KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK

Transkript

1 KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK 1

2 2

3 Ayağın en temel fonksiyonu stabilitenin sağlanması ve devam ettirilmesidir. Ayağın stabilite ve denge fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için çeşitli düzlemlerde hareket kabiliyeti olan pek çok eklemden söz edilmelidir. Bunlar: - Tibiotalar Eklem - Subtalar Eklem - Midtarsal Eklem - Tarsometatarsal Eklem - Metatarsofalangeal Eklem - İnterfalangeal Eklem 3

4 1) Tibiotalar Eklem; Menteşe tipi eklemdir. Dorsifleksiyon ve plantar fleksiyon hareketlerine izin verir. Lateral hareketlere izin vermez. Statik ayakta duruş pozisyonunda her bir ayak bileği eklemi vücut ağırlığını yarısını taşır. 70ºlik dorsifleksiyon hareketinden ºlik plantar fleksiyona izin verilir. 4

5 Dorsifleksiyonun kontrolü: a) Aşil tendonundaki gerilim b) Kapsülün posteriorundaki gerilim c) Kollateral bağların posteriorundaki gerilim ile sağlanır. 5

6 Plantar fleksiyonun kontrolü: a) Ekstansör tendonlardaki gerilim b) Kapsülün ön kısmındaki gerilim c) Kollateral bağların ön kısmındaki gerilim ile sağlanır. 6

7 2) Subtalar Eklem: Talusun alt yüzü ile talusu üzerinde taşıyan calcaneusun üç artiküler faseti arasındadır. Eklemin esas hareketi pronasyon-supinasyondur (20-45º). 7

8 3) Midtarsal Eklem (Chopart Eklemi=Transvers Tarsal Eklem) En önemli özelliği ayağı ön ve arka olmak üzere 2 kısma ayırır. Eklem abduksiyon-adduksiyon, fleksiyonekstansiyon, pronasyon-supinasyon hareketlerine izin verir. 8

9 4) Tarsometatarsal Eklem (Lisfrank): Medialde 3 cuneiform kemik ilk 3 metatarsla, lateralde ise cuboid kemik 4. ve 5. metatarsla eklemleşir. Hareketleri bağlarla sınırlandırılan bu eklem stabilite sağlaması açısından önemlidir. 9

10 5) Metatarsofalangeal Eklemler: Metatars başları ile proksimal falankslar arasındadır. Aktif dorsifleksiyon 50-60º ve aktif plantar fleksiyon 30-40ºdir. 10

11 6) İnterfalangeal Eklemler: Menteşe tipi eklemlerdir. Fleksiyon-ekstansiyon hareketlerine izin verir. 11

12 Ayağın arkları; 1) Medial Longitudinal Ark: Calcaneus, talus, navicula, 3 cuneiform, metatarsal kemikler oluşturmuştur. Apeksi naviculadır ve yerden yüksekliği mm dir. 2) Lateral Longitudinal Ark: Calcaneus, cuboid, 4-5.metatarslar tarafından oluşturulur. Apeksi cuboiddir ve yerden yüksekliği 3-5 mm dir. 12

13 3) Transvers Ark: a) Anterior Transvers Ark: 1. ve 5. metatars başları arasındadır. İntermetatarsal bağlar ve m.adductor hallucis in transvers başı destekler. b) Midtransvers Ark: 3 cuneiform ve cuboid arasındadır. M.peroneus longus tarafından desteklenir. c) Posterior Transvers Ark: Cuboid ve navicula arasındadır. M.tibialis posterior tarafından desteklenir. 13

14 Tibiotalar Eklemin Bağları: a) Medial Kollateral: Pronasyon hareketinde gerilerek eklemi kontrol eder. b) Lateral Kollateral: Dış malleol ortasından başlar. Hem tibiotalar hem de subtalar eklemin hareketlerini kontrol eder. Eklemi supinasyon hareketinde gerilerek kontrol eder ve 3 kısımdan oluşur: - Lig. Talofibulare Anterior: Talusun anterolateraline yapışır. İnversiyonda en fazla kopan ligamenttir. - Lig. Talofibulare Posterior: Subtalar eklemin posterolateraline yapışır. - Lig. Calcaneofibulare: Calcaneusun dış yüzüne uzanır. 14

15 Pes ekinovarus (Konjenital Club Foot): Ayak bileği ekinde, subtalar eklem varusta ve ayağın ön kısmı adduksiyondadır. Bilateral vakalarda yürüme başladıktan sonra yana salınımlar artar (Reel Gait: İskoç dansı salınımı). Tedavide alçı, korreksiyon, cerrahi yöntemler, ortez ve fizyoterapiden yararlanılır. Akkiz olarak karşımıza çıktığında ise poliomyelit, serebral palsi, kırıklar, charcot-marie-tooth hastalığı, tibianın distal epifiz lezyonları, osteomyelit gibi nedenleri vardır. 15

16 TEŞEKKÜRLER ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK 16