kulak kepçesi öne doğru bükülür. Aynı taraftaki kol, vücuda paralel olarak aşağı doğru uzatılır. Diğer kol ise dirsekten bükülerek ön kol ve el masanın üstüne koyulur. Bu durumda, median sagittal düzlem filme paralel olmalıdır. Kaset, radyografisi çekilecek bölgeyi ortalayacak şekilde ayarlanır. Bu radyografi genellikle karşılaştırma yapmak için iki Schüller radyografisinin pozisyonu yanlı (bilateral )çekilir 83 84 14

Merkezi Işın Teknik Faktör Ayarları Merkezi ışın; Tüpe 25 o kranio-kaudal açı verilerek karşı taraf dış kulak yolunun 6 cm üzerine santralize edilir. Diyafram, istenen radyografi bölgesini içine alacak Exposure yapmadan önce hastanın konumu son bir kez daha gözlenir. şekilde ayarlanır. Hastaya, Nefesini tut ve hareket etme komutu verilerek exposure işlemi yapılır. Ġşlemden hemen sonra hastaya, Rahat nefes al komutu verilerek radyografi işlemi sonlandırılır. Film, banyo ve baskı işlemlerinden sonra aşağıdaki radyografi elde edilir 85 86 Schüller Radyogramında Görülebilen Yapılar Msatiod kemik Temporomandibüler eklem Üst üste internal ve eksternal akustik kanallar Schüller radyogramı 87 88 89 Schüller radyogramı ve radyolojik anotomi 90 15

Stenvers Radyografisinin Amacı STENVERS RADYOGRAFİSİ Petroz kemik, internal akustik kanalar ve semisirküler kanalların incelenmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca; mastoid hava hücreleri, temporamandibular eklem, kondiller çıkıntı, gibi anatomik yapılar da incelenmektedir. 91 92 Hastanın Hazırlığı Stenvers grafisinin hasta hazırlığı, Mandibula P-A grafisindeki ile aynı yapılmalıdır. Kaset Seçimi Stenvers grafisinin kaset seçimi, Mandibula P-A grafisindeki ile aynı yapılmalıdır. Pozisyon Tekniği Radyografi için hazırlığı yapılmış hasta, hasta masasına prone pozisyonda yatırılır. Hastanın elleri her iki yanda, baş hizasında masanın üstüne koyulur. Baş, median sagittal düzlem masa ile 45 yapacak şekilde incelenecek tarafa döndürülür. Nazal kemik, çene, zygomatik kemik ve orbitanın dış kenarı masanın orta hattına temas edecek şekilde ayarlanır. Karşılaştırmak için iki yönlü (bilateral) çekilir. Kaset, radyografisi çekilecek bölgeyi ortalayacak şekilde 93 94 ayarlanır 94 Merkezi Işın Merkezi ışın, Tüpe 12 derece kaudo-kranial açı verilerek protuberentia oksipitalis ile dış kulak yolunun tam arasına santralize edilir. Diyafram, istenen radyografi bölgesini içine alacak şekilde ayarlanır. Stenvers Radyografi Pozisyonu 95 96 16

Teknik Faktör Ayarları Exposure yapmadan önce hastanın konumu son bir kez daha gözlenir. Hastaya, Nefesini tut ve hareket etme komutu verilerek exposure işlemi yapılır. Ġşlemden hemen sonra hastaya, Rahat nefes al komutu verilerek radyografi işlemi sonlandırılır. Stenvers Radyografisinde Görülebilen Yapılar Petröz kemikler Ġnternal aküstik kanal Semisirküler kanallar Mastoid Temporomandibüler eklem Film, banyo ve baskı işlemlerinden sonra aşağıdaki radyografi elde edilir 97 98 Stenvers radyogramı 99 100 KAYNAKLAR Sağlık Meslek Liseleri Radyoloji Dalı Kafa Radyografileri Ders Modülü TEMEL RADYOLOJĠ TEKNĠĞĠ Yazarları: Prof. Dr. Tamer KAYA, Prof. Dr. Ragıp ÖZKAN Doç. Dr. Baki ADAPINAR RADYOGRAFĠDE POZĠSYON TEKNĠĞĠ Yazarı: Dr. Tamer BAYSAL Stenvers radyogramı ve radyolojik anotomi 101 102 17