BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ 2017 Güz Dönemi (2. Dönem) Hizmet İçi Eğitim Programı
RADYASYON GÜVENLİĞİ Hazırlayan: Ufuk CENGİZ ( Radyoloji Teknikeri )
Hastanemizde Kullanılan Yapay Radyasyon Kaynakları 1- X- Işını Üreten cihazlar (Tomografi, Röntgen, Skopi, Anjio, C-kollu ve lineer Hızlandırıcı)
Hastanemizdeki Yapay Radyasyon Alanları Ve Kaynakları 1) Anlık ve Kısa Süreli Radyasyon Saçan Sabit ve Seyyar Kaynaklar ; A blok B1 Katı ; Röntgen, Mamografi ve Tomografi Cihazları. Tomografi ; Ortalama, 20 sn boyunca kesintisiz X-Işını saçar. Röntgen ; Ortalama anlık (0.1sn) X-Işını saçar. Mamografi ; Düşük güçte anlık (0.1sn) X-Işını saçar.
Hastanemizdeki Yapay Radyasyon Alanları ve Kaynakları 1 ) Anlık ve Kısa Süreli Radyasyon Saçan Sabit ve Seyyar Kaynaklar ; B blok B1 Katı ; Radyasyon Onkolojisi Radyo Terapi Cihazı; 1-10 dk arasında X-ışını saçar. C blok B1 Kat ; Skopi/Floroskpi Cihazı; Her tetkiki, ortalama 1-3 dk. düşük kuvvette X-ışını saçar. C blok Zemin Kat ; DSA Anjiografi Odaları; Her tetkik ortalama 10-15 dk. düşük kuvvette X-ışını saçar.
Hastanemizde Kullanılan Yapay Radyasyon Kaynakları 2-Radyoaktif edilmiş hastalar (Teknesyum 99m, İyot İzotopları ve flor18 (PET/CT))
Tıbbi Amaçlı Radyoaktif Edilmiş Hastaların Radyasyonundan Korunmak Hastanemizde hastaları Radyoaktif etmek için 3 tip madde kullanılır. Teknesyum 99 m türevleri Gama Işını (Nükleer Tıp, görüntüleme amaçlı) Teknesyum 6 saat sonunda yarılanır ve gücü %50 azalır. Çoğunlukla hastaya enjekte edildikten sonra 1 gün boyunca 12 yaş altı çocuklarla ve hamilelerden en az 1 metre uzakta durmalıdır.
Tıbbi Amaçlı Radyoaktif Edilmiş Hastaların Radyasyonundan Korunmak Hastanemizde hastaları Radyoaktif etmek için 3 tip madde kullanılır. İyot 131 (Nükleer Tıp da tedavi amaçlı kullanılır ve hastanemizde kullanılan en güçlü radyasyon kaynağıdır) İyot 131 in yarılanma ömrü 8 gündür. Çoğunlukla hastaya enjekte edildikten sonra 12 gün boyunca 12 yaş altı çocuklarla ve hamilelerden en az 2 metre uzakta durmalıdır.
Hastanemizdeki Yapay Radyasyon Alanları ve Kaynakları 2)Uzun Süreli Radyasyon Saçan Kaynaklar; (Bu uygulamalar ile hastalar radyoaktif hale gelerek uzun süreli radyasyon saçarlar (1~12 gün arası)) C blok B1 Katı ; PET/BT Cihazı PET/BT Taraması ; Ortalama her tetkik 10-40 dk. sürer. Tetkik esnasında tomografi ile 10~40 sn lik X-ışını saçılır. Ayrıca buna ek olarak ; hasta Flor18 ile radyoaktif hale getirilir ve etrafa sürekli radyasyon saçar. Bu saçılım 24 saatin sonunda etrafa zararsız hale gelir. C blok 1.Kat ; Nükleer Tıp Bölümü Teknesyum 99m / İyot 131 Radyo Aktif Maddeler ; Radyolojinin tersine radyasyon kaynağı, radyoaktif madde enjekte edilmiş hastalardır. Radyoaktif maddeler enjeksiyon öncesinde aktive edilerek istenen miktarda radyasyon saçacak duruma getirilir ve hastaya enjekte edilir.
Tıbbi Amaçlı Yapay X-ışını Radyasyon Kaynaklarından Korunmak X-Işınıyla en fazla karşılaşacağınız ortam,seyyar röntgen ve C-kollu cihazlarla çekimlerinin yapıldığı ortamlardır. X-Işınından korunmanın en ucuz ve kolay yolu uzaklaşmaktır. 5 Metre uzaklaştığınız da radyasyon karesiyle ters orantılı azalır, yani 25 kat. Hava kütlesi x-ışınını çok fazla soğurur. Çekim alanında hasta yanında durmak zorundaysanız kurşun önlük kullanılmalı.
Tıbbi Amaçlı Yapay X-ışını Radyasyon Kaynaklarından Korunmak X-Işını tüpü hedeflendiği yöne/alana radyasyon yayması için tasarlanmıştır. İçinde bulunduğu kurşun koruma hedef alanın dışına yayılan x-ışının %99 unu durdurur. Çekim esnasında tüpün hedeflemediği 3. 4. kişilere %1 radyasyon sızar, 5 m uzaklaştığınızda %1/25=%0,04 ü size ulaşır. X-ışını kaynağıyla aranıza birde duvar kapı gibi bir engel koyarsanız size ulaşan radyasyon daha da düşecektir.
Tıbbi Amaçlı Radyoaktif Edilmiş Hastaların Radyasyonundan Korunmak Nükleer Tıp ve PET/BT de aktive edilmiş hasta servisinize gelirse ne yapmalıyız? Eğer iyot tedavisi gören hastalar çoğunlukla belirli sürelerde nükleer tıp servisinde kurşunlanmış bir alanda yatırılır. Servise bu tip hasta gelirse tek kişilik oda da yatırılmalıdır. 12.günden önce yatmış ise gerekli tedaviler hamilelik şüphesi olmayan personel tarafından yapıla bilecek en hızlı şekilde uygulamanın bitirilmesine dikkat edilir. 2 Metre uzaklık güvenlidir.
Tıbbi Amaçlı Radyoaktif Edilmiş Hastaların Radyasyonundan Korunmak Nükleer Tıp ve PET/BT de aktive edilmiş hasta servisinize gelirse ne yapmalıyız? Eğer teknesyum ve flor uygulandı ise 1 günden sonra yayılan radyasyon zararsız olarak sınıflandırılır. Etrafında ki hasta yakını ve diğer hastaların hamilelik şüphesi ve 12 yaş altında olanlarından uzakta tutulması gerekir. En yakınında bulunan hastayla arasına var ise kurşun paravan koyulabilir. 1-2 metre den fazla uzaklıklar güvenlidir.