HAKLARI VE SORUMLULUKLARI Hazırlayan: Cihan Arabacı Eğitim Hemşiresi
HASTA HAKLARI * Hasta Hakları, esasında insan hak ve değerlerinin sağlık hizmetine uyarlanmasıdır. Hasta Haklarının geliştirilmesindeki temel amaç; sağlık hizmetinden yararlanan kişilerin desteklenmesi, teşvik edilmesi ve hizmet kalitesini artırarak sağlığın geliştirilmesidir. Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi çalışanları olarak hastanemizin vizyon ve misyonuna bağlı kalarak ve kalite politikamızın yarattığı ilkelerle KKTC Anayasası, Avrupa Hasta Hakları Bildirgesi (Amsterdam-1994), Dünya Tabipleri Birliği Hasta Hakları Bildirgesi (Bali-1995), KKTC Sağlık Bakanlığı Hasta Hakları Yönetmeliği taslağı, Hekimlik Meslek Etiği Kuralları, İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi hükümlerine uygun davranmalıyız.
HASTA HAKLARININ AMAÇLARI -* Hastalara sağlık hizmetinden tam olarak yararlanma konusunda yardım etmek, -* Hasta-sağlık çalışanı arasında verimli bir ilişkiyi desteklemek, geliştirmek, -* Hastanın sağlık hizmeti sürecine aktif katılımını kolaylaştırmak, -* Hasta eğitimini genel bir sağlık uygulaması haline getirerek hizmetin etkinliğini arttırmak, -* Sağlık hizmeti alan, sunan ve aracılık eden kişi ve kurumlar arasında işbirliği ve iletişim fırsatları yaratmak, var olanı güçlendirmek, -* Hasta-hekim ilişkisinin işbirliği temeline dayandırılmasını sağlamak, -* Hasta haklarıyla ilgili başvuru mekanizmaları oluşturarak, sağlık hizmeti alımında iç kontrolü sağlamaktır.
HASTA HAKLARI
YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİHASTANESİHASTA HAKLARI UYGULAMALARI ** Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi çalışanları olarak, hastanemizde tedavi ve bakım alan tüm hasta ve yakınlarına, hasta hakları konusunda anlayabilecekleri bir dille bilgi verilir. **Tercüman gereksinimi olduğu durumlarda Hasta Hakları ve İlişkileri sorumlusuna, eğer mesai saati dışında ise Nöbetçi İşletme Müdürüne haber verilerek hastanın anladığı dilde iletişim sağlanır. ** Hasta ve yakınlarının hakları tüm yatan hastalara anlatılarak / bilgilendirme broşürü verilerek, Hasta İlk Değerlendirme Formu na kaydedilir. ** Hastalar için hazırlanmış olan bilgilendirme broşürleri, web sitesi hastaların bilgilendirilmesini sağladığı gibi, başvuran her hastaya Hasta ve Yakınlarının Hakları ve Sorumlulukları Kitapçığı verilir, broşürler hastaların ulaşabileceği alanlarda bulundurulur. ** Tüm çalışanlar hasta hakları ile ilgili politika ve prosedürleri bilmek ve uygulamak ile yükümlüdür. Oryantasyon programları ve hizmet içi eğitimlerle hasta hakları konusunda bilgilendirilirler.
HAKLARI 1* Hizmetlerden Yararlanma Hakkı: *a) Hastaneye başvuran her birey, fiziksel, düşünsel ve sosyal özellikleri ne olursa olsun, var olan tanı, tedavi ve rehabilitasyon olanaklarından en üst düzeyde yararlanma hakkına sahiptir. *b) Hasta hekimini veya sağlık kurumunu seçme ve tedavinin herhangi bir evresinde değiştirme hakkına sahiptir. *c) Hasta, talebini yazılı olarak belirttiği taktirde, o ana kadar durumuyla ilgili tüm kayıtların kendisine ya da işlemlerinin devam ettiği yeni kuruma gönderilmesini isteme hakkına sahiptir. *d) Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi hastaların organ bağışı istemine saygılıdır. YDÜ Hastanesi Personeli bu seçimlerinde hastaları ve yakınlarını Beyin Ölümü Tespit Prosedürü ne ve Organ Bağışı Prosedürü ne uygun olarak destekler ve bilgilendirir.
HAKLARI *e) YDÜ Hastanesi Tıp Fakültesi bünyesinde fakülte yönetimi tarafından yönetilen ve insan üzerinde yapılan çalışmaları içeren tüm araştırmaları takip edecek, izleyecek ve kurum içerisindeki bu tip aktiviteleri denetleyecek Etik Kurul oluşturulmuştur. Kurul deneklere vereceği göreceli yararları ve zararları tartışmakta ve araştırma bilgisinin güvenliği ve gizli tutulmasını sağlamaktadır. *f) Hastalar arzu ettikleri taktirde koruyucu sağlık hizmetleri konusunda ( Ana Çocuk Sağlığı, Veremle Savaş, Sıtma ile Savaş, Bulaşıcı Hastalıklarla Mücadele, Çevre Sağlığı vb.) bilgi alma hakkına sahiptir. *g) Hasta için gerekli bakım ve hizmetlerin, kurumun misyon ve olanaklarının ötesinde olması durumunda; tedaviyi üstlenen sağlık çalışanları, hasta ve yakınları adına bakım ve hizmet alternatifleri konusunda gerekli bilgileri sağlar.
HAKLARI 2- Hastalar Ağrılarının Dindirilmesi Hakkına Sahiptir: Hastalar ağrılarının kesilmesini isteme hakkına sahiptir. Tüm hastaların, ağrılarının değerlendirilmesini ve tedavi edilmesini isteme hakkı vardır. Hastanın ağrısının doğru değerlendirilmesi ve tedavisi konusunda Ağrı Yönetimi Prosedürü ne uygun olarak hareket edilir.
HAKLARI 3- Saygı ve İtibar Görme Hakkı: Hasta ve yakınları, her zaman ve her türlü koşulda, kişisel değerleri ve dini inançları konusunda saygılı, nazik, şefkatli ve güler yüzlü bir ortamda işlemlerini yaptırma, tanı öğrenme, tedavi olma hakkına sahiptir. Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi çalışanları hastanın inanç ve tercihleri ile çelişmeyecek bakım ve tedavi yolunu bulmak için hasta ve yakınları ile işbirliği yapar.
*4- Mahremiyete Saygı Hakkı: HAKLARI Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi hastanın mahremiyetine saygılıdır. Hasta mahremiyeti özellikle klinik görüşmeleri, muayene, girişimler, tedaviler ve transferlerde önemlidir. Hastalar ziyaretçiler de dahil olmak üzere, hastane ile resmi bağlantısı olan ya da olmayan ve tedavisi ile doğrudan ilgisi olmayan kişilerle görüşmeyi ve konuşmayı reddedebilir. Bakım, hastanın görsel ve işitsel mahremiyetine saygılı olarak yapılmaktadır. Her türlü hasta görüşmesi, muayene ve girişim yeterli görsel ve işitsel gizlilik sağlayacak şekilde düzenlenmiş bir mekanda yapılır. Tüm hastane personeli hastaların mahremiyetinin korunması hakkında bilinçlendirilmiştir.
5- Güvenliğinin Temini Hakkı: HAKLARI Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi, bilinçli ya da eşyaları ile ilgili karar verme yetisine sahip olmayan acil hastalara, tetkik için başvuran hastalara ve yatan hastalara ait eşyaların herhangi bir hasar, kaybolma ve kullanımına yönelik olarak Hasta Eşyaları Teslim Prosedürü ve Tesis Güvenlik Prosedürü doğrultusunda sorumluluk almıştır. Hastaların güvenliği, hastanemizden hizmet aldıkları süre içerisinde, Güvenlik Birimi tarafından sağlanmaktadır.
HAKLARI 6- Bilgi Mahremiyeti Hakkı: Hastaneye başvuran bireylerin verdiği tanı ve tedavi aşamasında elde edilen tüm bilgiler, ölümden sonra da gizli kalacak biçimde korunur. Hasta veya vekilinin izni olmaksızın hastanın durumu ve tedavisi ile ilgili olarak hiç kimseye sözlü ya da yazılı (yüz yüze, elektronik ortamda, telefonla yapılan görüşmelerde) bilgi verilmez. Hasta onayı alınmadan, hastalığı ile ilgili bilgilerin verilebildiği durumlar şunlardır: 1-İstekte bulundukları taktirde, hastanın bakım ve tedavi masraflarını karşılayacak olan kuruma, 2-Bildirimi zorunlu hastalıklarda KKTC Sağlık Bakanlığı na 3-Adli olaylarda, yasaların belirlediği kişi ve kurumlara. Hastalar tanı ve tedavilerinin her aşamasında kendilerine ait dosyalara bakma ve kopya alma hakkına sahiptir.
HAKLARI Çalışanlar hasta bilgilerini hasta odasında, ziyaretçilere açık yerlerde bulunduramaz, hasta ile ilgili tartışmaları halka açık yerlerde yapmazlar. Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi nin, ilgisi olmayan kişiler ve çalışanların elektronik hasta kayıtlarına ulaşımını engelleyen Bilgi Sistemleri Yetkilendirme Prosedürü nde tanımlı koruma sistemi vardır. Ölüm, hasta bilgilerinin gizlilik prensibini ortadan kaldırmaz. Hasta dosyaları dolaplarda muhafaza edilir. Arşive kalkan dosyalar ise yetkili kişilerce kilit altında tutulmaktadır.
HAKLARI 7- Kimliği Bilme Hakkı: Hastaların ilişkide bulunduğu tüm hastane personelinin kimlikleri ile mesleki sorumluluklarını bilme hakkı vardır. Hastane personeli için Personel Yaka Kartı kullanılmakta, personel haricindeki kişiler için ise Ziyaretçi Yaka Kartı uygulaması geçerlidir. 8- Bilgi Edinme Hakkı: Hastaların, kendileri ya da yasal temsilcileri kanalı ile tanı ve tedavilerinin tüm süreçlerine ve hastalığın olası gidişatına ilişkin tam ve yeni bilgi alma, kendilerine ilişkin tıbbi dokümantasyonun bir kopyasını alma hakkı vardır. Hastalar bakım ile ilgili olarak verilmesi gereken kararın ne olduğu, bu kararlara nasıl katılabilecekleri konusunda bilgilendirilirler. Tedavi sırasında ve sonrasında beklenen veya beklenmeyen sonuçlar hakkında hekim tarafından bilgi verilir. Hasta kendisine bakmaktan birinci derecede sorumlu ve gerekli tedavi ile girişimleri uygulamaya yetkili olan doktoru ve sağlık personellerinin isimleri konusunda bilgilendirilir.
HAKLARI Hastanemize tedavi için gelen hastanın yatan hasta kabulünde Hasta Yatış Onam Formu ve Yatan ve/veya Yatacak Olan Hasta Taahhütnamesi ile kapsam ve sınırları açık ve net bir şekilde belirlenmiş genel bir onam alınır. Hastanemizde; cerrahi ve invaziv girişim, anestezi, kan ve kan ürünlerinin kullanımı, yüksek riskli işlemler ve tedavi öncesinde Aydınlatılmış Hasta Onam Prosedürü doğrultusunda Aydınlatılmış Onam Formları ile hasta veya yakınlarının onamı alınır. Bilgilendirmeyi sağlayan personel ve tanık ( öncelikle hasta yakını, olmadığı durumlarda farklı bir sağlık personeli) tarafından imzalanıp hasta dosyasına konulur. Hastanın eğitim ve araştırmalara katılımında gönüllülük esastır.
HAKLARI Hastanemizde hasta ve yakınlarından hangi durumlarda izin alınacağına yönelik bir süreç bulunmaktadır. Bu gibi durumlar Aydınlatılmış Hasta Onam Prosedürü ne uygun şekilde yapılır. 10- Danışma (Konsültasyon) Hakkı: Hastanın kendi talebi ve ilave ödemeyi kabul etmesi halinde başka bir uzman ile konsültasyon yapılmasını isteme hakkı vardır. Hasta isterse, kurum dışında farklı bir hekimin değerlendirmesini alabilir. 11- Planlanan Tedaviyi Reddetme Hakkı: Hasta ve yakınlarının planlanan, önerilen ya da yürütülen tedaviyi kesme ya da reddetme hakkı vardır. Bu durumda hasta ve yakınları tedaviyi kabul etmemenin doğuracağı sonuçlar ve sorumluluklar konusunda bakımdan sorumlu kişiler tarafından bilgilendirilirler ve Tedavi Ret Formu doldurulup dosyalarına konur.
HAKLARI Çalışanlar, daha önce tedaviyi reddeden hastanın tekrar başvurması halinde önceki reddi konusunda serzenişte ve imada bulunamazlar. 12- Tetkik ve Tedavi Bedellerini Öğrenme Hakkı: Hastanın sağlanan hizmet karşılığında ödeyeceği bedellerin açık ve detaylı faturasını alma ve istemeye hakkı vardır. 13- Sosyal ve Psikolojik Destek Alma Hakkı: Hastaların teşhis işlemlerine veya tedaviye engel olmadığı sürece kendilerine has kıyafetler giyme ve inançlarıyla ilgili görev ve sembolleri kullanma, sosyal ve psikolojik destek alma, refakatçi bulundurma, ziyaretçi kabul etme gibi hakları vardır.
9- Haberleşme Hakkı: HAKLARI Temin edilebildiği taktirde, resmi konuşma (Türkçe) dilini anlamayan bir hastanın haberleşme amacı ile tercüman isteme hakkı vardır. 10- Hastadan Onam (Rıza- Onay) alınması: Hastalar tıbbi zorunluluklar dışında, hastalıkları ile ilgili ölüm ya da ciddi yan etki riski, alternatif tedaviler, nekahet ile ilgili problemler ve sonuçta elde edilecek başarışansı gibi konularda mümkün olan bilgilendirme yapıldıktan sonra, tedavisi ile ilgili olarak varılacak kararlara katılma hakkına sahiptir.
14-Şikayet Etme Hakkı: HAKLARI Hastanın şikayetlerinin dikkate alınarak, şikayet çözümleme mekanizmasının başlatılması, gözden geçirilmesi ve sonuçlandırılması ile sonuçtan haberdar edilmesi hakkı vardır. Hasta ve Yakınlarının Şikayet, Öneri ve Teşekkür Prosedürü nde anlatılan esaslar doğrultusunda hareket edilir. Hasta hukuki hakları için de yargıya başvurma hakkına sahiptir.
HAKLARI 15- Hastane Kural ve Uygulamalarından Haberdar Olma Hakkı: Hasta, kendisine bir hasta olarak uygulanacak hastane kural ve uygulamaları konusunda bilgi edinme hakkına sahiptir. Hasta tıbbi kayıtlarında bulunan ancak gerçeğe uymayan bilgilerin düzeltilmesini isteyebilir. 16- Dini Hizmetlerden Faydalanma Hakkı: Hastaların hastane kuralları çerçevesinde dini hizmetlerden faydalanma hakkı vardır. Dini ibadetleri yerine getirebilirler. Hasta dini inançları ile ilgili olarak belirlediği biriyle görüşmek istediğinde sağlığı için sakıncası yoksa ve diğer hastaları rahatsız etmemek kaydı ile bu istek Hasta Hakları ve İlişkileri Sorumlusuna iletilir. İhtiyaç Halinde İşbirliği Yapılacak Dini Kurumlar Listesi nden faydalanılır.
17- Yaşam Sonu Bakım: HAKLARI Terminal dönemdeki hastaların her türlü insani yardımı görme, insan onuruna yaraşır koşulların sağlanması ve çekilen acıların azaltılması hakkı vardır. Hastanemizde yaşamın sonundaki bakım saygılı ve şefkatlidir. Terminal dönemdeki Hasta ve yakınının gereksinimleri tüm çalışanlar tarafından bilinir ve bunlara saygı gösterilir ve Yaşam Sonu Hasta Bakım Protokolü ne uygun hareket edilir.
HASTA VE YAKINININ HAKLARI Hastanemizde yaşam sonundaki hastanın gereksinimleri primer ve sekonder semptomların tedavisi, ağrısının giderilmesi, hastanın ve yakınının kültürel, dini, psikolojik ve sosyal gereksinimlerinin cevaplanmasışeklinde giderilmeye çalışılır.
SORUMLULUKLARI 1- Bilgi Verme: Hasta, mevcut şikayetleri, geçirdiği hastalıklar, hastaneye yatırılıp yatırılmadığı, uygulanan tedaviler, kullandığı ilaçlar ve sağlığı ile ilgili konularda doğru ve tam bilgi vermelidir. Hasta, yetkili hekime tedavi esnasında ve sonrasında durumunda meydana gelen beklenilmeyen değişiklikleri haber vermelidir. Hasta, yapılacak işlemler ile ilgili olarak kendisinden beklenilenleri doğru olarak anlayıp anlamadığını bildirmelidir.
SORUMLULUKLARI 2- Önerilere Uyma: Hasta, ilke olarak, tedavisinden sorumlu hekimler tarafından önerilen tedavi planına uymakla yükümlüdür. Hasta, yetkili hekimin talimatları doğrultusunda hemşireler ve ilgili sağlık personelinin bakım planını yerine getirmesini kabullenmekle yükümlüdür. 3- Planlanan Tedaviyi Reddetme: Hasta, tedaviyi reddetme ya da hekimin talimatlarına uymaması halinde doğacak sonuçlardan kendisi sorumludur. 4- Tetkik ve Tedavi Giderleri: Hasta, hastaneye müracaat aşamasında sağlık giderlerinin ne şekilde ve hangi kurum tarafından karşılanacağını bildirmelidir. Hasta tedavi nedeni ile yapılan uygulamalar için ödenmesi gereken miktarı, kurumun belirlediği süre içerisinde ödemekle yükümlüdür.
SORUMLULUKLARI 5- Hastane Kural ve Uygulamaları: Hasta, tedavi ve davranışı ile ilgili bulunduğu ünitenin kural ve uygulamalarına uymalıdır. Sigara içme kurallarına uymalıdır. 6- Saygı Gösterme: Hasta, diğer hasta ve sağlık çalışanlarının haklarını dikkate almalıdır. Hasta, hastane içindeki, hastaları tehlikeye sokan gürültü, duman ve ziyaretçi sayısının fazlalığı gibi durumlarda hastane yönetiminin alacağı tedbirlere uymalıdır.
SORUMLULUKLARI 7- Bulaşıcı Hastalık Hali: Bulaşıcı hastalık şüphesi veya şüphesi olan hasta, hekimin çıkmasında sakınca olmadığını belirten izni olmadıkça, taburcu olmayı talep etmemelidir. Bulaşıcı hastalık tanısı veya şüphesi olan hastalar, sağlık personelinin yönlendirmesiyle Standart Önlemler ve İzolasyon Prosedürü ne uygun davranmalıdır. 8- Uygunsuz Talep: Hasta, yetkili hekimi tarafından uygun görülmeyen ve tedavi planında bulunmayan herhangi bir ilacın verilmesini ya da uygulama yapılmasını, yaşamın sonlandırılmasını talep etmemelidir.
9- Hasta Ziyaretçisi: SORUMLULUKLARI Hastalar ziyaretçilerini Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi tarafından belirlenen kurallar çerçevesinde kabul etmelidir. Hastanın herhangi bir şekilde yiyecek ve içecek getirilmesini istememesi, getirileni de kabul etmemesi kendi sağlığı açısından önemlidir. Hastanın aynı anda mümkün olduğu kadar az ziyaretçi kabul etmesi, ziyaret saatlerinin kısa tutulması enfeksiyonun önlenmesi açısından önemlidir. Özellikle yoğun bakımda yatan hastaların ziyaretleri ile ilgili Enfeksiyon Kontrol Kurulu nun önerilerine uymalıdır.
SORUMLULUKLARI 10- Tazmin Sorumluluğu: Hastadan kusurlu kullanım veya kasıtlı olarak hastanenin demirbaş veya sarf malzemelerine verdiği zarar ve ziyan tazmin edilir. TEŞEKKÜR EDERİM.