LKÖ RET M MÜZ K 5 Ö renci Çal flma Kitab

LKÖ RET M MÜZ K 5 Ö renci Çal flma Kitab Yazarlar Neflem YAfiAR Aziz ÖZDEM R Emine Özel EREN Suna ÖZTÜRK DEVLET K TAPLARI BEfi NC BASKI..., 2010

M LLÎ E T M BAKANLI I YAYINLARI...: 4461 DERS K TAPLARI D Z S...: 210 11.?.Y.0002.3646 Her hakk sakl d r ve Millî E itim Bakanl na aittir. Kitab n metin, soru ve flekilleri k smen de olsa hiçbir surette al n p yay mlanamaz. ED TÖR Yrd. Doç. Dr.Mehmet AKPINAR PROGRAM GEL fit RME Bahar KÜÇÜKTEPE D L UZMANI Turgut BA RIAÇIK ÖLÇME VE DE ERLEND RME UZMANI smail KARAKAYA GÖRSEL TASARIM Ayla BUDAK hsan TÜRK REHBERL K UZMANI Zeki AYDIN ISBN 978-975-11-2991-8 Millî E itim Bakanl, Talim ve Terbiye Kurulunun 17.07.2007 gün ve 6748 say l yaz s ile e itim arac olarak kabul edilmifl, Yay mlar Dairesi Baflkanl n n 08.03.2011 gün ve 886 say l yaz s ile beflinci defa 1.374.500 adet bas lm flt r.

ATATÜRK'ÜN GENÇL E H TABES Ey Türk gençli i! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk cumhuriyetini, ilelebet, muhafaza ve müdafaa etmektir. Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin, en k ymetli hazinendir. stikbalde dahi, seni, bu hazineden, mahrum etmek isteyecek, dahilî ve haricî, bedhahlar n olacakt r. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düflersen, vazifeye at lmak için, içinde bulunaca n vaziyetin imkân ve fleraitini düflünmeyeceksin! Bu imkân ve flerait, çok nâmüsait bir mahiyette tezahür edebilir. stiklâl ve cumhuriyetine kastedecek düflmanlar, bütün dünyada emsali görülmemifl bir galibiyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatan n, bütün kaleleri zapt edilmifl, bütün tersanelerine girilmifl, bütün ordular da t lm fl ve memleketin her köflesi bilfiil iflgal edilmifl olabilir. Bütün bu fleraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere, memleketin dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ h yanet içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri flahsî menfaatlerini, müstevlilerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde harap ve bîtap düflmüfl olabilir. Ey Türk istikbalinin evlâd! flte, bu ahval ve flerait içinde dahi, vazifen; Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmakt r! Muhtaç oldu un kudret, damarlar ndaki asîl kanda, mevcuttur!

.. MUSTAFA KEMAL ATATURK

Ç NDEK LER Kitab m z Tan yal m... 8 Ba ımsızlı ımızın Simgesi stiklâl Marflı mız... 9 Ses Nasıl Oluflur?... 10 Müzikte Yeni Sesler ve Yeni Notalar Ö reniyorum... 11 Ezgiler Çalıyorum... 13 Belirli Gün ve Haftalar... 15 Farklı Ritimler, Farklı Ezgiler... 20 Müziklerimizde Hız ve Gürlük... 22 Ritim Oluflturalım... 24 Farklı Müzik Türlerini Tanıyalım... 26 Atatürk ve Müzik... 29 Ezgiler Yazıyorum... 31 fiarkılarda Bölümler... 32 Müzik Arflivi Oluflturalım... 34 7

K TABIMIZI TANIYALIM Kazan m bafll n gösterir. Kitab n ait oldu u s n f temsil eden renktir. BA IMSIZLIK S MGEM Z ST KLÂL MARfiI MIZ İstiklâl Marşı nda 3 vurufl olarak söylenen heceleri örnekte oldu u gibi iflaretleyelim. Etkinliklerin nas l yap laca n aç klayan bölümdür. İstiklâl Marşı nı söylerken nefes almamız gereken yerleri kelimelerin üstüne virgül koyarak işaretleyelim. Kazan mlara yönelik çal flmalar n yer ald bölümdür. ST KLÂL MARfiI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir o benim milletimindir ancak. Çatma kurban olayım çehreni ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül ne bu şiddet bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl... Hakkıdır Hakk a tapan milletimin istiklâl! Söz: Mehmet Âkif ERSOY Müzik: Osman Zeki ÜNGÖR 9 Sayfa numaras n gösterir. 8

BA IMSIZLIK S MGEM Z ST KLÂL MARfiI MIZ İstiklâl Marşı nda 3 vurufl olarak söylenen heceleri örnekte oldu u gibi iflaretleyelim. İstiklâl Marşı nı söylerken nefes almamız gereken yerleri kelimelerin üstüne virgül koyarak işaretleyelim. ST KLÂL MARfiI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir o benim milletimindir ancak. Çatma kurban olayım çehreni ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül ne bu şiddet bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl... Hakkıdır Hakk a tapan milletimin istiklâl! Söz: Mehmet Âkif ERSOY Müzik: Osman Zeki ÜNGÖR 9

SES NASIL OLUfiUR? Çevremizde duydu umuz seslerin ait oldu u varlıkların isimlerini aşa ıdaki boşlu a yazalım......... Sesin oluflumu için ne tür etkiler gerekir? Aşa ıdaki boşlu a yazalım............ Afla daki flark y arkadafllar m zla birlikte seslendirelim. SA LIK Ö ÜTLER Yeryüzünde sa l k en büyük varl k En büyük varl kt r en büyük varl k Çok çal fl, çok yorulma, çok da çabuk dar lma Her fleyi dert etme kendine Yeryüzünde sa l k en büyük varl k En büyük varl kt r en büyük varl k Çok s cakta oturma, çok so ukta dolaflma Her fleyi dert etme kendine Yeryüzünde sa l k en büyük varl k En büyük varl kt r en büyük varl k Nefle sa l k bizimdir, nefle sa l k içindir Her fleyi dert etme kendine Söz ve Müzik: Saip EGÜZ 10

MÜZ KTE YEN SESLER, YEN NOTALAR Ö REN YORUM Neler Ö renmifltik Hat rlayal m Dizekte yer alan notalar n isimlerini yazalım. Afla daki notalar dizekteki yerine yazalım. a) mi re re re mi mi re mi b) sol sol mi la re fa mi la re fa 11

Afla da verilen ezgideki notalardan uzun süreli olanlar n alt na u, k sa süreli olanlar n alt na k yazarak belirtelim. Afla daki notalardan fa notas na göre ince olanlar n alt na i, kal n olanlar n alt na k yazarak belirtelim. 12

EZG LER ÇALIYORUM Merdiven şarkısının notalarını birlikte yazalım. Merdiven flark s n n sözlerine karfl l k gelen sesleri incelik ve kal nl k özelliklerine göre grafiklefltirelim. Yu ka r ya ç ka l m a fla ya i ne lim A z c k din le nip bir da ha de ne ye lim 13

Aşa ıdaki blokfülüt resimlerinde kırmızı ile gösterlen deliklerin kapatılarak flüte üflenmesi durumunda hangi seslerin elde edilece ini yazınız. 14

BEL RL GÜN VE HAFTALAR Cumhuriyet Bayramlar nda çevrenizde gerçeklefltirilen etkinlikler nelerdir?................... Cumhuriyet Bayram kutlamalar nda ne tür etkinliklerin yap labilece ini yaz n z.................... 15

Cumhuriyet Marşı nı hep birlikte seslendirelim. CUMHURİYET Cumhuriyet hürriyet demek Cumhuriyet özgürce yaşamak Uygarlı a ça daşlı a Durmadan yılmadan Koşmak demek Cumhuriyet mutluluk demek Cumhuriyet kol kola yürümek Uygarlı a ça daşlı a Durmadan yılmadan Koşmak demek Söz ve Müzik: Sefai ACAY 16

Atatürk şarkısını önce ritimleyelim sonra hep birlikte seslendirelim. ATATÜRK Ordu yok dediler, Kurulur dedi. Düflman çok dediler, Yenilir dedi. Orduyu kurdu, Düflman yendi. Bu güzel yurdu, O bizlere verdi. 17 Söz: Atatürk ün An lar ndan Müzik: Mehmet AKPINAR

Ö retmenim adl flark y birlikte seslendirelim. Ö RETMEN M Güneflidir bilginin, Çiçe idir sevginin. En derin yerindedir, Hepimizin kalbinin. Okumay yazmay, Kalem tutup çizmeyi, Bizlere ö retsin, nsanlar sevmeyi. Söz ve Müzik: Mehmet AKPINAR Ö retmenim şarkısını söylerken neler hissediyorsunuz? Şarkıda neler anlatılıyor?..................................... 18

23 Nisan adl flark y birlikte seslendirelim. 23 N SAN Sanki her tarafta var bir dü ün Çünkü en flerefli en mutlu gün Bugün yirmi üç nisan Hep nefleyle doluyor insan flte bugün bir meclis kuruldu Sonra hemen padiflah kovuldu Bugün yirmi üç nisan Hep nefleyle doluyor insan Söz ve Müzik: Saip EGÜZ 19

FARKLI RİTİMLER, FARKLI EZGİLER Afla daki sembollere karfl l k gelen ölçü say s n yazarak vurufllar n yapalım. 1 2 1 2 3 + + + = 1 2 1 3 1 2 + 2 1 2 1 2 3 + + + = 1 2 1 2 1 3 Ha Buradan Afla adl türküyü seslendirelim. Türkünün ölçüsünün ö rendi imiz hangi ölçüye uydu unu açıklayalım. HA BURADAN AfiA I Ha buradan afla ı da ben inemem inemem Küçücüksün Fadimem de sözüne güvenemem Ay do ar çini çini de öpsem elin içini Dün gece neredeydin de gönlümün güvercini Da lar gibi dalgaları ben aflar m aflar m Takam n içerisinde saray gibi yaflarım Ben kemençe çalamam da dayım darılır bana Bir horon havası çal da kurban olayım sana 2 20

Afla daki sembollere karfl l k gelen ölçü say s n yazarak vurufllar n yapalım. 1 2 + 1 2 + 1 2 1 2 3 + + + = 1 2 1 2 1 2 1 3 Dere Geçit Vermezse adl türküyü seslendirelim. Türkünün ölçüsünün ö rendi imiz hangi ölçüye uydu unu açıklayalım. 2 DERE GEÇ T VERMEZSE Dere geçit vermezse Atlar m tafltan tafla Yaylaları da ları da Aflarım bafltan bafla Oy nereye nereye de Koyun girmifl dereye Uzaktan el eyleme de Gel beriye beriye Söz: Anonim Müzik: Mehmet AKPINAR............... 21

MÜZ KLER M ZDE HIZ VE GÜRLÜK Vücudumuz adl flark y hep birlikte seslendirelim. fiark da yavafl söylenen söz kümelerinin alt n mavi, h zl söylenen söz kümelerinin alt n k rm z ile çizerek belirtelim. VÜCUDUMUZ İki eli iki kolum Bacaklarım var Her insanda bir burun Bir de a ız var Sen hiç gördün mü Üç kulaklı bir adam Olur mu hiç üç kulak Dön de aynaya bak İki kulak, iki yanak Bir de başım var Gözlerimde kirpi im Saçlarımda var Sen hiç gördün mü Üç kulaklı bir adam Olur mu hiç üç kulak Dön de aynaya bak İki gözüm, iki kaşım Parmaklarım var İnci gibi dişlerim Bir de çenem var Sen hiç gördün mü Üç kulaklı bir adam Olur mu hiç üç kulak Dön de aynaya bak Söz ve Müzik: Saip EGÜZ 22

Karga ile Tilki adl flark y birllikte seslendirelim. fiark da kuvvetli gürlükte söylenen söz kümelerinin alt n mavi ile, hafif gürlükte söylenen söz kümelerinin alt n ise k rm z ile çizerek belirtelim. KARGA LE T LK Bir gün bir h rs z karga Hah hah hah hah hah ha Bir parça peynir çalm fl Hah hah hah hah ha Konmufl bir dala kalm fl Hah hah hah hah hah ha Etraf seyre dalm fl Hah hah hah hah ha Ordan geçen bir tilki Hah hah hah hah hah ha fien sesinle öt demifl Hah hah hah hah ha Aptal karga gak demifl Hah hah hah hah hah ha Peyniri tilki yemifl Hah hah hah hah ha Söz ve Müzik: Saip EGÜZ 23

R T M OLUfiTURALIM Ö retmenimizin çald ritimleri afla ya yazalım. fiimdi kendi ritmimizi yazal m. Sonra da arkadafllar m za çalal m. 24

Bingöl Halay türküsünü hep birlikte seslendirelim. B NGÖL HALAYI Bingöl dört da içinde Deri ley deri ley destane Dört yan ba içinde Deri ley deri ley destane Kim Bingöl ü sorarsa Deri ley deri ley destane Sevdi im var içinde Deri ley deri ley destane 25

FARKLI MÜZ K TÜRLER N TANIYALIM Dinledi imiz flark veya türkü ile ilgili hissettiklerimizi resimleyelim. 26

Dinledi imiz flark veya türkü ile ilgili hissettiklerimizi fliir yazarak ifade edelim............................. Dinledi imiz flark veya türkü ile ilgili hissettiklerimizi öykülefltirelim........................... 27

Sar Mendil adl türküyü birlikte seslendirelim. SARI MEND L Sar mendil eldedir yar yar yar aman Gürün flal beldedir gel gel gel aman Güllerim ba da biter yar yar yar aman Tütünüm da da tüter gel gel gel aman Yemenimde Hare Var adl türküyü birlikte seslendirelim. YEMEN MDE HARE VAR Yemenimde hare var, Yüre imde yare var, Ne ben öldüm kurtuldum, Ne bu derde çare var. Of aman aman hofl dili, Bafl nda yazmas kandilli, Çürüttüm otuz iki mendili, Bulamad m ben o yarin dengini. Anonim 28

ATATÜRK VE MÜZ K Atatürk ün sanata verdi i önemi örneklerle aç klayalım..................... Atatürk ün müzi e verdi i önemi örneklerle aç klayalım..................... Atatürk ün sevdi i türkü ve flark lar n adlar n aşa ıya yazalım................... 29

Manast r adl türküyü birlikte seslendirelim. MANASTIR TÜRKÜSÜ Manast r n ortas nda var bir havuz, can m havuz Bu yurdun k zlar hepsi de yavuz Biz çalar oynar z Manast r n ortas nda var bir çeflme, can m çeflme Bu yurdun k zlar hepsi de seçme Biz çalar oynar z Maya Da dan Kalkan Kazlar adl türküyü birlikte seslendirelim. MAYA DA DAN KALKAN KAZLAR Maya da dan kalkan kazlar Al topuklu beyaz k zlar Yarimin yüre i s zlar E lenemem aldanamam Ben bu yerlerde duramam Vardar ovas, Vardar ovas Kazanamad m s la paras Maya da n y ld z y m Ben annemin bir k z y m Efendimin sa gözüyüm E lenemem aldanamam Ben bu yerlerde duramam Vardar ovas, Vardar ovas Kazanamad m s la paras 30

EZG LER YAZIYORUM Afla daki dizekte bofl b rak lan yerlere uygun notalar yerlefltirerek ezgiyi tamamlayalım. Kendi ezgimizi olufltural m. 31

fiarkilarda BÖLÜMLER Kufl Uçar adl flark daki ayn ve farkl ezgi bölümlerini belirleyelim. KUfi UÇAR Kufl uçar yavrular Yuvalarda c v ldar Gö e bak ne parlak Ne saf ne berrak Haydi derse girelim yi cevap verelim Hepimiz biliriz Bu dersleri biz 32

Dinledi imiz flark daki farkl bölümlere uygun dans figürleri yaratal m. Yaratt m z figürleri resim ve kelimelerle ifade edelim................................... 33

MÜZ K ARfi V OLUfiTURALIM Bireysel müzik arflivinizde neler var?.................. Müzik arflivinizde neler olmas n isterdiniz?.................. 34

Ankara Türküsü adl türküyü birlikte seslendirelim. ANKARA TÜRKÜSÜ Ankara n n tafl na bak Gözlerimin yafl na bak Biz düflman esir ald k fiu fele in ifline bak Pek şanl y z Ankara n n taflt r yolu Her taraf asker dolu Art k yetifl Kemal Pafla Kan a l yor Anadolu Pek gaml y z Anonim 35