AKRAN ARABULUCU EL KITABI
Aşağıdaki her durum için kendi yaşadığınız ya da tanık olduğunuz çatışmaları kaydedin. Dedektif Arabulucular! Yer- EV: Bulunacak Çatışma- Anne baba ya da diğer yetişkinlerle: Yer-EV: Bulunacak Çatışma- Kardeşlerle, diğer çocuklarla: Yer- OKUL Bulunacak Çatışma- Kendi yaşımıza yakın akranlar arasında:.
Aşağıdaki her durum için kendi yaşadığınız ya da tanık olduğunuz çatışmaları kaydedin. Dedektif Arabulucular! Yer- OKUL Bulunacak Çatışma-Öğretmenlerle, diğer yetişkinlerle:.. Yer-OKUL Bulunacak Çatışma- Kurallarla, Beklentilerle.. Yer-TELEVİZYON,İNTERNET Bulunacak Çatışma-.
Gözlemlerim Dedektif Arabulucular! Okulumuzda öğrencilerin gösterdiği bazı barışçıl davranışları gözlemleyip bulup not edin... Okulumuzda öğrencilerin gösterdiği bazı barışı bozan davranışları gözlemleyip not edin... Etrafınızda yaşadığınız şiddet olaylarını gözlemleyin Sonuçlarını araştırın ve buraya not alın. Not alın ki örnek olaylar aklınızda kalabilsin. Bir akran arabulucu dedektifin en önemli özelliği olaylar arasında bağ kurabilmektir...
Ben dedektif, tarihinde.. olayını gözlemledim. Bu olayın sonucunun şiddet olduğunu ortaya çıkardım. Ve bu şiddetin bu olayı yaşayan kişisi /ya da kişilerine zarar verdiğini gördüm. Yaşadıkları anlaşmazlığı giderebileceğimi arabuluculuk eğitimi aldığımı onları barıştırmayı deneyebileceğimi söyledim. (Hem dedektif hem süperkahraman gibi hissettim.)... Anlaşmazlığı çözmeleri için arabulucu yardımı almayı kabul ettiler/etmediler... SONUÇ: İmza Dedektif Akran Arabulucu:
Peki nasıl çözeceksiniz? 1.Kural: İki tarafın birbirini anlamasını sağlayın. Her iki tarafa da aynı soruyu yönelterek bunu başarabilirsiniz. Bu durum(yani çatışma) ile ilgili seni üzen ya da kıran şey nedir? Bu durum yaşanmadan önce sen bu arkadaşınla anlaşıyor muydun? Onu seviyor muydun? Çatışma yaşayan kişilerin; Çatışma esnasında birbirleri hakkında ve sorun hakkında güçlü duyguları olur. Öfke, heyecan,kızgınlık, şaşkınlık gibi duygularını coşkulu bir biçimde ifade etmek isteyebilirler. Çatışma yaşayan iki kişinin birbirini dinlemesini ve birbirlerinin sözünü kesmemesini sağlamanız gerekiyor.(bu çok zor bir beceri ama sizin bunu yapabileceğinize inandığımız için burdasınız) 2.Kural: Durumlara değil çıkarlara odaklanın çatışan kişilerin de çıkarlara odaklanmasını sağlayın. Durum: Çatışan kişinin istekleri, çözüm önerisi ya da talep olarak ifade edilebilir. Çıkar: Çatışan kişilerin niçin istediği, sorunu çözecek çözümü ne için düşündüğü Olay ya da durumun bitmesi için isteklerin nelerdir? Olay ya da durumun bitmesi için istediğin bu şeyleri neden istiyorsun? 3.Kural: Kavgayı kimin başlattığı sonucunda kimin kazandığı ya da kaybettiğine odaklanmak yerine her iki kişinin de kazanmasına fırsat veren fikirleri düşün, düşünmelerini iste. Çatışma yaşayan her iki kişiye de bu olayın nasıl çözüleceğine dair çözüm önerileri sunmalarını beklediğinizi söyleyin. Her iki tarafın kazanacağı bir çözüm yolu olabilir mi? Kavganın bitmesi için ne yapılması her iki kişi için de iyi olur? 4.Kural: Anlaşmaya ulaşılmak için önerilen fikirlerin her iki taraf için de iyi olması sonucu bir barışma sağlanmış olur.
Yakınlarda yaşadığınız bir çatışma hakkında düşünün ve kendinizi gözlemleyerek yanıtlar verin. Dedektif Arabulucular! 1.Ne oldu? Kiminle?. 2.Durumla ilgili ne hissettiniz? 3.Diğer kişinin ne hissettiğini düşünüyorsunuz? 4. Ne istiyordunuz? Nedenleri nelerdir?. 5.Diğer kişinin ne istediğini düşünüyorsunuz? Niçin? 6.Çatışmaya nasıl tepki gösterdiniz?(yumuşak,sert,ilkeli tepki) 7. Diğer kişi çatışmaya nasıl tepki verdi? (Yumuşak,sert, ilkeli tepki).
Kendinizle ilgili aklınıza gelen ilk tepkiyi yazarak ifadeleri tamamlayın. Dedektif Arabulucular! 1.Arkadaşlarım beni olarak tanırlar. 2....kızarım 3. Rahatlamamın tek yolu.dır. 4. olduğu zaman hayal kırıklığına uğrarım. 5. Ailem beni olarak tanımlar. 6..olduğunda sinirlenirim. 7. Bir arkadaşta beklediğim özellik...dır. 8. olan birine güvenirim. 9. zaman bana karşı ayrımcıık yaptıklarını düşünürüm. 10. Saygımı göstermenin tek yolu dır. 11. Öfkemi. ile kontrol ederim. 13..de iyiyimdir. 14. yönelik önyargılıyım. 15.Etkili bir arabulucu olabiliriim çünkü...
İnsanlarla iletişim kurarken nasıl davranırsınız? Dedektif Arabulucular! Sıklıkla Bazen Asla 1.Gözlerinin içine bakarak konuşurum. 2. Kişinin yüz ifadesine ve vücut duruşuna bakarım. 3.Duygu düşünce ve davranışlarını anlamaya çalışırım. 4.Kişinin ne demek istediğini bilseniz bile, Sözünü kesmeden bitirmesine izin veririm. 5.Bilgiyi net bir şekilde öğrenebilmek için soru sorarım 6. İlgilendiğimi göstermek için başımı sallayıp mimiklerimi kullanırım. 7. O kişiden hoşlanmaz ya da söylediklerine katılmasam bile onu dinlerim. 8.Dışardan gelen çevresel rahatsızlıklarla ilgilenir misiniz? 9.Önemli noktaları dinler ve hatırlarım. 10.Söylenenleri yargılamayıp tarafsız kalabilirim.
ÖZGÜRLÜK EGLENCE
GÜÇ Aİ T OLMA
Kaynakça: SCHRUMPF, CRAWFORD, BODİNE(Çev: G. AKBALIK, D. KARADUMAN) Okulda Çatışma Çözme ve Arabuluculuk Program Rehberi, İmge Yay,2007. TÜRNÜKLÜ A, ÇETİN C,BALCI F. Okullarda Öğrenci Şiddetinin Dönüştürülmesi, Anlaşmazlık Çözümü, Akran Arabulucuk Eğitim Uygulama Planı TED ESKİŞEHİR KOLEJİ PDR Birimi Rehber Öğretmeni Yasemin Gültekin tarafından sadeleştirilerek okulumuz akran arabulucu öğrencileri için uyarlanmıştır.