EĞİTİCİLERİN EĞİTİMİ PROGRAMI II.OTURUM ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Araş. Gör. Uzm. Halime YILDIRIM Eğitim Bilimleri Fakültesi Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme 13.04.2018
Çalıştay programı Ölçme aracı hazırlama algoritması Neyi, Neden ve Nasıl ölçeriz? Soru Türleri, Hazırlama ilkeleri ve Puanlama Performans değerlendirme amacıyla ölçme aracı hazırlama Performans görevleri Kontrol Listesi, Analitik Puanlama Anahtarı Grup Çalışması Sunum ve Tartışma 2
Ölçme-Değerlendirme İlişkisi Mesleki yeterlilik Çoktan seçmeli test Nitelik (Özellik) Ölçme Aracı ÖLÇME 80/100 puan >=70 puan alanlar yeterlilik belgesi alır 80>70 olduğundan yeterlilik belgesi alır. Ölçme Sonucu (Ölçüm) DEĞERLEN- DİRME Ölçüt Karar 3
Neyi ölçeriz? Fiziksel yapıları Psikolojik yapıları İnsanın diğer canlılara benzeyen fiziksel ve biyolojik yapısı dışında kalan ve onu diğer canlılardan ayıran zeka, yetenek, başarı, tutum, ilgi, kişilik gibi kişiden kişiye değişen özelliklerin tümüne psikolojik yapı denilmektedir. 4
Neyi ölçeriz. Nesnelerin ağırlığı İnsanların boyunu Problemi Çözme Becerisi Araba Kullanma Becerisi Deney Yapma Becerisi Bir veya birden fazla işlemi gerçekleştirebilme düzeyi/becerisi Nüfus Sıcaklık 5
Neyi ölçeriz? Bilişsel (bilgi, beceri) Duyuşsal (tutum, özgüven..) Psikomotor (atlama, tutma )
Bilişsel davranışlar, zihinsel süreçler Yetenek * Yaratıcı düşünme * Eleştirel düşünme * Problem çözme Beceri * Anlama, (özetleme, rutin uygulama, çevirme..) Bilgi * Anımsama, (tarih, yer, ilke, içerik..) (Haladyna, 1997)
(Vleuten, 2000)
Neden Ölçeriz?
Neden ölçeriz? Bireyler arasındaki nitelik farklarını belirlemek Eğitimin niteliğini geliştirmek amacıyla eğitimin taraflarına (eğitimci, öğrenci, yönetici vd.) uygulamalar ve sonuçları hakkında geri bildirim vermek Not vermek
Nasıl Ölçeriz?
Nasıl ölçeriz? Yöntem Odak Yöntem Odak Klasik (testler vb.) Ürün Alternatif (proje vb.) Süreç
Ölçme ve Değerlendirmede Çeşitleme Klasik Yöntemler Tamamlayıcı Yöntemler
Soru türünde çeşitleme 14
Soru Türleri Öğrencinin yanıtını seçerek verdiği sorular (Selected Response) Öğrencinin yanıtını kendisinin oluşturduğu açık uçlu sorular (Constructed Response) (Crocker & Algina, 1986; Turgut, 1997)
Seçme Esasına Dayanan Testler Çoktan Seçmeli Testler Doğru-Yanlış Testleri Eşleştirmeli Testler
Çoktan Seçmeli Testlerin Üstün Yönleri ve Sınırlılıkları Üstün Yönleri Uygulama ve Puanlama Kolaylığı Kapsam Geçerliği ve Güvenirlik Puanlama Objektifliği Sınırlılıkları Şans Başarısı Kısmi Puanlamaya Uygun Olmayışı Üst Düzey Bilişsel Hedefleri Ölçmede Yetersi Kalması
NASIL YAZARIZ NELERE DİKKAT EDERİZ
Teknik Özellikler Bilimsel Uygunluk Dilsel Uygunluk
32
34
Cevabın Öğrenci Tarafından Yapılandırılması Esasına Dayalı Maddeler Bu tür maddeler, yanıtlayıcının sorulan soru ile ilgili bilgilerini organize edip yazılı veya sözlü olarak sunduğu sınavlardır. Kısa Cevaplı Maddeler Uzun Cevaplı Maddeler Portfolyolar Sözlü Sınavlar
Açık Uçlu Maddelerin Üstün Yönleri Şans başarısından arınıktır Üst düzey bilişsel becerilerin değerlendirilebilmesi için etkili bir madde türüdür. Öğrencileri daha çok çalışmaya ve konuları daha derinlemesine öğrenmeye teşvik eder.
Açık Uçlu Maddelerin Sınırlılıkları Kapsam Geçerliği ve Güvenirlik Öğrencinin soruyu istediği yöne çekebilmesi ve şişirme yollu cevaplar Puanlamanın zaman alıcı ve güç olması Objektif biçimde puanlanamaması
PUANLAMA
Puanlama İlkeleri Seçme Esasına Dayanan Testler Objektif Testler Cevabın Yapılandırılması Esasına Dayalı Testler Subjektif Testler
Açık Uçlu Sorularda Puanlayıcı Güvenirliği Puanlayıcı İçi Güvenirlik Puanlayıcılar Arası Güvenirlik
Puanlayıcı Hatalarını Kontrol Altına Almak için Neler Yapılabilir? Birden Fazla Sayıda Puanlayıcı Kullanımı Puanlayıcı Eğitimleri Rubrik Kullanımı
Puanlama Yöntemleri Kontrol Listeleri Rubrik
Özel davranışların gözlenip gözlenmediğini belirlemek amacıyla kullanılan yazılı listelere kontrol listeleri adı verilmektedir. Kontrol listeleri performans kriterlerinin yazılmış olduğu listelerdir. Kontrol listeleri gözlemler sonucu oluşturulmaktadır. Eğer davranış gözlemlenirse evet gözlemlenmezse hayır diye kaydedilir. Kontrol listeleri bir davranışın gözlemlenecek bireyde olup olmadığı hakkında bilgi verir (Taylor,2003)
Kontrol Listesi Kullanmanın Avantajları Kontrol listeleri teşhis edici olarak kullanılabilir Öğrencinin ilerlemesini göstermede yardımcı olur. Bu listeler sayesinde öğrencilerin başarılı oldukları veya başarısız oldukları performanslar hakkında bilgi sahibi olur. Kontrol listeleri karmaşık gözlemleri yapmada yardımcı olmaktadır.
Kontrol Listesi Kullanmanın Dezavantajları Performans kriterleri seçimde yalnızca 2 kriter sunmaktadır. Bunlar gösterilen performansın gösterildiği veya gösterilmediğini belirleyen seviyelerdir. Bir davranışın görülme sıklığı hakkında bilgi vermez yalnızca davranışın gözlemlenip gözlemlenmediği hakkında bilgi verir. (Oosterhof, 1994)
Kazanım: Öğrenci bir problemi işbirliği yaparak çözebilir. Öğrenci önceden tasarlanan bir problemi çözmek için küçük bir grup içerisinde çalışır ve öğretmen öğrenciyi gözlemleyerek durumunu belirler Öğrenciye yeni bir problem durumu verilir ve öğrenciden grubun o problemi nasıl çözmesi gerektiği ile ilgili görüş ve önerilerini içeren bir düşünce yazısı yazması istenir. Öğrenci grup içerisinde problem çözerken kullanılan yolların neler olduğunu soran açık uçlu bir soruya yanıt verir. Öğrenci, grup içerisinde problem çözerken izlemesi gereken basamakları soran bir seri çoktan seçmeli soruya yanıt verir. Öğrenci, grup içerisinde problem çözerken izlemesi gereken en iyi yolu soran doğru yanlış türündeki sorulara yanıt verir. (Kutlu, Karakaya ve Doğan, 2010)
ÖLÇME ARACI HAZIRLAYALIM
Performans değerlendirme amacıyla ölçme aracı hazırlama
Tam Puan: Akut nonkomplike sistit tanısı belirtmesi ve ardından Üç gün süre ile oral ko-trimaksazol ampirik tedavisini gerekçeleriyle yazması. Kısmi Puan: Üç gün süre ile oral ko-trimaksazol ampirik tedavisini gerekçeleriyle yazması (doğru tedavi bilgi verilmeyen tanı) veya doğru tanı yanlış tedavi. Sıfır Puan: Yanlış tanı ve tedavi, boş yanıtlar, yanlış tanı doğru tedavi?
Tam Puan: Kısmi Puan: Sıfır Puan:
Tam Puan: Kısmi Puan: Sıfır Puan:
Ölçme Aracı Hazırlama-Soru Türleri
Yararlanılan Kaynaklar Haladayna, T. M. (1997) Writing Test Items to Evaluate Higher order Thinking. Boston: Allynn & Bacon. Vleuten,C. (2000). Validity of Final Examinations in Undergraduate Medical Training. Education and Debate, 312, 1217-1219. Crocker, L. M., & Algina, J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. New York: Holt, Rinehart and Winston. Turgut, M. F. (1997). Eğitimde ölçme değerlendirme metodları. Onuncu Baskı, Ankara: Yargıcı. Oosterhof, A. (1994). Classroom applications of educational measurement (2nd Ed.). New York, NY: Macmillan College Publishing Company. Kutlu, Ö., Doğan, C.D ve Karakaya, İ. (2014). Ölçme ve Değerlendirme: Performansa ve portfolyoya dayalı değerlendirme (4.Baskı). Türkiye. Pegem.
TEŞEKKÜRLER halime.yldrm@gmail.com